Europa geschokt door den dood
Barthou
Alexander
en
van
71
van
ri
F rankrijk
Ontzetting
3
DIEPE INDRUK IN ROEMENIË
t
tri
DE OCEAANPOST
Koninklijke doode aan boord
de „Dubrovnik”
Ij
c
3
in<
si
r
KONING CAROL BRAK IN
SNIKKEN UIT
DE DROEVE TERUGVAART
VAN ALEXANDER I
ZAL HET KABINET
AFTREDEN?
Rouwbeklag van
Nederland
DE REACTIE IN HET
BUITENLAND
„RADIO-HOLLAND”
DONDERDAG 11 OCTOBER 1934
i V
Fransche
s
De koningin-weduwe van Joego-Slavië, Maria, met haar kinderen Peter, Tomislav
Beroering te Parijs
D
Staatsbegrafenis voor Barthou
De vermoorde honing Alexander, van loegarSkniiê opgebaard
Escorte van
oorlogsschepen
Belangrijke minister
raad
EEN
SCHEEPSKRANT!
Betoogingen tegen de
politie
Ook Duitschland ver
ontwaardigd
Titoelescoe heeft onmiddellijk het
ministerie van buitenl. zaken
op zich genomen
O
^>3
-
T
Volgens sommige Fransche bladen
wist men Dinsdagmorgen
reeds dat een aanslag
beraamd werd
Het vertrek te Marseille in tegen
woordigheid van koningin
Maria en de Fransche
regeeringspersonen
Koning Peter’s vertrek
uit Londen
De berichten verwekten in Italië
en Engeland hevige opwinding
en Andries
k
N.V. „ROTTERD. LLOYD"
Z. H. de Paus aan
koningin Maria
N.V. STOOMVAART MIJ.
„NEDERLAND"
r'.r.
25$
Mi
;<1
t,
aan
EN
tusschen
ook een uitlating van Lloyd
Jk
I
Ml
IQ-
Even voor het vertrek van den trein nam (*e.
jonge koning zijn hoofddeksel af, waarop by
met de Koningln-Moeder. die een bouquet le-
Uetjes-va-ndalen in de hand hield, achter de
PARUS 10 Oct. (Per tel.) Het stoffe
lijk overschot van Barthou, hetwelk he
lenmiddag werd gekist, is hedenavond
van
van
Zoolang
Barthou
tN
er
er
e-
rel
«t;
ien
In
art
823
de
Lka
'an
ich
in*
ste
U
►u-
*r-
:ei-
»uii
Sen
ibtf
jen
?ng
ses
Reuter seint uit Marseille, dat een vrouw
die gisteren tengevolge van de wilde schiet
partij ernstig werd gewond, hedenmorgen is
overleden. De vreeselyke daad van den
moordenaar heeft tot nu toe dus aan vier
menschen het leven gekost.
PARIJS, 10 Oct. (Reuter) De verontwaar
diging over den aanslag te Marseille heeft he
den aanleiding gegeven tot demonstraties op
de groote Parijsche boulevards tegen de politie
en eenige politici. Kleine groepen mannen trok
ken onder het uitschreeuwen van vijandige kre
ten door de straten. Het is echter nergens tot
enstlge incidenten gekomen.
Voor zijn vertrek uit Slnaja heeft Tatarescoe
'n verklaring afgelegd waarin hij zijn ontroering
uitsurak over het verschrikkelijk overlijden van
een der grootste koningin van onzen tijd en van
een der grootste Franschen.
Het verschelden van Koning Alexander en
I van Minister Barthou beteekent nationale rouw
I voor Roemenië en rouw voor de geheele we-
Ireld.
geen opvolger van wijlen minister
is benoemd, zal minister-president
Doumergue ad interim het ministerie van bul-
tenlandsche zaken waarnemen.
EB
Door de Hongkarsche regeerlng is aan
alle bladen opdracht gegeven eiken com
mentaar op den aanslag op koning Alexan
der te vermijden.
Alle bladen hebben zonder uitzondering
dit bevel opgevolgd.
In politieke kringen is men eenstemmig
van meenlng, dat Joego-Slavië thans moei
lijke «tijden tegemobet gaat.
De vrede In Europa zou gevaar kunnen
loopen, indien het Joego-Slavie niet sou ge
lukken den vrede in het binnenland te be
waren.
MARSEILLE, 10 Oct. (Reuter).
Het stoffelijk overschot van den te
Marseille vermoorden koning
Alexander
denmiddag
Frankrijk overvalt een gevoel van verschrik
king, van verontwaardiging en ongekenden rouw
schrijft de „Matln".
Het feit, dat Barthou gevallen is op zijn post
als minister van Bultenlandsche Zaken aan de
zijde van een bultenlandsch vorst, geeft hem
recht op de diepgevoelde hoogachting van het
geheele land.
Dinsdagmorgen heeft men in Parijs geweten,
dat een aanslag beraamd werd en toch heeft
men de wacht niet versterkt.
Slechts het gezamenlijke aftreden van het
geheele Fransche kabinet, zal het den bekwa
men en hooggeachten heer Doumergue mogelijk
maken een regeerlng te vormen, die in staat is
met eere te regeeren.
Het blad ..Oeuvre” spreekt in dit verband
reeds van een aftreden van den minister van
Binnenlandsche Zaken, Sarraut, van ontslagen
bij de leiding der veiligheidspolitie en zelfs van
de voorgenomen demissie van het geheele kabi
net Doumergue.
De „Oeuvre” meldt aldus, dat gisteravond te
Parijs betoogingen tegen de Fransche politie zijn
gehouden. Voor het hoofdbureau van politie
verzamelden zich een groot aantal personen, die
vijandige leuzen riepen, doch door de politie
verspreid werden.
ROME, 10 October. Het bericht van den
moord op koning Alexander van Joego-Sla-*
vië werd des avonds te Rome bekend. Niet
alleen de politieke kringen, doch het ge-
heele Italiaansche openbare leven kwam
zeer onder den indruk van het gebeurde.
De bladen zijn met extra-edities uitgekomen.
Om negen uur werd Titoelescoe eveneens ont
boden. De beide staatslieden hebben zich met
hun vorst gerulmen tijd onderhouden over den
poütieten toestand. Om kwart voor elf was de
audiëntie afgeloopen en werd een communiqué
verstrekt aan de pers, waarin mededeellng werd
gedaan, dat Titoelescoe zijn definitieve toe
stemming heeft gegeven, weer leiding te geven
aan het Ministerie van Bultenlandsche Zaken.
Om half een vannacht zijn Titoelescoe en
diens medewerker Radoelescoe door den Ko
ning ontvangen en beëedigd tot minister resp.
onderstaatssecretaris van Bultenlandsche Za
ken. Tatarescoe, die by de eedsaflegging tegen
woordig was, en Titoelescoe hebben elkaar,
toen de eed was afgelegd, omhelsd.
Keizersgracht 562 Amsterdam-C.
LONDEN. 10 Oct. (Reuter). Toen de Ko-
nlngln-Moeder van Roemenië, met den Jeug
digen koning Peter II van Joego-Slavië aan de
hand, heden In een der Londensche stations
langzaam het perron opschreed om plaats te
nemen In ’n specialen wagon, ontblootte rei
zigers en spoorwegbeambten het hoofd. Er
heerschte volkomen stilte.
De koninklijke personen werden uitgeleide
gedaan door vertegenwoordigers van den En-
gelschen koning en van de Engelsche regeerlng,
alsmede door den Joego-Slavischen gezant en
talrijke andere diplomaten.
Men Is algemeen van meenlng, dat de
ernstige gebeurtenissen groote internationa
le gevolgen zullen kunnen hebben.
Minister-president Tatarescoe heeft tegen
Woensdagochtend een Ministerraad bijeen
geroepen. In den nacht op Woensdag heeft
Tatarescoe zich naar Boekarest begeven.
Het verluidt, dat den Ministerraad eenige
belangrijke maatregelen ter goedkeuring
zullen worden voorgelegd.
Naar wy vernemen ligt het in het voorne
men van Koning Carol persoonlijk de be
grafenis by te wonen van Koning Alexan
der van Joego-Slavië.
De „Messagero" schrijft: Elkeen, die de Joe
go-Slavische politiek eenigszlns beoordeelen
kan, moet toegeven, dat koning Alexander in
oorlogs- en vredestyd zyn ambt met groote
heldhaftigheid en vaderlandsliefde heeft ver
vuld.
In Marseille is een lafhartige gemeene daad
bedreven. Zulke middelen beleedigen het mo- 'b
reele gevoel en de beschaving van Europa. Har-
teiyke woorden wydt het blad aan Barthou.
PARIJS, 10 Oct. onmlddeliyk na het be
kend worden van den moord op koning
Alexander en Barthou heeft Mussolini uit naam
der Italiaansche regeerlng telegrammen
deelneming gezonden aan de regeerlng
Zuid-Slavlë en die van Frankrijk.
Rykskanselier Hitler heeft thans ook
den regentschapsraad te Belgrado een In har-
teiyke bewoordingen gestelde deelnemlngsbe-
tulging gestuurd.
De Poolsche minister-president, Kozlowski,
en de voorzitters van senaat en Sejm hebben
persoonlijk hun deelneming betuigd by den
Zuid-Slavischen gevolmacrtlgden minister te
Warschau. Branko Lazarewitsj
Op de zitting van het Vclta-congres van he
denmorgen te Rome hee.'t de vice-president
der Konlnkiyke Academie, Formichi. uit naam
der academie den diepen afschuw tot uiting ge
bracht, die gevoeld wordt tan opzien te van den
moord op koning Alexander en op Barthou.
YOUNGSTOWN (Ohio), 10 Oct. (Reuter). De
vertegenwoordiger van het nationaal Kroatlsch
comité in de Vereenlgde Staten, Benjamin EJ,
heeft verklaard, dat het dooden van koning
Alexander geen moord is geweest, doch het toe
passen van de doodstraf, welke uitgesproken is
door het Kroatische volk tegen Alexander den
Tyran.
BOEDAPEST. 10 Oct. (V. D.) Behalve gevoe
lens van deelneming en verontwaardiging over
den te Marseille gepleegden aanslag, wordt al
hier verontwaardiging merkbaar naar aanlei
ding van de bewering van eenige Fransche bla
den. dat Hongarye de Kroatische emigratie zou
hebben bevorderd en daarmede indirect ver
antwoordelijk zou zijn voor den aanslag te Mar
seille.
In dit verband wordt hier en daar In de Hon-
gaarsche bladen crltiek uitgeoefend op de Fran
sche bultenlandsche politiek In Zuld-Oost-
Europa. Uiteengezet wordt daarby, dat Hon
garye hoopt, dat de Moedige gebeurtenis den
staatslieden de oogen openen en dat nu einde-
lyk met nieuwe middelen de zoo dringend ver-
elschte kalmeering in Europa tot stand zal wor
den gebracht.
PARIJS, 10 Oct. (Per teL) Onder den titel
„verantwoordelykheden” spreekt de „Echo de
Paris" haar verwondering uit over het feit, dat
de moordenaar over de grens is gekomen en
verschillende dagen in Zuld-Frankryk heeft ver
toefd, zonder dat de argwaan by de politie
autoriteiten werd gewekt. De ordedienst was In
Marseille ontoereikend, volgens het blad.
Ook andere Parijsche bladen eischen mee-
doogenlooze maatregelen tegen de verantwoor-
deiyke personen.
De Beriynsche bladen geven uiting aan hun
medegevoel met Joego-Slavië en toonen zich
zeer verontwaardigd over de daad van geweld,
waaraan Koning Alexander en Barthou ten
offer vielen, zy meenen, dat de schoten van
Marseille wereldhistorische beteekenls hebben,
maar dat de politieke gevolgen nog niet zyn te
overzien, zy meenen overeenstemmend, dat de
„vergiftigde communistlsch-anarchlstische we-
reldatmosfeer zich weer In allerbrutaalsten
vorm heeft ontladen.”
Alexander zal in de geschiedenis voortleven
als de man, die uit zyn rijk een sterken een
heidsstaat wilde maken, omda* hy daardoor
eerst zyn koningswoord.De Balkan voor de
Baikanstaten”, tot vervulling kon brengen.
van
vermoorden
van Joego-Slavië is he-
overgebracht op het
Joego-Slavieche oorlogsschip „Du
brovnik”. Met hetzelfde schip,
waarmee de koning zijn reis naar
Frankrijk maakte, wordt thans dus
de doode vorst teruggevoerd naar
zjjn land.
Koning Pefer scheen zich nog weinig reken
schap te geven van de tragische gebeurtenissen,
welke hebben plaats gehad. De Koningin-Moe
der van Roemenië, die de grootmoeder is van
den jeugdigen vorst, was echter aan smart en
angst ten prooi.
te 7.10 uur Fransche tijd uit Marseille
naar Parijs vervoerd. De ministers Her-
riot en Tardieu hadden In denzelfden
trein plaats genomen.
Met een tweeden trein is president
Lebrun eveneens naar de hoofdstad te
ruggekeerd. Hij vergezelt Koningin
Maria, die volgens „Paris Soir” te Pa
rijs een operatie moet ondergaan.
Ofschoon Barthou in zyn testament bepaald
heeft, dat hy een eenvoudige teraardebestelling
wenschte, heeft de Fransche kabinetsraad ge
meend, dat men zich hieraan niet behoefde te
houden, aangezien de dood van den minister
onder byzonder tragische omstandigheden Is in
getreden, welke een staatsbegrafenis rechtvaar
digen.
Na een godsdienstplechtigheid In de kapel van
de Döme des Invalides zal het stoffeiyk over
schot Zaterdag worden bygezet in het familie
graf op het kerkhof Përe Lachalse.
Oorspronkelyk was de regeerlng van plan
geweest Barthou in het Panthéon by te zetten,
doch om van den laatsten wil van den overle
dene niet te zeer af te wyken is daarvan af
gezien.
gestorven was en Barthou uitte zyn voldoening,
dat Alexander niets was overkomen.
Barthou's laatste woorden waren: „Ik heb
pyn, geef mij te drinken”.
De verschillende te ’s-Gravenhage ge
vestigde legaties en consulaten hadden
Woensdagochtend alle de vlag halfstok
uitgestoken als ’n teeken van rouw by den
moord op Koning Alexander van Joego-
Slavië. Ook aan de ambtswoning vai^den
minister van Bultenlandsche Zaken en
het departement van Bultenlandsche
Zakeh is de vlag halfstok geheschen.
De Minister van Bultenlandsche Zaken,
jhr. mr. De Graeff heeft hedenochtend
een bezoek van rouwbeklag afgelegd by
den Franschen gezant baron de Vltrolles.
om hem de deelneming der Nederland-
sche regeerlng te betuigen by het over-
lyden van minister Barthou.
Onze gezant in Belgrado heeft van de
Nederlandsche regeerlng opdracht ont
vangen aan de regeerlng van Joego-Sla
vië de deelneming te betuigen by den
dood van Koning Alexander.
Voorts heeft de Nederlandsche gezant
te Parijs dit gedaan In verband met den
lood van minister Barthou.
Ook heeft onze regeerlng een telegram
van rouwbeklag gezonden aan den Joego-
Slavischen gezant te Landen, die tevens
geaccrediteerd is by het Nederlandsche
Hof.
MET ADVERTEEREN BEREIKT
MEN ALLE VERLOFGANGERS,
REPATRIEERENDEN EN
^TOERISTEN.
Vraagt proefnummer en tarieven
aan:
Onze Romeinsche correspondent seint ons
dd. 10 Oct.:
Z.H. de Paus heeft aan H M. Koningin
Maria van Joego-Slavië bet volgende telegram
gericht:
„Zeer smarteiyk getroffen door de tragische
berichten van de afschuweiyke misdaad, die
het leven van Z. M. Koning Alexander heeft
gebroken, haasten wy Ons aan Uwe Majesteit
en aan de gansche Joego-Slavische natie Onze
gevoelens van levendige droefheid uit te druk
ken, waarmede wy deelen in Uwen rouw en
dien van Uw land en met Vaderiyke genegen
heid verzekeren Wy Uwe Majesteit de vurige
gebeden, opdat de Hemel rijken troost moge
schenken aan Uwe Majesteit, aan de Ko-
nlnklyke familie en aan de gansche natie.
Eenige bladen doen de Fransche veiligheids
politie scherpe verwyten.
Zoo schrijft b.v. de „Jour”: Er zyn geen woor
den te vinden, om de verontwaardiging te be
schrijven van eiken Franschman tegen een
staatsinstelling, die zoo onbekwaam en zoo mis
dadig is, om toe te laten, dat zulk een ont
zettende daad den bodem van Frankryk be
vlekt.
r
Het .Journal” legt er den nadruk op, dat
koning Alexander de nationale eenheid van
Joego-Slavië met zyn bloed bezegeld heeft.
De nieuwe waarschuwing, die de aanslag be
teekent, bewijst nog meer dan ooit de nood
zaak, om de onrust In de wereld uit den weg
te ruimen. De dood van koning Alexander moet
niet slechts betreurd worden maar ook gewro
ken worden.
Om half acht gisteren Is Minister-president
Tatarescoe met een specialen trein te Slnaja
aangekomen. Op het station werd hem mede
deellng gedaan van de laatste uit Marseille
ontvangen berichten. Tatarescoe begaf zich di
rect naar het paleis, waar hU door Koning
Carol werd ontvangen.
Eerst ma de begrafenis van Barthou zal Dou
mergue *orzien In de vacature In het kabinet,
welke doM den dood van Barthou Is ontstaan
Het is zeer goed mogeiyk, dat een aanzleniyke
wyziging in het kabinet zal plaatshebben.
WAARIN HETT DAGELUKSCHE
NIEUWS, VERSCHIJNT TIJDENS
DE REIS OP DE MAILSCHEPEN
VAN:
Nadat In de doodenkamer In het paleis »an
den prefect de laatste eer was bewezen dx>r
een achttal officieren, zette de rouwstoet zich
in beweging onder de triest klinkende tonen
van het Joego-Slavische volkslied en van de
Marseillaise. Een met kransen overdekte wa
gen ging de konlnkiyke 'ykkoets vooraf door
de groote hoofdstraten van Marseille. De lijk
wagen werd gevolgd door Koningin Maria ven
Joego-Slavië en de andere aanwezige leden der
Joego-Slwvlsche Konlnkiyke familie, alsmede
door den Franschen president Lebrun en de
Fransche ministers Herriot en Tardieu.
Troepen brengen het militair saluut. Een ont-
zagiyke menigte staarde in groote droefheid
den rouwstoet na.
Nadat de lijkkist op de ..Dubrovnik" wa* g»-
plaatst. werd de kist deer een Pope tweemaal
gezegend. Koningin Maria knielde voor de lijk
kist neer, welke zy meerdere malen kuste.
Onder de toeziende menigte hoorde men hier
en daar gesnik.
Ook president Lebrun beneeg zich langen
tyd voor de lykklst. gevolgd door Herriot en
Tardieu en de andere offlcieele personen.
Koningin Maria begaf zich vervolgens, door
hofdames ondersteund. In een auto, welke haar
naar de Prefectuur reed.
Na aankomst by de haven werd de lykklst
door Servische officieren aan boord van de
„Dubrovnik” gedragen. Nadat aen minuut atilte
was betracht, lichte de „Dubrovnik” haar im
kers. Hy was tdën 4 2S in den middag. Twee
Fransche kruisers en twee torpedojagers, n.l.
de „Colbert” en de „Dequesne" en de „Gerfaut"
en de „Vantour”, vormden een escorte, om de
JXibrovtk" te begeleelden op zyn terugreis naar
Joego-Slavië.
De Italiaansche vlootattaché te Parijs heeft
op het Fransche ministerie van Marine ge
vraagd naar den tyd waarop de „Dubrovnik”
de Straat van Messina zal passeeren, daar
Italië het rouwconvool met eenige oorlogs
bodems wil begroeten.
PARIJS, 1» Oct. (Reuter). De geheele
Fransche pers weerspiegelt Frankrijks
ontzetting, verontwaardiging en smart
over den moord op een koning-soldaat
en een van ’stands groote ministers.
De laatste woorden van koning
Alexander tot minister Jeftitsj waren:
„Bewaar de vriendschap
Frankrijk en Joego-Slavië”.
Een groot aantal ochtendbladen, ver
schijnt met een rouwrand.
Van alle openbare gebouwen hangt te
Boekarest de vlag halfstok.
De Min -president heeft telegrafisch bewy-
zen van deelneming gezonden mede namens de
regeerlng aan den Joego-Slavischen Minister-
President en den Franschen Minister-Presi
dent, terwyi Titoelescoe telegrammen van rouw
beklag heeft gezonden aan den Minister van
Bultenlandsche Zaken van Joego-Slavië, Jef-
lltsj.
De bladen zyn met extra edities verschenen,
welke van rouwranden waren voorzien.
Te Boekarest was het zeer druk op straat.
SINAJA, 10 October. Het verschrikke
lijk nieuws van den moord op Koning
Alexander van Joego Slavië en op den
Franschen Minister van Buitentand-
sche Zaken, Barthou, is te Sinaja be
kend geworden door bemiddeling van
Titoelescoe, die door vrienden van het
gebeurde in kennis was gesteld. Titoe
lescoe deelde Koning Carol, die in zijn
paleis te Sinaja verblijf houdt, telefo
nisch mede, wat zich te Marseille bad
afgespeeld, .terwijl hij hem ook tater
voortdurend van de iJktste berichten
op de hoogte hield.
Koning Carol, zoouls men weet, de
zwager van Koning Alexander, was zeer
ontdaan over den dood van den Koning
van Joego .Slavië. Koning Carol kon
zijn emotie niet bedwingen en brak in
snikken uit. <-v
Over de laatste oogenblikken van Barthou
wordt nog bekend, dat hy, zoodra hy In het
ziekenhuis was opgenomen, informeerde naar
den toestand van koning Alexander.
Men verheelde den minister, dat de koning
De groote opwinding, die te Londen ont
stond, na de eerste berichten over den moord
aanslag te Marseille Is eenigszlns geluwd.
Het bericht, dat de moordenaar een Joego-
Slavlsch onderdaan Is, en dat zyn beweegrede
nen klaarbiykeiyk van blnnenlandschen poll-
tleken aard waren, heeft een zekere ontspan
ning gebracht.
Dit verklaart
George, die van een journalist byzonderheden
over den aanslag vernam en toen zelde: „Het
is een groote geruststelling voor my te honren,
dat de moordenaar een Kroaat is”.
A i
I -'c
n
n
n
e
le
in
sr
U
L
a
e
iw
in
P-
et
te
