KANSEL EN POLITIEK w Het branddrarma te Hilversum 1 2 HELP MEE! Medische kroniek UITKEERINC De Nederlanders bijeen w. NIEUWE VRAGEN GESTELD IDEEËN Het leven van Mendel e bijeen- Wat zal nu gebeuren? its wer- Welke maatregelen? gen WEIGERACHTIG LUITENANT CONFERENTIE TE BATAVIA Hoe luidde de tekst? DE HARINGVISSCHERIJ jn Twee uitgaven in voorbereiding DRUKTE TE SCHEVENINGEN Een geestdriftig komst ZORG VOOR JEUGDIGE WERKLOOZEN In hooger beroep een zwaardere straf geëischt 1 Groote partijen haring naar Rusland er worden gedaan? Engelsche schepen blijven thuis Prins Paul van Joegoslavië heeft Donderdag den eed afg't- nomen aan de leden van het parlement in het regeerings- paleis te Belgrado De bedoeling is een aanvullend verdrag met Japan te sluiten Geïnformeerd wordt of de com missaris van politie en de com mandant van de brandweer hun taak naar redelijke eischen hebben verricht Wensch van Mgr. Heylen: weer een Eucharistisch Congres ir^Nederland t Taak van den commissaris Restaurant DORRIUS zal ZATERDAG 13 OCTOBER 1934 punten LIBRA zuiver kantig. be- de dagen i de 186000 Giro TH. H. 8CHLICHTTNG. m aan- dal— bevel daartoe te hebben ontvangen van overste, tot onderteekenlng van de hem den jrens te ende held, passen slechts woorden, welke de Mees ter zelf In den mond zou kunnen nemen. Over vloedig zijn de voorbeelden in het Evangelie hoe een predikatie wezen moet. Naar politiek zoekt men er tevergeefs. van den priester elscht, dat deze zich met het actueele politieke leven zal inlaten; een waar schuwing ook om niet den priester, toe te Jui chen, die de wijsheid van het hoogste kerke- Ujke gezag niet volgt. aan- Ar- Er heerscht de laatste aagen groote bedrij vigheid aan de haven van Schevemngen, gezien het feit, dat enkele reeders een groote partij haring hebben verkocht, bestemd voor Rusland. ran i de in In de toelichting op dit adres wordt gezegd, dat gebleken Is, dat door onvoldoende bekend heid met de verschillen tusschen normaal- en smalfilm de kans niet gering Is, dat weinig of geen onderscheid gemaakt wordt tusschen deze beide fllmsoorten ten opzichte van eventueele veiligheidsvoorschriften, hetgeen de voorschool-, vereenigings- en huisgebruik zoo uitermate nut tige en belangrijke smalfilmllefhebberlj ernstig zou kunnen belemmeren. rt vsa Ideien den ifge- r af niet En nden houd rden wU- xht- ezui- laald pat st te.-l L K. elk hten irzoover op de vragen VTIb, hmend wordt De Engelsche reeders hebbefi besloten vanaf Donderdagavond tot aa. Maandagmiddag S jur geen harlngdrifters te laten uitvaren. Dit tenge volge van de te lage baringprljzen, waardoor de visscherfj niet loonend Is. De schepen welke te IJmulden zijn en zullen binnen kamen, moeten eveneens blijven liggen of thuis varen. Een en ander staat In verband met de betalingsmoei lijkheden In Duitschland. (Telegrafisch, overgebrachte foto) De gelden van het Crisis Comité komen voor de volle 100 '/«_t*n bate van de crisis-slachtoffers. Bedenk dat bij het vaststellen van Uw bijdrage. nia Waren door den burgemeester vóór 24 September 1934, zoo in het algemeen als in het bijzonder met betrekking' tot de bedoelde voorstelling van 24 September 1934. getroffen maatregelen van voorzorg en maatregelen van contróle in verband met zijn taak, neergelegd in artikel 6 Jo. artikel 101 der algemeene po litieverordening, met betrekking tot de verze kering tegen brandgevaar bij voorstellingen in lokalen, zooals in vraag I bedoeld? Zoo Ja. welke waren- die maatregelen? b. Zjjn door den burgemeester sedert dien maatregelen, als bedoeld onder nia, getroffen; zoo Ja, welke? V. Hoe luidde de vergunning, welke aan de paters S.V.D. te Soesterberg voor bedoelde bioscoopvoorstelling door of namens den com missaris Is verleend? IV. Is door burgemeester en wethouders, cq. door den burgemeester, nagelaten en zoo Ja, In hoeverre en waarom om voor bioscoop voorstellingen In lokalen, zooals In vraag 5 bedoeld, niet te stellen, althans niet vóór 25 September 1934 gesteld te hebben, voorschrif ten, overeenkomende met wat de algemeene politle-verordening In de artikelen 134 tot en met 137, 141 lid 2, 142 en 143 bepaalt ter voor koming van brand In lokalen, tot het geven van bioscoopvoorstellingen bestemd? BATAVIA, 12 Oct. (Aneta). Zoowel de Import- commissie als de exportcommissle behoorende tot de Nederlandsche en Japansche delegaties, zetten hun besprekingen thans voort»; zoodat gezegd kan worden, dat de conferentie in vollen gang is. De Nederlandsche gedelegeerde, de heer Van Gelderen, gaf een verklaring van het eigenlijk doel der Batavlasche conferentie. Het is de bedoeling een aanvullend verdrag met Japan te sluiten daar dit land een vooraan staande plaats inneemt in onzen invoer, zoodat het verouderde verdrag van 6 Juli 1912 niet als volledig dlehstig kon worden beoordeeld. Onze voortdurende vriendschappelijke verhou ding met Japan was tevens de aanleiding om met dit land een handelsverdrag af te sluiten waarna onderhandelingen met Amerika en Italië, even eens over te sluiten handelsverdragen, zullen volgen. In hooger beroep heeft Vrijdag voor het Hoog Militair Gerechtshof te 's-Gravenhage terecht gestaan de reserve eerste luitenant L. A. J. M. van H.. van het Regiment wielrijders, die door den Krijgsraad te Den Bosch is veroordeeld tot veertien dagen gevangenisstraf en ontslag uit den militairen dienst wegens weigering, ook na den toe gezonden legerorders, welke betrekking hadden op de voor militairen verboden vereeniglngen. Na verhoor van den beklaagde vorderde de advocaat-fiscaal verzwaring van de' gevangenis straf tot een maand en handhaving van het Het raadslid van Hilversum, de heer C. H. F. Verbeek, heeft de volgende vragen ingedierd; I Bevat de algemeene pcUitie-verordening of eenige andere verordening bepalingen ter voorkoming van brand bij voor het publiek toegankelijke bioscoopvoorstellingen, welke niet vallen onder artikel 1 der bioscoopwet en ge geven worden in lokalen, die niet tot het geven van bioscoopvoorstellingen zjjn oestemd en niet door den gemeenteraad met het oogaop de veiligheid ongeschikt zijn verklaara voor publieke bijeenkomsten, als bedoeld in artttel- 132 der algemeene polltie-verordenlng? Zoo ja, welke zijn die bepalingen? Ila Waren door burgemeesters en Wethouders vóór 24 September 1934, zoo in het algemeen als in het bijzonder met betrekking tot de bedoelde voorstelling van 24 September 1934, getroffen maatregelen van voorzorg en maatregelen van contróle ter verzekering van het toezicht, op hen gelegd in artikel 209 sub n der gemeen tewet. Zoo Ja, welke waren die maatregelen? b. Zijn door burgemeester en wethouders sedert dien maatregelen, ais bedoeld onder Ha, getroffen; zoo ja, welke? De Nationale R. K. Commissie voor Jeued- werkloozenzorg heeft thans een derde brochure in bewerking, waarin verslag zal wordaa gedaan van hetgeen in 1933 is tot stand gekomen en waarin het leven in de kamphuizen zal worden beschreven en geïllustreerd Verder staat op het program de uitgave van een sgn. Kerstpakket; een mapje bevattende eeqige smaakvolle prenten houtsneden die over het leed der werkloosheid een duidelijke taal spreken. straf tot een maand en handhaving van ontslag uit den militairen dienst. De sententie van het Hof volgt later. De Bond der Nederlandsche Amateur-foto- grafenvereenigingen heeft een adres doen toe komen aan de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal, waarin de Kamer verzocht wordt, aan drang op de regeering uit te Oefenen, opdat een algemeene regeling voor het geheele land getroffen worde, geldende voor zoowel openbare als besloten bijeenkomsten, waarbij: 1. Vertooning van normaal-fllms <35 mlll- meter) met gewone toestellen in open ruimten, dus zonder gebruik te maken vkn een aparte brandvrije kablne, verboden wordt. 2. Vertooning van normaal-fllms (35 mill- meter), met zoogenaamde kofferapparaten in open ruimten toegestaan wordt, mits met in achtneming van maatregelen, waardoor de vei ligheid tijdens het wisselen der films gewaar borgd wordt. 3. Vertooning van smalfilms (16, 9!4, 8 m.m.) zonder beperkende bepalingen (ten opzichte van de veiligheid) toegestaan wordt. 4. Verkoop van zg. hulsbioscopen voor nor- maalfllm (35 m.m.) verboden wordt, tenzij de films daarvoor afgedrukt zijn op hetzelfde ma teriaal als voor smalfilm gebruikt wordt. (Zaterdag) maken de Neder- congressisten een pelgrimage naar het bedevaartsoord Lugan; Maandag a. s. te 12 uur zal het uur van vertrek weer slaan. Vla. Hoe luiden de machtigingen, waarbij, blijkens bet antwoord van den burgemeester op de vragen van de leden van den raad, de heeren W. H. Meijer en T. van der Heeg, d.d. 26 September 1934, de burgemeester zijn be voegdheid ex artikel 6 der algemeene politie verordening tot dispensatie van het verbod, bedbeld in artikel 101 der algemeene politie verordening heeft overgedragen aan den com missaris van politie? b. Waarop grondt de burgemeester de be voegdheid tot deze overdracht? Vila. Was de commissaris van politie onkun dig van de afspraak, bedoeld in het antwoord van den burgemeester op vraag-5 van de leden van den raad, de heeren W. H. Meijer en T. van der Heeg. d.d. 26 September 1934? b. Zoo ja, is dan het verleenen van vergun ningen voor het geven van bioscoopvoorstellin gen in lokalen, als in vraag 1 bedoeld, gedu rende een tijdvak van circa vijf jaren, zonder ooit eenig rapport van de brandweer ter ken nis te krijgen of ooit van eenig overleg met de brandweer te vernemen, in overeenstem ming te achten met redelijke eischen, aan de volbrenging van deze taak te stellen? c. Zoo neen, Is dan het verleenen van ver gunningen, gedurende hetzelfde tijdvak, enkel en alleen op de daarvoor gebruikelijke voor- waarden, (aanwezigheid van emmer en dweil en In 1838 werd zijn vader tijdens de heeren- diensten door een vallenden boom getroffen, en bleef verder invalide. Dat was een harde slag. Johann was naar Olmiitz gegaan, om den nood- zakeiijken cursus in phllosophle te loopen. Hij werd ziek, en moest zijn eerste jaar overmaken. Hij kon niets meer bijverdienen, en zijn vader kon niets betalen. Toen zag zijn zuster Theresia van haar erfdeel af, om haar broeder te laten studeeren. In 1841 ging hU toen opnieuw naar Olmiitz voor het tweede jaar „philosophic”. Hij was daarin niet sterk. Maar de natuurkunde- leeraar wist hem zeer te boeien. Dit was een pro fessor Friedrich Franz. Deze kreeg van bet klooster Altbriinn In Bohemen aanvraag, of er bij hem geen geschikte candidaten waren voor het klooster, dat toen een centrum was van geestelijk, wetenschappelijk en artistiek leven. Johann had nu juist prof. Franz om raad ge vraagd; want dat leven van ontbering en in spanning kon hij niet langer uithouden. HU zag zich gedwongen in ’n stand te treden die 'm van de bittere zorg om 't brood bevrUdde. Zün om standigheden beslisten zijn beroepskeuze. Zoo vertelt hU zelf. Zoo werd hü Augustijner mon nik. Overigens, wat zou hem daarvan weerhou den? HU werd ook een uitstekend geestelUke. Na zUn noviciaat moest Gregor Mendel. want zoo heette hU voortaan, nu leeraar worden aan het gymnasium. Voorlooplg werd hü hulpleer- aar, maar om tot volkomen bevoegd leeraar te worden benoemd, moest hu universitaire stu diën volgen. Daarvoor werd hU naar Weenen ge zonden. Van 1856 tot 1871 heeft hU onderzoekingen gedaan, vooral de kruisingen. Verder als meteo roloog en als imker. Weerkundige waarnemin gen heeft hU tot zUn levenseinde toe gedaan. In 1868 werd hü abt van een klooster. Maar het laatst van zün WVen is verbitterd door de belastingaanslagen op het klooster, die volkomen onblllUk vond. Dit heeft hem veel ver driet gegeven, hoewel hü toch rustig bleef, zoo als steeds. In 1882 gaf hü zün leven aan God over. ZUn wetenschappelüke arbeid was niet in rijn waarde erkend. Prof. N&gele, de autoriteit, met wie hü alles besproken heeft, vermeldde in zün groote boek Mendel met geen enkel woord. Omstreeks 1900 vonden drie geleerden Cor- rens, de Vries en Tschermak zün bedragen In de -oude tUdschriften terug, en irf korten UJd was de naam van Abt Gregor Mendel wereldberoemd. In Briinn staat zün standbeeld. p het lUstJe met aanteekeningen betref- lende onderwerpen, welke zich naar onze neenlng voor een bespreking in deze ru- briek leenen en die ons heel dikwijls door Je- gers worden aangegeven, staat al sinds lang vermeld; kansel en politiek. Een netelig onder werp! Daarom juist lieten wU het zoo lang on aangeroerd. ofschoon zich hiervoor herhaalde- üjk gelegenheden aanboden. Thans echter dringt ach zulk een gelegenheid als het ware op, nu de katholieke dagbladbureaux met brieven en gelfs telegrammen van protesteerdere en sym- pathiebetuigers ten opzichte van de gerucht makende rede van pater Henricus te Helmond overstroomd worden. Voor vandaag willen wU de zaak van den algemeenen, den principleelen kant bekUken om een volgenden keer intusschen is de storm dan ook geluwd! over den inhoud dier rede zelf iets te zeggen. Wanneer wü spreken van „Ransel en poli tiek”, dan bedoelen wü daarmee in drie woor den de vraag samen te vatten: is het ge- wenscht of ten minste geoorloofd, dat een priester zich in het openbaar met politiek af geeft, daarover zijn meenlng zegt en leiding geeft? Met een priester bedoelen wU dan den geestelijke in de practUk. WU kennen Immers ge vallen, dat katholieke priesters met speciale ver gunning van den bisschop zich een politieke loopbaan kiezen en we denken dan dadelijk aan roemruchte voorbeelden: Schaepman en Nolens. Zoo zün er ook in het buitenland. Het feit, dat dit zeer groote uitzonderingen zün één in een kwarteeuw en dat de kerkelUke Overheid hier een vergunning moet geven, wijst er al op, dat het beoefenen der practische politiek voor den geestelUke is uitgesloten. Dit behoeft geen na dere verklaring. Sr is echter iets anders. De priester is even goed als iedere andere volwassene staatsburger. HU beeft dus zün burgerrijke rechten en plich ten, ook zijn politieke. Doet hü van wege zün priesterlijke bediening afstand van het recht om tot afgevaardigde gekozen te worden, rijn ac tief kiesrecht. zün stemrecht oefent hU uit als de beste. De propagandisten behoeven onze geesteUJken niet naar de stembus te trekken. Ook heeft de priester het volle recht op een eigen politieke meenlng en die meening zal van allerlei priesters lang niet altUd dezelfde zün. In theorie heeft de priester ook het recht als leder ander zijn meenlng over algemeene en bijzondere politieke vraagstukken te uiten, waar en hoe hü wil. HU kan dus als lid van een kiesvereeniging aan debatten deelnemen, in dag bladen en brochures politieke onderwerpen be handelen, op politieke meetings als spreker op treden enz. ZU, die den middelbaren en hoo- geren leeftyd hebben bereikt, herinneren zich de vurige politieke propagandisten met de priestetj^, aan. nog zeer goed. In den bloeitUd van de christelüke coalitie was het een gewoon verechunaei een zaal met katholieken en berij dende protestanten, zoowel gereformeerde als «hervormde, bUeen te zien. En als spreker tra den dan broederhjk na elkander een priester en een dominee op om de politiek van het chris telijk ministerie aan te bevelen of een liberaal ministerie te bestrijden. Het actief deelnemen van den priester aan de politieke propaganda was toentertUd heel gewoon. Zelfs stootte er toentertyd niemand zich aan, wanneer des Zon dags vóór een verkiezing een politieke preek in de kerk werd gehouden en den geloovigen op hun geweten werd gebonden te stemmen op den christefijken candidaat. WU hetoen deze priesterlüke bemoeiing met de politiek gaandeweg zien afnemen. In ons land was de ongewone belangstelling der priesters in het staatkundig leven een kwart eeuw geleden verklaarbaar en lofwaardig. De chri^elUke par tijen hadden toen één groot Ideaal voor oogen: te vormen een hecht blok van chrlstelUke bur gers. dat door een meerderheid van stemmen een linksche regeering kon tegenhouden, het socia lisme bestrUden en den eindstrijd voor de fi- nancieele gel Uitstelling van het onderwUs be vechten In dat ééne, groote streven was er wei nig gevaar voor verdeeldheid, voor kibbelarijen over allerlei kleinere politieke geschilpunten. Het ting om een ideaal. Bu het tanen en het elndelUlt verbreken der chrlstelUke coalitie trokken de geestelUken zich mede onder drang hunner overheden hoe lan ter hoe meer uit de politieke arena terug. Van lao XIII af hebben de opeenvolgende pausen voortdurend vermaand in politieke discussies toch vooral matigheid en chrlstelUke liefde te betrachten, elkaar niet te verketteren, alle hartstocht en opgewondenheid te vermUden. En met nadruk hebben zU de priesters er op ge vezen dat zjj zich buiten politieke twisten zou den houden. De jongste geschiedenis in Duitschland heeft *el bewezen, hoe Juist deze vermaningen wa ren. En overal, waar een geestelijke zich als Politieken partUman opwterp, heeft dit altUd tot ongelukken geleld. Ieder weet daarvan bU ervaring mee te spreken. Vooral wanneer de Priester den kansel misbruikt, om in een ge schilpunt over de politiek van den dag partU te kiezen, lobpt hU groote kans ergernis te ge- ven en een aantal geloovigen van zich te ver- ♦reemden. Weinigen toch zUn zoo breed van inzicht het menschelijke van het bovennatuur- Uike te schelden. Een misstap van een geeste lUke is. voor menigeen aanleiding den gods dienst den rug toe te keeren. Alsof Gojl en •odsdienst, sacrament en eeuwige waarheid schuld hebben aan een fout van een dienaar! Deze mentaliteit is er nu eenmaal en we moe ten er rekening mee houden. Vooral op een terrein als de politiek, waar de hartstocht zoo licht oplaait en verblindt, vuar betweterij. Uriel- held van eigen juist inzicht en eigenbelang zulk 8811 gewichtige rol spelen, houde de priester ^h op den achtergrond. Aan Iedere politiek zit een vuile kant, heeft niemand minder dan Abraham Kuyper gezegd. De priester houde er daarom zUn gezalfde vingers af! En vooral de kansal is allerminst de plaats om een zoo ne- telig en hartstocht verwekkend onderwerp als de politiek aan te roeren. Op den preekstoel, In k«rk, in Gods onmlddellUke tegenwoordlg- Wie nu meent uit bovenstaande te kunnen afleiden, dat de priester zich alleen tot directe plichten van zUn ambt, offeren, uitdeelen der sacramenten en zielzorg moet bepalen, dat hem dus iedere uiting over en bemoeienis met het openbare, inzonderheid ook met het sociale leven verboden is, die heeft het aan het ver keerde einde. Het is dringend noodig dit hier te onderstrepen, omdat bet getal van hen, die den priester bulten de maatschappU willen sluiten, ook in ons land, ook onder onze ge loof sgenooten, sterk groeiende is. Er Is een tijd geweest, dat godsdienst als pri- vaatzaak werd beschouwd. In den bloeitUd van het liberalisme waren er ook duizenden katho lieken, vooral onder de hoogere standen en de intellectueelen, die meenden dat men alleen katholiek moest zUn in de kerk en in de huis kamer. Voor een goed deel is dit waandenk beeld nu Wel overwonnen, het Is echter voort blijven leven in de opvatting, dat de priester de handen moet afhouden van alles, wat niet onmiddellUk en direct aanwijsbaar met den godsdienst te maken heeft. Dezulken vergeten, dat tal van vraagstukken een zede rijken onder grond hebben en dat het Juist de taak van den priester is om de zedeleer te verklaren. De en cyclieken der laatste vier groote pausen han delen over allerlei onderwerpen, die niet on middellUk den godsdienst raken: over socialis me. over het staatsgezag, de verschillende staatsvormen, over verhouding van werknemers en werkgevers, over den arbeid, den eigendom, werkstakingen, arbeidsduur en arbeidsloon; over democratie, overheidsbemoeiing, organisatiewe zen, over oorlog en vrede, over opvoeding, hu- werijk, gezinsleven enz. Waar de pausen voorgingen, daar mogen niet alleen maar daar moeten de bisschoppen en priesters volgen. Sterker; het zal, vooral -In bewogen rijden als wU nu beleven, voorkomen, dat in een bepaald land of in een bepaalde streek een bisschop en met hem de priesters van het diocees een opkomende dwaling moe ten signaleeren of slechte gebruiken moeten laken. Neemt zulk een dwaling toe, krijgen zulke gebruiken grooter uitgebreidheid dan kan de priesterrijke crltlek daarop de grondslag worden voor een pauselUk rondschrijven aan de geheele wereld. Om een actueel voorbeeld te noemen: de naoorlogstUd heeft over bUna heel de beschaaf de wereld bü de ineenstorting van het Inter nationalisme een verhoogde sympathie en be langstelling voor eigen land, eigen ras, eigen volksaard doen opkomen. Al spoedig sloeg deze in zich gezonde beweging over tot chauvinis me, tot ras- en volksvergoding met al de kwWde gevolgen daarvan. Wanneer deze nieuwe 13eeën nu voeren tot een nieuwe politieke partU en den staat en de maatschappU gaan doortrek ken, dan kan de priester verplicht zUn te waar schuwen voor de valschheid van de nieuwe leer, voor de gevaren, die hieruit voor het geloof en den godsdienst kunnen voortvloeien. Gaat het nu aan te zeggen: daar moet de priester afblU- ven; dat Is politiek? Neen, Integendeel. In zulke gevallen heeft de politiek zich meester gemaakt van verkeerde beginselen, gaat zU haar be voegdheid ver te buiten en werpt conflicten op in het geweten van de burgers. Wanneer im mers een partU. steunend op valsche princie pen, de overmacht krUgt. zal er geen vrede tus schen Kerk en Staat kunnen zUn. ,,Als Staat en Kerk in eendracht leven schreef Ivo aan Paus Paschalls if wordt de wéreld goed be stuurd, bloeit de Kerk en draagt zU vruchten. Als zu echter niet in eendracht leven, worden kleine zaken niet Alleen niet groot, maar gaan zelfs groote rampzalig ten'onder.” In het belang van Kerk en Staat, uiteindeUjk in bet belang van de zielen der burgere, "&ie als leden van beide geméfenschappen hun eeuwig heil moeten bewerken, r&oet de priester opko men tegen valsche beglnsqjen, waarvan de po litiek zich meester maakt. De eenig Juiste ma nier daarbU Is: strijden tegen verkeerde prin ciepen en niet tegen partijen. Immers, wanneer het beginsel niet deugt, Is vanzelf de partU. welke zulk een princiep tot het hare maakt, veroordeeld. Maar de partU kan het beginsel loslaten; de veroordeellng van het valsche prin ciep blUft dan Onaangetast, térwUl voor toetre ding tot de partU rian geen beletsel meer be staat. Het kerkerijk gezag behoudt aldus zUn hoogheid; blameert zich nipt; Zoo deden de pausen: zU veroordeelden de valsche ^tellingen van liberalisme, socialisme, anarchisme, maar hielden zich steeds buiten de actueele politiek, de politieke partijen en regeerlngsvormen. Hierin ligt een vingerwUzing voor hem, die Wanneer een kind van hen nu van beiden (toevallig, d.i. volgens de kans 1:4) den aanleg van idiotie erft, dan erft het niet den gezonden aanleg, en is idioot. Zulk een huwelUk is dus gevaarlUk. Vandaar dat dergerijke afwUkingen vaak voorkomen, wanneer men in de familie trouwt, of wanneer de bevolking van een dorp steeds onder elkaar huwt. Komt er echter steeds versch bloed in. dan vermindert de kans op zulk een erferijke idiotie hoe langer zoo meer. De grondlegger van de iftodeme erfelUkheids- leer was Johann pendel, bekend onder den naam van Gregor Mendel; want Gregor was zUn kloosternaam. HU werd geboren 22 Juli 1822 te Helnzendorf in SlowakUe. behoorend bU Oos- tenrUk. ZUn ouders waren arme boeren, hoewel voor dien tUd niet zoo bUzonder slecht: zU gin gen langzaam vooruit. Hun geslacht is vanaf 1613 nauwkeurig bekend. De jonge Johann kon goed leeren, en zUn oudoom, die als onderwUzer fungeerde wilde gaarne, dat hU zich aan de studie zou wUden sche staat van Metternich. De elfjarige Johann kwam dan In de Praxls- tenschool te Lelpnlk; hU maakte het best; en met zUn twaalfde jaar ging hU naar het gym nasium in Troppau. HU behoorde tot de beste leerlingen. anneer we nog eens In het kort mogen samenvatten, hetgeen In de twee vo rige kronieken over de erferijkheld is gezegd, dan zouden wU de volgende moeten vermelden: le. Elk bepaald kenmerk, b.v. haarkleur, haprvorm, oogenkleur en duizend andere, wor den ieder apart en voor zich overgeërfd. 2e. De kinderen van twee ouders van zuiver ras zUn alle aan elkaar gelUk. Wanneer ook de ouders op een bepaald punt. b.v. haarkleur, zuiver van ras zUn, de eene zwart, de andere blond, dan hebben al hun kinderen dezelfde kleur haar. 3e. Wanneer twee levende wezens, die In één opzicht z.g. bastaarden zUn, d wz dat zU den aanleg hebben voor twee verschillende ken merken, zooals b.v. bU de erwten ronde zaden en kantige zaden, met elkaar gepaard worden, dan wordt deze nakomelingschap, zooals de uitdrukking, luidt, gesplitst; één op vier erwten heeft ronde zaden, en is zuiver van ras. één van de vier is kantig van zaad, en ook van ras; de twee andere zUn onzuiver van ras en bevatten den aanleg voor rond en Dit is de splitslngsregel. 4e. Wanneer in een levend wezen de aanleg voor twee tegengestelde kenmerken aanwezig is b.v. voor zwart en voor blond haar, dan is vaak de eene aanleg sterker dan de andere, b.v. zwart is dominant over blond. Dit is de do minantie re gel. Zulke individuen zUn dan zwart, maar in dien zoo iemand zich paart met een individu, dat weliswaar ook zwart is, maar toch den ver borgen aanleg bevat voor blond, dan kunnen deze twee zwarte menschen ook blonde kinde ren hebben. 5e. Voor sommige kenmerken bestaat geen dominantie, b.v. voor de kleur van erwtenbloe sems; wanneer witte en roode met elkaar ge kruist worden, is de eerste generatie rose, alle hetzelfde; de tweede is dan voor één vierde wit. één vierde rood, voor twee vierden rose. Deze regelen beheerschen nu vrUwel de ge heele erfelUkheidswetenschap. Ik wil nu slechts twee belangrUke conclusies daaruit ver melden. Uit deze regelen is het duidelUk, dat men niet alles van zUn voorvaderen erft. Om bU het voorbeeld de haarkleur te blUven, kan zich het volgende geval voordoen. Wanneer de vader in zich aanleg heeft voor blond en zwart, en de moeder eveneens, dan erft men van den vader slechts één aanleg, en van de moeder ook slechts één. Erft men nu (laten we het toevallig noemen) van den vader den aanleg tot blond en van de moeder eveneens, dan Is het kind zeker blond. HU heeft dus niet allen vaderlUken aanleg of eigenschappen geërfd, en evenmin alle moeder- lUke. Hetzelfde geldt natuurrijk voor de voor ouders. Het Is dus mogelUk, dat Iemands eigen schappen gelUken op die van een zUner voor ouders, maar noodzakelUk is dit niet. Een kind van een volbloed paard en een bastaard kan een volbloed zUn, tenminste uiterlUk, maar het kan ook andersom zUn. Een tweede conclusie. Het is zeer belangrijk, te weten of een kenmerk dominant Is. Stel b.v. dat een bepaald soort blindheid erfelUk is en domi nant. Wanneer nu zulk een blinde vader of moeder kinderen heeft die niet blind zUn, dan heeft zulk een kind ook in t geheel geen aan leg voor deze blindheid, want zou de aanleg aanwezig zUn, dan zou deze ook naar buiten ko men. Komt hU niet te voorschUn, dan bestaat hU ook In 1 geheel niet. Wanneer nu een aanleg recessief is, d.w.z. ver borgen blUft, indien de tegenovergestelde aan leg ook aanwezig is, dan ligt de zaak heel ders. Stel u voor, dat in twee families idiotie voorkomt, maar idiotie is recessief.. Een Jongen uit de eene familie, volkomen normaal, kan ech ter den aanleg tot idiotie in zich verborgen heb ben. Een meisje uit de andere familie hetzelfde. Beiden zUn dus gezond. NZ. Voorburgwal b.h. Spui, A'dam PLATS DU JOUR EN LA CARTE BUENOS AIRES (12 October! Heden werd te 10 uur in de kerk van de E. E. Pa ters Redemptoristen een pontificale H. Mis opgedragen door. Z. Hoogw. Excellentie Mgr. J. H. G. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht; de Nederlandsche congressisten, zoowel de gedelegeerde als de te Buenos Aires gevestigde, woonden de indrukwek kende plechtigheid bij. De laatste ochtendvergadering, welke na deze pontificale H. Mis gehouden werd door de Nederlandsche afdeeling, is een overweldigend succes geworden; hier voel den de Nederlanders zich allen één in de stad van het Internationaal Eucharistisch Congres, één in het verheffend geloof in Christus in het H. Sacrament. De bijeenkomst van zooveel geestdriftig gestemde Nederlanders in den vreemde werd besloten met een niet minder geest driftig uitgesproken redevoering van on zen Aartsbisschop, Mgr. Jansen die gloed vol sprak over de liefde tot de H. Maagd Maria in verband met de liefde tot de H. Eucharistie; door de H. Maagd tot de H. Eucharistie Na afloop verhieven alle aanwezigen zich van hunne zetels en brachten zij onzen Bisschoppen een hartelijke, minutenlange ovatie. Des middags hielden de Nederlandsche Bisschoppen receptie, welke zeer druk be zocht werd; ook Mgr. Heylen, de wereld- president der Internationale Eucharistische Congressen, was aanwezig en werd harte- Hjk begroet door Mgr. Jansen; in een har telijk wederwoord sprak Mgr. Heylen de hoop uit, dat hij spoedig weer een Eucha ristisch Congres in Nederland zou mogen bij wonen. Hlerhla. bracht Mgr. Jansen in 'ben en thousiast dankwoord warme hulde aan de organisators van dit Internationaal Eucha ristisch Congres; de ontvangst was kelijk onvergetelijk geweest. Na dit dankwoord werden door de wezigen het Nederlandsche en het gentljnsche volkslied gezongen. Des namiddags te 3 uiy vergaderde tweede Nederlandsche sectie, waarin aller eerst Z. Hoogw. Excellentie Mgr. Dr. J. H. G. Lemmens, Bisschop van Roermond, het woord voerde. Hierna was in deze sectie het woord aan den heer C. van Luyt van Buenos Aires, die een rede hield over „Persoonlijke gods vrucht tot heKH. Sacrament." De laatste woordvoerder in de Nederland sche sectie was heden de zeereerwaarde Pa ter Jan Smits, die gevoelvol sprak over „Sociale godsvrucht tot de H. Eucharistie.” De sprekers vonden in de gewijde sfeer, waarin heel Buenos Aires in deze leeft, ^en dankbaar gehoor. Heden (Zaterdag) maken landsche congressisten een verpakt-zUn der films), zonder acht te geven op de Inrichting der zaal noch op het te ge bruiken filmmateriaal, in overeenstemming te achten met redelUke eischen, aan de volbren ging van deze taak te stellen? Vin.. Is het in overeensteriftnlng te achten met redelUke eischen, aan den commandant der brandweer te stellen, dat deze gedurende circa vUf jaren onkundig is gebleven van de in vraag Vila bedoelde afspraak en gedurende al dien rijd ongemoeid heeft gelaten den toe stand, dat vergunningen voor het geven van bioscoopvoorstellingen In lokalen, zooals doeld in vraag I, werden verleend geheel bul ten den dienst der brandweer om en zonder dat deze met de verleening der vergunning in kennis wet^ gesteld? IX. Indien en. vqp VTIc en VIII ontWHQend wordt geantwoord, wat is de burgemeesteC^q—zün—borgémèêster en wethouders, dan voornemens, naar aanlei ding van het gepasseerde te doen? na- «s- UA I I

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 19