De laatste spellingronde
I
Het half millioen
van
3*
I
de demagogie
OVER DEN AFSLUITDIJK
MINISTER MARCHANT
VOOR DE RADIO
Si
Speculatie op de onna
denkende menigte
DINSDAG 30 OCTOBER 1934
HET INTERNATIONAAL EUCHARISTISCH ÓONGRES
en
krachten
DE K.L.M. IN WEST-INDIË
1
MGR. MUTSAERSOORD
ORKAAN OP JAVA
GEVAARLIJK HERFSTWEER
PATER V. COOPS O. F. M.
99
99
De moord te Waspik
Versche haring naar
Duitschland
Aanvoer van pekel- en
steurharing
Het veranderde woord
beeld
Autobestuurder onder
invloed
Nieuwe concessie-aanvrage voor
Ged. Staten van Noord-Holland
Publiek de dupe van
A.T.O.-monopolie
HET FAILLISSEMENT VAN
DEN HEER ONNES
BOUW VAN EEN NIEUWEN
„PANDER JAGER”?
Vreemde arbeids-
Ingestelde commissie geïnstalleerd
Geen Duitsch crediet
eind
Waarom de aanvraag geschiedde
|v
allen
Auto geslipt en tegen een boom
nk
Anderhalf jaar
il
Slechts restauratie
en
men
l
t
s
Wielrijder aangereden
later overleden
Wordt binnenkort geheel
stopgezet
Voorbereiding van de Kerst-
postvlucht
‘M
uit
door
Toen de nacht gevallen was: te midden van de ongetelde volksmenigte straalt
het kruis fulget crucis mysteriam
ad
u>
Ut
de
te
ÏT-
sn.
Indien men een herziening van de schrijf
wijze zou moeten achterwege laten, zoo lang
nog wetenschappelijke mannen en vrouwen zich
daartegen verzetten, zou geen herziening ooit
tot stand komen.
Jaarvergadering te Utrecht
In het Gebouw voor Kunsten en Wetenschap
pen te Utrecht had Maandag de algemeene
vergadering plaats van de R. K. Herstelllngs-
Vrijdag as. vertrekt de heer L. F. Bouman,
chef der afdeeling Speciale Zaken der K. L. M.
per ss. „Costa Rica" van óe K. N. s. M. naar
Curacao met het oog op de voorbereidingen
voor de Kerstpostvlucht AmsterdamCurasao
van de „Snip" en de verdere plannen van de
K. L. M. ten aanzien van West-Indlë.
De heer Bouman zal waarschijnlijk
Maart naar Nederland terugkeeren.
De installatie geschiedde door mr. A. O. H.
Tellegen, den voorzitter der commissie.
De voorzitter vestigde er de aandacht op dat
de leden der commissie geen vertegenwoordigers
of spreekorganen zijn van hun organisaties, doch
zitting hebben als vrije onafhankelijke, deskun
dige personen, die uitsluitend naar eigen per
soonlijk inzicht spreken en hun advies uitbren
gen.
Ja, wat wil men nog, nu Plesman met zjjn
KL M zijn Pelikaan, zijn Uiver, in zijn voor
naamste afdeeling, den vliegdienst vereenvoudl-
ger Is gebleken?
Nu de mannen van de daad den ballaat van
e*s en o’s, ch's en n's hebben over boord ge
gooid? Niet zoo, maar sol
Te Venlo is Maandag in het St. Jozefszieken-
huls op 45-jarlgen leeftijd overleden pater VI-
valdus Coops O.F.M.
1
1
u
I
t
L
I
e
n
Prof. Huizinga is hierdoor zoo verbijsterd, dat
hij laat volgen: „Indien' ik katholiek was. sou
het mij genoeg zijn om zoo spoedig mogelijk te
verhuizen naar een land waar de uitdrukkings
vorm van mijn geloof voor dergeiyke ingrepen
gevrijwaard was”. Het ie gelukkig voor de
De voorzitter, mr. Bomans: Bestrijdt u het
standpunt van de Kroon, dat de Ned. Spoor
wegen voldoende in de verkeersbehoefte voor
zien?
Mr. Buiell: Ik bestrijd het standpunt als zou
den de spoorwegen het publieksbelang behar
tigen. Het publiek vraagt een goedkoope ver
binding lines recta en de Spoorwegen laten
de passagiers eenige malen overstajjpen van
spoor In bus. Er moet een druk verkeer ge
schapen worden, men moet de menschen
animeeren.
Spr. erkende voorts, dat als de Spoorwegen
hun taktiek zouden wijzigen, zij met het mate
riaal wel een behoorlijken dienst zouden kunnen
onderhouden.
Spr. besloot zijn pleidooi met het veraoek aan
Ged. Staten het algemeen belang te begun
stigen en de concessie aan zijn cliënt te ver-
leenen.
De beslissing volgt later.
B-
id
an
an
tar
dienst voor de verbinding Friesland-Noord-Hol-
land zorgen.
Eenige concessionarissen van diensten op het
traject in N.-Holland vroegen verder een ver-
voersverbod op het door hen bereden terrein.
Voor den aanvrager trad op mr. Buiell. die
betoogde dat in dit geval het algemeen belang
in hooge mate parallel loopt met het bijzon
dere. De wet op de Openbare Vervoermiddelen
doelt niet op de eerste plaats op het veroor
zaken van flnancleele schade wanneer het al
of niet verleenen van een concessie overwogen
wordt. De Ned. Spoorwegen en de A.T.O. den
ken alleen aan geldelijk belang en niet aan het
publiek. De provincie mag niet vergeten, dat
de autobussen veel geld in het laatje brengen
(wegenbelasting, tolgelden etc.).
Volgens spr. heeft de praktijk thans uitge
wezen. dat er wel degelijk behoefte bestaat aan
een goedkoope en rechtstreeksche verbinding.
De categorie van reizigers die met de bussen
van aanvrager zal gaan rijden, denkt er nu
niet over de A.T.O. bussen te nemen, omdat ze
os. veel te duur zijn.
Wigman. Op de balans 1933 prijkt een bedrag
van ƒ399 085.23.
Ook de begroeting 1935 kon de goedkeuring
der vergadering erlangen.
Een voorstel der afd. Eindhoven, om over te
gaan tot het bouwen van een Kleuterhuis. werd
uitgesteld tot de perspectieven der vereeniging
een gunstiger aanzien hebben.
Het voorstel der afd. Eindhoven om voor de
bezoekers den bezoektijd te verruimen, alsmede
dat van Haarlem, om een ontvangzaal voor dat
doel te bouwen, werden aangehouden, daar het
bestuur binnenkort met een nieuwe regeling zal
komen.
Voor een commissie uit Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland werd Maandag een aan
vrage behandeld van W. Veltmann te Leeuwar
den om vergunning tot het exploiteeren van een
autobusdienst van Leeuwarden over Alkmaar
en Haarlem naar Amsterdam en terug.
zake een haar toekomende contractueele ultkeï-
ring die de heer Ones wel in staat was. doch
vanwege de verscherpte Dultsche devlezen-be-
pallng, niet mocht oetalen. Ten tijde van het
uitspreken van het faillissement werd de heer
Onnes in de Emma-klinlek te Utrecht verpleegd,
waar hjj een ernstige operatie heeft moeten
ondergaan.
I
andere Nederlandsche woorden, meer dan één
beteekenls.
Waarom spreek ik van de laatste spelling
ronde? Niet omdat ik strjjdensmoe zou zfjn
of omdat de nieuwe schrijf wijze nog een laat
ste verdediging zou behoeven om te geraken
tot de overwinning
Ik spreek van de laatste ronde, omdat Ik
noodlg acht aan te toonen. dat de Indruk hier
en daar geniaakt met name door den bekenden
brief van professor Huizinga, gevolg is van zjjn
positie, niet van zijn argumenten.
kort en niet gemanlereerd
de gedachte. Men moet, al
schrijvende hooren wat men schrijft precies
als de componist.
Een vergissing la dat „het Nederlandsche
Episcopaat zich heeft laten belezen, door in het
gebed de woorden „Moeder Gods” door „Moe
der van God" te doen veranderen.” Het gebed
is wel zoo veranderd, maar de verandering
heeft met de vereenvoudiging niets te maken.
DJEMBER. 29 Oct. (Aneta). Door een orkaan
is de riJstpellerij te KAllwates verwoest. Verder
zjjn 128 Inlandsche woningen in drie kampongs
en zes tabaksschuren vernield. Eenige telefoon
aansluitingen raakten onklaar.
In hooger beroep werd door het gerechtshof
te ’s Bosch in een zitting met gesloten deuren
behandeld de strafzaak tegen den 32-jarlgen
arbeider P. J. v. O. uit Sprang-Cai>eUe. die door
de Bossche rechtbank wegens doodslag tot zes
jaar en zes maanden gevangenisstraf was ver
oordeeld.
Hem was ten laste gelegd dat hij op 23 April
IJ. te Waspik opzettelijk en met voorbedachten
rade J. Kools van het leven had beroofd door
hem, na kalm overleg en rijp beraad, met een
scherp voorwerp in den hals te snijden, waar
door de man Is overleden. Het Hof wees gister
arrest en bevestigde het vonnis van de Bossche
rechtbank, waardoor den verdachte tot een ge
vangenisstraf van zes jaar en zes maanden is
veroordeeld.
De strijd van de vereenvoudigen zou nooit
zijn gewonnen, als zij naar de wetenschap niet
gelijk hadden gehad.
Op het Departement van Sociale Zaken is ge
ïnstalleerd de by beschikking van den Minister
van Sociale Zaken d.d. 22 October j 1. ingestelde
commissie van advies inzake de toelating en
het werken in Nederland van buitenlandscne
musici en arttoten en van buitenlandse!) perso
neel in hotel-, café- en restaurantbedryven.
het petitle-blaadje onder den titel
vragen gehoor.” Het is er heelemaal op in
gericht, om op het medelijden te werken
en ook de handteekenlngen van nlet-so-
eiallsten te werven. Die worden er dan ook
in menigte op gezet, want de schijn is aan
de petitie gegeven alsof ze met medewer
king van pastoors en dominé’s geschiedt.
Wat zal een christelijk gezin doen, dat een
verzoek tot onderteekening krijgt, aldus
ingeleid door een met een schijn van in
stemming in het blaadje gememoreerde
Tnededeeling van den „weleerw. heer J. i
Langendyk' kapelaan van den H. Willl-
brordus buiten de Veste te Amsterdam.”
De taak der commissie vloeit voort uit een Ier
doeleinden der wettelyke regeling, t.w. beper
king van het aantal vreemde arbeidskrachten
voor zooveel dat noodlg en mogelyk Is; dat wil
zeggen: met inachtneming van de belangen der
bedrijven.
oord-vereeniglng van Spoor- en Tramwegper- vroegere echtgenoote van den heer Onnes, ter-
soneel „Mgr. Mutsaers", onder leiding van den
heer H. F. Timmermans.
Nadat de notulen der vorige alg. vergadering
op 30 October 1933 te Utrecht gehouden, zonder
bemerkingen waren goedgekeurd, had de ver
kiezing van bestuursleden plaats.
De aftredende bestuursleden, nJ. de heeren
Nederlandsche wetenschap, dat prof. Huizinga
niet katholiek is.
En elndeiyk 4e. Het Nederlandse!) wordt (dit
is natuuriyk een bykomstig argument) minder
begrypelijk voor vreemden. Tot nu toe kon de
vreemdeling met eenige kennis van het Duitsch
uit onze geschreven taal meer of min w(js wor
den.
Daarby diende hem tot steun de correspon
dentie van Nederlandse!) -e- ee, -o- oo, met
Duitsch -e- ei -o- au, evenzoo van geschreven
sch In vlsch enz. met Duitsch -ach. Deze steun
wordt hem ontnomen, wij isoleeren onze taal
iets meer.
Met voor de hand liggende voor!>eelden is
aan te toonen, dat bedoelde vreemdeling er
niets aan heeft. Hy kan er wel door in ver
warring komen.
Conclusie: hoofdzaak in de bezwaren is het
veranderde woordbeeld.
Het vraagstuk van de schryfwyze is geens
zins „wanhopig en schier onoplosbaar.” Het
wordt aldus genoemd, omdat men de geboden
oplossing niet wenacht. Het vraagstuk is weten-
schappeiyk eenvoudiger dan het dikwyis wordt
voorgesteld. De moeilijkheden komen voort uit
het verzet van hen, die van het tot dusver ge
bruikte woordbeeld moeiiyk kunnen scheiden.
Daarom kan een wyziglng nooit radicaal zyn.
Dan zou het verzet niet zyn te breken.
Het verschil tusschen de taalkundigen
andere geleerden, die van behoudenden geest
zyn, is gemakkeiyk te verklaren: de taalge
leerden houden de levende wetenschap by; zy
leven mee. De anderen leven bulten dit proces;
zy staan stil.
Psychologisch is het geval Huizinga buiten
gewoon Interessant.
De vereenvoudiger gaat uit van de gedach
te: de antithese schryftaal spreektaal la on-
wetenschappeiyke fantasie. De afstand tusschen
spreektaal en schryftaal moet niet te groot
worden. De schryftaal. die de abstractie van
het algemeen beschaafde zooveel mogelyk moet
nadoen, moet een nationaal goed zyn, in zyn
noodzakelyke uniformiteit binnen ieders bereik.
Ik maak my niet de illusie, dat In deze laat
ste ronde het verzet zal zyn gebroken, onna-
speuriyk weggezonken. Het heeft de taaiheid
van alle conservatisme. Daarom is het een ge
lukkig verschynsel. dat ook de voorstanders zich
tot propaganda hebben georganiseerd.
Dat verzet Is nooit opgegeven, niet tegen
Slegenbeek, ook niet tegen De Vries en Te Win
kel. Ook niet tegen eenige vereenvoudiging
in een andere taal
Conservatieve geesten kan men nu eenmaal
niet van de aarde weg kyken. Het zou ook jam
mer zyn, indien het anders ware.
Spreker’s cliënt kan daarvoor zorgen.
De Ned. Spoorwegen maken wel bezwaren,
maar het is nog lang niet zoover dat er een
spoorweg over den afsluitdyk komt. Komt hy
er dan is hy hoofdzakeiyk voor militaire doel
einden.
Als raadslid te Leeuwarden weet spr. dat er
zeer veel prys gesteld wordt op een populairen
autobusdienst; in Friesland stelt men zich op
groot bezoek van de Hollanders in. De afslult-
dUk moet niet blyven de nauwe hals van een
flesch, maar moet productief gemaakt worden.
Vroeg men voorheen aan de kinderen In Noord-
Holland „wat weet je van Friesland" dan ant
woordden ze „daar ryden ze het eerste schaat
sen”. Door den afsluitdyk zal ieder schoolkind
thans weten welke groots beteekenls Friesland
heeft. Het algemeen belang eischt dan ook een
goede verbinding.
De misleide en medelijdende vader of
moeder, ook in katholieke gezinnen, met
te best op de hoogte met de kleur van het
Nederlandsch Verbond van Vakvereenigin-
gen, zal natuurlijk gaarne zijn handteeke-
ning zetten onder een petitie aan de Re
geering, om in den winter wat meer voe
ding en dekking en een geldelijk toeslagje
te verstrekken aan de hulpbehoevende
werkloozen, want: „Landgenooten, van wel
ke kleur of richting, van welk beginsel of
geloof, van welken stand gij ook zjjt,” enz.
De ensceneering van dit petitionnement
is een speculatie op de onnadenkende me
nigte voor de aan eigen propaganda den
kende sociaal-democratie. Pastoors en do
minees worden meegenomen om voor de
8J3.A.P. aan de deuren te kloppen. Ook
zullen de heeren Albarda en Kupers niet I
verzuimen, om bij de begrootingsdebatten Jos. v. Hest, Tilburg, J. J. Turlings, Roermond,
te paradeeren met het half-millioen, dat - - -
dezen oproep aan de Nederlandsche Re-
geerlng heeft onderteekend
Zaterdagavond omstreeks half twaalf is op
den Benoordenhoutscheweg by den Leidsche-
straatweg te Den Haag een aanrydlng gebeurd
tusschen een personenauto, bestuurd door *n 33-
jarigen Inwoner van Rynsburg en den 34-ja-
rigen wielryder C. J„ wonende in de Hobbema-
straat te ’s-Gravenhage.
Een te Wassenaar woonachtige geneesheer
verleende de eerste hulp aan den wielryder, die
ernstig gewond door den geneeskundigen dienst
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal werd ver
voerd, alwaar hy 's nachts te vier uur is over
leden.
Het rijwiel werd geheel vernield, terwyi van
den auto de rechterkoplamp en de voorruit wer
den vernield.
De politie heeft den auto in beslag genomen
en den autobestuurder, die onder Invloed van
sterken drank verkeerde, aangehouden en in
bewaring gesteld.
Het Nederl. Instituut van Automobiel- en
Motor Experts wil een nationale inzameling
houden om de Nederlandsche constructeuis
weer In de gelegenheid te stellen tot den op
bouw van een nieuw nationaal product als de
„Panderjager”.
De „wilde” bussen trekken momenteel
veel meer passagiers dan de officieele. Wil
men aan deze onwettige diensten een einde
maken, dan behoeft men maar een concessie
te verleenen aan een onderneming, die in
het belang van het publiek gaat ryden.
De Minister van Onderwijs mr. H
P. Marchant, heeft Maandagavond
van kwart over zeven tot acht uur
het spellingsvraagstuk opnieuw voor
de microfoon behandeld.
Als titel van zijn rede, welke over
de beide zenders werd uitgezonden,
had de Minister gekozen ,,De laatste
spellingronde'*.
Spr. memoreerde vervolgens nog de tractaten
van wederkeerigheld. met België en Luxemburg
getroffen en een voorloopige afspraak. met
Zwitserland gemaakt. Hieruit biykt het andere
voorname doel der wet: het scheppen van de
mogeiykheld, dat Nederlandsche arbeidskrach
ten in andere landen zonder bezwaar werk kun
nen verrichten. Een en ander is vooral van
belang voor de beroepsgroepen, waarover de
cSjmmlssie moet advtoeeren t.w. musici en artis
ten en hotel- en restaurantpersoneel, alle be
roepen met een sterk Internationaal karakter.
Na dankzegging aan den Minister wydde spr.
nog enkele woorden aan de leden, die niet In de
commissie zyn teruggekeerd.
De heer Ir. R. A. Verwey. directeur van den
Ryksdienst der Werkloosheidsverzekering en
Arbeidsbemiddeling, betuigde voorzitter en le
den zyn dank voor hun bereidwilligheid om te
voldoen aan, X Regeerlngsverzoek om hun ken
nis en krachten ter beschikking te stellen.
De fout Is deze: men houdt X correct schry-
ven van De Vries en Te Winkel voor een ken
merk van hooge geesteiyke beschaving.
Op het gebied van het taalgebruik is maat
staf het juist,
weergeven van
dingen voorzien zyn van een door genoemde
commissie afgegeven oontlngenteeringscertifi-
eaat.
Nederlandsche exporteurs kunnen op deze
certificaten aanspraak maken in evenredigheid
van de hoeveelheid sprultkool, welke zy in de
Jaren 1930, 1931 en 1932 per maand voor eigen
rekening naar Duitschland hebben uitgevoerd;
zy dienen zich daartoe vóór 5 November as. met
hun opgaven te wenden tot den secretaris der
Commissie, mr. L. Niemöller, Javastraat 80 te
's-Gravenhage. Tel. 112128.
Naar aanleiding van de faillietverklaring van
den heer Onnes, vernemen wy het volgende:
De heer Onnes woont thans op het landgoed
„Dallmln'’ in de nabyheld van Wittenberge,
welke laatste plaats gelegen is aan den spoor
weg van Beriyn naar Hamburg, ongeveer mid
den tusschen beide plaatsen In. De heer Onnes
staat daar aan het hoofd van een bedryf van
een eenige honderden hectaren groot landgoel,
waarop ruim 150 menschen werk vinden. De
faillietverklaring is gevolgd op verzoek van de
De nieuwe spelling is erin gegaan, wy zyn
aan de laatste ronde. De aanleiding voor mijn
spreken is voomameiyk het advies van profes
sor Huizinga.
Hy schryft: handhaaf Indien terugkeer nog
mogelyk is. Hy bedoelt dus: keer terug.
De geleerde openbriefschryver verkeert in de
dwaling, dat de minister van Onderwys. dien
hy ziet als een pas by ongeluk bekeerd dilet
tant, binnen zyn ambtskring van het onder
wys zekere maatregelen heeft genomen, die niet
zyn te verantwoorden.
De Minister van Onderwys heeft, met In
stemming van den Ministerraad bevorderd,
dat voor het onderwys een vereenvoudigde
schryfwyze zou worden ingevoerd. Om deze
reden zyn by Konlnkiyk besluit wyzigingen ge
bracht in de examen-programma’s, die by Ko-
nlnkiyk besluit zyn geregeld.
De minister van Onderwys heeft echter geen
voorstel gedaan om de nieuwe schryfwyze op
stel en sprong voor den ambteiyken staatsdienst
in te voeren.
Het is volkomen verklaarbaar, dat de Re-
geering dit niet doet voordat elk risico In de
algemeene aanvaarding is uitgesloten.
De wyziglng behoeft niet onmiddeliyk al
gemeen te worden toegejuicht, doch zy moet
aansluiten by het geldende systeem, zoodat zy
na betrekkeiyk kort gebruik er In gaat.
Een regeling van de schryfwyze eischt unifor
miteit.
De regeling wykt In hoofdzaak niet af van de
regelingen, die sedert 1912 zyn voorgesteld door
de deskundigen.
,Men kan nu reeds, nog geen twee maanden
sedert de Invoering, vaststellen, dat de nieuwe
schryfwyze by het overgroote deel van het on
derwys is aanvaard. De argumenten, door de
verzetslieden aangevoerd, geven geen aanleiding
om te verwachten, dat het overgroote deel van
het volk niet zal volgen.
Ik heb goeden grond om aan te nemen, dat ook
naar het oordeel van prof. Huizinga, uit we-
tenschappeiyk oogpunt op de wyziglng geen
aanmerking is te maken.
In de Torensche Allee onder Brammen is
Zondagmiddag een luxe-auto met drie inzit
tenden geslipt en tegen een boom gebotst. De
heer F. Ot en verloofde werden zwaar ge
kwetst, en naar het ziekenhuis te Zu'phen
overgebracht. Hun toestand, die gisteren nog
levensgevaariyk was, is thans redeiyk wel. De
broer van F. O. kwam er met lichte verwon
dingen af.
Een bekend geestig journalist, die zich dage-
lyks verdiensteiyk maakt door ons gevoel voor
humor wakker te houden, heeft, zoo begon mr.
Marchant, In de laatste spellingronde het beeld
gezien van de boksparty. Ik heb daaraan niet
gedacht. Het woord .jonde” heeft als zooveel
Men weet, dat over den afsluitdyk verschil
lende „wilde” en onwettige diensten onder
houden worden en dat Ged. Staten een offi
cieele aanvrage reeds eerder hebben afgewezen,
welke afwyzende beschikking door de Kroon
bevestigd is.
Niettemin kwam deze aanvrage in behande
ling. omdat de aanvrager nieuwe feiten ter
verdediging gevonden meende te hebben.
Het grootste bezwaarschrift was dat van de
Nederlandsche Spoorwegen, die met den A.T.O -
Als plaats van de volgende algemeene verga
dering werd wederom Utrecht bepaald.
,^r 13 In vele harten door dezen maatregel
een zekere verbittering geslopen. Zelfs van
de meest godsdienstige werkloozen maakt
zich thans een zekere moedeloosheid mees
ter. En dat. is te begrypen, want heel veel
van deze menschen zien geen uitkomst
meer voor de zich opstapelende moeilijk
heden. Niet alleen zijn de steunbedragen
zoodanig gedaald, dat zij in vele gevallen
ontoereikend zjjn om aan alle noodzakelyke
gezinsbehoeften te voorzien, maar boven
dien opent zich voor hen geen enkel per
spectief meer, dat hoop kan geven.”
nationale cultuur even hooge rechten heeft als
de spreektaal;
2e. dat de verhouding van schryftaal tot
spreektaal in het Nederlandsch buitengewoon
Ingewikkeld is, zoo volstrekt eigenaardig, dat zy
byna als twee talen kunnen worden beschouwd,
waarvan de ontwikkelde Nederlander zich met
geiyk gemak bedient;
3e. dat men, zooals de toestand ten opzichte
van onze taal was. de spelling nauweiyks kon
wyzlgen, zonder de taal zelf aan te tasten.
Ongetwyfeld zal de „roep uit het volk”
in een motie met politieke pointe worden
omgezet. En speculeerende op de ontevre
denheid tegen het Kabinet-Coiyn en de
democratie in de christeUjke partyen zul
len de voorstellers een meerderheid trach
ten te vormen. En wee, wie zich tegen wat
meer voeding, kleeding en dekking van
werkloozen midden in den winter verklaart.
De demagogen zullen den tegenstemmer
uitspelen als een socialen onbarmhartige,
wien zyn houding moet worden Ingepeperd
tegen de nieuwe verkiezingen.
Natuuriyk zullen de christeUjke partyen
aan deze deirikgogie niet meedoen. Aan
looze beloften hebben de werkloozen niets,
men moet ze kunnen inlossen. Ongetwy
feld zyn in de petitie verlangens vervat,
die ook in christeiyke kringen leven. Maar
dezen wUlen minder negatief en met ver-
myding der demagogie deugdeiyker hel
pen. Ze bUjven op het Kabinet-CoUJn al
hun invloed uitoefenen voor werkverschaf
fing en constructieve poUtiek. Het is trou
wens een feit, dat in de vaststelling der
■teunnormen de steun in vele gevaUen zoo
dicht het loon nadert, dat de prikkel tot
werk, gegeven de traagheid van de men-
■cheiyke natuur, zyn effect verliest.
Met name de R. K. Staatsparty komt
▼oor meer activiteit van het Werkfonds
op, meer industrialisatie en het scheppen
van loonende arbeid. Dezer dagen pu-
bUceeren wy een uitgewerkt plan voor het
betrekken van 50.000 werkloozen aan der-
geiyken arbeid. Ook met de verlaging van
het indexcyfer, de huren en andere lasten
moet de massa geholpen worden.
Wat in het byzonder de werkloozen be
treft zou tot zekere grens de bepaUng moe
ten worden opgeheven, dat twee derde
worden afgetrokken van byzondere ver
diensten of de hulp door particuUere Uef-
dadlgheid. En opnieuw zou eens de vraag
moeten worden bezien, of ook onder de
werkloozen zelf niet een rechtvaardiger en
effectiever verdeeling van de gelden
openbare kassen ware te verkrygen
individueele ultkeering.
Maar de groote hulpbron biykt werkver
schaffing. De financiering daarvan to met
een eenvoudig vraagstuk, vooral als zy uit
nieuwe belastingen moet worden gepompt.
Een meer aanlokkeiyke oplossing ware
het ultschryven van een groote leenlng te
gen een laag percentage van 2 of pro
cent, liefst een premieleening met kleine
coupures. Wanneer enkele leden van den
Naar wy van oficleele zyde vernemen, is het
bericht, als zou de Dultsche Regeering een cre
diet van R.M. 106.000 beschikbaar hebben ge
steld voor den aankoop van versche haring In
Llmuiden, welk bedrag buiten de Clearlngs-
overeenkomst met Nederland zou vallen, zoo
dat exporteurs onmiddeliyk betaling zouden
ontvangen, onjuist.
Van een dergeiyk voornemen der Dultsche
Regeering was ter bevoegder plaatse niets be
kend.
Spruitkool naar Duitschland
De commissie voor den gecontlngenteerden
groentenexport naar Duitschland maakt bekend,
dat ingevolge het Nederlandsch-Dultsche han-
delsverdrag de invoer van spruitkool In Duitsch
land gedurende de maanden November en De
cember kan geschieden tegen een Invoerrecht
van 5 M. per 100 K.G. mits de betreffende zen-
Het vraagstuk van de schryfwyze
is geenszins „wanhopig en
schier onoplosbaar”
Het onderwys is veroverd. In een belangryk
deel van den publleken dienst is de nieuwe
schryfwyze Ingevoerd. In het maatschappeiyk
leven dringt zy verder door van dag tot dag.
Dagbladen hebben haar aanvaard en talloose
periodieken. Dageiyks komt de vereenvoudiging
van de pers. De advertenties in de nieuwe
schryfwyze nemen snel toe.
eigen orgaan voor het Mgr. Mutsaersoord” Het
bestuur was van meenlng, dat met het oog op
de kosten daarvan, dit niet geheel verant
woord zal zyn. In het .Rechte Spoor” Is ge-
legenWid te over om mededeelingen te doen en
propaganda te maken.
De heer J. Hellemons, eere-voorzitter van 8t.
Raphael, sprak aan het einde der bijeenkomst
een krachtig woord, waarin hy er op wees, dat
door de organisaties zooveel tot stand is ge
bracht en thans is het noodlg nog meer krach
ten in te spannen dan vroeger, om de afbraak
tegen te gaan.
voor dader
In verband met den grooten aanvoer van
pekel- en steurharing in de. laatste weken en
de zeer ongunstige vooruitzichten voor den af
zet daarvan, worden door den Minister van
Economische Zaken maatregelen getroffen en
voorbereid om den aanvoer binnenkort geheel
te doen beëindigen
Met de vereenvoudiging zyn wy in twee
maanden verder dan de nieuwe De Vries
en Te Winkel is gekomen In tien Jaren.
Het heeft toen zoo lang geduurd, doordat
Thorbecke en zyn ambtsopvolgers op dit
terrein geheelonthouder waren.
en J. F. G. Wigman, werden, daar geen tegen-
candidaten waren ingekomen, herkozen.
Het jaarverslag van den secretaris, hetwelk
wy reeds publiceerden, werd goedgekeurd, het
welk ook het geval is met het financieel jaar-
OndOfgetoekenden, allen Nederlanders verslag van den penningmeester, den heer J.
boven 21 jaar, dringen er. in verband met
den grooten nood onder de werkloozen, by
Uw Regeering op aan, spoedig maatregelen
te treffen tot:
1. verhooging van de thans algemeen te
laag geachte steunnormen;
2. verhooging der percentages, in het by
zonder voor de arbeiders met lage loonen
en groote gezinnen;
3. verstrekking van een toeslag op de
uitkeeringen gedurende de wintermaanden;
4. verstrekking op ruimere schaal van
kleeding en dekking aan de werkloozen;
5. ruimere beschikbaarstelling van goed
koope boter, en beschikbaarstelling van
goedkoope aardappelen;
8. hulp aan de jeugdige werkloozen door
arbeid of steun.
Schryf- en spreektaal
Prof. Huizinga behoorde te weten:
lo. dat de schryftaal als Instrument eener
In de eerste plaats heeft de Minister door
wyziglng van de crisis-harlngbeschlkklng 1934 I
bepaald, dat het tydvak waarin schepen ter
haringvangst mogen uitvaren zal eindigen met
ingang van den 4den November 1934. zoodat
na 4 November u. geen schepen meer zullen
mogen uitvaren.
Voorts to door den Minister aanhangig ge
maakt een kort besluit tot wyziglng van het
crisis-haringbesluit 1934 I. welk ontwerp reeds
In een vergevorderd stadium van behandeling
verkeert en hetwelk een bepaling bevat, dat de
aanvoer van pekel- en steurharing na 4 Nov.
a* is verboden.
j j et petitionnement voor meer steun
volgens den voorzitter van het N.V.V.
ügt deze uitkomst de hoop, dat het totaal
aantal handteekenlngen de 500.000 zal over
schrijden.” Zoo tenminste bericht de Ar
beiderspers.
Huls aan huls dragen roode werkloozen I socialen en
„Wy medegeleefd, bleek dezer
het adres, door het Haarlemsche afdee-
llngsbestuur der R.K. Staatsparty aan het
Bestuur in Den Haag gericht en waarin
wordt aangedrongen, zich met onze R.K.
Kamerfractie te verstaan, opdat zy alles
in het werk stelt, om ook de Regeering te
bewegen, harerzyds krachtiger maatrege
len te nemen ter bestrydlng van de werk
loosheid en vooral werkverruiming en meer
flnancleele hulp voor de jeugd-werkloozen-
zorg.
Ik moge opmerken, dat. ter wille van de on
misbare continuïteit, de oude veste niet wordt
omver gehaald, doch gerestaureerd Bulten de
restauratie blyft alles hetzelfde.
Het goede, dat verloren gaat, bouwt prof
Huizinga op In vieren.
Ie. Het schriftbeeld wordt onduldelyker. De
vlugge lezer kan het gelezene niet meer by ge-
heele zinsneden tegelijk opnemen.
De bewijzen voor het tegendeel liggen voor
het grypen. De goed gestyleerde geschriften
in de vereenvoudigde schryfwyze zyn talloos.
2e. Door „Duits naast Pruisisch” zal het ge
voel voor den bouw der taal schade lyden.
Ik kan erkennen, dat het handhaven van de
uitgang toch, geschied ter eere van het. aert-
hetlsche gevoel van prof. Huizinga en anderen
de nieuwe methode niet oplutotert. Men reu
van een schönheltsfehler gunnen spreken. Maar
dat hierdoor het gevoel voor de vorm der Ne
derlandsche taal zou worden afgestompt, is
overdreven.
3e. Allerkostbaarste taalmiddelen worden roe
keloos prys gegeven.
Juist is, dat men by X gebruik van den vorm
zich zal hebben te richten naar het beschaafde
taalgebruik.
De genitief „der” daarentegen kan
blyven gebruiken over de geheele lyn.
De Vries en Te Winkel staan tot Slegen
beek als een ameublement uit massapro
ductie met goedkoop trijp, met een buffet
met gekleurde glaasjes in de deuren en
een karpet uit een plattelandswarenhuto
staan tot een deftig en rustig antiek inte
rieur. De Vries en Te Winkel is confectie.
ministerraad over zekere gemoedsbezwaren
konden heenstappen schreven wy reeds
zou zulk een premieleening het meest
aanbevelenswaardig zyn. Een leenlng voor
arbeid, met een aanlokkeiyk winstkansje
ien een doelmatige reclame: het succes is
de(]’'erkIo°zen haaW« over het by voorbaat verzekerd. In onzen gedach
half millioen handteekenlngen en tengang zou het bedrag van zulk een lee-
..wet- nlng zich niet tot één of twee honderd
millioen moeten beperken, opdat een groot
plan van werkvoorziening, zeg voor drie
jaren, zou kunnen worden opgezet.
Dat in katholieke kringen hevig met den
economlschen nood wordt
dagen weer uit
