i
h
7
r
332
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
T
"W
Het driejarenplan
Groenland
voor
Plaats dan een „Omroeper”
gezinnen
voor 75.
1M
•^7'
POMPEJI DER DIEREN
V
DONDERDAG 11 OCTOBER 1934
w
E
S
1
lü
f
v
3
Diamanten voor astro
nomische doeleinden
Economischer kolen-
Visschen met vier
gebruik in Polen
pooten
BOEK EN BLAD
Polens bevolking
Prae-historische dieren
in Londen» straten
Gezicht op Niederleme, een dorp in het mooie Saarland
r
Hongaarsche vrijheids
oorlog
Koppensnellers en goud
velden
Belangryke ontdekkingen van de
Lauge-Koch-expeditie, die de
zer dagen teruggekeerd is
e^_ J
-
-
-ds*
waar hij aen bezoek
De 11 -jarige Koning Peter II van Joego-Slavië verlaat de ambassade van zijn land te Londen,
bracht in verband met den dood van zijn vader, Koning Alexander
Laatste telg van het*
keizerrijk' Brazilië
FOTOREPORTAGE
O***-"
j
s.
Stf
'2? <1
H
i
s
i
i?<
.«LSSg
ÉSSS*
-M
expeditieleden
A
J
1
gemaakt, wat ongeveer hei
naar Franz Josephs!Jord terugge-
al goede
De directeur van de Niagara Maatschappij
Frank J. Tone, heeft verklaard, dat diamant
voor astronomische doeleinden een belangrijke
stof Is geworden.
Het wordt namelijk gebruikt om zeer fijne
lenzen te slijpen en andere nauwkeurig functio-
neerende werktuigen te construeeren.
Diamanten puntjes, die daartoe op de juirte
wijze geslepen zijn, worden gebruikt om zeer
nauwkeurig lijnen te trekken op metalen spie
gels, waarmee de astronomen het licht van he
mellichamen analyseeren.
De diamanten, die voor deze doeleinden aan
gewend worden, komen meest uit Zuld-Afrtka
en zijn ongeschikt voor de juweelen-ifidustrie.
c
V
<1
I
t
1
1
1
I
1
De dertien generaals u£ den vrijheidsoorlog,
die Hongarije in de jaren 1848-49 tegen Oos
tenrijk heeft gevoerd, zijn zooals men weet
te Arad terechtgesteld. Zjj zijn daar in de ves
ting begraven. Daar de plaats der teraarde
bestelling destijds streng geheim gehouden is.
1
f
1
f
f
s
t
1
i
gebracht en van den uitslag van dat onderzoek
hangt het af, of Denemarken zijn eigen goud
mijnen zal explolteeren.
Reeds toen de expeditie het vorig jaar terug
kwam, was er voor de zoölogen en archeologen
geen grootere verrasing dan de visschen met
vier pooten. Eigenlijk mag men in dit geval
van pooten niet spreken, maar de vinnen heb
ben een eigenaardlgen vorm.
Dr. Koch deelde mee: .Wij hebben vlerpoo-
5
r
t
r
z
1
1
1
I
Dr. A
tear
1
Da opbouw dar luchtvaarti.ntoonzt.lling op bat IJzclub-
tarrain te Amsterdam. Da bom van aan dar bombarc^e-
m.nttvll.gtuigen wordt binnengebracht
I
Da typhoonramp In Japan richtte groota
verwoestingen aan, terwijl zeer vele slacht
offers zijn ta betreuren. Het «poor an tram
verkeer werd In verschillende steden geheel
ontwricht, daar de palen der telefonie on
telegrafie over de banen vielen en ernstige
schade aanrichtten
geen hinder van deze overbrenging zou onder
vinden. Doch hoewel men daarom de avond
uren koos, toonde het publiek toch veel be
langstelling. Zoo zag men een drietal mannen,
die een zeer eigenaardig gevormd skelet droe
gen; het geleek op de hand van een reus. Dit
skelet was echter een deel van een zonderlinge
poolvisch. Het geraamte bezat als het ware
vier vingers en een duim, zoodat het den indruk
wekte, dat men een hand te zien kreeg, af
komstig van een reus.
De Poolsche regeering heeft een overeen
komst afgesloten met de Fransche maatschap
pij .J’yram" voor de leve-ing van eenige dui
zenden apparaten voor bet bevorderen van
een Intensieve verbranding der steenkolen In
locomotieven.
Deze apparaten, die reeds in een groot aan
tal Europeesche landen worden toegepast, ver
zekeren niet alleen een economiscne verbran
ding, doch gaan ook de rookvormlng tegen.
Een groot deel der installaties zal door de
Poolsche industrie worden vervaardigd.
Het eiland Luzon, een der noordelijkste
eilandjes der PhillppUnen. is rijk aan goud. dat
men niet lang geleden heeft ontdekt. Evenwel
zal de ontginning van dit eiland vele moeilijk
heden opleveren, daar het eiland slechts wordt
bewoond door koppensnellers.
Hoe grooter het aantal koppen boven hun
woningen is, des te belangrjjker zal het aan
zien der familie bij de overigen stijgen. Toch
zal de macht der koppensnellers niet lang m«er
duren. De Amerikanen willen het eiland Luzon,
waarop thans nog alleen maar rijstvelden staan,
ontginnen en er goudmijnen plaatsen.
Mr. H. P. Marchant, minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, heeft Woens»
dagavond in de sociteH van de R otter dam-
sche Diergaarde, voor de Rotterdamsche
Graanstudieclub de nieuwe schrijfwijze der
Nederlandsche taal toegelicht
Volgens de cijfers, gepubliceerd door het cen
traal bureau voor de statistiek. Is de bevolking
van Polen In den loop van het eerste half jaar
1934 vermeerderd met 308.121 personen, tegen
184.975 personen in dezelfde periode van het
vorig jaar.
Deze aanzienlijke toename van de bevolking
van Polen is In de eerste plaats toe te «chrlj-
ven aan de daling van het sterfte-cljfer (14.4
per millet tegen 15.5 per mille) en In het bij
zonder van het kinder-sterftecijfer (12.7 per
mille tegen 13.2 per mille).
Het geboortecijfer is voor het eerst sedert
1932 gestegen tot 27.1 per mllll (26.9 per mille).
Het aantal huwelijken vertoont een geringe da
ling, nJ. 83 p. m. tegen 8.5 p. m.
vsn Ketal, buitengewoon hoogleereer In de bedrijf,-
aarj de R.K. Hendelihoogetchool heeft te Tilburg zijn
ambt aanvaard
Te Londen wordt op het oogenbllk een groo-
te tentoonstelling gehouden van skeletten van
prae-historische dieren, welke expositie in een
der musea is opgesteld. Om de tentoonstelling
volledig te maken, was het evenwel noodlg, dat
eenige skeletten van het eene museum naar
het andere werden overgebracht. Begrijpelijker
wijze gjng dit niet zonder moeite. Het transport
kon alleen geschieden wanneer het verkeer
n 1931 werd pesloten tot een driejarenplan
yor onderzoekingen op Oroenland. Dit
jaar is het laatste gedeelte van het plan
uitgevoerd. Dr. Lauge Koch is met de „Gustav
Holm” naar Europa teruggekeerd.
tige visschen meegebracht en zelfs veel betere
exemplaren dan die ze toentertijd hebben ge
vonden. Het blijkt steeds duidelijker, dat wjj
een diergroep op het spoor zijn (die thans
uitgestorven is) en die een overgangstype vormt
tusschen visschen en amphibleën. Dat Is zeer
belangrijk, want tot nu toe hebben de dierkun
digen de gaping tusschen deze twee klassen nog
niet kunnen overbruggen, zoodat we er wan
hopig onder zijn geworden, of wel een nieuwe
theorie hebben
zelfde is.
We zijn
keerd. waar we twee jaar geleden
vangsten hebben gedaan. Ditmaal hebben we ae
juiste gesteldheid van dezen grond kunnen
vaststellen. Het Is een oude zeebodem, die, toen
de oceaan zich verplaatste, een woestijn is ge
worden en waar men daardoor fossielen vindt.
Wij hebben veel dieren in roode asch aange
troffen. Deze roode asch was van zuiver vul-
canischen oorsprong. De dieren waren heele-
maal ingebakerd, en tengevolge van bijzondere
omstandigheden hebben de fossielen zich kun
nen vormen.
WIJ hebben hier werkelijk met een Pompeji
der dieren te doen. Het staat wel vast, dat de
zonderlinge visschen en kikkers, benevens al
het kleine gedierte, dat hier leefde en tierde,
door een vulkanische uitbarsting zijn overval
len.
Er is nu één driejarenplan voor Groenland
afgewerkt, maar er blijft nog genoeg te doen
voor menig nieuw programma.
Dezer dagen is te Tulln nabij Weenen ov-r-
leden de laatste telg van het Braziliaanse!) kei
zerdom. Het was Dom Pedro D’Alcantara Ix)uls
Philipp von Orleans-Braganza. die den 15en
October 1875 in de residentie PetropolU nabij
Rio de Janeiro, was geboren. Hlj was de zoon
van den graaf von Eu. een neef van komng
Louis Philipp van Frankrijk en van Prinses
Isabella von Braganza.
Het Brazlliaansch keizerrijk duurde van 1822
—1889. Vóórdien vochten de Brazilianen in de
onafhankelijkheidsbeweging van Zuid-Amerika
mee tegen Spanje, en wel onder aanvoering van
den grooten Bolivar. In 1822 rukte Brazilië z’.ch
uit Portugeesche handen en werd een zelfstan
dig rijk. Doch in het jaar 1809 werd de laatste
keizer Dom Pedro verbannen en sindsdien is
Brazilië een republiek en wel een bondsrepu
bliek.
Doch de dood van Dom Pedro -sluit evenwel
niet het recht op den Brazillaanschen troon uit;
daar dit recht thans Is overgegaan aan den
zoon van zijn broeder Louis, welke laatste in
1906 overleed. Deze pretendent leeft sedert
enkele jaren te Parijs.
i V
JUBILEUMBOEK VAN DEN
AJi.W.B. Uitgave J. Jonker
Roelants, Mr. H. A. M. Jonker
Roelants en H. L. Jonker Roe
lants, Schiedam.
Een fraai gedenkboek, verzorgd van ulterUjlt
en met afwisselingrtjken Inhoud. Is door de bo
vengenoemde Schledamsche uitgevers den be
stuurders van den gouden A.N.W.B. aangebo-
den.
Dit jubileumboek getiteld „Een halve eeuw
AK.W3.”. is geen dorre aaneenschakeling van
ongenietbare bijdragen met nietszeggende op
somming van feiten en cijfers, geïllustreerd ten
behoeve van een enkelen insider; neen: het
leeft en het boeit van de eerste tot de laatste
bladzijde, men leest het uit in één adem.
In een artikel „Namen van mannen en man
nen van naam” brengt Ch. A. Cocheret hulde
aan de oprichters en leider van den bond, in
het bizonder aan Edo Bergsma. voorzitter
sinds 1884.
Van G. J. Nljland s hand zijn „Voor nu en
voor later” en ,J3e viering van het feest”. Wat
de A.N.W.B deed voor het toerisme in Neder
land beschrijft H A Meerum Terwogt in zijn
bijdrage: „De A.N.WJB., onze toeristenbond en
zijn daden.” Veel vreugde beleeft de lezer aan
„Zwerftochten door Nederland.” waarin de
schrijver, A. den Doolaard, zich ook een uitste
kend kenner toont van het eigen land. Tenslot
te vertelt dr. Jac. P. Thjjsse van de diensten,
welke een auto den natuurvriend kan bewijzen.
Het boek Is geïllustreerd met houtsneden van
Nlc. J. B. Bulder, uitbeeldend de verschillende
vormen van toerisme, verder met enkele kleuri
ge schetsen van J. Roelants, die het Neder
landsche landschep In zijn meeat karakteris
tieke verschijningen weergeven. Het bandont
werp is van W. J; Rozendaal.
Dit gedenkboek verdient zijn plaats in de M-
bibliotheek, de boekenkast, op de boekenplank
van eiken AN WJ.’er, die er nog vaak in bla
deren en lezen zal. zich herinnerend de schoons
dagen van het gouden jubllé.
xl
heeft men later tientallen jaren tevergeefs er
naar gezocht. Eerst kort geleden hebben de
opgravingen tot het ontdekken van de graven
geleid.
Op dezelfde plaats heeft men de galgen ge
vonden, die voor de executie van negen ge
neraals zjjn gebruikt. Vier generaals heeft men
doodgeschoten.
Professor Georg Kara, die de opgravingen
leidt, heeft de vondst aan het Hongaarsche
oorlogsmuseum geschonken, met verzoek een
klein stukje van iedere galg bij wijze van reli-
quie aan minister-president Gömböa te over
handigen. Deze heeft de rellquleën een plaatsje
gegeven in zijn werkkamer.
In gazalschap van zijn grootmoadar. Koningin Maria van
Roamania bagaaff da klalna Koning Patar II van Joaga*
SlavM zich naar hal ztation ta Londan, tanalnda naar
zijn land tarug ta kaaran
De expeditieleden zien er stuk voor stuk
overwerkt en uitgeput uit.
„We zijn bljj, dat we thuis zijn, want- we
hebben geen slechter jaar op Groenland mee-
gemaakt dan olt'„ zegt dr. Koch. ,Jk ga nu
al zeventien zomers naar Groenland, maar zoo
iets heb ik nog nooit beleefd.
Sinds 1923 is de mist boven het Ijs niet zoo
dik geweest Het was allemaal anders dan an
ders. Mist op hfet kustljs. mist aan het drljf-
Ijs. Bovendien wisselde de temperatuur zoo te
zeggen ieder oogenbllk. We konden dikwijls
dagenlang de kusten heelemaal niet zien. Het
warme weer, dat uit Europa gesignaleerd werd
en dat ook in Amerika werd ondervonden, liet
zich op Groenland hevig gelden.
Dr. Koch legde er den nadruk op, dat ae
expeditie niet veel zou hebben opgeleverd,
wanneer men geen vliegmachine had meege
nomen. Als het weer wat beter leek te worden,
zocht het vliegtuig de kust en bracht men
snel de verschillende benoodigdheden aan
land.
Er werden acht groepen van vijf man ge
vormd die ieder hun taak hadden. Zoo werd
veel werk gedaan met steeds onge vaar lijk
werk. Op een gegeven moment was het zoo,
dat alleen een snel Ingrijpen vijf van de groepen
kon redden. Waren er toen geen radicale
maatregelen genomen, dan hadden we meer
dan de helft yan de expeditieleden nooit terug
gezien.
In de laatste Jaren heeft men het dikwijls
gehad over het Groenlandsche goud. Wanneer
alt ooit wordt gevonden zal het voor Denemar
ken een groote aanwinst ztjn. We zijn er In
geslaagd sporen aan te treffen van goud en
andere delfstoffen. Op het oogenbllk onder
soek! men de stukken erts, die we hebben mee-
