Rust en vertrouwen
I
1
De film „Malle Gevallen”
Kruschen Salts
Medische Kroniek
Na den brand te
Hilversum
Derde slachtoffer
I
I
Bereidt Uw jus met HO.NIG’s BOUILLONBLOKJES - 6 voor 10 cent
II
WAARSCHUWING.
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1934
IDEEËN
Hoofdarbeiders sluiten
zich aaneen
WORSTVERGIFTIGING
Een meisje overleden
r
BIJ TUSCHINSKI
Veel liefhebbers
u-
Dt»
lv.
-
r
Voor boerderijen in pacht in den
W ieringermeerpolder
Fascist beleedigt
minister Colijn
Twee maanden gevangenisstraf
geëischt
Tot behoud en versterking van
hun positie
Jaap Speyer stelt ook in deze
Nederlandsche film teleur
Minder plat dan het
boek
lit
Eil
De erfelijkheid®wetten
van Mendel
Groote belangstelling by de ter
aardebestelling van het
eerste slachtoffer
l’l
Nog een meisje te Hilversum
overleden
Het is gebleken, dat hier en daar in het buitenland door opkoopen
met Kruschen Salts geknoeid is. De fabrikanten waarschuwen daarom
het pubttek, Kruschen Salts in geen geval te koopen onder buitenlandsch
etiquet, doch uitsluitend in den alom bekenden poedervorm in onge
schonden Hollandsche verpakking, terwijl de naam N.V. Rowntree
Handels Maatschappij soowel op de verpakking als op het etiquet
gedrukt moet zijn. Alleen bij dit echte Kruschen Salts zult U baat vinden.
E. GRIFFITHS HUGHES Ltd., MANCHESTER, Opgericht 1756.
LIBRA.
ilk
l
Mennen,
de
i
den aanleg
i
de
k
TH. H. 8CHUCHTTNG
de productie en den verkoop was ingetreden. Al
vorens de onderneming te sluiten riep de eige
naar de vertegenwoordigers der arbeiders bijeen
en rel: ik zal alle werklieden moeten ontslaan,
tenzij wij gezamenlijk een uitweg vinden. Ik ben
bereid een neer groot offer te brengen njn. de
waarde van onzen geheelen voorraad tot op de
Na het eten van versche worst, welke te Hel
mond was gekocht, is een driejarig dochtertje
van een schipper uit Made, die te 'sHertogen-
boech aan den wal lag, ziek geworden en over
leden.
Een zevenjarig dochtertje van den schipper,
dat eveneens ziek werd, hoopt men in het leven
te houden.
I
1
vele
ge-
in
in
veer 2000 van de 600 bleven in alle verdere jaren
de proeven duurden 8 jaar steeds uitslui
tend gele zaden voortbrengen; maar de overige
400 gedroegen zich juist als de eerste kruisin
gen, d. W. z. hun nakomelingen waren voor
M groen, voor geel.
Wat beteekent nu dit alles?
De geheele plant ontwikkelt zich uit de zaad
cel; de zaadcel zelf ontstaat uit de versmelting*
van een mannelijke en een vrouwelijke zaadcel.
En laten wij nu tevens aannemen, dat er
niets in de natuur verloren gaat, zoodat elke
aanleg van de mannelijke, zoowel aks elke aan-
Mannelijk A met vrouwelijk A, resultaat AA
A a, Aa
aA
aa
V
Vrijdagavondhalf 11 is in de R. KL Zie-
kenverpleging te Hilversum een derde
slachtoffer van den catastrophalen brand
aldaar overleden, namelijk de 10-jarige J.
Magnin. Het meisje was reeds Donderdag
van de laatste H-H. Sacramenten voorzien.
helft af te schrijven. Daartegenover moeten de
werklieden de helft van hun loon laten vallen.
Er werd drie dagen nagedacht en beraadslaagd
en van werknemerszljde werd het voorstel aan
vaard. De fabrikant verlaagde den prijs van zijn
artikel tot op de helft en de plotselinge daling
had tot effect, dat in honderden winkels het
bewuste product in weinige dagen was uitver
kocht. De reusachtige fabriek werkte weer op
volle capaciteit en na eenige maanden hadden de
werklieden niet slechts hun oude maar zelfs een
hooger loon terug.
Zulk een voorbeeld wijst den weg. Wij heb
ben noodig moed, durf, vertrouwen. Er
is geld genoeg, hoort men lederen dag. Zeker,
de kunst is maar het aan het roden te brengen.
En dat bereikt veel meer de psycholoog, die het
wantrouwen, den achterdocht, den angst in ver
trouwen weet om te zetten, dan de cijferaar,
de wikker en weger, de afweger van alle risico’s.
Eerst wanneer allerwegen, maar vooral bij de
leiders en voormannen op elk gebied, het besef
doorbreekt, dat het ongeduld en het wantrou
wen de twee kwalen zijn, die aan ons volksbe
staan knagen en met moed en geestdrift de be
strijding daarvan wordt ter hand genomen kun
nen wij de toekomst weer hoopvol tegemoet zien.
Het zoeken naar de afdoende geneesmiddelen
is daarbij niet meer noodig. Ze zijn er, njn.
door voorlichting, door voorbeeld, door daden,
door initiatief de heerschende onrust wegnemen
en den terugkeer van het vertrouwen bevorde
ren.
Toen na de H. Mis de kleine lijkwagen voor
reed, sierden acht bloemstukken de baar, waar
bij er een was van de schoolkameraadjes, die
tevens in de kerk aanwezig waren. ZU voegden
zich ook bij den stoet onder leiding van
Eerw. Zuster en schreden achter
naar het R. K. kerkhof, dat iets verder
de Boschdrlft is gelegen.
een
familie
aan
In dit verband werd met aandrang verzocht
ook aandacht te schenken aan het wetsontwerp
op het bindend verklaren van ondememersover-
eenkomsten. Ook daar hebben de hoofdarbei
ders evenveel belang bij als welke andere groep
van producenten en handelaren ook.
Koster met den definitieven vorm van de film
ingenomen zijn. Reeds kort na het begin der
opnamen heeft Koster afscheid genomen van
/éjjn medewerkers, omdat zij nm. weigerden zijn
aangevingen te volgen en de voorkeur gaven
aan een voor Koster’s gevoel banale studenten
grapjasserij. Ook Martin schijnt de film eepigs-
zins een aanfluiting te vinden van zijn boek, dat
wjj overigens verre van voornaam kunnen vin
den. Zoo was er ook om deze film weer eenig
rumoer voor het werk was afgeleverd en over-
tie commercieele be-
heerscher, een sterk regisseur. Welnu, een sterk
regisseur is Jaap Bpeyer nooit geweest. Niet al
leen in „De Jantjes", ook in „Malle Gevallen”
toont hij zich een slappeling, die niet met het
materiaal, dat een scenario hem biedt, weet om
te gaan. Want bij alle banaliteit en alle leegheid
van het gegeven, had een regisseur met fantasie
althans iets van deze film kunnen maken, dat
haar tot een divertissement kon maken Nu
echter zien we behalve de Bree en Kaart, de
meest nadrukkelijke onder de medewerkers, ook
alle andere, vooral de meisjes zielig aan haar
lot overgelaten, zonder dat de regie ingrijpt.
Een eenzijdige kracht als Jople Koopmans heeft
toch wel enkel hoedanigheden, die een goed
vakman zou kunnen uitbuiten, maar die zij zelf
nooit productief zal kunnen maken, zoolang
men in het waandenkbeeld rondloopt, dat het
de spelers zijn, die de film maken. Zij heeft al
thans eenige zekerheid in haar optreden, dat de
twee andere meisjes missen en dat het echt
paar Fle CarelsenLouis Gimberg voorloopig
evenmin zal bezitten.
De man. die zich het best uit de benarde si
tuatie heeft weten te redden, was Han Rust, die
de film coupeerde en nu en dan. zoover het
materiaal het hem toellet, een interessanten
overgang van beeld tot beeld wist te bewerken.
Maar deze handigheden meer dan handig
heden zijn het niet worden door het publiek
vrijwel over het hoofd gezien en kunnen boven
dien niet goed maken, wat een Incompetente
regie aan de film bederft Deze handigheden,
die tenslotte alleen den technischer» kant van
de montage raken, kunnen deze montage niet
verbeteren, van het oogennlik, dat er geen ver
beteren aan is.
Ako Farkas, kundig cameraman als hjj is. wist
meermalen een helderheid en een enkele maal
een suggestie in zijn shots te legen, die aan
betere onderwerpen beter besteed waren ge
weest. En wat de blnnennuls-architectuur be
treft. hoe verzorgd deze ook was, zij deed niet
heelemaal Nederlandsch aan en stempelde den
man. die er verantwoordelijk voor is, tot 'n ras
echten Duitscher.
Alles bfj elkaar zijn er nog al wat nlet-Ne-
derlanders aan „Malle Gevallen” werkzaam ge
weest en wij blijven ons met hardnekkigheid
afvragen, waarom men nog steeds weigert om
Nederlandsche camera-men, Nederlandsch» re
gisseurs en Nederlandsche architecten voor
Nederlandsche films te gebruiken. Het raadsel
is met „Malle Gevallen” niet opgelost. Intus-
schen, al kunnen wij geen bewondering hebben
voor de film als zoodanig, net is althans eenlgs-
zins verheugend, dat de film de platheden van
het boek heeft achterwege gelaten al heeft zij
de gljnigheden vrij sterk uitgebuit.
Voor volwassenen kunnen wij ds film
dan ook aanvaardbaar achten.
Nu er neiging blijkt te bestaan om de hoofd
arbeiders. werkzaam in industrie, handel en
verkeer, uit de schakelen bij den bouw der be
drijfsorganisatie, een neiging, welke, naar net
schijnt, bij deze Regeering steun vindt, zal in
nauwe samenwerking er alles op worden gezet
om te voorkomen, dat de hoofdarbeiders als
sociaal-economlsch onvolwaardigen worden be
handeld.
van de
stonden
pelljke Inspanning, op een verlaagd levenspeil te
bouwen aan een nieuwe toekomst. Helaas is er
een gebrek aan zulke krachtige en moedige lei
ders; het schijnt, dat de aangewezenen door het
heerschende wantrouwen terugschrikken voor
hun* taak; alle woorden en daden worden zorg
vuldig uitgewogen; alle spontaneïteit, alle be
geestering ontbreekt: men wil zien dekken voor
iedere critlek en elke eventualiteit. Dat is niet
de weg om het wantrouwen, ook maar ten decle,
uit te roeien. Integendeel!
Vertrouwen terugbrengen is goeddeels een
zaak van psychologisch inzicht. Voor eenigen tijd
dreigde een zeer groote fabriek in het buiten
land met eenige duizenden arbeiders ten onder
Een derde gedeelte van de gelen heeft uitslui
tend den aanleg voor geel; dat derde gedeelte
van de gelen, of wat hetzelfde is, dat vierde
gedeelte van den geheelen oogst bljjft steeds
gele nakomelingen voortbrengen. Het vierde ge
deelte, dat groen is, blijft steeds groene nako
melingen voortbrengen, als de erwten zich zelf
bevruchten, want zij hebben uitsluitend den
aanleg voor groen. Maar de twee vierden, die
een gemengden aanleg hebben, splitsen zich
weer precies als de eerste hybriden; van de
nakomelingschap dezer twee vierden is weer
driekwart geel, en é*n kwart groen.
Wanneer men nu nog eens het resultaat van
het derde geslacht beziet, de kinderen van de
eerste kruising, dan blijkt dat de helft van hen
weer raszuiver is, een kwart raszuiver geel, en
een kwart raszuiver groen. In elke volgende
generatie van bastaarden wordt dus telkens
de helft afgesplitst. die weer raszuiver is. Na
tuurlijk alleen in het geval, dat de twee soorten
slechte in één ding verschillen, want wanneer
ze op meerdere punten verschillen, wordt de
hoeveelheid combinaties veel grooter.
Het is dan ook één der groote verdiensten
van Mendel geweest, dat hij het geheele vraag
stuk klaar vóór zich gezien heeft, en begonnen
is met kruisingen van planten, die slechts in
één opzicht van elkaar verschilden. De onder
zoekers vóór hem hebben dat niet gedaan, en
faalden daarom in hun pogingen, om de wetten
der erfelijkheid te begrijpen. Maar dit is nog
I slechts het begin.
won ook hier tenslotl
zorgdheid den goeden i
Wat nu de film zelf betreft, we kunnen het
bezwaar van Koster volkomen deelen. Er was
van deze film, die het boek slechts rakelings
volgt gelukkig trouwens iets anders te ma
ken geweest, tets luchtiger*. iets in den trant
als het begin, waar we een oogenbllk geloover.
willen, dat een lichte geest over de malle ge
vallen vaardig zal worden, wanneer Kaart ais
een der drie malle studenten aan den voet van
Boerhave's standbeeld te Leiden zit te droomen
en van een aantal schoolmeisjes meer belang
stelling ontvangt dan de groote geleerde, het
geen tot directe conflicten aanleiding geeft. De
wagen met meisjes trekt verder. De student
fietst hem na, een en ander onder gezang en
na korten tijd fietsen de drie vlegels achter de
meisjes aan, waarbij er twee zijn, die tot aan
de verloving door de studs achtervolgd worden.
De derde, door Louis Borel gespeeld, krijgt het
joumalistje Loekie, dat hier eenlgszins decenter
wordt uitgebeeld door Jopie Koopmans, dan de
Loekie van het boek zou doen verwachten.
Als gezegd, er zit in bet begin een oogenbllk
de verwachting, dat men iets luchtigs en zwe
vends zal te zien krijgen, iets in den trant als
.Xe Million" van René Clair, zij het dan ook in
zeer betrekkelijke mate. Maar spoedig loopt de
boel vast in een serie onsamenhangende studen
tengrappen, die als even zooveel tbeaterfrag-
menten aan elkaar zijn geregen, zonder veel
draad, zonder veel onderling verband en zwaar
van theatrale nadrukkelijkheid, die een film, als
de ondervinding leert, moet vermoorden De
buurman, die op zijn rust gesteld is en door het
lawaai der studenten en hun geliefden ongeluk
kig wordt gemaakt, wordt met grooten nadruk
gespeeld door Louis de Bree, die hiermede het
bewijs levert, een kundiger regisseur dan Jaap
Speyer noodig te hebben cm voor de film ver
dienstelijk werk te doen. Dit geldt trouwens voor
alle spelers, ook voor Rolant Varno. die zonder
twijfel de meest geroutineerde speler van het
gezelschap was, maar die niettemin een indivi-
dueele figuur blijft, roepend om een forschen
Dezer dagen kwam de vakgroep hoofdarbei
ders van het R.K Werkliedenverbond te Utrecht
in vergadering bijeen. Alle besturen van de
aangesloten bonden van hoofdarbeiders waren
vertegenwoordigd.
De heer R. ter Horst, voorzitter van den Ned.
Rust en vertrouwen! Ook dit laatste is noodig
•n wel in groote mate tegenover het algemeen
heerschende wantrouwen, dat als een kanker
Mn onzen volksgeest knaagt. Niemand zal ons
hebtfaen vragen voor deze stelling, wanneer wij
beweren, dat het wantrouwen loert naar alle
was verpleegd. Ook het hoofd der school, de
heer J. E. Lenglet, was aanwezig.
De absoute werd verricht door pastoor L. A
Akkerman, geassisteerd door de peters Kuyper
en Van Laar en de kapelaans der parochie A. M
Jansen en N. W. van Oostrum.
Te ongeveer elf uur was de zeer eenvoudige,
ontroerende plechtigheid ten einde. Op het
kerkhof was noch van gemeentewege, noch van
de zijde van politie of brandweey een vertegen
woordiging.
Overwegende, dat de hoofdarbelders. vooral
in dezen tijd zooveel mogelijk één front hebben
te maken tot behoud en versterking van hunne
cultureele en sociaal-economische positie, is leg voor de vrouwelijke zaadcel in het nieuwe,
besloten in de komende maanden met verschil
lende Middelen alle R.K hoofdarbelders met
aandrang op te roepen, toe te treden tot de
voor hen geldende vakbonden.
Er zullen in gezamenlijk overleg propaganda-
vergaderingen worden gehouden te Maastricht,
Eindhoven, Den Haag en Amsterdam.
Te 9 uur Awerd in de kerk een gezongen H.
Requlem-Mis opgedragen. De kleine kerk was
geheel gevuld, terwijl voor het gebouw vele
menschen wachtten. De pastoor der parochie,
de Weleerw. heer L. A. Akkerman, droeg het H.
Misoffer op, terwijl het mannen- en jongens
koor, onder leiding van Hubert Mennen, de
Gregorlaansche Requiem zong.
De burgemeester, de heer J. M. J. H. Lam-
booy, vertegenwoordigde in de kerk het ge
meentebestuur van Hilversum, dat hierdoor van
zijn belangstelling getuigde. Voorts waren in de
kerk een tweetal vertegenwoordigers van de
Eerw. Paters van het Goddelijk Woord te Uden.
die de filmvoorstelling hadden georganiseerd,
n.l. de Weleerw. Paters Kuyper en Van Laar
8.VD.
Ter behartiging der sociale en economische
positie van de hoofdarbeiders, zal bij de verdere
gezamenlijke werkzaamheden meer in het oij-
zonder aandacht worden geschonken aan be
strijding van ongemotiveerden loondruk en *t
werkloosheidsvraagstuk. Gaarne zal alle mede
werking worden verleend om het leed, dat de
duizenden jonge werkloozen te dragen hebben,
zooveel mogelijk te verzachten.
Nauwe vriendschappelijke, eensgezinde samen,
werking tusschen hand- en hoofdarbelders
het ééne bestaande Verbond ward vooral
dezen tijd onontbeerlijk geacht.
In overleg met het Verbondsbestuur zal
vakgroep hoofdarbeiders de gemeenschappelijke
belangen van de hoofdarbelders zoo sterk mo
gelijk behartigen.
egenover de twee grootste kwalen van
I onzen tijd: ongeduld en wantrouwen, moe-
iea wy als geneesmiddelen stellen rust
en vertrouwen, schreven wij den vorigen keer. En
wij meenen dien raad met volle overtuiging te
kunnen geven, omdat het hier niet geldt een
vermaning met twijfelachtig succes, zooals bijv,
hét advies aan een dronkaard om matig of aan
een dief om eerlijk te zijn. Neen, wanneer wij
rust en vertrouwen als geneesmiddelen voor onze
zieke maatschappij aanbevelen dan weten wij,
dat de menschheld zelf er naar smacht om van
haar ongedurigheid en haar wantrouwen bevrijd
te worden. Daarvoor zijn aanwijzingen te over.
Het ongeduld heeft tot allerlei excessen in
het moderne leven gedreven. Het wachtwoord
van deze eeuw: tempo! tempo! voerde tot steeds
grootere snelheid op ieder gebied.
Waar vroeger op de kantoren de „pennellk-
kers” met gebogen ruggen op hooge krukken
aan lessenaars zaten om met geoefende hand
handelsbrieven te schrijven of boeken bij te hou
den, daar ratelen thans de toetsen van schrijf-,
boekhoud- en rekenmachines onder de vlugge
vingers van meisjes en jongemannen en maken
deze lokalen, waar vroeger een sfeer hing van
een rustige werkkamer, tot het verlengstuk van
•en rumoerige fabriek.
Zoo werd het kalme handwerk door machines
vervangen; de moderne productieinrichtingen
zijn vol gestamp, gedreun, gesnor en gestoot van
de stalen gevaarten, die met de regelmaat van
bet ziellooze werktuig, nooit vermoeid zoolang de
stroom kracht geeft, samenstemmen tot een oor-
verdoovend lawaai. Zoo is het met het snelver
keer: de motors ronken in de vliegmachines, in
de auto's en de motorfietsen, die langs de we
gen rennen, luid toeterend om elkander voorbij
te schieten of het verkeer op zijwegen te waar
schuwen. Het ongeduld, dat tot het tempo van
dezen tjjd dreef, verstoorde overal de rust en
deed in kantoren en fabrieken, in de steden en
langs de landwegen een helsch rumoer geboren
worden, dat de sterkste zenuwen sloopen moet.
Langzaam begint het tot ons door te dringen,
dat wij het geboortetjjdperk van een nieuwen
tijd hebben doorgemaakt: veel nieuws, veel
grootsch en geweldigs is bereikt, maar het ging
ten koste van onze uiterlijke en ook van onze
innerlijke rust. Wij moeten het behaalde tempo
behouden zonder verzwakking onzer zenuwen,
vonder overprikkellng, zonder verlies van zulk
een kostbare gave als ftet geduld is.
En er zijn teekenen, die er op wijzen, dat de
menschheld dezen kant uit wil. Nu de machi
nale werktuigen tot het uiterste volmaakt zijn, leggen en wegen wijzen om door gemeenschap-
legt de concurrentie zich er op toe de geluid-
stoornissen zooveel mogelijk weg te nemen. Als
een aanbeveling voor een schrijfmachine heet
het nu. dat ze ..geruischloos" is; bij den bouw
van groote machines komen experts om het
dreunen weg te nemen. Tusschen den open ou
den eendekker met zijn oorverdoovend lawaai in
de lucht en de nieuwste, viermotorige vliegma
chines. die de passagiers in staat stellen met el
kander te converseeren. ligt een lange weg'van
altijd nieuwe geluiddempende proeven. En de
reclame van den nieuwsten auto is, dat hij ge
ruischloos voortglijdt.
Er is meer: de overheid begint zelf in het
«nerveerende rumoer in te grijpen. De Partjsche
polltieprefect ging voor met een einde te maken u doordat er wanverhouding tusschen
aan de kakophonie der claxons, welke een nacht
in een hotel in de lichtstad ondraaglijk maakten.
En heel Europa volgt thans het voorbeeld: on-
noodig getoeter door chauffeurs wordt strafbaar
gesteld.
We zijn op den goeden weg. Leiders der open
bare meening moeten de publieke opvoeding In
deze richting blijven lelden: wij zijn aan el
kander verplicht de stilte te bevorderen door
telfbeheerschlng. Het moderne leven had in ons
allen den lust van den straatjongen gewekt, die
geen hooger genot kent dan een leeg groenten-
blik langs de steenen voort te schoppen. Wij
waanden, dat het lawaai bij het moderne tempo
paste: zonder rumoer geen arbeid, geen ver
keer! Voor een groot deel was dit te wijten aan
«is ongeduld, aan onze onbeheerschtheld, aan
het gemis om snelheid aan zekerheid te paren.
Wy beginnen nu te beseffen, dat wij niets van
het noodzakelijke moderne tempo behoeven op
te offeren, zonder nochtans in een zenuwsloo-
pende koorts te vervallen.
Er is nog een andere, zeer belangrijke aan
wijzing, dat de menschheld terug wil van het
jachtende leven, dat is de trek naar buiten. Er
kan veel kwaad van dezen tijd en van dit ge
slacht gezegd worden; er is toch ook veel, wat
hoopvol stemt. Daaronder rekenen wjj niet het
minst het sterke en steeds meer groeiende ver
langen van de stedelingen om de groote stad
te ontvluchten en in bosch en strand of op de
hel van de vrije natuur te genieten. Zeker, de
weelde van het buitenleven Is velen te machtig
gebleken. Er is nog opvoeding noodig om te lee-
*®n, op beschaafde wijze van zee en bosch te
genieten. Maar wij mogen om de schaduw het
Mcht niet dooven. De jeugd vooral zal opgevoed
«n gevormd moeten worden; zij zkl leeren, hoe
Gods schepping genoten moet worden. Het stra
ten zelf is schoon en niets meer is bevorderlijk
teor het verkrijgen van een frisch, gezond ge
dacht, dan het lokken van de stedelingen uit de
huurkazernes naar buiten. De verderfelijke trek
ten het land naar de stad gaat gelukkig in
«ingekeerde richting. Duizenden zijn het ru
moerige stadsleven moe en zoeken na gedanen
•rbeid rust in een stille omgeving. Onnoodig
*e zeggen, dat het nog lang zal duren, eer het
ideaal van de stad als werkgemeenschap over
dag en van tientallen tuindorpen rondom als
woonplaatsen voor het gezin zal zijn bereikt.
Maar Idealen zijn er nu eenmaal om er met
moeite en inspanning heen te streven. En even
«moodig er op te wijzen, dat de bevordering
ten deze rust en huiselijkheid, dat terugbrengen
ten den jachtenden mensch tot zichzelf, ook
het zltieleven ten zeerste ten goede zal komen.
Het drukke alledaagsche leven van de Gooi-
sche hoofdstad was Juist begonnen, toen
te ongeveer half negen, een kleine Hjk-
Maar nu hebben we sooeven reeds opgemerkt,
dat het geel het groen overheerscht. Daarom
zijn de planten, die zoowel den aanleg voor geel
als voor groen hebben, inderdaad g e e L De
planten, die uitsluitend den aanleg voor geel
hebben, zijn natuurlijk ook geel; de planten,
die uitsluitend den aanleg voor groen hebben,
zijn groen.
Zien we nu nog even naar de tabel.
AA is geel
Aa is geel (geel is dominant)
aA is geel (geel is dominant)
aa is groen
Dat geeft dus drie gelen tegen een groene.
Wat gebeurt er nu verder met deze planten?
Indrukwekkend was de stilte
honderden, die langs den weg
schaard en een laatsten groet brachten aan het
jeugdige slachtoffer, dat door den catastro
phalen brand zoo vroeg uit het leven is ge
rukt.
Aangrijpend was ook het oogenbllk. toen de
korte, eenvoudige stoet langs het afgebrande
vereeniglngsgebouw trok. De muren stonden
nog en in het dak gaapten groote zwarte
plekken.
Op het kerkhof was de publieke belangstel
ling zeer groot. Er waren om. ook vier diaco
nessen van het ziekenhuis, waar het patiëntje
bevruchte zaad aanwezig is.
Noemen wij een zaadcel met den aanleg voor
geel A, en dië met. den aanleg voor groen a,
dan bevat het uitgangsmateriaal, de groene en
de gele erwten, waarna Mendel begon, voor de
helft uitsluitend A, voor de andere helft uit
sluitend a. Nu werden ze gekruist, elke nieuwe
zaadcel bevat dus zoowel A als a. den aanleg
voor geel en den aanleg voor groen, en wordt
genoemd Aa.
Wij stellen ons dus voor, dat bij de kruisin
gen evenveel A ab a is, evenveel aanleg voor
geel als voor groen. Maar de zaadjes zijn alle
maal geel. De aanleg voor geel is dus in zekeren
zin sterker dan die voor groen, of, zooals men
het noemt, geel is dominant, d.l overheersebend.
Daarom wordt geel mee een hoofdletter aan
geduid, en groen met een kleinen letter.
Ofschoon dus die kruising in het geheel geen
zuiver ras is, zijn toch alle kruisingen geel. Met
andere hybriden is het evensoo. Wanneer b.v.
erwten met ronde zaden gekruist worden met
erwten met kantige zaden, zijn alle hybriden
rond van saad, hoewel ook de aanleg voor kan
tige zaden aanwezig is; maar deze laatste aan
leg is recessief. d. 1. terugwijkend; zij komt niet
naar buiten, de aanleg voor ronde zaden is
dominant, de zaden z ij n dus rond.
Maar nu worden die bastaarden weder door
zichzelf bevrucht. In de mannelijke zaden is
zoowel A als a. in de vrouwelijke evensoo. Nu
zijn er vier combinaties mogelijk:
Gistermorgen werd in ailen eenvoud bet stof
felijk overschot van het eerste slachtoffertje
van den droevlgen bioscoopbrand te Hilversum,
de ses-jarige Beppie Hilhorst, onder groote pu
blieke belangstelling ten grave gedragen.
kanten, in alle richtingen der bevolking en dat
Juist dit gebrek aan vertrouwen een der voor
naamste oorzaken van het voortduren der eco-
mische crisis is. Hiervan zijn wij allen overtuigd.
De vraag is maar: hoe verdrijven wfj dat wan
trouwen, hoe herstellen wij het vertrouwen? Het
lijkt een hopelooze taak, maar dit juist moet de
sterke geesten aantrekken om haar met kracht
en moed aan te vatten.
Het vraagstuk is buitengewoon ingewikkeld en
veelzijdig. Daar zijn op de eerste plaats inter
nationale oorzaken voor dat ondermijnende wan
trouwen: onzekerheid, of niet op het onver
wachts een nieuwe wereldoorlog uitbreekt; on
zekerheid of de nog schaarsche mogelijkheden
van export morgen niet opnieuw en sterk wor
den verminderd; onzekerheid over de betaling
van schulden en zoo voorts! Tegenover deze
oorzaken van internationalen aard staan wij
vrijwel machteloos. Maar hoe moeilijker de in
ternationale toestand wordt, des te vaster moet
ons volk zich binnenslands aaneensluiten om
gemeenschappelijk den zwaren tijd door te ko
men. En nu zien wij juist het tegengestelde
gebeuren. Terwijl ons land, van oudsher voor
zijn welvaart op den internationalen handel en
op den bloei zijner koloniën aangewezen, de eene
bron na de andere ziet verstoppen, groeit onder
het volk het onderlinge wantrouwen met den
dag. De eene groep verwijt de andere, dat zij
onrechtmatig door de regeering bevoordeeld
wordt; de kapltaalloozen verwijten den vermo-
genden, dat dezen naar evenredigheid nog on
voldoende in de algemeene lasten bijdragen, ter
wijl de laatsten het hun restende bezit angst
vallig vasthouden in de overtuiging, dat, bij nog
verdere opvoering in plaats van vermindering
dier vaste lasten het geheele staatshuishouden
spoedig een ruïne zal worden Zoo loert de eene
bedeelde wantrouwend naar den anderen onder
steunde, dien hij er van verdenkt boven hem be
gunstigd te worden. Men snuffelt rond, wie er
voordeel trekt uit méér dan één functie. De
werknemers verdenken de werkgevers, dat zij de
verliezen op hun balansen vergrooten teneinde
onnoodlge loonsverlagingen te kunnen doorvoe
ren en de werkgevers beschuldigen de werkne
mers hun levenselschen onrederji hoog op te
schroeven om aan noodzakelijke loondalingen te
ontkomen. Er is wantrouwen overal, een wan
trouwen, dat blijkbaar de juist thans zoo noo-
dlge leiders verlamt. Juist nu hebben wjj brood-
noodlg behoefte aan moedige, onbaatzuchtige
mannen, die zonder aanziens des persoons de
waarheid durven zeggen, den noodtoestand open-
Donderdagmiddag heeft voor de Bredasche
Rechtbank terecht gestaan de 29-jarige A. J. M„
algemeen leider van het Nederlandsche Volks-
fascisme „Zwart Front”, wonende te Oisterwijk.
die op 28 Juni te Tilburg, waar dien dag een
tentoonstelling werd geopend door twee per
sonen een aantal biljetten had doen verspreiden,
waarvan de inhoud beleedigend was voor den
tegenwoordigen minister van Koloniën, tevens
voorzitter van den ministerraad, dr. Colijn.
Verdachte bekende het hem tenlaste gelegde,
doch beweerde dat de Inhoud der pamfletten
slechts bedoeld was als propagandamateriaal. Hij
beweerde dat de Inhoud dier pamfletten niet
ging tegen dr. Colijn als mensch. doch tegen het
systeem waarvan hij in minister Colijn het pro
totype zag. Hij zeide in zijn pamfletten dan ook
slechts dit systeem te hebben aangevallen, al
moest hij desgevraagd toegeven minder goede
woorden voor de samenstelling van zijn als
propagandamiddel bedoelde pamflet te hebben
gebruikt. *»-
De Officier van Justitie achtte een strenge
straf voor dezen verdachte zeer op zijn plaats,
waarom spr. twee maanden gevangenisstraf te
gen M. requireerde.
Als raadsman voor verdachte trad op mr. F.
Stkhle. advocaat te 's Gravenhage, die de uiter
ste clementie voor zijn cliënt bepleitte.
De uitspraak van de rechtbank werd hierna
bepaald op 11 October el.
Naar wij vernemen, belooft de uitgifte van
boerderijen in pacht in den Wlertngermeerpol-
der een succes te worden. Voor de eerste vijf
tien welde-bedrijven hebben zich niet minder
dan 140 liefhebbers aangemeld, zoodat slechts
een klein gedeelte der gegadigden zal kunnen
worden bevredigd.
Thans wordt de tweede serie voor verpach
ting aangeboden, bestaande uit een aantal ak
kerbouw- en gemengde bedrijven, zoodat nu
ook de bouwboeren in staat zullen zijn gading
naar een hun passend bedrijf te maken. De
groote der bedrijven varieert tusschen 54 en
75 H.A. en de pachtprijs tusschen f 40 in het
1ste en f 75 per HA. in het 8e pachtjaar. De lage
pachtsom in de eerste jaren houdt niet alleen
rekening met den cultuurtoestand van thans,
maar sluit ook in een steun aan den komenden
boer. De pachtprijzen zijn zoo gesteld, dat alleen
flinke landbouwers met ijver, toewijding en
kennis er kunnen komen, mits zij over vol
doende bedrijfskapitaal beschikken.
Het streven is er op gericht den landbouw-
stand in den nieuwen polder op zoo hoog mo
gelijk peil te houden.
De aangifte om voor een bedrijf in aanmer
king te komen, moet geschieden vóór 15 Oc
tober bij bet domein-kantoor te Slootdorp,
waarook prospectus la te verkrijgen.
hoofdstad was Juist begonnen,
ongeveer half negen, een kleine
wagen voor het Diaconessenhuls aan den Neu-
weg reed. Slechts enkelen waren er getuigen
van. dat een kleine kist in den wagen werd ge
dragen. Een tweetal bloemstukken sierden de
baar.
Door het drukke HHversumsche verkeer reed
de wagen via Neuweg en Koningstraat naar de
ouderlijke woning, welke aan den Hllvertsweg
is gelegen.
Onderweg stonden enkele groepjes menschen.
die het gebeurde van ramp en gevolgen nog
maals bespraken.
Voor de ouderlijke woning was een groot aan
tal menschen samengestroomd. De familie voeg
de zich hier achter het rijtuig en schreed een
voudig, doch diepbedroefd, achter de baar naar
de St. Clemenskerk, waarvan de klok eentonig
luidde.
Te 9 uur ,,werd in de kerk een gezongen
t—s r zijn erwten, die in niets verschillen dan
H in de kleur van hun zaden. BW de eene
soort zijn deze groen, bij de andere geel.
Wanneer ge nu op vroege lentemorgens in de
jaren voor en na 1860 in een kleinen langwer
pig entuin van het Augustijnenklooster te Alt-
brilnn had gekeken, dan zoudt ge daar een
dikken pater met een mooi hoog voorhoofd en
ccnkerblonde lokken gezien hebben, die de bloe
sems van erwten openmaakte, het stuifmeel er
uit veegde en met een penseeltje er ander stuif
meel In bracht, en vervolgens den geheelen
bloesem in een papieren huls sloot. Deze man
was Gregor Mendel, die de wetten van de er
felijkheid ontdekt heeft, door zijn proeven over
kruisingen. Vóór hem bestond er nauwelijks één
heldere idee over de erfelijkheid.
Mendel had, voordat hij deze proeven begon,
eerst zijn erwten twee Jaar lang nauwkeurig
waargenomen, en had slechts die erwten uit
gekozen, die van het ééne op het andere ge
slacht constant en gelijkvormig bleven. Daar
om had hij er speciaal op gelet, dat de erwten
rtch zelf bevruchtten, en dat er geen stuifmeel
van andere bloesems door insecten op zijn
procfplanten werd overgebracht. Hij meende
dan. toen hij begon, met raszuivere planten te
doen te hebben.
De erwten bevatten mannelijk en vrouwelijk
zaad. Het eene is het stuifmeel, het andere zit
op den stamper. Mendel begon nu systematisch
groene erwten (d. w. s. erwten met groene
zaden) te bevruchten met het stuifmeel van
gele erwten, d. w. z. van erwten met gele zaden.
Daardoor kreeg hij kruisingen, bastaarden, of,
zooals men ze noemt, hybriden.
In werkelijkheid waren zijn proeven veel uit-
gebreider. Erwten met ronde vruchten werden
bevrucht met het stuifmeel van erwten met
kantige vruchten; ten tweede werden gekruist
exemplaren met groene klembladen en zulke
met gele klembladen; ten derde werden krui
singen verricht van planten, die alleen maar
in de kleur van de zaaddoos verschilden; ter.
vferde met planten die verschilden in vorm
van de huls, verder in de kleur van de onrijpe
huls; ten zesde in de positie der bloesems; ten
zevende in de grootte van de plant.
Laten wij als voorbeeld nemen bet verschil
in kleur van de zaadschaal.
Welnu, wat was het resultaat van die krui-
I singen?. Alle producten van de eerste kruisin
gen waren geel (van zaaddoos).
Nu werden die kruisingsproducten verder
I aan zich zelf overgelaten. Het volgende jaar be-
I Vluchtten ze dus zichzelf alleen moest er na
tuurlijk worden opgepast dat er geen insecten
I bij kwamen, vooral niet de erwtenkever.
Het volgend jaar kwam er dan weer een
nieuw geslacht erwten; de kleur der zaadschaal
werd waargenomen, de zaden nauwkeurig ge
teld; er waren 8023 zaden, waarvan 6022 geel
en 2001 groen; dat is dus een verhouding van
ongeveer 3 op 1.
Deze werden nu weer aan zichzelf overge-
I laten, om zich zelf te bestuiven; uit de groene
R.K. Werkmeestersbond, werd met algemeene zaden__kwamen uitsluitend groene zaden; onge-
stemmen tot voorzitter van de vakgroep geko
zen: de heer Th. J. v. d. Wijden, Arnoldystraat
25 te Haarlem, voorzitter van den Ned. R K.
Bond van Technici, zal als secretaris, de heer
B. Berendsen, bestuurder van den Ned. R.K.
Bond van Handels-, Kantoor en Winkelbedien
den, als penningmeester van de vakgroep fun-
geeren.
e première der geluidsfilms, die de Neder-
1 landsche filmindustrie op haar geweten
heeft, wordt bij voorkeur gegeven op het
late nachtelijk uur en de filmpaleizen, die deze
vertooningen entameeren, konden tot dusver
steeds op volle zalen rekenen
Donderdagavond was het de beurt van „Malie
Gevallen”, de komische speelfilm, die onder
auspicies van Loet Barnstijn en onder regie van
Jaap Speyer werd gemaakt naar het boek van
Hans Martin. Het liep tegen half drie, toen de
film begon te draaien, het was over vieren, toen
we de straat op mochten. Voordien kregen we
eenige journalen te zien, een verrukkelijk ge
kleurd teekenfilmpje van Fleischer met Betty
Boop als Asschepoes. waarna Max Tak zijn or
kest opzweepte tot een hartstochtelijke muzikale
show, besloten met ’n korte pauze, die gelegen
heid tot verfrlssching bood. Toen kreeg dan de
film een beurt, verwelkomd met applaus en
meerdere malen met applaus begeleid. Hieruit
blijkt reeds, dat de film met een zekere geest
drift wérd ontvangen, die nog groeide, toen de
medewerkenden aan „Malie Gevallen” na afloop
voor het voetlicht kwamen om door Max Tak en
Henry Wallig met woorde -, en bloemen te wor
den gehuldigd. Dat hierbij woorden als „onmis
bare talenten”, „echt Hollandsche filmkunst” en
dergeiUke niet van de lucht waren, spreekt van
zelf. En dat de heer Tuschinskl den heer Barn
stijn aanmoedlgde om het Nederlandsche pu
bliek Nederlandsche films te blijven geven
spreekt ook vanzelf, en kan zelfs aller instem
ming wekken, mits de films, die nog komen
gaan, de reeds gemaakte aaAlenlijk overtreffen
Bij de huldiging werden twee namen niet ge
noemd. n.l. die van Hans Martin, naar wiens
boek de film werd gemaakt, en Simon Koster,
die het scenario voer de film schreef. Zijn we
goed ingelicht, dan zouden noch Martin, noch
