ONS BLAD
1
e
t
I'
I,
a E
x r
L
L
I
Symptomen van een nieuwen tijd
Kard. Pacelli weer
te Rome
heden
Het
Onze handel met
Duitschland
nieuws van
DE BAROMETER
De hongerstaking
in Hongarije
Na den opstand in
Spanje
Mandsjoekwo’s
olie-politiek
Lamoureux naar
Moskou
ONWEERSWOLKEN, DIE
VOORBIJDRIJVEN?
UIT DE STAD VAN HET
VATIC AAN
1
9
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
van
Maarschalk Pétain
Heemstede, lost het
Hartelijk verwelkomd
Kabinetscrisis in
Egypte
Rumoerige zitting
De noodtoestand in de
haring-industrie
Jones en Waller in
Engeland
Een gezond dorp
Het Saar-plebisciet
jlitie arresteert eenige personen
r
Ti
De 800 millioen
Pétain
Conferentie inzake
wapenhandel?
"ransen op het graf van
Planetta
Het clearingverdrag
opgezegd
Een Britsch plan: Duitschland tot
deelneming bereid
Vervolging ingesteld tegen oud-
minister Prieto
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
NORTH
L
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
ELASTIEKEN KOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Fr an ache ministerraad
bijeen
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiinii^
Voor een nieuw Fransch-Russisch
handelsverdrag
Zyne Eminentie vol geestdrift
over het Eucharistisch Con
gres te Buenos Aires
1
I
Waarschijnlijk zal het congres van
Nantes een mijlpaal zijn voor
het radicaal-socialisme
Het werk van buitenlandsche com
munisten. Een arrestant werpt
zich uit een venster
I
Premier biedt ontslag van twee
ministers aan
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
4
De voorzitter van de Nederiandsche Wielrenunie, Jhr. van den Bergh van
startschot van de Zesdaagsche in de hoofdstad
Vragen aan den Britschen minister
van handel
ZATERDAG 3NOVEMBER £9341
T STATE
Altijd
Soeo
ii
le
i
4.
f”
Kabinetscrisis in Egypte?
Z. Em. Kard. Pacelli weer te Rome aangekomen.
O O
i
ver-
kelüke
i
on'angs
on t wapeningscont e -
l
er
r
twtyf elachtig
socialli
l
J»
■J
f
id
er
r
ZARA. 2 Nov. (VB.). Het dorp Casall. res-
sorteerende onder de gemeente Zara. heeft een
nieuw record gevestigd: op de 400 Inwoners is
in 22 maanden slechts één sterfgeval voorge
komen en dit nog wel van een vrouw, dl/ met
eens In Casall was geboren. In deze 22 maan
den vonden ruim 70 geboorten plaats.
De Roemeensche minister van Buitenlandsche Zaken Titulescu (mid
den) bij zyn aankomst aan het station te Stamboel
LONDEN, 2 Nov. Naar verluidt is In tegen
stelling lot In Parijs verspreide berichten door
de Pransche regeerlng geen beroep gedaan op
de Engelsche tot beschikbaar stellen van troepen
voor het geval Frankrijk zien genoodzaakt sou
zien militaire maatregelen ten opzichte van bet
Baargebled te nemen.
West-Indië en de K.L.M.; onderhoud met den
heer Bonman.
Een sensationeele uitvinding: motor die zonder
benzine en zonder olie loopt.
Na het overlijden van abt Pierami, is tot zijn
opvolger als poetulator in het zaligverklaring*-
proces van Paus Pius X benoemd de generaal-
procurator der Benedictijnen van Vallombroao,
dom Albert Parent!.
Deze benoeming is geschied door de acht over
levenden van de 28 kardinalen, die In 1923 het
proces aanhangig maakten en den eersten postu
later aanwezen. Tot die 8 kardinalen behoorde
ook nog kardinaal Morl, die 30 September JJ.
overleden is.
Nieuwe prijs voor literatuur ingesteld door de
Maatschappij der Nederiandsche Letterkunde.
Rumoerige zitting van den Franschen Minis
terraad.
Wijziging in de leiding van het Ned. Clearing-
Instituut te wachten.
>d
in
ig
at
ie
)e
er
et
Stand op Zaterdag 9 wr vjn.: 795.7
Vorige stond 7MJ
Verdere vooruitzichten: TtydelUk zach
ter.
:h
te
>r
n
I
jr
P
n
l-
jt
Verwachting: Zwakke tot matigen, later
wellicht sterkere toenemende Westelijke
tot Zuid-WestelUken wind, half tot zwaar
bewolkt, aanvankelQk weinig of geen
neerslag, koude ochtend, later iets zachter.
MADRID, 2 Nov. (Reuter) Het blad ..El De
bate” zegt te weten, dat de procureur der
republiek een vervolging zal Instellen tegen de
organisaties, welke aan den jongs.en opstanc
hebben deelgenomen, alsmede tegen den oud-
mlnister Indalècio Prieto, die in zijn verklarin
gen. te Parijs afgelegd, de verantwoordelijkheid
voor de revol utionnalre beweging voor nem en
de socialistische partij heeft opgeëlscht.
Te Gaén in Zuid-Spanje is een revolutionnair
comité, bestaande uit 14 leden, gearresteerd
1353 geweren en 229 revolvers zijn In beslag 'ge-
HllUlllllillllllllllllllllllllllllllltlIillllllllllllinHillllllllllllllllllllllUlirH
e
PARIJS 2 Nov. (per tel.) De ministerraad
heeft hedenavond een vergadering gehouden,
welke van 5 tot 8 uur duurde. President Dou
mergue heeft zijn voorstellen uiteengezet en
toegelicht. Daarop volgde een bespreking, waar
bij het herhaadelljk zeer rumoerig1 toeging Een
beslissing kou niet genomen worden. Eventueeie
besluiten zullen worden genomen In den minis
terraad van morgen.
nomen. Dit comité had niet aan den opstand
deelgenomen, omdat het de orders van het na
tionale comité te laat had ontvangen.
De kwestie betreffende de uitvoering der
doodvonnissen, uitgesproken tegen de opstande
lingen. geeft nog steeds aanleiding tot wrijvin
gen in het kabinet zelf en tusschen de leden
der regeerlng en den president der republiek.
In drie dagen is de regeerlng zes maal bijeen
gekomen om dit probleem te bespreken. Na al
deze besprekingen is alleen het doodvonnis, uit
gesproken tegen twee rebellen, die met wapens
in de hand werden aangetroffen na eenige poli-
tle-agenten vermoord te hebben, executoir ge
worden.
De kwestie is thans nog meer gecompliceerd,
tengevolge van het feit, dat talrijke nieuwe
doodvonnissen zouden zijn uitgesproken tegen
revolutlonnalren In het Asturlsche dorp Turon
die bekenden dertien notabelen en Ingenieurs
te hebben vermoord.
WEENEN. 2 Nov. Naar de ..Reichspost” me-
Icdeelt, zijn vandaag op het graf van den
moordenaar van Dollfuss. Planetta, kransen
gelegd met opschriften, welke politieke toe
spelingen bevatten. De politie heeft eenige ar
restaties verricht.
(Bijzondere correspondentie)
Ook. Frankrijk bevindt zich op een keer-
i zijn geschiedenis. Veel keus wordt
It land met gelaten. Eigenlijk kan het
Mandsjoekwo's olie-politiek; maatschappij met
aandeelenkapitaal van 5 millioen yen opge
richt.
LONDEN. 2 November (Reuter) Jones en
Waller zijn heden op het Londensche vliegveld
Lympne gearriveerd en hebben daarmee net
record gevestigd voor de retourvlucht Engeland
—Australië. t
CAIRO, 2 Nov. (Reuter). De Egyptische pre
mier Jehla Pasja, is door koning Foead in het
paleis Montaza te Alexandrië in audiëntie ont
vangen. HU heeft het ontslag aangeboden van
den minister van 'verkeerswezen en den minis
ter van landbouw. De beslissing over deze ont-
slag-aanvrage zal wellicht tijdens de op Zater
dag vastgestelde audiëntie vallen. Met het oog
op den huldigen toestand acht men het zeer
waarschijnlijk, dat het geheele kabinet zal af
treden.
De blnnenlandsche politieke toestand
scherpt zich meer en meer. De Brltsche Hooge
Commissaris heeft geweigerd den Egyptischen
minister-president te ontvangen en directe on-
derhandelingen geopend met de omgeving van
den Koning. klaarblijkelijk om den val van het
huidige kabinet te bewerkstelligen.
Tandarts te Den Haag, bij een twist met een
collega, gedood.
Noodlanding van een militair vliegtuig
(N.-B.I; de inzittenden ongedeerd.
Ernstig aato-ongeluk te Tilburg; echtpaar ver
dronken.
TSJANGTSJOEN, 2 Nov. (D.N.B.) Gemeld
wordt, dat de Mandsjoerjjsche regeerlng een
verordening heeft onderteekend, waarbij een
petroleummaatschapplj onder den naam .Jdan-
shukuo OU Cy" wordt opgericht met een kapi
taal van vijf millioen yen.
Een aantal aandeelen, ten bedrage van een
mlUlóen yen. zal In het bezit blijven der Mand-
sjoerüsche regeerlng; twee millioen zal In han
den komen van den Zuid-Mandsjoerljschen
Spoorweg, terwijl de resteerende twee millioen
zullen worden opgenomen door petroleummaat-
schappljen.
De beide oliemaatschappijen, die In dit ver
bana genoemd worden, staan in nauw contact
met groote Japansche concerns.
Tot voorzitter van de nieuwe maatschappij
is Thoslmoto benoemd.
BOEDAPEST. 2 Nov. (Reuter) De geheime
politie heeft na lange, ul.erst moeilijke naspo-
rlngsn kunnen vaststellen dat de mjjnwer-
kersstaking te Pees, waarbij een groot aantai
arbeiders een langdurige ondergrondse!» hon
gerstaking hielden, het werk Is geweest van
buitenlandsche communistische agen.en.
De politie kon in een café alhier drie per
sonen arresteeren. Dit bleken communistische
arbeiders te zijn, die in verschUlende landen
reeds herhaaldelljk wegens ernstige misdrijven
straffen hebben ondergaan, en eenigep tijd "ge
leden door Hongarije naar Moskou1'zijn gezon
den. Tijdens het verhoor deelden twee dér ar
restanten mede, dal zij door Moskou naar Hon
garije waren teruggezonden om de mljnwerkers-
staking te organiseeren. ZIJ beweren echter van
de plannen voor de hongerstaking niet op de
hoogte te zjjn geweest.
De leider. Hoffmann, die tegelijk met hen Is
gearresteerd, on kende lets met de- mljnwer-
kersstaking te maken te hebben-. Midden in het
verhoor wierp hü zich plotseling met een sprong
door het gesloten venster op straat, waar hjj
met een schedelbreuk en gebroken ledematen
werd aangei roffen. Kort na zjjn opname in het
gevangenis-hospltaal is Hoffmann aan zijn
zware verwondingen overlederi.
Op grond van de verklaringen der drié agen
ten van Moskou heeft de politie nog 11 pet-
sonen gearresteerd.
PARIJS, 2 Nov. (Reuter). De Franqche
minister van Handel, Lamoureux, zal op ult-
noodlglng van Sovjet-Ru^and In het begin
van de volgende week naar Moskou vertrek
ken vergezeld van een hoogen ambtenaar,
waarschijnlijk van den chef van de afdeeling
handelsaccoorden, Bonnefou Craponne.
Lamoureux zal van zijn verblijf in Rusland
gebruik maken voor het aanknoopen van on-
derhandelingen voor de vernieuwing van het
1 Januari 1935 afloopende Fransch-Russlsche
handelsverdrag.
LONDEN. 2 Nov. (Reuter) Het lid van
het Lagerhuis Loftus heeft den minister van
Handel, Runciman, de vraag gesteld, of bet
hem bekend was. dat de Sovjet-Russische re
geerlng onlangs 170.000 vaten haring van Ne
derland heeft gekocht op 12 maanden credlet
en of soortgelijke credietfacllltelten niet kon
den worden tot stand gebracht voor de Brlt
sche harlng-exporteurs, zulks met het oog op
den noodtoestand, waarin de haring-industrie
verkeert.
De minister heeft hierop het volgende ge
antwoord
„Naar Ik vernomen heb, hebben eenige par
ticuliere Nederiandsche firma’s on'angs een
contract afgesloten voor de levering van 25.000
vaten haring aan Rusland.
Dit is waarschijnlijk de transactie, waarop
appellant doelt.
Het is mij niet bekend, of hierbij bepaalde
creaietfacillteiten werden bedongen.
De advles-commlssie van het bureau voor ga
rantie van export-credieten (exports Credits
Guarantee Department) Is belast met het on
derzoek van alle garantie-maatregclen door
exporteurs van goederen, vervaardigd In En
geland en eventueel bijzondere wenschen van
de harlng-exporteurs zal zjj steeds gaarne in
overweging nemen.”
(Van onzen Romelnschen correspondent).
De „Conté Grande” is Donderdag te 2 uur
van Barcelona vertrokken. Bij het vertrek van
het schip werd de menigte, die achter het troe
pencordon wachtte, tot de havenkade toegelaten
en Juichte den Pauselljken legaat toe met het
geroep: .leve het Katholieke Spanje”, ..Leve
de Paus”. Vanaf de brug van het schip zegende
de kardlnaal-legaat de menigte en met haar
gansch katholiek Spanje.
Vrijdagochtend te 7 uur liep het schip de
reede van Villa Franco aan, waar Mgr. Montlnl
van de Pauselijke staatssecrearle en graal Della
Torre aan boord kwamen en den kardlnaal-
legaat de eerste groeten en berichten uit Rome
brachten.
Om 1.30 uur ’s middags meerde de „Conté
Grande" in de haven van Genua. De kardinaal
aartsbisschop van Genua en de plaatselljke
autoriteiten verwelkomden den kardinaal en
vergezelden hem naar het station, waar de pre
fect en de podesta hem opwachtten. Langs den
weg bracht een cordon van Italiaanse!» troepen
de eerbewijzen.
Met den trein van 2.05 verliet de Pauselijkr
Missie Genua óm te 8.40 te Rome aan te
zomen, waar de kardlnaal-legaat door talrijk^
Vaticaanse!» en Romelnsche persoonlijkheden
werd verwelkomd. HIJ uitte zich geestdriftig
over zijn reis naar het Katholieke Zuld-Ame-
nka en over het Eucharistisch Congres De
menigte In het station Termini bereidde den
kardlnaal-staatssecretaris een spontane en uar-
lelljke ovatie.
Geseind te De Bilt 2 November te
15.00 uur aan alle posten: „Attentiesein
neer”.
Zon op 7.00 onder 4.21 - Licht op 4.57
Maan op vjn. 2.35 onder nam. 2.39
Nieuwe Maan 7 November
dat de financieele kamer-commissie, die zelfs
niet voor een sensationeel gerucht vervaard Is.
er stil van is geworden en den grijzen maar
schalk zijn 800 millioen franken heeft toege
staan ter versterking van Frankrijks weer
baarheid. Tusschen haakjes wil Ik hierbij aan-
teekenen dat deze verhooging van het budget
voor oorlog niet moet worden beschouwd als
een bewijs voor Frankrijks militarisme. Wie
deze gevolgtrekking zou maken, kent dit volk
niet, welks grootste Ideaal Is met rust gelaten
te worden, althans nu en In een afzienbare
toekomst.
Frankrijk heeft vóór alles behoefte aan een
veilige oostgrens als conditio sine qua non
voor zijn verelschte blnnenlandsche emancipa
tie.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
NOORD-HOLL ANDSGH DAGBLAD
LONDEN, 2 Nov. (Reuter). Volgens de „News
Chronicle” zou de Engelsche regeerlng het plan
hebben opgevat te Londen een conferentie bij
een te roepen ter behandeling van het vraag
stuk van den wapenultvoer. Zij zou niet woraen
gehouden onder de auspiciën van den Volken
bond en evenmin met de
rentte in verband staan.
Duitschland, dat officieus Is gepolst, heeft
reeds te kennen gegeven, dat het bereid Is
aan deel te nemen.
Men acht het evenwel twijfelachtig of
Frankrijk, de Kleine Entente en Rusland er In
zouden toestemmen, dat de quaestle niet meer
onder Genève zal ressorteeren.
In politieke kringen verdenkt men er de
Brltsche regeerlng van. dat zij aldus een onder
zoek naar den wapenhandel In Engeland, dat
door eenige parlementsleden Is gevraagd, wil
trachten te vermijden.
Met het oog op gerezen moeilijk
heden bij de uitvoering van het
Nederlandsch-Duitsche clearingver
drag van 21 September 1934, heeft
de Nederiandsche Regeering Vrijdag
gebruik gemaakt van de haar ver
leende bevoegdheid, dit verdrag
met een termijn van 1 4 dagen op te
zeggen.
Ook Fr:
punt yan
zelfs dit
slechts beslissen tusschen twee grootheden: het
herstel van de oude en beproefde orde, maar
dan gemodelleerd naar de elschen van den
nieuwen tijd, of de grondvesting van een nieuw
evenwicht op de brandende puinhoopen van
een verslapte burgerlijke maatschappij. Voor
dit laatste standpunt voelt het Fransche volk
gelukkig niet veel. Het druischt tegen zijn ge
heele mentaliteit in om voor de problematische
uitkomsten van een politiek-sociale leerstellig
heid alles op het spel te zetten, wat het gedu
rende eeuwen moeizaam vergaard heeft aan
geestelijk en stoffelijk bezit. In dit licht bezien
was zelfs de groote revolutie geen opstand te
gen een bestaande orde maar tegen de mis
bruiken van een bepaald bewind, dat de vor
men had aangenomen van ee^ gevaarlijke de
generatie. Bovendien kunnen communisme en
socialisme het Fransche volk geenszins vol
doen. Het heeft een Intuïtieve afkeer van deze
leerstelligheden van kennelijk Germaansche
kwaliteiten. Marx mocht een persoonlijkheid
zijn, hij was vóór alles een Dultscher. Zijn
theorieën zijn zwaar en plomp. Zjjn oplossin
gen bevatten geen schijn van elegance en
charme. Hierom alleen reeds komen zij de
groote massa van het Fransche volk verdacht
voor. Slechts noode Is de Franschman socia
list. Alleen als hij geen redding meer ziet, ver
klaart hjj zich communist. Slechts het meest
afschuwwekkende proletariaat en een licht-
looze Industrieele knechtschap kunnen een
vruchtbare voedingsbodem zijn voor het links-
•xtremisme.
Het lijdt dus geen twijfel, dat de groote
meerderheid der Franschen het herstel van de
oude en beproefde orde naar de elschen van
dezen tijd verkiest boven het communistische
en socialistische avontuur. Over de wijze al
leen. waarop de reorganisatie van de orde moét
geschieden is men het niet eens. Gelukkig zal
ook hier het imperatieve bevel van den tijd
beslissen. De elschen der realiteit blijken nog
steeds zwaarder te wegen dan alle schoon
schijnende politieke leuzen. Dit nu heeft hét
jongste radicaal-socialistische congres van Nan
tes bewezen. Moest men alles gelooven wat er
aan dit congres voorafgegaan is. dan zag de
situatie er verre van bemoedigend uit. Ge
heel anders dan -verwacht kon worden ».dlt
politieke spel geëindigd. De radlcaal-socialls-
ten hebben het gevaar gevoeld. Sedert eenigen
tijd door hun bondgenooten. de socialisten, al
leen gelaten, hebben zij zich thans catego
risch moeten uitspreken. Deze uitspraak ge
tuigt van een onmiskenbare voorzichtigheid
Dit kon dank zU de energieke interventie van
president Herriot en dank zij ook’ de omstan
digheid, dat het radicaal-socialisme gecompro
mitteerd door diverse schandalen, zooals uit de
departementale verkiezingen bleek, een minder
groot populair vertrouwen had dan tevoren
Doch ook zonder schandalen heeft deze partij
voor een nabije toekomst slechts een geringe
bestaanszekerheid. Zij Is hiervoor veel te nega
tief en te vaag, zooals dat bij ons het geval was
met het oude liberalisme. Een van haar hecht-
ste schoren is nog Baar naar buiten gedragen
liefde voor de republiek, en natuurlijk ook voor
de karakteristieke republikeinse!» instellingen.
Slechts aan een bedreiging van deze laatste zou
zij een motief hebben kunnen ontleenen om
Doumergue haar vertrouwen op te zeggen Op
één enkele uitzondering na zou zU zichzelf kun
nen vereenlgen met de noodzakelUke wijzigin
gen van een aftandse!» constitutie, die bo
vendien een tUdelljk karakter draagt. Die uit
zondering nu was het naar huls zenden van
de Kamer zonder voorafgaande goedkeuring
van den Senaat. Wie senaat zegt, denkt aan
een verzameling van -levenlooze historische per
sonen. Als vitale grootheid beteekent het Fran
sche hoogerhuis nog minder dan soortgelijke
instellingen In andere landen. Als strulxelblok
voor de regeering is dit instituut van oude
heeren ideaal.
Voorts staat het ate bolwerk tegen ledër
politiek modernisme. Op hem stuiten noodza-
Instellingen als algemeen, actief en
passief vrouwenkiesrecht geregeld af. En het
was te verwachten, dat het verzet zou teekenen
tegen Doumergue’s voornemens om het het
prerogatief van beslissend medezegglngschap te
ontnemen. Ten aanzien van dit eene punt nu
heeft men Herriot de handen niet vrij selaten
Het is zeker dat de radlcaal-sociallstische lei
der alles in het werk zal stellen om president
Doumergue te doen afzien van zijn voornemen
Of hU hierin slagen zal, Is zeer twjjfelachtls
Een verhooging van de continuïteit der Fran
sche cablnetten zonder deze hervorming op het
punt van kamerontbinding, Is reeds bij -voor
baat gecompromitteerd. Hoe dit probleem tot
bevrediging van leder der betrokkenen gere
geld zal kunnen worden, Is niet makkeluk te
voorspellen. WU voor ons gelooven dat er nog
meer water zal moeten In den radicalen wijn
Alleen In dit geval zal de wapenstilstand tus-
schen de burgerlijke politieke partUen effectief
kunnen zUn. Inmiddels staat het vast, dat wU
binneriïlprt den tocht naar Versailles zullen
beleverv en voorts dat het Fransche radlcaal-
zlch de waarschuwing van den bin-
nenlandschen toestand ter harte nemende
luistert naar rede en gezond verstand.
En wat de waarschuwing met betrekking tot
den bultenlandschen toestand betreft, die neb
ben wU vandaag gehad van den vuurvreter
Pétain. maarschalk, minister van oorlog en
tevens eep der winnaars van Verdun. Als zoo n
man. die niet gewoon is het woord te voeren
die heel wat meer gepresteerd heeft dan de
meeste politici en die bovendien van tedert,
politieke leus los staat, zich de moeite getroost
om Iets ernstigs te vertellen, moet men niet
alleen luisteren, doch tevens zUn taal beschou
wen als de eenige. welke den toestand zuivei
weergeeft. En minister Pétain heeft dusdanige
bewijzen gqjeverd van de buitenlandsche ge
varen, die den Europeeschen vrede bedreigen,
HET NEDERLANDSCH'-DUITSCHE CLEA
RINGVERDRAG DOOK ONZE BEGEEKING
MET VEERTIEN DAGEN OPGEZEGD.
VLVWWWVUUIII WWUUf/ffWA
t 4
J I
