PALMOLIVE
,ck 2ccp der Jeugd
Gebruik uitsluitend Palmolive,
de zeep die wereld-beroemd*
held geniet om haar verzach
tenden invloed op de huid.
13 e.
Doodehand-belasting aanvaard
de
De nood
van
schoenmakers
Mgr. P. Wïllekens
KATHOLIEK VERZET
ZWANENBERG^
I
(2 stuks voor 25 ct)
DONDERDAG 4 OCTOBER 1934
EERSTE KAMER
Geen gelijkschakeling
Reedi geruimen tijd lijdende
De 100.000
AU in een operette
Rede G.
De nieuwe schrijfwijze
Luchtlijn op Liverpool
Dank ir. Roebroek
De wapenhandel
Onderzoek in Nederland gevraagd
Rede Jamei G. McDonald
De brand te Hilversum
Het proces tegen pater Buys
Maatregelen gevraagd
De ramp in den raad herdacht
UIT HET BOUWBEDRIJF.
Contracten een jaar verlengd
Opzichter aangevallen
Pastoor H. N. Colla gaat
rusten
Huldigingsconcert van
het N.C.C.
Duitschland wil tabak
koopen
Drukbezochte vergadering in
Den Haag
Plechtige bisschopswijding in de
kathedraal te Batavia
Officieel geopend door prof.
James G. Mac Donald
Prinses Juliana kan het wegens
den rouw niet bijwonen
„PANDERJAGER” IN
MELBOURNE-RACE
Woensdag is de 360ste verjaardag van Le tdens Ontzet gevierd. De uttdeeling van
haring en brood in het Waaggebouw, waar de burgemeester van Leiden, mr. 4.
van de Sande Bahhuyzen (rechte), zich persoonlijk overtuigt van de goede gaven
aan de burgerij van Leiden
Hst werkdorp
BOUILLON
BLOKJES
Objectief criterium
Vlaamsche spellingscommissie
wenscht nu geen ver
anderingen
Incident by de werkverschaffing
te Hoorn
De socialisten niet in staat het ver
schil te peilen tusschen een
godsdienstig en ieder
ander bezwaar
Mededeelingen over den zomer
dienst
v. d. Bergh
Stichting Joodsche
Arbeid
Alleen tegen contante of vooruit
betaling?
J '-5
DEN HAAG, 3 October 1934.
Van
Open-
t
zal
4e Kerk een* weg, zoo opperde
1
r
i
l
De
dat.
Met algemeene stemmen werd niema een
motie aangenomen, waarin om. werd verklaard,
Centrale,
plaus).
Woensaagmiadag is In tegenwoordigheid van
vele genoodigden een stichting Joodsche Arbeid
officieel geopend. Dese opening sou reeds plaats
hebben gehad in Maart j.l., maar is wegens
den rouw over het overlijden van H. M. Konln-
gin-Moeder tot nu uitgesteld geworden.
Onder «ie aanwezigen merkten we op: Prof.
James MacDonald, hooge commissaris van den
Volkenbond voor Dultsche vluchtelingen; prof.
Francois van het Dep. v. Buitenlandsche Zaken,
dr. Verwey, directeur van het Bureau voor Ar
beidsbemiddeling, 1
directie
Naar wij vernemen heeft Prinses Juliana aan
het bestuur van de Haagsche telefoon-radto-
in dezen avond in de gelegenheid te stellen op
nader te bepalen datum het herinneringsalbum,
vereenlging bericht, dat H. K. H. tot Haar leed,
wezen het huldigingsconcert ten bate van het
Nationaal Crisis Comité wegens den rouw niet
zal kunnen bijwonen.
Het ligt echter in de bedoeling van H. K.
H den voorzitter en den secretaris der vereen!-
ging als blijk van belangstelling en medeleven
vermeldende de namen van alle vereenlglngrn,
corporaties. Instellingen en personen die dien
avond aanwezig waren en hebben medegewerkt
tot het welslagen van dit concert, aan H. K. H.
aan te bieden.
Hjj oordeelde, dat de wetgever niet iets voor
zijn doeleinden mocht af nemen van bezittin
gen, welke de kerkgenootschappen voor geheel
andere en hoogere doeleinden bestemd hadden.
Hij wraakte het, dat men nu terwille van luttel
financieel gewin een verkeerd begrip omtrent
de verhouding van kerk en staat deed Ingang
vinden.
En hjj wenschte niet mede te werken aan de
.gelijkschakeling” van goederen, welke voor de
Instandhouding van kerkgebouwen en de ver
zorging van den eeredlenst bestemd zijn, met
goederen, welke dienen, om b.v. vacantiekolo-
nles. musea of natuurmonumenten op de been
te houden.
Het werkdorp Nleuwesluls, gelegen in het
Noordwesten van den Wlerlngermeerpolder. biedt
op het oogenblik reeds werkgelegenheid voor
125 jongelieden, terwijl de stichting dit aantal
in 1935 tot 250 a 300 hoopt te kunnen opvoeren.
Reeds thans zijn in het werkdorp zeven ver
schillende bedrijven in werking.
De afdeeling landbouw omvat in het najaar
van 1934 81 H.A. bouwland met veeteelt en
hoenderfokkerij.
In het tuinbouwbedrijf worden aardappelen
en groenten geteeld; gedeeltelijk onder glas.
Het is het eerste tuinbouwbedrijf in het droog
gelegde gedeelte van de Zuiderzee.
Het bouwbedrijf bestaande uit een groep
J Eén blokje is voldoende voor
een kop krochtige bouillon.
Het Dagelijksch Bestuur van den Algemeenen
Raad uit 8. D. A P. en N. V. V besloot een adres
aan de Regeering en aan de Tweede te «en
den, waarin gevraagd wordt. Kat ook hier te
lande een gestreng en onpartijdig onderzoek
worde Ingesteld naar den handel en in de fa
bricage van wapens, munitie en andere oorlogs-
benoodigdheden en dat van de uitkomsten van
dat onderzoek een volledig verslag zal worden
openbaar gemaakt. Op grond waarvan kan wor
den beoordeeld, welke maatregelen met optrek
king tot den particulieren handel in en de
particuliere vervaardiging van oorlogstuig aan
beveling verdienen.
De werkgeversbonden in het bouwbedrijf heb
ben aan de organisaties een brief gezonden,
waarin »U verklaren het loopende contract niet
te zullen opzeggen, hoewel zij eigenlijk meenen,
dat er reden voor verandering is, aldus meldt
„Het Volk”. Aangezien ook de arbeidersorgani
saties het contract niet hebben opgezegd, is het
daardoor automatisch tot 1 Maart 1935 ver
lengd.
Het contract in het schildersbedrijf Is even
eens door geen van de betrokken partijen op
gezegd. waardoor het tot einde IMS to verlengd.
De besturen van de werkgevers- en werkne
mersorganisaties zullen dezer dagen bijeenko
men om over enkele redactioneels wijzigingen te
beraadslagen
Hiertegenover stelde Minister OUD, dat een
zuiver objectief criterium is aangelegd. Niet de
waarde van het door de Instellingen der doode
hand gediende belang beslist over de volgorde,
waarin zal worden vrijgesteld, maar beslissend
is zuiver en alleen het feit, dat zij op het
oogenblik de Overheid van allerlei kos
ten ontlasten, doordat zij werk doen, dat ook
de Overheid zich reeds heeft aangetrokken.
hij, en realiseer dan een*, welk een breed
arbeidsterrein dan onmiddellijk op het ge
bied van den strijd voor de openbare
zedelijkheid en de opvoeding tot gezagseer-
biediging open valt voor den Staat.
Bij de werkverschaffing aan den WesterdUk
te Hoorn heeft zich Woensdagmiddag een ern
stig incident voorgedaan. De opzichter Tas werd
onverhoeds door een der werkloosen aangeval
len, die hem met een mes een snede van on
geveer 3 c.M. diep in den rug toebracht. De op
zichter Is naar het ziekenhuis overgebracht.
Zijn toestand is niet ernstig. De vermoedelijke
dader is gearresteerd.
Onze menschen hebben geen werk. De meea
ten van ons geen drie dagen In de week. En als
men dan weet, dat de prijs, welken zij voor dat
werk krijgen. In doorsnee 10 tot 20 pCt. bene
den den prijs van vóór den oorlog ligt, dan be
grijpt men. dat een loopjongen vroeger meer
verdiende dan thans een vader voor zijn gezin
De PHOST, de gewezen „Postjager",
aan de Melbourne-race deelnemen onaer den
naam van „Panderjager”.
De volgende spreker, de heer W. P. van der
Kruk, bestuurslid van de Chr. Schoenmakers
vereenlging, het saneeringswerk der Centrale
behandelend, betoogde, dat de nood der tijden
de schoenmakers heeft bijeengebracht.
De Centrale wenscht den legalen weg te be
wandelen; zij moet echter ageeren om de Re
geering tot handelend optreden te brengen
De derde inleider, de heer W. Donker Pzn.,
voorzitter van den Ned. Schoenmakerspatroons-
bond, sprekend over „de Centrale en de steun
der Regeering", zelde, dat de schoenmakers een
strijd hebben te voeren tegen al wat hen in
hun vak tracht neer te halen.
De minister heeft gezegd, dat hij binnen het
raam van zijn bevoegdheid de saneerlng zal
steunen.
De redevoeringen der twee Katholieke
tegenstanders waren het belangrijkst, omdat
daarin een standpunt verdedigd werd, dat
afweek van de in de Tweede Kamer door
de Kahtoüeke fractie aangenomen houding.
Men herinnert zich, dat aan de overzijde van
net Binnenhof tegenover het Protestantsch ver
zet de verklaring geplaatst was, dat de Katho
lieken de heffing op de doode hand tydeljjk
accepteeren gilden als een Doodoffer, dat ook
door de Kerk In dezen kommervollen tijd ge
bracht wordt. En dit motief uitspinnend, heeft
MINISTER OUD ook in de Eerste Kamer een
deel meegekregen van die afgevaardigden, van
wie eigenlijk verwacht werd, dat zij zouden
tegenstemmen.
Wij schoenmakers wenschen in ons bedrijf
ordening, saneerlng en bescherming. Wij wen
schen samenwerking met de arbeiders-organi-
saties, vestigingsverbod, verbod van werkplaat
sen op de markten, verbod van schoenmakeis-
werken door Rijks- en gemeente-ambtenaren
en personeel, verbod van dergelijke werken door
fabrieksarbeiders, een behoorlijken prijs voor
ons werk, een regeling voor den verkoop van
rubber, geen steuntonnen voor leer maar wel
voor reparatie.
Spr. eindigde met de opmerking: „Op voor de
achter Verwoerdl" (langdurig ap
in de groote, geheel gevulde, tooneelzaal van
het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te
'sGravenhage, is Woensdag een vergadering ge
houden, welke was uitgeschreven door de groep
Schoenmakers van de Centrale Vereenlging ter
behartiging van de belangen van de Hulden-,
Leder-, Schoenen- en aanverwante branches.
Voor deze massale vergadering traden als spre
kers op de heeren H. J. Bergers uit Utrecht, W
P. van der Kruk uit Den Haag en W Donker
Pzn. uit Rotterdam, die resp. behandelden: .(De
noodtoestand der schoenmakers", „Het sanee
ringswerk der centrale in gevaar gebracht", „De
Centrale en de steun der Regeering
De vraag, of de Staat belasting van de Kerk
mag heffen, terzijde latend, vond de heer Van
Lanschot, dat uit hoofde van hun hoogere be
stemming de fondsen der kerken veel eerder in
•znmerklng kwamen voor vrijstelling dan de
fondsen (voor musea enz.), welke nu wél sullen
MJn vrijgesteld. En zelfs al legde men het cri
terium van den Minister aan het criterium.
d»t alles, wat den Staat van uitgaven ontheft,
vrijstelling verdiende dan nóg, aldus mr. Van
Lanschot, moesten de kerkelüke fondsen met
tenminste evenveel égards behandeld worden
commissie was voorts van meening,
wanneer ooit in de toekomst In de
spelling van het Nederlandsch in België ver
anderingen zullen moeten worden aange
bracht, deze niet alleen voor het onderwijs
zullen moeten gelden, maar ook voor alle
officleele instellingen.
De heer Ir. Alph. Roebroek. lid der hoofd
directie van de Wieringermeer, dankt voor de
harteltjke woorden aan de directie 'van de
Wieringermeer gewijd. Deze directie heeft ge
heel gehandeld in den geest der regeering door
dit werk te steunen.
HU herinnert aan de prettige samenwerking
met dr. Lubinsky. Er Is hier veel tot stand ge
bracht en spr. hoopt dat deze goede verstand
houding moge blijven bestaan ook in de toe
komst.
Niet zoo principieel als de heer Blomjous
Untte mr. VAN LANSCHOT zün verzet. HU
•egde er den nadruk op, dat de groote moeilijk-
held bU dese belasting aïtüd de vraag geweest
welke goederen men moet vrijstellen.
.Dit besluit zal aan den Minister van
baar Onderwüs worden medegedeeld.
Voorts werden twee leden van de commissie,
nJ. de ZVereerw pater dr. J. van Mierlo SJ en
prof. Verdeyen van de Unlverslteit te Luik, als
afgevaardigden aangewezen voor de in Neder
land Ingestelde commissie voor het onderzoek
van de bastaard- en samengestelde woorden
der Nederlandsche taal.
Het meest principieel heeft zich de heer
BLOMJOUS tegen de belasting op de doode
hand verzet. HU bleek degene geweest te zUn,
het was staatsrechtelük niet geheel en régie,
dat hU dit uitsprak die reeds in het voor-
loopig verslag het recht van den staat ont
kend had. om van kerkgenootschappen belas
ting te heffen.
Degenen, die de doodehandsbelas-
ting al in de Eerste Kamer verwor
pen zagen en zelfs degenen, die een
beslissing op het uiterste nippertje
voorspelden, hebben ongeljjk gehad:
met de royale meerderheid van 30
tegen 18 stemmen heeft Minister
Oud, die weer een zoowel van voor
dracht als van argumentatie zeer
knappe rede hield, het den laatsten
tjjd in rechtschen kring heviger dan
vroeger bestreden ontwerp goedge
keurd gezien.
Onze Belgische correspondent seinde dd. gis
teren:
Te Brussel Is een bUeenkomst gehouden van
de Vlaamsche spellingscommissie. welke was
Ingesteld door den Minister van Openbaar On
derwUs.
dat de vergadering haar vertrouwen uitspreekt
in de leiding van de Centrale, met grooten na
druk vaststelt, dat alleen een organisatie In
den bestaanden, met medewerking van de Re
geering tot stand gebrachten vorm in staat ral
zün om de beoogde saneenng van net Hulden-,
Leder- en Schoenbedrijf met aanverwante
branches, uit te voeren, en verzoekt het Dage-
lUksch Bestuur om met alle ten dienste staan
de geoorloofde middelen, In samenwerking met
den Regeerings-Contact-Commlssaris te trach
ten de leden, die hun lidmaatschap thans heb
ben opgezegd. op hun bedanken te doen terug
komen.
Tenslotte wordt het vertrouwen uitgesproken,
dat ten spoedigste de door de Groepscommivsie
L. (Schoenmakers) voorgestelde dringend nood-
zakelUke maatregelen zullen worden getroffen,
om het schoenmakersvak voor ondergang te
behoeden.
Dese motie werd ter kennis van de regeering
gebracht.
De vergadering ging na het zingen van een
groepslied uiteen.
Pastoor H. N. Colla van de H. Maria-Mag-
dalena parochie te Amsterdam, die, zooals be
kend, reeds geruimen tUd lüdende is, heeft op
zUn verzoek eervol ontslag gekregen als zoo-
danig.
I
Per 1 November zal pastoor Colla zich gaan
vestigen in Huize „Duinrust” te Overveen.
timmerlieden en een groep betonwerkers
metselaars bouwt het dorp zelf gedeeltelük op.
In de werkplaats voor de metaalbewerking
worden alle smids-, loodgieters- en soortgelUke
werkzaamheden, die bü den opbouw noodlg
zün. uitgevoerd.
De meisjes worden zoo opgeleid, dat zü als
kolonisten in bet landbouwbedrijf. b.v. in de
kolonies in Palestina, goede helpsters kunnen
worden. ZU koken en maken het huls schoon,
leeren met de verschillende levensmiddelen en
materialen omgaan, leeren wasschen, naaien en
verstellen, werken in den tuin en in het zuivel-
bedrUf en verzorgen de kippen. De meisjes heb
ben reeds haar eigen woning, een huls, dat op
het vroegere eiland Wlerlngen door de bouw-
afdeellng werd afgebroken en thans in bet
werkdorp weer is opgebouwd.
MINISTER OUD
te blUven. maar dat hü voor de kapitalen der
kerk, de landerijen b.v., welke zü verkoopt of
verpacht, dien plicht van terughoudendheid van
den fiscus niet erkennen kon. Door die goederen
nemen de kerken deel aan het maatschappelUk
verkeer. En daar mocht dus de staat in nood
een deeltje van opeischen.
In verband met de geopende Instructie en
het gerechtelUk vooronderzoek tegen Pater
Buys en zUn filmoperateur Broeder Duimel
kunnen wü mededeelen, dat mr J. A. H. Hou-
ben, advocaat en procureur te Breda, zich met
de verdediging van belde beklaagden zal be-
lasten.
De voorzitter van de groep, de heer Theunls-
sen uit Rotterdam, opende de bUeenkomst met
woorden van welkom. Spr. zelde, dat thans 17.000
leden bU de Centrale zUn aangesloten. Met
groote instemming gewaagde spr van den or-
ganiseerenden arbeid, door den heer L. P. V?r-
woerd. als voorzitter der Centrale, ter hand ge
nomen. De aanwezigheid van 2000 schoen
makers uit alle deelen des lands, terwUl tal-
loozen bericht hebben gezonden, dat zU om fl-
nancieele redenen niet in staat waren naar Den
Haag te komen, doch ten volle met deze actie
sympathiseeren, is voor spr. een bewUs, dat
deze vergadering doel zal treffen.
BU het debat had uiteraard weder een uitwis
seling plaats van goeddeels de oude argumenten
pro en contra. Verdedigden de sociaal-demo-
craten MENDELS en DE ZEEUW, de vrUzin-
nig-democraten KRANENBURG en SLINGEN-
BERG en de liberaal GELDERMAN deze nieu
we belasting, de bestruding kwam van den
anti-revolutlonnair BRIET, den ChrlstelUk-Hto-
torischen afgevaardigde VAN DER HOEVEN
en de Katholieke senatoren Mr. v. LANSCHOT
en BLOMJOUS.
Het overigens theoretisch krachtige argument
van den heer Van Lanschot liet de Minister
hier wel wat terzUde: hU vertrouwt blUkbaar,
dat het opvoedend werk der Kerk In onaange-
tasten omvang voortgang zal vinden.
De redevoeringen van de Protestantsche tegen
standers, die goeddeels met die der Katholieke
parallel liepen, kunnen we gevoeglUk voorbU-
gaan. Daarin kwam opnieuw tot uiting, hoezeer
met name de Nederlandsch Hervormde Kerk
getroffen wordt. ZU zal 2 ton dJ. 1/5 van de
momenteele opbrengst harer goederen aan den
fiscus moeten afstaan. En de nog vermogende
lidmaten van dit Kerkgenootschap zullen in hun
beurs moeten tasten, willen niet tal van predl-
kantstraktamenten in gevaar komen.
Beperkte de liberaal Gelderman zich tot een
rustig betoog, de sociaal-democraten De Zeeuw
en Mendels brachten politiek geschut in stelling
op een wUze, welke bewees, dat hun het ver
mogen ontbreekt, om het verschil te peilen tus
schen een godsdienstig en leder ander bezwaar
Vergetend, hoe onnoemelUk veel juist door de
kerkgenootschappen voor de maatschappelUk
misdeelden gedaan wordt de heer Van der
Hoeven noemde juist van de arme Rotterdam-
sche gemeente der Nederlandsch Hervormde
Kerk verschillende voorbeelden speelde de
Rotterdammer De Zeeuw de verlaging van den
werkloozensteun uit. En mr. Mendels hield een
zeer lang betoog, waarin zoo ongeveer alle poli
tieke vraagstukken van dezen tüd betrokken
werden, doch bleek van de zaak zelf weer zeer
slecht op de hoogte, toen hU een verwrongen
beeld gaf van de tegemoetkoming aan de gees
telijken, die de boeken niet kunnen openleggen,
omdat een gewetensplicht tot geheimhouding
hun dit belet. De sociaal-democratische senato
ren hadden wUzer moeten zUn, temeer daar zU
die wusheid bU deze gelegenheid hadden kunnen
putten uit de van fUn gevoel getuigende rede
voeringen, door hun partUgenoot dr. van dan
Tempel over deze belasting in de Tweede Kamer
gehouden.
Te Huil is een conferentie gehouden van de
burgerlUke en commercieele belangen, die bU de
luchtlUnen AmsterdamHuilLiverpool be
trokken zUn en ambtenaren van de K. L. M.,
waar tal van kwesties *Un besproken, die be
trekking hebben op de nieuwe dienstregeling
van het volgende jaar.
Met ingang van 1 April 1935 en tot dat de
zomertUd in October eindigt, zal de machina
Liverpool verlaten om 9 uur vjn.; zU arriveert
te Huil om 10 uur, vertrekt vandaar om 10.15 en
komt te Amsterdam aan om -M.30 (Oreenwlch-
tUd).
■s Middags vertrekt de machine uit Amsterdam
om 4 uur, arriveert te Huil om 18.06 en te Li
verpool om 19.10 Greenwichtüd).
Deze regeling zal, naar men aanneemt, ge-
makkelUker zUn voor de zakenlieden en den pas.
sagiers voor Amsterdam gemakkelUke aanslui
tingen verschaffen op de lUnen naar de andere
continentale centra.
De Minister evenwel
heeft daartegenover we
der gesteld, dat hU van
den beginne af de voor
den openbaren «ere
dienst bestemde gebou
wen en voorwerpen ge
heel buiten de -sfeer
dezer fiscale aange
legenheid gehouden
heeft, omdat de belas-
tingheffer anders op
terrein komt, waar hU
ter vermUdlng van kwet
sing van hooge en deli
cate gevoelens heeft weg
De commissie zal haar volgende vergadering
houden in April 1935.
Dinsdagavond vergaderde de gemeenteraad
van Hilversum onder voorzitterschap van den
heer burgemeester J. M. J. H. Lambooy.
BU het begin der vergadering heeft de bur
gemeester eenlge woorden gewUd aan de groote
ramp, welk Hilversum door een vreeselUken
brand in het R. K. Vereenigingsgebouw aan de
Boschdrlft getroffen heeft, een ramp van zulk
een omvang, dat het aller harte met groote
droefheid heeft vervuld. Het is niet onverklaar
baar aldus spr. dat door het nooit voorval
len van ongelukken als de onderhavige, de maat
regelen voor de veiligheid eenlgzlns verslapt
zUn. NatuurlUk zal deze houding in alle opzlch-
herzlen worden
De burgemeester heeft vervolgens hulde en
dank gebracht aan de redders.
De raad hoorde de herdenkingsrede staande
aan.
Alle aanwezige sociaal-democraten. alle libe
ralen, alle vrUzinnig-democraten, de katholie
ken de Bruyn, Serrarens, Janssen, Janssen de
Limpens en Schoenmaker, de anti-revolution-
nairen Anema, Diepenhorst en van Asch van
WUk en de ChristelUk-Historische voorzitter
baron de Vos van SteenwUk stelden zich tegen
over de Katholieken Heerkens ThUssen, An-
driessen, Steger, RuUter, Visser, van Lanschot,
Blomjous, de Jong, van Basse v. IJsselt, Nlvard
en Michiels van Kessenlch, den antl-revolution-
nalren Briët en de ChristeUjk-Historischen
van der Hoeven, Ter Haar, de GUselaar Pol-
lema, de Vos van SteenwUk Jr. en de Savomin
Loiunan.
Na een onderzoek van den toestand, ge
schapen door de invoering van de nieuwe
spelling bU het onderwijs in Nederland,
heeft de commissie besloten, dat zU geen
aanleiding kan vinden om thans in de
spelling van de Nederlandsche taal In Bel
gië iet* te veranderen.
De heer H. J. Bergers, secretaris van den
Katholieken Schoenmakerstond. sprak over
,J)en noodtoestand der schoenmakers”.
De nood moet wel hoog gestegen zUn. dat wU
in het openbaar onzen toestand gaan blootleg
gen. De in het begin bUna onoverkomelUke be
zwaren voor katholieken om tot de Centrale
toe te treden hebben we intusschen stuk voor
stuk' zien verdwUnen. De Centrale is gekomen
en zU zal de nUpende armoede van de schoen
makers wegnemen.
De heer L. F. Verwoerd uit Amsterdam, voor
zitter van de Centrale, sprak een slotwoord,
waarin hU opmerkte, dat het in eiken tak van
het lederbedrijf thans slecht gaat.
Spr. bracht in herinnering dat ook de ver
tegenwoordigers der Regeering hebben erkend,
dat bindende besluiten noodlg waren om tot
saneerlng van het bedrijfsleven te geraken.
Ordening in het hulden- leder- en schoe-
nenbedrUf is niet mogelUk zonder bindende
besluiten.
De Centrale zou ook zonder Regeeringsme-
dewerking haar besluiten kunnen doorzeCen
in zooverre is spr. het niet met den heer
Donker een* maar dan zou zU een Regeering
naast de Regeering moeten vormen ZU ver
langt voor haar besluiten evenwel wettelijke
sanctie om de afvalligen te controleeren.
Er Igven op dit oogenblik verschillende ge
voelens tn mUn hart, aldus spr. Het gevoel, dat
zich het meest op den voorgrond dringt, is dat
van smart over het feit, dat in deze eeuw de
oprichting van een werkdorp. dit. noodlg is
gebleken. Naast smart is er echter plaats voor
gevoelens van groote dankbaarheid jegens allen,
die van stonde af hun medewerking hebben
verleend. Allereerst noem ik de Nederlandsche
Regeering. En niet alleen de Regeering. maar
ook alle andere ambteiUke instanties, waarmee
wU in aanraking kwamen, hebben ons met volle
kracht gesteund en ter zUde gestaan. Een bU-
zonder woord van hulde voor onze onmlddelluke
„chefs”, de directie van de Wieringermeer. is
hier op zUn plaats. WU mogen dankbaar ver
klaren, dat wU ook van die zijde onvoorwaarde-
lUke, volle medewerking hebben ondervonden.
Dank moeten wU ook uitspreken tegenover het
Nederlandsche volk in al zün geledingen.
Dank tenslotte aan de Nederlandsche en
buitenlandsche Joden, vereeniglngen en particu
lieren. zonder wier materieele en andere hulp
dit werk niet tot stand had kunnen komen.
Spr. richt hierna in het Engelsch dankwoorden
tot de Engelsche en Amerlkaansche vrienden,
om in het Duitsch ook de bewoners van het
kamp toe te spreken.
Vervolgens richt hU enkele hartelUke wel
komst- en dankwoorden tot mr. MacDonald, om
dan de kampbewoners op te wekken dit dorp
op te touwen tot een ware gemeenschap van
vrUe menshen, gelukkig door den arbeid, dien
zU hier vinden en geloovend in het nieuwe leven
dat hen wacht.
Volgens het ..Handelstad” heeft een aantal
reeds hier te lande aanwezige Dultsche tabaks
handelaren toestemming van de Dultsche re
geering verkregen tot het koopen in October
van Nederlandsche koloniale tabak. Naar «an-
leiding van het clearingverdrag met Nederland
zal als maatstaf worden aangenomen het to
taal bedrag door ben betaald in den tUd van
September 1933 tot September 1934. De som
die hun in deviezen ter beschikking wordt ge
steld zou 80 pCt. van een twaalfde van dat to
taal beloopen Hoe de betaling aan den Neder-
landschen tabakshandel zal geschieden, staat
echter nog niet vast en noch de Dultsche, noch
de Nederlandsche handelaren kunnen zich
daarvan een volkomen juist beeld vormen.
Uit tabakskringen vernam bet blad nog. dat
de bereidwilligheid tot het verkoopen op cre-
dlet door de ervaring in den laatsten rijd ver
worven, zeer gering is en men waarschUnlUk
dan ook grootendeels tegen contante of voor
uitbetaling zal verkoopen.
heel
gevuld.
Na afloop van de plechtigheid verliet de
nieuwe bisschop met de assistent-bisschoppen
zegenend het kerkgebouw.
De naakte waarheid kan soms romantischer
zUn dan de fraaistverzonnen roman. Dat blUkt
weer uit het geval van de honderdduizend uit
de StaatsloterU die gisteren gevallen is.
Een der gelukkigen was een bewoner van de
Wittenburgergracht te Amsterdam.
Het was toch reeds een zeer gewichtige dag
voor dezen man. want gisteren zou hü in het
huwelük treden. Toen hü met zün bruid op
het stadhuis kwam, werd hem daar medege
deeld, dat een groote zak met dutten op het
dak van zün pas-gestlchte home gevallen was.
De gevoelens van het jonge paar bü deze
heugüke boodschap laten zich eerder denken
dan beschrijven.
Ir. Alph. Roebroek, lid der I
van de Wieringermeer, A. J. Mendes
da Costa, secr. der Port. Israël. Gemeente, B.
I. Rlcorda, Rabbün bü deze gemeente; L. H
Sarlouis. Rabbün der Ned. Isr Gemeente te
Amsterdam, prof dr. H. FrUda. prof. dr. D.
Cohen uit Amsterdam, mr. R. Jansma, secr. van
den Zulderzeeraad, mr A. Simons, voorzitter van
het Haagsche comité. Louis de Vries, dr Lu
binsky. leider van het werkdorp, pastoor Braak,
van Slootdorp, enz.
In de feestelük versierde tent kwamen al de
genoodigden büeen. waarna mr. G. v. d. Bergh,
oud-lid der Tweede Kamer, de openingsrede
hield.
De hooge commissaris voor de Dultsche vluch
telingen de heer James G. McDonald voerde
dan bet woord.
In deze wereld van wantrouwen, onzekerheid
en onveiligheid is de opening van het werkdorp
een hoopgevend teeken. Daarom betuigde de
heer James McDonald, zoowel namens het be
stuur van de hooge commissie, als namens zich
zelf, der Nederlandsche regeering. der Neder
landsche gemeenschap en den particulieren or
ganisaties, zün groote erkentelükheld. omdat
zü deze instelling mogehjk gemaakt hebben.
De Hooge Commissaris sprak nog zün bewon
dering uit voor het werk, vervaardigd door
jonge Joodsche handwerklieden met zes maan
den of nog minder scholing, dat hü te ParUs
had gezien
Het hoogtepunt van de behulpzaamheid der
Nederlandsche regeering vormt het besluit, om
het werkdorp Nieuwesluls en 75 H.A. grond er
omheen, voor tien jaren, zonder rente, ter be
schikking te stellen voor opleiding van Jood-
sche vluchtelingen.
Prof. Benham Kahn uit ParUs, director of
the European Committee for Joint distribution,
sloot zich aan bü de woorden van zün voor
ganger. Ook hü uitte zün bewondering voor
hetgeen hier in een klein jaar opgetouwd is.
Uit naam van het comité van bUzondere
Joodsche belangen bood prof. dr. D. Cohen zün
gelukwenschen aan. Spr. bracht dank aan de
regeering. De Hollander is steeds bereid hulp
te verleenen en 'thans heeft de regeering weer
een nieuw bewüs gegeven de verdrukten en ver
jaagden te willen helpen en steunen. Woorden
van dank richtte spr. ook tot prof. MacDonald.
Hierna sprak nog Rabbün Sarlouis, die roem
de de rellgleuse verdraagzaamheid in dit nieuwe
land en er op wees, dat het symbool van het
Joodsche geloofsleven, de H. Wetsrol, ook hier
aanwezig is.
Mr. v. d. Bergh dankte alle sprekers en ver
zocht den genoodigden tegenwoordig te willen
zün bü t Inheien van den eersten paal voor het
gemeenschapshuis.
Deze symbolische handeling werd verricht
door mr. MacDonald, waarna de aanwezigen
de stallen, de werkplaatsen enz. gingen bezich
tigen.
BATAVIA, 3 October (Aneta) Hedenmor
gen is in de kathedraal te Batavia Z. H. Exc
Mgr. P. WlUekens SJ. plechtig tot titulair-
blsschop van Zorava gewüd.
Als vertegen woord!-
gerr van den Gouver-
neur-Generaal en van
den Raad van Neder-
landsch-Indië waren
aanwezig de heeren
Meü« Ranneft, Har
deman en prof.
Kan.
Onder de vele auto
riteiten bevonden zich
de consuls-generaal
van Frankrük en Bel-
gl«.
De wijding werd met
de gebrulkelüke cere
moniën voltrokken.
De aflegging van
den bisschopseed ge
schiedde reeds eerder
De kerk was ge-
met geloovigen
