I
Medische Kroniek
GEEFT VAN WAT OVER IS!
Van korten duur
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
Bedrieglijke bankbreuk gepleegd?
oud-directeuR n. V.
STAAT TERECHT
Vraagstukken van
het verkeer
te
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1934
IDEEËN
het
Spoorwegen in discussie
Vele verklaringen her
roepen
KOLENDAMPVERGIFTIGING
Armbestuurder gewond
HET CRISISBOTERMERK
Tunnel te Rotterdam
Dader Dinsdag voor de Rechtbank
twee ton
Twee jaar geëischt
PASTOOR J. TH. VAN GALEN
Zijn plechtige installatie
k
De commissarissen komen vijf ton
te kort; de schulden bedragen
Verschillende Tweede Kamer
leden hebben den indruk, dat
de K.L.M. niet zuinig
genoeg beheerd wordt
Twee jongemannen buiten
bewustzijn geraakt
De moord te Koog a.d.
Zaan
Niet zuinig genoeg
Overloadhaven Juliana-
kanaal
W erkverruiming
Door een werklooze aangevallen
Berust de „uitvinding” van den
brandstofloozen motor inder
daad op fantasie?
De ondergang van
magnetisme
r-r ooalz thans ieder ingewijde weet,
de groote magnetiseurs een L__
van onae kennis van -
Restaurant DORRIUS
I
LIBRA.
i
1
Braid maakte in Engeland
'er
ve
te
la
4
Bi
n
MM
tuig
vangenisstraf van twee jaar, met bevel tot
onmiddelltjke gevangenneming.
door Z. Eerw. vanuit de
bekerstraat werd aange
ÏD"
tg.:
Ujn,
de
ook
srse
op
ant
»t-
ui
de
de
Eenige leden vroegen, welk het standpunt van
den minister is ten aanzien van het aanbrengen
van een tunnel onder de Nieuwe Maas te Rot
terdam.
Verschillende leden hadden niet den in
druk, dat de K.L.M. wel zoo zainig beheerd
wordt als de tijdsomstandigheden vorderen.
m
m
n.
V
ie
te
1."
tn
■lag
9«e
„;t. hebben
begin gemaakt
hypnotisme, sugges-
ms
•Ü-
tot
hij
nd
an
ien
oor
»w.
m-
net
oeit
eer
den
ties
'oor
die
*r-
och
dat
sn-
t 1
ar-
aal
lem
be
te»
eht
de-
hij
en.
ten
Met klem verzette pl zich tegen een onmid-
dellüke gevangenneming.
Na raadkamer deelde de president mee, dat
de rechtbank geen termen aanwezig achtte tot
onmiddellijke gevangenneming.
Vonnis 23 November.
Ziedaar in het kort de leer over de liefdadig
heid samengevat. De moeilijkheid hierbij blijft,
dat, waar de algemeene richtlijnen overduidelijk
zijn,* niet voor lederen rijke persoonlijk is
aan te geven, althans niet met preciese cijfers,
welk deel hjj van zijn bezit op grond der recht
vaardigheid en hoeveel hij uit plicht van naas
tenliefde moet wegschenken. Deze moeilijkheid
maakt, dat de niet bezittende vaak te hooge
eischen stelt en de bezitter zieh aan zijn plicht
onttrekt. Wij zullen een volgenden keer trach
ten hierin een uitweg te vinden.
feit, dat hij in de betreffende periode veel op
reis was geweest.
De officier van Justitie, mr. de Blécourt, zel-
de in zijn requisitoir, dat tn 1932 in een ver
gadering van commissarissen der N. V. een
acte is opgesteld, waarin verd. bekende fraude
te hebben gepleegd en de N. V. te hebben be
nadeeld. De commissarissen verbonden zich
geen aangifte te doen, mits verd. zijn best deed
de zaken in orde te maken. De hoop bleek ijdel
te zjjn, een faillissement der. N. V. volgde en
de curator kreeg de bultengerechtelijke beken
tenis van verd. in handen en stelde de stukken
in handen der justitie.
Wanneer tot den bouw van deze tunnel wordt
overgegaan, sou volgens deze leden het maken
van een brug bij IJsselmonde eenige jaren uit
gesteld kunnen worden.
Gisterochtend kwart voor acht ging schipper
Van Alphen, van het motorschip ,3t. John”
liggende In de Nassauhaven te Rotterdam, zijn
twee zoons, die In het achter-onderrulm slie
pen, wekken. Toen hjj de deur van de roef open
deed, kwam een sterke kolendamplucht hem
tegemoet. Zjjn twee zoons, de 22-jarige J. L.
van Alphen en 18-jarige Jac. van Alphen, ble
ken bewusteloos te zjjn.
De GGD. werd gewaarschuwd, die hen naar
het ziekenhuis aan den Coolsingel vervoerde.
Een aantal vragen werd gesteld naar aanlei
ding van de Dieseltractie.
Wederom werd door verschillende leden de
aandacht gevestigd op het groote aantal onge
vallen bjj onbewaakte overwegen.
De jongste zoon is hier eenige uren later
weer tot bewustzijn gekomen; de oudste zoon
was toen nog steeds bewusteloos.
In de kleine roef had een vulkachel gebrand,
terwijl de ramen en deur gesloten waren ge
bleven.
Verschenen is het voorloopig verslag over de
Rijksbegrootlng van Waterstaat 1935, waaraan
is ontleend:
Verdachte zou volgens de dagvaarding
een bate van 15.000 niet hebben geboekt.
Voorts zou hü een aantal lasten ten be
drage van ruim 13.000 hebben gefingeerd
en bovendien zou hij transacties in goede
ren, welke hij betaald sou hebben, hebben
gefingeerd.
Oat ook de commissarissen der N. V. In ver
dachte geen misdadiger sten, blijkt wel uit het
feit, dat hij na de commissarissenvergade
ring in Maart 1933 gehandhaafd bleef als
directeur.
De jeugdige Wardenier, die, zoo-
als gemeld, in het Academisch Zie
kenhuis te Groningen is opgenomen,
heeft verklaard, dat zjjn mededee-
lingen over den brandstofloozen
motor, die door hem geconstrueerd
zou zijn, grootendeels fantasie zjjn.
Ter beschikking van den Officier van Justitie
is gesteld de 43-jarige J. K. H„ die Woensdag
jj. op de Hoogstraat te Rotterdam een hoofd
armbestuurder van Maatschappelijk Hulpbetoon
met een geopend zakmes heeft aangevallen.
Doordat een burger tusschen belde Is gekomen,
kwam de armbestuurder er met een snede in
de mouw van zijn overjas af.
H. Is tot zijn daad gekomen, omdat hij meen
de, dat hij door Maatschappelijk Hulpbetoon
niet goed was behandeld en dat hij hiervoor den
bezoeker aansprakelijk moest stellen. In *n booze
bul was de werklooze zijn steunboekje bjj Maat
schappelijk Hulpbetoon gaan terugbrengen, wat
natuurlijk ten gevolge had. dat hjj als steun
trekker werd geschrapt. Even later had de ont
moeting met den armbestuurder plaats, dien hjj
toen heeft aangevallen.
Vrijdagavond is In de parochiekerk v»n de
H. Martha aan de Stortenbekerstraat te ’s-Gra-
venhage. de oud-centraal praeses van de 8t.
Josephs-Gezellen, de Zeereerw heer J. Th. van
Galen als pastoor geïnstalleerd. Te half acht
was een groote schare geloovlgen In de feeste
lijk versierde kerk aanwezig, toen de nieuwe
herder, begeleid door de kapelaans der paro
chie, de weleerw. heeren Vloothuls en
WUs het priesterkoor betrad. Na het
Creator" werd de tnstallalleplechtlgheden
richt door den Hoog Eerw heer J.
be-
overlaadhaven
het Juliana-
Eenlge leden betreurden de afwijzende
schikking ten aanzien van een
aan den Zuidelijken mond van
kanaal te Borgharen. Zü vroegen of de minis
ter In beginsel bereid is. met het gemeentebe
stuur van Maastricht te overleggen, wat hier
moet of kan gebeuren.
Enkele leden waren van oordeel, dat het op
den weg der regeering ligt, te bevorderen, dat
er een moderne veerdienst NumansdorpWil
lemstad tot stand zal komen.
De
„Veni
ver
ia Dan-
kelman. Deken van Delft en waarnemend De
ken van Den Haag, die ook de predikatie hield
Na afloop van de kerkelijke plechtigheden
werd Pastoor Van Galen een serenade gebracht
door de R K. Muztekvereenlgtng „Vlos”, afd.
van de 8t. Joeephsgesellen- vereen. Den Haag XI.
Vele belangstellenden, ook van bulten de paro
chie. waren tegenwoordig bij deae serenade, die
aan do Btorten-
Voor de Amsterdamsche rechtbank stond
Vrijdag een oud-dlrecteur eener N. V-, terecht,
verdacht van bedrieglijke verkorting van de
rechten van zijn schuldelschers in het faillis
sement der N. V.
Gaarne zouden vele leden worden Ingelicht
omtrent de plannen ten aanzien vanreorgani
satie van het spoorwegbedrijf. Een uitvoerige
discussie werd over dit bedrijf gehouden.
Deze bultengerechtelijke bekentenis ktemt
overeen met conclusies van ‘het accourttants-
rapport. Öf. verd. den opzet heeft gehad om
de rechten van de schuldelschers te verkorten,
doet hier niet ter zake.
Ook zijn vroegere verklaring, dat de motor
reeds proefgedraaid zou hebben en dit met
groot succes, herriep hij. Van proefdraaien Is
nog nimmer sprake geweest. Wel hield hjj vol,
dat hjj den nieuw uitgevonden motor bijna be
drijfsklaar heeft.
Sptnmige leden verklaarden zich in hun ver
wachtingen ten aanzien van dezen bewindsman
teleurgesteld. Naar hun meening is hij in het
verkeersvraagstuk niet voldoende doortastend
opgetreden.
Enkele leden achtten het onbeperkt gebruik
der wegen door vrachtauto’s volstrekt ontoe
laatbaar. Andere leden zouden tegen beperking
van dat verkeer bezwaar moeten maken. Naar
de meening van deze leden zal er diep Inge
grepen moeten worden in het verkeersvraagstuk
en zal met name een belangrijk deel van het
spoorwegvervoer naar den auto moeten overgaan
Daarmede wachten totdat de Centrale Verkeers-
commissie een volledig co-ordinatieplan zal
hebben uitgewerkt, leek ook dezen leden te tijd-
roovend.
Verscheidene leden drongen aan op indiening
van een algemeene verkeerswet.
Vele leden zouden gaarne uitvoerig worden
ingelicht omtrent het aandeel van dezen minis
ter in de werkverruimlngsplannen, die met
steun van het Werkfonds zullen worden uitge
voerd.
De verdediger Mr. Giltay Veth, zegt in zjjn
pleidooi, dat in deze zaak niet moet worden
onderzocht, of verd. fraude heeft gepleegd, zoo-
als In de buitengerechtelUke bekentenis, opge
steld In de commissarissen-vergadertng van
Maart 1933, is gesteld maar of verd. zich heeft
schuldig gemaakt aan de feiten, die in de dag
vaarding zjjn gesteld.
Tfen eerste is ten laste gelegd het niet boe
ken en verantwoorden van een bate. Er Is hier
echter sprake van een verrekening, die op dat
moment nog niet te boeken was. Door de ver
rekening Is geen der crediteuren benadeeld. De
dagvaarding gaat uit van het standpunt: niet
verantwoorden Is niet boeken. Doch na het ac
countantsonderzoek zjjn de fouten In de boeken
hersteld-, de curator kreeg dus boekep die wel in
orde waren en dus een juist inzicht In den
Stand van zaken gaven. BU het Intreden van
het faillissement bestond dus niet de onjuis
te toestand, zooals de dagvaarding aangeeft.
Vervolgens besprak pl. de verdichting van
lasten. Doch hoe An een last worden verdicht,
aldus pl.. door een betaling, zooals de dagvaar
ding stelt? Door een gefingeerden koop sou
eventueel een verdichte last kunnen ontstaan,
doch nóóit door een betaling. Ook wordt door
het gestelde geen crediteur benadeeld.
Det verd. de N. V. zou hebben leeggeroofd,
zooals de Officier beweert, is volgens pl. vol
komen onjuist. Vervolgens besprak pl. de sub
sidiaire ten laste legglngen.
Op Schiphol treft men reeds maat regelen voor de ontvangst van de
„Uiver.” Op het plateau wordt een tribune gebouwd.
Op 31 September jj. had, naar men zich zal
herinneren, op het Slulspad te Koog aan de
Zaan een liefdesdrama plaats. Een 33-Jarlge
werklooze metaalbewerker uit Amsterdam stak
toen met voorbedachten rade de 23-Jarige mej
D„ eveneens uit Amsterdam, dood, uit wraak
omdat het slachtoffer de liefdesbetrekking met
den moordenaar had afgebroken.
WU vernemen thans dat de dader Dinsdag
sa In een extra-zitting van de Haarlemsche
Rechtbank zal terecht staan
de afgeloopen eeuwen door de Kerk voor de
armen en hulpbehoevenden is gedaan. „Den
rijken drukt zij het strenge gebod op het hart
zegt hij dan verder om hun overvloed aan
de armen uit te deelen; en zij dreigt hun met
het goddelijk oordeel waardoor zij, wanneer zij
aan den nood der hulpbehoevenden niet tege
moet komen, zullen gestraft worden met
eeuwige straffen.” En hl) wijst er op dat deze
afschulvlng van den overvloed der rijken naar
de armen de eenige gezonde oplossing is om een
gelukkige maatschappij te krijgen. Wordt deze
wijze van doen verworpen, „dan moet noodza
kelijk een van belde gebeuren: öf wel het groot,
ste deel van het menschelljk geslacht valt te
rug In den allerschandelljksten slavenstand, die
lang bij de heidenen heeft bestaan; öf wel, de
menschelljke maatschappij zal door voortduren
de bewegingen beroerde door roof en geweld
dadige afpersing geteisterd worden, gelijk wij
ook de laatste tijden met droefheid hebben
zien gebeuren.”
Wie ziet thans niet de waarheid van deze
woorden, reeds meer dan vijftig jaar geleden
neergeschreven
Later heeft dezelfde Paus Leo in zijn be
roemde encycliek „Rerum Novarum” een geheel
hoofdstuk aan het gebruik van de aardsche be
zittingen gewijd. Na er op gewezen te hebben
dat rijkdommen den mensch niet bewaren
voor lijden en verdriet, dat zij voor den Hemel
niets beteekenen, maar veeleer schadelijk zijn,
zegt de Paus, dat er over het gebruik der aard
sche bezittingen een verheven en gewichtige
leerbestaat. En hij vervolgt: „De kern van
deze leer bestaat hierin, dat het rechtvaardige
bezit van rijkdorpmen wel moet worden on
derscheiden van het rechtvaardige gebruik
er van. Goederen in privaat bezit hebben is,
gelijk wij zagen, een natuurlijk recht van den
mensch; en van dat recht gebruik te maken,
vooral in het maatschappelijk leven, is niet al
leen geoorloofd, maar zelfs noodzakelijk. „Het
is geoorloofd zegt St. Thomas dat de
mensch eigendom bezit. En het is zelfs noodza
kelijk voor het leven van den mensch.” Maar
wanneer er gevraagd wordt, hoedanig het ge
bruik der goederen moet zijn, antwoordt de
Kerk en wel zonder eenige aarzeling: wat dat
aangaat moet de mensch de ulterlljke goederen
niet als zjjn eigendom beschouwen maar als
gemeenschappelijk goed in dien zin, dat men
ze gemakkelijk meedeelt, wanneer anderen in
nood verkeeren. Weshalve de Apostel zegt: be
veel aan de rijken der wereld, gemakkelijk te
geven en mee te deelen! Ongetwijfeld heeft
niemand den plicht om anderen te ondersteu
nen uit datgene, wat behoort tot hetgeen hü
zelf of de zijnen noodig hebben; zelfs niet om
aan anderen te geven van wat noodig is om den
stand te bewaren, die aan zijn persoon voegt en
past: „Want niemand behoeft te leven op on
passende wijze” (8t. Thomas). Maar wanneer
aan de behoefte en den stand is voldaan moet
men van hetgeen overbluft mededeelen aan
degenen, die het noodig hebben. „Hetgeen over
is. geeft het als aalmoes!" Uitgezonderd in den
uitersten nood, is dit wel geen plicht van
rechtvaardigheid, maar van christelijke liefde,
en men heeft geen recht om deze krachtens
een wet af te dwingen. Maar boven de wetten
en bepalingen der menschen. staan de wet en
de uitspraak van Christus, Die God Is en Die
op velerlei wijzen de gewoonte om te geven
aanraadt; „het is zaliger te geven dan te ont
vangen"; en Die het bewijzen of weigeren van
milddadigheid aan de armen zal beoordeelen,
alsoAij Hemzelf bewezen of geweigerd is. „Wat
gij aan een van deze mijn geringste broeders
gedaan hebt, dat hebt ge aan Mjj gedaan."
Van dit alles is dit de samenvatting: al wie
door Gods goedheid een grootere menigte van
goederen ontving heeft deze wel gekregen met
het doel ze tot eigen vervolmaking aan te wen
den, maar tevens om ze tot welzijn van zijn
medemenschen als uitdeeler van de gaven der
Voorzienigheid te gebruiken.”
Verd. heeft naar spr’s meening de N. V.
leeggeroofd. Hij spreekt steeds van hooge
■teekpeningen. welke gegeven zijn, doch hij
weet niet te vertellen aan wie.
De commissarissen kernen vfjf ten te tort,
de schalden bedragen twee ten. De Officier
oeht het niet verzntword, wanneer htf verd.
op vrije voeten laat
Spr- requireort tegen verdachte oen ge-
Eenige leden vestigden er de aandacht op, dat
langs de Noord-Brabantsche Kust de zeedijken
vaak zeer onvoldoende zijn.
Verschillende leden wrongen andermaal aan
op verbetering van de waterstaats-toestanden
in Westelijk Noord-Brabant.
Eenige leden wezen op de uiterst gebrekkige
verbinding tusschen Zeeuwscti Vlaanderen met
het overige deel van on* land.
Verscheidene leden vroegen of eindelijk In
1935 de zoo vaak bepleite concentratie van de
electriciteitevoorziening kan worden verwacht.
Sommige leden achtten het niet te verant
woorden .nog eens een extra korting van 5 pCt.
toe te passen op de loonen van het spoorweg
personeel.
Sommige leden drongen er op aan, de beide
stations te ’s Gravenhage te vervangen door
één en wel aan de Schenkkade.
■w tt y U hadden volop reden den vorigen keer
het beginsel van de onaantastbaarheid
van het privaat bezit voorop te stellen.
Er zijn er, die meenen, dat men in tijden van
algemeene opstandigheid niet te veel over het
gezag; in een periode van wuftheid niet te veel
over kulschheid en tijdens een algemeene ver
arming, niet over het recht op persoonlijk bezit
moet spreken. Wij achten deze meening ver
keerd. Beginselen moeten juist tot leidraad en
steun dienen, moeten dus juist het sterkst wor.
den gepropageerd, wanneer er de meeste kans
Is, dat er tegen gezondigd zal worden. Heel in
het bijzonder geldt dit voor het beginsel, dat
ieder mensch recht heeft op persoonlijk bezit en
dat niemand zich aan dat recht mag vergrijpen.
Het is een dwaze maar veel verspreide meening,
dat de verdediging van dit beginsel in het be
lang van de z.g. bezittende klasse en ten na-
deele van den minder bedeelde zou geschieden.
Het beginsel toch heeft niets met een klasse,
noch met een bepaalde groep, levend in een
bepaalden tijd, te maken. Het beginsel geldt voor
den mensch in het algemeen, voor lederen
mensch, omdat het een natuurrecht van den
mensch omvat. Hoe dwaas de boven aangegeven
bewering is, blijkt het best, wanneer men be
denkt, dat er niets wisselvalligere is dan rijk
dom en armoede. Er is een zeer juist spreek
woord, dat getuigt: de geldzak en de bedelzak
hangen aan denzelfden deurknop. In verreweg de
meeste families wisselt de fortuin binnen hon
derd jaar eenige malen. En zeker dit geslapt
heeft overvloedige bewijzen, hoe weinig er noo
dig is om van een arme een rijkaard en nog
meer om van een rjjke een arme te maken, t
Is dus dwaas te beweren, dat het eeuwige en
onveranderlljke beginsel van het privaat eigen
dom er zou zjjn ten voordeele van een bepaalde
groep menschen: het beginsel blijft, maar het
bezit bij de menschen verandert voortdurend.
Ergerlijker wordt de dwaasheid van bedoelde
bewering, wanneer het verwijt tot de Kerk
wordt gericht. Voortdurend kan men de be
schuldiging hooren, dat de Kerk met het pre
diken van het beginsel der noodzakelijkheid van
het privaat bezit in de kaart speelt van „het
kapitaal". De valschheid van dezen waan be
hoeft zeker na het bovenstaande geen betoog
meer. Doch afgezien daarvan heeft de historie
te allen tijde bewezen, dat het tegen het be
lang der Kerk is de machtigen der aarde te
steunen; maar zelden heeft zij hun steun, veel
meer hun verachting en vervolging ondervonden.
Armoede en rijkdom zijn voor de Kerk, die
er op de eerste plaats voor het zieleheil is, van
geen overwegende beteekenis. „Voorop moet ge
steld worden schreef Leo XIII in zjjn Rerum
Novarum dat de mensch zjjn lot moet dragen;
dat het lagere niet aan het hoogere in de maat
schappij gelijk kan worden. De socialisten stre
ven daar wel naar, maar iedere poging tegen
de natuur der dingen is ijdel. Er bestaan im
mers ouder de menschen van nature zeer veel
verschillennoch het verstand, noch de Ijver,
noch de gezondheid, noch de krachten zijn bij
allen gelijk; en de noodzakelijke ongelukheid
van deze dingen wordt vanzelf gevolgd door
een ongeluk fortuinc*’
De ervaring en het gezond verstand zeggen
trouwens hetzelfde. Men kent het langzamer
hand klassieke voorbeeld van den kapelaan, die
aan zijn patronaatsjongens een aantal prach
tige spellen cadeau had gedaan. Na zeer Vorten
tijd bemerkte hij, dat met dit gemeenschappe
lijk bezit zeer ruw werd omgesprongen, om
niet te spreken van een onmiskenbare verniel
zucht. Toen stelde hij den grootsten en sterk-
sten Jongen als bewaker aan. Doe, zeide hij de.
zen, alsof alles je eigendom is, waarmee je de
anderen laat spelen. En wanneer je hier weg
gaat krijg Je inderdaad een der spellen cadeau.
Van stonde af waren de goederen gered: de
aangewezen bewaker beschermde de bezittingen
als zijn oogappel en het was met alle verwaar-
loozing en vernieling gedaan.
Ziehier het heele probleem in een notedop:
geef iemand een tuintje van enkele tientallen
kwadraat meters, hij zal er gelukkig mee zijn.
Al ligt er een prachtig park van vele hectaren
tegenovér zijn huis, hij zal liever op zijn eigen
stukje grond ploeteren dan den rijkdom der
natuur met vele anderen te deelen. De mensch
heeft den prikkel van het eigenbelang noodig
om tot de volle ontplooiing van zijn capaciteiten
te komen. Zóó heeft de Schepper ons nu een
maal geschapen en het is onverstandig om te
gen die natuur van den mensch te willen in
gaan. Talloos zijn de pogingen van idealisten
en utopisten geweest om dezen trek bij den
mensch te dooden en hem tot uitsluitend d
naar van de gemeenschap te maken: steeds zijn
ze mislukt en de grootste poging op dit gebied
ooit ondernomen, nmJ. het bolsjewisme in Rus
land, toont in de voortdurende mislukking van
den oogst in het land, hetwelk eens de koren
schuur van Europa werd genoemd, dat het al
tijd een mislukking zal zijn.
Blijft dus het beginsel van de noodza
kelijkheid van privaat eigendom ten eeuwigen
dage onveranderd, dat wil niet zeggen, dat ook
de toepassing van de leer niet voor
wijzigingen vatbaar is. Integendeel! Naast de
onaantastbaarheid van het recht op persoonlijk
bezit heeft de Kerk altijd met gestrengheid ge
wezen op den plicht van den Staat, om voor
het algemeen welzijn te zorgen en op den plicht
van den rijke om vgn zijn overvloed te geven
Mn den arme.
Vooral in een tijd van economlschen neergang
ah wjj nu beleven, is het van groot belang de
beteekenis van deze phchtén nader te beschou
wen. Laten wU ons vandaag bepalen tot den
plicht van den meer bedeelde om aan den nood
lijdende te geven.
Er bestaat een strenge plicht van liefdadig
heid. Ontelbaar zijn de plaatsen in het oude
en nieuwe verbond, in de uitspraken van de
kerkvaders en de Pauselijke encyclieken, die
daarop wijzen. Vooral in de sociale omzend
brieven van de Pausen der laatste halve eeuw
wordt op die verplichtingen herhaaldelijk en
met klem de nadruk gelegd. Onmiddellijk ach
ter de omschrijving van de natuurlijke en god
delijke wet omtrent het eigendomsrecht, zooals
wij deze de vorige maal uit de encycliek „Quod
Apostolic! muneiis” aanhaalden, laat Paus Leo
XIII een opeomming volgen van alles wat in
Wardenier heeft, volgens „de Telegraaf".
Donderdagavond een onderhoud gehad met
den heer Maas, burgemeester van Weststel-
lingwerf en twee veldwachters. In dit onder
houd verklaarde hjj, dat hU zich nooit tot den
Octroolraad had gewend met het verzoek om
octrooi op zUn uitvinding te mogen ontvangen.
Wel had hij in relatie gestaan met een parti
culier bureau, welks naam hU niet wenschte te
noemen.
De crisiszuivelcentrale maakt bekend, dat
voor de week van 1118 November de prijs
van het crislsbotermerk en die van de vervoer-
vergunning voor buitenlandsche boter is vast
gesteld op 1 per K.G.
Verscheidene leden zouden gaarne worden
ingelicht over den omvang en de verdere plan
nen van het bultenlandsch en het opkomend
binnenlandsch luchtverkeer.
Wardenier is vervolgens voor zUn eigen vei
ligheid en rust naar de zenuwinrichting van
prof. v. d. Scheer te Groningen overgebracht,
nadat dokter Waarda, die langen tUd in de
woning van den burgemeester geweest was,
daartoe had geadviseerd. De ouders van War
denier hebben VrUdag een bezoek bij burge
meester Maas gebracht.
BegrUpelUkerwUs heeft deze verklaring groote
beroering in het rustige Friesche dorp en in
heel Friesland gewekt. In Wolvega sprak men
over niets anders. Op de graanbeurs te
Leeuwarden vormden zich groote groepen men
schen, die het gebeurde bespraken.
Eenige leden bepleitten nauwere samenwer
king tusschen StaatsmUnen en particuliere
mUnen eenerzUds en den steenkolenhandel on-
derzjjds door oprichting van een centraal ver
koopkantoor.
De verdichting van de lasten staat vast uit de
verklaringen van de getuigen. De gefingeerde
partUen zUn nergens te vinden, we hebben te
doen met een camouflage; noch van inkoop,
noch van betaling is sprake.
Voorts is hem ten laste gelegd, dat hU niet ge
zorgd heeft voor een behoorlUke boekhouding,
waartoe hU volgens het wetboek van koophan
del verplicht is.
De materleele daden van de onjuiste boek
houding zijn onopaettelijk en op bevel van
verd. door den boekhouder verricht. Tm op
zichte van verd. kunnen we dus spreken van
doen plegen van het strafbare feit.
tie telepathie en vooral de zielsgenezing Maar
even^n;Xt zeker, dat «U veel te hoog ge-
^^rachUlMMle helderzienden begoI^n
ook met de theologie te bemoeien en gaven
openbaringen. Ten einde de k»^olieken (<m
andersdenkenden) van deze
houden, zond de H Stoel in 1858 een
de wereld in, waarin werd gezegd, dat de
nambulen vrouwen met zwakke
ren. die zich voorgaven allerlei onzichtbare din
gen te zien, de gave te bezitten, om over gods
dienst te spreken, dooden op te roepen, aa. ue
H. Stoel spoorde de bisschoppen aan. het som
nambulisme tegen te gaan.
Omstreeks dezen tijd begint het magnetisme
aan invloed te verliezen, ook in Duitschland; in
Engeland had het nooit vasten voet verkregen.
Wat Amerika betreft, er is geen land ter we
reld, waar de menschen in zoo grooten getale
en met zooveel enthousiasme de valsche
mystieke bewegingen aanhingen als daar.
De menschelljke gedachte zou aldus almach
tig worden, zou geen grenzen meer kennen.
maar wetenschap bezitten, zonder ooit geleerd
te hebben. Met behulp van zulke verlichte gees
ten zou men trouwens in staat zjjn. een geheel
nieuwe wereld en een gansch nieuwe samenle
ving voort te brengen I
Het is dus zeer goed te begrijpen, dat de
groote magnetiseurs met al hun verstand en al
hun energie getracht hebben, dit groote werk
van helderziendheid te verwezenlijken Daar
voor hebben zU dan ook Inderdaad hun som-”
n,mhni>. nauwkeurig bestudeerd. Zoo leerden
zij veel kennen omtrent de rol, die het gevoel
en de emotie speelt in de helderziendheid; zij
leerden de rol van de aandacht kennen, en
tegelijk den Invloed van de vermoeienis Want
een gespannen aandacht is voor een somnam
bule noodzakelijk, maar dit is zeer vermoeiend,
en wanneer de séance te lang duurt, faalt de
helderziende. Daarmee werd het echter ook
noodzakelijk, om bet lichamelijk en geestelijk
leven van de proefpersoon te regelen, om haar
aldus geschikt te maken voor de groote taak,
die zy onder de menschen te vervullen had.
Er waren eigenlijk twee methoden van gene
zing: de eerste bestond hierin dat de somnam
bule aangaf, aan welke ziekte de patient leed
en welke geneesmiddelen tegen deze ziekte
werkzaam zijn. De tweede methode echter was,
om den patiënt zelve helderziende te maken en
hem tof haar) aldus in staat te stellen, zijn
eigen lijden te kennen, en ook de genezing
daarvan. Om nu helderziende te worden, moest
de patiënt zijn (haar) gansche levenswijze ver
anderen, om gevoeliger te worden voor de groo
te kracht.
Van al deze helderziendheid is thans niet
veel meer overgebleven, maar wel werd op de
boven geschetste wijze een groote kennis ver
kregen omtrent vele interessante verschijnse
len.
Het meeste kwam natuurlijk nooit uit. er was
zeer veel bedrog, en de geheele beweging ver
liep in spot en hoon.
Intusschen werd de wetenschappelijke wijze
van het vraagstuk hoe langer hoe beter uitge
werkt. Niet weinig is daartoe bijgedragen door
den Engelschman Braid. Deze had in 1841 voor
het eerst een séance bijgewoond, die door een
Zwitsersch magnetiseur, Lafontaine, gegeven,
werd. HU dacht dat alles bedrog was en tracht
te Lafontaine na te doen. Toen hij dit probésé-
de ontdekte hU merkwaardige dingen. 2Uehier,
wat hjj zelf mededeelt. De eerste maal ge
loofde hjj er niets van, maar zes dagen la
ter bemerkte hjj dat de gemagnetiseerde de
oogen niet kon openen. Hij vond hiervoor een
natuurlijke (maar een verkeerde) verklaring, en
wel dat een zekere vermoeidheid van de oogen,
door te groote Inspanning, hét opslaan van de
oogleden ónmogelijk maakte. HU verzocht zUn
vriend te gaan zitten en oplettend te kUken
naar den hals van een flesch. die zoo boog ge
plaatst was, dat de oogen daardoor vermoeid
werden. Na drie minuten sloten zich zUn oog
leden. de tranen stroomden over zijn wangen,
zijn hoofd neigde voorover, hij kreeg lichte
trekkingen in het gelaat, een zucht ontsnapte
hem. en hü viel in een diepen slaap. De vrouw
van Dr. Braid was over deze gebeurtenis zeer
verwonderd: haag jachtgenoot liet haar vervol
gens langen tijd naar een ornament van een
porseleinen suikerpot küken; in enkele minuten
sloten zich haar oogen zü slaakte een diepen
zucht, haar borst hijgde, zü viel achterover en
kreeg büna een aanval van „hysterie”. Daar
om deed haar man haar ontwaken.
Dit was een zeer belangrüke ontdekking;
vooreerst werd daardoor het bestaan van de
geheimzinnige magnetische vloeistof nssr het
rük der fabelen verwezen, maar vooral werd het
hypnotisme daardoor een wetenschappelijk te
béstudeeren ding, veroorzaakt in dit geval door
het staren naar een voorwerp; en bovendien
bleek de oorzaak van het hypnotisme niet te
liggen in de persoon van den hypnotiseur, maar
in de gehypnotiseerde zelf.
Zoo eenvoudig was nu echter de zaak niet,
en later bleek dat de gehypnotiseerde dikwijls
een werkelüken band heeft met den hypnoti
seur.
Braid ontdekte nog andere dingen. Wanneer
hü den gehypnotiseerden persoon een houding
van toom aangeeft, door diens handen tot een
vuist te ballen, dan gaan ook alle gelaatstrek
ken van den gehypnotiseerde een toornige uit
drukking aannemen, en hü zelf neemt de hou
ding van een bokser in.
Behalve dat. heeft hü nog vele andere be
langrijke büzonderheden van den hypnotiachen
slaap ontdekt. Het belangrUkste is wel. dat de
Ingeslapen persoon in een toestand verkeert,
wgardoor hü zeer gevoelig is voor suggestie.
Braid heeft ook zün ontdekkingen in de ge
neeskunde toegepast. Allerlei ziekten heeft hü
daarmee behandeld, maar het is zeker dat hjj
niet in alle gevallen even critlsch Is te werk ge
gaan.
Het werk van
weinig opgang.
Tientallen Jaren lang hoort men van het ge
heele hypnotisme weinig meer en zü die er
nog aan deden, deden het in 't geheim. In dien
tüd zou de medicus zün geheele carrière zien
mislukken, indien men wist, dat hü aan mag
netisme deed. De toenmalige groote psychia
ter van Rouen, Morel genaamd, magnetliacrdo
in t geheim. Nog merkwaardiger is. wat Janet
vertelt, over een zeer geëerd medicus in een
provincieplaats; *s morgen* vertrok hü met een
herborlseertrommel, sg. om krulden te zoeken;
maar In werkelükheid ging hü naar een nabu
rig dorp, waar in een huis enkele zenuwzieke
vrouwen woonden; het was een soort hospitaal
van somnambules, die bevel hadden, een ver
borgen leven te lelden; deze vrouwen bleven in
slaap en onbeweeglijk tedens zün afwesighetd-
met deae vrouwen heeft hü elndeloose proeven
genomen. Maar nooit kwam iemand te weten
wat hü in *t geheim deed.*
Er was een groote beroemdheid noodig, wtona
reputatie een stoot verdragen kon, om dit soort
studie* weer in wetenachappelüke eere te bren
gen. Deae beroemdheid was j. M. Charoot. de
beroemdste zenuwarts van zün tüd. Deae ia
weer begonnen onderzoekingen te doen over de
tg groote hysterie, dat zün de bewustelooshe
den. de aanvallen en de ertsen, die aoooeer in
diacredlet waren gekomen Ook de geschiedenis
van deae proeven is aeer interessant, en Mat
mü de waarheid spreken niet het minst draw
h** d** ook groote Charcot het offer
geworden is van een groote mlsvattinz
Daarover een andermaal
TH. H. eCHUCHTTNO.
Primair concludeerde pl. tot vrüspraak.
Verdachte 1* misschien een groot optimist,
doch van misdadigheid 1* geen sprake. BU een
eventueele veroordeellng is de straf door den
Officier gerequlreerd, veel te hoog.
N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, A'dam
PLATS DU JOUft EN A LA CARTE
Ten slotte was hem ten laste gelegd het doen
geschieden van onjuiste boekingen, met het
oogmerk om dat boek als echt en onvervalscht
te doen gebruiken.
Verdachte ontkende pertinent het hem ten
laste gelegde.
Uit het getuigenverhoor bleek, dat ten ver
zoeke van den rechter-commissarls Ingesteld
accountants-onderzoek had uitgewezen, dat
verschillende boekingen onjuut waren geweest.
De verd trachtte deze boekingen te verklaren,
doch moest zich hiernaast beroepen op het
