KANSEL EN POLITIEK
w
Het branddrarma te Hilversum
1
2
HELP MEE!
Medische kroniek
UITKEERINC
De Nederlanders
bijeen
w.
NIEUWE VRAGEN
GESTELD
IDEEËN
Het leven van Mendel
e bijeen-
Wat zal nu gebeuren?
its
wer-
Welke maatregelen?
gen
WEIGERACHTIG LUITENANT
CONFERENTIE TE BATAVIA
Hoe luidde de tekst?
DE HARINGVISSCHERIJ
jn
Twee uitgaven in voorbereiding
DRUKTE TE SCHEVENINGEN
Een geestdriftig
komst
ZORG VOOR JEUGDIGE
WERKLOOZEN
In hooger beroep een zwaardere
straf geëischt
1
Groote partijen haring naar
Rusland
er worden gedaan?
Engelsche schepen blijven thuis
Prins Paul van Joegoslavië heeft Donderdag den eed afg't-
nomen aan de leden van het parlement in het regeerings-
paleis te Belgrado
De bedoeling is een aanvullend
verdrag met Japan te sluiten
Geïnformeerd wordt of de com
missaris van politie en de com
mandant van de brandweer
hun taak naar redelijke
eischen hebben
verricht
Wensch van Mgr. Heylen: weer
een Eucharistisch Congres
ir^Nederland t
Taak van den commissaris
Restaurant DORRIUS
zal
ZATERDAG 13 OCTOBER 1934
punten
LIBRA
zuiver
kantig.
be-
de
dagen
i de
186000
Giro
TH. H. 8CHLICHTTNG.
m
aan-
dal—
bevel daartoe te hebben ontvangen van
overste, tot onderteekenlng van de hem
den
jrens
te
ende
held, passen slechts woorden, welke de Mees
ter zelf In den mond zou kunnen nemen. Over
vloedig zijn de voorbeelden in het Evangelie hoe
een predikatie wezen moet. Naar politiek zoekt
men er tevergeefs.
van den priester elscht, dat deze zich met het
actueele politieke leven zal inlaten; een waar
schuwing ook om niet den priester, toe te Jui
chen, die de wijsheid van het hoogste kerke-
Ujke gezag niet volgt.
aan-
Ar-
Er heerscht de laatste aagen groote bedrij
vigheid aan de haven van Schevemngen, gezien
het feit, dat enkele reeders een groote partij
haring hebben verkocht, bestemd voor Rusland.
ran
i de
in
In de toelichting op dit adres wordt gezegd,
dat gebleken Is, dat door onvoldoende bekend
heid met de verschillen tusschen normaal- en
smalfilm de kans niet gering Is, dat weinig of
geen onderscheid gemaakt wordt tusschen deze
beide fllmsoorten ten opzichte van eventueele
veiligheidsvoorschriften, hetgeen de voorschool-,
vereenigings- en huisgebruik zoo uitermate nut
tige en belangrijke smalfilmllefhebberlj ernstig
zou kunnen belemmeren.
rt vsa
Ideien
den
ifge-
r af
niet
En
nden
houd
rden
wU-
xht-
ezui-
laald
pat
st te.-l
L K.
elk
hten
irzoover op de vragen VTIb,
hmend wordt
De Engelsche reeders hebbefi besloten vanaf
Donderdagavond tot aa. Maandagmiddag S jur
geen harlngdrifters te laten uitvaren. Dit tenge
volge van de te lage baringprljzen, waardoor de
visscherfj niet loonend Is. De schepen welke te
IJmulden zijn en zullen binnen kamen, moeten
eveneens blijven liggen of thuis varen. Een en
ander staat In verband met de betalingsmoei
lijkheden In Duitschland.
(Telegrafisch, overgebrachte foto)
De gelden van het Crisis Comité
komen voor de volle 100 '/«_t*n
bate van de crisis-slachtoffers.
Bedenk dat bij het vaststellen
van Uw bijdrage.
nia Waren door den burgemeester vóór 24
September 1934, zoo in het algemeen als in
het bijzonder met betrekking' tot de bedoelde
voorstelling van 24 September 1934. getroffen
maatregelen van voorzorg en maatregelen van
contróle in verband met zijn taak, neergelegd
in artikel 6 Jo. artikel 101 der algemeene po
litieverordening, met betrekking tot de verze
kering tegen brandgevaar bij voorstellingen in
lokalen, zooals in vraag I bedoeld? Zoo Ja.
welke waren- die maatregelen?
b. Zjjn door den burgemeester sedert dien
maatregelen, als bedoeld onder nia, getroffen;
zoo Ja, welke?
V. Hoe luidde de vergunning, welke aan de
paters S.V.D. te Soesterberg voor bedoelde
bioscoopvoorstelling door of namens den com
missaris Is verleend?
IV. Is door burgemeester en wethouders, cq.
door den burgemeester, nagelaten en zoo
Ja, In hoeverre en waarom om voor bioscoop
voorstellingen In lokalen, zooals In vraag 5
bedoeld, niet te stellen, althans niet vóór 25
September 1934 gesteld te hebben, voorschrif
ten, overeenkomende met wat de algemeene
politle-verordening In de artikelen 134 tot en
met 137, 141 lid 2, 142 en 143 bepaalt ter voor
koming van brand In lokalen, tot het geven
van bioscoopvoorstellingen bestemd?
BATAVIA, 12 Oct. (Aneta). Zoowel de Import-
commissie als de exportcommissle behoorende tot
de Nederlandsche en Japansche delegaties, zetten
hun besprekingen thans voort»; zoodat gezegd kan
worden, dat de conferentie in vollen gang is.
De Nederlandsche gedelegeerde, de heer Van
Gelderen, gaf een verklaring van het eigenlijk
doel der Batavlasche conferentie.
Het is de bedoeling een aanvullend verdrag
met Japan te sluiten daar dit land een vooraan
staande plaats inneemt in onzen invoer, zoodat
het verouderde verdrag van 6 Juli 1912 niet als
volledig dlehstig kon worden beoordeeld.
Onze voortdurende vriendschappelijke verhou
ding met Japan was tevens de aanleiding om met
dit land een handelsverdrag af te sluiten waarna
onderhandelingen met Amerika en Italië, even
eens over te sluiten handelsverdragen, zullen
volgen.
In hooger beroep heeft Vrijdag voor het Hoog
Militair Gerechtshof te 's-Gravenhage terecht
gestaan de reserve eerste luitenant L. A. J. M.
van H.. van het Regiment wielrijders, die door
den Krijgsraad te Den Bosch is veroordeeld tot
veertien dagen gevangenisstraf en ontslag uit
den militairen dienst wegens weigering, ook na
den
toe
gezonden legerorders, welke betrekking hadden
op de voor militairen verboden vereeniglngen.
Na verhoor van den beklaagde vorderde de
advocaat-fiscaal verzwaring van de' gevangenis
straf tot een maand en handhaving van het
Het raadslid van Hilversum, de heer C. H. F.
Verbeek, heeft de volgende vragen ingedierd;
I Bevat de algemeene pcUitie-verordening
of eenige andere verordening bepalingen ter
voorkoming van brand bij voor het publiek
toegankelijke bioscoopvoorstellingen, welke niet
vallen onder artikel 1 der bioscoopwet en ge
geven worden in lokalen, die niet tot het geven
van bioscoopvoorstellingen zjjn oestemd en
niet door den gemeenteraad met het oogaop
de veiligheid ongeschikt zijn verklaara voor
publieke bijeenkomsten, als bedoeld in artttel-
132 der algemeene polltie-verordenlng? Zoo ja,
welke zijn die bepalingen?
Ila Waren door burgemeesters en Wethouders
vóór 24 September 1934, zoo in het algemeen als
in het bijzonder met betrekking tot de bedoelde
voorstelling van 24 September 1934, getroffen
maatregelen van voorzorg en maatregelen van
contróle ter verzekering van het toezicht, op
hen gelegd in artikel 209 sub n der gemeen
tewet. Zoo Ja, welke waren die maatregelen?
b. Zijn door burgemeester en wethouders
sedert dien maatregelen, ais bedoeld onder Ha,
getroffen; zoo ja, welke?
De Nationale R. K. Commissie voor Jeued-
werkloozenzorg heeft thans een derde brochure
in bewerking, waarin verslag zal wordaa gedaan
van hetgeen in 1933 is tot stand gekomen en
waarin het leven in de kamphuizen zal worden
beschreven en geïllustreerd
Verder staat op het program de uitgave van
een sgn. Kerstpakket; een mapje bevattende
eeqige smaakvolle prenten houtsneden die
over het leed der werkloosheid een duidelijke
taal spreken.
straf tot een maand en handhaving van
ontslag uit den militairen dienst.
De sententie van het Hof volgt later.
De Bond der Nederlandsche Amateur-foto-
grafenvereenigingen heeft een adres doen toe
komen aan de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, waarin de Kamer verzocht wordt, aan
drang op de regeering uit te Oefenen, opdat
een algemeene regeling voor het geheele land
getroffen worde, geldende voor zoowel openbare
als besloten bijeenkomsten, waarbij:
1. Vertooning van normaal-fllms <35 mlll-
meter) met gewone toestellen in open ruimten,
dus zonder gebruik te maken vkn een aparte
brandvrije kablne, verboden wordt.
2. Vertooning van normaal-fllms (35 mill-
meter), met zoogenaamde kofferapparaten in
open ruimten toegestaan wordt, mits met in
achtneming van maatregelen, waardoor de vei
ligheid tijdens het wisselen der films gewaar
borgd wordt.
3. Vertooning van smalfilms (16, 9!4, 8 m.m.)
zonder beperkende bepalingen (ten opzichte van
de veiligheid) toegestaan wordt.
4. Verkoop van zg. hulsbioscopen voor nor-
maalfllm (35 m.m.) verboden wordt, tenzij de
films daarvoor afgedrukt zijn op hetzelfde ma
teriaal als voor smalfilm gebruikt wordt.
(Zaterdag) maken de Neder-
congressisten een pelgrimage
naar het bedevaartsoord Lugan; Maandag
a. s. te 12 uur zal het uur van vertrek
weer slaan.
Vla. Hoe luiden de machtigingen, waarbij,
blijkens bet antwoord van den burgemeester
op de vragen van de leden van den raad, de
heeren W. H. Meijer en T. van der Heeg, d.d.
26 September 1934, de burgemeester zijn be
voegdheid ex artikel 6 der algemeene politie
verordening tot dispensatie van het verbod,
bedbeld in artikel 101 der algemeene politie
verordening heeft overgedragen aan den com
missaris van politie?
b. Waarop grondt de burgemeester de be
voegdheid tot deze overdracht?
Vila. Was de commissaris van politie onkun
dig van de afspraak, bedoeld in het antwoord
van den burgemeester op vraag-5 van de leden
van den raad, de heeren W. H. Meijer en T.
van der Heeg. d.d. 26 September 1934?
b. Zoo ja, is dan het verleenen van vergun
ningen voor het geven van bioscoopvoorstellin
gen in lokalen, als in vraag 1 bedoeld, gedu
rende een tijdvak van circa vijf jaren, zonder
ooit eenig rapport van de brandweer ter ken
nis te krijgen of ooit van eenig overleg met
de brandweer te vernemen, in overeenstem
ming te achten met redelijke eischen, aan de
volbrenging van deze taak te stellen?
c. Zoo neen, Is dan het verleenen van ver
gunningen, gedurende hetzelfde tijdvak, enkel
en alleen op de daarvoor gebruikelijke voor-
waarden, (aanwezigheid van emmer en dweil en
In 1838 werd zijn vader tijdens de heeren-
diensten door een vallenden boom getroffen, en
bleef verder invalide. Dat was een harde slag.
Johann was naar Olmiitz gegaan, om den nood-
zakeiijken cursus in phllosophle te loopen. Hij
werd ziek, en moest zijn eerste jaar overmaken.
Hij kon niets meer bijverdienen, en zijn vader
kon niets betalen. Toen zag zijn zuster Theresia
van haar erfdeel af, om haar broeder te laten
studeeren. In 1841 ging hU toen opnieuw naar
Olmiitz voor het tweede jaar „philosophic”. Hij
was daarin niet sterk. Maar de natuurkunde-
leeraar wist hem zeer te boeien. Dit was een pro
fessor Friedrich Franz. Deze kreeg van bet
klooster Altbriinn In Bohemen aanvraag, of er
bij hem geen geschikte candidaten waren voor
het klooster, dat toen een centrum was van
geestelijk, wetenschappelijk en artistiek leven.
Johann had nu juist prof. Franz om raad ge
vraagd; want dat leven van ontbering en in
spanning kon hij niet langer uithouden. HU zag
zich gedwongen in ’n stand te treden die 'm van
de bittere zorg om 't brood bevrUdde. Zün om
standigheden beslisten zijn beroepskeuze. Zoo
vertelt hU zelf. Zoo werd hü Augustijner mon
nik. Overigens, wat zou hem daarvan weerhou
den? HU werd ook een uitstekend geestelUke.
Na zUn noviciaat moest Gregor Mendel. want
zoo heette hU voortaan, nu leeraar worden aan
het gymnasium. Voorlooplg werd hü hulpleer-
aar, maar om tot volkomen bevoegd leeraar
te worden benoemd, moest hu universitaire stu
diën volgen. Daarvoor werd hU naar Weenen ge
zonden.
Van 1856 tot 1871 heeft hU onderzoekingen
gedaan, vooral de kruisingen. Verder als meteo
roloog en als imker. Weerkundige waarnemin
gen heeft hU tot zUn levenseinde toe gedaan.
In 1868 werd hü abt van een klooster.
Maar het laatst van zün WVen is verbitterd
door de belastingaanslagen op het klooster, die
volkomen onblllUk vond. Dit heeft hem veel ver
driet gegeven, hoewel hü toch rustig bleef, zoo
als steeds. In 1882 gaf hü zün leven aan God
over.
ZUn wetenschappelüke arbeid was niet in rijn
waarde erkend. Prof. N&gele, de autoriteit, met
wie hü alles besproken heeft, vermeldde in zün
groote boek Mendel met geen enkel woord.
Omstreeks 1900 vonden drie geleerden Cor-
rens, de Vries en Tschermak zün bedragen In de
-oude tUdschriften terug, en irf korten UJd was de
naam van Abt Gregor Mendel wereldberoemd.
In Briinn staat zün standbeeld.
p het lUstJe met aanteekeningen betref-
lende onderwerpen, welke zich naar onze
neenlng voor een bespreking in deze ru-
briek leenen en die ons heel dikwijls door Je-
gers worden aangegeven, staat al sinds lang
vermeld; kansel en politiek. Een netelig onder
werp! Daarom juist lieten wU het zoo lang on
aangeroerd. ofschoon zich hiervoor herhaalde-
üjk gelegenheden aanboden. Thans echter dringt
ach zulk een gelegenheid als het ware op, nu
de katholieke dagbladbureaux met brieven en
gelfs telegrammen van protesteerdere en sym-
pathiebetuigers ten opzichte van de gerucht
makende rede van pater Henricus te Helmond
overstroomd worden.
Voor vandaag willen wU de zaak van den
algemeenen, den principleelen kant bekUken
om een volgenden keer intusschen is de
storm dan ook geluwd! over den inhoud dier
rede zelf iets te zeggen.
Wanneer wü spreken van „Ransel en poli
tiek”, dan bedoelen wü daarmee in drie woor
den de vraag samen te vatten: is het ge-
wenscht of ten minste geoorloofd, dat een
priester zich in het openbaar met politiek af
geeft, daarover zijn meenlng zegt en leiding
geeft? Met een priester bedoelen wU dan den
geestelijke in de practUk. WU kennen Immers ge
vallen, dat katholieke priesters met speciale ver
gunning van den bisschop zich een politieke
loopbaan kiezen en we denken dan dadelijk aan
roemruchte voorbeelden: Schaepman en Nolens.
Zoo zün er ook in het buitenland. Het feit, dat
dit zeer groote uitzonderingen zün één in een
kwarteeuw en dat de kerkelUke Overheid hier
een vergunning moet geven, wijst er al op, dat
het beoefenen der practische politiek voor den
geestelUke is uitgesloten. Dit behoeft geen na
dere verklaring.
Sr is echter iets anders. De priester is even
goed als iedere andere volwassene staatsburger.
HU beeft dus zün burgerrijke rechten en plich
ten, ook zijn politieke. Doet hü van wege zün
priesterlijke bediening afstand van het recht om
tot afgevaardigde gekozen te worden, rijn ac
tief kiesrecht. zün stemrecht oefent hU uit als
de beste. De propagandisten behoeven onze
geesteUJken niet naar de stembus te trekken.
Ook heeft de priester het volle recht op een
eigen politieke meenlng en die meening zal van
allerlei priesters lang niet altUd dezelfde zün.
In theorie heeft de priester ook het recht
als leder ander zijn meenlng over algemeene en
bijzondere politieke vraagstukken te uiten, waar
en hoe hü wil. HU kan dus als lid van een
kiesvereeniging aan debatten deelnemen, in dag
bladen en brochures politieke onderwerpen be
handelen, op politieke meetings als spreker op
treden enz. ZU, die den middelbaren en hoo-
geren leeftyd hebben bereikt, herinneren zich
de vurige politieke propagandisten met de
priestetj^, aan. nog zeer goed. In den bloeitUd
van de christelüke coalitie was het een gewoon
verechunaei een zaal met katholieken en berij
dende protestanten, zoowel gereformeerde als
«hervormde, bUeen te zien. En als spreker tra
den dan broederhjk na elkander een priester en
een dominee op om de politiek van het chris
telijk ministerie aan te bevelen of een liberaal
ministerie te bestrijden. Het actief deelnemen
van den priester aan de politieke propaganda
was toentertUd heel gewoon. Zelfs stootte er
toentertyd niemand zich aan, wanneer des Zon
dags vóór een verkiezing een politieke preek in
de kerk werd gehouden en den geloovigen op
hun geweten werd gebonden te stemmen op den
christefijken candidaat.
WU hetoen deze priesterlüke bemoeiing met
de politiek gaandeweg zien afnemen. In ons land
was de ongewone belangstelling der priesters in
het staatkundig leven een kwart eeuw geleden
verklaarbaar en lofwaardig. De chri^elUke par
tijen hadden toen één groot Ideaal voor oogen:
te vormen een hecht blok van chrlstelUke bur
gers. dat door een meerderheid van stemmen een
linksche regeering kon tegenhouden, het socia
lisme bestrUden en den eindstrijd voor de fi-
nancieele gel Uitstelling van het onderwUs be
vechten In dat ééne, groote streven was er wei
nig gevaar voor verdeeldheid, voor kibbelarijen
over allerlei kleinere politieke geschilpunten. Het
ting om een ideaal.
Bu het tanen en het elndelUlt verbreken der
chrlstelUke coalitie trokken de geestelUken zich
mede onder drang hunner overheden hoe lan
ter hoe meer uit de politieke arena terug. Van
lao XIII af hebben de opeenvolgende pausen
voortdurend vermaand in politieke discussies
toch vooral matigheid en chrlstelUke liefde te
betrachten, elkaar niet te verketteren, alle
hartstocht en opgewondenheid te vermUden. En
met nadruk hebben zU de priesters er op ge
vezen dat zjj zich buiten politieke twisten zou
den houden.
De jongste geschiedenis in Duitschland heeft
*el bewezen, hoe Juist deze vermaningen wa
ren. En overal, waar een geestelijke zich als
Politieken partUman opwterp, heeft dit altUd
tot ongelukken geleld. Ieder weet daarvan bU
ervaring mee te spreken. Vooral wanneer de
Priester den kansel misbruikt, om in een ge
schilpunt over de politiek van den dag partU
te kiezen, lobpt hU groote kans ergernis te ge-
ven en een aantal geloovigen van zich te ver-
♦reemden. Weinigen toch zUn zoo breed van
inzicht het menschelijke van het bovennatuur-
Uike te schelden. Een misstap van een geeste
lUke is. voor menigeen aanleiding den gods
dienst den rug toe te keeren. Alsof Gojl en
•odsdienst, sacrament en eeuwige waarheid
schuld hebben aan een fout van een dienaar!
Deze mentaliteit is er nu eenmaal en we moe
ten er rekening mee houden. Vooral op een
terrein als de politiek, waar de hartstocht zoo
licht oplaait en verblindt, vuar betweterij. Uriel-
held van eigen juist inzicht en eigenbelang zulk
8811 gewichtige rol spelen, houde de priester
^h op den achtergrond. Aan Iedere politiek zit
een vuile kant, heeft niemand minder dan
Abraham Kuyper gezegd. De priester houde er
daarom zUn gezalfde vingers af! En vooral de
kansal is allerminst de plaats om een zoo ne-
telig en hartstocht verwekkend onderwerp als
de politiek aan te roeren. Op den preekstoel, In
k«rk, in Gods onmlddellUke tegenwoordlg-
Wie nu meent uit bovenstaande te kunnen
afleiden, dat de priester zich alleen tot directe
plichten van zUn ambt, offeren, uitdeelen der
sacramenten en zielzorg moet bepalen, dat hem
dus iedere uiting over en bemoeienis met het
openbare, inzonderheid ook met het sociale
leven verboden is, die heeft het aan het ver
keerde einde. Het is dringend noodig dit hier
te onderstrepen, omdat bet getal van hen,
die den priester bulten de maatschappU willen
sluiten, ook in ons land, ook onder onze ge
loof sgenooten, sterk groeiende is.
Er Is een tijd geweest, dat godsdienst als pri-
vaatzaak werd beschouwd. In den bloeitUd van
het liberalisme waren er ook duizenden katho
lieken, vooral onder de hoogere standen en de
intellectueelen, die meenden dat men alleen
katholiek moest zUn in de kerk en in de huis
kamer. Voor een goed deel is dit waandenk
beeld nu Wel overwonnen, het Is echter voort
blijven leven in de opvatting, dat de priester
de handen moet afhouden van alles, wat niet
onmiddellUk en direct aanwijsbaar met den
godsdienst te maken heeft. Dezulken vergeten,
dat tal van vraagstukken een zede rijken onder
grond hebben en dat het Juist de taak van den
priester is om de zedeleer te verklaren. De en
cyclieken der laatste vier groote pausen han
delen over allerlei onderwerpen, die niet on
middellUk den godsdienst raken: over socialis
me. over het staatsgezag, de verschillende
staatsvormen, over verhouding van werknemers
en werkgevers, over den arbeid, den eigendom,
werkstakingen, arbeidsduur en arbeidsloon; over
democratie, overheidsbemoeiing, organisatiewe
zen, over oorlog en vrede, over opvoeding, hu-
werijk, gezinsleven enz.
Waar de pausen voorgingen, daar mogen
niet alleen maar daar moeten de bisschoppen
en priesters volgen. Sterker; het zal, vooral -In
bewogen rijden als wU nu beleven, voorkomen,
dat in een bepaald land of in een bepaalde
streek een bisschop en met hem de priesters
van het diocees een opkomende dwaling moe
ten signaleeren of slechte gebruiken moeten
laken. Neemt zulk een dwaling toe, krijgen
zulke gebruiken grooter uitgebreidheid dan kan
de priesterrijke crltlek daarop de grondslag
worden voor een pauselUk rondschrijven aan de
geheele wereld.
Om een actueel voorbeeld te noemen: de
naoorlogstUd heeft over bUna heel de beschaaf
de wereld bü de ineenstorting van het Inter
nationalisme een verhoogde sympathie en be
langstelling voor eigen land, eigen ras, eigen
volksaard doen opkomen. Al spoedig sloeg deze
in zich gezonde beweging over tot chauvinis
me, tot ras- en volksvergoding met al de kwWde
gevolgen daarvan. Wanneer deze nieuwe 13eeën
nu voeren tot een nieuwe politieke partU en
den staat en de maatschappU gaan doortrek
ken, dan kan de priester verplicht zUn te waar
schuwen voor de valschheid van de nieuwe leer,
voor de gevaren, die hieruit voor het geloof en
den godsdienst kunnen voortvloeien. Gaat het
nu aan te zeggen: daar moet de priester afblU-
ven; dat Is politiek? Neen, Integendeel. In zulke
gevallen heeft de politiek zich meester gemaakt
van verkeerde beginselen, gaat zU haar be
voegdheid ver te buiten en werpt conflicten op
in het geweten van de burgers. Wanneer im
mers een partU. steunend op valsche princie
pen, de overmacht krUgt. zal er geen vrede tus
schen Kerk en Staat kunnen zUn. ,,Als Staat
en Kerk in eendracht leven schreef Ivo aan
Paus Paschalls if wordt de wéreld goed be
stuurd, bloeit de Kerk en draagt zU vruchten.
Als zu echter niet in eendracht leven, worden
kleine zaken niet Alleen niet groot, maar gaan
zelfs groote rampzalig ten'onder.”
In het belang van Kerk en Staat, uiteindeUjk
in bet belang van de zielen der burgere, "&ie als
leden van beide geméfenschappen hun eeuwig
heil moeten bewerken, r&oet de priester opko
men tegen valsche beglnsqjen, waarvan de po
litiek zich meester maakt. De eenig Juiste ma
nier daarbU Is: strijden tegen verkeerde prin
ciepen en niet tegen partijen. Immers, wanneer
het beginsel niet deugt, Is vanzelf de partU.
welke zulk een princiep tot het hare maakt,
veroordeeld. Maar de partU kan het beginsel
loslaten; de veroordeellng van het valsche prin
ciep blUft dan Onaangetast, térwUl voor toetre
ding tot de partU rian geen beletsel meer be
staat. Het kerkerijk gezag behoudt aldus zUn
hoogheid; blameert zich nipt; Zoo deden de
pausen: zU veroordeelden de valsche ^tellingen
van liberalisme, socialisme, anarchisme, maar
hielden zich steeds buiten de actueele politiek,
de politieke partijen en regeerlngsvormen.
Hierin ligt een vingerwUzing voor hem, die
Wanneer een kind van hen nu van beiden
(toevallig, d.i. volgens de kans 1:4) den aanleg
van idiotie erft, dan erft het niet den gezonden
aanleg, en is idioot. Zulk een huwelUk is dus
gevaarlUk. Vandaar dat dergerijke afwUkingen
vaak voorkomen, wanneer men in de familie
trouwt, of wanneer de bevolking van een dorp
steeds onder elkaar huwt. Komt er echter steeds
versch bloed in. dan vermindert de kans op zulk
een erferijke idiotie hoe langer zoo meer.
De grondlegger van de iftodeme erfelUkheids-
leer was Johann pendel, bekend onder den
naam van Gregor Mendel; want Gregor was zUn
kloosternaam. HU werd geboren 22 Juli 1822
te Helnzendorf in SlowakUe. behoorend bU Oos-
tenrUk. ZUn ouders waren arme boeren, hoewel
voor dien tUd niet zoo bUzonder slecht: zU gin
gen langzaam vooruit. Hun geslacht is vanaf
1613 nauwkeurig bekend. De jonge Johann kon
goed leeren, en zUn oudoom, die als onderwUzer
fungeerde wilde gaarne, dat hU zich aan de
studie zou wUden
sche staat van Metternich.
De elfjarige Johann kwam dan In de Praxls-
tenschool te Lelpnlk; hU maakte het best; en
met zUn twaalfde jaar ging hU naar het gym
nasium in Troppau. HU behoorde tot de beste
leerlingen.
anneer we nog eens In het kort mogen
samenvatten, hetgeen In de twee vo
rige kronieken over de erferijkheld is
gezegd, dan zouden wU de volgende
moeten vermelden:
le. Elk bepaald kenmerk, b.v. haarkleur,
haprvorm, oogenkleur en duizend andere, wor
den ieder apart en voor zich overgeërfd.
2e. De kinderen van twee ouders van zuiver
ras zUn alle aan elkaar gelUk. Wanneer ook
de ouders op een bepaald punt. b.v. haarkleur,
zuiver van ras zUn, de eene zwart, de andere
blond, dan hebben al hun kinderen dezelfde
kleur haar.
3e. Wanneer twee levende wezens, die In één
opzicht z.g. bastaarden zUn, d wz dat zU den
aanleg hebben voor twee verschillende ken
merken, zooals b.v. bU de erwten ronde zaden
en kantige zaden, met elkaar gepaard worden,
dan wordt deze nakomelingschap, zooals de
uitdrukking, luidt, gesplitst; één op vier erwten
heeft ronde zaden, en is zuiver van ras. één
van de vier is kantig van zaad, en ook
van ras; de twee andere zUn onzuiver van ras
en bevatten den aanleg voor rond en
Dit is de splitslngsregel.
4e. Wanneer in een levend wezen de aanleg
voor twee tegengestelde kenmerken aanwezig
is b.v. voor zwart en voor blond haar, dan is
vaak de eene aanleg sterker dan de andere, b.v.
zwart is dominant over blond. Dit is de do
minantie re gel.
Zulke individuen zUn dan zwart, maar in
dien zoo iemand zich paart met een individu,
dat weliswaar ook zwart is, maar toch den ver
borgen aanleg bevat voor blond, dan kunnen
deze twee zwarte menschen ook blonde kinde
ren hebben.
5e. Voor sommige kenmerken bestaat geen
dominantie, b.v. voor de kleur van erwtenbloe
sems; wanneer witte en roode met elkaar ge
kruist worden, is de eerste generatie rose, alle
hetzelfde; de tweede is dan voor één vierde
wit. één vierde rood, voor twee vierden rose.
Deze regelen beheerschen nu vrUwel de ge
heele erfelUkheidswetenschap. Ik wil nu
slechts twee belangrUke conclusies daaruit ver
melden. Uit deze regelen is het duidelUk, dat
men niet alles van zUn voorvaderen erft. Om
bU het voorbeeld de haarkleur te blUven, kan
zich het volgende geval voordoen. Wanneer de
vader in zich aanleg heeft voor blond en zwart,
en de moeder eveneens, dan erft men van den
vader slechts één aanleg, en van de moeder ook
slechts één.
Erft men nu (laten we het toevallig noemen)
van den vader den aanleg tot blond en van de
moeder eveneens, dan Is het kind zeker blond.
HU heeft dus niet allen vaderlUken aanleg of
eigenschappen geërfd, en evenmin alle moeder-
lUke. Hetzelfde geldt natuurrijk voor de voor
ouders. Het Is dus mogelUk, dat Iemands eigen
schappen gelUken op die van een zUner voor
ouders, maar noodzakelUk is dit niet. Een kind
van een volbloed paard en een bastaard kan
een volbloed zUn, tenminste uiterlUk, maar het
kan ook andersom zUn.
Een tweede conclusie. Het is zeer belangrijk, te
weten of een kenmerk dominant Is. Stel b.v. dat
een bepaald soort blindheid erfelUk is en domi
nant. Wanneer nu zulk een blinde vader of
moeder kinderen heeft die niet blind zUn, dan
heeft zulk een kind ook in t geheel geen aan
leg voor deze blindheid, want zou de aanleg
aanwezig zUn, dan zou deze ook naar buiten ko
men. Komt hU niet te voorschUn, dan bestaat
hU ook In 1 geheel niet.
Wanneer nu een aanleg recessief is, d.w.z. ver
borgen blUft, indien de tegenovergestelde aan
leg ook aanwezig is, dan ligt de zaak heel
ders. Stel u voor, dat in twee families idiotie
voorkomt, maar idiotie is recessief.. Een Jongen
uit de eene familie, volkomen normaal, kan ech
ter den aanleg tot idiotie in zich verborgen heb
ben. Een meisje uit de andere familie hetzelfde.
Beiden zUn dus gezond.
NZ. Voorburgwal b.h. Spui, A'dam
PLATS DU JOUR EN LA CARTE
BUENOS AIRES (12 October! Heden
werd te 10 uur in de kerk van de E. E. Pa
ters Redemptoristen een pontificale H. Mis
opgedragen door. Z. Hoogw. Excellentie
Mgr. J. H. G. Jansen, Aartsbisschop van
Utrecht; de Nederlandsche congressisten,
zoowel de gedelegeerde als de te Buenos
Aires gevestigde, woonden de indrukwek
kende plechtigheid bij.
De laatste ochtendvergadering, welke
na deze pontificale H. Mis gehouden werd
door de Nederlandsche afdeeling, is een
overweldigend succes geworden; hier voel
den de Nederlanders zich allen één in de
stad van het Internationaal Eucharistisch
Congres, één in het verheffend geloof in
Christus in het H. Sacrament.
De bijeenkomst van zooveel geestdriftig
gestemde Nederlanders in den vreemde
werd besloten met een niet minder geest
driftig uitgesproken redevoering van on
zen Aartsbisschop, Mgr. Jansen die gloed
vol sprak over de liefde tot de H. Maagd
Maria in verband met de liefde tot de H.
Eucharistie; door de H. Maagd tot de H.
Eucharistie
Na afloop verhieven alle aanwezigen zich
van hunne zetels en brachten zij onzen
Bisschoppen een hartelijke, minutenlange
ovatie.
Des middags hielden de Nederlandsche
Bisschoppen receptie, welke zeer druk be
zocht werd; ook Mgr. Heylen, de wereld-
president der Internationale Eucharistische
Congressen, was aanwezig en werd harte-
Hjk begroet door Mgr. Jansen; in een har
telijk wederwoord sprak Mgr. Heylen de
hoop uit, dat hij spoedig weer een Eucha
ristisch Congres in Nederland zou mogen
bij wonen.
Hlerhla. bracht Mgr. Jansen in 'ben en
thousiast dankwoord warme hulde aan de
organisators van dit Internationaal Eucha
ristisch Congres; de ontvangst was
kelijk onvergetelijk geweest.
Na dit dankwoord werden door de
wezigen het Nederlandsche en het
gentljnsche volkslied gezongen.
Des namiddags te 3 uiy vergaderde
tweede Nederlandsche sectie, waarin aller
eerst Z. Hoogw. Excellentie Mgr. Dr. J. H.
G. Lemmens, Bisschop van Roermond, het
woord voerde.
Hierna was in deze sectie het woord aan
den heer C. van Luyt van Buenos Aires,
die een rede hield over „Persoonlijke gods
vrucht tot heKH. Sacrament."
De laatste woordvoerder in de Nederland
sche sectie was heden de zeereerwaarde Pa
ter Jan Smits, die gevoelvol sprak over
„Sociale godsvrucht tot de H. Eucharistie.”
De sprekers vonden in de gewijde sfeer,
waarin heel Buenos Aires in deze
leeft, ^en dankbaar gehoor.
Heden (Zaterdag) maken
landsche congressisten een
verpakt-zUn der films), zonder acht te geven
op de Inrichting der zaal noch op het te ge
bruiken filmmateriaal, in overeenstemming te
achten met redelUke eischen, aan de volbren
ging van deze taak te stellen?
Vin.. Is het in overeensteriftnlng te achten
met redelUke eischen, aan den commandant
der brandweer te stellen, dat deze gedurende
circa vUf jaren onkundig is gebleven van de
in vraag Vila bedoelde afspraak en gedurende
al dien rijd ongemoeid heeft gelaten den toe
stand, dat vergunningen voor het geven van
bioscoopvoorstellingen In lokalen, zooals
doeld in vraag I, werden verleend geheel bul
ten den dienst der brandweer om en zonder
dat deze met de verleening der vergunning in
kennis wet^ gesteld?
IX. Indien en. vqp
VTIc en VIII ontWHQend wordt geantwoord,
wat is de burgemeesteC^q—zün—borgémèêster
en wethouders, dan voornemens, naar aanlei
ding van het gepasseerde te doen?
na-
«s-
UA
I
I