ONS BLAD I 1 A Het nieuws van beden Griekenland De kabinetscrisis in België Het drama van Marseille Na de verkiezingen in in DE HOUDING VAN VENIZELOS KAP.D. PIETRO GASPARR1 ERNSTIG ZIEK DE BAROMETER a Samper en Hidalgo afgetreden Scherpe circulaire van Flandin 1 jL ÉH north t? Theunis kabinet*- formateur I Voor den Volkenbond Chambrun bij Laval Het Saarplebisciet Brussel in het donker De a MM 2 Het „spookvliegtuig” De controle der wapen- fabricage Engeland sluit geen ge heime accoorden Weer spanning tusschen Noord- en Zuid-China fz— f2 85 De verhouding tot Albanië ZATERDAG 17 NOVEMBER 1934 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR BUIKBANDEN ZIEKENFONDSLEVERANCIER K IS 3: „Uiver” te Jodhpur VEREEN!GDE KATHOLIEKE PERS ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c p. regel; idem op pag één 55c.p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Telefoonnummer 433 STATE Het Weer HiiHmuiinmHMmuMHmmMmim I NOORD-HOLL ANDSCB DAGBLAD Zen t I af- Maan te Paas-herdenking Zaimis 13 j O o aan- 380 F land in9 g Rome-reit nog niet zeker blnet d<L aar LD- Onze Brusselsche correspondent seint ons 1). In Noord'Scandinavië weer gezien d. I- De „Uiver” ia te Jodhpur geland. V V Steeds meer dreigt het spookbeeld der dictatuur in Athene Waardoor het in Europa verplich tingen op zich neemt Op de regeeringsbureaux moet beter worden gewerkt Tsjang Kai Sjek concentreert zyn troepen Gemeenschappelijk Amerikaansch- Britsch front te Genève verwacht De voorloopige kiezerslijst gepubliceerd De „Ulver" te Jodhpur (etend. Ontzettend drama in Den Haag; rader en vier kinderen om het leren gekomen. Voorlooplg verslag der Tweede Kamer ever de begroeting roer Sociale Zaken. ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 39 de explosie in de zuurstof fabriek N-V. ,J)e Alblas" te Alblasserdam, welke Woensdag veroorzaakt werd door het springen van een op een auto geladen zuur- stofcglinder Schlttendend geslaagde Haarlem. 123 4 PARUS. 16 Nor. Uit Londen wordt gemeld, dat het Engelsche voorstel inzake contröle op de wapenproductie. dat Eden de volgende week te Oenëve zal indienen, een veel grootere draag wijdte zal hebben, dan de eerste, door de En- gglsche regeenng ontworpen redactie. Het eer- djr plan zou hebben bestaan uit een eenvoudige veralgemeening van het Engelsche systeem van ultvoerlicentles. Het nieuwe plan, dat misschien tot stand is gekomen onder den invloed van de kon geleden te Washington uiteengezette voor nemens. brengt nu de instelling van een verder reikende en effectievere contröle ter tafel. Het Engelsche voorstel zou bevatten: Ta. Burgemeester D- J. M. van Gent van Schipluiden, vierde Donderdag zjjn 11^-jarig jubileum- De burgemeester van Delft, mr. G. van Baren, feliciteert den jttbUaris Kardinaal Gaaparri ernstig stek. De kabinetscrisis in België; Theunis Kabinete- forsaatewr. Flandin zendt een scherpe circulaire aan da ministers. >ek. 438 dtgen en op te slaan, zonder 4*1 da Volkenhond daarvan in kennis sou «Vn. Opheldering in moorddrzma te Osa. Dader thana ontdekt; uit anderen hoefde was hy reeds ge detineerd. TE len. den MU rn- 389 ik Ml A. «3 lers, sten «In. te an ach eU tak kt. lam i van mper, wien ilster- xrfbe- heb- rraad ■band in de 51 an it- 10 V :r ulk aal bl. 1». M MO I zol- lam. K> nader, dat men in politieke kringen gelooft, dat de Koning het door Jaspar samengestelde ministerie al te onevenwichtig vond en al te zeer onderworpen aan een financleele groot macht, nl. de „Société generale de Belgique". Daarenboven wenschte de Koning, zoo zegt men hier, geen voedsel te geven aan de mea ning, dat de kanonnenfabrikanten invloed zou den hebben op de regeering. Het was inderdaad een groote fout van den kabinetsformateur,, de leiding van het depar tement van Economische Zaken te willen toe vertrouwen aan den heer Ooassart, directeur van de wapenfabriek te Herbesthal. De heer Theunis, aan wien de Kgnlng thans opdracht heeft gegeven een kabinet te formee- ren, is voorzitter van de Kath. Federatie van Werkgevers. Men meent, dat de heer Theunis zijn medewerkers in hoofdzaak zal kiezen bulten het parlement. unie hik Een eigenaardige staking vond hedenavond te Brussel plaats. Brussel heeft zich n.l. voor een groot gedeelte zelf in de duisternis gedom peld. Als protest tegen de hooge electrlclteits- tarieven zijn talrijke handelaren er toe over gegaan geen electrtsch licht te gebruiken. Haast nergens In de stad branden nog de lichtrecla mes. groote magazijnen en winkels zijn slechte gedeeltelijk verlicht evenals ae gevels der bios copen Ook talrijke particulieren namen aan de staking deel Men ziet weer de langvergcien petroleumlampjes en zelfs kaarsen. De sta king is vrtf algemeen. SJANGHAI, 16 Nov. (V, D.) De verhouding tusschen Noord- en Zuld-China is in den teat- sten tijd weer zeer gespannen geworden; de Centrale Regeering te Nanking stelt alles in het werk om te voorkomen, dat een openiyk conflict uitbreekt, dat tot een bloedlgen burger oorlog sou leiden. Dr. Wang Tsjoeng-hoel lid van het perma nente hof van internationale justitie te ’s Gra- venhage. die thans in China vertoeft, beeft zich na een conferentie met de regeering van Nan king naar Hongkong begeven voor een bespre king met den leider der Zuidelijke oppositie en den voornaamsten tegenstander van Tsjiang Kai-tsjek. Hoe Han-min. Naar verluidt, zou het Zuiden zich inmiddels voorbereiden op een gewapenden opstand tegen de centrale regeering. Kanton legt versterkin gen aan. terwijl Tsjiang Kai-tsjek de troepen, die door het neerslaan van het communistisch verzet in Foekien zjjn vrijgekomen, aan de grens van Kwantoeng concentreert. Voorts ontving Laval de Zuld-Slavlache ver tegenwoordiger bjj den Volkenbondsraad. Foutaj. die begeleid was door den Zuid-Blavlschen ge zant te Parijs en daarna den Ooatenrijkscben gezant. Met de Zuid-Steviache diplomaten heeft La’al uitvoerig gesproken over net voornemen van Zuid-Slavie den Volkenbond een doen toekomen inzake de Hongaarsche aniwoordeljjkheid voor den moordaanslag Marseille. t de schip revo- heeft 'Iteln Te toegevend tegenover revolu- tionnaire elementen MADRID, 16 Nov. (Reuter) De minister van Bultenlandsche Zaken. Samper, en de minister van Oorlog. Hidalgo, zijn afgetre den. Minister-president Lerroux heeft de zaken van het ministerie van Bultenland sche Zaken opgedragen aan den minister van Marine. Rocha, terwijl hy het ministe rie van Oorlog zelf op zich neemt. ROME. 16 Nov. (Reuter.) ZEm Kard. Pietro Gasparri is hedenavond plotseling ernstig ziek geworden. Men vreest, dat Zijne Eminentie, die een kou had gevat, thana lijdende is aan longontsteking. V? BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR Twldfoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS. Per kwartaal voor Alkmaar Voor buiten Alkmaar Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem heeft n een ie in- of in- te on- amer; rzocht lusten Stead op Zaterdag ear vjb,. 7MA Vorige stead: 782.7 nota te ver te 8AARBRVCKEN. 1 Nov. (Reuter.) De ple- blsciet-commlssle heeft de voorloopige kiezers lijst gepubliceerd. zy omvat 541.000 namen Van de 46.033 verzoeken om geschrapt te worden werden 7217 Ingewlfl procent. Van de 32 854 verzoek' geplaatst te worden, werden 16.540 ingewtlligd. dst Is 564 procent. Van de 28.256 verzoeken «m rectificatie werden 28.210 ingewilligd. Iligd, dat te 156 ;en om op de lijst PARUS. 16 Npv. (Reuter) Minister-president Flandin heeft aan alle ministers het volgende rondschrijven gericht: „Het herstel van de auto riteit van den Staat elscht. dat in de regeerings- bureaux de wetten en bepalingen nauwkeurig worden nagekomen. In de toekomst mag een onberispelijke uitvoering van den dienst noch door afzonderlijke, noch door gemeenschappe lijke nalatigheden of verlangzaming van het werk, verstoord worden. Ik verzoek u dus: le. er op te letten, dat geen vergrijpen worden begaan in de onder u resaorteerende bureaux en dat zoo noodlg de chefs persoonlijk en disciplinair ter verantwoording worden geroepen; 2e. ml) iedere maand een lijst van in de onder u ressorteerenoe bureaux gepleegde vergrijpen en de door u ge nomen strafmaatregelen te doen toekoihen. laar. Daardoor zijn de Vergemakkelijkt. Mi- deelde 4 1’ de algemeen bindende invoering van een licentledwsng voor alle wapenfabrieken; 2. de algemeen bindende invoering vart den Bcentledwang voor den uitvoer van wapenen; 3. da verplichting voor alle landen rapporten te publlceeren over hun wapen- en munltle- productie. a Dit laatste punt is hoofdzakelijk In overeen stemming met het door Cordell Hull aanpekon- dlgde Amerikaanse!» plan, roodst een gemeen schappelijk Amerlkaansch-Engelsch front te Oenève in deze kwestie verwacht kan worden Het nieuwe voorstel aou het allen staten onmo gelijk maken wapenen en munitie te vsrvaar- PARIJS, 16 Nov. (Reuter). De permanente vertegenwoordiger van Joego-Slavië bij den Volkenbond, Potitsj en de Joego-Slaviache ge zant te Parijs, hebben den Fran- schen Minister van Buitenlandache Zaken, Laval, er van in kennis ge steld, dat loego-Slavië bij den Vol kenbond een onderzoek zal vragen inzake den.moord ogb koning Alexander. van de pers, opgedra- nieuw Kabinet tevormen. Hij zeide verder, dat hjj deze op dracht had aanvaard, doch het scheen hem niet gemakkelijk. Inzake de aankondiging van een reis naar Rome van Flandin In een Parijsch ochtendmaal wordt van bevoegd*» zijde verklaard, dat nog geen besluiten In deze aangelegenheid zijn genomen. Dit sluit uiteraard nog niet uit, dat Flandin een ontmoeting zou hebben met Musso lini. Verwachting: Zwakke tot matigen wind f alt Oostelijke richtingen, nevelig tot half ^UWIIUIINIIINftlIlllUlllllHIIIIINIIinilllllllllllllllllimilllllNIIHIIII^ STOCKHOLM. 16 Nov. Het in Noord-Scan- dlnavlë hrrhaaldelijk gehoorde geheimzinnige vliegtuig, waarover reeds zooveel In de pers te doen is geweest, is dese week avond na avond waargenomen door een politie-beambte te Ber- levag. HU zag twee witte lichten en een rood licht en Maandagmiddag peilde hU de positie van het geheimzinnige vliegtuig ongeveer drie kwart mui uit de kudt en berekende hij een snelheid van ongeveer 100 K M per uur. HU zag ook een vreemd schip dat met een schUnwerper lichtsignalen gaf. Dit schip bevond zich op vrU grooten afstand van de kust. De Nooreche politie heeft in de afgeloopen dagen onbegrUpelUke radlo-oproep-signalen op- tevangen op een golflengte van 845 meter. De signalen vormen de oproepletters QÜZ behmi- dens een avond, toen QVZ geseind wer< De ..Brsttegg". een vaartuig van de Noorsche kust wacht. arriveerde in het begin van de week te Berlevag om de zaak nader te onderzoeken Omtrent de ontwikkeling der Belgische Ka binetscrisis wordt nader gemeld, dat Jaspar hedenmorgen te 12 uur na zUn terugkeer uit het KonlnklUk Paleis aan de persvertegen woordigers mededeelde; „Ik heb mU naar den Koning begeven om hem te verzoeken mU te ontslaan van de opdracht, die hU me had ge geven. aangezien Ik er ondanks alle verzeke ringen en beloften van medewerking niet in geslaagd ben een Kabinet samen te stellen zoo als dit volgens mU In het belang van het land moest zUn De Spaansche ministers Samper en De moord op Koning Alexander komt r»w’*«e Volkenbond. XKWWWWUUIII I 2 AUTUO Goto Krachtige démarche van de Nedertendaehe regeering bij die van Spanje; invoerverbod van sinaasappelen en mandarijnen overwogen. De Tweede Kamer beeft met 57 tegen 11 stem men goedgekeurd bet wetsontwerp tot wijziging der Staatsloterij; het Initiatief-voorstel K. ter Laan tot wijziging van art. i.dier wet is ver worpen met 49 tegen 28 stemmen. De Rtjkzmiddelen hebben in October ruim 8K ton meer opgebracht dan de raming. Comité voer voorlicbUngsarbeid op hzlilioodrltjir gebied door minister Slotemaker de Bruine geïnstalleerd. De „uitvinder” Wardenier uit bet ziekenhuis te Groningen ontstegen en naar Woivegu teruggekeerd. ƒ7 Onderhandelingen met Japan vóór het einde van 1931 beëindigd. Op de inschrijving voor de Indische leenlng zal een zeer belangrijke reductie moeten worden toegepest. OpUehter, die sieh uitgaf voer ordebroeder, bij Houthem gearresteerd. BRUSSEL, 16 Nov. (Reuter). De Koning heeft hedenmiddag den Minister van Staat Theunis, oud- minister-president bij zich ontboden. Te 2 uur kwam Theunis op het paleis, dat hij een uur later weer verliet. Bü het verlaten van het paleis verklaarde hjj aan dat de Koning hem had gen een De redenen voor het aftreden der beide mi nisters zUn de aanvallen, die bet parlement te gen hen gericht heeft wegens hun toegevende houding tegenover de revoli£ionnaire elementen in den zomer van dit ji revolutievoorbereldingen nister-president Lerroux deelde inzake het al treden der belde ministers mede, dat Sampei en Hidalgo de beslissing over hun verder aan- blljven in de regeering dan wel hun aftreden hadden overgelaten aan den president oer re publiek. De president heeft echter met het oog op de bijzondere omstandigheden den ministère aangeraden af te treden. Daarop hebben zij hun portefeuilles den minister-president ter be schikking gesteld. x Albanië weer tegenmaatregelen. Men moet we ten. dat In Albanië ongeveer 3.000 Grieken wo nen. Hun scholen werden op last van de Al- baansche regeering gesloten, de godsdienstoefe ningen in de Grleksche taal verboden, een groot aantal personen werd tenslotte in hechtenis ge nomen, onder de beschuldiging dat zy niet ge heel onschuldig waren aan de gebeurtenissen te Athene. PRAAG, 18 Nov. Ongeveer duizend gepensio neerde Tsjechoslowaaksche gendarmen hebben zich aangemeld om dienst te nemen bU de in ternationale polltte-troepen. waarmee tijdens de stemming in het Saargebled de Saarpodtte zal worden versterkt Aangezien bijna allen, die zich hebben aangemeld, van onbesproken gedrag zijn, een uitstekende condulte-staat als politieman hebben en zeer voldoende de Dult- sche taal beheerschen zullen waarschijnlijk zeer velen hunner aangenomen worden. Van offi- cieele zijde wordt er nogmaals op gewezen, dat het aanmelden en dtenstnemen van Tsjechische politie-mannen een particuliere zaak van deze mannen Is. PARUS, 16 Nov. De Pransche minister van bultenlandsche zaken heeft hedenmorgen een reeks besprekingen gevoerd, die van algemeen politiek belang zijn. Hjj ontving allereerst den Franschen ambassadeur in Rome, de Chambrun. die hedenavond weer nur Italië terugkeert teneinde de onderhandelingen ter plaatse verder te voeren. Eigenlijk had de ChambrBn reeds Woensdag weer uit Parijs moeten vertrekken, doch hem was verzocht nog eenlge dagen te blijven om deel te nemen aan de voorbereidende werkzaamheden voor de verwachte Franseh - Itallaansche besprekingen. zijn, sreld moeten houden op een staatsgreep, of revolte. Dat Venizelos In de huidige omstandigheden het land niet aan dit gevaar wilde blootstellen moet men In hem zeer waardeeren. Hij is wel niet de man, die voor dergelijke moeilijkheden zou zijn teruggeschrokken, doch de politieke verwikkelingen in het buitenland lieten geen experimenten toe. Alleen omdat de politieke verhoudingen Inden Balkan op kookpunt stonden, omdat in den Zuld- Oostelijken hoek van Europa vrees en zorg heerschten, hebben de Senatoren op verzoek van Venizelos zich bereid verklaard vóór Zalmls te stemmen. Wanneer met Zaimis ook Tsaldarls en Msxi- mos waren heengegaan, dan zouden de gevolgen niet te overzien zijn geweest. Het Balkanpact sou waarschijnlijk zjjn gebroken, hetgeen een Bij zondere terugwerking zou hebben doen gevoe len op Bulgarije, want tusschen beide landen be staan nog talrijke open vragen. Het zou boven dien onaangename gevolgen hebben gehad voor de verhoudingen met Albanië. Het Albaansch-Grieksche vraagstuk, dat de laatste dagen ongewoon scherpe vormen bad aangenomen, sou bij een fronttnaken tegen Grie kenland een dreigend gevaar zijn geworden. Enkele weken geleden brak een handelsoorlog uit tusschen deze beide landen tengevolge van een aantal nieuwe verkeerswegen, die Albanië naar de grens had aangelegd. Griekenland beant woorde de plannen met 'n systematischen boy cot van alle Albaansche goederen. Er weraen protestvergaderlngen belegd, er werden openbare protest-redevoerlngen in de oude stad der re denaars in Athene gehouden, juist In dien tijd, dat de bevolking vanwege de presidentsverkie zingen in een zeer opgewonden toestand ver keerde. De bladen richtten de meest grove ver wijten en beschuldigingen aan het adres i Albanië en gaven aan alles het aanzien alsof de Grleksche Natie beschuldigd werd. Daarop trof Inzake het verrassende besluit van Jaspar de opdracht tot vorming van een kabinet weer in handen van den Koning te leggen, wordt door het koninklijk kabinet hedenmiddag een communiqué uitgegeven, waarin gezegd wordt dat Jaspar bij zjjn bezoek aan den Koning heden verklaard heeft, dat hij bl) zijn onder handelingen niet den noodlgen steun heeft gevonden en dientengevolge geen regeering kon vormen. De Koning heeft daarop den katholieken se nator van Overbergh, die behoort tot den de- mocratischen vleugel van de katholieke partij, bjj zich ontboden en hem de vraag gesteld, of hij bereid was de regeeringsformatie op zich te nemen. Van Overbergh heeft echter in ver band met zjjn gezondheidstoestand' het aanbod van den Koning afgewezen. Daarop is de voor malige minister-president, met wien de Ko ning reeds voor Jaspar opdracht gaf rugge spraak gehouden hacT inzake de kabinetslor- matie. wederom door den Koning ontvangen en na een uitvoerige bespreking belast met de hervatting van de door Jaspar vergeefs ge voerde onderhandelingen. •v-^e verkiezingen voor het presidentschap In 1 Griekenland zijn thans weer achter den rug en daarmede zijn ook weer weken van buitengewone si>annlng voorbij gegaan. Zaimis werd weer opnieuw tot hoofd van de republiek uitgeroepen. Dat beteekent echter, al schijnt dit op het oogenbllk niet zoo, dat de oude politieke onze kerheid blijft voortduren. Toen Zaimis voor de eerste maal het roer in handen kreeg, was dit hoofdzakelijk te wijten aan Venizelos. Toen deze echter op den achtergrond was gedrongen, toen zjjn kabinet viel, en Tsaldarls minister-pre sident werd, toen tenslotte op Venizelos een moordaanslag werd gepleegd en ook het Balkan pact werd onderteekend. toen keerde Zaimis zich steeds meer tot de regeeringsparty om zich ten slotte lynrecht tegenover Venizelos te stellen. Deze gewijzigde houding van den president bleef niet zonder gevolgen. De geheele oppositie maakte frons tegen het staatshoofd en men kon met reden veronderstellen, dat Venizelos thans tot president zou worden gekozen. In den Se naat bezit Venizelos de meerderheid, zyn keu ze was verzekerd. In Griekenland echter spannen de meest vij andige krachten samen en toch werken ze el kander weer tegen. Steeds meer dreigt het spookbeeld van een dictatuur, zoowel van de zyde van den Minister van Oorlog, Condylis. als wel van den sluwen politicus Metaxas. Zou Venizelos tot staatshoofd geki dan had men zich ieder oogenbllk i Jaspar’s opdracht mislukt door weigering van den koning om de ministerlyst te aanvaarden? In welingelichte kringen te Brussel meent men echter te weten dat Jaspar den ko ning een volledige lyst van ministers, die allen hun medewerking in een nieuw Ka- hadden toegezegd, had voorgelegd, doch dat Koning Leopold geweigerd beeft de benoeming van eenlge vooraanstaande personen, die op de lyst voorkwamen, tot minister te aanvaarden. Jl LONDEN. 16 Nov. De Minister voor de Do minions. Thomas, heeft heden te Newport een rede gehouden, waarin hy zeide, dat noch direct noch indirect er eenig geheim accoord bestond, dat Engeland eenlge verplichting oplegde in Europa Men staat voor vele moeilijkheden en in Europa zyn krachten aan het werk, die een oorlogsgeest scheppen, nj, argwaan, slechte wil en wantrouwen, doch spr. ziet geen zeden om te spreken over oorlog, geiyk dit thans soo veel geschiedt. Wat den wapenhandel betreft, waardeerde ""'Lispr de ongerustheid, die men gevoelde. Enge- **nd was echter het eenlge land, dat een licen tiesysteem bezat voor den uitvoer van wapenen door middel waarvan de regeering een con tröle kan uitoefenen en spr. weet, dat opdrach ten ter waarde van millloenen ponden sterling in de afgeloopen drie jaren tengevolge van dit systeem geweigerd zyn. De regeering had ook geweigerd en zou voortgaan te weigeren, crediet in welken vorm ook te verleenea aan de ver vaardiging van wapenen. Spr. wenschte dat andere volken zouden volgen op dit voorbeeld. Hy zou een enquête naar den toestand in de particuliere wapenindustrie toejuichen, evenals een nationale contröle over de bewapening en geloofde, dat hieruit resultaten zouden voort vloeien, waarvoor de Engelsche regeering zich niet zou behoeven te schamen. of zwaar bewolkt, weinig of geen regen, self de temperntanr. - Vérdere vooruitzichten: weinig vernn- dering. Zon op 7.25 - onder LM - Licht op 4J4 S y nam. LM onder vjn. 2.46 Volle Maan 21 Nov. Na

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 1