B
PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
ÏÏCd w^Aaal van den
De uniformiteit der Duitsche
pers
KWIEK EN VIEF
NEII
LYNDON
ONTSNAPT
EEN GEDWONGEN EEN
ZIJDIGHEID
WOENSDAG 10 OCTOBER 1934
1
Merlan’s
Wandeling dwars door
Amerika
Boris I
Gevolgen van de W.T.B.
ziekte
Het mausoleum van
Augustus
DOOI
VICTOR
BRIDGES
„Papa” niet Japansch
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Er i» e«n groots menigte, die zeer
sceptisch etaat tegenover de
vele politieke uitingen van
het D.N.B.
HOLLAND
OAT IS
ORANJE
.BOOTZL
I
hitte
„en u heeft
me laten
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
-iiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiHHMiiii
zün.
10.
I
keek mü benieuwd
Wordt vervolgd.
Mün medewerker aan het lierapparaat ver
telde vervolgena hoe hl) eensklaps den kabel «nel
voorbeeld
boven hem
handelen In haarmlddelen
fumerieën.
Ik stond vreemd te kUken Naast mij stond
mün metgezel, die de lier had bediend met den
staalkabel, ook In duikerpak natuurlUk. Vlug
sloten we thana de opening weer dicht. Iiaarna
gaf htf met een Instrument drie slagen op den
wand en onmlddellük werd het water in het
compartiment weggepompl en lucht btnnenge-
pompt. Daarna gingen de schotten weer open
en weldra was Ik uit mün duikerpak bevrijd. Ik
was echter zoo moe en duizelig, dat ik direct
als een blok lood neerviel.
Toen Ik wakker werd leg ik in mijn kooi Ik
drukte op een bel en weldra verscheen Oom
Sydney, die mij de hand drukte Ik kleedde mü
spoedig en volgde Oom naar boven en eenlge
oogenbllkken later stond ik op het plat v m de
duikboot vol welbehagen de heerlijke filssche
lucht In te ademen.
Ik moest thans m|jn wedervaren vertellen
Het bleek nu, dat ik 'n dlepzeemonstcr mee naar
boven had genomen. Door den gertngen druk.
welke er in de hooge waterlagen heerachte. was
het monster, dat altijd onder hoogen druk had
geleefd, eenvoudig ontplof*. Door de hevlghelo
der ontploffing was de duikboot los geraakt en
met een vaart tegen het i'sdok opgevlogen, dat
daardoor werd stukgeramd Zoo bad dus de
ontmoeting met dezen dlepseevlach gelukkige
gevolgen gehad.
deren met rozenkransen In de hand en hielden
bldprocessles, klaarblijkelijk met het doel Gods
zegen over de Duitsche wapenen af te mee
ken Het was een ontroerend gezicht....
Avonds zat Ik met oude vrienden tezamen
Begeerig naar nieuws waren s|j heelemaal niet.
Men bad zün W.B.T’s. De krant hoefde Je
eigenlijk niet meer te lezen '«Ochtends na het
ontbijt ging je naar oen eersten den besten
sigarenwinkel en Je las de nieuwe W T.B en
dan wist Je weer genoeg, wat de kranten schre
ven was tenslotte niets andere dan eere osn
schrljvlng en verklaring van de W I B Ik zat
met mijn hoofd vol nieuws, maar ik kon net
niet kwijt.
Van alles, wat Ik opperde met zekerheid
kon Ik al niet meer spreken, want de oesmet-
tlng der WTB.'s zat reeds in mijn keel ge
loofde men geen woord. Eerst was ik daarom
kwaad, en ik nam wraak, door den terug
tocht der Dultschers in Frankrijk een beetje
erger af te schilderen, dan het was. Mijn vrten-
dlt zeker als een groote spits-
lachouwd bobben, anderen sui
ting zijn, dat de Spaansche re-
dezen maatregel een blijk van
humor gegeven heeft.
van een man die gewend is aUes aan te pakken.
Merlan bood zijn bezoeker een rtoel.
Is Francos Ponjar?" vroeg hij.
zag afrollen. Voordat dit geheel gebeurd was en
ik dan misschien door den schok losgeraakt zou
kunnen zijn, had hü vlug het remapparaat tn
werking kunnen stellen, waarna hü direct was
begonnen met het opwinden van den kabel
Eensklaps was de boot he dg gaan schommelen
en met de grootste moeite had hij teh staande
kunnen houden en voorkomen, dat de kabel
opnieuw aan t afrollen was gegaan.
de
mo-
dat
woor-
beam-
Een dollar per m|jl zal aan Gilbert Mason
en zijn vrouw betaald worden, als zU op 1 Jan
1935 van Quebec naar California gewandeld
zijn. Mason is een oud-strljder en marathon
looper uit Sydney in Nova Scotla
De afstand is 4000 mijl, zoodat ze er in to
taal 4000 dollar mee verdienen Mason zeg'
dat de premie gegarandeerd wordt door be
kende sportlieden uit Sydney Onderweg moet
hV In zijn onderhoud voorzien door briefkaar
ten te verkoopen.
In verband met de restauratie van de
klassieke bouw-monumenten in Rome, sal ook
het Mausoleum van keizer Augustus gerestau
reerd worden Men hoopt de werken voltooid te
hebben tegen 1937. den 3000en geboortedag van
den keizer. De gebouwen, die zich tn de on-
mlddellljke nabijheid van het Mausoleum be
vinden. zijn onteigend en zullen binnenkort ge
sloopt worcen.
afgebroken hardnekkigheid waren bezig geweest,
weer in werking gebracht. Wanneer ik Marks
niet had gedood, wie had hot dan gedaan? Hoe
dikwijls had Ik. geheel wanhopig, dese vraag
weer moeten loslaten? Soms was ik er werkelijk
bijna aan toe, te gelooven. dat de rechtbank
gelijk gehad moest hebben dat ik het ge
weest moest zijn, die den bruut op bet achter
hoofd bad geslagen zonder in mün drift te be
denken wat ik deed. Maar wanneer ik mij her
inner, hoe Ik hem had verlaten, hoe hij mü
vloekend was achtemageloopen. wiet ik. dat
deze gedachte onzinnig was. Da wond die enen
aan zijn hoofd gevonden had, moest hem oogen-
bllkkelUk hebben gedood. Iemand die een der-
gelljken slag gekregen had, zou nooit meer heb
ben kunnen spreken of zich bewegen.
Van één ding was tk echter seker; dat George
op de eene of andere manier in de saak be
trokken was. Het was niet aan ve nemen, dat
hl) kon hebben gehandeld, zooals hü voor de
rechtbank deed, zonder grondiger reden dan
zijn antipathie voor ml). Dat hij bet land aan
mij had. wist ik, maar de zes Jaremdatlk met
hem had samengewerkt, hadden mij wel ge
leerd. dat hij nooit om eenlge persoonlijke
reden een kans om geld te verdienen sou prijs
geven. En door mij san de galg of In de ge
vangenis te brengen, sou hü zichzelf een groot
verlies berokkenen, daar hem bU al zijn voort
varendheid en zakenkennis alle oorspronkelijk
ultvlndersvermogen ontbrak.
De man knikte.
,Ja!” vervolgde hü,
komen
„Juist,
Is onze „Omroeper*. Eiken avond weer opnieuw
spreekt bij m 75.000 gezinnen, waar bü steeds
•en -trouw gehoor vindt. Zaken -Omroepers M
ct per regel. Particuliere Omroepers 30 et. per
regel Betrekkingen (gevraagd en aangeboden)
10 et. per regel
avonds begon zijn gezicht op te klaren. Recher
cheur Valette, die hen. trouw had bijgestaan,
verwonderde er zich over, want volgens hem
was er niets ontdekt *4 raden tot tevreden
heid kon geven.
Maar Merlan glimlachte geheintzinnlg.
„Ik heb me een theorie gevormd om het ge
val- Roberts.” zei hij, „en als die theorie Juist
is zullen we vanavond weten wie de moorde
naar Is."
Valette keek hem ongeloovlg aan.
Een half uur
later werd er een
bezoeker voor de- i Merlan 'f
tectlve Merlan l
aangediend De
detective gaf re- thenrü>
chercheur Valete ie,
©en wenk om te •••••••••»»»tr»»se»»m»»M,i»(,t<M“
blijven en daarna liet hü den laten bezoeker bin
nentreden. Het was een man van ongeveer
veertig Jaar, blond, stevig gebouwd, het type
Br
Onderwijs,
i klnder-
van
Als
voor dit verbod wordt opgegeven,
dese belde uit het Westen overgenomen
den niet aan de Japansche traditie
woerden.
De Japansche pers publiceert intusschen tal
rijke brieven van vooraanstaande persoon
lijkheden. die voor het behoud dezer woorden,
welke den Japanners zoo lief geworden
opkomen.
J ff op kit blad zün Ingevolge d« vereekert
AllC GD0RIl€ 3 ongevallen veraekerd voor een d—
„Zü zullen u niet verraden." aei ae tenslotte,
„zoolang u doet, wat zü verlangen."
ZU zweeg, vroeg dan plotseling
Hebt u dien man Marks, vermoord?"
Ik slikte mijn eeiaten hap. eten door en ant
woordde;
„Neen, Ik sloeg alleen een beetje onbe-
hcerscht op hem los Iemand vermoorden is
voor Iemand, met mijn kracht, laag."
„Is dat waar?"
„Wel, te oordeelen .naar de taal, die hü
uitsloeg, was hü nog springlevend."
„Maar uw compagnonmijnheer Mar-
wood? Waarom set hü dan, dat u het had
gedaan?"
„Dat is een kwestie, die Ik op den een of an
deren dag nog eens met hem regelen moet,"
zei tk zacht.
ZU ging naar de deur, zonder op mijn ant
woord te reageeren. Een oogenbllk bleef zü
dzar staan, keek mü onderzoekend met haar
donkerbruine oogen aan; toen ging sü heen sn
sloot de deur achter zich.
Ik beëindigde mUn maaltijd en stak met een
zekeren eerbied een van de belde sigaretten op,
die ik op het blad vond. MUn eerste proef, der
vorigen avond, had de mate van mijn genot
niets verminderd en enkele minuten lag Ik vol
komen tevreden, in aangename onverschillig
heid voor alle dingen der wereld, behslve voor
den geur der tabak.
Toen begon mün geest weer te werken. Bon
je's vragen hadden al gedachten, waarmee
mün hersens. sinds mUn veroordeellng, met on
haat, toen hU mü vroeg, of ik uit Venlo kwam
en daar misschien de „Nieuwe Venlosche Cou
rant" gelezen had.
Want, zelde hU dat blad loog zóó verschrik
kelijk, dat de redakteur. die vroeger nog al eens
In Kaldenklrchen kwam, daar ze kei met meer
komen kon. zonder afgersnseld te worden. Dr
redacteur was er warempel eenmaal geweest,
maar men had hem niets kunnen doen want
hU stond onder bescherming van een paar sol
daten. Die man had ook de Havas- en Reuter-
telegrammen in zün krant durven opnemen,
terwUl uitsluitend Wolff toch de waarheid be
lichtte I
Ingsvoorwaardsn tegen b|j tevsnslang* nbeele ongeschiktheid t werken door ’TEfï bij «en ongeval met f b|j verlies van ssn hand 9C Jl) verlies van een f Cfi oj) een breuk van -//) b|j verlies van "B
ongevallen vsrsskerd voor ssn der volgenae ultkeerlrgen f verlies van belde srmen. beide beenen of belde oogen f doodslaken afloop f een voet o< oen oog f 4&«/e~ luim at wijsvinger *J(/._been at anaf TlZe“ anderen vlngef
egeleid door rechecheur Valette. begaf
detective Merlan zich naar het onaan-
zlenlljke kantoorgebouw in de rue La
martine. waar zich den vorigen avond een
drama had afgespeeld. Onderweg stelde recher
cheur Valette hem op de hoogte van alle feiten.
Vanmorgen kwam de concierge aooals ge
woonlijk het kantoor van Roberts binnen, om
het lokaaltje schoon te maken. Zooals u weet,
is het heele gebouw verdeeld in kantoorloka
len, die aan verschillende firma's en syndica
ten verhuurd worden. De aard van hun zaken
loopt nogal uiteen, maar over het algemeen
en eerst weer eenigaalns kalm werd, toen tk
voor mUn eigen huis stond-
Daarna zag Ik mUzelf weer voor de recht
bank en George legde zUn getuigenis af
zUn jeugenachtlgt getuigenis, met de bedoeling
mU aan de galg te brengen. Ik herinner mij
den knap gespeelden tegenzin, waarmee hU
zich als het ware zün verklaring liet af dwingen;
de gedachte aan dit verhaal bracht mUn bloed
aan het token.
Maar boven allee uit mg ik het dikke roode
gezicht van rechter Owen weer voor mU, met
de zwarte, driehoekige baret op HU was er erg
over In de war geweest, de armoe, oude Owen
en Ik hoorde weer de gebroken stem, waarmee
hU het vonnis uitstotterde;
men geeft voor de
lheld van W T.B zUn leven, men zweert
>U. Dat bleek ml), hoe verder ik kwam,
eiken nieuwen reiziger steeg een nieuwe
^ïeeschgeworden W T.B. tn den trein.
Ik kroop in een hoekje en poogde mU te
desinfecteeren van de omklemmende xle»te Ik
keek naar buiten. Vredig en gelukkig lagen er
de bouwlanden en akkers. Veel mannen waren
er aan het werk, weinig vrouwen. Uit elk dorp
Het geval was typisch en teekenend. Ik polste
de kleine intelligentie, of men dan in Dultsch-
land niets wist van het terugtrekken der Dult
schers In FrankrUk aan de Marne Maar daar
was ik aan het verkeerde kantoor. Beware, dat
was geen terugtocht geweest maar een elastisch
en strategisch terugwüken. En meteen kwan.
er een heele bundel W.T.B s te voorschijn, die
Ik reeds kende als behendig geredigeerde woor
den. om de volle waarheid te verbergen.
Men ontkomt niet aan dat suggestieve en
onevenwlchtigmakende WT.B In den trein sat
Ik met een officier van den Landsturm In een
ras aangeknoopt gesprek passeerden de feiten
der laatste dagen de revue, zooals Ik dl» in
mUn hoofd op grond van veelzijdige ber ctiten
uit Nederland geconstrueerd had. De officier
luisterde aandachtig. Toen ik klaar was met
mijn exposé, keek hU mU eens even aan cn
zei toen bedachtzaam dat Ik maar eens de
WTB.'s der laatste weken bestudeeren moest,
dan zou Ik wel spoedig genezen zUn van de ver
warring, die klaarblUke.lJk tn mUn noofd was
aangericht door de leugenberlchten van Havas
en Reuter Daar zat ik weer Ik voelde de pU-
nlgende nabijheid van W T.B Dat W IB. is
een evangelie geworden
waai
er A
féi Merlan. „Ik heb u laten komen
om u eenlge vragen te stellen, die wel wat in
discreet zUn, maar die u me toch wel zult wil
len beantwoorden. Laat ik u van te voren zeg
gen dat het hier een gerechtelUk onderzoek be
treft en dat ik verlang de waarheid te hooren."
Weer knikte de man kort.
„U moet me namelUk vertellen," vervolgde
Merlan. „wie degene te. met^wlen u tot voor
drie maanden geleden ruzie hebt gehad en die
u na dien tijd niet meer hebt ontmoet.”
Een trek van verbazing gleed over PonJaFs
8t,arde den d'tecUve ongeloovlg aan
„Goeie hemel," zei hU dein. „U bent er wel
achter, moet ik zeggen. Ik mag hangen als ik
weet hoe u aan die wijsheid komt."
„De naam?" hield Merlan aan.
„Wei. André Ester natuurlijk. Waar hü de
Itatste drie maanden gezeten heeft weet Ik
n.et. maar wel weet ik dat ik hem niet graag
alleen sou ontmoeten."
„André Ester I" Merlan nam een formulier en
vulde den naam er op in, daarna reikte hU het
Valette over.
„Zoek dien man," set hU, „en de moordenaar
te vrUwel zeker ontdekt.
„André Ester?"
„HU te het!”
„Ik had een theorie." vertelde Merlan. toen
de bezoeker vertrokken was, „en wel deze. De
moord op Roberts te onverklaarbaar Is het dan
niet mogelUk dat de moordenaar zich In den
persoon vergist had? Uitgaande van die stel
ling begon ik te zoeken en toen ontdekte tk dat
Roberts eerst sinds korten UJd het kantoor ge
huurd had. De vorige huurder was Francois
Ponjar. onze bezoeker. Was het nu mogelijk dat
deze Ponjar een vuand had die hem naar het
leven stond? Je hebt zooeven gehoord dat dit
zoo was. Welnu, dan te de moordenaar het kan
toor van Roberts binnengedrongen In de ver
onderstelling dat hU bU Ponjar was. Roberts
zat met zijn rug naar d» deur De moordenaar
doodde hem, deed t licht uit en wandelde weg
in de meening, dat hl) zUn vijand Ponjar had
gedood. En soo te het ook inderdaad gegaan
„Maar hoe wist u dan dat Ponjar m drie
maande* zUn vUand niet had ontmoet?"
„Wel, drie maanden te het geleden dat Pon
jar verhuisde. Al dien tUd was de moordenaar.
Ester, in de veronderstelling dat hU er nog
woonde. De mannen moeten dus In drie maan
den geen contact me| elkaar gehad hebben. En
dat is Ponjar's geluk geweest."
te gebleken dat zU zich met niet wereldschok
kende transacties bezighouden. Roberts zelf bU-
vocibeeld was Importeur van zijden dassen
te Lerroux Ac Co. gevestigd, die
-„-„.i en inferieure par-
>.Oeen verdachte zaken?” onderbrak Merlan
den verteller.
„Voor zoover wU weten niet.” ging Valette
iiiniiiiiiiiuun DE KACHEL
Heel den zomer stond zij eenzaam
Op den zolder in oen hoek.
Want de liefde van de menschen
Was ten eenenmale zoek.
Tusschen afpedankten rommel
En besmeurd met stof en rag
Sleet zij haar ellendig leven
Op dien schoenen zomerdag
Maar de zomer is verdwenen
En daarmee de warmtebron,
Nergens voelt men meer de
Van de veel geprezen zon.
Nu de kilte ons doet rillen,
Nu opeens met blij gelaat
Weten wij dat op den zolder
Nog een trouwe kachel staat!
Ma stuurt dus de meid naar boven
En een boodschap naar den smid,
Want de kamer die zoo kil is,
Moet natuurlijk weer verhit!
En de kachel, niet haatdragend
Om ons trouweloos gedrag.
Komt weer schoon en opgetogen
En gepotlood voor den dag!
En om alles goed te maken
Voor hetgeen haar is misdaan,
Komt zij op het mooiste plekje.
Midden in de kamer staan!
Vlug een vuurtje, vlug de kolen.
Vlug wat houtskool en papier....
En de kachel plus wij zelve
Gloeien eensklaps van plezier!
Eenlgen tUd geleden brachten de bladen
berichten over een man, die aanspraak meen
de te moeten maken op den troon van de re
publiek Andorra. Het betreft hier blijkbaar
Iemand, die zich blükbaar reeds den titel
Boru I aangematlgd en een uilgebreide
agitatie voor zUn Candida tuur op touw gezet
had. Dese poging was natuurlUk van te voren
tot een mislukking gedoemd. Masr er was toch
blUkbaar een groep geweest, die bet avontuur
begunstigde. Intusschen heeft, zooals reeds be
richt werd de Spaansche Regeertng den man
In Madrid gearresteerd en gevangen laten
zetten
Eigenaardig te, dat de arrestatie van den
avonturier en de aanklacht tegen hem gevolgd
te op grond van de wet betreffende de land-
looperU.
Bons I
vondigheli
len van i
geenng
de dieven nooit zUn gearresteerd. zUn de bU-
zonderheden niet aan *t licht, gekomen."
Zoo eindigde de Daily Mail.
Ik ademde diep en legde het blad weg Tot
dusterre had Ik niets van het nieuws, dat de
laatste paragraaf bevatte, vernomen Dit nieuws
bracht mU de groote, welverlichte kamer in
Victoria Street m herinnering, waar George
en ik zooveel uren tezamen hadden doorge
bracht. Ik vroeg mU wat de „waardevobe
plannen en documenten" konden zUn. die de
dieven naar men beweerde, hadden bult ge
maakt In mUn tüd zagen wU er altUd nauw
keurig op toe, wat er In het kantoor achter
bleef en alle werkelijk belangrUke planren
zooals bUvoorbeeld de Lyndon-Marwood-torpe-
do v.erden «leeds In de safe deposit aan de
overzijde van de straat opgeborgen.
Van George en het kantoor dwaalden mUr.
gedachten al naar heel dien drukken tUd. die
door de krant vermeld werd. Hoe kort en' on
opgesmukt het verslag was. het bracht mU
talrijke, levendige herinneringen, die zloh in
n-Un geest verdrongen. Ik zag opnieuw het be
traande gezicht van Joyce en herinnerde mU
hoe zU sr.lkkend haar verhaal deed. Ik herin
ner mU óe beheerschte woede, waarin tk mU
naar het huls van Marks had begeven en dien
eersten ontzettenden klap, dien hU mü onver
wacht gaf Ik herinner mU nog. dat Ik mUn
sslfbrtieerschlng absoluut verloor sn dat ik hem
met alle kracht terugsloeg Van het verloop
van hst gevscht herinner ik mü sUssn nog
maar, dat ik ate sen razende de deur uit liep
verder. „Het ztjn kleine handelaartjes en ook
de overigen lijken mij rechtschapen menschen
toe. Op de benedenverdieping woont een oude
urne, die In haar onderhoud voorziet door
schriftelijke toekomstvoorspellingen te leveren.
Niet erg verheffend, maar toch heel onschuldig.
Maar om dan verder te gaan: de concierge
ging naar Robert s kantoor en daar deed ze
plotseling een ontdekking, die haar deed ver-
st-Uven van schrik. Roberts lag in een slapen
de houding over z|jn schrijfbureau, één arm
onder zijn hoofd, de andere neerhangend Maar
de bloedspellen, die op het bureau en de pa
pieren waren terecht gekomen, duidden er op
dat de man niet sliep. BU een nader ondersoek
ontdekte de ooncierge dat Roberts was ver
moord.
Hevig ontdaan rende de goede vrouw naar
het politiebureau en vertelde wat ze gezien had
OogenbilkkelUk ben Ik er toen heen gegaan e» ««>t tusschen zijn tenden.
Onderweg pikte Ik een dokter op en zonder tüd
te verliezen hebben wij samen het onderzoek
geleld.
De dokter stelde vast dat Roberts den svonó
te voren, ongeveer om elf uur was doodgestoken
met een voorwerp dat wel een bajonet had
kunnen zün."
„En wat heb 1U ontdekt?'' vroeg Merlan.
„Niets! Geen enkel spoor en geen enkele au-
wüzing."
„Heeft niemand het verdacht gevonden dat
heel den nacht het licht heeft gebrand?"
„Het licht heeft niet gebrand De concierge
heeft verklaard dat den vorigen avond, even
na elven het licht ultg.ng en dst iemand het
gebouw verliet, van wlen zü toen vermoedde
cat het Roberts Is geweest. De man werkte wel
meer tot iaat in den nacht door. Ze vond er
niets verdachts in.”
„Is het wapen gevonden?"
.Nee. dat moet de msordenaar meegenomen
hebben. Ik moet aeggen. dat het me een koel
bloedige vent lükt. HU liet geen sporen aehter
en dacht er zelfs aan om het licht uit te doen."
Detective Merlan gromde. Het was niet pret
tig soo vroeg in den morgen al voor een raad
sel geplaatst te worden. Maar langzamerhand
behaalde het beroepsinstituut de overwinning
op zUn zelfzucht en toen de beide mannen het
kantoorgebouw bereikt hadden, was detective
Merlan een en al opmerkzaamheid. Er staren
reeds enkele politie autoriteiten ter plaatse.
Merlan vernam nog eens alles wat gr gebeurd
was, stelde een nsuwgeset ondersoek In en was
toen nog even wijs als tevoren.
Het geval was Inderdaad mysterieus!
En toen Merlan wist dat Roberts een ach-
tenswaardig burger was en geen vijanden had,
vond hjj het drama onverklaarbaar Het was
niet In de eerste plaats de vraag wie de moor
denaar was. die hsm bezig hield, maar het
raadsel w s s r o m Roberts vermoord werd. En
filj moest bekennen dat hü geen enkel motief
daarvoor wist aan te voeren.
Geïnteresseerd door de moeilijkheid van het
geval groeide Merlan’s activiteit Nog dienself
den dag nam hü de concierge, dc firma Ler
roux en Co., de waarzegster (die den moorde
naar ook niet kon opsporen'i en nog vele an
dere menschen een zorgvuldig verhoor af. Des
I^ndon is een man van buitengewoon krach-
Ugen lichaamsbouw. In zün laatste studiejsar
vertegenwoordigde hü met succes de unlversl-
telt van Oxford in zwaargewicht-bokswedstrü-
den en het Jaar daarna kwam hü uit voor het
e fPeteMre-m pioenw.hap Eveneens is hü een
uitnemend zwemmer op de lange baan en een
bekend seller.
De heer George Marwood, wiens ptjnlük*
positie bU het verhoor algemeen sympathie ver
wekte, heeft na veroordeellng van zün txxn-
rsenrei de zaken zelfstandig voortgezet On
langs werd hü. rooals onze lezers zich zullen
berinneren, het slachtoffer van een mertwsar-
dteen roof in zün kantoor aan de Victoria
Street TerwUl hü avonds laat dMr aan het
werk was, braken twee gemaskerde mannen
In bet gebouw in, bonden hem vast, duwden
haan een prop in den mond en begonnen de
brandkast te openen en leeg te halen Men
■egt dat sü plannen en documenten van aan-
zleniüks waarde buit maakten, maar doordat
„Voor dit Mar," antwoordde k, met een ge
baar naar bet blad. ,JCn voor bet warme bad
gisteravond en soo bü toeval ook voor mUn
leven. Zonder u en dokter McMurtrle sou mün
„loopbaan", zooals de krant het noemt, nu soo
ongeveer ten einde sün.”
Zü keek mü een oogenbllk scherp aan.
„Weet u, waarom w|j u helpen?"
Ik schudde het hoofd.
„In de verste verte niet,” antwoordde ik eer
ÜJk. .JBtelUg niet om mün innemend uiterlük
Ik heb namelük juist In den spiegel gekeken."
Onverschillig haalde sü de schouders op.
„Wat doet iemands uiterlük er aan toe? Men
kan niet van iemand verwachten, dat hü in
Jaquet uit Dartmoor ontsnapt.”
„Neen," antwoordde ik ernstig. .JCr schünt
een gebrek aan waardigheid in soon onder
neming te moeten zUn Maar toch, als iemand
er ultzlet als.... nu, als een ontsnapte moor-
4enaai, bluft het verwondsrlük, soo gsetvrü te
worden ontvangen."
Zü nam het blad op en bracht het mü ov
bad.
„O!" set as, Jk sou niet te veel op onss gast-
nüheid vertrouwen, als Ik u was."
Ik nam het blad van haar over.
„Op do uwe sou Ik In elk geval vertrouwen,
maar wat de belangenlooaheld van dokter
McMurtrle betreft, daarover maak ik mü geen
Illusie. Hü en uw vader sullen de saak me*
mü komen bespreken, soodra Ik gegeten heb."
Zü stond een oogenbllk stil met gefronst
voorhoofd.
De Jspansehe minister van i
Matsuda, heeft voor alle Japansche
tuinen en volksscholen het gebruik
woorden pepa en mama verboden
tlef
gehangen bü den hals, totdat de dood
erop volgt God zü uw ziel genadig
In dese vrooMlke herinnering werd Ik plotse
ling gestoord dow een scherpen Uk op de deur
HOOFDSTUK V
Een aanbod sender kees
Slechte met moeite kwam Ik weer tot het
begrip van den werkelüken toestand.
Binnen,” riep Ik luid.
De deur werd geopend en het meisje, Bonje,
kwsm de kamer tn. Zü droeg een blad, dal sü
neerzette op de commode.
„Ik weet niet, hoe Ut u voor dit alles bedan
ken moet," zei Ik.
Zü keerde zich om en
aan.
.Voor wat allee?"
-W—r is een trieste overeenkomst tusschen
H de Duitsche pers tijdens den wereldoorlog
en de pers In bet Derde Rijk Politiek
bestond zü toen uit berichten van Wolff'« Tele-
graphen BUro en thans uit berichten van het
Duitsche Nachrichten Bürc Bü bet counnten-
lezend publiek in Duitschland is er echter een
verschil: Tüdens den oorlog zwoer iedere Dult-
scher, schier zonder uitsondering, bü bet W T.
B. els iets onfeilbaars. terwUl er nu een over-
groote gemeente is, die zeer sceptisch staat te
genover vele politieke uitingen van het D N B
De uniformiteit in de Duitsche pers Is er weer,
de mentaliteit der lezers i« veelal anders Bui-
tenlandsche couranten waren tijden» den oorlog
zoo goed als aUemaal verooden, In het Derde
Rük op zeer groote schaal.
Het W. T. B. beheerschte tijdens den oorlog
onbestreden het heele terrein.
Het is een zekere waarheid, dat. als men
langen tüd in het buitenland vertoeft, men de.
Juiste stemming van het volk niet In alle nuan
ces meer onderscheidt. Men ondergaat self den
Invloed van het nationale gebeuren en In vele
dingen vangt men aan. de opvattingen te deelen
van het volk, temidden van hetwelk men ver
blijft. Dese waarheid geldt In büzondere mate
tn tüden van oorlog. Dan werken de stemmin*'
gen en opvattingen van een vreemd vulk veel
suggestiever dan andere. En vooral de eensüdlg-
held, de gedwongen en wel noodsakeiüke een-
züdlgheid van ds pers van een oorlogvoerend
land stompt af. temeer als men kranten uit het
buitenland maar zelden ontvangt Dn«rtegen
bestaat slechts één remedie Men moet een tijd
je weg; men moet weer eene endere lucht insde-
men; men moet psychisch weer eens op zün
verhaal komen, zooals dat voor het phys.ek ge
stel door veraadering van lucht en omgeving
ook menigmaal noodsakeluk blükt 0
Om een kük te geven op de psyche en psyche-
se In t begin van den wereldoorlog zün de vol
gende oorlogsherinneringen interessant Schrij
ver dezes, die toen in Duitschland woonGe, aat
zich zelf asm het woord: Om aai> ais bovenbe
doelde eenzijdigheid te ontkomen nad lx müt>
koffer gepakt en «ras een tüdje naar Nederland
teruggekeerd, en wel. om net meteen ook maar
eerlük te aeggen. om te genezen van de rw-smet-
telüke en onontkoombare Wiolffi T<elegr<iphen>
B(tiro) -ziekte. Als men wezen lang niets anders
genoten heeft dan de telegrammen van Wolff'i
Telegraphen BUro. dan Is men geestelijk nek
en slap, niet omdat deze telegrammen op zich
zelf Iemand ziek maken, maar omdat men door
die tüdingen van uitsluitend één kant sün even
wicht kwüt raakt en tenslotte niet meer In
staat is. de wereld anders te bezien dan door de
brilleglazen van Wolff Men krügt op het laatst
het onaangename gevoel, oat men zelf ook ho
peloos door de W T B -ziekte Is aangetast Een
reis naar het vaderland genas mü-
En toen ik weer ever de trenzen naar Fultsch-
land terugkeerde en Ik van die grenzen mar het
eerste grensstation op Duitschen bodem ge
wandeld had. stond In het eerste het beste café,
waar Ik binnentrad, de alles omvademende en
alles ketenende WTH-flguur plotseling weer
voor mü en we! In de geaaante van een kellner-
tje van hoogstens vüftten Jaar. dat mü toen Ik
hem Iets mededeelde over de berichten in het
buitenland, met prachtige Mkerheid er, rots
vaste overtuiging vertelde, dat Havas en Reuter
de grootste leugenaars en dst Wolff en het
Duitsche Hoofdkwsrtler de eenlge waarbeidlle-
venden ter wereld zün.
U kunt het gelooven of niet, maar ik kwam
dadelük alweer onder den Indruk en mün in
Nederland soo goed geconsolideerde meaning,
dat er nog andere waarheid bestond, lan die
komt uit den mond van Wolff werd plots deer-
lük gehavend. Ik voelde den greep van ds on
ontkoombare ziekte alweer stevig om müc keel.
Dit droeve proces speelde zal af in Kaldenklr-
chen. Wal nooit aal ik het vergeten hoe de
oogen van dat kleine kellnertje flitsten van
den. alle intelligente mannen met academische
graden, bleven koud als marmer en onbeweeg
lijk als mummies. Zü begrepen niet, dat ik
niet alle WTB.'s voetstoots gelooven kon. en
hoe Ik zoo kettersch en rebelsch tegenover deze
uitingen der absolute waarheid kon staan
Ik haalde eenlge zorgzaam vergaarde en ge
raffineerd uitgezóchte argumenten tegen de
W T B 's aan, maar het hielp mets. Ik moest
dra mün onmachtig pogen Inzien. Ik bemerkte,
dat in de hersens der Dultschers met meer het
fijnere begrip in te hameren was. dat de waar
heid verzwijgen of de waarheid met ten volle
mededeelen ook het karaxter van onwaarheid
en daardoor van onvertrouwbaarheid aannemen
kon. Het was en bleef de triomf van W T.B
En allengs kwam ik weer onder dien verlam-
rnenden en ontzenuwenden indruk. Ik voelde
mün zekerheid vergaan en ik stond weer op
drüfzand.
Voor mün hotelkamer Joelt op straat een
blüde menigte. Er Is een nieuw WT.B uitge
komen met de mededeeUng. dat de Dultschers
In FrankrUk weer eenlge „Tellerfolge" (alles is
hier systematisch, ook de taal der oorloge
bulletins) behaald hebben. Met mün hoofd nog
haast trokken ten avond de vrouwen en kin-'j vol met de berichten van Engelsche en Pran-
sche züde. twijfel Ik aan de absolute Juistheid
van dit W TB.
Maar een vriend poogt mü te overtuigen dat
W TB onfeilbaar Is. Ik kijk naar de jubelende
menigte en achter mü hamert de stem van
mün vriend In mün oor: „Hebben wü Luik niet
genomen, hebben wü Namen niet v-troverc heb
ben wü Maubeuge niet overwonnen, hebben wü
niet.... hebben wü niet.... en hebben de En
gelsche en Fransche en de neutrale kranten niet
weken lang aan deze feiten getwijfeld en zün
die berichten met alle waar gebleken? Wetuu
dan....*
Ik voel het. nu komt weer het verschrikke
lijke. het verlammende waar ja Je met tegen
verdedigen kunt.... -Nu dan. zün de WTB.1»
niet waar?” Ik geef maar geen antwoord meer
maar voor mü dansen tegen de avondlucht uit
het licht der lantarens boven het Juichende,
van zege dronken volk die drie verschrikkeiüke
lettere, die Ik nu weer eiken dag eten, drinken
verduwen moet: W.TK.