Beieren
het Duitsche Rijk
en
PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
u&Aaal van den dag
KWIEK EN VIEF
LYNDON
ONTSNAPT
NEIl
VAN
Zeer Oude Genever van Bootz
PittigVol aroma
RECORD
HET VERRAAD”
VON KAHR
DONDERDAG 11 OCTOBER 1934
Austin Flite
Het vitamine C.
Alleabonnés
DOOR
VICTOR
BRIDGES
Duizend jaar oude vuur
toren
De Putsch te Muenchen
in 1923
Wie waren de schuldigen, die de
nederlaag van 1918 hebben
veroorzaakt?
r PER
LITER
Fl. 3.60
i De straf van
I
L
huls om z’n vrouwendochtertje op te pikken, reed ze gewoon aan flarden; t kon hem nu niets
Geen scheurbuik meer
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
richting
moeten
Waarom
met
keu*
,Jk weet er verechel-
.Theoretisch
ver of walvischvleesch hadden we toch Immers
niet noodig. Daar zag Ik my weer voor de klas
staan, terwijl meester mij op het bord wees,
waar stond: behandel de dieren met zachtheid,
spaar de vogels”. Neen, zonder noodzaak moes
ten we geen dieren doodmaken.
De commandant gaf thans order den toren te
sluiten, we gingen allen weer naar binnen, want
de tocht moest worden voortgezet. Weldra wa-
Weldra was ik in mijn nieuwe functie ge
ïnstalleerd, welke bestond uit het opnemen van
temperaturen van het water op verschillende
diepten en het nemen van monsters zeewater.
ren we weer ondergedoken. Ik vroeg aan oom
Sydney of hij eens aan den commandant wilde
vragen of ik niet een kijkje mocht nemen in
de Instrumentenkamer, en Oom beloofde voor
mij een goed woordje te zullen doen.
Terwijl wij zoo op het dek stonden te pra
ten waren er eensklaps een drietal walvlsschen
in het wak waar wij lagen boven water geko
men en ik kon op mijn gemak deze dieren eens
van dichtbij bekijken.
die later op zoutgehalte moesten worden onder
zocht. Jammer genoeg wist Ik niet dat dit
karwei eerst was gedaan door een jongmensen
die thans in de machinekamer was tewerkge
steld en nu mokte dat ik hem uit zijn baantje
had gestooten. Dit was natuurlijk niet waar en
ik besloot dan ook om aan den heer Wood te
vragen mi) weer in de machinekamer te werk
te stellen.
Twee uur later telefoneerde het politiebureau
in de vreemde stad aan z’n bultenlandsche col
lega’s, dat de misdadiger Austin Flite zoo juist
was opgesloten in een krankzinnigengesticht
alle
op
en toch in te zien, dat von Loesow onmogelijk
Is geworden. Helpt niets. Brauns kan onver
richter zake terug gaan. Nu handelt de Rljks-
regeerlng, zij zet den muiter-generaal af. En
Beleren antwoordt daarop door von Loesow tot
commandant te benoemen van een zelfstandige
Belersche Ryksweer. Beleren staat op tegen
de grondwet, Beieren breekt de eenheid van
bet Rijk.
Opgravingen te Birka, de vroegere hoofdstad
van Zweden, hebben eer. duizend Jaar oude
sterkte blootgelegd, alsmede de overblijfselen
van een vuurtoren, die vroeger zeelieden den
weg moest wijzen. Birka, dat op het eiland
Björkö In het Mklar-meer ligt. was den eeuwen
geleden een groot handelscentrum voor het
Noorden, en de haven was de ligplaats voor de
Viklng-schepen.
De bekende oudheidkundige dr. Holgar Arb-
man heeft uitgebreide opgravingen In deae
x - meer schelen; hij moést T door.... hjj moést
is onze „Omroeper”. Eiken avond weer opnieuw
Spreekt hij in 75.000 gezinnen, waar bij steeds
een trouw gehoor vindt. Zaken-Omroepers 60
ct. per regel. Particuliere Omroepers 30 ct. per
regel Betrekkingen (gevraagd en aangeboden)
10 ct. per regeL
vruchten, ’n stof verkreeg van eenvoudige che
mische samenstelling (C8HAO6), die op de
ademhaling der weefselcellen een invloed uit
oefende. Hij wist echter niet, dat de door hem
ontdekte stof bet vitamine O was. Dit werd
eerst door prof. Tillmans in Frankfurt vermood
en ten slotte door Szent-Oyörgl met zekerheid
aangetoond. Sindsdien heeft de Hongaarsche
geleerde ontdekt, dat het vitamine in groote
hoeveelheid in de paprica voorkomt. Daardoor
is het mogelljk de stof, ascorblnezuur genoemd
(scorbut of scheurbuik verhinderend zuur) op niet
al te kostbare wijze te verkrijgen. Verschillende
chemische fabrieken brengen het dan ook
reeds in den handel, waardoor de onderzoekin
gen snellen voortgang kunnen vinden.
Voortvluchtig...
misdadiger Austin Flite overleed
dorpje X, s’n eigen dochtertje.”
Het schemerde voor s’n oogen en als waan
zinnig las hjj het berichtje, waarin werd ver
teld van de aanrijding nabij z’n voormalige
woonplaats.... hoe de automobilist tot veront
waardiging van de getteeje bevolking was door
gereden, en noe tenslotte de politie er achter
was gekomen, dat de blauwe auto, door velen
gesignaleerd, de gestolen wagen was, waarmee
de inbreker Austin Flite voortvluchtig moest
zijn. Dan kwam het tragische bericht, hoe de
man z’n eigen dochtertje te pletter had ge
reden.... hoe het kind op slag was gedood....
feiten omtrent de begrafenis en tenslotte de
mededeeling, dat van den dader tot nu toe
geen spoor was te ontdekken.
ustin schrok op'uit z’n gepeins, terwijl de
vork met het lapje brood er aan op weg
naar z’n mond leef steken; de stem uit
dt radio klonk door de zaal:
„Lang een meter acht en veertig, blond haar,
blauwe oogen, maakt geen onbetrouwbaren in
druk. Bijzondere kenteekenen: een litteeken op
den linkerpols. Gekleed in een grijs colbert-
ccstuum met dito pet, vermoedélijk voortvluch
tig in een gestolen auto."
Daarna volgde een beschrijving van den
sierlijken blauwen wagen, die buiten voor den
Ingang van ’t café-restaurant stond.
Austin keek vluchtig de gelagkamer door.
Gelukkig.... er was niemand. Haastig ver
orberde h(j de laatste resten van z’n bestelde
lunch, terwijl hij met vollen mond nog, tikte
voor de afrekening. Het afgepaste bedrag plus
de fooi had hij reeds klaar gelegd op het tafel
blad, uit angst dat hij misschien bij het te
voorschijn halen van z’n portefeuille het lit
teeken zou kunnen verraden, dat hem bij een
herhaling van het zoo juist opgevangen politie
bericht noodlottig zou kunnen worden. De suf
fige, oude kellner tikte met z’n wijsvinger non
chalant in de lucht, streek dan met een ge
woontegebaar het geld op.
Austin schoof z’n stoel achteruit, bleef nog
een moment in gedachten verzonken, bij de
leestafel staan Drommels.... waar moest hij
nu naar toe? Naar huis had hjj gewild, naar
Heel even ontwaakte mijn jongensnatuur.
„Zullen wij ze éven harpoeneeren” stelde ik voor.
Doch dadelijk daarop had ik spijt. Wat zouden
we met de dieren moeten beginnen. Traan, le-
dat in bet vuurbaken op een hooge rots brand
de, mijlen ver op zee te zien moet geweest zijn.
In de onmiddellijke nabijheid van dit vuur vond
dr. Arbman een terras, aat waarschijnlijk als
uitkijkpost voor de stad diende. Hij vond hier
nog overblijfselen van wapenen en krfjgsult-
rustlngen. Het vinden van Arabiscne n unten
bewijst hoe ver de Vikingen met hun schepen
geweest moeten zijn. Een ander geleerde, pro
fessor O. Janse, vond een vierduizend jaar oude
nederzetting aan de Valdemar Baal iets Zul-
delijker aan de Oostkust van Zweden.
Hier hebben waarschijnlijk jagen en vls-
schers gewoond, te oordeelen naar de groote
hoeveelheden skeletten van vlsschen en dieren,
die daar gevonden wercen. Professor Janse
hoopt nog meer dergelijke nederzettingen te
vinden in dit gedeelte, dat een van de oudste
cultuur-centra van Zweden is
et was in het jaar 1461. In de vrije stad
Neurenberg was de Duitsche Rijksdag
bjjeen. Op de agenda stond: hervorming
van het Rijk. Er zou eindelijk iets gebeuren
om aan de anarchie in het binnenland en aan
de machteloosheid naar bulten een einde te
maken. De Turk dreigt. De Franschman, voor
*t eerst In zijn geschiedenis bevrijd van den
druk van Engeland en heer over zijn vazallen,
staat op den sprong, om het ItaUaansche bezit
van het Rijk te veroveren. Men wil een Rjjks-
belastlng scheppen, den „gemeinen Pfennig”,
want: zonder geld geen Zwitsers en het Rijk
heeft wapens noodig en soldaten. Aan de spitse
der hervormingspartij staat onbaatzuchtig en
onvermoeibaar de Keurvorst-Aartsbisschop
Berthold. Het geheele plan het was niet
het eerste en zou ook niet het laatste blijven
in de Duitsche historie is op niets ultgeloo-
pen. Het eenige wat overbleef was het „Relchs-
kammergerlcht”, dat ter schutse van den land
vrede werd gesticht. En hoe kwam het, dat
deze prachtige gelegenheid, tot eenheid te ko
men, werd verzuimd, dat het Duitsche volk
de eeuwen verzuimde, waarin de wereld onder
de volkeren werd verdeeld? Hoffmann schrijft
daarover in zijn „Polltlsche Geschichte der
Deutacher”: „Het Rijk sou ter handhaving van
den landvrede worden verdeeld in een reeks
van districten, welke zouden komen te staan
onder „Hauptleute”. Iedereen, die geen „Haupt
mann” werd zag natuurlijk zijn zelfstandig
heid bedreigd. Iedereen, die tegen den konlng
stond en dat waren toen vooral de Beleren
beschouwde het plan als tegen zich gericht.
Toenmaals stonden de Beieren tegen den
Dultechen konlng. Tijdens het régime van Wei
mar tegen de Duitsche republiek. Toenmaals
tegen da grondwet van Neurenberg. Tijdens
de „Novemberrepubllek" tegen de grondwet van
Welmar. Toenmaals In den hoogsten nood des
Rijks. In 1923, toen Frankrijk het Roergebied
besette, in het uur van het grootste gevaar
voor da RUkaeenheid. Beleren „mag net”.
Wat in 1923 gebeurde, was een catastrofe
voor Dultschland. Het Rijk, toen twee en vijf
tig jaren geleden, door Bismarck, ook met be
hulp der dappere Belersche troepen gesticht,
kraakte in al zijn voegen. Na den Rijn was
ook de Roer bezet, vijf jaren na het sluiten
van den wapenstilstand en van den gewapen-
den vrede. In die dagen was minister-president
van Beieren de heer Von Kahr ,de stille bond
genoot van den uit Oostenrijk stammenden
oproermaker Adolf Hitler. Beleren lag In aller
lei conflicten met bet Rijk. Von Kahr ultte
allerlei dreigementen en deed ten slotte een
daad, waardoor hij Beieren feitelijk van het
Rijk losscheurde, door de benoeming namelijk
van een eigen Belerschen opperbevelhebber der
Rijksweer. De autoriteit van het Rijk lag ge
broken. Radeloos stond Berlijn voor een berg
scherven. Commandant van de Rijksweer te
München was toentertijd generaal von Loesow.
Deae kreeg van zijn Berlljnsche supe^euren
bevel, om met wapengeweld het drukken van
den „Völkischen Beobachter” (toen nog een
„KAseblfcttchen", eigendom van den oproerl-
gen heer Hitler) te beletten, wijl het blad door
Berlijn was verboden. In een open telegram
aan zijn chefs weigerde de generaal en ver
klaarde, dat hij bevelen, die hem in conflict
konden brengen met de Belersche regeeting.
niet zou uitvoeren. De Rjjksregeering had toen
moeten doortasten en den muitenden generaal
afzetten. Om wille van den vrede werd er
echter met den generaal onderhandeld. Trots
de Belersche regeering verklaarde, dat zij of
ficieel niets te maken wilde hebben met den
Rijksweermlnlster te Berlijn, reist deze naar
Augsburg, ontvangt aldaar generaal von Kress
en zendt dezen naar von Loesow, om hem voor
te stellen, zelf zijn ontslag in te dienen. Von
Lossow weigert. De van alle zijde hoogste ach
ting bezittende priester-mlnlster Brauns reist
naar München en bezweert het Belersche ka
binet, om de eenheid des Rijks te bewaren
Savaroff, die de deur achter zich sloot en
daarna naar het venster ging, waar hij In
het kozijn plaats nam, terwijl de dokter naast
mijn bed bleef staan.
„U hebt de krant gelezen, zie Ik”, zei hy,
het blad opnemend. „Ik hoop, dat u de groot
te van de hoofdletters bewonderd hebt.”
„Dat Is een soort van compliment”, ant
woordde ik, „waarvan Ik mln of meer genoeg
begin te krijgen.”
Savaroff barstte In een korten, heeschen
lach uit en zei:
alle rechtsche bladen, die toch
werden door vroegere officieren,
kromme wegen het optreden van von Lossow
trachtten goed te praten. En daarom was bet
zeer verheugenswaard, dat het blad van den
heer von Papen, de „Germania”, ruiterlijk ver
klaarde, dat de Rijksregeering met muitende
generaals niet kon onderhandelen, dat het
nooit ken worden toegestaan, dat een lands-
regeerlng "t Ryksrecht met voeten treedt en
over heel het Rijk een dictatuur wil oprichten.
(Wat von Papen later zelf veroorzaakte!)
Men ziet hier *t Hltlerlsme reeds naar alle
kanten om de hoeken kijken. En het geheele
Hltler-systeem heeft men reeds In zijn tota
liteit voor oogen, als men het volgende uit een
courant van October 1923 leest:
„Iedereen zal zich afvragen, hoe Beleren zoo
ver kon komen. De verklaring ligt In het feit
dat de Beleren, evenals alle nationalistische
elementen, met volslagen verkeerden kijk op de
historie, die wij allen hebben medegemaakt, de
sociaal-democraten aanzien als de schuldigen,
die de,nederlaag van 1918 hebben veroorzaakt.
Zij noemen hen Novembermlsdadlgers en Rljks-
verdervers. In deze opvatting Is geen spoor
van historische waarheid. Natuurlijk is het
goed, dat de genoemde elementen het marxis
me als zoodanig willen bestrijden. Genoemde
elementen willen, dat uit alle regeerlngen en
leidende posten de sociaal-democraten zullen
worden verwijderd. Zij vereenzelvigen de so
ciaal-democraten met de Joden. En Joden mo
gen, naar hun opvatting, niet medewerken
aan den „teutechen” opbouw van bet Germa-
nen-rjjk. Lang hebben zij moeten wachten en
alleen ondergronds kunnen woelen. Thans
Schijnt hun de tijd rijp. Het Rijk beeft op
zijn grondvesten. Nu of nooit. Nu sullen zij
stichten een nieuw één Dultschland zonder In
ternationale sociaal-democraten en zonder jo
den. Het Rijk van Witteklnd en Teut zal weer
opstaan. Zij zijn de eigenlijke dragers der Duit
sche eenheid. Daarom keert aldoor weer In de
proclamaties van Von Kahr de verzekering te
rug, dat hij en heel zijn aanhang niets anders
willen dan de eigenlijke eenheid. Dat hun weg
gaat over de scherven van de grondwet van
<i
Welmar steken zij niet onder stoelen en ban
ken.”
En als de profetie, thans letterlijk uitgeko
men, Is de visie, van den schrijver van 1933: Ttr
vrees met allergrootste vreeze, dat de Beleren,
die bijna alle katholieken zijn, na verloop van
tijd met schrik en ontsteltenis zullen zien, dat
z'J de geesten, bijna alle protestantsche, van
het nationalisme, die zij hebben opgewekt, niet
meer van zich zullen kunnen afschudden. Nog
meer, dat zij geheel in de macht dier geesten
zullen komen, als dezen eenmaal de macht
weer hebben in Dultschland. Want dan zullen
zij aan den lijve te voelen krijgen, dat dia al-
Duitsche, völklsche elementen met evengrooten
haat zullen vervolgen de Internationale sociaal -
democratie, maar ook de internationale” ka
tholieken, de zoogenaamde mannen van „ultra
monies”. En dan zal het te laat zijn.”
Deze eerste wording van bet Hltlerlsme langs
Jegalen” weg stamt van einde October 1933.
In vereeniglng met Ludendorff proclameerde
Hitler op 9 November daarop In het Hofbrtu-
haus zich zelf als Rljkskanselïer en den op-
marsch naar Berlijn, daarbij sprekende de ge
denkwaardige woorden: .Morgen ben ik over
winnaar of een Ujk.”
Hy werd voorlooplg noch het eerste noch
het laatste. Von Kahr’s oogen waren eindelijk
opengegaan. Met dit landsverraad wilde hij
niet mee doen en hij liet op Hitler’s keur
benden schieten, toen zij München binnentrok
ken. Hitler vluchtte en kreeg, na zijn arresta
tie, vestingstraf. Hij heeft het „verraad” van
von Kahr nooit vergeven. Elf Jaar later, op 30
Juni 1934, werd aan heer von Kahr de reke
ning gepresenteerd. De toen tachtigjarige grijs
aard werd als een hond doodgeslagen.
dat u al de noodlge materialen
had, hoe lang zou het dan duren, wat van
dit poeder of wat het zijn mag te ma
ken?”
„Dat Is moelelijk te zeggen”, antwoordde Ik.
„Misschien een week, misschien enkele maan
den. De stof zelf zou ik onmiddellijk kunnen
samenstellen, wanneer Ik de materialen had.
maar de moeilijkheid is, haar zoo samen te
stellen, dat zij veilig voor praktische doelein
den te gebruiken Is. Daarvoor nam Ik Juist
proeven op het oogenbllk, dat ik werd gear
resteerd.”
McMurtrle knikte langzaam.
„U bent openhartig tegenover ons geweest,”
zei hy, „en wij zullen even openhartig tegen-
XI.
Wanneer er eenige kans was, mij door dit
optreden te berooven, zou ik het hebben kun
nen begrijpen Maar de zakenbetengen. die
mijn reeds gedane uitvindingen hadden mee
gebracht. waren veilig in handeh van mijn
notaris en ofschoon ik hem het een en ander
had verteld over een nieuwe explosies tof. waar
aan Ik werkte, was het hem geheel onmogelijk,
daarvan eenig misbruik te maken.
Neen, George moest een andere reden heb
ben gehad om zijn ziel te verkoopen en de
eenige reden, die ik kon bedenken, was. dat
hij opsettelijk tegen mij getuigd had om den
werkelyken moordenaar te verbergen. HU had
den vermoorde vrij goed gekend hun smaak
ging ongeveer In deselfde richting en het
was heel goed mogelijk, dat hjj wist, wie den
moord had bedreven.
Als altijd vervulde de gedachte aan hem
mü van een verbitterde woede. Dikwijls had
ik in mfln cel op en neer geloopen, terwijl Ik
de vuisten balde. Als ik mijn neef toen by
my gehad had, sou Ik hem geslagen hebben
over u zyn. Myn vriend Savaroff en Ik hebben
groote belangen by de fabrlkage van explosie-
ven. Wanneer uw uitvinding op de markt
kwam, zou dit een zeer ernstige zaak voor ons
zyn. Maar wanneer wy er, aan den anderen
kant, de beschikking over hadden, zouden wy.
geloof ik, In staat zyn, onze eigen voorwaarden
te stellen.”
„Stellig!” antwoordde ik, „dat valt niet te be-
twyfelen. Myn exploslestof zou niet kostbaar-
der te fabriceeren zyn dan cordlet.”
„U begrijpt dus, dat het voor my zeer na-
tuuriyk was, om u, toen een buitengewoon wel
willend toeval u door myn keukenraam voerde,
uit te noodlgen om te blyven en deze zaak met
ons te bespreken. Het toeval wilde, dat u In
staat was, ons van nut te zyn, terwyi wy aan
den anderen kant u misschien zouden kunnen
helpen.”
Hy leunde achterover en koek my aan
zyn gewonen, koelen glimlach.
„Wat denkt u er van. mynheer Lyndon?”
Ik gaf my een snelle, doch noodzakeiyke
rekenschap. Het was volkomen Juist, dat die
nieuwe exploslestof aan alle tegenwoordige me
thoden hun waarde ontnemen zou en het was
stellig mogeiyk, dat McMurtrie’s belang by deae
zaak groot genoeg was, om hem het gevaar
van my te helpen te doen op zich nemen. Er
scheen geen reden om er aan te twyfelen. dat
hy de waarheid sprak en toch wantrouwde
Ik hem.
.Moe bent u myn experimenten te weten ge
komen?” vroeg Ik kalm. Wordt vervolgd.
De bodem In Beleren was voorbereid. Beleren
wilde de breuke. De commandant der Ryks-
weer, generaal von Seeckt richtte *n proclama
tie aan de Belersche troepen en beval hun
trouw te blyven. Hielp niets.
Een chaos ontstond. De Belersche regeering
verklaarde in hoogdravende proclamaties, dat
zy de elgeniyke beschermster was der Duitsche
vryheld. Von Kahr beweerde zelfs, dat de stryd
van den muitenden von Loesow tegen Beriyn
elgeniyk de stryd was der christeiyke levens
beschouwing, tegen het Marxisme. Beieren
stond vry sterk tegenover het schier zieltogen
de Ryk. Beleren handelde In overleg mev*de
Dultsch-Nationale en „völklsche" groepen, In
heel het Rijk. Want het was merkwaardig, dat
geleld
allerlei
u zoo
Ik zag hem scherp aan; voor het eerst was
er geen spoor van spotterny in zyn oogen.
„Daar zou ik Inderdaad buitengewoon op ge
steld zyn,” antwoordde Ik. „Maar hoe la dat
mogeiyk?”
McMurtrle boog wat voorover.
.Mogeiyk is het,” set hy rustig.
Een oogenbllk was het rustig. Savaroff nam
een sigaar en beet er de punt af, die hy In
den haard spuwde. Daarna strekte hy zyn arm
uit naar de commode om een lucifer te kry-
gen.
„Leg het hem uit," met een hoofdknik In
mijn richting.
McMurtrle zag hem aan. Het scheen my
dat er even een zeker ongeduld In dien blik
lag.
„Eenigen tyd voor den dood van mynheer
Marks", begon hy, „was u bezig met proeven
voor een nieuwe exploslestof.”
Ik knikte. Ik begreep in het geheel niet, hoe
hy dit had kunnen te weten komen, want
George was de eenige, die iets van myn ge
heim afwist. Hy vervolgde;
„U was, meen ik. Juist op het punt van
slagen, toen u gearresteerd werd?"
was ik dat. Maar dergeiyke
dingen werken niet altyd dadeUJk zuiver in
de praktyk!”
„Maar u was zelf toch geheel tevreden over
de vooruitzichten?”
Ik knikte opnieuw.
„Wanneer Ik my niet vergis, zou deze nleu-
als een hond. De lafaard, die myn leven ver
gooid hado! ik zou hem kunnen ha
ten!
Ik hoorde het geluld van voetstappen in
de gang De deurknop werd omgedraaid en
op den drempel stond McMurtrle, terwyi de
gestalte van Savaroff achter hem oprees. Een
oogenbllk stilte, waarin de dokter my, zoo
vrlendeiyk als altyd toelachte.
.Mogen we binnenkomen?” vroeg hy. „wy
-r oor eenige jaren werd In de pers het be-
y richt verspreid, dat het vitamine O door
een jong onderzoeker In Noorwegen zu--
ver was bereid en wel uit een oplumalcaloló'e,
het narcotine. Het is echter gebleken, dat dit
bericht voorbarig was.
Het vitamine C komt in verschillende voe
dingsmiddelen (versche groenten, aardappelen)
tn zeer geringe hoeveelheid voor, in ruime mate
In sinaasappelen en citroen. By gebrek aan
dit vitamine treedt een ziekte, de scheurbuik
op, reeds In de 17e eeuw aan zeevaarders be
kend, die zich langen tyd met gedroogde
groenten. Ingepekeld vleesch enz. moesten
voeden. In ons land komt de scheurbuik maar
heel zelden by zeer eenzydige onoordeel
kundige voeding voor. Wel zag men vroeger
by Jonge kinderen nog al eens een eenlgsztns
gelijksoortige aandoening.
Thans geeft men kinderen van een H jaar
reeds wat byvoeglng met vruchten en groenten
en is ook deze aandoening zeldzaam. In hoe
verre vele menschen toch nog te weinig vita
mine C In het voedsel krygen, Is nog onzeker.
Verschillende feiten wijzen echter zeker in
deze richting en de goede raad der hygiënisten
om ruim fruit en groenten te eten, ia stellig
ook hierop gericht.
De wetenschap heeft niet gerust voor ook dit
vitamine chemisch zuiver bekend werd. Het is
de Hongaarsche geleeroe Von SzentGyörgl,
die het eerst uit de bynleren, later ook uit
storen u niet in uw maaltyd, hopen wy".
„Neen, Ik ben klaar."
weet ik niet, maar McMurtrie’s
beleefdheid gaf my altyd een gevoel van
weerzin. Er lag iets merkwaardigs onheilspel
lends achter.
HU kwam de kamer binnen, gevolgd door
we stof oneindig veel meer uitwerking heb
ben. dan elk middel, dat nu In gebruik is?”
„Oneindig!”
„Kunt u my eenig denkbeeld geven van die
kracht?”
Ik aarzelde. Toen zei Ik langzaam:
„Volgens myn berekeningen moest de uit
werking twintig maal zoo sterk zyn als die
van schietkatoen."
Savaroff slaakte een kreet en ging rechtop
zitten.
„Spreekt u de waarheid?” vroeg hy ruw.
Ik keek hem recht in het gelaat; zonder hem
te antwoorden, wendde ik my weer tot Mc.
Murtrle. Deze maakte een gebaar.
„Laat de zaak aan my over, Savaroff,” zei
hy scherp. „Ik begryp mynheer Lyndon be
ter dan jy.”
„Gesteld,
ten einde samen naar het buitenland te ver-
dwynen. Maar die ellendige radio maakte hem
dat nu onmogeiykTotaal onmogeiyk. Hy
had geen seconde meer te verliezen.... regel
recht inoest hy de grens over.... z’n papieren
waren In orde, tenminste als zich geen ver
wikkelingen voordeden.
.^Jammer!” peinsde hy verderverdraaid
jammer, vooral nu hy zoo vtek by huis zat. waas 8Peiende kinderen’aan
misschien een half uurtje ryden en.... hy •- - -
moest er voorbij, dat was het gekste nog, of
wacht eens, hy zou door het dorpje kunnen
ryden, en dan links af slaan, dan hoefde^ hy
tenminste niet voorby z’n woning! Want die
zou natuuriyk bewaakt worden, dat sprak van
zelf! Die vervl.... radio ook, ’t werd een
tnensch tegenwoordig gewoonweg onmogeiyk ge
maakt nog eens een goeden slag te slaan, of
schoon... hy had hem geslagen.... en goed
ook! Zat hy daar niet maar eventjes met byna
vyftig duizend aan contanten in z’n zak? Was
.dat wat of was dat niks? Maar nu zien dat hy
er zonder kleerscheuren doorkwam!
Met een ruk richtte hy zich op, liep naar
den uitgang van het kleine buiton-café, ter-
wyi de suffige kellner de deur voor hem open
hield. Hy stapte In den auto, sloeg den motor
aan! Dén, met een korten sprong die bewees,
dat hy den wagen nog niet lang kende, schoot
hy vooruit!
In de verte naderden reeds de twee torens
van het dorpje, waar z’n vrouw en dochtertje
wellicht op hem wachtten. Maar hy kön niet,
hy mócht niet! Clara zou het wel begrijpen.
Vanuit Dultschland zou hy trachten haar be-
r.cht te zenden- konden ze misschien wel
naar hem toekomen, ofschoon uiterste voor
zichtigheid geraden bleef!
Onwillekeurig keek Austin om. Het was et
g^« ^h^on^,’*^rhe7 ™u7, “et bloed in z’n «deren verstyfde van schrik,
seu au eu nev tuut, keek hjj héél to
nagenoeg nog aan ’t einde van den langea,
rechten weg kwam een auto aangesuisd. Austin
kon er nog slechts de vage omtrekken van on
derscheiden, maar hy voelde by intuïtie, den
misdadiger eigen, dat deze voor hem bestemd
was. De snelheid van den anderen wagen wees
er op, dat z’n vrees bewaarheid zou worden.
Zóó reed geen auto of.... hy moest iemand
achtervolgen.- Een misdadiger., een dief bü-
voorbeeld. En Austin was een dief!
Maar hy zou zich zoo gauw niet laten van
gen. Als het op stryd aankwam, dan stond
Austin Flite z’n mannetje! Niet dat hy in staat
zou wezen voor een moord! Want ofschoon hy
voor de meest avontuuriyke inbraak of oplich
ting z’n hand niet omdraaide.voor zoo iets
deinsde Austin terug.
Hy zette z’n tanden op elkaar.... Keek nog
maals achter zich. De andere auto bleek op
twee wielen kwamen één moment los van den
grond en heel even was Austin bang te zullen
omslaan. Dan had hy alweer een stuk rechten
weg voor zich en den auto in z’n macht. Nog
maals voerde hy de snelheid op Negentig
reed hy nu.... en 't was hier nota bene nog
wel een verkeersweg langs het dorp. Vóór hy
de bocht trad genomen, had hy vluchtig nog
even een blik achter zich geworpen en met een
kreet van vreugde had hy gemerkt, dat hy
weer won.... dat de-afstand groote/ was ge
worden.
Ze zouden hard
moeten ryden,
wilden ze hem,
Austin Flite In- -
halen, en als ze
soms van plan
waren hem tegen
te houden.... hy
„Onze vriend is bescheiden erg beschei
den. Hy verlangt niet naar grooteren roem."
Hy grinnikte tegen zichzelf, alsof de fyn-
held van «IJn eigen geestigheid hem groot
genoegen deed. In tegenstelling met zyn
i over de grens! t Koste wat t koste, en als....
Hy brak s’n zin af gooide als waanzinnig
z'r. stuur om, ten einde de aanrijding te ver-
myden, die onvermydeiyk scheen. De wagen
slingerde heen en weer en Austin dacht, dat
hy tegen de boomen te pletter zou «laan
1 hy voelde, dat hy over Iets heen reed.... zag
-__i
kant van den weg, terwyi een snerpende gil
door de stilte weerklonk.
Dén had hit den auto weer op den weg....
Vlug keek hy om. Hy hoorde kryschende stem-
t men; van alle kanten kwamen menschen toe
gehold, die zich over iets heenbogen, dat op
eten weg scheen te liggen, en plotseling, fel
crong het nu tot hem dom-.... hy had iemand
cverreden, een kind vermoedeiyk, dat al spe
lend den weg had willen oversteken.
Een oogenbllk aarzelde Austin.... zette hy
de remmen aandan ky kend naar de men-
schenmassa schrok hij terug. Neen, hy kón
met, hy mócht niet. Ze zouden hem vasthou
den.... X zou geiyk staan met zich zelf aan
geven.
Hy verplaatste z’n voet en gaf gas!
Negentig.... honderd.... het dorp lag ach
ter hemde rechte weg vóór hem en
geen keus. Austin schold zich voor een ploert.
Hy, die de menschen scherp veroordeelde, als
ze als waanzinnig waren doorgereden by een
aanrydlng, zools Je toch zoo dikwyis in de
kranten las.... hy was niets beter.... was óók
doorgereden, zonder zich te bekommeren over
t geen achter hem geschiedde. Maar dan suste
hy z’n geweten, hy moest immers, hy kon toch
niet anders.... O, niet voor hem zelf, maar
voor z’n vrouw, z’n kind, z’n dochtertje, waar
hy zoo innig veel van hield. Eki misschien was
het kind niet dood, verdoofd alleen. En vóórt
yide de wagen.... in de riebting van de
grens.
Hoe hy er over was gekomen, hy wist het
niet, maar.... hy was er! En zonder kleer
scheuren. De auto, die alleen gediend had als
vervoermiddel en hem niets anders dan last zou
kunnen bezorgen, reed hij midden in den nacht
in een rivier, waar hy Wem bleef nakljken tot
hy In de diepte verdwenen was.
Dan wierp hy het hoofd in den nek en stap
te voort in de rlchtlg van de stad-... De stad
die hem zou opslokken.... die hem zou ont
trekken aan het spiedend oog van de politie,
der rechercheDen volgenden ochtend
stond hy aan *t station waar hy uit nieuws
gierigheid een vaderlanósch dagblad kocht.
Wacht.... daAr déar, stond het.... en
hy zette zich op een der banken en las....
„De voortvluchtige
naby het
hem gewonnen te hebben, want de afstand was
aanmerkeiyk kleiner geworden.
Austin was nu het aardige dorpje genaderd,
maar hy had er geen oog voor. Roerloos zette
hy den voet op het gaspedaal... de auto
schoot vooruit! De wagen schokte slingerde
een oogenbllk, dan suisde hy met razende snel
heid het kleine kerkje voorby. Zoo.... nu
linksaf.... 't reed wel even om, maar hy
mocht nu niets riskeeren.
Suizend nam hy de bocht.... de buitenste
ongevallen* verzekerd voor een der voegende ultkeerlngenf3000. verll^van'beicFe «msn^^^e* beex^* rf betde^ogen f750,~ doodeiyken* afloop f250»~ een voet at een oog f 125.“ luim at wijsvinger f 'o?UkZm f 40,~ ïïZmn* vlngw
dochter sprak hy het Engelsch met een dui-
deiyk vreemd accent.
,Ja, dat schynt zoo”, zei dokter Mc. Mur-
trie bemlnneiyk, „maar toch is mynheer Lyn
don een van die menschen, die wij niet kun
nen missen. Talenten als de zyne
worden gebruikt.
Een korte stilte volgde.
„En het is om myn talenten, dat
vrlendeiyk geweest is, my te verbergen?” vroeg
Ik botweg.
De dokter zette zich met eenigen omslag
op het voeteinde van het bed.
„Het instinct om een achtervolgd rnede-
mensch ter hulp te komen, treft men nage
noeg overal aan”.
Hy zweeg een oogenbllk, vervolgde toen:
„Ik denk mynheer Lyndon, dat u er niet
byster op gesteld bent, uw vrienden in JPrln-
cetown” weer te zien?’.
Ik schudde myn hoofd.
„Niet wanneer er een aangenamer keus la.”
Savaroff gromde en zei ruw:
,Kr zal toch wel geen onaangei
voor u zyn!”
„Toch wel!” zei ik,
dene.”
McMurtrie’s fluweelachtige stem kwam tua-
schen belden.
„Maar ons voorstel, mynheer Lyndon, zal
u wel ;byzonder aanstaan, denk ik. Hoe sou
het n lyken uw vryheld te behouden en te-
geiykertyd uw wetenschappelyk werk weer op
te vatten?”