CrisisDolitiek
Troonrede
en
Knoeierijen met margarine
PEEKcCLOPPENBUM
Ontstemming over
de clearing
jongensjas
Tekort van f 75
millioen
REDE HENR1 HERMANS
IN OUD-BEYERLAND
ONTDEKT
DINSDAG 16 OCTOBER 1934
financieel plan
Komt moeders I
Opbouwende critiek
A vond oefening
i
OFFERBLOKKEN GELICHT
voor
TUBERCULOSEBESTRIJDING
Het gevonden lijk
Geen bedrijfsmiddelen
Garantie gevraagd
.1
De zwenking der Regeering
Radioverbinding Ned. Indië*Japan
tekort op de Staatsbegrootlng niet In één jaar
boe de
On- en minvermogende
tuberculose lij ders
Comité tot hun ondersteuning
geïnstalleerd
Vervalschte margarine
naar Brabant
Er is maar één goed
passende jongensjas met
hoogats kwaliteiten
Een structureels crisis moet niet
als een conjunctureels be
handeld worden
Autobus overrydt een zesjarig
meisje
Luchtaanvallen op
Zuid-Limburg
Ook
gen
druk groeit de
te helpen
Hooger percentage
HET JOURNAAL VAN DEN
MOORD
Fabrieksdirecter en Rijkscontro-
leur wisten te ramen allerlei
knoeierijen te bedryven
Verschillend geknoeid
In tyden van
begeerte om
Spelende kinderen op
den weg
Hoe het geschiedde
De mijnen gebombardeerd
Exporteurs.. ontevreden over de
veranderde gedragslijn der
Regeering ten opzichte
van Duitschland
na wijzigingen en aanvullin-
der Indische begrooting
is een lieve boy, maar
oni» jas maakt hem tot
uw schattebout,
Vorderingen na 24 Sept.
1
wat.
I
In de tweede plaats meent de Com
missie, dat het bovenbedoelde percen
tage van tien pet. belangrijk sal moe
ten worden verhoogd.
van
jaar
dienst
Hierna werden door enkele aanwezigen vra
gen gesteld.
Zooals reeds gemeld is Maandagmorgen om
half zeven in een weide gelegen aan de Pape-
weg te werken, maar een gp
te maken voor langeren tijd.
procedures
sou
De thans ontstane moeilijkheden zijn onge
twijfeld grootendeels veroorzaakt doordat met
het
bij
De directeur 8 en de controleur L. hebben
by het verhoor bekend de knoeierijen en de
valschheld in geschrifte en bet zich als ambte
naar laten omkoopen te hebben bedreven.
zijn weg te nemen of althans draaglijk te ma
ken.
Van Regeertngswege is medegedeeld, dat het
belang van handhaving van den export niet toe
staat alle binnenkomende betalingen in de eer
ste plaats tot aflossing van de hier bedoelde
vorderingen te dqen strekken.
Zaterdagavond is op den Elndhovenscheweg
onder de gemeente Nunen een ernstig verkeers
ongeluk gebeurd.
Het zesjarig dochtertje van den heer v. d. B
was op den weg aan het spelen, zonder acht te
slaan op het verkeer. Plotseling werd het ge
grepen door een uit de richting Eindhoven ko
mende autobus. De chauffeur trachtte nog uit
te wijken, doch een aanrijding was niet meer te
voorkomen. Dr. Andemegg. die onmlddellijk ter
plaatse was. verleende de eerste hulp en liet 1
kind naar het ziekenhuis te Eindhoven vervoe
ren. Laat In den avond Is het aldaar aan de
bekomen verwondingen overleden.
Uit het polltle-onderzoek is komen vast
staan, dat de chauffeur van de autobus
schuld treft.
te
geen
Eerstgenoemde is in het Huis
van Bewaring te Dordrecht inge.slo
ten. Den ander heeft men op vrije
voeten gelaten, nadat pro es-ver-
baal is opgemaakt.
zou spr. be
de crisispo-
het tegen-
Het Is ook een klein kunstje, om de Rljksbe-
grootlng sluitend te maken door van de ge
meenten af te nemen, wat de Staat tekort
komt. Dis is geen oplossing, maar verplaatsing
van de moeilijkheden.
Dat wij met onze belastingen reeds aan of
over de grens van de draagkracht zouden zijn,
zooals In de Troonrede wordt verklaard, meent
spr. ernstig te moeten betwijfelen. Het zou heel
erg zijn als bet zoo was. Dan kan ons geen
tegenspoed meer treffen of er is geen redding
meer mogelijk. Neen, er is nog altijd een «re
serve van draagkracht".
Tegen het gevoerde bele'd is ook nog «óm té
merken, dat de maatregelen tot verlaging van
levenspeil veel te eenzijdig zijn Nu loonen en
salarissen zijn verlaagd en geen of zeer geringe
bedrijfswinsten meer kunnen worden gemaakt,
moeten ook de vaste lasten: huren van arbei
derswoningen, hypotheekrenten en -schulden
omlaag.
Dit alles betreft de rechtvaardige verdeellng
van lasten. Gewichtiger 13 het vraagstuk van
den opbouw, van het tegengaan der verarming.
Maandagnacht heeft zich een tot nu toe on
bekend persoon toegang verschaft tot de R K
Parochiekerk 8t. Hwbertus te Genhout (by
Beek, L.).
Alle offerblokken, waarvan de Inhoud be
stemd was voor den bouw >an een meuwe kerk,
zijn gelicht. De Inhoud moet van beteekenis
zijn geweest.
Het onderzoek van de poltie gaat in een be
paalde richting.
laan in de gemeente Mulden een lijk gevonden
van een onbekend manspersoon. Het signale
ment van den man luidt nis volgt: oud onge
veer 60 jaar, lang 1.70 meter, flink postuur,
blond grijzend haar, eerugszins kaalhoofdig,
zware wenkbrauwen, groote neus, grijze oogen,
krachtig gebit, geen baard of knevel, donker
grijze overjas, grijs colbert, zwart vest met
witte stippen, zwarte pantalon, dito sokken,
hooge zwarte schoenen, zwarte slappe hoed, ge
streept overhemd, blauwgrijze zelfbinder. Hij
was In het bezit van een bruine portemonnale.
inhoudende twee gulden, benevens slgarenkokei
met drie sigaren.
De burgemeester verzoekt dengene, die in
lichtingen kan verschaffen omtrent de Identi
teit van dezen persoon, zich met hem In ver
binding te willen stellen.
Den Haag heeft een clearingbereas als *n
reddingspact Ingericht In het voormalige
hotel «La Belle Vue”, maar dit Is waarlijk
geen „belle vue" op de toekomst
Dus nieuwe moeilijkheden voor onzen export
zijn te verwachten. Het groote Staatsschip van
Duitschland bevindt zich In de branding en
gééft noodsignalen. Zou het ondergaan, dan Is
het gevaar groot, dat de zich In hetzelfde vaar
water bevindende kleine scheepjes worden mee
gezogen naar de diepte.
Het mengen moest geschieden onder toezicht
van den Rljksambtenaar. Het stond dus vast
bij het otfderzoek. dat 8. de medewerking van
den betrokken ambtenaar had. Dit bleek In
derdaad juist. Telkens als er vet in de machine
werd gedaan, iets wat dus niet mocht, keek
de ambtenaar den anderen kant uit. Bovendien
waarschuwde hij de directie, als er extra con
tröle sou komen. In ruil voor zijn hulp kreeg
de ambtenaar van den directeur gratis benzine
voor zijn dienstauto, terwijl deze van het Rijk
een vergoeding van 7 cent per kilometer in
casseerde. Toen de betrokken ambtenaar sou
worden verplaatst, had 8. al voorzorgsmaat
regelen genomen, die maakten, dat hij van den
opvolger niet afhankelijk sou zijn.
De margarine B. Is uitsluitend te krijgen uit
fabrieken die vergunning nebben voor bet ma
ken van onvermengde margarine. De vergun
ning van de genoemde maatschappij bevatte
tevens, dat zij gedurende eenlge dagen van de
week mocht mengen en dat er in totaal een
vastgesteld kwantum mocht worden gemaakt.
De directeur Is echter al Dadelijk, na het in
werking treden van de Cruiswet begonnen veel
groote kwantums te maken. Eerst begon hij
met roomboter aan het mengsel te onttrekken,
zoodat hij de ter beschikking gestelde room
boter voor grootere partijen margarine kon ge
bruiken. Deze methode liep vast toen bij on
derzoek bleek, dat het percentage roomboter
onvoldoende was. 8. kreeg een waarschuwing en
begon nu op andere wijze de knoeierijen voort
te zetten. HU hield nu vast aan de vastgestelde
25 pet. Nederlandache roomboter, maar. in
plaats van 75 pet. margarine nam hy slechts
25 pct De rest vulde hU aan met zelfbereid vet.
Dat ging een maand goed. Toen kwamen er
klachten over het product, want deze marga
rine was veel te slap. 8. zocht een nieuwe me
thode om de wet te ontduiken. HU nam 25 pet.
roomboter, 50 pet. margarine en 25 pet. eet.
Deze methode heeft hy een jaar weten vol
te houden.
De geheele Nederlandache exporthandel heeft
vertrouwen gekoesterd en op grond daarvan
geëxporteerd „Steun” aan slechte enkele expor
teurs kan derhalve niet op zUn plaats zyn De
regeling zal niet moeten zyn, dat aan slechte
weinigen „steun” wordt gegeven, doch dat alleen
In zeer enkele uitzonderingsgevallen, waarin
niet van bona flde exporthandel sprake is ge
weest. ganmtie wordt onthouden
Op Initiatief van de Nederlandsehe Contröle-
vereenlging tot bestrUdlng van Tuberculose
heeft zich een uitgebreid comité gevormd met
het doel ter herinnering aan wyien H. M. Ko-
nlngln-Moeder een stichting In bet leven te
roepen voor steun aan on- en minvermogende
tuberculose-iyders.
Naast het groote comité is een klein uitge
breid comité tot stand gekomen, dat IJ. Za
terdag door den eere-voorzitter Prof. Dr. J. R
Slotemaker de Bruine met een rede Is geïnstal
leerd.
BANDOENG. U Oct (Aneta) De radio
verbinding tusschen Ned.-India en Japan sal
De thans getroffen regeling. In hoofdzaak hier
op neerkomende, dat van de na 24 September
1934 op de Nederlandache clearingrekenlng te
storten bedragen slechte tien procent aal wor
den aangewend tot „aflossing” van onder meer
Er is niet alleen een monetaire,
maar ook een geestelijke inflatie.
Geestelijke waarden zijn overal ver
zaakt. ’t Ia de grondoorzaak van de
crisis. Laten wij het eenige, nog
waardevaste goud onzer beginselen
bewaren als een grooten schat van
vertrouwen, noodig om verbonden
te blijven, noodig vooral voor hen,
die thans op leidersposten zijn ge
plaatst, om ontzettend zware ver
antwoordelijkheid te dragen
land en volk.
Gelukkig zUn er ook andere, meer hoopvolle
Werschynselen. Het dieptepunt van de crisis
schijnt In sommige landen en ook op de we
reldmarkt bereikt. Ons land, laat In de crisis
gekomen, zal er echter langer mee te maken
krUgen.
Het financieele beleid der regeering moest
hiermede rekenen. (Spr. wyst op het dekklngs-
plan, aangegeven In de mlllloenennota
Gezorgd moet worden naar aansluitende be
groeting. Nu alles wankelt, mag de Staat zyn
credlet niet verliezen.
Gisterenavond hield het Tweede Kamerlid
Henri Hermans voor de afd. *s-Gravenhage van
de R. K. Staatsparty In het gebouw „Amicltla”,
aldaar, een rede met bet onderwerp „De Troon
rede.”
In de eerste plaats moet hier aan Duitech
land worden gedacht. Duitschland, onze groo
te achterbuur, Is zoodanig verarmd, dat het
niet alleen zyn schulden niet meer betalen kan,
maar ook geen grondstoffen meer kan koopen
en op het punt staat, de levensmiddelen, zooals
tijdens den oorlog weer te rantsoeneeren.
Een garantie als bovenbedoeld
sal, naar het oordeel der Commissie,
moeten worden gegeven aan alle expor
teurs, wier vorderingen niet binnen den
verwachten termijn zullen worden ge
realiseerd.
Wanneer n.l. de nieuwe ambtenaar na de
toegestane fabrlcagedagen de machines afsloot,
stelde 8. deze even later met een valse hen
sleutel weer In werking. Het bedrijf «.rd zoo
rustig voortgezet, dan echter met een mengsel
van boter, margarine en vet. Tenslotte wist 8
nog de banderolle-contröle te ontduiken,
Maandagmiddag te In het Studlo-theater In de
Kettingstraat te Den Haag voor een besloten
geselschap een voorstelling gegeven van de film
van den moord op Koning Alexander en mi
nister Barthou, welke film, zooals reeds gemeld,
in ons land voor openbare vertoonlng niet toe
gelaten is.
In verband met dit verbod van de Centrale
Filmkeuringscommissie werd de film slechts ge
draald voor een aantal persvertegenwoordigers.
We vernemen, dat de Centrale Commissie
voor de Filmkeuring ook na een tweede keuring
besloten heeft het verbod voor ons land te band-
Aan de oefening ging vooraf een bijeen
komst In „Neerlandla" te Heerlen, waar de lei
der der oefening, de commissaris der Koningin
In Limburg een woord van welkom sprak tot
de militaire autoriteiten, het lid van Ged. Sta
ten mr. Paulussen en de burgemeesters, en 'den
territorialen bevelhebber voor Noord-Brabant
en Limburg generaal Pfeifer dankte voor zijn
voorlichting, de gemeentebesturen en directies
der mijnen voor hun medewerking.
Generaal Pfeifer heeft daarop ook voor de
pers in het kort de beteekenis der luchtbe
scherming uiteengezet.
De minister van Oorlog die verhinderd was,
was vertegenwoordigd door kapitein Sas. On
der de militaire autoriteiten was generaal L. H.
Reynders van den Generalen Staf terwijl kapi
tein v. Rlesen van den Generalen Staf aan de
pers was toegevoegd.
Verondersteld werd, dat twee groepen dag-
bombardementsvliegtulgen, eenlge uren na de
oorlogsverklaring over de grens komen.
Om 15.45 waarschuwde de luchtvaartdienst
dat de vijandelijke groep by Elsloo de grens
gepasseerd was en de andere groep bij Geulle.
In alle gemeenten werd daarop opgevangen
het sein „luchtgevaar aanwezig”, In morsecode
door den zender Scheveningen-radio uitgezon
den.
De vijandelijke groep vloog over Hoensbroek
Brunssum en GeleenSlttard, de andere groep
nam de route HeerenlEygelshovenSchaes-
bergKerk radeMaastricht
Op genoemde plaatsen en op verschillende
mijnen werden bommen geworpen, voorgesteld
door selnpatronen.
Zoo viel te Heerlen een brandbom op het
station, achter het raadhuis een mosterdgas-
bom en een brisantbom te Heerlerbaan, te
Kerkrade een brandbom op het gemeentehuis,
een gasbom op het Dr. Ackensplein, een bri
santbom op het Olmenplein.
De bevolking werd door sirenengeloei gealar
meerd. Zöodra de bommen geworpen waren
kwamen de hulpdiensten, brandweer, politie,
geneeskundige (flenst, oprulmings- en herstel -
lingsploegen In volle actie. In alle gemeenten
waren rampen geënsceneerd, de verschillende
te stellen daden werden vlot verricht, de teu:-
geriyke overheid deed haar plicht zonder adfge
hulp van militaire zijde.
Toen de vliegtuigen Nederland hadden ver
laten werd het sein in code „luchtgevaar ge
weken” gegeven en eindigde de alarmtoesiand
door klokgelui.
Zaterdagmiddag en -avond Is in Zuld-Lim-
burg met zijn groote bevolkingsgroepen, mijnen,
electrische centra, gascentrale, en centrale
drinkwatervoorziening een luchtbeschermings-
oefenlng gehouden.
De Rotterdamsche politie onder
zocht al geruim entjjd klachten over
de hoedanigheid van de door een
Handelsmaatschappij te Oud-Beier-
land geleverde margarine. In samen
werking met de politie van Oud-
Beierland en den Crisis Accountants
dienst is een uitgebreid onderzoek
ingesteld, dat geleid heeft tot ar
restatie van den directeur van die
fabriek, den 33-jarigen D. S. en
den Rijkscontroleur D. L-, 56
die thans te Zwartewaal in
Erkennend, zooals minister Colijn, dat
deze crisis een structureel? crisis is, mag
de economische politiek niet zijn Ingesteld
alsof zij geheel van conjunctureelen aard
sou zijn.
Ten slotte wist 8. door allerlei manipulaties
In zijn boekhouding de contröle op zyn admini
stratie te verschalken. Omdat 8. hang was voor
de scherpe contröle te Rotterdam zorgde hy er
voor dat zijn vervalschte margarine zooveel mo-
gelijk naar kleine plaatsen tn West Noord-
Brabant ging.
Zeker, er zijn bergen van moeilijkheden. In
andere landen, waar men met een krachtige
hervormingspolitiek begonnen is. maar nog
weinig heeft kunnen bereiken, wordt dit bewe
zen Maar dit is geen argument, om niets te
doen, om zich op andere wijze en met de mld-
dsien. waarover wy beschikken, volgens het
program van onze kath. staatsparty, een op
lossing te beproeven.
Genoemde maatschappij heeft een fabnek
welke tot dusver vergunning bad voor het ver
mengen van margarine A. Deze margarine
moest bestaan uit 25 pet. roomboter en 75 pet.
margarine B.
Henri Hermans
woordig crisiskabinet. Vooral deze drie punten:
le. de benarde toestand, waarin ons land zich
op het oogenblik bevindt; 2e. het financieel en
economisch beleid der Regeering en 3e. de po
litieke gevaren en geestelijke verwarring, die
met den crisisnood In verband staan.
De Troonrede is een doorloopende jammer
klacht zonder eenig hoopvol perspectief naar de
toekomst. Een psychologische fout; want erger
dan. de crisis Is de crisisstemming, erger dan
een brand, de paniek, die het veroorzaakt.
De toestand is erg, maar niet hopeloos. Nog
altijd beschikt ons land over bronnen en krach
ten, die tot nieuwe welvaart kunnen leiden,
mits behoorlijk aangewend of gestimuleerd.
Goed financieel beleid mag zich echter niet
bepalen tot het brengen van evenwicht tus-
Zchen Inkomsten en uitgaven. Naast de Staats-
tmfshoudlng staat de volkshuishouding en het
►an met de eerste niet in orde zijn, wanneer
«le laatste zich In de war bevindt. Een sluitende
Staatsbegrootlng Is op den duur niet mogelijk
in een verarmde maatschappij.
Met het oog hierop kan het verstandige poll
eek zijn, om In dezen benarden tijd een gryot
ge
waar-
reizigers namen dan later de embaïïagê en
banderolles mee terug, zoodat deze twee of drie
maal Inplaats van eenmaal konden worden ge
bruikt..
Evenwel: Indien de Regeering van oordeel
mocht zijn, dat de getroffen regeling desondanks
in hoofdzaak zal moeten worden gehandhaafd,
dan meent de Commissie, dat aanvulling daar
van noodzakelijk Is.
In de eerste plaats zal den exporteurs van Re-
geeringswege behooren te worden gegeven een
nader te formuleeren garantie, dat de hun toe
komende, op Bonder kon to of Zwischenkonto's
gestorte of nog te storten bedragen hun binnen
stelle één jaar na 24 September 1934 zonder
koedsverlies volledig zullen worden uitbetaald.
Op dergelijke garanties van den Nederland-
schen staat zouden de exporteurs bjj de par
tlcullere bankinstellingen credlet kunnen ver
krijgen. zoodat zU niet langer van hun bedrijfs
middelen zouden zijn beroofd.
Tenslotte zouden geschillen en
warden vermeden, terwijl het vertrouwen
herleven.
Intusschen valt niet te ontkennen, dat de
toestand soniber is. Gelukkig is dit niet meer,
zooals een paar jaren geleden nog, een punt
van twijfel. De ellende is niet meer achter
uiterlijken schijn gecamoufleerd. De reserves
van dwaas bespotte kapitaal vorming geraken
Uitgeput; fabrieken loopen leeg, scheepswerven
hebben geen orders meer, havens liggen stil,
voorraden stapelen zich op; wij hooren nood
kreten van stad en platteland. Ons volksver-
mogen is bijna met een derde, ons volkslnkomen
met meer dan een vierde gedaald. De huis
houdingen van meer dan 300 gemeenten zullen
straks noodlijdend zijn, terwijl de Staatsbegroo-
Ung een nieuw tekort aanwijst van 93 mllhoen.
En al dit leed zien wij culmlneeren in de ramp
zaligheid van een steeds maar stijgende werk
loosheid. Dit is t allerergst moreel en materieel.
Hoe Is het mogelijk, dat men ook maar één
oogenblik veronderstellen kan. en toch wordt
dit niet alleen verondersteld, maar men spreekt
het uit dat In de regeering, In de Kamer of
in onze party onmenschen zouden gevonden
worden, die voor dit leed ongenadig zijn!
Ook met de toekomst moeten wij rekening
houden. De eenzydlge richting van ons econo
misch leven heeft ons. meer dan noodig, afhan
kelijk gemaakt van andere landen. Zoo is te
begrijpen, dat In de Troonrede wordt opgemerkt:
De verhoudingen In de landen, waarmede wy
economisch het nauwst verbonden zyn. doen
voorts de vrees opkomen, dat nog zwaarder
druk te verwachten is.
De Commissie Inzake het betalingsverkeer met
Duitschland voor den goederenexport heeft In
een adres aan den minister van Economische
Zaken d« aandacht van dezen bewindsman ge
vraagd voor de zeer ernstige bezwaren, welke
by den geheelen Nederlandschen exporthandel
zUn gerezen tegen het op 21 September gesloten
Nederlandsch-Dultsche verdrag inzake het be
talingsverkeer.
De moeliykheden, gerezen In verband met het
op 21 September 1934 gesloten Nederlandsch-
Dultsch verdrag Inzake het betalingsverkeer be
treffen In hoofdzaak: de afwikkeling der vóór
34 September 1934 vervallen vorderingen, en de
afwikkeling van het clearingverkeer na 34 Sep
tember 1934.
Vast staat, dat naar het eenstemmige oordeel
van handel, bedrijf en bankwezen, tot op 22 Sep
tember mocht worden vertrouwd op een reali-
seering binnen redelyken termijn van de door de
Dultsche schuldenaren gestorte bedragen, zulks
In chronologische volgorde van storting.
Het gewekte en door een op 16 Augustus JJ.
ten Departemente van Economische Zaken ge
houden conferentie versterkte vertrouwen Is
de grondslag geweest voor de export-transacties,
die hebben plaats gevonden.
van het vergrooten van den koek, die verdeeld
moet worden.
Dit is de kern van de welvaartepolltiek der
Kath. Staatsparty. Reeds van 1918 af heeft deze
party gestreden voor werkbehoud en werkver
ruiming en telkens opnieuw het belang van on
zen nationalen arbeid op den voorgrond ge
plaatst. Hlerby stond zy aanvankeiyk vrywel
alleen en nog jaren heeft het geduurd vóór zy
voldoende medewerking ondervond. Toeneming
van het crisisleed moest tegenstanders tot an
der inzicht brengen. Intusschen waren by onzs
Industrie vele reserves uitgeput en kwam huip
wel eens te laat.
De stryd is nog niet geëindigd. Wy wachten,
nog op: krachtiger maatregelen tot behoud en
verruiming van werkgelegenheid; principieel?
herziening van de Tariefwet. uitbreiding er.
verbetering. In plaats Xan beperking van con
sulaire diensten, inddktrte-flnanclering, zorg
voor oprichting van nieuwe industrieën nau
were economische samenwerking met Indië uit
breiding van productieve werkverschaffing en
doeltreffende bedrytsorganlaatie.
Onmlddeliyk moet tegengaan van verdere
Inzinking worden voorkomen, om vervolgens tot
geleideiyke opleving te komen Van deze poli
ties is geheel afhapkeiyk. wat wy kunnen doen
tot leniging v^» dén nood Het Is een construc
tieve politlek^rifle gesteund moet worden door
een constructieve mentaliteit i>y ons volk.
nog de banderolle-contröle te ontduiken, of
schoon hy natuuiiyk veel m-er fabriceerde dan
was toegestaan. De broers van 8 werkten als
reizigers in de zaak en wisten een aantal af
nemers over te halen de van de isbriek
kregen margarine voorzichtig te openen, rr
door de banderolle niet werd beschadigd,
reizigers namen dan later de emballage
Opbouwende kritiek is goed en noodig. levens
kracht van onze partfl- Maar nooit mag er on
der de onzen zyn een geest van kritiek, die alle
verhoudingen vergiftjgrfT Alleen dAn kan een
goed program van maatschappelyk nerstel wor
den uitgevoerd; alleen dkn zal het onafwend
bare leed, dat wy anders verergeren te dragen
zyn; alleen dAn kunnen wi’ onze veel bestreden
democratie redden tegen ce dictatuur; alleen
dan geven wy een voorbeeld aan hen, die uit
de door henzelf geschapen sfeer van wantrou
wen op ylucht slaan voor de verantwoorde-
lykheld.
BATAVIA, 15 October. (Aneta). Nadat
diverse wyzlgingen en aanvullingen hierin
verwerkt zyn, laat de geheele begrooting
1935 voor Nederiandsch Indië een tekort
zien van 75 millloen gulden.
By de Installatie van het kleine comité ter
uitvoering van het initiatief van de Nederland-
sche Centrale Vereenlging tot Bestrijding der
Tuberculose met het doel,’ ter herinnering aan
wyien H.M. de Konlngin-Moeder een stichting
in het le^en te roepen voor steun aan on- en
minvermogende tuberculoeelyders, heeft minis
ter Slotemaker de Bruine o.m. gezegd, dat het
stichten van een gedenkfonds. uit welks renten
de verpleging van tuberculoselyders zal worden
gesteund, geheel ligt In den geest van wyien
HM. Konlngin-Moeder Emma.
Het uitvoerend comité moet hulp gaan vragen
in een tyd, waarin allerwege met het oog op
allerlei nood hulp gevraagd wordt. Maar In ty
den van druk groeit de begeerte, om te helpen,
en zy heeft behoefte aan een concreet doel, dat
zy zich voor oogen kan stellen. De minister gaf
daarom het comité een goede kans op waardee-
rlng en op welslagen van het herlnnerlngsfonds.
Het comité van uitvoering bestaat uit mr. J.
Everts. Beethovenstr. 91, Amsterdam-8.; dr J.
B. r. van Qlls, Rlouwstr. 7. Den Haag; mr. J.
N J. E. Heerkens Thyssen. Plein 13. Haarlem;
den heer J. D. Hefting. Johan van Oldenbame-
veltlaan 24. Den Haag, mejuffrouw E. H Hen-
geveld. Koestraat 28, Zwolle; dr. L. C. Kersber
gen. Koninginneweg 1, Haarlem; de heeren A.
A. M P. Kooien. Bosscheweg 33, Vught; F. 8.
Noordhoff. Singel 224. Amsterdam-CJ. Th,
Nykamp. Drift IX Utrecht en K Kruithof. 8tad-
houderslaan 45, Utrecht; mr. M. SUngenberg,
Florapark 6, Haarlem; mejuffrouw A. Thor-
becke. Benoordenhoutscheweg 28. Den Haag;
mr. H. P. Tjeenk Willink. Ruychrocklaan 8,
Den Haag; den heer C. G. Vattler Kraane.
Keizersgracht 726, Amsterdam-C. en mevrouw
A. E. J. de Vries-Bruin». Kanarielaan 23, Den
Haag.
In »yn vergadering heeft het comité van uit
voering de groote lynen van de te voeren actie
uitgestippeld en de werkzaamheden verdeeld.
Als voorzitter van het comité zal de heer J. D.
Hefting optreden, als secret «rwe mejuffrouw
A. Thorbecke en als penningmeester mr. h. P.
Tjeenk Willink, De zetel van het comité
Rlouwstraat 7. 's Gravenhage.
Na het afhandelen van enkele huishoudeiyke
punten verleende de voorzitter, Ir. L. J. M. Fe-
b«r, hem het woord:
„Plicht van een Kamerlid en plicht van leder,
dié In het openbare leven op hoogere posten
werd geplaatst, om zwaardere verantwoordelyk-
held te dragen, is het geven van voorlichting
aan ons volk.”
Aldus begon spr. zyn Inleiding, er op wijzend,
dat zulke voorlichting vooral noodzakeiyk is In
dezen tyd van geestelyke verwarring en econo
mische onzekerheid.
De voorlichting zy eerlijk. Het oude Latyn-
sche spreekwoord Mun-
dus vult decipi”: de we
reld wil bedrogen wor
den, moge, de eeuwen
door, niet zonder waar
heid gebleken zyn, nooit
mag het ons verleiden
tot de conclusie der de
magogie: „ergo dlclpia-
tur”: derhalve wordt zy
bedrogen.
Aan de hand van de
Troonrede
handelen
Utlek van
deze vorderingen heeft, op grond van welke als
hooger gewaardeerde belangen dan ook. bet
gewekte vertrouwen beschaamd.
Deze zwenking in de gedragsiyn van de
Regeering heeft by den Nederlandschen han
del het vertrouwen In elk clearingzysteem on-
dermynd.
Des avonds werd opnieuw aangevallen. Om
18.45 passeerde een groote nachtbombardeur de
grens by Maastricht en bombardeerde Kerk
rade. Schaesberg. Heerlen, Hoensbroek, Geleen,
Slttard en omliggende mynen
Geheel Zuld-Llmburg moest worden 'ver
duisterd. Op de mynen was de verduistering af.
Wy bevonden ons op een myn op het oogen
blik dat gerapporteerd werd, dat de nacht
bombardeur op een bepaald punt gesignaleerd
was. Onmlddeliyk begonnen de sirenes te
loeien, ging Ucht uit en werden andere lich
ten afgedekt. Op de stations «ras eveneens de
verduistering doorgevoerd en de bevolking, fiet-.^
sen en automobilisten werkten bevredigend"!
mede.
Toen de vernieler in zicht was bleef hy om
de myn cirkelen, wierp bommen uit maar
raakte de myn niet.
Ten einde te verhinderen, dat het vUegtulg
niet boven buitenlandach grondgebied kwam
waren op sommige punten langs de grens zoek
lichten opgesteld.
In de betreffende gemeenten waren weer
rampen geënsceneerd.
Om 19.30 was de avondoefenlng afgeloopen.
De Commissie erkent ten volle het
belang van handhaving van den ex
port. Zij meent echter met nadruk als
haar oordeel te moeten uitspreken, dat
de thans getroffen regeling evenmin
handhaving van den export tot gevolg
kan hebben. De meeste exporteurs Im
mers kannen, bij gebrek aan bedrijfs
middelen niet meer exporteeren, ter
wijl voor het overige alle vertrouwen
verloren is gegaan.
Weliswaar zou een Regeerlngsgarantie
rechtstreeksche belang van de exporteurs
de hoogte van dit percentage verminderen, doch
het algemeen Nederlandsehe belang, dat ge
baat zal zyn by een zoo snel mogeiyke liquida
tie van de dan gegarandeerde vorderingen, mag
niet uit het oog worden verloren.
De Commissie stelt er prijs op altdrakke-
Ijjk te verklaren, dat 1U geeneriel garantie
vraagt voor do normale risico's van den
exportear. doch uitstallend voor de abnor
male risico’s, onverwachts ontstaan door
Regeeringsmatregelen ten aanzien van dea
transfer.
Te vreezen Is, dat, naast andere factoren, de
omstandigheid, dat ook Nederlandsch-Indië in
het clearlngstelsel zaf worden opgenomen den
waarborg, gelegen In de passiviteit van de Ne-
derlandsche handelsbalans tegenover Dultach-
land zal verminderen of doen verdwynen.
Zou dit het geval zyn, dan raakt ook de af
lossing van vorderingen, die na 24 September
1934 opelschbaar worden, in gevaar.
Dit gevaar dwingt tot toezicht op en beper
king van den Nederlandschen en Nederlandsch-
Indischen export naar Duitschland.
Een natuuriyke rem voor dezen export zou
reeds vormen de verhooglng van het meerge
melde percentage van tien pCt Een dergelyke
verhooglng zou een ernstige waarschuwing vor
men tegen een aangaan van te omvangrijke
transacties In de toekomst.
Dauimaast ryst de vraag, of het niet zeer
wenscheiyk Is reeds thans, nu de nieuwe rege
ling eerst sedert kort werkt, den export aan
dwingende contröle te onderwerpen.
De Commissie denkt aan de oprichting van
een centraal lichaam, dat den export nam-
Duitschland zou moeten regelen. Ook toepassing
van de Crisisuitvoerwet is wellicht mogeiyk.
In elk geval zal evenwel, naar het stellig oor
deel der Commissie zoowel by de voorbereiding
als by de uitvoering van de te nemen maatre
gelen de handel in al zyn geledingen moeten
worden geraadpleegd.
