ONS BLAD
i
I
H z
l
Symptomen van een nieuwen tijd
Kard. Pacelli weer
te Rome
Het nieuws van heden
Onze handel met
Duitschland
I
s
S
-I
DE BAROMETER
Mandsjoekwo’s
olie-politiek
De hongerstaking
in Hongarije
Na den opstand in
Spanje
UIT DE STAD VAN HET
VATIC AAN
Lamoureux naar
Moskou
s
ONWEERSWOLKEN, DIE
VOORBIJDRIJVEN!
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
fl—
van
Maarschalk Pétain
Heemstede, lost het
Hartelijk verwelkomd
Kabinetscrisis in
Egypte?
Fransche ministerraad
bijeen
Rumoerige zitting
De noodtoestand in de
haring-industrie
Jones en Waller in
Engeland
Een gezond dorp
Het Saar-plebisciet
Politie arresteert eenige personen
Kransen op het graf van
Planetta
Het clearingverdrag
opgezegd
Conferentie inzake
wapenhandel?
Vragen aan den Britse hen minister
van handel
Zyne Eminentie vol geestdrift
over het Eucharistisch Con
gres te Buenos Aires
nieuw Fransch-Russisch
handelsverdrag
f
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1934
Vervolging ingesteld tegen oud-
minister Prieto
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
De 800 millioen
Pétain
N.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
JOH.LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
ELASTIEKEN KOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Premier biedt ontslag van twee
ministers aan
Een Britseh plan: Duitschland tot
deelneming bereid
NORTH
Waarschynlyk zal het congres van
Nantes een mylpaal zyn voor
het radicaal-socialisme
Het werk van buitenlandsche com
munisten. Een arrestant werpt
zich uit een venster
De voorzitter van de Nederlandsche Wielrenunic, Jhr. van den Bergh van
startschot van de Zesdaagsche in de hoofdstad
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
r STATE
<- axtud
k». goed
Voor een
N00RD-H0LL ANDSGH DAGBLAD
Kabinetscrisis in Egypte?
Z. Em. Kard. Pacelli weer te Reme
:k
West-Indië en de K.LJK; onderboad met dea
1 --
heer Bonman.
De Pransche
O
atechapptj ma*
5 mlllioen yen opa-
Noodlandlnc ran een militair
(N.-BJ; de inzittenden ongel
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 28
Stand op Zaterdag aar MM 78S.7
Vorige stand 1SS»
De Roemeensche minister van Buitenlandsche Zaken Titulescu (mid
den) bü zifn aankomst aan het station te Stamboel
o!
Een sensationeele uitvinding: meter die smidse
benzine en zonder olie loopt.
Nieuwe prijs roer literatuur ingesteld deer do
Maatschappij der Nederiandaehe Letterheads.
WQzlging In de leiding ran het Ned. Clearing*
Instituut te wachten.
Tandarts te Den Haag, htf oen twist met een
collega, gedood.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Tdldfoon Administratie 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Ppr kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f 2.85
M«t fleillurtreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
Rumoerige zitting van den Franachen Minis*
terraad.
Na het overlijden van abt Pieraml, is tot stjn
opvolger als postulator in het zaligverUarings-
proces van Paus Pius X benoemd de generaal*
procurator der Benedictijnen van Vallombrooo,
dom Albert Parent!.
Deze benoeming Is geschied door de acht over*
levenden van de 28 kardinalen, die in 1023 bet
proces aanhangig maakten en den eersten postu
lator aanwezen. Tot die 8 kardinalen behoorde
ook nog kardinaal Morl, die 30 September JX
overleden is.
BOEDAPEST, 2 Nov. (Reuter) De geheime
politie heeft na lange, ui.erst moeilijke naspo-
rlngen kunnen vaststellen, dat de mijnwet-
kersstaking te Pees, waarbij een
arbeiders een langdurige ondergr
I
<1
a
Geseind te De Bilt 2 November
15.00 uur aan alle posten: „Attentiesein
neer”.
Zon op 7.00 - onder 4.27 - Licht op 437
Maan op v.m. 2.35 onder nam. 239
Nieuwe Maan 7 November
LONDEN, 3 Nov. Naar verluidt Is In tegen
stelling lot in Parijs verspreide berichten door
de Pransche regeerlng geen beroep gedaan ot
ds Engelsche tot beschikbaar stellen van troepen
voor het geval Frankrijk sten genoodzaakt sou
tien militaire maatregelen tan opsiebts van bet
Saargebted te nemen.
LONDEN, 2 Nov. (Reuter). Volgens de „News
Chronicle" zou de Engelsche regeerlng bet plan
hebben opgevat te Londen een conferentie bij
een te roepen ter behandeling van het vraag
stuk van den wapenultvoer. Zü zou met women
gehouden onder de auspiciën van den Volken-
PARIJ8 2 Nov. (per tel.) De ministerraad
heeft hedenavond een vergadering gehouden,
welke van 5 tot 8 uur duurde. President Dou
mergue heeft zijn voorstellen uiteengezet en
toegellcht. Daarop volgde een bespreking, waar
bij het herhaadeljjk zeer rumoerig toeging Een
beslissing kon niet genomen worden. Eventueeie
besluiten zullen worden genomen In den minis
terraad van morgen.
PARUS, 3 Nor. (Reuter),
minister van Handel, Lamoureux, zal op uit-
noodiging van Sovjet-Rusland in bet e begin
van de volgende week naar Moskou vertrek
ken vergezeld van een hoogen ambtenaar,
waarschijnlijk van den chef van de afdeelmg
handelsaccoorden, Bonnefou Craponne.
Lamoureux zal van zijn verblijf In Rusland
gebruik maken voor het aanknoopen van on-
derhandellngen voor de vernieuwing van bet
1 Januari 1935 a floepende Fransch-Russlsche
handelsverdrag.
CAIRO, 2 Nov. (Reuter). De Egyptische pre
mier Jehla Pasja, is door koning Foead in het
paleis Montaza te Alexandria In audiëntie ont
vangen. HU heeft het ontslag aangeboden van
den minister van verkeerswezen en den minis
ter van landbouw. De beslissing over deze ont-
slag-aanvrage zal wellicht tijdens de op Zater
dag vastgestelde audiëntie vallen. Met het oog
op den huldigen toestand acht men het zeer
waarschUnlUk. dat het geheele kabinet zal af
treden.
De blnnenlandsche politieke toestand ver
scherpt zich meer en meer. De Brltsche Hooge
Commissaris heeft geweigerd den Egyptlschen
minister-president te ontvangen en directe on-
derhandellngen geopend met de omgeving van
den Koning. klaarblijkelijk om den val van het
huidige kabinet te bewerkstelligen.
ZARA, 2 Nov. (V.D.). Het dorp CasalL res-
aorteerende onder de gemeente Zara. heeft een
nieuw record gevestigd: op de 400 inwoners is
In 22 maanden slechts één sterfgeval voorge
komen en dit nog wel van een vrouw, die met
eens In Casali was geboren. In deze 22 maan
den vonden ruim 70 geboorten plaats.
Mandsjoekwo’s olie-politiek;
aandeeienkapiteal van
richt.
WEENEN. 3 Nov. Naar de ..Relchspoet" me
dedeelt. zün vandaag op het graf van den
moordenaar van Dollfuss Planetta, kransen
gelegd met opschriften, welke politieke toe
spelingen bevatten. De politie heeft eenige ar
restaties verricht.
T8JANOT8JOEN, 2 Nov. (DJfR.) Gemeld
wordt, dat de MandsjoerUsche regeerlng een
verordening heeft onderteekeAd, waarbü een
petroleummaatschappl) onder den naam .Afan-
shukuo Oil Cy” wordt opgericht met een kapi
taal van vtjf millioen yen.
Een aantal aandeelen. ten bedrage van een
millioen yen, zal in het bezit blijven der Mand-
sjoerUsche regeerlng; twee millioen zal in han
den komen van den Zuld-Mandsjoertjschen
Spoorweg, terwUl de resteerende twee millioen
zullen worden opgenomen door petroleummaat-
schappUen.
De belde ollemaatschappUen. die in dit ver
bana genoemd worden, staan In nauw contact
met groote Japansche concerns.
Tot voorzitter van de nieuwe maatschappU
Is Thosimoto benoemd.
LONDEN, 3 November (Reuter) Jooea m
Waller zUn heden op het Londensche vliegveld
Lympne gearriveerd en hebben daarmee net
record gevestigd voor de retourvlucht Engeland
—Australië.
nomen. Dit comité had niet aan den opstand
deelgenomen, omdat het de order» van het na
tionale comité te laat had ontvangen.
De kwestie betreffende de uitvoering dei
doodvonnissen, uitgesproken tegen de opstande
lingen, geeft nog steeds aanleiding tot wrijvin
gen in het kabinet zelf en tusschen de leden
der regeerlng en den president der republiek.
In drie dagen Is de regeerlng zes maal bijeen
gekomen om dit probleem te bespreken. Na al
deze besprekingen Is alleen het doodvonnis, uit
gesproken tegen twee rebellen, die met wapens
In de hand werden aangetroffen na eenige poll-
tle-agenten vermoord te hebben, executoir ge
worden.
De kwestie Is thans nog meer gecompliceerd
tengevolge van het feit, dat talrüke nieuwe
doodvonnissen zouden zün uitgesproken tegen
revolutlonnalren In het Asturische dorp Turon
die bekenden dertien notabelen en Ingenieurs
te hebben vermoord.
Met het oog op gerezen moeilijk
heden hg de uitvoering van het
Nederlandsch-Duitsche clearingver
drag van 21 September 1934, heeft
de Nederiandaehe Regeering Vrjjdag
yebruik gemaakt van de haar ver
leende bevoegdheid, dit verdrag
Jtaet een tnvnjnn van I 4 dagen op te
Het WeeriiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiRiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
I Verwachting: Zwakke tot matigen, later
3 wellicht sterkere toenemende Westelijke
I tot Zuid-Westelijken wind, half tot zwaar
bewolkt, aanvankelijk weinig af geen
neerslag, koude ochtend, later iets zachter.
Verdere vooraKziehton: Ttjdelük zach
ter.
I
MADRID, 2 Nov. (Reuter) Het blad .A3 De
bate” zegt te weten, dat de procureur der
republiek een vervolging zal Instellen legen de
organisaties, welke aan den jongs.en opslanc
hebben deelgenomen, alsmede tegen den oud-
mlnlster Indaleclo Prieto, die In zün verklarin
gen, te ParUs afgelegd, de verantwoordelUkheld
voor de revolutionnalre beweging voor hem en4
de socialistische partU heeft opgeëischt.
Te Osén in Zuld-Sponje Is een revolutionnalr
comité, bestaande uit 14 leden, gearresteerd
1353 geweren en 229 revolvers zUn in beslag ge-
r
LONDEN, 2 Nov. (Reuter) Het lid van
het Lagerhuis Loftus heeft den minister van
Handel, Runclman, de vraag gesteld, of het
hem bekend was, dat de Sovjet-Russlsche re
geerlng onlangs 170.000 vaten haring van Ne
derland heeft gekocht op 12 maanden credlet
en of soortgelijke credletfacUltelten niet kon
den worden tot stand gebracht voor de Brlt
sche haring-exporteurs, zulks met bet oog op
den noodtoestand, waarin de haring-lndustrle
verkeert.
De minister heeft hierop het volgende ge
antwoord:
aar Ik vernomen heb, hebben eenige par
ticuliere Nederlandsche firma's onlangs een
contract afgesloten voor de levering van 25.000
vaten haring aan Rusland.
Dit is waarschUnlUk de transactie, waarop
appellant doelt.
Het Is mU niet bekend, of hlerbU bepaalde
crealetfaclliteiten werden bedongen.
De advles-commlssle van het bureau voor ga
rantie van export-credleten (exports Credits
Guarantee Department) is belast met het on
derzoek van alle garantle-maatregelen door
exporteurs van goederen, vervaardigd in En
geland en eventueel bUzondere wenschen van
de haring-exporteurs zal zU steeds gaame in
overweging nemen.”
root aantal
idsebe hon
gerstaking hielden, het werk is geweest van
bultenlandsohe communistische agen.eft.
De politie kon in een café alhier drie per
sonen arresteeren. Dit bleken communistische
arbeiders te zUn. die In verschillende landen
reeds herhaaldelUk wegens ernstige mlsdrUven
straffen hebben ondergaan, en eenlgen tüd ge
leden door Hongarije naar Moskou zijn gezon
den. TUdens het verhoor deelden twee der ar
restanten mede, dai zU door Moskou naar Hon
garije waren teruggezonden om de mUnwerkers-
staking te organlseeren. ZU beweren echter van
de plannen voor de hongerstaking niet op de
hoogte te zUn geweest.
De leider. Hoffmann, die tegelUk met hen is
gearresteerd, on.kende lets met de mUnwer-
kersstaking te maken te hebben. Midden in het
verhoor wierp hU zich plotseling met een sprong
door het gesloten venster op straat, waar h*
met een schedelbreuk en gebroken ledematen
werd aangeiroffen. Kort na zUn opname in het
gevangenls-hospitaal is Hoffmann aan zUn
jfTvare verwondingen overleden.
Op grond van de verklaringen der drie agen
ten van Moskou heeft de politie nog 11 per
sonen gearresteerd.
(Van onzen Romelnschen correspondent).
De „Conté Grande” Is Donderdag te 2 uur
van Barcelona vertrokken. BU bet vertrek van
het schip werd de menigte, die achter het troe
pencordon wachtte tot de havenkade toegelaten
en juichte den PauselUken legaat toe met bet
geroep: .Xeve bet Katholieke Spanje", Jjevt
de Paus". Vanaf de brug van het schip zegende
de kardlnaal-legaat de menigte en met haar
gansch katholiek Spanje.
Vrijdagochtend te 7 uur liep het schip de
reede van Villa Franco aan. waar Mgr. Montlnl
van de PauselUke staatsaecrearle en graaf Della
Torre aan boord kwamen en den kardinaal-
legaat de eerste groeten en berichten uit Rome
brachten.
Om 130 uur 's middags meerde de „Conté
Grande” in de haven van Genua. De kardinaal
aartsbisschop van Oenua en de plaatselUke
autoriteiten verwelkomden den kardinaal en
vergezelden hem naar het station, waar de pre
fect en de podesta hem opwachtten. langs den
weg bracht een cordon van Itallaansche troepen
de eerbewUzen.
Met den trein van 3D5 verliet ds PamelUke
Missie* Genua om te 8.40 te Rome aan te
xomen, wióï'de kardlnaal-legaat door tafrUkê
Vatlcaansche en Romelnsche persoonlUkheden
werd verwelkomd. HU ultte zich geestdriftig
over «Un reis naar bet Katholieke Zuid-Ame
nka en over het Eucharistisch Congres De
menigte in bet station Tefcunl bereidde den
kardinaal-staatssecretaris een spontane en nar-
telUke ovatie.
SilllllllltlIllllllllHIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHIIIIHIIIIIIIINIIIIIIIli
dat de flnancieele kamer-cotnmlssie. die zelfs
niet voor een sensationeel gerucht vervaard Is.
er stil van is geworden en den grijzen maar
schalk zUn 800 mlllioen franken heeft toege
staan ter versterking van Frankrijks weer
baarheid. Tusschen haakjes wil Ik hlerbU aan-
teskenen dat deze verhooglng van het budget
voor oorlog niet moet worden beschouwd als
een bewijs voor FrankrUks militarisme. Wie
deze gevolgtrekking zou maken, kent dit volk
niet, welks grootste ideaal is met rust gelaten
te worden, althans nu en in een afzienbare
toekomst.
FrankrUk heeft vóór alles behoefte aan een
veilige oostgrens als conditio sine qua non
voor zUn vereischte blnnenlandsche emancipa
tie.
bond en evenmin met do ontwapeningsconfe
rentie in verband staan.
Duitschland. dat officieus Is gepolst, heeft
reeds te kennen gegeven, dat het bereid la er
nan deel te nemen.
Men acht het evenwel twUfelachtlg of
FrankrUk, de Kleine Entente en Rusland er In
zouden toestemmen, dat de quaestie niet meer
onder Oenéve zal ressorteeren.
In politieke kringen verdenkt men er de
Brltsche regeerlng van. dat zU aldus een onder
zoek naar den wapenhandel In Engeland, dat
door eenige parlementaleden is gevraagd, wil
trachten te vermUden.
BET NEDERLANDSCH-DUITSCHE CLEA
RINGVERDRAG DOOR ONZE REGEERING
MET VEERTIEN DAGEN OPGEZEGD.
(BUzondere correspondentie)
Ook FrankrUk bevindt zich op een keer
punt van zUn geschiedenis. Veel keus wordt
zelfs dit land niet gelaten. ElgenlUk kan het
iJechts beslissen tusschen twee grootheden: het
herstel van de oude en beproefde orde, maar
dan gemodelleerd naar de eischen van den
nieuwen tUd, of de grondvesting van een nieuw
evenwicht op de brandende puinhoopen van
een verslapte burgerlUke maatschappU- Voor
dit laatste standpunt voelt het Fransche volk
gelukkig niet veel. Het druischt tegen zUn ge
heele mentaliteit In om voor de problematische
Uitkomsten van een politlek-sociale leerstellig
heid alles op het spel te zetten, wat het gedu
rende eeuwen moeizaam vergaard heeft aan
geestelUk en stoffelUk bezit. In dit licht bezien
was zelfs de groote revolutie geen opstand te
gen een bestaande orde maar tegen de mis
bruiken van een bepaald bewind, dat de vor
men had aangenomen van een gevaarlUke de
generatie. Bovendien kunnen communisme en
spciallsme het Fransche volk geenszins vol
doen. Het heeft een. Intuïtieve afkeer van deze
leerstelligheden van kennelUk Oennaansche
kwaliteiten. Marx mocht een persoonlUkheld
zUn, hü was vóór alles een Dultscher. ZUn
theorieën zUn zwaar en plomp. ZUn oplossin
gen bevatten geen schijn van elegance en
charme. Hierom alleen reeds komen zU de
groote massa van het Pransche volk verdacht
voor. Slechts noode is de Franschman socia
list. Alleen als hU geen redding meer ziet, ver
klaart hU zich communist. Slechts het meest
afschuwwekkende proletariaat en een licht-
looze industrieele knechtschap kunnen een
vruchtbare voedingsbodem zijn voor het llnks-
extremlsme.
Het lijdt dus geen twUfel, dat de groote
meerderheid der Franschen het herstel van de
oude en beproefde orde naar de eischen van
dezen tUd verkiest boven het communistische
en socialistische avontuur. Over de wUze al
leen. waarop de reorganisatie van de orde moet
geschieden is men het niet eens. Gelukkig sa)
ook hier het tmperatlevë**bevel van den tijd
beslissen. De eischen der realiteit blUken nog
steeds zwaarder te wegen dan alle schoon-
schUnende politieke leuzen. Dit nu heeft het
jongste radlcaal-soclallstlsche congres van Nan
tes bewezen. Moest men alles gelooven wat er
aan dit congres voorafgegaan is. dan zag de
situatie er verre van bemoedigend uit. Ge
heel anders den verwacht kon worden is dit
politieke spel geëindigd. De radicaal-socialis
ten hebben het gevaar gevoeld. Sedert eenlgen
tüd door hun bondgenooten. de socialisten, al
leen gelaten, hebben zü zich thans catego
risch moeten uitspreken. Deze uitspraak ge
tuigt van een onmiskenbare voorzichtigheid
Dit kon dank zü de energieke Interventie van
president Herrlot en dank, zü ook de omstan
digheid, dat het radicaal-socialisme gecompro
mitteerd door diverse schandalen, zooals uit de
departementale verkiezingen bleek, een minder
groot populair vertrouwen had dan tevoren
Doch ook zonder schandalen heeft deze partij
voor een nabije toekomst slechts een geringe
bestaanszekerheid. ZU Is hiervoor veel te nega- I
tlef en te vaag, zooals dat bU ons het geval was
met het oude liberalisme. Een van haar hecht-
ste schoren Is nog haar naar buiten gedragen
liefde voor de republiek, en natuurlUk ook voor
de karakteristieke republikeinsche Instellingen.
Slechts aan een bedreiging van deze laatste zou
zü een motief hebben kunnen ontleenen om
Doumergue haar vertrouwen op te zeggen. Op
één enkele uitzondering na zou zü zichzelf kun
nen vereenlgen met de noodzakelüke wüzigin-
gen van een aftandsche constitutie, die bo
vendien een tUdelük karakter draagt. Die uit
zondering nu was het naar huls zenden van
de Kamer zonder voorafgaande goedkeuring
van den Senaat. Wie senaat zegt, denkt aan
een verzameling van levenlooze historische per
sonen. Als vitele grootheid beteek^nt hel Fran
sche hoogerHuls nog minder dan soortgelüke
instellingen in andere landen. Als strulaelblok
voor de regeerlng is dit instituut van oude
heeren Ideaal.
Voorts staat het als bolwerk tegen ieder
politiek modernisme. Op hem stuiten noodza
kelüke instellingen als algemeen, actief en
passief vrouwenkiesrecht geregeld af. En het
was te verwachten, dat het verzet zou teekenen
tegen Doumergue’s voornemens om het het
prerogatief van beslissend medezeggingschap te
ontnemen. Ten aanzien van dit eene punt nu
heeft men Herrlot de handen niet vrü gelaten
Het is zeker dat de radlcaal-soclallstlsche lei
der alles In het werk zal stellen om president
Doumergue te doen afzien van zün voornemen.
Of hü hierin slagen zal, Is zesr twUfelachtlg.
Een verhooglng van de continuïteit der Fran
sche cabinet ten zonder deze hervorming op het
punt van kamerontbinding. Is reeds bU voor
baat gecompromitteerd. Hoe dit probleem tot
bevrediging van leder der betrokkenen gere
geld zal kunnen worden, Is niet makkeluk te
voorspellen. Wü voor ons gelooven dat er nog
meer water zal moeten in den radicalen wün
Alleen In dit geval zal de wapenstilstand tus
schen de burgerlUke politieke partUen effectief
kunnen zün. Inmiddels staat het vast, dal wü
binnenkort den tocht naar Versailles zullen
beleven en voorts dat het Fransche radicaal-
socialisme zich de waarschuwing van den bin-
nenlandschen toestand ter harte nemende,
luistert naar rede en gezond verstand.
En wat de waarschuwing met betrekking tot
den buitenlandschen toestand betreft, die heb
ben wü vandaag gehad van den vuurvreter
Pétain. maarschalk, minister van oorlog en
tevens een der winnaars van Verdun. AlszooH
man. die niet gewoon is het woord te voeren,
die heel wat meer gepresteerd beeft aan de
meeste politici en die bovendien van iedere
politieke leus los slaat, zich de moeite getroosi
om iets ernstigs te vertellen, moet men niet
alleen luisteren, doch tevens zün taai beschou
wen als de eenige. welke den toestand sulver
weergeeft. En minister Pétain heeft dusdanige
bewUzen geleverd van de bulteniarrdsche ge
varen, die den Europeeschen vrede bedreigen,
