ONS BLAD het Saargebied Het De strijd De Rijksweer tegen Hitler? I S 1r Kardinaal Pietro Gasparri overleden 1 nieuws van heden m De kabinetscrisis in België I H EEN AANKLACHT VAN KNOX ZWAAR VERLIES VOOR DE KERK Juridisch Congres gesloten DE BAROMETER STRIJD RONDOM VON FRITSCH VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG propaganda verdragen Kara. Gasparri t i Noodweer in Z.-Afrika De autonomisten te vormen Vijftien wagon» versplinterd - i Generaals laten hun tanden zien i «ft 3- A Zijn ontzaglijk werk alt staats secretaris werd bekroond door het tluiten der Lateraansche 61 inboorlingen door den bliksem gedood Wat zal ’t gerechtshof beslissen Men verwacht dat Theunis kan» zal zien een nieuw ministerie DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN LICHTSTAKING TE BRUSSEL DUURT VOORT »- De eenvoudige dorps jongen Goebbels adviseert den generaal heen te gaan, maar deze wei gert zyn post te verlaten Hijmans minister van Buitenl. Zaken? JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR ENKELSTUKKEN ZIEKENFONDSLEVERANCIER f 1— - f 2.85 gsiHustreerd Zondagsblad 10.60 hoogar Dagblad uitgegeven door de 19 NOVEMBER 1934 ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20 c., ingez. med. ^0 p. regel; idem op pag. één 55c.p. regal Bij contract sterk veHaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 Tegen de vier leidende mannen van de Duitse he Treinbotsing in Frankrijk 'i r - ‘1 - 1 Tr i NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD GA8PARRI OTER- HKTBO n- M- 40 en en »tr bü een weergaloos helderen ■n. 94 IN N. ar lr. et 57 om a t. L 5. J l. Lsacker van i llbe- L te. L U 20 es Beo >04 Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d. 17 NOV.: Stand op Maandag IS nr vjn.: 7SL7 Vorige stand: 700 id. ad. Bü verschillende gelegenheden was reeds ge>- bleken, dat de leiders in Berlijn het aftreden Bindo Galli, de opperste rechter van het tribunaal voor de volks stemming in het Saargebied groote werk der co il) In het Kerstoonsis- Eng else he oud-officieren verlaten het Foreign Office, waar zij zich voor de Saarpolitie hebben aan gemeld terugkeer den Ir. 76. ooi Ier mL Kardinaal Gasparri was bekend als een stoe- ren werker. Hü leefde met een soberheid, die herinnerde aan het karige bergland, dat zün Heimat was. LONDEN, 17 Nov. Naar Reuter uit Easlon- don in Zuid-Afrika meldt, zouden in de nabij heid van Kaap de Goede Hoop bü Clarksbery 61 Inboorlingen door den bliksem zUn gedood. Zü waren in een groote hut bijeen om den maaltUd te gebruiken, toen de bliksem insloeg. Enkele dagen later. waarschünlük onmid- dellUk voor zUn vertrek naar Londen, vroeg mtusschen kunnen wü echter als vaststaand mededeelen. dat de heer Theunis geen wijzi ging zal brengen In de monetaire politiek van Belgis. Anderzüds is een accoord tot stand gekomen tusschen den kabinetsformateur en de Katho lieke arbeldersafgevaardigden. f o- 03 menschlUkheld bü een geest. Rome is armer nu hü er niet meer Is! Zaterdagavond waren de onderhandelln- gen van den heer Tbeani* inzake de vor ming van een nieuw kabinet nog niet afge- loepen. Er was eenig optimisme te bespeuren tea aanzien van de mogelijkheid, dat Theu nis zal slagen, maar algeheele zekerheid daaromtrent bestond nog niet. aan HU- Onze Romelnsche correspondent seint ons «Ld. 17 Nov.: 1 E. 3 24 N 98 «n t. c". >n. Z. >07 Z. Fe •n. uV Ernstig verkeersongeluk doode. Daarna hield de Paus een toespraak, waarin HU de aanwezigen verwelkomde en ZUn vol doening uitte over het welslagen van dit be langrijke congres. De. Paus besprak vervolgens over zUn eigen juridische studiën aan de Ore- goriaansche ünlversltelt en herdacht zün oude leermeesters, die Hem In de rechtswetenschap pen hadden Ingeleld. Vervolgens besprak de H. Vader de verhouding van het Romelnsche en het canonieke recht, waarover zoovele belang rijke voordrachten van het congres gewUd waren. De Apostolische zegen, dien de H. Vader over de congressisten en hun wetenschappelUk werk uitsprak, besloot tenslotte op waardige wüze dit grootsche en gewichtige wetenschap pelijke congres. Het is algemeen bekend, dat de bevelheb bers van de RUksweer nooit hun goedkeuring hebben kunnen hechten aan de moordpartU van 30 Juni. Een der meest vooraanstaande onder deze ontevreden elementen was wel Generaal von Fritsch, die op 1 Februari Ja generaal von Hammerstein opvolgde als chef van de RUksweer. Het was ook generaal von Fritsch, de persoonlüke vriend van von Hindenburg, die alle pogingen In het werk stelde om een einde te maken aan de moordpartU van 30 Juni. Sindsdien Is er een zekere verwUdering ontstaan tusschen den chef van de RUksweer en de kopstukken der Hitlerbeweging, die tegenover hem den minister van de RUksweer stelden, generaal von Blomberg, die een creatuur Is van RUks- bisschop Müller. uit alle landen medewerkten en dat meer dan tien jaren ingespannen arbeid vroeg. Vermeldenswaard Is, dat een van de naaste medewerkers van Gasparri niemand anders was dan de tegenwoordige staatssecretaris, kardinaal Pacelli. Pietro Gasparri bleef tmt dificatle leiden ook toen nU torie van 1907 door Plus X tot het purper werd verheven. Een toen in 1914 de, door Benedictus XV tot staatssecretaris benoemde kardinaal Ferrato stierf voor hü rijn intrek In het Vaticaan had genomen, werd kardinaal Gasparri tot zUn op volger benoemd. SAARBRÜCKEN, 17 Nov. CD. N. B.) De pre sident der regeeringscommlssle in het Saarge bied, Knox, heeft tegen de onderteekenaars van het memorandum van het Dultsche front van 13 November een aanklacht bü het plebis- clet-gerechtshof Ingediend wegens beleediglng, laster en verkeerde voorstelling van zaken. De bedoelde onderteekenaars zün Plrro, Röchllng, Kiefer. Levacher en Schmelzer. „Het ..Berliner TageWat” wUst er In een commentaar op dit bericht op, dat de aanklacht Ingediend is tegen de vier leidende mannen van de Dultsche propaganda, zoodat de beteekenls van dezen aanval niet verder behoeft te worden geaccentueerd. Gaat het Hoogste Pleblsclet- gerechtshof hierop In, dan is het theoretisch mogelUk, dat de mannen, op wie het voor de Dultsche zaak aankomt, tüdens het hoogte punt' van den verkiezingsstrUd bulten gevecht gesteld worden. Maar zoover is het nog niet en mag het ook niet komen. Het was geen eigenlUke rede, die HU hield, maar een soort van vertrouwelüke conferentie. De hoorders drongen om Hem heen om ZUn verhaal te volgen, dat zün auditorium graag met applaus. hijzelf even dikwijl» met een lach on derbrak. HU vertelde Immers van zUn levenswerk: de samenstelling van het KerkelUk wetboek, dat alleen kon ontstaan, omdat Gasparri er zün kracht aan gaf. HU vertelde er ongekende bUzonderheden van, zooals zUn gesprek met Pius X terstond na diens pauskeuze, en zün eerste ervaringen, zün plannen en zün methode. HU vertelde, hoe hü vermoeid van het werk de rust van een klooster zoo weldadig vond, dat de gedachte In hem opkwam, tile hü voor een Ingeving Gods hield. Jezuïet te worden en de generaal der Jezuïeten hem terugzond naar zün wetboek. Nu, na vüf dagen, schUnt het büna alsof de oude kardinaal met dat glimlachende overzicht van zün leven een afscheid heeft bedoeld von Ribbentrop aan generaal von Fritsch een onderhoud teneinde bovengenoemde kwestie te bespreken. De generaal weigerde om hem te ontvangen, onder mededeellng, dat hü aan Hitler persoonlek schriftelük antwoord zou zenden. Dit antwoord is 8 November binnenge komen. Dit was niet een persoonlük schrij ven van von Fritsch, maar een collectieve mededeellng van de bevelvoerende generaals van de RUksweer, waarin deze verklaarden, dat zü on voor waar deUjk vertrouwen stel den In generaal von Fritsch, terwül zü er aan toevoegden, dat Hitler zich aan een groot gevaar zou blootstellen. Indien von Fritsch vervangen zou worden, daar dit on- vermüdelük een geweldig conflict zou ver oorzaken tusschen de RUksweer en de regee rt ng. Deze gezamenlüke actie van de bevel voerende generaals heeft In politieke krin gen een geweldigen Indruk gemaakt. Onze Brusselsche correspondent seint ons: De lichtstaklng te Brussel werd Zaterdag avond nog met groot succes voortgezet. Intus- schen Is ook in Gent en Antwerpen een licht staklng uitgebroken. Het Internationaal Juridisch Congres behan delde heden een reeks van voordrachten, dis voornamelük betrekking hadden op het natuur recht en het canonieke recht in de verschil lende naties. Onder de sprekers was prof. J. Müller van het Permanente Hof van Inter nationale Justitie te ’s-Gravenhage met een voordracht over Rome als schepper en tolk van de Instelling van het universeels recht. N V. Drukkerij De Spaarnestad t Haarlem De beeren Theunis. Sutt, Francqul. Velge en Charles zün geen leden van het parlement. BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS. Per kwartaal voor Alkmaar Voor buiten Alkmaar Men verwacht dat de positie van generaal von Blomberg en van zün adjudant von Rei chenau onhoudbaar Is geworden, zoodat vrij algemeen verwacht wordt, dat belden spoedig vervangen zullen worden door generaal von Runstedt en kolonel von Balbert. Tenslotte zou generaal von Fritsch zelf tot den aanval zün overgegaan en als elsch hebben gesteld, dat de minister van Luchtvaart onder contröle zou worden gesteld. De minister van Luchtvaart (die niemand anders is dan Oorring) zou zich hebben verzet maar Hitler zou reeds bereid zün om toestem ming te verleenen. Als compensatie zouden de generaals er wel In willen berusten als Goering vice-kanselier van de RUksweer werd. Uit bovenstaande zou kunnen blüken dat de verhouding tusschen het Hltlerbewtnd en de RUksweer allesbehalve botertje tot den boom Is. WU geven deze uitlatingen van den oar respondent van de ..New York Post" met alle voorbehoud. De mogelükheid der juistheid is echter niet uitgesloten, zoodat registratie ge- wenscht lükt. eischten van generaal von Fritsch, dien men wilde vervangen door generaal von Reichenau in zün hoedanigheid als ondersecretaris van Staat en adjudant van generaal von Blomberg. Ook thans schünt deze crisis weer In een nieuw stadium te zün getreden. De Dultsche redacteur van de „New York Post" een der best geïnformeerde bultenland sche dagbladcorrespondenten geeft daaromtrent aan zün blad de volgende mededeellngen. PARIJS, 17 Nov. Op het station Albi-Made- lelne zün twee goederentreinen met elkaar In botsing gekomen. Een der treinen was door een defect aan de remmen blüven staan op het station Albi-Orleans en plotseling in beweging gekomen, zonder dat men hem tot stilstand kon brengen. De trein reed het station uit, passeerde het viaduct over de Tarm en stoomde het station Albi-Madeleine binnen op het oogenblik, dat daar een tweede goederentrein op het zelfde spoor binnenkwam. De botsing was zeer hevig. Van den tweeden trein werden 15 wagons letterlük versplinterd. Daar de wa gens voor een deel geladen waren met kalk, was de plaats des onheils een rijd lang in een witte stofwolk gehuld. BU het ongeluk werden slechts de machinist en de conducteur van den tweeden goederen trein gewond. Het is overbodig zün werk In deze hooge functie te memoreeren. De gewichtige daden van het Vaticaan gedurende en na den oorlog, de diploma tieke betrekkingen met een groeiend aan tal Staten, de belangrijke concordaten van deze periode, waren voor een groot deel zün werk. En tenslotte is het de oplossing van de Ro- meinsche kwestie, de door den vaderland- llevenden Italiaan vurig verlangde verzoening tusschen het Vaticaan en Italië, die dit werk mocht bekronen. Toen het nieuwe tüdperk door de Late- raansche verdragen werd ingeluid, geleek het opportuun, dat een nieuwe persoonlükheld aan het hoofd der staatstaak zou komen. Kardinaal Gasparri verliet het ambt van staatssecretaris niet echter om te gaan nis ten. Van zün latere werkzaamheden moge het voldoende zün het voorzitterschap van de commissie voor de codificatie van het Oos- tersche recht te vermelden. De samenstelling van het kabinet-Theunls zal hoogstwaarschünlük als volgt zün: I I; KARDINAAL LEDEN. Juridisch Ctmgreu te Rome gesloten; Z. U. te Paos woont de slotplechtigheid bü- Japans antwoord op de Engetocbe vleet voe»- stellen te Londen ontvangen. De kablneiecrisU in België; men verwacht dat Theunis er in zal slagen een nieuw ministerie te rormen. Hevige botsing tusschen tw«e goederentreinen op het station Albi-Madeleine; 15 wagons ver splinterd; machinist en conducteur gewond- De strijd in het Saargebied. Aanklacht van Knox tegen vier Dultsche leiden. De elearingovereenkomsten met Chili, Dattsch- land en Turkije treden Dinsdag aj. voor Ned - Indië in werking. Geschenk van H. M. de Koningin bü het hu- welUk van prins George en prinses Marina. Het rundvieesch in blik zal in ruimere mate beschikbaar gesteld worden voor de gr«x»tere gezinnen. .OMR- -•‘V ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 4C Het ijzeren gestel van den grijsaard, die altijd een stoere kracht en een getaande gelaatskleur van den berg bewoner bewaard had, is tenslotte bezweken onder de jaren aan een onverwachten aanval van dezen verraderlijken Romeinschen herfst, welk* brandende luwte door kille vlagen wordt doorschoten. Vijf dagen geleden stond Kardinaal Gasparri als spreker voor het Inter nationaal Rechtscongre*. Z. Em. Kardinaal Pietro Gasparri is Zondagavond te 10.25 uur over leden. Opheffing van beslag op eenige autobussen, waarmede diensten van Rotterdam ea Amster dam werden onderhouden. Conflict bü de N.V. Textielfabriek H. vaa Puüenbroek te Goirle en Tilburg vermeden? Centrale vergadering te Arnhem van de R. K. Werklledenvereeniging in het Aartsbisdom. Er blükt uit deze voorlooptge naamlijst, dat de heer Theunis het Belgische kabinet meer buiten den algemeenen machtsgreep van de Société general de Belgique wil brengen, maai anderzüds worden de kabinetsformateur en de heer Velge geacht te behooren tot ae andere machtige ftnancleele groep, nl. de groep Em- paln, zoodat het de publieke opinie opnieuw voorkomt, dat de te vormen regeering onder den druk’ staat van de groote financiers. De Indruk over de nieuwe regeering in lei dende Belgische en Vlaamsche kringen Is niet goed. Het kabinet toch zou bestaan uit vüf leden, die niet tot het parlement en acht, die wel tot het parlement behooren. De li beralen zouden dan zün versterkt, «laar Fi nanciën en Bultenlandsche Zaken aan beralen zouden worden toevertrouwd. Hedenavond heeft In het Vaticaan de plech tige slotzitting van het congres plaats gehad. In tegenwoordigheid van den H. Vader. Kardinaal Seredy hield, nadat de H. Vader op den troon had plaats genomen, een voor dracht, waarin hü nauwkeurig en uitvoerig de werkzaamheden van het congres uiteenzette en van alle gehouden voordrachten den inhoud In korte woorden schetste. Minister-president zonder portefeuille: Theu nis (Kath.ï. Financiën: Sutt (liberaal). Schatkist: Francqul (liberaal). v Economische Zaken: van Cauwelaert (Kath.) of Velge (Kath.). Koloniën: Charles (Kath.). Bultenlandsche Zaken: Hümans (liberaal). Openbare werken. Landbouw en Middenstand: Velge of van Cauwelaert. Arbeid en Sociale Voorzorg: (Kath.). Blnnenlandsche Zaken: Pierlot (Kath.). Verkeerswezen en Po&erüen: Rubens (Kath.). Openbare werken: Godding (liberaal). Landsverdediging: Deveze (Utieraal). Justitie: Bovesse (liberaal). Van beteekenls is ook de Bultenlandsche Zaken van den heer mans. Toen de Belgische regeering In Maart jl. in de Ontwapenlngskwestle zich afkeerde van het standpunt-Barthou. werd de heer HUmans, toen Minister van Bultenlandsche Zaken, door zün liberale partügenooten los gelaten, en weldra verliet hU de regeering— de Broquevllle. Thans keert hü echter weer terug op den vooravond van belangrUke be sprekingen te Genève. Het staat op het oogenblik vast, dat de heer Theunis niet voor Zondagavond zün onder- handellDgen lal kunnen beëindigen Pietro Gasparri was zün loopbaan als jurist begonnen. Na zün schitterende studie te Rome werd hü secretaris van kardinaal Martell, en deze was het die hem aanbeval aan het Institut Catho- lique te Parijs, waar prof. Gasparri ongeveer twintig jaren kerkelük recht gedoceerd heeft. Hü placht er zün lessen van te voren zorg vuldig neer te schrijven. Uit deze geschriften groeiden zün belangrijke rechtskundige werken. Als het aan prof. Gasparri gelegen had, zou hü waarschünlük zün juridischen^ leerstoel nooit hebben verlaten. Een eerste uitnoodlging van kardinaal IRam- polla, die hem voor een nuntiatuur wilde be stemmen, wist de Parüsche hoogleeraar te ont wijken. Spoedig daarop werd hü naar Rome ontbo den. De paus wenschte hem te zien. Kardinaal Gasparri heeft zelf wel eens het verloop van dat onderhoud met Leo XIII ge schilderd. Het overzicht was, zoo beschouwd, zeer on volledig, want wanneer kardinaal Gasparri de codificatie zün levenswerk wilde noemen, wat moet men dan zeggen van de verzoening van Italië met den Heiligen Stoel, waarin hü zulk een machtig aandeel heeft gehad? En wat van zün werken als staatssecretaris van 1914 tot 1929? Vüftlen bewogen jaren, waarin de vredes politiek van Benedictus haar edelen weg ging en de politiek van Pius XI haar lünen 'vast legde. In dit leven, zou men kunnen zeggen, is meer dan één levenswerk gewrocht. IjONDEN, 17 Nov. (Reuter). De „Morning Post" bericht, dat thans het ontwerp van een derde mogelükheid voor de stemming om het Saargebied gereed is, om aan den Volkenbond te worden overhandigd. Het ontwerp is van de hand van een aantal Duitsche emigranten, os. prins Hubertius Löwensteln. Bü dit ontwerp wordt voorzien In een auto nome regeering van het Saargebied onder pro tectie van den Volkenbond; vervolgens zou dan over vüf jaar een nieuwe volksstemming moe ten worden gehouden, om te beslissen over het al of niet terugkeeren tot Dultschland. Prins Löwenstein is thans te Londen, aanhangers te werven voor dit ontwerp. ,.In de eerste dagen van November 3 No vember waarschünlük ontving generaal von Fritsch bezoek van dr. Goebbels, minister van Propaganda, die in gezelschap was van gene raal von Reichenau. De minister deelde hem mede, dat de Führer van oordeel was. dat von Fritsch niet meer de gewilde en ook niet de geschikte man was om aan het hoofd te staan van het leger. In een periode waarin, in ver band met het Saarpleblsclet, gewapende con flicten waren te verwachten. Dr. Goebbels gaf generaal von Fritsch in overweging om zün ontslag te nemen per 15 December, waarna hü door generaal von Reichenau zou worden op gevolgd. Generaal von FriUch antwoordde, dat hü de volmachten van Hitler niet wilde betwisten, maar hü gaf toch te kennen, dat hü formeel weigerde om den post te verlaten, dien bü thans bekleedde, omdat hü van oordeel was dat een verandering funeste gevolgen zou heb ben. In ieder geval had, volgens zün meenlng. generaal von Reichenau geen enkele der ge- wenschte hoedanigheden om bevelhebber van de RUksweer te kunnen zün. Met kardinaal Gasparri is wel de meest markante figuur uit het kardinaalscollege heen gegaan. In het kerkelük bestuur, waarin hü de gan- sche carrière der staatssecretarie had doorloo- pen, in de internationale rechtswereld, in den werkkring, wfearin hü aan de meeste congrega ties de waardevolle büdrage van zün werk gaf, maar ook in de Italiaansche Academie, waar van hü een gevierd lid was en in de gansche Italiaansche samenleving was deze zoon van een nietig bergdorpje, die als drager van de Annunziata Orde den koning zün „netf" kon noemen, een interessante, vertrouwde en geëer biedigde figuur. De stoerheid van zün karakter was spreek- woordelük. Maar die stoere kracht ging samen met zoo veel goedhartigheid, dat <x>k de eenvoudigste mensch hem steeds hulpvaardig vond. Heel dikwüls ging hü in de nabüheld van zün Woning langs de stadzüde van den Janiculus wandelen. Zün auto bracht hem eiken namiddag om hoog, waarna hü. vaak In gezelschap van een anderen kardinaal, een tachtigjarige zooals nü. te voet naar beneden wandelde, waar zün auto Weer wachtte. Dit was het laatste wat er overgebleven was van de steile bergpaden, waarlangs hü als jon gen was geklauterd. Steunende op een wandelstok en gedoken in een zware winterjas en om den hals een on- waarschünlük dikke gestreepte wollen sjaal, waaruit van het gebruinde gezicht alleen de sterke neus en de schrandere oogen te zien waren. Zoo wandelde daar de vertegenwoordiger van een heele wereld van twintig jaren kerkgeschie denis en het canonieke recht in persoon! De voorbügangers langs deze stille straten bleven staan en staarden hem na. „Daar gaat Gasparri!" Er ging van de krachtig stappende, minzaam groetende gestalte een groote bekoring uit, die voortkwam uit zün ruige kracht en oprechte Toen hü het studeervertrek van den Paus binnentrad en op de voorgeschreven wüze neerknielde, scheen de Paus hem niet te merken en ging rustig voort met lezen zon der op zijn bezoeker acht te slaan. Eerst toen dit pünlük moment enkele mi nuten had geduurd, wendde de Paus zich tot professor Gasparri en vroeg zonder meer: „Züt gü bereid te gehoorzamen?" Wat kon de geknielde professor anders doen dan „,ja” zeggen? Hü werd tot nuntius in Peru benoemd en zün beschermer kardinaal Richard toen Aarts bisschop van Parijs, wüdde hem tot blsschop. Twee jaar later werd Monseigneur Gas parri echter naar Rome teruggeroepen en tot secretaris van de Congregatie voor buienge wone kerkelüke aangelegenheden benoemd. Een ambt van groot politieke beteekenls, da? nauw met het staatssecretariaat is verbonden. Intusschen volgde Pius X Leo XIII op. Toen de Paus besloot tot de codificatie van het kerkelük recht over te gaan erkende hü, dat niemand dan Gasparri in staat was de leiding van dl ntzaglük werk op zich te nemen. Zoo werd Mgr. Gasparri secretaris van de Commissie voor de codificatie en organiseerde dat omvangrijke en moeizame werk, waaraan niet minder dan vüfhonderd rechtsgeleerden Onze Romeinsche correspondent seint on* d.d. 19 November:

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 1