Wolvega komt weer tot rust
CASTELLA
Groote doode wordt naar zijn
land terug gebracht
Begrooting Buitenlandsche Zaken
1
Vreugde in Eindhoven
ELM^N
I
SPANNING GEBROKEN
INSCHEPING HEEFT
VERTRAGING
MINISTER DE GRAEFF
ANTWOORDT
MAANDAG 12 NOVEMBER 1934
i
FIETSER VERONGELUKT
Drie inbrekers gevat
I
Water blijft stijgen
Een heilig Amster
dammer
Scheppen van energie
uit niets
Mag ik u voorstellen:
mijn dochter Uivertje
Krachtige hulp aan de gedupeerde
bevolking in Indië
BENZINEMOTOR MET RUWE
OLIE GESTOOKT
OP GOEDE ZEEP STAAT:
Honderd-duizendste inwoner
geboren!
Verhouding tot België
-»V .’-i
De Saarcommissie heeft te Ro me vergaderd in het paleis Chigi
d.
pels vergezellen.
machine.
1
Jhr. de Graeff
Uiting van minister Baldwin
Het bericht, dat de Britsche Regeering zoude
Ernst wordt ingezien
e
de
m
nt
G cval-Spansier
n.
J
Particuliere wapentabricage
08
te
de
Persdienst
Er was geen motor
toe.
geen perpe-
-1
Deze fantastische aangelegenheid heeft dus
wel een treurig einde gevonden.
4 r
7
kt het gemeentebestuur
mtie een zekere verant-
Het stoffelijk overschot van den
vroegeren generaal der paters
Minderbroeders p. B. Klam
per wordt te Weert
bygezet
d
en
van
ve
m
nr
ie
der tegenspraken van onjuiste berichten ge
meten kan worden. De berichten in de Japan-
sche pers met betrekking tot de te Batavia ge
voerde handelsbesprekingen, in het voorloopig
verslag vermeld, hebben de volle aandacht
van den persdienst gehad; deze heeft, voor
zoover dit van hier uit mogelijk was, gedaan
wat in de gegeven omstandigheden verant
woord kon worden geacht.
De strekking van een op de Ontwapenings
conferentie voorgestelde regeling is niet om te
komen tot volledige afschaffing van de parti
culiere wapenfabricage. doch gaat uit van de
gedachte, dat de Staten verantwoordelijk zijn
voor de fabricage van wapenen en oorlogsma
teriaal, welke op hun grondgebied, hetzij van
Staatswege, hetzij door particulieren, plaats
heeft. De Staten zullen derhalve hebben te
zorgen, dat geen oorlogsmateriaal wordt ver
vaardigd, waarvan het gebruik verboden is, en
zullen er voor moeten waken, dat niet door de
vervaardiging op hun gebied de kwantitatieve
grenzen, welke in het Ontwapeningsverdmg
zullen worden neergelegd, worden overschreden.
gen van vliegvelden aan Nederlands Oostgrens. *-r
is te beschouwen als een van de vele geruch-
ten, welke naar aanleiding van het bezoek van
den Chef van den Franschen Generalen Staf
aan Londen, omstreeks het einde der maand
Juni 1934 in de pers tot uiting zijn gekomen
en later weder zijn tegengesproken.
i, zijn gehouden, wenscht de
relijk te verklaren, dat aoo-
gen niet hebben plaats ge-
ag
e-
er
ie
n,
in
e-
kt
ii-
5-
ft
In
ik
ld
in
n
ir
as
id
it
sr
it
k
o
a-
n,
je
e
is
r
opheffing van den bewusten „stop” ook
rische belangen ten goede zou komen.
-
Bezuiniging
Het behoeft wel nauwelijks be
toog, dat ten aanzien van een be-
Zg slaapt in een speciaal Uiver-
ledikant. Zal zy dat alles
■\^^later nog waar deer en??
en tevens dien van de alom bekende vlieg-' Ara twee jaar Van ingrijpende be
zuiniging kan niet opnieuw
een groote vermindering
worden verwacht
uviavuu wviuv, ucv gcuiuiA rau uvu puio-
dienst langs den weg eener natuurlijke ont
wikkeling toeneemt.
HU verklaarde toen, dat er geen motor was.
maar hy voegde er aan toe, dat hij tot zijn
verklaring was getart.
Donderdag werd onder leiding van den bur
gemeester een zeer scherp onderzoek Ingesteld,
waarvan de uitslag was, dat het vertrouwen
in de groote plannen voor Wolvega dermate is
geschokt, dat thans het geloof in den geheelen
opzet is verdwenen.
IX Minister kan er overigens slechts op
wijzen, dat de onderstelling, dat over Ne
derlandsen grondgebied beschikt zou kun
nen worden voor de verdediging van een
anderen Staat, in die mate in strijd komt
met de ook in Engeland voldoende beken
de traditioneele zelfstandigheldspolitiek der
Nederlandsche Regeering, dat zy moeilijk
au sérieux kan worden genomen. Met het
oog hierop, heeft de Nederlandsche Regee
ring het dan ook niet noodig of nuttig
geacht de Britsche Regeering te verzoe
ken eenige opheldering ter zake van de
Verklaring van den heer Baldwin te ver
schaffen.
De Minister kan de klacht niet aanvaarden
dat hij tegenover de Staten-Oeneraal zoo wei
nig mededeelzaamheid toont. Hij acht die
klacht even ongegrond als onverdiend, en moge
er'op wijzen, dat met name het uitblijven van
de vroeger gedurende een aantal jaren gepu
bliceerde Oranjeboeken haar geenszins wettigt.
Raadpleging van die jaariyksche Oranjeboeken
zal doen zien, dat politieke zaken daarin, al
thans in vredestijd, slechts een zeer geringe
plaats innamen.
De Regeering grijpt intusschen gaarne de
door het Voorloopig Verslag geboden gelegen
heid aan om te verklaren, dat die betrekkingen
Inderdaad van den meest vriendschappelijken
aard zijn.
Het geval Spansier heeft van den aanvang
af de volle aandacht van den minister gehad
en talrijk zijn de démarches, welke Hr. Ms.
Gezant te Berlijn in deze zaak heeft onderno
men. Nadat het vonnis gewezen was, heeft de
Minister het voor Spansier ingediend gratie
verzoek door den Gezant doen ondersteunen
en heeft hij bij herhaling op overlegging van
het vonnis aangedrongen, dit laatste voorloo
pig zonder resultaat, omdat de op schriftstel-
llng met motlveerlng van het mondeling uit
gesproken vonnis blijkbaar nog niet gereed
was.
De Regeering deelt de zienswijze, dat Ne
derland in samenwerking met andere landen,
die daarvoor het meest in aanmerking komen,
het daarheen moet trachten te lelden, dat de
Ontwapeningsconferentie, ondanks de ongun
stige vooruitzichten, alsnog tot eenig positief
resultaat moge voeren. In die richting is Ne
derland dan ook te Genève werkzaam geweest.
Deze dienst, sedert 1 Januari in werking,
heeft van meet af zijn aandacht gewijd aan
het probleem der rechtzetting van onjuiste be
richten over Nederland en Nederlandsch-Indlë
in de buitenlandsche pers. HU gaat bU zUn
pogingen om een Juiste berichtgeving te be
vorderen zoowel preventief, nJ. door tijdige
beschikbaarstelling van nieuwsmateriaal aan
vertegenwoordigers van buitenlandsche bladen
en persagentschappen, als repressief, nJ. door
verspreiding van rectificaties langs de daartoe
meest geschikte kanalen, te werk. Tot de pre
ventieve wegen behoort mede de behartiging
van in- en voorlichting van de blnnenlandsche
pers, die een voorname bron van Informatie
voor de buitenlandsche vormt.
Een en ander is een werk van stelaelmatlgen
opbouw, dat zorgvuldige oriëntatie en voorbe
reiding vereischt.
Uit het voorafgaande moge Wijken, dat de
activiteit van den dienst niet aan het gette
grooting met een betrekkelijk zoo
gering totaal-cjjfer, en waarop zoo
vele Jasten voorkomen, welke deels
niet verminderd kunnen worden zon
der onze internationale bewerktui
ging ten zeerste te schaden, ander
deels geljjk b.v. de uitgaven voor
den Volkenbond niet van Ne
derland alleen afhangen, na twee
jaar van ingrijpende bezuiniging niet
opnieuw groote vermindering kan
worden verwacht.
groote firma’s, die ongeveer een jaar met een
proefinstallatie hebben gewerkt, verklaaroen,
dat de besparing ongeveer zeventig procent be
draagt.
Alhoewel dit heelemaal niet zoo’n opzien
barende uitvinding is als die in Wolvega heette
te zyn, wordt er toch door de technici bijzondere
belangstelling voor getoond.
Volgens genoemd blad heeft het departement
van Waterstaat reeds zeven en dertig tractors,
van deze installatie voorzien, besteld. Ze zijn
bestemd voor de Wieringermeerpolder.
Een der wethouders heeft ver
klaard de persconferentie als
de grootste domheid in
deze zaak te be
schouwen
De Minister heeft verder sender voorbe
houd te kennen gegeven^ bereid te stjn tot
volledige medewerking, ten einde tot heil
van beide landen met België op aanneme-
Hjken grondslag tot overeenstemming te
komen. Het verwijt, dat de Minister den
ernst van deze saak niet voldoende zou in
zien, wordt door hem dan ook met beslist
heid afgewezen.
De achterstelling van de Nederlandsche
schippers by de bevrachting te Duisburg heeft
aanleiding gegeven tot overleg tusschen de Ne
derlandsche en Duitsche belangengroepen, met
medeweten van de Nederlandsche Regeering.
De verwachting bestaat, dat dit overleg bin
nen een niet al te lang tUdsverloop tot bevre
digend resultaat zal leiden.
Naar aanleiding van de vraag of het juist
is. dat van Nederlandsche zyde met Britsche
vlootautoritetten besprekingen, Nederlandsch-
Indlë betreffi
Minister uitd
danige bespn
vonden.
Drie steden hebben groote beteekenis in zyn
leven vol rechtvaardigheid en heiligheid gehad:
sUn geboortestad Amsterdam, waar hy geboren
en gevormd is. de Eeuwige Stad, waar hy zich
tot geleerde ontwikkelde, waar hy geleefd en
gewerkt heeft in de hoogste ambten en ten
slotte stierf, en Weert, waar hy het Kerkeiyk
recht doceerde, vanwaar hy door den tqpnma-
ligen generaal P. Aloysius Lauer, die hem per
soonlek waardeerde, in 1898 naar Rome geroe
pen werd en waar thans zyn Hik zal afwachten
den dag der opstanding.
Zaterdagmorgen half negen reden drie wiel
rijders naast elkaar aan het Hoendiep onder
de gemeente Hoogkerk. Zy geraakten op een
gegeven oogenbllk met de wielen in elkaar en
kwamen allen te vallen. Een juist passeerendc
autobus greep den 20-jarigen H. D. Jonkman,
wonende te Hoogkerk, die op slag werd gedood.
In verband met de geboorte van den hon-
derddulzendsten Eindhovenaar hebben B. en W.
vergunning verleend de cafés tot één uur Za
terdagavond geopend te houden en verlof ver
leend van zeven tot twaalf te dansen.
De geboorte Is aangekcndlgd met sirene-
geloei van de fabrieken, terwyi hedenmiddag
muzikale rondgangen zyn gemaakt.
Het plaatselyk blad „De Stellingwerver” gaf
dezer dagen het volgende relaas:
Hoe langer hoe meer begon na de onthul
lingen van de vorige week het vertrouwen in
de mededeellngen van den heer Wardenler te
zakken. Het was b.v. in den aanvang al mede
gedeeld, dat voor zyn vinding over de geheele
wereld patent was verkregen. Wel meende men
zich te herinneren, dat hy gezegd had, dat
het in Engeland nog niet geheel voor elkaar
was.
v By onderzoek bleek ons echter, dat by den
Octrooiraad Xe 's-Gravenhage niets bekend
was, en toen wy dit aan Wardenler mededeel
den. antwoordde hy, dat hy dat ook niet had
beweerd, maar dat by een octrooibureau een
aanvrage was gedeponeerd.
Er kwamen langzamerhand meer dingen
minder vast te staan. Zoo reden wy Donderdgp
Dat de Regeering, geiyk gesuggereerd wordt,
meer van den persdienst gebruik zou kunnen
maken, teneinde het publiek over bepaalde za
ken in te lichten, kan worden toegegeven. Het
strekt tot voldoening, dat naarmate deze nieu
we mogeiykheid van contact met de pers on
derkend wordt, het gebruik van den pers
dure nd by
klaarheid te
Ik geef
door die perscol
woordelijkheid op zich heeft geladen. Ik
beschouw die conferentie dan ook als de
grootste domheid In deze geheele affaire,
maar u moet niet vergeten, dat wy allen
toe goeder trouw en in het belang van de
gemeente handelden.”
Uit Breda wordt aan „Het Volk” bericht, dat
de werktuigkundige Jules de Ceuster er in ge
slaagd is een installatie te construeeren, waarin
een gewone benzinemotor met ruwe olie (gasolle,
dieselolie) kan worden gestookt. Verschillende
met den gemeenteveldwachter naar Zwolle en
bezochten daar de machinefabriek, waar vol
gens beweren van den heer Muurling acht van
zyn motoren zouden worden gemaakt. De fa
brikant zeide ons, Wardenler in het geheel niet
te kennen.
Toen laatstgenoemde daarover ondervraagd
werd, zeide hy. dat hy nooit had beweerd, dat
de motoren by dien fabrikant besteld waren,
maar hy dacht er over ze daar te laten maken.
Deze en meer andere onjuistheden hadden
al enkele dagen ook by den burgemeester
anderen het vertrouwen in dé vinding
Wardenler aan het wankelen gebracht.
Afgaande op de woorden van den heer War
denler verklaren we deze motor zonder eenig
technisch en oeconotnisch belang.”
Want het stoffeiyk overschot wordt wel het
eerst naar de geboortestad Amsterdam gevoerd,
maar niet om er bygezet te worden. Want per
lykauto zal het vandaar overgebracht worden
naar het klooster der Paters Franciscanen te
Weert, om in het kloosterkerkhof te worden by
gezet. Te Weert worden alle voorbereidingen
reeds daartoe getroffen!
Alles geschiedt overeenkomstig het persoon-
Ujk verlangen van den huldigen generaal, pater
Leonardus Bello, die by het vertrek uit Rome
de plechtigheid der absoute verrichtte.
7 Mei 1931 was het Ujk in den grafkelder van
het Intern. College S. Antonio geplaatst, 17 No
vember JJ. is het, na een plechtige Requiemmis,
per trein naar Napels vervoerd, waar het giste
ren is ingescheept naar Nederland.
Martinus Klumper, wiens kloosternaam Ber-
nardinus was. werd vooral om zyn onkreukba-
ren rechtvaardigheidszin en zyn ascetlschen le
venswandel hoog geëerd. „Wy hopen ’t nog een
maal te beleven, dat een aanvang gemaakt
wordt met het proces zyner zaligverklaring,”
sprak dan ook zyn opvolger, pater Bonaventura
Mariani, by Bemardinus’ dood.
Dertig Jaren verbleef hy te Rome. Hy volgde
eerst de lessen asin het Collegium Urbanum of
unlversiteit der Propaganda Fide. Hy doctoreer
de 14 Juli 1886 in de wysbegeerte en 13 Juli
1889 in de godgeleerdheid, met de hoogste on
derscheiding. 22 Sept. 1888 was hy in de aarts
basiliek van St. Jan priester gewyd.
Aanvankelijk keerde hy naar Nederland te
rug, werd magister, professor in de wysbegeerte
en leeraar aan het Gymnasium te Venray, drie
jaren later werd hy gekozen tot deflnltor-pro-
vincialls. In 1891 wisselde hy zyn professoraat
met dat in het kerkeiyk recht te Weert.
In 1898 werd hij wederom naar Rome geroe
pen om als professor in het kerkeiyk recht aan
het toenmalig intern, college S. Antonio op te
treden (Athenaeum Antonianium thans) van
welk college hy al spoedig president werd tot
1915. In 1911 was hy tot definitor-generahs ge-
koeen. in 1915 tot procurator-generalis en 14
Mei 1921 tot mlnister-generalis, wat hy tot Juni
1927 bleef.
De „uitvinder”, tenslotte voor het feit gesteld
zyn motor te demonstreeren en het-bewys te
leveren, is daarin tekort geschoten.
zyn llchameiyke en geestelyke krachten wa
ren niet meer bestand tegen den druk, die van
alle zyden op hem is uitgeoefend.
De stemming te Wolvega Is piots omgekeerd.
De enorme spanning der laatste dagen is ge
broken. De autoriteiten, die zich eerst voor
het geval hebben geïnteresseerd en die ook de
pers er In hebben doen loopen, trekken zich
nu terug.
Eergisteren. 19 November, is te Napels
•p het vrachtschip „Vulcaqps” der Mij. Neder
land het Stoffelijk overseMst ingeecheept van
den in 1931 te Rome gestorven eersten en eenig-
sten -Nederlandschen mlnister-generalis .der
Minderbroeders, den Amsterdammer pater Ber
nardinos Klumper. De overblijfselen van den.
om zijn hoogstaand leven, zoo algemeen geëer
de», kloosterling, worden allereerst naar zijn
vaderstad Amsterdam gebracht, waar hij 19
Maart 1864 geboren werd, waar hy het St. Nl-
eolaascollege van den heer Raeskin bezocht, het
einddiploma H.B.S. behaalde om in 1879 naar
het gymnasium te Venray te vertrekken en in
1882 te Maastricht in het noviciaat der Min
derbroeders te worden opgenotnen. Het volgende
jaar was hy naar Rome gezonden, om «r zijn
fllosifische en theologische studiën te voltooien.
Een week geleden maakten we melding van
de „uitvinding” van een brandstofloozen motor
door den jeugdigen Wardenler te Wolvega,
De werkloozen van Wolvega en misschien
ook reeds vele anderen in andere plaatsen van
ons land zagen de zon eener heeriyke toe
komst reeds voor zich opgaan. Velen stelden
vertrouwen in deze vinding, waarvan echter
niemand het rechte wist.
Wel spoedig is aan die biyde verwachtingen
de bodem ingeslagen.
Het lichaam van den overleden generaal
bleek nog betrekkeiyk weinig door de ont
binding- te zyn aangetast.
Het gelaat was goed herkenbaar.
Na de inspectie werd de kist gesloten en
In een nieuwe zinken kist geplaatst, die
weer met een grootere houten kist werd
onisloteri.
Inderdaad "is in een vorige periode, toen van
de zyde van de Belgische Regeering de mede
werking van de Nederlandsche Regeering werd
gevraagd, voor den bouw van een tweede sluis
by Temeuzen. dezerzyds als gedeeltelyke, mo-
geiyke compensatie daarvoor genoemd de weg
neming van den .stop van Llxhe”. De gedach
tengang daarby was, dat de Nederlandsche Re
geering bereid was aan de begrypelyke ver
langens van Gent tegemoet te komen, omdat zy
van een territoriale situatie geen beletsel wil
maken voor de vervulling van Belgische wen-
schen. waarvan zy de redeiykheid ten voile kan
erkennen, maar dat zy dan ook aan België de
biyken van een overeenkomstige gezindheid
mocht vragen door aan te dringen op de ophef
fing van een op Belgisch territoir gelegen be
lemmering van de scheepvaart naar en over
Nederlandsch gebied, een belemmering, waar
van de beteekenis voor Nederland overigens
niet mog worden overschat, waarby bovendien
nog in aanmerking dient te worden genomen,
dat
Belgl
Met betrekking tot de vraag, door sommige
leden gesteld, of naar het inzicht der Regee
ring thans niet de tyd gekomen is om de Unie
van Socialistische Sovjet-republieken de jure
te erkennen, kan de Regeering in genoemde
toelating en de geleidelyke erkenning van Sov
jet Rusland 'door de meeste Staten geen aan
leiding vinden haar tot dusver ter zake In
genomen standpunt te herzien.
De minister is van oordeel, dat een actief
consulair corps ongetwyfeld tot vermeerdering
van den afzet onzer producten zal kunnen by-
dragen.
De Minister Is evenals eenige andere leden
van oordeel, dat het wenscheiyk zoude zyn,
dat de Nederlandsche vertegenwoordigers In
het buitenland met bet oog op de economische
zyde van hun taak meer dan thans worden by-
gestaan door handelsattachés, mits deze aan
hooge elschen van bekwaamheid voldoen.
Zaterdagmorgen heeft op het gemeentehuis te
Eindhoven omstreeks tien uur met eenige plech
tigheid plaats gehad de aangifte van de geboor
te van Elndhovens honderdduizendsten inwo
ner.
De acte van geboorte is verleden door den
burgemeester van Eindhoven, den heer A. Ver-
dyk, terwyi als getuigen fungeerden de wet
houders J. L. van Engeland en P. P. J. A. van
der Putt.
Het biykt, dat de honderdduizendste inwo
ner, Jan Antoon Dekkers geheeten, reeds Don
derdagavond 8 November om zes uur het le
venslicht aanschouwde. Hy is het achtste kind
van den heer Peter Johannes Dekkers en mevr.
lAJsJe Dekkersvan de Munt, wonende aan de
Gestelschestraat 123.
Namens het gemeentebestuur van Eindhoven
is een couvert, inhoudende een spaarbank
boekje aangeboden.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag werd
te Echteld door de politie in de nabyheid van
het stationsgebouw een auto waargenomen,
waarmede de bestuurder op verdachte wyze reed.
De politie hield den auto byzonder in het oog.
Toen de wagen het stationsgebouw passeerde,
sprongen twee mannen in den auto, waarop
werd weggereden. Inmiddels bleek, dat een po
ging tot Inbraak in het station had plaats ge
had.
De burgemeester van Echteld waarschuwde
de politie in de omliggende gemeenten, alsook
de Amhemsche politie. Uitgebreide maatregelen
werden genomen en ’s nachts werd te Arnhem
een auto aangehouden, waarin drie personen
zaten, die met den auto werden overgebracht
naar het politiebureau.
By onderzoek Week een groot aantal inbre-
kerswerktuigen in den auto aanwezig te zyn.
Hoewel de mannen ontkenden de poging tot
diefstal in het stationsgebouw te Echteld te heb
ben gepleegd, zyn zy in bewaring gesteld.
Zeer vermoedeiyk zyn de daders gevat van
een groot aantal inbraken, die in den laatsten
tyd in de stationsgebouwen in de Betuwe ge
schiedden.
1
De constructie van den motor laat ons ver
der onverschillig. Het prncipe: scheppen van
energie is onmogeiyk, is een van de grond
wetten van de natuurwetenschap; hieraan is
evenmin te twyfelen als aan 2 X 2 4. En
of men nu allerlei hulpmiddelen bezigt, als
daar zyn: „ketel”, „zljdelingsche drukcompres-
sor", heel wel, maar dat kan nooit deze na
tuurwet veranderen.
Op denzelfden dag, dat het Nederlandsche
vliegtuig de „Uiver” de vlucht LondenMel
bourne volbracht werd de familie K. te Hen
gelo (G.) verbiyd met de geboorte van een doch
ter. Het meisje werd als herinnering aan de
geslaagde vlucht by den Burgeriyken Stand in
geschreven onder den nkam Uivertje. Een be
kende fabriek van klnderledlkanten te Almelo
liet een speciaal klnderledikant ontwerpen,
waarop de geheele reis Londen—Melbourne
wordt afgebeeld. Het eerst gereed gekomen
exemplaar werd thans door de firma aan de
Jonge burgeres aangeboden, zoodat de kleine
Uivertje onbewust den eersten tyd haar rust
geniet in een ledikantje met haar eldfen nggm
De herinnering aan de eenvoudige en
edele, waariyk Franciscaansche figuur van
pater Klumper, is te Rome nog zeer leven
dig. Men herinnerde er deser dagen dikwijls
aan, dat zyn directe opvolger als generaal
der Orde, pater Marani, in zyn gedachte
nisrede na den dood van pater Klumper de
hoop uitsprak, het zaligverklaringsproces
van zbn voorganger nog te mogen beleven.
Vrijdagochtend is het stoffeiyk overschot
overgebracht naar de kapel van het kerkhof,
waar de tegenwoordige generaal der Mlnder-
breeders. de hoogeerw. pater Bello een H. Mis
opdroeg en de absoute verrichtte met assisten
tie van de deflnltoren der Orde.
Verwacht vu, dat de Inscheping op dé „Vul-
Wethouder Muurling van Wolvega wiens naam
in deze zaak meermalen is genoemd, heeft aan
„De Telegraaf” nog het volgende verteld:
„Myn geheele bemoeienis in deze zaak is
geweest het brengen van den uitvinder naar
het gemeentebestuur Ik zag daarin een ge
meentebelang Nadat de uitvinder met B. en
W. in contact is gebracht, heeft de burgemees
ter den Jongen geheel en al naar zich toe ge
trokken. Hy nam hem voortdurend mee op
reis: om. zyn ze samen naar Hengelo geweest,
wy, wethouders, kregen slechts weinig van de
plannen te hooren. Niemand van ons heeft
ooit den motor gezien, naar myn weten ook
de burgemeester niet. Deze heeft de vorige
week de veel gecritlseerde persconfemtie by
elkaar geroepen. Ik heb hem in krachtige ter
men bezworen dat nooit te doen, daar ik de
zaak nog niet rijp genoeg achtte, doch de bur
gemeester was zoo zeker van zyn zaak, dat
hy zyn wil dóórzette. Verder heb ik er voort
hem op aangedrongen om meer
krijgen.
canus” heden zou kunnen geschieden, doch door
de vermelde vertraging zal dit waarschyniyk
eerst Maandag het geval kunnen zyn.
Prof. v. d. Velden en pater Fldentlus v. d.
Borne zullen het stoffeiyk overschot van den
Nederlandschen generaal op zyn reis naar Na-
hy is slechter dan de gewone
motor; in plaats van 80 pCt. verlies, is er 85
pet. verlies. In de mynen wordt hy dan ook
alleen gebruikt, omdat deze motor niet de ge
vaarlijke mOnexplosles kan veroorzaken.
Deze motor zal allicht de gemoederen niet
zoo verhitten, als we in de couranten iaaen.
Maar de heer Wardenler zeide ook. „Ik ver
wacht er een algehede omkeering in de wereld
van."
Welnu, dat zal gebeuren, als die gecompri-
Een vergelyking moge dit duldelyk maken
Als men tien gulden heeft en die legt in drie
stapels A, B en C; als men dan den stapel B
kleiner maakt om met de weggenomen guldens
de stapels A en C te vergrooten en zoo vervol
gens; als men ten slotte onze aandacht wil
vragen voor al dit gemanoeuvreer, voor al deze
posltie-veranderlng van die guldens door te
zeggen: de som van de drie stapels A, B en C,
is nu 12 gulden geworden; hiervan zetten we er
2 op de bank en met de overige tien manoeu-
vreeren we opnieuw, zoodat de bankrekening
opnieuw vergroot wordt en zoo fabriceeren we
13 millioen gulden is men ons dit alles op
aanlokkeiyke wyze voorzet, dan nog gelooven
wy dit niet, ons baseerende op de onmogelijk
heid van de vergrooting van een aantal gul
dens door eenige veranderingen In de stapels.
Op geheel analoge wyze is de schepping van
energie uit niets uit „gecomprimeerde lucht”
met behulp van „zydelingsche compressoren”
niet te verwachten en wy durven, allerlei onge
noemde deskundigen ten spyt, te verzekeren:
BUITENZORG, 10 Nov. (Aneta) Op Nov.
is officieel gemeld, dat de watersnood tengevol
ge van de overstrooming van de Melawl-rivier
nog steeds aanhoudt. Sedert 5 Nov. te het water
nog 28 centimeter gestegen. De bevolking aan
vaardt dankbaar de hulp door het winnen -
landsch Bestuur verleend. In de eerste dagen
van den watersnood te ruim 100 pikols rijst ver
deeld, terwyi aanvulling van den voorraad onder
weg is. Eveneens worden droge vtech, kadjang
idoe en versche groenten aangevoerd, daar de
aanplant onder water staat. Door het Hoofd
van den Zoutvervoerdlenst is vry transport van
vlvres toegestaan. De hulp van het Smeroe-
fonds is Ingeroepen. Dadeiyk zyn van bestuun-
wege maatregelen genomen voor goede hulp-
verleenlng en voor een geregelde verbinding
met de bestuuravertegenwoordiging te Nanga-
plnoh. op een afstand van 550 KJA. van Pon-
Het „perpetuum mobile”
Tr. W. K. Koeter van Grooes heeft op de
vraag van de Leeuwarder Crt. .Bestaat dc
brandstoflooee motor?” het volgende antwoord
gegeven:
„Ja, maar
Schept men die energie uit niets, dan is het
een geweldige uitvinding. Alleen: dit is ón
mogelijk. rj
De heer Wardenler zegt* het is
tuurn mobile. Allicht, want deze heeteat niet.
Maar een „algeheele omkeering” zou involvee-
ren een perpetuum mobile. Ergo: <fe ,jUge-
beele ognkeering" bestaat niet
Ontleend te aan de Memorie van Antwoord
op het voorloopig verslag der Tweede Kamer
van hoofdstuk III (Buitenlandsche Zaken) der
Ryksbegrooting
Het stoffeiyk overschot van pater Klumper.
dat bygezet is in een grafkelder op het groote
Romeinsche kerkhof, te woensdag naar de
inspeetiezaal van dit kerkhof overgebracht.
De houten kist was nog vrijwel gaaf.
In tegenwoordigheid van verschillende
franciscanen, onder wie prof. J. v. d. Velden
en twee Nederlandsche broeders, heeft het
geneeskundig personeel van den kerkhofdienst
daar de zinken kist geopend.
De Troonrede bevatte dit jaar niet de mede-
deeling, dat de verhouding van ons land met
andere Mogendheden van zeer vriendschappe-
lyken aard is, omdat in een Staatsstuk, waarin
de nadruk moest vallen op de groote verande
ringen, die zich op zoo menig terrein in onze
dagen voortdurend voltrekken, en waarin,
helaas, het accent moest worden gelegd op de
nooden waaraan het land het hoofd heeft te
bieden, een stereotype uiting, dat de betrek
kingen met vreemde Mogendheden van zeer
vriendschappelyken aard zyn, uit den toon
zou vallen.
Vele functies heeft hy bekleed. Hy was lid
der commissie tot herziening van het kerkeiyk
recht, hy was consultor van de Congregatie van
bet Concilie, consultor der Congregatie van den
Otteterschen ritus. Staatssecretaris Kardinaal
Oasparri en Kardinaal Sincero hebben o.a. na
mens den Paus, zyn bekwaamheden, met name
zyn kennis van het kerkeiyk recht, geroemd.
Hy was een eenvoudig, diep-vroom, heldhaftig
priester, wiens nagedachtenis een gezegende
biyfti
Onse Romeinsche correspondent seint ons
«Ld. 10 November:
De „Vulcanus” van de Koninkiyke Neder
landsche Scheepvaart Maatschappy. die heden
het stoffeiyk overschot van den voor drie en
een half Jar geleden overleden generaal der
Minderbroeders Franciscanen, pater Bemardi-
nus Klumper. naar Nederland zal overbrengen,
heeft door het slechte weer aanmerkelyke
vertraging, zoodat het schip heden nog niet te
Napels zal aankomen.
meerde lucht, bevattende de chemische energie
van 10 K.G. benrine, een energie schept uit
niets van 2150 K.G. benzine.
Op alle manieren is getracht van de
uitvinding iets te weten te komen en waar de
motor zich bevindt, dien hy beweerde gereed
te hebben. Wardenier, die niets anders ver
klaarde. dan dat de motor er te, zeide ech
ter, dat deze nog niet geheel bedrijfsklaar was.
Maar de volgende week kon hy hem laten
draaien, in de veronderstelling, dat vrees voor
straf hem weerhield de waarheid te zeggen,
beeft men hem op dat punt gerust gesteld.
