Ondervoeding
Zedenverwildering besproken
in
Brand in vogel-
handel
T128wl
Bereidt Uw jus met HONIG’s BOUILLONBLOKJES - 6 voor 10 cent
dp
GOEDKOOPSTE
TELEFUNKEN
Velen maken zich terecht
ongerust
DE NOOD DER TIJDEN
OP MISSTANDEN WORDT
GEWEZEN
B5
Veel regen in November
straat
vuur
dieren gered
Meeste
TWEEDE KAMER
-
Dure ambtswoningen
TEGEN VOORZITTERSBELEID
Natuurschoon
Ongeveer normale hoeveelheid
der maand reeds bereikt
Geheimhouding
Inkomstenbelasting
Een uiteenzetting van den Minister
van Financiën
Raad van Culemborg neemt
motie aan
WOENSDAG 14 NOVEMBER 1934
by
(Nadruk verboden)
bij zevenen bemerkten
om
TH. H. SCHLICHTING.
zich bij dezfe crltiek
KOOIMAN,
DEN HAAG, 13 November 1934.
Mr. TeuUnfs
En ook Mejuffrouw KATZ en Mevrouw DE
en
om
van
men
H(j fal intusschen geconstateerd hebben, dat
de deskundige der Katholieke fractie er groote
bezwaren tegen heeft.
ren
van
Schout bij Nacht Kruys^heeft Dinsdag een bezoek gebracht aan de K XVIII te
Den Helder, om afscheid te nemen van den commandant, officieren en beman
ning. Schou,t bij Nacht Kruys (midden), tijdens de inspectie met commandant
Hetterschey (rechts)
Vervanging vrouwelyk
personeel
Dit is tegenover meisjes, die niet trouwen
en die wegens onbemiddeldheld in eigen on
derhoud moeten vóórzien, eene onbillijkheid,
welke in de toekomst tot groote zedelijke
bezwaren moet leiden, voegde Mej. Meijer
er aan toe.
het
van
het
ge
niet
90 ER AB A JA, 14 Nov. (Aneta). Officieel is
vastgesteld dat in den loop van de laatste jaren
in verband met den nood der tjjden voor
f IOOOOjOOO.aan goud uit Bali is weggevoerd.
De bevolking leed hierbij een verlies van circa
200.000.Vaak werd dit goud uitgevoerd in
den vorm van prachtige tempelsieraden.
In verband met niet-aantasting der
gemeentelijke autonomie kan
men niet verder gaan dan
het geven van goeden
raad
3
belastingen
verklaring.
b. Mag mededeeling worden gedaan aan de
partementen van algemeen bestuur, provinciale
besturen, colleges van curatoren van Rijksuni
versiteiten en andere besturen van publlekrech-
telijke lichamen en rljksinstellingen?
Ook het antwoord op deze vraag luidt ont
kennend. Voor zoover de genoemden inlichtin
gen kunnen verkrijgen omtrent bepaalde perso
nen in zeer bepaalde gevallen, zullen alleen de
inspectiën der directe belastingen of die der
registratie de inlichtingen hebben te verstrek
ken. 1
Dit laatste geldt ook, indien gemeentebestu-
gegevens noodig hebben voor het heffen
schoolgeld ten laste van elders wonende
ouders.
c. Mag van het inkomen, binnen de gemeen
telijke administratie, mededeeling vtorden ge
daan aan den dienst van maatschappelijk hulp
betoon? Het antwoord luidt, dat hiertegen geen
bezwaar bestaat voor zoover het de behoeftigen
of beweerdelijk behoeftigen zelven betreft, nu
de inlichtingen in dat geval worden verstrekt
voor een doeleinde, waarvoor het gemeente
bestuur Inlichtingen zou kunnen verkrijgen van
den inspecteur. Er bestaat echter bezwaar te-
Blljft hl) in gebreke, dan zal het Nederland
sche volk, dat van dit geschrijf kennis neemt,
hem weten te noemen bU den naam, dien hij
verdient.
Maatregelen tegen zedenverwildering, door de
Katholieke afgevaardigden VAN VOORST TOT
VOORST en Mr. TEULING8 bepleit, bjj de Al-
gemeene Beschouwingen over Minister De Wil
de's begrooting, behoeven intusschen aan de
schatkist geen cent te kosten. Beide afgevaar
digden drongen daar dus vrijelijk op aan, omdat
het initiatief der lagere overheidsorganen hier
toch wel blijkt te kort te schieten en. aldus Ba
ron v. Voorst tot Voorst, de eenvoudige lands-
Telefonisch
Schuwd, die
Prinsengracht
Als naar gewoonte ging de alles vergoelijkende
sociaal-democratlsche dominee VAN DER HEI
DEN. die in gemengd zwemmen en zonnebaden
nu eenmaal geen kwaad ontdekken kan, hier
tegen in. „Wat baten protesten trouwens?”
Zoo vroeg hij. „Want de mode stoort zich tóch
niet aan klachten over de onwelvoeglijkheid.”
Minister DE WILDE echter wees hem er op,
dat de publieke opinie wel degelijk door de uit
spraken van ernstige mannen en vrouwen be
ïnvloed kan worden. Hijzelf is op dit gebied
getuige zijn circulaire aan de gemeentebestu
ren van 6 November 1933 diligent. Hij wijst
de burgemeesters wel eens op misstanden bin
nen hun gemeente.
Ook hier kan de bewindsman van Binnenland-
sche Zaken niet veel anders doen dan eens
.praten met de burgemeesters. Hij zegde dit aan
Mevrouw BAKKERNORT, die vooral ge
klaagd had over het totaal bederven van den
zelfs in het buitenland vermaarden weg Utrecht
Arnhem, gaarne toe.
VRIES—BRUINS sloten
van heeler harte aan.
Evenzeer tot het ambtsressort van andere
Minister» behoort de zorg voor bet natuurschoon.
Vraagt inlichtingen bij de
Tetefunken Qervfce Stations
Wij betwijfelen ten zeerste, of majoor K. met
deze bloederige Brabantsche fantasie het Ne
derlandsen nationaal-sociallsme een dienst be
wijst en1 de positie der Nederlandsche
joden verzwakt.
Indien majoor Kruyt nog een greintje eer
gevoel heeft, zal hjj minstens moeten trachten,
zijn beweringen in de „Stürmer" waar te ma
ken door bewijzen te leveren en man en paard
te noemen.
Maar verder gaan dan het geven
van goeden raad lijkt hem in ver
band met de gemeentelijke auto
nomie, welke zoo weinig mogelijk
moet worden aangetast, onge-
wenscht. Trouwens deze aangele
genheid wettelijk te regelen behoort
veel eerder tot de taak van zijn
ambtgenoot van Justitie. Een gezefft-
de reactie op de excessen als die
welke tot uiting komt in het streven
van het Comité van Actie tegen
Volksverwildering juicht de Minis
ter natuurlijk ten volle toe.
De Katholieke afgevaardigde SURING heeft
een debatje met den Minister trachten te be
ginnen over den voorgenomen maatregel betref
fende het doen doorloopen van premieverhaal
voor gezinspensioen ook voor gepensionneerde
ambtenaren. Minister De WILDE achtte het
echter beter, deze gedachtenwisseling uit te
stellen tot de behandeling van den maatregel
zelf.
Voor f 10 millioen aan goud uit
Bali weggevoerd
Men moet op dit gebied naar geen van
beide kanten overdrijven, voegde Mr. Ten-
lings daaraan toe, doch de stadie van een
rapport als dat van de interdiocesane jeugd
commissie leert toch wel, dat een centrale
regeling dezer materie gewenscht is.
Winkel van den kanarieteler
Keune in de Haarlemmer-
door het
vernield
De dames in de Kamer - Mejuffrouw
MEIJER behandelde dit onderwerp van Katho
lieke zjjdeklaagden over 's Ministers circu
laire tot de gemeentebesturen, waarin op ver
vanging van vrouwelijk door mannelijk perso
neel wojdt aangedrongen.
Dit is slechts arbeldsverschuiving, betoogde
Mevrouw BakkerNort.
lieden zich maar moeten blijven ergeren aan
de excessen, die door de steeds grootere ver
breiding der zoogenaamde „natuurbaden”
voortdurend toenemen.
De Staatkundig Gereformeerde ir. VAN DIS
had weer verregaande elschen ten aanzien van
de Zondagsviering en het verbod van bioscopen
en openbare dansgelegenheden. De Minister
heeft hem er in het algemeen op gewezen, dat
het niet'de taak der Overheid is, al Gods ordi
nantiën in wetsbepalingen over te gieten. Dat
men niet liegen mag. van dien regel b.v. kan de
wetgever geen wettehjken regel maken.
Bij de afdeellng Binnenlandse!) Bestuur
het Departement zelf ontlokte slechts aan den
Katholieke afgevaardigde IJ8SELMUIDEN
een door den Minister gewraakte crltiek op
een teveel aan ambtenaren stonden voor
namelijk twee zaken op den voorgrond.
De Katholieke afgevaardigde STEINMETZ
het was de vraag of dit taktlsch was
bracht er speciaal de Amsterdamsche kwestie
van de verlaging der salarissen en loonen van
het gemeentepersoneel bij te pas.
aan een
geestelijke
die door
langdurig nietsdoen veroorzaakt wordt, of
door neergeslagenheid, welke uit kommer
en vrees voortkomt. Vooral de mannen van
middelbaren leeftijd en ouder schijnen hier
onder te lijden, en in 't bijzonder de hoofden
Van gezinnen.”
Men moet dus meenen, dat allicht ook
hier de volwassenen bet meest onder de
Hedenmorgen
voorbijgangers vuurgloed in den winkel van den
vogelkoopman J. St. Keune, Haarlemmerstraat
30 bij de Buiten Visscherstraat. Daar zich
niemand in den winkel vertoonde, maakten zij
alarm en sloegen de ruiten van de deur en
etalage in. Zij waren hiermede geen oogenblik
te vroeg, want in de kamer achter den winkel
sliep nog een 28-jarige vrouw, die door het
alarm gewekt, nog juist bijtijds naar buiten
kon vluchten. Op het gerinkel van glas en
het geroep van brand werden ook de bewoners
der beide bovenhuizen en van de aangrenzende
perceelen gewekt, waarvan er velen nog te bed
lagen en in haastig omgeslagen kleedingstukken
bij buren onderdak moesten zoeken.
werd de brandweer gewaar-
spoedig van de Ruytcrkade en
uitrukte en bij haar aankomst
den winkel in lichterlaaie vond. Het vuur had
zich reeds medegedeeld aan de achter gelegen
opkamer, het souterrain en de uitgebouwde
houten keuken.
Helpende handen waren er nog in geslaagd
een groot aantal kooien met kanaries, parkie
ten en tortelduiven uit den vuurgloed te red
den. Veel vogels kwamen echter jammerlijk
in vuur en rook om.
Brandmeester Haarsma, die den eersten aan
val op het vuur leidde, liet drie slangen uit
brengen: één aan de voorzijde en twee door
het bovenhuis van den melk- en kaashandel
..Zaanlandia” van den heer Goes in de Bulten-
Visschersstraat, dat achter over een smalle bin
nenplaats op het perceel van den vogelhande-
laar uitziet. Met het oog op de niet ongevaar-
Hjke situatie werd het alarm .jniddelbrand”-
uitgegevens waarop versterking uitrukte en
hoofdbrandmeester Hartdorff het bevel op zich
nam.
Een ernstige factor in den brand was de
uitgebouwde houten keuken, welke door een
smalle kokervormige binnenplaats langs de
beide bovenhuizen doorloopt. Deze koker werkte
als een schoorsteen en trok den vuurgloed
omhoog langs de houten keukentjes naar het
dak, waar boven zich spoedig de gloed van
vuur en een dichte vokenregen vertoon
den. Ook de achterkamers van de bovenhuizen
die op de binnenplaats uitzien werden door ’t
vuur aangetast.
Het krachtig ingrijpen der brandweer wist
verdere uitbreiding van den brand te voorko
men en was tegen half acht de situatie mees
ter. Het bleek echter noodig om de uitgebrande
keukentjes en ook de aangetaste dakbedek
king te sloopen.
Keune zelf, die als kanarieteler een goeden
naam heeft onder de volkstelers van Amster
dam. was bij het uitbreken van den brand af
wezig. HU was reeds vroeg naar de groenten-'
markt gegaan om handel in te slaan. Door
buren gewaarschuwd keerde hjj hevig ontdaan
naar de Haarlemmerstraat terug.
Winkelinventaris en inboedel zijn geheel
door het vuur verwoest. De schade wordt door
verzekering gedekt. Ook de bovenbewoners, de
weduwe Brouwer en de familie Bade, wier in
boedels brandschade kregen zijn verzekerd.
Er was ondanks het vroege uur veel belang
stelling welke door de politie op velllgen af -
stand werd gehouden.
In de Dinsdagavond gehouden vergadering
heeft de raad van Culemborg een motie aange
nomen, waarin het beleid van den voorzitter in
eenige vorige vergaderingen wordt afgekeurd.
De voorzitter had een voorstel van het college
van B. en W. verdedigd, dat tot strekking had
aankoop van grond voor het bouwen van goed-
koope arbeiderswoningen. Dit voorstel is des
tijds verworpen en Dinsdagavond, nadat een
der voornaamste tegenstanders voor het raads
lidmaatschap had bedankt, opnieuw aan de
orde gesteld en verworpen. De voorzitter heeft
medegedeeld, het besluit ter vernietiging voor te
zullen dragen aan de Kroon. Tegen dit beleid
spreekt de motie zich uit.
gen, dat het inkomen van onderhoudsplichtigen
aan dien dienst wordt medegedeeld: mede is
niet geoorloofd, dat die dienst inkomens
behoeftigen of beweerdelijk behoeftigen
mededeelt aan den armenraad.
Aan den gemeentelijken dienst van maat
schappelijk hulpbetoon mag echter wel worden
medegedeeld, of de onderhoudsplichtigen al dan
niet zijn aangeslagen in de Inkomstenbelasting
of de gemeentefondsbelasting. Hetgeen hiervoor
is medegedeeld met betrekking tot den dienst
van maatschappelijk hulpbetoon geldt mede
t.a.v. een gemeentelijke, van rijkswege gesub
sidieerde werkverschaffing. Ten aanzien van
personen, die zich om steun hebben aangemeld
bij een gemeentelijk orgaan van armenzorg,
alsmede ten aanzien van personen, die voor
rekening der gemeente als armlastig krankzin
nige worden verpleegd of by een van rijkswege
gesubsidieerde werkverschaffing zijn tewerkge
steld. doet de inspecteur der directe belastingen
of die der registratie, desgevraagd, behalve van
het zulver-lnkomen, ook opgaaf van de daarin
begrepen bedragen wtegens opbrengst van on
roerend goed en wegens periodieke ultkeeringen
uit de openbare kas.
crisis te lijden hebben; waarom Immers zou
het in Engeland anders zjjn dan hier? Daar
komt nog bij, dat vele en hopen wij,
zéér vele ouders hun hinderen het beste
zullen toestoppen, dat zij hebben.
Ondervoeding vast te stellen bij kinderen,
is niet zoo gemakkelijk als het lijkt. Welke
moeder van een groot gezin weet niet, dat
kinderen er jarenlang ondervoed uit kun
nen zien en later tdfth flink kunnen uit
groeien?
Het verschil van waardeering moet enorm
zijn: maar indien het formulier dat inge
vuld moet worden, goed opgesteld is, kan
het resultaat misschien toch nog wel dui
delijk zijn.
Het voornaamste punt echter is dit: een
betrekkelijk geringe ondervoeding van kin
deren uit zich op duidelijke wijze eerst na
langen tijd; wanneer er nJ. grootere elschen
aan hun lichamelijke kracht worden ge
steld. En daarom twijfel ik er aan, of dit
onderzoek wel vruchtbaar is.
Maar vragen wij een en ander eens aan
de menschen, die geregeld bij de onder
steunden over den vloer komen, aan de art
sen, de geestelijken, de menschen van de
liefdadige instellingen. Hun oordeel is in
het laatste anderhalf jaar snel gewijzigd.
Vooreerst weten zij u te vertellen van som
mige gezinnen, waar honger geleden wordt,
maar dat er vele of zelfs zeer vele gezinnen
zijn, waar men niet genoeg te eten krijgt,
is een algemeene overtuiging.
De moderne voedingsleer bewijst elk jaar
met meer klaarheid, dat de voeding een
ingewikkelde zaak is. Men kan zich daar
van in ’t geheel niet afmaken door een
aantal calorieën als minimaal-benoodigd te
bepalen. Verandering en veelvuldigheid van
spijzen is zeker even belangrijk. Wij we
ten, dat versche spijzen in ’t algemeen be
ter zijn dan geconserveerde, dat natuur-
- --1 margarine, dat het be
ter is verschillende groenten te gebruiken
dan steeds dezelfde. Nu dreigt er, vooral in
de groote bevolkingscentra, een groote een
tonigheid van voedsel; de spijzen, die een
hoog calorieëngehalte hebben, of die een
gevoel van „vulling" geven, nemen hoe lan
ger hoe meer het geheeie menu in.
De begrooting van Blnnenlandsche Zaken
geniet dit jaar de eer, de reeks van avond
vergaderingen der Tweede Kamer te ope
nen. En dadelijk was er de sfeer, waarin
jaarlijks het beleid der verschillende depar
tementshoofden in ene groot aantal korte
speeches becrltlseerd wordt. Wenschen uiten
raakt bij deze bezigheid* der Volksvertegen
woordiging een beetje uit de mode, want de
vervulling van de meeste wenschen kost
geld. En zoo langzamerhand is nu wel de
overtuiging gekomen, dat geld voor nieu
wigheden ten eenenmale ontbreekt.
Minister en gemeenten
Het andere punt, dat veler aandacht had,
was ’s Ministers optreden tegenover de ge
meenten, de wijze, waarop hjj de Ambtenaren
wet hanteert, en de manier, waarop hij het
opstellen -der gemeentelijke begroetingen be
moeilijkt en beïnvloedt.
Mr. TEULINGS bracht een nieuwe noot In
het debat dobr den post
ten bedrage van 12 mil
le voor een tegemoetko
ming aan den Commis
sarissen der Koningin In
de kosten van verwarming
en verlichting hunner
ambtswoningen te becri-
tiseeren. Hij overweegt
zelfs een amendement,
om dezen post, die in
dezen tijd voor versobe
ring allerwegen inder
daad nogal irriteerend is, te schrappen.
Natuurlijk zijn ook weder de burgemeesters
benoemingen ter sprake gekomen.
Ds. LINGBEEK (Herv. G. S.) klaagde, der
traditie getrouw over voortrekking van leden
der vroegere coalitiepartijen en de Christ. Hist,
afgevaardigde WEITKAMP had zoo het gevoel,
alsof op dit punt speciaal zijn patygenooten
bij de Antl-Rev. worden ten achter gesteld.
Over de vaak wonderlijke gedragingen van
burgemeesters sprak mr. WESTERMAN, de af
gevaardigde van Nat. Herstel, die het geleide
lijke Intrekken der gemeentelijke autonomie
heelemaal niet bejammeren kan. terwijl gene
raal duymaer VAN TWIST het tegen den
Soc. Dem. Van Zadelhof! voor de burgerwach
ten en den bijzonderen vrywllllgen landstorm
op nam en ook nog eens voor de sooveelste maal
den last besprak, dien de binnenvaart van de
booge scheepvaartrechten ondervindt.
vrouwen en
koopen
In de ..Stürmer” het antl-semltische blad
van Julius Streicher schrijft de „Neder-
landsche” majoor Kruyt, de leider van 'de
NB.NAJ».:
„Op mijn propagandareizen sprak Ik de vo
rige week met enkele boeren in Brabant. Deze
lieden vertelden mij, dat de joden, die by hen
het vee opkoopen, ook zeer dlkwyis vragen,
of een boer hun niet een van hun dochters
willen verkoopen. Verschillende boeren heb
ben mij dit feit bevestigd! Een boer bemerkte
geheel onschuldig: de joden hebben zeker wei
nig kinderen, dat zy de onzen willen koopen;
maar, voegde hy er eeriyk aan toe, wy ver
koopen onze kinderen niet, hoe arm wy ook
zyn.”
„Een jonge vrouw bevestigde mij, dat een
jodin (die met den joodse hen veehandelaar
meegekomen was) haar 40.000 gulden geboden
had, wanneer zy haar man in den steek zou
laten en met de jodin zou meegaan. Maar ook
dit verlokkende aanbod kon er niet toe lei
den. dat deze brave vrouw haa^ man ver
liet.”
„Ik heb”, schrijft majoor Kruyt dan verder,
„dien lieden toen de ritueele-moord-wet in het
Hebreeuwse!) en in het Nederlandse!) vertaald
getoond (den Hebreeuwschen tekst knipte ik
uit het ritueele-moord-nummer van den ,Stür-
mer”). zy vonden het ongeloofelyk en konden
het in hun eeriyke eenvoud niet begrijpen. Ik
kon echter constateeren. dat het op hen die
pen indruk maakte. Latere aanbiedingen van
de joden zullen ongetwyfeld thans op passen
de manier worden beantwoord.”
„Zoo groot is dus de brutaliteit der joden:
behalve den veehandel trachten zy ook den
menschenhandel uit te oefenen. En dat in een
cultuurland als Holland!”
Tot zoover Majoor K. De redactie van den
„Stürmer” ziet in dit bericht van den majoor
een verder bewys voor het bestaan van den
ritueelen moord. In een gecultiveerd land als
Holland, schryft de redactie van den „Stür-
mer,” valt het den joden natuuriyk moeiiyk,
niet-joodsche kinderen te rooven en af te
slachten. Vandaar, dat zy het thans met een
handelstransactie probeer en. De „Stürmer”
verheugt er zich over, dat Kruyts nationaal-
soclalistische actie ook in Nederland thans
voor informatie zorgt en voorspelt, dat spoedig
het Germaansche volk der Nederlanden zal
ontwaken.”
T "T T anneer men dit alles nu weet, wan-
neer men kent de overtuiging
T de ooggetuigen, wanneer
waarneemt de toenemende verslechtering
van het voedsel en op zijn vingers natel
len kan. dat het voor velen geheel, en voor
zeer velen welhaast ondoenlijk is, om van
het steunbedrag behooriyk te eten, terwijl
men bovendien weet, dat ondervoeding bij
kinderen (zooals ze uit Wassenaar gemeld
wordt) pas na langeren tijd haar vruchten
draagt, is het dan geen zaak van voorzich
tigheid en noodzaak, om niet te wachten
op allerlei offlcieele gegevens, maar zoo
spoedig mogelijk er voor te zorgen, dat een
grootere variëteit van prima voedsel onder
het bereik van de gesteunden en den min
deren man komt? En dat vooral in Neder
land, waar de opbrengst aan uitstekend
voedsel zoo enorm groot is!?
Ik wil volstrekt geen kwaad spreken van
officieele enquêtes, maar het is absoluut
niet noodig, daarop te wachten, alvorens
maatregelen voor een betere voeding te ne
men.
Zoo spoedig mogelijk moet hier een voor
ziening getroffen worden!
De Minister van Financiën heeft de gemeen-
tebestureh met betrekking tot de geheimhou
ding opzlchtens gegevens inkomstenbelasting
bericht, dat Z. Exc. een aantal vragen van ge
meentebesturen heeft ijjereikt naar aanleiding
van diens rondschryven van 21 Sept. jJ. De
Minister antwoordt thans op de volgende gestel
de vragen:
a. Is het geoorloofd, mededeeling van
inkomen te doen aan van gemeentewege
subsidieerde Instellingen van onderwys.
vallende onder dezulke, waarvoor het school
geld, krachtens de L. O.-wet, rechtstreeks
gem. verordening is geregeld?
Het antwoord op deze vraag luidt ontken
nend. De besturen van byzondere nijverheids
scholen, hoogere burgerscifblen en gymnasia
dienen zich tot de ouders of verzorgers der leer
lingen te wenden ter verkryging van gegevens
voor de schoolgeldhefflng, hetzij door het op
vragen van aanslagbiljetten, hetzij door het op
vragen van een door den inspecteur der directe
aan den aangeslagene afgegeven
•w-w yie zijn nu eigenlijk de verantwoor-
delljke mannen die over deze be-
langen hebben te waken? Of lie
ver: bij wie -toerust de feitelijke^nacht?
Zie: hier onthult zich een der merk
waardigste dingen van dezen tijd, die als
democratisch wordt uitgescholden: de le
vensbelangen van zoovele onzer volksge-
noöten berusten in de handen van enkele
departementsambtenaren. Natuurlijk zou
men kunnen zeggen: bjj den Minister, bij
het Ministerie; maar de werkelijkheid is
toch wel, dat de ambtenaren hier zeer
machtig zijn, vooral in de détails, die voor
buitenstaanders détails lijken, maar voor
de ondersteunden van enorm belang zijn.
Alles is bij de wet geregeld, zelfs de ma
nier, waarop het fietsplaatje bevestigd
moet zijn, maar de levensbelangen van
^jpderhalf millioen menschen gaan in feite
buiten de wetgevende bevoegdheid van de
Volksvertegenwoordiging om.
De algemeene opinie is nu, dat het Depar
tement te ver gegaan is; en er zal dan thans
een onderzoek komen naar den voedings
toestand van de schoolkinderen. Waarom
niet naar den voedingstoestand der volwas-
«enen?
De Directeur van den Engelschen gezond
heidsdienst, Sir George Newman, heeft on
geveer twee maanden geleden gewaar
schuwd voor het gevaar van ondervoeding;
hij gaf tevens een verslag van de mededee-
lingen, die hij ontvangen had van de ver
schillende locale gezondheids-diensten. In
sommige gedeelten van N. Engeland werd
veel bloedarmoede waargenomen, vooral bij
vrouwen, die moeder geworden waren; en
men merkte op, dat herstel na ziekte langer
duurde dan vroeger.
„Daarop volgt in rangorde van algemeen
heid een algeheele ongeschiktheid voor ar
beid, meer bij mannen dan bij vrouwen.
Dit wordt vaak toegeschreven (door plaat-
selljke medische ambtenaren)
verlies van spierspanning en
spankracht, algemeene slapte,
In den laatsten tyd zyn over West-Europa
verscheidene depressies getrokken, die veel re
gen hebben gebracht. Reeds in de eerste helft
van September kon men over het algemeen een
grootere activiteit waarnemen dan sedert zeer
langen tyd in Europa had geheerscht in den
dampkring, maar de activiteit zette toen nog
niet regelmatig door. Eerst in October kwam zy
tot volle ontplooiing en trokken tal van depres
sies over de Westelyke helft van ons wereld
deel, waaronder verscheidene, die zeer dicht
langs ons land gingen en dus hier groote hoe
veelheden regen brachten. Daardoor leverde de
maand October over het algemeen, behalve in
het uiterste Zuiden van ons land, een buiten
gewoon groote hoeveelheid regen op een te
groot aantal regendagen. In November is dat
zoo doorgegaan met dit gevolg, dat tot giste
ren toe een totale hoeveelheid regen is geval
len. die ongeveer geiyk is aan de normale hoe
veelheid voor de geheeie maand en de kans dus
heel groot is, dat de regensom van de geheeie
maand ver boven de gemiddelde komt. Behalve
de maand October is dus ook de loopende maand
een der weinigen, die sedert het natte najaar,
van 1932 meer regen dan de normale hoeveel
heid zal hebben gegeven en dus biykbaar tot
een nieuwe periode van overvloedigen regen
behoort na de ongeveer tweejarige periode,
waarin meestentyds in geheel Mldden-Europa
veel te weinig regen viel.
De grootere regentendens van de laatste twee
maanden is niet een verschynsel, dat beperkt
bleef tot ons land. In geheel Europa, met uit
zondering van het Zuldelyk en Zuid-oosteiyk
gedeelte, viel in October veel meer dan de nor
male hoeveelheid en evengoed als de groote
droogte in den laatsten zomer een verschynsel
was van groote uitgebreidheid is de groote re
dentendens van de laatste weken een verschyn
sel In grooten styl, waaraan waarschyniyk diep
ingrypende oorzaken ten grondslag liggen.
De vorige droogte-periode van zeer langen
duur was die van de jaren 19201923, waarin
de regenval het geringst was in het jaar 1921
in de maanden Februari tot Juli.
En verder behandelden deze materie de hee-
ren SNOECK HENKEMANS,
DREES en mejuffrouw KATZ.
De sociaal-democaat VAN ZADELHOFF
uitte zyn jaariyksche bedenkingen tegen het
subsidie voor Burgerwachten en Byzonderen
Vrywllllgen Landstorm.
•y y et schijnt in het voornemen tan de
r-I Inspectie van de Volksgezondheid te
liggen, om in 1935 door de Neder
landsche schoolartsen een onderzoek te.
doen Instellen naar den voedingstoestand
van de schoolgaande kinderen. Daartoe
zullen formulieren verstrekt worden, zoodat
de arts precies weet, wat hij heeft na te
gaan en in te vullen.
Terecht is men bevreesd, dat de voe
dingstoestand van een belangrijk gedeelte
van ons volk te wenschen overlaat. In
Amsterdam ontvangt een gezin met twee
kinderen, ongeorganiseerd of armlastig,
wanneer het een huis van f 6 huur be
woont (hetgeen hier laag is), een weke-
lyksche ondersteuning van f 15.30. Van dat
bedrag moet worden betaald de huishuur^
a f 6.geld voor het begrafenisfonds,
eventueel het ziekenfonds, voor gas
electriciteit, voor kleeren en schoeisel,
nu maar van het meubilair niet te spre
ken. Wanneer zulk een gezin f 6 per week
voor voedsel beschikbaar heeft, is het niet
slecht af, integendeel. In den regel is het
geringer.
Het ongeluk wil, dat de beter gesitueer
den in den regel niet weten,- hoe het bud
get van den kleinen man is samengesteld;
maar zeer zeker kan iedereen hieruit be;
grijpen, dat er in dergelijke omstandighe
den hooge eischen gesteld worden aan de
handigheid van de huismoeder en huisva
der. Voor vele artikelen, vooral kleeding,
moeien zij op de verschillende markten
scharrelen.
Vóór korten tijd was de steun wat hoo-
ger, een paar gulden in den regel; nog iets
vroeger kon zulk een gezin vijf gulden ver-iyoter beter is dan
dienen, die niet van den steun werden af
getrokken. Het loon voor werksters was
toen nog f 2.50 per dagtwee dagen uit
werken in de week bracht vijf gulden op
voor het gezin en daarmee een veel groo-
ter „ruimte” voor inkoopen. Of iemand
voor voedsel zes of negen gulden heeft, is
niet alleen een verschil van vijftig procent,
maar beteekent het verschil tusschen juist
niet genoeg en juist eenige ruimte.
In kleinere gemeenten is het volstrekt
geen zeldzaamheid, dat zulk een gezin aan
merkelijk minder ontvangt, slechts elf of
twaal^fulden.
Een klein kind kan dus begrijpen, dat
men terecht ongerust is over den voe
dingstoestand van een groot deel van het
Nederlandsche volk.
Werkloozen zijn er over de 300.000; met
hun gezinnen meegerekend zullen die ze
ker belangrijk meer dan een millioen uit
maken; neem daarbij de gewone armlasti
gen, die in dezen tijd van crisis ook minder
ontvangen; neem daarbij nog vele kleine
zelfstandigen of slecht betaalde werklieden
en employé’s, en dan komt men tot een
zesde, misschien zelfs een vijfde gedeelte
van de Nederlandsche bevolking, voor ’t
welk het gevaar van ondervoeding in het
geheel niet denkbeeldig is. De ouderen on
der ons en dus ook de menschen die aan
het roer staan hebt>en steeds nog een na
tuurlijke neiging om met hun verbeelding
In den ouden tijd van voor den oorlog te
leven toen ondervoeding een uitheemsch
begrip was.
komen bij om
klimaet ge
regeld voor;