Oud-Brussel wordt opgebouwd
I
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Prae-historisch dal
Alaska
gezinnen
.^4
I Plaats dan een „Omroeper”
voor 75.
f""""""""'
in
FANTASTISCH VERHAAL
STAD UIT VERVLOGEN
EEUWEN
Zeeland op de provinciale najaarsmarld, die te Amsterdam georganiseerd is door
Vergane werkelijkheid
Gloeiend optimisme
Geheimzinnig zwygen
Kannibalisme in den
Belgischen Congo
Uit het verteder
Den Bosch 750 jaar
Her/aUtemming in hel woud
Wrak van een oorlogs
schip uit de 16e eeuw
Prys voor het ontwerpen van
affiche toegekend
Huis van Willem van Oranje
Ervaringen van een pelshandelaar,
die drie en twintig jaar in
het Noordpoolgebied
doorbracht
Middelpunt van volksvermaak,
doch ook centrum van zes
tiende- en zeventiende-
eeuwsche kunst
I
DINSDAG 9 OCTOBER 1934
gAtSIH
r? sr Kx t
van den heer
Van de affiches werd met den eersten prijs
bekroond het ontwerp ingezonden onder motto
„Hertog Hendrik”. Het bleek te zijn van den
heer H. van Amelsvoort in Den Dungen. Hij is
teekenaar bij de clichéfabriek Verhees te 's-Her-
togenbosch.
De tweede prijs is toegekend aan de inzen
ding onder motto „Godfried HI" van mej. An
nie Visser te Vught, de derde prijs aan het ont
werp onder motto JPresbule”
Hub. Cox te Roermond.
Eoo zal men het paleis van den hertog van
Brabant alen, evenals bei huis, waar prins
Voor de ontwerpen van een sluitzegel werden
geen prijzen toegekend. De commissie heeft
echter vijf premies toegewezen en wel aan de
inzendingen onder motto „Eenling” (ontwerper
nog niet bekend), „Herfst" (van den heer
Scholz, ’s-Hertogenbosch)„Winlx” (onbekend);
„Unnep” (van den heer Hub. Cox, Roermond)
en Stichting stad” (onbekend).
De commissie heeft voorts besloten tot aan
koop van de ontwerpen onder motto „Feest”,
„Grijs verleden” en „Profunda Scrutator", met
de bedoeling er een andere bestemming aan te
geven. De namen der ontwerpers zijn nog niet
bekend.
waar heet water uit de aarde opspuit en waar
reusachtige boomen groeien. De eilanden en
beren uit dit dal waren veel grooter dan elders,
maar de indianen waren er niet in doorgedron
gen.
Willem van Oranje gewoond heeft, terwijl nog
veel meer paleizen en huizen uit dien tijd, wel
ken men zoo dikwijls „den goeien ouden tijd**
pleegt te noemen, een plaats op de tentoon
stelling zullen vinden.
Oud-Brussel zal niet alleen het middelpunt
van het Volksvermaak zijn. doch ook het cen
trum van zestiende- en zeventiende-eeuwsche
kunst.
Het programma der feestelijkheden, waaraan
thans reeds gewerkt wordt, belooft veel goeds.
Talrijke attracties, die in staat zijn het inter
nationale publiek te boelen, zullen deel van dit
programma uitmaken. En men behoeft geen
profeet te zijn, om in te zien, dat hier resul
taten bereikt zullen worden, waarvan men nog
langen tijd spreken zaL
De pelshandelaar en onderzoeker Philipp
H. Godsell, die drieëntwintig jaar In het
Noordpoolgebied heeft doorgebracht, geeft
zijn meenlng over het vermaarde tropische
dal in deze streken.
Omtrent de allerlaatste détails bewaren de
tentoonstellings-autorlteiten nog een geheim
zinnig stilzwijgen. Men weet slechts, dat zij, de
crisis ten spijt, een voorbeeld van gloeiend op
timisme en een bewijs van vertrouwen in de
toekomst willen geven.
Oud-Brussel zal de stad zijn, waar de zon
niet ondergaat. De nachten zullen verhelderd
worden door kunstmatige zonnen, die niet veel
van het daglicht in kracht sullen verschillen.
En de toeschouwer, die tijdens de wereld
tentoonstelling naar Brussel komt, verzuime
veoral niet een bezoek te brengen aan Oud-
Brussel. Hij zal niet bedrogen uitkomen.
drs. A. Brans; Jos. Cleerdin.ir. H^Jamserau,
J. Dony; H. Ebeling; P. van Kessel; P. Slager;
mr. J. Smit en H. Teulings. kreeg 29 ontwerpen
voor affiches en 24 voor sluitzegels te beoor-
deelen.
De bewoners van het Wamba-district In den
Belgischen Congo worden geterroriseerd door
troepen kannibalen, die den Belgischen autori
teiten groote zorg baren. De politie vond eenlge
dagen geleden de lijken van drie inboorlingen,
die door kannibalen vermoord waren. De po
litie organiseerde een strafexpeditie en 29 le
den van een kannibalenstam, onder wie het
opperhoofd, werden gevangen genomen, schul
dig verklaard en ter dood veroordeeld. Zi) wer
den allen onmiddellijk na het uitspreken van
het vonnis opgehangen.
De commissie, belast met het ultschrijven en
beoordeelen van prijsvragen, die betrekking
hebben op de feestelijkheden te 's-Hertogen-
boech in 1933, heeft, zooals gemeld prijsvragen
voor een affiche en een sluitzegel uitgeschreven,
waaraan konden deelnemen leerlingen en oud-
leerllngen van de kunstafdeellng der Koninklijke
School voor Kunst, Techniek en Ambacht.
De prijsvraag-commlssle bestaande uit de
hoeren Herman V. d. Derenbeemt, voorzitter;
Hans van Meerten, vlee-voorzltter; André Ver-
horM. soeretarU-wportWi Karei AaUnman;
a er ergens in het Noordwesten van de
subarctische wildernis een dal, waar de toe
standen nog zijn, zooals duizenden jaren ge
leden? plaats, waar voorwereldlijke mon
sters zooals dynosaurussen en pterodactyl! zich
in bet warme water baden? Dit zou in zooverre
niet uitgesloten zijn, als er Inderdaad plaatsen
In Alaska voorkomen, waar heete bronnen een
voor die breedte ongewonen plantengroei en
fauna veroorzaken.
Ik heb evenwel nog nooit iemand ontmoet,
die uit eigen aanschouwing van dit wonderbaar-
HJke gebied vertelde, aldus Philipp Godsell. Wel
schijnt vast te staan, dat ongeveer een men-
schenleeftijd geleden een Cree-lndiaan, Che-
qulna geheeten, aan eenlge Europeesche ge
leerden heeft medegedeeld, dat zijn vader jaren
geleden in het land aan weerszijden van de
Liard-rivier had gereisd en daar een vreemden
Indianenstam had aangetroffen, waarvan de
leden suggestieve verhalen deden over het hart
van dit land; daar zouden temidden van een
overvloedlgen plantengroei ongelooflijke groote
dieren leven. Chequlna schetste er een, zooals
zijn vader dit voor hem had gedaan, en de
Europeesche vorzchers ontdekten tot hun ver
wondering, dat de omtrekken overeenstemden
met die van een dynosaurus. Hoe zijn de India
nen aan die afbeelding gekomen, wanneer ze
sotTn dier nooit gezien hebben? Dit raadsel is
tot on toe niet opgelost.
Maar de verhalen over het tropische dal zijn
vrij vaag en stemmen onderling niet overeen.
In 1920 bezocht ik fort Simpson, in het Noord
westen van het territorium en tijdens de win
termaanden reisde ik per hondenslee en bege
leid doos Indianen langs do Maokenzle-rlvler.
Toen Ik fort Liard bereikte, hoorde Ik weer over
het praehlstorischo dal spreken. Dezen keer was
de plaatsaanduiding nauwkeuriger: ergens in
het gebied van de Nehannie, ver ten Noorden
van fort Liard. De Slavey-Indianen spreken er
met ingehouden adem over.
In 1925 m 1935 was ik op fort Nelson aan de
Nataonrtvier, driehonderd mijlen ten Noordwes
ten van fort St. John aan de Peaeerlvier. Daar
sprak ik met leden van een Indianenstam, die
pas eenlge jaren in dese streek verblijf hielden;
worden Grand Lac-lndlenen genoemd en
hwaaoen van de Teadrivier en de Nehanal. Zij
tsuMsn sm 9sa Mthl ^l Jmemti aprekep,
In het jaar 1927 daalde het eerste water
vliegtuig in dit gewest op het Great Slave Lake
nebij fort Resolution. Het bevatte een troep
landmeters en goudgravers. Dertig jaar gele
den waren hier twee blanken, de gebroeders
McLeod, die er goud gevonden hadden, ver
moord. De een of andere groote gebeurtenis in
de natuur moest den loop van de kleine rivier
in dien tijd veranderd hebben, want het meer
waaraan de McLeods eens hun tenten hadden
opgeslagen, was uitgedroogd.
Eenlgen tijd daarna werd een groepje jagers
en handelaren, dat in fort Simpson nabij de
Hudson Post om de kachel geschaard zat, opge
schrikt door de komst van een aantal baardige
mannen. Het waren de goudzoekers en landme
ters, die tevergeefs op den terugkeer van het
vliegtuig hadden gewacht en die, toen de le
vensmiddelen schaarsch werden. Dead Man's
Valley hadden verlaten en stroomafwaarts wa
ren gevaren. Het was een vreeselijke tocht ge
weest en slechts met bovenmenscheluke in
spanning waren zij er in geslaagd fort Simpson
te bereiken. In den loop van den zomer was bo
vendien hun kano verpletterd en ze hadden het
warmere jaargetijde toen doorgebracht met het
zoeken naar de goudmijn. Daarbij waren ze on
verwacht in het tropische dal terecht gekomen.
Naar hun meenlng was het verhaal van de voor
wereldlijke dieren een mythe. Wel konden zij
vaststellen, dat als gevolg van de aanwezigheid
der heete bronnen de gewassen er hooger waren
dan elders in de omtrek en dat het dal bewoond
werd door elanden en roofdieren.
Praehistorische wezens hebben dit Noordelijk
land wel bewoond, maar dat is al tienduizenden
jaren geleden. Vooral in de nabijheid van
Aklavik en Circle City, waar ik in 1924 met de
hondenslede langs kwam, zijn 'veel overblijfse
len van mammoets en mastodonten. Ook vindt
men resten van die dieren bij Chatanlka en
Fairbanks.
Het merkwaardige is evenwel, dat men van
dynosaurussen in het Noorpoolgebled nog nooit
een spoor heeft aangetroffen.
Tijdens baggerwei 1 saam heden in de haven
van Reval heeft men het wrak gevonden van
een oorlogsschip uit de zestiende eeuw. Een
duiker, die tot het wrak Is afgedaald, vertelde
dat het 45 meter lang was.
Volgens de overlevering is tn de zestiende
eeuw een Zweedsch oorlogsschip met een lading
goud aan boord daar In de nabijheid gezonken.
Men wil trachten de lading noo spoedig
«elllk te bergen.
Een complete stad is gebouwd: namelijk
Oud-Brussel. Een stad uit vervlogen eeuwen.
Glans en rijkdom uit het verleden zullen mid
den op de terreinen van de wereldtentoonstel
ling nieuw leven verkrijgen. Oud-Brussel zal
het middelpunt van de internationale wereld
tentoonstelling zijn en vol vreugde zullen de
Brusselaars en overige bezoekers uit binnen-
en buitenland aan de feesten deelnemen, waar
van de Vlaamsehe kermis, die Iedereen wel
van hooren zeggen kent, het hoogtepunt zal
vormen.
De Vlaamsehe schilderschool van de zeven
tiende eeuw neemt een aparte plaats in in de
geschiedenis van de Belgische kunst. En de
moderne herbouwen van Oud-Brussel sullen
desen geest zooveel mogelijk waarheidsgetrouw
trachten weer te geven. Alle beroemde hulzen
van adellijke geslachten uit het oude Brussel
worden hier natuurgetrouw gereconstrueerd,
terwijl imen met de grootste zorg een keuze ge
daan heeft uit de openbare gebouwen, die
waard zijn op dese tentoonstelling gebouwd te
zullen worden.
Kan men steden uit den grond stampen?
Als men op de terreinen, waar eerlang de Brus-
selsche wereldtentoonstelling zal verrijzen,
rondwandelt, is men licht geneigd deze vraag
bevestigend te beantwoorden.
Koortsachtig wordt er gewerkt, gehamerd,
gesjouwd als ging het er om de geheele wereld
nogmaals in zeven dagen op te bouwen. Reeds
zijn enorme hallen verrezen, zijn reeds groote
paleizen ontstaan. Van de eene verwondering
komt men in de andere, vooral als men er aan
denkt, dat eenlge maanden geleden dit ter
rein nog geheel braak lag. Zonder overdrijving
kan men zeggen, dat België met den bouw
van de komende wereldtentoonstelling in het
as. voorjaar alle bestaande records geslagen
heeft. Want het Is niet te veel gezegd, als men
beweert, dat in de Belgische hoofdstad gedu
rende den afgeloopen zomer een nieuwe stad
is gebouwd en men heeft het volste recht aan
te nemen, dat deze bezienswaardigheid een
grooten stroom van bezoekers uit de geheele
wereld zal trekken.
FOTOREPORTAGE
Alkmaar* ontzet herdacht. Da feestelijke
optocht werd door een groote menigte
bijgewoond
'o
d3
