de
voor
Een vijfde provincie
Z.-Afrikaansche Unie
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
O
Plaats dan een „Omroeper”
gezinnen
Jr
DE EERSTE STAP TOT
VEREENIGING
De uitvaller
BOEK EN BLAD
e
tor
Afrikaansch rijk der
toekomst
ZATERDAG M NOVEMBER KM
Uttg.Verlag,
door
surveap ruide nt>
uitgever
1* B.
V
I
i
Lm.
Poreholt te Voorhout.
Ben nieuwe poging in dan goeden geest van
onae rlegen.
„Het Geweten." door Prof. Dr. L.
Bender OP Serie Waarheid en
Leven, ptgchotophitche verhande
lingen onder redactie van Prof. J.
P. Verhaar. Katholieke L event wiji-
heid Uttg ave K.V- Paal Brand’t
.Uitgevertbedrlff. Hilvertum.
te m« speciaal daarvoor gebouwd vliegtuig
oen tocht van 8000 mijl Genede neer
Amlr iM te mekea
De normalisatie dor PiAheetóerbeek in Midden-Limburg, waarvoor da minister
van Social* Zaken onlangs de eerste sped* zette, is begonnen
oog geworpen op het Brttache protectoraat van
Bechuansland, door welks overdracht de. vor
ming van een rruasrhtlg Zuid-Afrikaansch Ryk
voltrokken sou worden.
Tengevolge van het Hitleriame
leden de Duit te here by de
Herkiezingen een zware
nederlaag
,J>KR LACHKNDK PAZIPIK" door
Anton Liibke C""_
Bonn.
„Verlotting, Zonde. Verzoening,"
door prof, dr. Bernhard Bartmann
vertaald uit het Duittch door J.
Lammertte Lm. Uitgave
HOK ,J)K PIJH” RKNNKR WARD"
door Jaap Kngelbertt. Uttg.:
H Heulen hof], Amsterdam.
.JtKlSGIDS VOOR POLKM"
Uiig.: Aliance Polonatte, Rotter
dam.
Gaarne maken we hier melding van weer
een nieuwe uitgave In bovengenoemde serie.
Deselfde schryver schreef een reeks artikelen
over hetzelfde onderwerp in het bekende en
teer gewaardeerde maandschrift ..Het Schild"
Toch biedt dese brochure aooals door den
schrijver zelf dit hoogstaand werk heel een
voudig wordt genoemd meer dan het Schild
ons gat. omdat schrijver hierin ook verwerkt
de irenische polemieken, welke naar aanleiding
van xljn Schild-artikelen geschreven werden
Het tekort aan logisch redeneeren geeft menig
een aanleiding tot gewetensconflicten". van
daar het hoogstnuttige van dese eenvoudige
verantwoording van geweten en gewetenszaken
Zoowel schrijver als hoofdredacteur vormen
de hoogste aanbeveling.
Ben religieus spel, teek en van den nieuwen
Wd. die weer teruggrijpt In den ouden Mooie
teksten en gezangen ontleend aan Bijbel en
liturgie uit het Paaschgebeuren. beginnend aan
bet Chnstusgraf tot en met de Hemelvaart
Ben spel, dat zijn stadiën stellen aal aan op-
voerenden en aan het gehoor, want ook van
de toeschouwers mag by jeugdapelen een zekere
welwillendheid worden gevraagd, een welwil
lendheid van paedagoglsch en religieus aan-
Da ..Alliance Poloaalae" te Rotterdam heeft
een tweede an belangrijk uigebreide uitgave
van don „ft slaglijs voor Pdfen", welke In M3
door het Poolache consulaat te Rotterdam werd
uitgegeven, het Hebt doen aten. Hot is oen keu
rig verzorgd on geïllustreerd, handzaam boekje
geworden, waarin de reiziger alle mogeiytoe we-
„VIJP KKRSTVKRTKLLIKGKN"
van Stijn Streuvelt. naar het
Pranech van Camille Mellog.
Uttg.: Detclee de Brouwer A Co.,
Brugge.
Ben zeer belezen boek over een zeer gewich
tig onderwerp Zondigen is erg, maar het be
grip, het verantwoordelijk aanvoelen er van
verileeen ia veel ernstiger en dat is een van de
gronddwalingen van oneen tijd, de consequentie
helaas van de eeuwen geleden begonnen Re
formatie.
De groote verdienste van dit beek is den ook
rykelyk puttend uit woorden en gedrag van
Christus in bot Bvangelle ee uit de brieven
van Paulus en Joannes te laten begrijpen,
hoe sonde waarlijk een kwaad 1* om dan op
die ernstige beschouwing op te bouwen de
hoopvolle opbeuring van de verlossingsbehoefte
en de vertaesiagaleer.
Ben storende zetfout1 op pa* 1». vijfde regel
van boven, waar t neerbon de woordjes door en
voor de aanduiding van Christus vergeten ia
Overigens, aooals we dat gewend zyn een keu
rige uitgave va* Poreholt. Ook da vertaling
■eer *oe<L
„V err ijzen it"Paaechepel volgent
ontwerp van J. van Berkel Pr.,
tekit van Leo van Landeren
Uitgave W. Bergmant. Tilburg.
De belangstelling voor de wielersport groeit
in ons land met den dag Bijna allerwegen var
rozen de banen als paddenstoelen uit den
grond. Met de interesse voor de sportprestaties
houdt die voor de beoefenaren, en speciaal voor
de uitblinkers, gelijken tred Tot die van die
pedaal-phenomenen behoort wei in de allereer
ste plaats Jan Pijnenburg.
Er zal wel geen sportsman in ons landje zijn,
wiens naam zoo n bekenden klank heeft als de
zijne, niet enkel binnen onze grenzen, maar ook
ver daarbuiten Zijn verrichtingen in diverse
Zesdaagschen en lange afstandrltten. zoowel op
het vaste land van Europa als aan den overksuit
van den groeten hartngvyver. hebben de groot
ste bewondering afgedwongen.
Maar toch zijn ae te verklaren. De Pijn toch
iemand met een haast ongekende wilskracht,
dit komt duidelijk naar voren in het boek, dat
Jaap Engelberts over hem schreef Jan Pijnen
burg sou en moest renner worden, koste wat t
koste. Geschramde en gekramde beenen of ar
men. diepe, bloedende hoofdwonden, totaal
versplinterde karretjes, niets weerhield hem
steeds opnieuw te probeeren zijn ideaal te be
reiken. coureur zijn van naam Want aan
wilskracht paarde de Pijn een groote wellicht
al te groote eerzucht Slechte als bet heeie-
maal niet anders kon. maar niet, dan nadat hU
alles in de weegschaal hsd gezet om te winnen,
nam hU. zjj het mokkend, genoegen met een
tweede plaats
Maar in die soms zoo woest en. onbezonnen
rijder schuilt een hart, dat warm klopt voor
zijn moeder, de eenvoudige Brabantsche viuww,
die zoo meeleefde met haar jongen, die Iets an
der* wilde dan op de fabriek werken en met
Kwatts leuren.
In een vlot geschreven, steeds boeienden. soms
geestigen verhaaltrant Is 1 leven van Jan Pij
nenburg van zijn eersten kwajongensstreek tot
aan zUn zege over Klaas van Nek. waarbij hy
op het Ned. kampioenschap over langen afstand
beslag legde, in een goed verzorgd boekwerk van
flink formaat, vastgelegd.
1 Lijkt ons niet al te gewaagd den
een groot succes te vóórspellen
Het verschenen eerste deeltje van dit werk, be
handelt den karton-, papier- en kleiarbeid en
wil zijn een beknopt leerboek ten dienste van
hen. die zich bekwamen voor het examen han
denarbeid.
Het werkje bevat een groot aantal werkteeke-
ningen en foto’s van de drie technieken die er
in beschreven worden en ongetwijfeld een groo
te hulp Zijn voor de leerlingen, vooral daar het
onderwijs In handenarbeid grootendeel* indivi
dueel is en de leeraar dus niet telkens en tel
kens denzelfden leerling bet reedt eens mee
gedeelde kan herhalen
Daar dit niettemin, volgen* de ondervinding
van den schrijver voor de meeste leerlingen
noodzakelijk la, meende hij een korte beschrij
ving. of een teekenlng in een boek, dat de leer
ling b|J zich heeft, daarin uitkomst sou kunnen
brengen.
W—a e pas m Zuid-West-Afrika gehouden vyf-
I 1 jaariyksche verkiezingen voor de Wel-
gevende Vergadering sullen waarschijnlijk
gevolgen hebben welker beteekenl* buiten alle
verhouding groot is, vergeleken by die, welke een
■tfbuzsfrtjd in een Mandaatagebied gewoon!uk
heeft -
Zufd-Wesl-Afnka was. geluk men weel, urt
Iglg een Dulteche kolonie, ofschoon bet reed* u>
Juli lalt, na sen campagne, welke betrekketyk
weinig moeuykheden opgeieverd had. m handen
van de Unletroepen onder Oeneraal Botha ge
vallen was. BI) het verdrag van Versailles deed
DuMeehland afstand van bet gebied, dat in Mei
Iglt door den Oppersten Ooriogsraaa der Ge
allieerden aan de Zutd-Afiikaansche Unie ge-
massdateerd werd. Het mandaat werd op 17 De
cember 1*30 door den Volken bondsraad be
krachtigd
Qedurende de jars* der beeeuing hadden zich
tuserhen de bseettmgi siUoriteiten en het Duil-
sebe deel der blanke bevolking weinig moeilijk
heden voorgedaan. De Duitsche burgerlijke be
volking kreeg verlof in het land te olijven rn m
volle vrijheid haar bedrijf voornamelijk land
bouw e* veeteelt) voort te aetten zy was harer-
atjdt ervan overtuigd, dat de bezetting slechts
een tydeiyke sou sljn. aangezien zy er niet aan
twijfelde, dat Dtdteehland de eindoverwinning
behalen aeu. en ztJ onderwierp zich dus aan een
toestand die van nationaal standpunt besten
wei niet aangenaam was. maar welke toch geen
peceoonlijke schade ot ontbering met zich
Berst toen bun bleek en dons Oeneraal
■muts bovendien op de oodubbelzlnnlgste wyze
nog seen duidsidk gemaakt was dat Zuid-
Weet-Afrika in geen geval weder onder Dult-
sehe souvereinlteit eou komen, begonnen de
Tmeartte kolonhten moeilijkheden te maken. Zy
slechten onder anderen, dat het Dulteche bur-
gestyke wetboek gehandhaafd sou worden, daar
de invoering van het Rometneeh-Hollandech
recht reCCfi cehtertiAtgMig van eeuwen” sou be-
teeltenen Verder verlangden et), dat het land
beatuurd asu worden ale oen .xmafhankeiyke
provincie", dat Duitech als offlcteale taal erkend
.MANDKNARBKID door H Kl-
Hga. Uitg.: J. B Woltert,
GroningenDen Haag- Batavia.
tenswsardlgheden kan vinden. De samensteller,
Dr Mleczyslaw Orlowlcz. oud-leider van de afd
Toerisme van het ministerie van Openbare
Werken te Warschau en vice-voorzitter van de
Poolsche Touring Club, heeft zich een verant
woorde beperking opgelegd, maar binnen dese
beperking een voortreffelyke volledigheid be
reikt. Een alphabetlach zakenregister vergemak
kelijkt het gebruik van dit boekje, dat een
hoogst nuttige en kundige cicerone 1* voor een
ieder, die Polen wil bereizen
techoon het Zuld-Afrlka nooit aan sjrm-
jtaUne voor Duitschland ontbroken hoeft
bestond er geen oogenbllk de minste
kan* dal het ten opzichte van bet Mandaat ooit
concessie* sou doen waardoor de mogelykheid
geschapen had kunnen worden van een herstel
van tiet oude Duitsche koloniale gezag Want
van het eerste oogenbllk af zag men te Pretoria
en te Kaapstad in het mandaat slechts een
overgangsvorm Het einddoel was de Inlyving
van Zuid-West-Atrika al* vjjfde provincie by
de Unie De MandaaUvoorwaarden voorzien in
deze mogelykheid Zy «tellen vast, dat de ver
andering lot stand kan komen indien een reso
lutie in dezen zin met een meerderheid van twee
derden aangenomen wordt door de Wetgevende
Vergadering te Windhoek de hoofdstad van het
Mandaat
Dat zulk een gestuit binnen afzlenbaren tyd
genomen sou worden, scheen tot voor kon nog
hoogst onwaarschynlyk Dat de ontwikkeling*-
kansen van Zuid-West-Afrika, welks flnan-
cleele toestand de laatste Jaren verre var. gun
stig la. door inlyving by de Unie aanmerkelijk
verbeterd zou worden, nemen wij op gezag vkn
personen, die tot oordeelen bevoegd, ofschoon
niet strikt onpartijdig zUn. aan Maar politieke
overwegingen speelden evenzeer een rol. Eén
derde der blanke bevolking Is Duitech. en dus
tegen inlyving. waardoor elke kans op herstel
der voormalige Dulteche kolonie verkeken sou
zyn De overige twee derden zyn of waren
ook niet alleen onverdeelde voorstanders van
vinden zich velen die de ontwikkeling der
machtsverhoudingen tueschen Hollanders en
Britten -in de Unie met wantrouwen volgen, en
volstrekt niet opgetogen zyn of waren
over het vooruitzicht onder het directe bewind
van Pretoria te komen
Indien thans de „Versenlgde Party", samen
gesteld uit Hollandsche en Britechc voorstan
ders vbn versenlging met ds Unie, tegen alle
verwachtingen in by de verkiezingen haar meer-
sou worden, en dat de Blaat de Dulteche scholen
zou onderhouden
Het heeft thans geen nut meer na te gaan Ui
hoeverre deze eiseben bUlyk waren, of in hoe
verre bel waar is. dat de Dultscbers alle aan
spraken op consideratie verbeurd hadden door
bet wanbeleid, dat zy. volgen* de In 101* open
baar gemaakte documenten, ultgeoefena z- uden
hebben Wy willen alechts vaststellen, dat de
moellykheden tusseben de Duitschern eeneizyde
en de Hollandsche en Brttache Afrtkaanders an-
derzyd*. niet, geluk velen meenen, eerst in de
laatste Jaren ontslaan zyn. doch van 1918 at
hetzelfde karakter gehad hebben De overgroote
meerderheid der Dulteche kolonisten weigerde
zich neer te leggen by den nieuwen toestand
en met de Zuid-Afrikaansche autoriteiten sa
men te werken in het belang van het mandaat
De tegemoetkoming welke getoond werd door
de Unie, waar de stemming reed* weinige jaren
na den oorlog vry sterk Duitechgezlnd geworden
waz. baatte weinig De Dultecher* bleven hun
eigen doeleinden nastreven, hetgeen ten gevolge
had dal de Hollandsch-Briteche samenwerking
welke in Zuid-Afrika anders zooveel Is wenachen
overlaat, in het Mandaatgebied byna volmaakt
werd
derheid van twee derden gekregen heeft, aan 1*
de voornaamste oorzaak hiervan waarschynlyk
te aoeken by de in den ..Deutecber Bund" geor
ganiseerde Dultechérs zelf.
Dezec hadden, sinds de segepraal van hel
Hltlensme in Duitschland. nieuwe activiteit ont
wikkeld. Zy organiseerden zich volgens NaM-
beglnselen. en traden op volgen* Nazl-methodsz
Hun vertegenwoordiger* in de Wetgevende Ver
gadering erkenden bet vorige jaar openiyk, dat
zy hun orders rechtstreeks uit Beriyn ontvin
gen De Duitsche regeerlng financierde ook met
zeer aanzleniyke bedragen emigratie, niet alleen
naar Zuld-Wesl-Afiika. maar vooral ook naar
de voormalige Dulteche bezitting Tanganyika
dat thans Bntech mandaat l*. Het klaarblyke-
lyke doel was den Dultecher* op den duur de
meerderheid onder de blanke bevoAng te ver
zekeren
De kunstijsbaan nabij het sporHondsenbafj te Amsterdam nadert haar
voltooiing en zal binnenkort officieel worden geopend
Vyf Kerstvertellingen van Btyn Btreuvels'
Zoodra je het boek met s'n suggestleven om
sla* in een etalage ziet liggen, stap je den win
kel binnen en koopt het En al* je het eenmaal
gelezen hebt, wil je het niet maer missen
Elke vertelling heeft haar eigen sfeer en de
frisch gekleurde illustraties van Jeanne Hebbe-
lynck verhoogen de waarde van het boek. Onae
jongens en metejes zullen er stellig enthousiast
over zyn en de grooten niet minder
BU hel „Verlag der Buchgemelnde Bonn" Is
onder bovenstaanden titel een interessant en
rUk geïllustreerd boek verschenen van de hand
van Anton Liibke. van wiens reisschetsen in
dertijd ook in on* blad enkele werden gepu
bliceerd De schrijver heeft zich in dit boek
slechte bepaald tot het verhalen van zyn lotge
vallen in het Verre Oosten, maar hy heeft Chi
na en Japan bekeken met den inzlchtigen blik
van den ontwikkelden Westerling die op de
hoogte is van economische, sociale, politieke en
cultureels problemen BUzonder belangwekkend
ryn de bladzyden. waarin hy uitweidt over het
xeeetelUke en godsdienstige leven in China en
Japan Lubke is geen toerist ter wille van het
amusement, de verslrooing. maar een studax.
die atmosferisch aanvoelingsvermogen en een
grtlndllche" kennis bezit Daardoor is zijn boek
tuet alleen aangenaani. maar ook leerryk ge
worden Het geeft een boeiend beeld van land
en volk, van leven en streven, van handel en
wandel in het verre Azië waar een milltalr-
polllleke en economische crisis nadert tengevol
ge van de cultureele crisis, welke er zich vol
trekt Jajian is China voorgegaan met het en
ten van de verworvenheden der Westersche tech
niek en cultuur op den ouden stam der Ooeter-
sche beschaving China zal eerlang moeten vol
gen. Het morgenland verbeert in een stadium
van ontwikkeling, welke het avondland met
sr<*t en vreeze vervuld Het Westen beseft, dat
zUn wereldhegemonie op het spel zal komen te
staan, juist nu bet nauweiykz by machte 1* die
te verdedigen Voor allen, die iels willen begrij
pen van de wereldgebeurtenissen welke in de
Pacific op komst schynen. biedt Lübke'z boek
waardevol studie-materiaal ln gemakkeiyk con
sumeerbaren vorm, materiaal, dat zoowel uit tal
van exacte zakeiyke al* uit cultuur-historische
psychologische en zuiver historische beschou
wingen bestaat
-w-^vs immigratie naar Zuid-West-Afrika
1 schynt op veel kleiner schaal plaat* ge-
had te hebben; daarentegen was de poli
tieke propaganda er veel krachtiger Er ontstond
openlijke vyandachap tusachen het Duitsche en
het overige deel der blanke bevolking Toen in
Mei de We'gevende Vergadering met eenvoudige
meerderheid een motie ten gunste van inlyving
by de Unie aannam trokken de Duitsche leden
zich uit het jiarlement terug Kort daarop, in
Juli ontving kapt von Lisnltzer leider der
Hitler Jeugdbeweging bevel hei land te ver
laten, de beweging zelf werd ontbonden en c*i-
wettig verklaard Te BXriyn zag men nu in. dat
men veel te hard van stajiel geloopen was. want
dat de Ekigelschen, die tegen aansluiting bij
Zuid-Afrlka geweest waren, thans mei de Hol
landers sen vereenlgd front begonnen te vormen
tegen bet dryven der Nazi'* Het wachtwoord
werd dus uitgegeven, dat men zich voorloopt*
rustig diende te houden en gedurende eenige
maanden deed de „Deutecber Bund" weinig meer
van zich booren. Maar tegen het eind van Eap-
tetnber kondigde Dr Bcrwieterlng. de leider van
den Bond, aan. dat aan de verkiezingen deel
genomen sou worden onder het vaandel van een
nieuwe party, den „Economischen Bond die op
de eerste plaat* tegen vereenigln* met de Unie
sou zyn en verder naar een Eén mans-regee-
ring’ «dictatuur) streefde ln hoeverre deer
party kans zou gehad hebben op de sicrfunen
van anti-Hollandsche Enge lachen valt moellUk
te zeggen. Maar de wyze. waarop zy propaganda
voerde, vervreemde al spoedig die niet-Dulteebe
aanhangers, die zy anders misschien gekregen
zou hebben Bovendien werd haar een nieugre
zware slag loegebracht, toen twee weken geleden
de politie invallen deed ln de Nasi-buresuz over
het geheele gebied, en lal van zwaar-cortipromit-
eerende documenten ln besla* nam.
BU de verkiezingen leden de Duitechers een
geweldige nederlaag De Vergadering telt 1«
leden, waarvan er twaalf gekozen en zee be
noemd worden. Van die 13 setels nu kregen de
Duitechers er slechte twee volgens andere be
richten drie). En hieruit kan niet anders afge
leid worden dan dat een groot aantal hunner
meer dan genoeg hebben van ds Beriynsche
propaganda, en gestemd hebben op de Candida-
ten der Vereenigde t Hoilandach-Engelse hei par
ty. Onmlddeliyk na de verkiezingen werd aan
Majoor Weigal. den Nazl-lelder in Zuid-West-
Afrika, en twee zyner vrienden, bevel gegeven
bet gebied binnen drie weken te verlaten.
De vereeniglng met de Unie ia thans neg
slechte een kwestie van tyd; zy gal. -voor wy een
jaar verder zyn. tot stand *yn gekomen Even
als de vier andere provincie* aal Zuid-Wlsst-
Afrika sen groote mate van autonomie krygen
Het grondgebied der Unie aal met twee derden
worden uftgebreid Bn tevens wordt aan begeert*
FOTOREPORTAGE
Handht. ds stevww Framehw
dsnt. omringd door JoorwaMston on foiogr sten,
nadat bom door don erasldswi de vo-ming
van het niouwe kabinet was spgadragee
