Beieren het Duitsche Rijk H PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND wfcfiaal uan den day en KWIEK EN VIEF NEII LYNDON ONTSNAPT HET VERRAAD" VAN VON KAHR RECORD Zeer Oude Genever van Bootz Alle abonné’s PittigVol aroma I Austin Flite te houden.... hü DONDERDAG 11 OCTOBER 1934 Het vitamine C. DOOR VICTOR BRIDGES Duizend jaar oude vuur toren PER LITER Fl. 3.60 Wie waren de schuldigen, die de nederlaag van 1918 hebben veroorzaakt? Austin Flite De Putsch te Muenchen in 1923 Geen scheurbuik meer AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL t> b ver- ah een in een waas, spelende kinderen aan den lichting ter dan JU.” met ,,lk weet er verschel- Theoretisch de vuisten balde. Als ik mjjn neef toen bü mü gehad had. sou ik hem geslagen hebben Terwijl wU zoo op het dek stonden te pra ten waren er eensklaps een drietal walvtsschen In het wak waar wij lagen boven water geko men en Ik kon op mijn gemak deze dieren eens van dichtbij bekijken. ver of walvischvleesch hadden we toch Immers niet noodlg. Daar zag Ik mü weer voor de klas staan, terwijl meester mü op het bord wees, waar stond: behandel de dieren met zachtheid, spaar de vogels". Neen, zonder noodzaak moes ten we geen dieren doodmaken. De commandant gaf thans order den toren te sluiten, we gingen allen weer naar binnen, want de tocht moest worden voortgezet. Weldra wa- Weldra was Ik In mijn nieuwe functie ge ïnstalleerd. welke bestond uit het opnemen van temperaturen van het water op verschillende diepten en het nemen van monsters zeewater. ren we weer ondergedoken. Ik vroeg aan oom Sydney of hij eens aan den commandant wilde vragen of ik niet een kijkje mocht nemen In de Instrumentenkamer, en Oom beloofde voor mij een goed woordje te zullen doen. rijden, f hem, ■HMeseMeMMgMWMgMMeaMgatMHMNMWMt De straf van Opgravingen te Blrka, de vroegere hoofdstad van Zweden, hebben eer. duizend Jaar oude sterkte blootgelegd, alsmede de overblijfselen van een vuurtoren, die vroeger zeelieden den weg moest wijzen. Blrka, dat op het eiland BJörkö In het Mklar-meer Jgt, was den eeuwen geleden een groot handelscentrum voor het Noorden, en de haven was de ligplaats voor de Vlklng-schepen. De bekende oudheidkundige dr. Holgar Arb- man heeft uitgebeelde opgravingen In deze stad gedaan en heeft ontdekt, dat het vuur, dat in het vuurbaken op een hooge rots brand de, mijlen ver op zee te zien moet geweest zijn. In de onmlddelljjke nabijheid van dit vuur vond dr. Arbman een terras, aat waarscnünlük als uitkijkpost voor de stad diende. Hij vond hier nog overblijfselen van wapenen en krügsult- rustlngen. Het vinden van Arablscne n union bewijst hoe ver de Vikingen met hun schepen geweest moeten zijn. Een ander geleerde, pro fessor O. Janse, vond een vierduizend jaar oude nederzetting aan de Valdemar Baai iets Zui- delfjker aan de Oostkust van Zweden. Hier hebben waarschijnlijk jagers en vls- schers gewoond, te oordrelen naar de groote hoeveelheden skeletten van vlsschen en dieren, die daar gevonden wercen. Professor Janse hoopt nog meer dergelü-e nederzettingen te vinden m dit gedeelte, dat een van de oudste cultuur-centra van Zweden is vruchten; *n stof verkreeg van eenvoudige che mische samenstelling (C6H8O6), die op de ademhaling der weefselcellen een Invloed uit oefende. HJj wist echter niet, dat de door hem ontdekte stof het vitamine C was. Dit werd eerst door prof. Tillmans In Frankfurt vermoed en ten slotte door Szent-Oyörgi met zekerheid aangetoond. Sindsdien heeft de Hongaarsche geleerde ontdekt, dat het vitamine in groove hoeveelheid in de paprica voorkomt. Daardoor Is het mogelljk de stof, ascorbinezuur genoema (scorbut of scheurbuik verhinderend zuur) op niet al te kostbare wjjze te verkrijgen. Verschillende chemische fabrieken brengen het dan ook reeds in den handel, waardoor de onderzoekin gen snellen voortgang kunnen vinden. is onze „Omroeper". Eiken avond weer opnieuw spreekt hü in 75.000 gezinnen, waar hij steeds een trouw gehoor vindt. Zaken-Omroepers 50 ct. per regel. Particuliere Omroepers 20 et. per regel Betrekkingen (gevraagd en aangeboden) 10 ct. per regel. die later op zoutgehalte moesten worden onder zocht. Jammer genoeg wist Ik niet dat dit karwei eerst was gedaan door een Jongmensch die thans in de machinekamer was tewerkge steld en nu mokte dat ik hem uit zijn baantje had gestooten. Dit was natuurlijk niet waar en ik besloot dan ook om aan den heer Wood te vragen mfj weer In de machinekamer te werk te stellen. *-, over u zijn. Mijn vriend Savaroff en Ik hebben groote belangen bij de fabrlkage van explosie- ven. Wanneer uw uitvinding op de markt kwam, zou dit een zeer ernstige zaak voor ons zijn. Maar wanneer wij er, aan den anderen kant, de beschikking over hadden, zouden wij, geloof ik, in staat zijn, onze eigen voorwaarden té stellen.” .jBtelllgl” antwoordde ik, „dat valt niet te be twijfelen. Mijn exploeiestof sou niet kostbaar der te fabriceeren zijn dan cordlet." „U begrijpt dus, dat het voor mü zeer na tuurlijk was, om u, toen een buitengewoon wel willend toeval u door mijn keukenraam voerde, uit te noodlgen om te blijven en deze zaak met ons te bespreken. Het toeval wilde, dat u In staat was, ons van nut te zijn, terwijl wij aan den anderen kant u misschien zouden kunnen helpen.” Hl) leunde achterover en keek mij aan zijn gewonen, koelen glimlach. „Wat denkt u er van, mijnheer Lyndon?" Ik gaf ml) een snelle, doch noodzakelijke rekenschap. Het was volkomen Juist, dat die nieuwe explosiestof aan alle tegenwoordige me thoden hun waarde ontnemen zou en het was stellig mogelljk, dat McMurtrie’s belang by dese zaak groot genoeg was, om hem het gevaar van mü te helpen te doen op zich nemen. Er scheen geen reden om er aan te twijfelen, dat hU de waarheid sprak en toch wantrouwde Ik hem. „Hoe bent u mijn experimenten te weten ge- ustin schrok op uit z'n gepeins, terwijl de ZA vork met het lapje brood er aan op weg x naar z’n mond leef steken; de stem uit de radio klonk door de zaal: ..Lang een meter acht en veertig, blond haar, blauwe oogen, maakt geen onbetrouwbaren In druk. Bijzondere kenteekenen: een Utteeken op den linkerpols. Gekleed In een grijs colbert- ccstuum met dito pet, vermoedelijk voortvluch- usn naa nu oen auto weer op den weg.... Vlug keek hij om. Hü hoorde krüschende slem- Dien; van alle kanten kwamen menschen toe- gfhold. die zich over Iets heen bogen, dat op den weg scheen te liggen, en plotseling, fel drong het nu tot hem door.... hl) had iemand cverreden, een kind vermoedelijk, dat al spe- Twee uur later telefoneerde bet politiebureau In de vreemde stad aan z’n buitenlandsche col lega’s, dat de misdadiger AuMin Flite zoo Juist was opgesloten In een krankzinnigengesticht. Heel even ontwaakte mijn jongensnatuur. „Zullen wü ze even harpoeneeren" stelde Ik voor. Doch dadelijk daarop had Ik spijt. Wat zouden we met de dieren moeten beginnen. Traan, le- oor eenlge Jaren werd In de pers het be richt verspreid, dat het vitamine C door een Jong onderzoeker In Noorwegen su_- ver was bereid en wel uit een oplumalcalolae, het narcotlne. Het is echter gebleken, dat dit bericht voorbarig was. Het vitamine C komt In verschillende voe dingsmiddelen (versche groenten, aardappelen) In zeer geringe hoeveelheid voor, in ruime mate In sinaasappelen en citroen. Bü gebrek aan dit vitamine treedt een ziekte, de scheurbuik op, reeds In de 17e eeuw aan zeevaarders be kend, die zich langen tijd met gedroogde groenten. Ingepekeld vleesch enz. moesten voeden. In ons land komt de scheurbuik maar heel zelden bij zeer eenzijdige onoordeel kundige voeding voor. Wel zag men vroeger bü Jonge kinderen nog al eens een eenlgsztns gelijksoortige aandoening. Thans geeft men kinderen van een K jaar reeds wat bijvoeging met vruchten en groenten en is ook deze aandoening zeldzaam. In hoe verre vele menschen toch nog te weinig vita mine C In het voedsel krijgen, Is nog onzeker. Verschillende feiten wijzen echter zeker in deze richting en de goede raad der hygiënisten om ruim fruit en groenten te eten, Is stellig ook hierop gericht. De wetenschap heeft niet gerust voor ook dit vitamine chemisch zuiver bekend werd. Het is de Hongaarsche geleerae Von SzentGyörzl, die het eerst uit de bijnieren, later ook uit Weimar steken zij niet onder stoelen en ban ken." En als de profetie, thans letterlijk uitgeko men, Is de visie van den schrijver van 1923: „Tk vrees met allergrootste vreeze, dat de Beleren, die bijna alle katholieken zijn, na verloop van tjjd met schrik en ontsteltenis zullen zien, dat z;j de geesten, bijna alle protestantsche, van het nationalisme, die zij hebben opgewekt, niet meer van zich zullen kunnen afschudden. Nog meer, dat zij geheel in de macht dier geesten zullen komen, als dezen eenmaal de macht weer hebben In Dultschland. Want dan zullen zij aan den lijve te voelen krijgen, dat die al- Dultsche, völklsche elementen met evengrooten haat sullen vervolgen de Internationale sociaal- democratie, maar ook de «Internationale" ka tholieken, de zoogenaamde mannen van „ultra monies". En dan zal het te laat zijn." Deze eerste wording van het Hltlerisme langs .Jegalen” weg stamt van einde October 1923. In vereenlglng met Ludendorff proclameerde Hitler op 9 November daarop In het Hofbrku- haus zich zelf als Rükskanseller en den op- marsch naar Berlijn, daarbij sprekende de ge denkwaardige woorden: .Morgen ben ik over winnaar of een lijk." Hij werd voorloopig noch het eerste noch het laatste. Von Kahr’s oogen waren eindelijk opengegaan. Met dit landsverraad wilde hjj niet mee doen en hjj liet op Hitler's keur benden schieten, toen zjj München binnentrok ken. Hitler vluchtte en kreeg, na zijn arresta tie, vestingstraf. Hij heeft het „verraad" van von Kahr nooit vergeven. Elf jaar later, op 3ö Juni 1934, werd aan heer von Kahr de reke ning gepresenteerd. De toen tachtigjarige grüs- aard werd als een hond doodgeslagen. gekomen, hl) wist het niet, maar.... hu was erl En zonder kleer scheuren. De auto, die alleen gediend had als vervoermiddel en hem niets anders dan last zou kunnen bezorgen, reed hU midden In den nacht In een rivier, waar hü hem bleef nakijken tos hU in de diepte verdwenen was. Dan wierp hU het hoofd In den nek en stap te voort in de rlchtig van de stad.... De stad die hem zou opslokkendie hem zou ont trekken aan het spiedend oog van de politie, der rechercheDen volgenden ochtend stond hU aan 't station waar hü uit nieuws gierigheid een vaderlandsch dagblad kocht. Wacht.... dóór.... déar, stond het.... en .hij zette zich op een der banken en las ,©e voortvluchtige nabu het over de grens! 1 Koste wat t koste, en als HU brak Z’n zin af.... gooide als waanzinnig z'n stuur om, ten einde de aanrijding te mUden. die onvermijdelijk scheen. De wagen slingerde heen en weer en Austin dacht, dat hU tegen de boomen te pletter aou slaan.... hü voelde, dat hU over iets heen reed.... zag kant van den weg. têrwül een snerpende gil door de stilte weerklonk. Dan had hij den auto weer op den tig in een gestolen auto." Daarna volgde een beschrüving van den sierlüken blauwen wagen, die bulten voor den ingang van 't café-restaurant stond. Austin keek vluchtig de gelagkamer door. Gelukkiger was niemand. Haastig ver- Voortvluchtig... misdadiger Austin Flite overleed dorpje X, z'n eigen dochtertje.” Het schemerde .voor z’n oogen en als waan zinnig las hij bet berichtje, waarin werd ver teld van de aanrUdlng nabij z'n voormalige woonplaats.... hoe de automobilist tot veront waardiging van de geheele bevolking was door gereden, en nee tenslotte de politie er achter was gekomen, dat de blauwe auto, door velen gesignaleerd, de gestolen wagen was, waarmee de inbreker Austin Flite voortvluchtig moest zUn. Dan kwam het tragische bericht, hoe de man z'n eigen dochtertje te pletter had ge reden.... hoe het kind op slag was gedood.... feiten omtrent de begrafenis en tenslotte de mededeeling, dat van den dader tot nu toe geen spoor was te ontdekken. Wanneer er eenlge kans was, mü door dit optreden te berooven, zou ik het hebben kun nen begrtjpen Maar de zakenbelangen, die mijn reedt gedane uitvindingen hadden mee gebracht, waren veilig In handen van mUn notaris en ofschoon ik hem het een en ander had verteld over een nieuwe explosiestof, waar aan ik werkte, was het hem geheel onmogelUk, daarvan eenig misbruik te maken. Neen. George moest een andere reden heb ben gehad om zün ziel te verkoopen en de eenlge reden, die ik kon bedenken, was, dat hU opaetteUJk tegen mü getuigd had om den werkelUken moordenaar te verbergen. HU had den vermoorde vrü goed gekend hun smaak ging ongeveer In dezelfde richting en het was heel goed mogelljk. dat Wi wle den moord had bedreven. Als altüd vervulde de gedachte aan hem mU van een verbitterde woede. DtkwUls had ik in mUn cel op en neer geloopen, terwUl ik et was in het Jaar 1491. In de vrije stad Neurenberg was de Dultache Rüksdag bUeen. Op de agenda stond: hervorming van het RUk. Er zou dndelUk Iets gebeuren om aan de anarchie In het binnenland en aan de machteloosheid naar buiten een einde te maken. De Turk dreigt. De Franschman, voor *t eerst in zUn geschiedenis bevrUd van den druk van Engeland en heer over zün vazallen, staat op den sprong, om het Italiaansche bezit van het RUk te veroveren. Men wil een RUks- belastlng scheppen, den .gemelnen Pfennig", want: zonder geld geen Zwitsers en het RUk heeft wapens noodlg en soldaten. Aan de spitse der hervormingspartij staat onbaatzuchtig en onvermoeibaar de Keurvorst-Aartsbisschop Berthold. Het geheele plan het was niet het eerste en aou ook niet het laatste blUven in de Duitsche historie Is op niets ultgeloo- pen. Het eenlge wat overbleef was het .Jteichs- kammergericht”, dat ter schutse van den land vrede werd gesticht. En hoe kwam het, dat deze prachtige gelegenheid, tot eenheid te ko men, werd verzuimd, dat het Duitsche volk de eeuwen verzuimde, waarin de wereld onder de volkeren werd verdeeld? Hoffmann schrUft daarover In zün „Politlsche Geschichte der Deutscher”: „Het RUk zou ter handhaving van den landvrede worden verdeeld in een reeks van districten, welke zouden komen te staan onder „Hauptleute”. Iedereen, die geen „Haupt mann” werd zag natuurlUk zijn zelfstandig heid bedreigd. Iedereen, die tegen den konlng stond en dat waren toen vooral de Beleren beschouwde het plan als tegen zich gericht. Toenmaals stonden de Beleren tegen den Dultschen konlng. Tijdens het régime van Wei mar tegen de Duitsche republiek. Toenmaals tegen de grondwet van Neurenberg. Tijdens de „Novemberrepubllek" tegen de grondwet van Weimar. Toenmaals In den hoogsten nood des RUks. In 1923, toen FrankrUk het Roergebied bezette, in het uur van het grootste gevaar voor de RUkseenheid. Beieren „mag i^t". Wat in 1923 gebeurde, was een catastrofe voor Dultschland. Het RUk, toen twee en vUf- tig. jaren geleden, door Bismarck, ook met be hulp der dappere Belersche troepen gesticht, knakte in al zUn voegen. Na den RUn was ook de Roer bezet, vUf jaren na het sluiten van den wapenstilstand en van den gewapen- den vrede. In die dagen was minister-president van Beieren de heer Von Kahr ,de stille bond genoot van den uit Oostenrijk stammenden oproermaker Adolf Hitler. Beleren lag tn aller lei conflicten met het RUk. Von Kahr uitte allerlei dreigementen en deed ten slotte een daad, waardoor hU Beieren feltelük van het RUk loeacheurde, door de benoeming namelijk van een eigen Beierschen opperbevelhebber der RUksweer. De autoriteit van het RUk lag ge broken. Radeloos stond BerlUn voor een berg scherven. Commandant van de RUksweer te München was toentertüd generaal von Lossow. Deze kreeg van zUn BerlUnsche superieuren bevel, om met wapengeweld het drukken van den „Völklschen Beobachter” (toen nog' een „KAseblAttchen", eigendom van den oproeri- gen heer Hitler) te beletten, wUl het blad door BerlUn was verboden. In een open telegram aan zün chefs weigerde de generaal en ver klaarde, dat hU bevelen, die hem in conflict konden brengen met de Belersche regeering. niet sou uitvoeren. De Rljksregeering had toen moeten doortasten en den muitenden generaal afzetten. Om wille van den vrede werd er echter met den generaal onderhandeld. Trots de Belersche regeering verklaarde, dat zU of ficieel niets te maken wilde hebben met den RUksweermlnlster te BerlUn, reist deze naar Augsburg, ontvangt aldaar generaal von Kresa en zendt dezen naar von Lossow, om hem voor te stellen, zelf zUn ontslag in te dienen. Von Lossow weigert. De van alle zUde hoogste ach ting bezittende priester-mlnlster Brauns reist naar München en bezweert bet Belersche ka- j blnet, om da eenheid des RUks te bewaren en toch in te zien, dat von Lossow onmogelUk is geworden. Helpt niets. ïrauns kan onver richter zake terug gaan. Nu handelt de RUks- regeerlng, zU set den multer-generaal af. En Beleren antwoordt daarop door von Lossow tot commandant te benoemen van een zelfstandige Belersche RUksweer. Beleren staat op tegen de grondwet. Beieren breekt de eenheid van het RUk. De bodem in Beieren was voorbereid. Beleren wilde de breuke. De commandant der RUks weer, generaal von Seeckt richtte *n proclama tie aan de Belersche troepen en beval hun trouw te bUJven. Hielp niets. Een chaos ontstond. De Belersche regeering verklaarde In hoogdravende proclamaties, dat zjj de elgenhjke beschermster was der Duitsche vrijheid. Von Kahr beweerde zelfs, dat de strUd van den muitenden von Lossow tegen BerlUn eigenlijk de strUd was der chrlstelUke levens beschouwing, tegen het Marxisme. Beleren stond vrij sterk tegenover het schier zieltogen de RUk. Beleren handelde in overleg met de Duitsch-Nationale en „völklsche" groepen, In heel het RUk. Want het was merkwaardig, dat alle rechtsche bladen, die toch alle geleid werden door vroegere olflcleren, op allerlei kromme wegen het optreden van von Lossow trachtten goed te praten. En daarom was het zeer verheugenswaard, dat het blad van den heer von Papen, de „Germanla rulterUJk ver klaarde. dat de RUksregeerlng met muitende generaals niet kon onderhandelen, dat het nooit ken worden toegestaan, dat een lands- regeering *t RJjksrecht met voeten treedt en over heel het RUk een dictatuur wil oprichten. (Wat von Papen later zelf veroorzaakte!) Men ziet hier *t Hltlerisme reeds naar alle kanten om de hoeken kUken. En het geheele Hitler-systeem heeft men reeds in zUn tota liteit voor oogen, als men het volgende uit een courant van October 1923 leest: „Iedereen zal zich afvragen, hoe Beleren zoo ver kon komen. De verklaring ligt In het feit, dat de Beieren, evenals alle nationalistische elementen, met volslagen verkeerden kUk op de historie, die wU allen hebben medegemaakt, de aoclaal-democraten aanzien als de schuldigen, die de nederlaag van 1918 hebben veroorzaakt. Zij noemen hen Novembermlsdadlgers en Rljks- verdervers. In deze opvatting is geen spoor van historische waarheid. NatuurlUk Is het goed, dat de genoemde elementen het marxis me als zoodanig willen bestrUden. Genoemde elementen willen, dat uit alle regeeringen en leidende posten de sodaal-democraten zullen worden verwüderd. ZU vereenzelvigen de so ciaaldemocraten met de Joden. En joden mo gen, naar hun opvatting, niet medewerken aan den „teuuchen” opbouw van het Gerrna- nen-rUk. Lang hebben zU moeten wachten en alleen ondergronds kunnen woelen. Thans schUnt hun de tUd rUp. Het RUk beeft op zUn grondvesten. Nu ‘et- nooit. Nu zullen zU stichten een nieuw één Dultschland zonder In ternationale aoclaal-democraten en zonder Jo den. Het RUk van Witteklnd en Teut zal weer opstaan. ZU zUn de eigenlUke dragers der Duit sche eenheid. Daarom keert aldoor weer in de proclamaties van Von Kahr de verzekering te rug, dat hU en heel zUn aanhang niets anders willen dan de eigenlUke eenheid. Dat hun weg gaat over de scherven van de grondwet van lend den weg hsd willen oversteken. Een oogenbllk aarzelde Austin.... zette hü de remmen aandan kükend naar de men- schenmassa schrok hU terug. Neen, hü kön niet, hU mócht niet. Ze zouden hem vaathou- den.... zou geluk staan met zich zelf aan geven. Hu verplaatste z'n voet en gaf gas! NegenKig.... honderd.... het dorp lag ach ter hemde rechte weg vóór hem en geen keus. Austin schold zich voor een ploert. HU, die de menschen scherp veroordeelde, als ze als waanzinnig waren doorgereden bU een aanrUdlng. zools Je toch zoo dlkwUls in de kranten las.... hü was niets beter.... was óók over "t geen achter hem geschiedde. Maar dan suste hü z'n geweten, hü moest Immert. hU Aon toch niet anders.... O. niet voor hem zelf, maar voor z'n vrouw, z'n kind z'n dochtertje, waar hU zoo Innig veel van hield En misschien was het kind niet dood, verdoofd alleen. En vóórt ülde de wagen.... in de richting van de grens.... Hoe hU er over was hem gewonnen te hebben, want de afstand was aanmerkelUk kleiner geworden. Austin was nu het aardige dorpje genaderd, maar hü had er geen oog voor. Roerloos zette hü den voet op het gaspedaal... de auto schoot vooruit! De wagen schokte slingerde een oogenbllk, dan suisde hU met razende snel heid het kleine kerkje voorbü. Zoo.... nu linksaf’t reed wel even otn, maar hü mocht nu niets riskeeren. Suizend nam hl) de bocht.... de buitenste „Onze vriend Is bescheiden erg beschei den. Hü verlangt niet naar grooteren roem.” Hü grinnikte tegen zichzelf, alsof de fün- held van «Un eigen geestigheid hem groot genoegen deed. In tegenstelling met zün orberde hü de laatste resten van z’n bestelde lunch, terwijl hü met vollen mond nog, tikte voor de afrekening. Het afgepaste bedrag plus de fooi had hü reeds klaar gelegd op het tafel blad, uit angst dat hü misschien bU het te voorschün halen van z’n portefeuille het llt- teeken zou kunnen verraden, dat hem bü een herhaling van het zoo Juist opgevangen politie bericht noodlottig zou kunnen worden. De suf fige, oude kellner tikte met z’n wüsvlnger non chalant In de lucht, streek dan met een ge woontegebaar het geld op. Austin schoof z’n stoel achteruit, bleef nog een moment in gedachten verzonken, bü de leestafel staan. Drommels.... waar moest hü nu naar toe? Naar huis had hü gewild, naar huls om z’n vrouw en dochtertje op te pikken, ten einde samen naar het buitenland te ver- dwünen. Maar die ellendige radio maakte hem dat nu onmogelUk.... Totaal onmogelUk. Hü had geen seconde meer te verliezen.... regel recht moest hü de grens over.... z’n papieren waren in orde, tenminste als zich geen ver wikkelingen voordeden. „JammerI" peinsde hü verder.... „verdraaid jammer, vooral nu hü zoo vlak bü huis zat.... misschien een half uurtje rUden enhü moest er voorbü, dat was het gekste nog, of wacht eens, hü zou door het dorpje kunnen rüden, en dan links af slaan, dan hoefde hü tenminste niet voorbü z'n woning! Want die zou natuurlUk bewaakt worden, dat sprak van zelf! Die vervl.... radio ook, X werd een mensch tegenwoordig gewoonweg onmogelUk ge maakt nog eens een goeden slag te slaan, of schoon hü had hem geslagenen goed ook! Zat hü daar niet maar eventjes met bUna vüftlg duizend aan contanten In z’n zak? Was dat wat of was dat niks? Maar nu zien dat hü tr zonder kleerscheuren dóórkwam! Met een ruk richtte hü zich op, liep naar den uitgang van het kleine buiten-café. ter- wül de suffige kellner de deur voor hem open hield. Hu stapte in den auto, sloeg den motor aan! Dón. met een korten sprong die bewees, dat hü den wagen nog niet lang kende, schoot hü voorujt! In de verte naderden reeds de twee torens van het dorpje, waar z’n vrouw en dochtertje wellicht op hem wachtten. Maar hü kon niet, hü mócht niet! Clara zou het wel begrüpen. -- Vanuit Dultschland zou hü trachten haar be- boorgerederi.^zonder zlch^ te^ bekommeren r.cht te zenden- konden ze misschien wel naar hem toekomen, ofschoon uiterste voor zichtigheid' geraden bleef! Onwillekeurig keek Austin om Het was of het bloed in z'n aderen verstüfde van schrik, scherper keek hü Héél, héél in de verte, nagenoeg nog aan 'f einde van den langen, rechten weg kwam een auto aangesuisd. Austin kon er nog slechts de vage omtrekken van on derscheiden, maar hü voelde bü intuïtie, den misdadiger eigen, dat deze voor hem bestemd was. De snelheid van den anderen wagen wees er op, dat z’n vrees bewaarheid sou worden. Zóó reed geen auto of..», hü moest iemand achtervolgen. Een misdadiger., een dief bü- voorbeeld. En Austin was een dief! Maar hü zou zich zoo gauw niet laten van gen. Als het op strUd aankwam, dan stond Austin Flite z'n mannetje I Niet dat hü in staat zou wezen voor een moord! Want ofschoon hü voor de meest avontuurlüke inbraak of oplich ting z’n hand niet omdraaide.... voor zoo iets deinsde Austin terug. Hü zette z’n tanden op elkaar.... Keek nog maals achter zich. De andere auto bleek op als een hond. De lafaard, die mün leven ver gooid hado! Ik zou hem kunnen ha ten! Ik hoorde het geluid van voetstappen in de gang. De deurknop werd omgedraald en op den drempel stond McMurtrle, terwUl de gestalte van Savaroff achter hem oprees. Een oogenbllk stilte, waarin de dokter mü, aoo vrlendelük als altüd toelachte. .Mogen we binnenkomen?" vroeg hü. „WU storen u niet In uw maaltüd, hopen wü”. „Neen, Ik ben klaar.” Waarom weet Ik' niet, maar McMurtrie’s beleefdheid gaf mU altüd een gevoel van weerzin. Er lag Iets merkwaardigs onheilspel lends achter. HU kwam de kamer binnen, gevolgd door Bavaroft die de deur achter zich sloot en daarna naar het venster ging, waar hü in het kozün plaats nam, terwUl de dokter naast mün bed bleef staan. „U hebt de krant gelezen, zie ik", zei hü. het blad opnemend. „Ik hoop, dat u de groot te van de hóófdletters bewonderd hebt." „Dat is een soort van compliment”, ant woordde Ik, „waarvan ik mln of meer genoeg begin te krügen." Savaroff barstte In een korten, heeschen lach uit en zei: dochter sprak hü het Engelsch met een dul- delük vreemd accent. ,4a, dat schünt zoo”, zei dokter Mc. Mur- trle bemlnnelük. „maar toch Is mUnheer Lyn don een van die menschen, die wU niet kun nen missen. Talenten als de züne moeten worden gebruikt. Een korte stilte volgde. „En het Is om mün talenten, dat u zoo vrlendelük geweest Is, mü te verbergen?” vroeg Ik botweg. De dokter zette zich met eenigen omslag op het voeteinde van het bed. „Het Instinct om een achtervolgd mede- menach ter hulp te komen, treft men nage noeg overal aan”. Hü zweeg een oogenbllk, vervolgde toen: ,Jk denk mUnheer Lyndon, dat u er niet büster op gesteld bent, uw vrienden in „Prln- cetown" weer te zien?'. Ik schudde mün hoofd. „Niet wanneer er een aangenamer keus is.” Savaroff gromde en zei ruw: „Er zal toch wel geen onaangenamer keus voor u zün!" „Toch wel!" zei ik, dene.” McMurtrie’s fluweelachtige stem kwam tus- schen belden. „Maar ons voorstel, mUnheer Lyndon, zal u wel büzonder aanstaan, denk ik. Hoe sou het u lUken uw vrüheid te behouden en te- gelükertüd uw wetenschappelük werk weer op te vatten?" op dit blad zün Ingevolge de versekerlngsvoorwaarden tegen f bU levenslange geheele ongeschiktheid t >t werken door f bU een ongeval met f bU verlies van een hand f 10C oU verlies van sen Z Cff bü een breuk van Z Z/> bü verlies van te ongevallen verzekerd voor een der volgenae ultkeerlngen f «JVverlies van belas armen, beide beenan of belde oogen f doodelüken afloop J oen voet of een oog f 4 A«Zeduim of wijsvinger f «J</«“been at an&T anderen vinger twee wielen kwamen één moment los van den grond en heel even was Austin bang te zullen omslaan. Dan had hü alweer een stuk rechten weg voor zich en den auto in z’n macht. Nog maals voerde hü de snelheid op Negentig reed hü nu.... en ’t was hier nota bene nog wel een verkeersweg langs het dorp. Vóór hü de bocht had genomen, had hü vluchtig nog even een blik achter zich geworpen en met een kreet van vreugde had hü gemerkt, dat hü weer won.... dat de afstand grooter was ge worden. Ze zouden hArd moeten wilden ze Austin Flite in- f avc óf r uj ’UUTl halen, en als ze reed ze gewoon aan flarden; ’t kon hem nu niets meer schelen; hü moést ’r door.... hü moést we stof oneindig veel meer uitwerking heb ben. dan elk middel, dat nu in gebruik is?" „Oneindig!” „Kunt u mü eenig denkbeeld geven van die kracht?" Ik aarzelde. Toen zei ik langzaam: „Volgens mün berekeningen moest de uit werking twintig maal zoo sterk zün als die van schietkatoen.” Savaroff slaakte een kreet en ging rechtop zitten. „Spreekt u de waarheid?" vroeg hü ruw. Ik keek hem recht in het gelaat; zonder hem te antwoorden, wendde ik mü weer tot Mc. Murtrle. Deze maakte een gebaar. „Laat de zaak aan mü over, Savaroff,” zei hü scherp. „Ik begrüp mUnheer Lyndon be ter dan JU.” „Gesteld, dat u al de noodige materialen had, hoe lang zou het dan duren, wat van dit poeder of wat het zün mag te mar ken?" „Dat Is moelelUk te zeggen”, antwoordde Ik. „Misschien een week, misschien enkele maan den. De stof zelf zou Ik onmlddellük kunnen samenstellen, wanneer Ik de materialen had. maar de moeleiükheld is, haar zoo samen te stellen, dat zü veilig voor praktische doelein den te gebruiken la. Daarvoor nam Ik juist proeven op het oogenbllk, dat ik werd gear resteerd.” McMurtrle knikte langzaam. „U bent openhartig tegenover ons geweest,” Ik zag hem scherp aan; voor het eerst was er geen spoor van spotternü In zün oogen. „Daar zou ik Inderdaad buitengewoon op ge steld zün,” antwoordde ik. „Maar hoe is dat mogelük?” McMurtrle boog wat voorover. „Mogelük is het,” zei hü rustig. Een oogenbllk was het rustig. Savaroff nam een sigaar en beet er de punt af, die hü in den haard spuwde. Daarna strekte hü zün arm uit naar de commode om een lucifer te krü gen. „Leg het hem uit," met een hoofdknik in mün lichting. McMurtrle zag hem aan. Het scheen mU dat er even een zeker ongeduld in dien blik lag. „EeiUgen tüd voor den dood van mUnheer Marks", begon hü, „was u bezig met proeven voor een nieuwe explosiestof." Ik knikte. Ik begreep In het geheel niet, hoe hüdit had kunnen te weten komen, want Geqrge was de eenlge, die iets van mün ge heim afwist. HU vervolgde: „U was, meen Ik, Juist op het punt van slagen, toen u gearresteerd werd?” was Ik dat. Maar dergelüke dingen werxen niet altüd dadelük zuiver In de praktük!" „Maar u was zelf toch geheel tevreden over de vooruitzichten?” Ik knikte opnieuw.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 10