Na het bloedbad te Marseille Enthousiaste begroeting van den Kardinaal-Legaat Eucharistisch congres geopend IIIIIHIIIIIIIII 1 DE OCEAANPOST II DIEPE INDRUK IN ROEMENIË K KONING CAROL BRAK IN SNIKKEN UIT DE ONRUST IN SPANJE HARTELIJKE TOE SPRAKEN DE REACTIE IN HET BUITENLAND I f RADIO-HOLLAND” WOENSDAG 10 OCTOBER 1934 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimrammmrammwi/m^^ vermoorde Joego-Slavische koning Alexander tijden» zijn bezoek bij koning Carol in Roemenië De De Conte Grande in zicht In de Kathedraal Azana’s arrestatie bevestigd Talrijke arrestaties N.Y. Kardinaal Pacelli! De Kathedraal op de Plaza Mayio te Buenos Aires Begroeting door de autoriteiten Ook Duitschland ver ontwaardigd Belangrijke minister raad Barthou opgebaard naast Alexander De plechtigheden in de kathedraal Tltoelescoe heeft onmiddellyh het ministerie van buitenl. zaken op zich genomen De Conte Grande nadert langzaam Officieel bezoek president EEN SCHEEPSKRANT! 7 „ROTTERD. LLOYD" De berichten verwekten in Italië en Engeland hevige opwinding Voor het eerst zond de Paus een Kardinaal als Legaat naar Latynsch Amerika 1 - Richting- Verkeer Dit roode bord me* witte streep beteekent» gesloten voor alle ver keer in deze richting De legaat zegende naar alle kanten aan den N.Y. STOOMVAART MIJ. NEDERLAND" fel Z. Em, Kardinaal-Legaat Pacelli dankrede dese een voor l EN ook een uitlating van Lloyd Q Het oogenblik, waarop Uwe Eminentie tot ons komt, Is een tragisch uur voor de gansche we reld door de crisis van onze beschaving en net ongeduld, waarmede volkeren naar rechtvaar digheid en vrede verlangen. van van het reele gevoel en de beschaving van Europa. Har telijke woorden wijdt het blad aan Barthou. De menigte juicht hem toe, terwijl ceutime- tersgewyze het schip zijn breede flanken naar de havenkade schuift. Dan valt de loopbrug Honderden duiven worden losgelaten en vullen den lucht met hun gewtek. Een oogenblik zwijgt de menigte als de presi dent den Kardinaal-Legaat als gezant van den Paus begroet. De voorstelling van het gezelschap aan beide Zijden neemt eenige minuten in beslag. Vóór de toeschouwers, die de havenkaaen en elk uitzicht biedend plekje met een menigte zoo dicht als een bijenzwerm bezet houd-n, bet Kardlnaalschip zien, verkondigt het geweldige concert van de havenbatterijen zijn nadering, en over de gansche stad antwoorden de klokken. Toen de Kardinaal-Legaat de Kathedraal, bin nentrad, zong het koor „Tu es Sacerdos” van Pe- rosi. Bij den ingang van de Kathedraal kuste de Kardinaal het Kruis en besprenkelde de ge- kxjvigen met wijwater. In de Kathedraal waren bijna alle bisschop pen, die het Eucharistisch Congres bijwonen, ongeveer 170 in getal, aanwezig, alsmede de Ar- gentijnsche president, alle ministers, de meeste SOFIA, 10 Oct. (Reuter.) Eerst laat in den avond werd hier bekend dat koning Alexander van Joego-Slavië was vermoord. Ook In Joego- Vraagt proefnummer en tarieven aan: MET ADVERTEEREN BEREIKT MEN ALLE VERLOFGANGERS, REPATRIEERENDEN EN TOERISTEN. Om 6 uur heeft de Kardinaal een officieel be zoek gebracht aan den president van de Ar- gentynsche republiek, waar hij ontvangen werd n de „Witte zaal” van Casa Rosa da. dat de zetel van de regeerlng ia Daar waren aanwezig de president, alle minis ters en de voorzitters van de Senaat en de Ka mer. De Legaat werd zeer hartelijk ontvangen en onderhield zich met alle aanwezigen, wier harten hij spoedig voor zich won. De Kardinaal heeft zijn Intrek genomen in het paleis, dat hem ter beschikking is gesteld door gravin Adelia de Olmo. Dicht bij, in een an der pedels van dezelfde gravin, zijn de andere leden van de Pauselijke missie ondergebracht. Voor de woning van den Kardinaal prijkt een groote verlichte tiaar. De woorden van den intendant bewijzen, dat die liefde door het volk van Latynsch Ame rika wordt beantwoord. Des avonds is de stad wonderlijk verlicht, en vol wapperende vaandels. Zingend trekt een zeer blijde en feestelijke menigte door oe straten. Er heerscht een opwinding als men nog nooit heeft aanschouwd. De berichten over het gebeurde te Marseille hebben een smartelijke schok teweeg gebracht. Op het congres zullen bijzondere gebeden wor den verricht voor den volkerenvrede. Heinde en ver tot op de hoogten van de stad zweeg de menigte, zoolang de kardinaal sprak, Maar een geweldige uitbarsting van geju’ro bezegelde het einde. De Kardinaal hield zijn toespraak die door middel van de radio door de geheele stad te volgen was, in het Spansch. Ook in Polen is men diep onder den indruk. Men verwacht dat nationale rouw zal worden aangenomen. Op het gelaat van Kardinaal Pacelli, immer ernstig en bijna strak, teekent zich een heilige vreugde af onder deze ontvangst, die Christus- zelf geldt. uit over alle deelnemers aan het Congres, ver- eenlgd In één gedachte, die het programma der Internationale Eucharistische Congressen uitmaakt: de wereldwijde trlomph van Jezus Christus, den Vrede-Koning. den aanslag. Lloyd George zeide o.a., dat hij naar aanleiding van de Fiume-kwestle bespre kingen met Alexander heeft gehad en een die pen Indruk had gekregen van zijn verstand en moed. Ook Barthou heeft hij goed gekend en hij was smartelijk getroffen door het bericht van zijn dood. Op internationaal gebied was hit het weliswaar nooit geheel eens met hem geweest, doch de persoonlijke verstandhouding was altijd zeer goed. I En van alle kanten daverde, na een vroom krulsteeken, het antwoord „Leve de Paus”, „Leve Christus-Koning!” in het Spaansch, Italiaansch en in alle talen van de pelgrims, die ergens een plekje hebben gevonden om getuige te zijn van de blijde komst van den legaat. Ook het Neder- landsch ontbrak niet. De legaat en de president der republiek na men samen plaats in een open koets, met vier paarden bespannen. Daarachter volgden In open koetsen de kardinalen, de ministers, de generaals en de bisschoppen. De glansrijke stoet werd besloten door een eskadron grenadiers in fonkelende uniformen. Door de Hongaarsche regeerlng is aan alle bladen opdracht gegeven eiken com mentaar op den aanslag op koning Alexan der te vermijden. Alle bladen hebben zonder uitzondering dit bevel opgevolgd. In politieke kringen is men eenstemmig van meenlng. dat Joego-Slavië thans moei lijke tijden tegemobet gaat. De vrede In Europa zou gevaar kunnen loopen, indien het Joego-Slavië niet zou ge lukken den vrede in bet binnenland te be waren. BUENOS AIRES, 9 Oct. avond. Onder het daveren van de saluut schoten, die door de zonnige lucht dreunen, en het feestelijk gelui alle klokken, is de afgezant Z.H. den Paus in de stad van Eucharistisch Congres aangekomen. De laatste honderd meter schijnen een eeuwigheid te duren. Op het dek ziet men reeds de leden der pauselijke missie. In de menigte Wijst men elkaar de personen aan. De voorzitter van den Dussischen Raad van Volkscommissarissen. Moletow, en de volkscom missaris van buitenlandsche zaken Litwlnoff hebben minister-president Doumergue een tele gram van deelneming gezonden in verband met het overlijden van minister Barthou. Aan de noordkade wacht een hoog gezelschap. Het zhn oa. de president der republiek, gene raal AgSstino Jus to. de Ministers van Biuncn- landsche zaken en eeredienst Saavedra en Lamas, de Minister van Marine Videla, de in tendant van de stad Buenos Aires, Vedta Mitre, en de persoonlijke adjudanten, die in dienst van den kardinaal-legaat zullen worden ge steld: generaal Martinez. Piëta en contre- admiraal Vlabet, verder de haven- en garni zoenscommandant, generaals, gezanten en mi nisters. De Kardinalen Hlond van Polen. Kar dinaal Gonzalves van Lissabon, Kardinaal Leme van Brazilië, de voorzitter van het Argentjjnsch Comité Mgr. Vlgueroa, de Aartsbisschop van Buenos Aires en vele andere bisschoppen en prelaten mengen hun roode en paarse mantels tusschen de gouden galons der officieren en de eeresabels der ministers. Enkele journalisten zijn tot hiertoe doorge drongen en schrijven koortsachtig hun notities. Filmoperateurs staan op hun wankele stel lages en laten het oog van hun toestel langs den horizon gaan. De haven Is geheel versierd met pauselijke wimpels en Argentynsche vlaggen. Niemand kan zich herinneren ooit zoo'n schouwspel te hebben gezien. Twee escadrons vliegtuigen stijgen op om de „Conté Grande” tegemoet te gaan en tot aan de haven te begeleiden. Voor zijn vertrek uit Slnaja heeft Tatarescoe 'n verklaring afgelegd waarin hij zijn ontroering ultsurak over het verschrikkelijk overlijden van een der grootste koningin van,onzen tijd en van een der grootste Franse hen. ->< Het verscheiden van Koning Alexander en van Minister Barthou beteekent nationale rouw voor Roemenië en rouw voor de geheele we reld. Langs den weg door de stad tot aan de ka thedraal stonden cordons van infanterie en marine-soldaten, die de eerbewijzen brachten, terwijl achter deze omheining en uit vensters en van daken en balkons een blijde menigte jubelde en de koets van den pauseiyken legaat onder bloemen bedolf. Het was een dichte kleurige regen van bloe men, die als een wolk de koets van den kardi naal-legaat scheen te volgen. Langs den ongeveer 10 KM. langen weg hadden naar schatting meer dan 50 000 u.en- schen zich een plaatsje we’en te veroveren, om den imposanten stoet tc zien voorbijtrek ken en den Kardinaal te kunnen toejuichen. Vooral op het congre^plein en de Plaza Mayo waar de Kathedraal staat was het enthousiasme der menigte ten top gestegen en scheen aan de toejuichingen geen einde te kunnen komen. De huizen langs den te volgen weg waren met anjelieren, tulpen, rezen, meiklokjes en groote bossen leliën versierd. Keizersgracht 562 - Amsterdam-C. dlnaal-legaat greeting. „In de rede van den intendant,” aldus de kv- dlnaal-legaat, „heeft de stad Buenos-Aires de stem van haar traditioneelen adel en haar zui ver geloof doen hooren. Ik dank u voor deze begroeting, maar vooral voor de betuiging van liefde en trouw aan den Heiligen Vader.” „Onze persoon,” aldus de kardinaal-legaat. ..gaat te niet tegenover de beteekenis van onze zending. Het is de eerste maal in de geschie denis, dat de Paus een kardinaal als legaat naar Latjjnsch Amerika heeft gezonden, dat HIJ met een bijzondere voorliefde bemint. Men is algemeen van meenlng, dat de ernstige gebeurtenissen groote internationa le gevolgen zullen kunnen hebben. Minister-president Tatarescoe heeft tegen Woensdagochtend een Ministerraad bijeen geroepen. In den nacht op Woensdag heeft Tatarescoe zich naar Boekarest begeven. Het verluidt, dat den Ministerraad eenige belangrijke maatregelen ter goedkeuring zullen worden voorgelegd. Naar wij vernemen ligt het in het voorne men van Koning Carol persoonlijk de be grafenis bij te wonen van Koning Alexan der van Joego-Slavië. Reeds kort na het middaguur begonnen de grijze oorlogsschepen zich van hun boeien los te maken en schaarden zich met langzame be wegingen van hun slanke rompen bij den vuur toren van Recalata. Hun scherpe stevens sneden witte lijnen in de blauwe zee. hun dreigend uiteriyk. trots de plechtige wimpels, zoude kunnen doen deDcen dat zjj een vijand verwachtten, doch zjj ver wachtten een vriend. Dan spreekt de intendant van Buenos Aires namens de congresstad den Kardinaal toe. „Ik begroet in den pauselijken legaat," aldus de vertegenwoordiger der Argentijnsche hoofd- ztad, „den eersten souverein der wereld, voor Wiens geestelijke machtWklle andere souverei- nen zich eerbiedig buigen. De vertegenwoordiger van den Paus komt in dit ernstig uur naar Buenos Aires, zooals Chris tus aan de poort van Jerusalem kwam. De Argentijnsche hoofdstad zal de gave Gods, die deze komst is, weten te erkennen en luisteren haar de boodschap van vrede, die de afgezant van den plaatsbekleeder van Christus-Konp'g haar brengt: het is de vrede Gods, die oe- staat in orde, harmonie en naastenliefde, koat- hare gaven, waarvan men waarlijk zeggen kan: gelukkig het volk, welks heer zijn God is. Dezen vrede vindt t geloovlg volk vooral bij het tabernakel van oen Eucharistischen Chris tus. Door zich los te maken van het levens- materlallsme zal de stad Buenos Aires een Je rusalem zijn, dat waardig is voor Christus’ vrede te worden veroverd.” Op het applaus, dat deze rede besloot, brak de menigte rondom opnieuw in een geweldig ge juich los. Toen <ut gejuich bedaard was, sprak de kar- Om half acht gisteren is Minister-president Tatarescoe met een specialen trein te Slnaja aangekomen. Op het station werd hem mede- deellng gedaan van de laatste uit Marseille ontvangen berichten. Tatarescoe begaf zich di rect naar het paleis, waar hij door Koning Carol werd ontvangen. Om negen uur werd Tltoelescoe eveneens ont boden. De belde staatslieden hebben zich met hun vorst gerujmen tijd onderhouden over den politieken toestand. Om kwart voor elf was de audiëntie afgeloopen en werd een communiqué verstrekt aan de pers, waarin mededeeling werd gedaan, dat Tltoelescoe zjjn definitieve toe stemming heeft gegeven, weer leiding te geven aan het Ministerie van Buitenlandsche Zaken. Om half een vannacht zijn Tltoelescoe en diens medewerker Radoelescoe door den Ko ning ontvangen en beëedigd tot minister resp. onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Za ken. Tatarescoe, die by de eedsaflegging tegen- generaals van het leger en tallooze priesters en Seminaristen. Nog in den loop van den avond gaven ver scheidene vooraanstaande personen uiting aan hun leedwezen en hun verontwaardiging over MADRID, 10 Oct. In den loop van den nacht werd het bericht bevestigd, dat de oud-minis- ter president en leider der Spaansche socia listische party Azana, die deel heeft genomen aan de uitroeping van de vrije Catalaanse!» republiek, niet zooals men dacht erin geslaagd is naar Frankryk te vluchten, doch te Barcelona in gezelschap van den syndicallstischen leider Angel Pestana en een kapitein van het leger is gearresteerd. Te Madrid zyn gisteravond eenige opetande- l'ngen die uit een hinderlaag op politie-patrouil les vuurden, gearresteerd. In den loop van den dag werden in totaal 370 personen te Madrid gearresteerd en by tal van huiszoekingen werden vele wapenen, waaronder machine-pistolen. in beslag genomen. Te Cordova en Bilbao kwam het tot kleine botsingen tusschen politie en opstandelingen. waarby herhaaldeiyk politiepatrouilles van de daken beschoten werden. Het resultaat was verscheidene dooden en gewonden. Te San Sebastian zouden weliswaar de win kels weer geopend zjjn en de trams weer rij den, doch in de arbeiderswyken vinden nog he vige gevechten plaats, waarby zes dooden zijn gevallen. Te Alicante is de socialistische burgemees ter gearresteerd, evenals te Valencia eenige so cialistische gemeenteraadsleden. De groote opwinding, die te Londen ont stond, na de eerste berichten over den moord aanslag te Marseille is eenigszlns geluwd. Het bericht, dat de moordenaar een Joego- De kardinaal-legaat inspecteert hierop de eere-compagnie, die uit leden van de Marine school is samengesteld. Terwyi de muziek de pauseiyke hymne speelt en de Argentynsche vlag de pauselyke kleuren groet, vormt zich de stoet, die den pauseiyken gezant naar de kathedraal begeleidt. De Beriynsche bladen geven uiting van hun medegevoel met Joego-Slavië en toonen zich zeer verontwaardigd over de daad van geweld, waarvan koning Alexander en Barthou ten offer vielen. Zy meenen, dat ds schoten van Marseille wereldhistorische beteekenis hebben, maar dat de politieke gevolgen nog niet zyn te overzien, zy meenen overeenstemmend, dat de „vergiftigde communistisch-anarchistische we- reldatmosfeer zich weer In allerbrutaalsten vorm heeft ontladen.” Alexander zal in de geschiedenis voortleven als de man. die uit zyn rijk een sterken een heidsstaat wilde maken, omda* hy daardoor eerst zyn koningswoord: „De Balkan voor de Balkanstaten”, tot vervulling kon brengen. Het was niet alleen de eerste maal, dat cm pauseiyk legaat naar Zuid-Amerika kwam, maar nog nooit had de Paus als legatus a latere zyn eigen staatssecretaris gezonden en nimmer werd aan een pauseiyken legaat zulk een glorieuze ontvangst bereid als hier te Buenos Aires. WAARIN HET DAGELUKSCHE NIEUWS, VERSCHIJNT TIJDENS DE REIS OP DE MAILSCHEPEN VAN: Het zal ons te allen tyde een groote vreugd» geweest zijn, deze stad te bezoeken, dit edel volk en dit land met zyn wonderschoone na tuur en zyn groote geschiedenis. Maar deze vreugde is vooral groot, nu wy het land zien, in deze feestehjke dagen by deze grootste religieuze manifestatie, die ooit in het onmeteiyk gebied van Latynsch Amerika heeft plaats gehad. De komende dagen zyn dagen van evangellschen vrede, van apostolischen ar beid en van geestelyk vuur." „Wy beschouwen Ons zelf,” aldus kardinaal Pacelli. .als boden van den vrede Gods, di~n de wereld niet geven kan, als opwekkers van apostolische zielen en als dragers, zy het In een broos aardsch omhulsel, van dat Goddelyk Vuur, dat Christus op de wereld heeft gebracht, wy hopen en bidden, dat de vrede moge doordrin gen tot in het diepste der zielen, dat de vruch ten van rilt apostolaat de korenschuren van den hemelschen Vader mogen vullen en dat geen enkel hart zich moge onttrekken aan de vlam men van het Hart van Jezus Christus.” Ten slotte begroette en zegende oe kardinaal het volk van Buenos Aires en snrak zyn zegm PARUS 10 Oct. (Reuter In de vroege ochtenduren is het stoffeiyk overschot van minister Barthou van het ziekenhuis naar bet gebouw van de prefectuur van Marseille over gebracht. waar^éC“naast het stoffeiyk over schot van koning Alexander is opgebaard. De ruimte is in een chapelle ardente ver ander^. Fransche generaals houden de eere- wacht. Hooge functionarissen hebben in de prefetuur den dooden de laatste eer bewezen en de condoleancelijsten geteekend. De speciale trein van staatspresident Lebrun, die vergezeld van de ministers Herriot en Tar- dieu gisteravond naar Marseille is vertrokken, la te 11 uur MET. hier aangekomen. SINAJA, 10 October. Het verschrikke lijk nieuws van den moord op Koning Alexander van Joego Slavië en op den Fransohen Minister van Buitenland sche Zaken, Barthou, is te Sinaja be kend geworden door bemiddeling van Tltoelescoe, die door vrienden van het gebeurde in kennis was gesteld. Titoe- lescoe deelde Koning Carol, die in zijn paleis te Sinaja verblijf houdt, telefo nisch mede, wat zich te Marseille had af gespeeld, .terwijl hij hem ook later voortdurend van de laatste berichten op de hoogte hield. Koning Carol, zooals men weet, de zwager van Koning Alexander, was zeer ontdaan over den dood van den Koning van Joego Slavië. Koning Carol kon zijn emotie niet bedwingen en brak in snikken uit. ROME, 10 October. Het bericht van den moord op koning Alexander van Joego-Sla vië werd des avonds te Rome bekend. Niet alleen de politieke kringen, doch het ge- heele Italiaanse!» openbare leven kwam seer onder den indruk van het gebeurde. De bladen stfn met extra-edlties uitgekomen. Italiaansche De „Messagero” schrijft: Elkeen, die de Joe- go-Slavsc heiioptlelk nister go-Slavische politiek eenigszlns beoordeelen kan, moet toegeven, dat koning Alexander In oorlogs- en vredestyd zyn ambt met groote heldhaftigheid en vaderlandsliefde heeft ver vuld. In Marseille Is een lafhartige gemeene daad bedreven. Zulke middelen beleedlgen het mo- Barthou, die begin November werd verwacht, om een zending te vervullen, waarvoor Musso lini in zyn te Milaan gehouden rede gedenk waardige woorden heeft gevonden, is altyd een groot vriend van Italië geweest. Inmiddels heeft het noodlot gewild, dat dit werk niet wordt volbracht en dat is stellig een der treurigste gevolgen. Iaat ons hopen, dat dit offer niet tevergeefs is gebracht: laat het tot waarschuwing dienen, dat slechts In vrede en eensgezindheid orde In Europa kan worden gebracht. De „Popolo dTtalla" schryft: wy betreuren en verwenschen deze tragische daad, die plot seling de internationale toestand verstoort. De wolken aan den horizon, die waren komen op zetten wegens een voor ons beleedlgende pole miek in de pers, kunnen ons menscheiyk ge voel tegenover deze tragedie niet verminderen. wy brengen hulde an de nagedachtenis des conings. Italië Is diep getroffen door het drama van Marseille. Wellicht zouden de uiteenzettin gen van den Duce te Milaan het voorwerp van besprekingen geweest zyn tusschen koning Alexander en Barthou. Minister Barthou had een diplomatieke actie ontvouwd tot versteviging van Frankryk’s ban den met de bondgenooten In het Oosten, sa menwerking met Engeland, goede verstandhou ding met Rusland en toenadering tot Italië woordig was, en Tltoelescoe hebben elkaar, toen de eed was afgelegd, omhelsd. Van alle openbare gebouwen hangt te Boekarest de vlag halfstok. De Min.-president heeft telegrafisch bewy- zen van deelneming gezonden mede namens de regeerlng aan den Joego-Slavischen Minister- President en den Franschen Minister-Presi dent. terwyi Titoelescoe telegrammen van rouw beklag heeft gezonden aan den Minister van Buitenlandsche Zaken van Joego-Slavië, Jef- litsj. De bladen zyn met extra edities verschenen, welke van rouwranden waren voorzien. Te Boekarest was het zeer druk op straat. Verschillende condoleance-telegratamen wer den verzonden. De belangstelling van het pu bliek voor de extra-edltie was geweldig. De of ficieuze Prager Presse" verscheen met een rouwrand. Slavisch onderdaan is, en dat zyn beweegrede nen klaarbiykeiyk van blnnenlandschen poll- tleken aard waren, heeft een zekere ontspan ning gebracht. Dit verklaart George, die van een ournallst byzonderheden over den aanslag vernam en toen zeide: .Het is een groote geruststelling voor my te hooren, dat de moordenaar een Kroaat is”. Slavië zelf werd de dood van den koning eerst laat bekend. Te kwart voor acht gaven de zen ders nog muziek door. Het Bulgaarse!» koningspaar, dat op het oogenblik te Euxinogard aan de Zwarte Zee vertoeft, werd onmlddeliyk op de hoogte ge steld. De regeerlng deed alle theatervoorstel lingen, concerten, etc. staken. Alle vlaggen hingen halfstok. De telefonische verbinding met Joego-Slavië is verbroken. Dadeiyk nadat het doodsbericht te Praag be kend was, is een ministerraad vastgesteld op Woensdagmorgen. A z' ‘'W

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 19