Op alle markten dreigt Japan gezinnen Plaats dan een „Omroeper” voor 75.' Zoekt gij betrouwbaar Personeel? EEN BELANGRIJK BOEK z JHitler^-sinaasappel* Hei noodlot der millioenen Rondom den Pacific OP ALLE PUNTEN DREIGT JAPAN I T innen vaas voor prinses Marina Examen Staathuishoudkunde en Statistiek M. O. RUSLAND EN DE OLYMPISCHE SPELEN Japan in Europa Expansie levenskwestie Een der middelen, waarmee Japan den strijd om het bestaan voert. Cavalerie in Mandsjoerije 'Japans economie heeft zich van oudsher volgens een plan ontwikkeld Fruithandelaren te Londen weige ren er een bod op te doen DINSDAG 20 NOVEMBER HM irafc I zuNm moeten helpen variiisilisn stuur om È5 tentoonstelling het verkeer ge- De expansie beperkt zich niet tot de landen rondom den Stillen Oceaan. Dat hadden wij trouwens niet in een boek behoeven te lezen: lederen dag zien we hier in West-Europa de kaartje in ontvangst en geeft het aan een derde die het knipt, terwijl de vierde het nog eens controleert.En toch heeft het land nog twee millioen werkloozen. DEN HAAO. Geslaagd: de dames E. Grlvel en mej. H. o. Kessllng. Den Haag, en de heer J. Gosschalk te Rotterdam. tien jaar van h ir tl d d sl d 11 P welke bruggen hei ontzaglijke verkeer Woensdag as. Het land heeft thans goedkoope werkkrach ten in overvloed. De controle van de kaartjes in den trein zoo vertelt Zischka geschiedt door vier personen: de eerste buigt en kon digt den controleur aan, de tweede neemt het Dat leidt tot expansie, expansie naar het noor den, naar het vruchtbare Mandsjoerjje, dat alle grondstoffen bezit die de industrie van Japan noodig heeft, expansie naar China dat met zijn 450 millioen inwoners een noodzakelijk afzetge bied is voor die industrie, expansie naar het Zuiden, naar de Phllippijnen, naar Indië, naar Australië, waarheen Japan zijn bevolkingsover schot zou willen zenden, zooals bet ook Formosa gekoloniseerd heeft. Zischka bespreekt de positie der genoemde landen, de mogelijkheden om aan een Japan sche invasie weerstand te bieden. HIJ is ge weest in de „verschansingen der blanken", in de formidabele vesting Singapore, in de vloot- basis Soerabaja. Maar de muiterij op de „Zeven Provinciën" is voor hem niet onopgemerkt ge bleven, evenmin als de onlusten op Java. En hij heeft de Japansche handelsagenten in den Arciiipel zien binnendringen. „Nederlandsch-In- dië”, zoo schrijft hjj, „Is een typisch, maar verschrikkelijk voorbeeld van wat Europa zal overkomen, als wij niet zeer snel ons econo misch systeem veranderen, en als Japan zijn economische indringing blijft voortzetten.” Zischka is ook in Australië geweest, In Japan wonen gemiddeld 169 menschen op één vierkant* kilometer, in Australië 0.8. Niettemin blijft dat continent hermetisch gesloten, "ook voor blanke immigranten. Volgens een bericht in de Flnsche pers zal Rusland trachten aan de Olympische Spelen deel te nemen. Getracht wordt thans de rela ties met de diverse landen te verbeteren opdat aansluiting bu het I. O. O. kan worden ver kregen. het Zuiden, de expansie naar het Noorden, de expansie ovër de geheele wereld. En het is juist gezien: de geheele positie van .Japan in de wereld" wordt samengevat in dat eene woord: expansie. markten met Japansche goederen overstroomd tegen prijzen die iedere concurrentie uitsluiten. Textielgoederen in massa, die den industriee- len in Lancashire. Roubaix en Twente den schrik om het hart doen slaan. Manufacturen, flets- en autobanden, electrische lampjes voor 3K cent, horloges voor f 3.60 per kilo! Japan moet werken, produceeren en uitvoeren tegen lederen prijs om zijn honderd millioen inwoners in het leven te houden: om zijn fabrieksarbei ders te kunnen helpen aan een schotel rijst per dag en twee tramkaartjes om op tijd in de fa briek te zijn. Zonder uitvoer kan Japan niet leven. De lezing van Zischka’s boek is geen bemoe digende lectuur. Hij teekent de situatie scherp en onbemanteld. Wij deden slechts een losse greep in het overstelpende feitenmateriaal dat hij aanvoert. Hij wijst niet met nadruk naar een bepaalde oploAng van het probleem. Maar als zijn bdek ons één ding laat zien dan is het ditde ontreddering waartoe één eeuw van „lalssez-falre” onze economie gevoerd heeft en de noodzakelijkheid om met grooten spoed te komen tot het eerilge dat onze productie en onze cultuur redden kan: ordening en samen werking O. L. 1) Antoine Zischka: Le Japon dans le monde, ultg. Cayot, Paris. Het is over dit land en zijn«fantastische ont wikkeling, dat de Fransche Jo&rnallst Antoine Zischka eenige maanden geleden een boek ge publiceerd heeft, dat om zijn degelijkheid niet minder dan om zijn boetenden schrijftrant ook in ons land een nadere bespreking ten volle ver dient. 1) De schrijver die het land en de aan grenzende landen langen tijd doorrelsd heeft, en oorlogscorrespondent in Mandsjoerije geweest te, geeft een meesterlijke samenvatting van alle krachten, verlangens en tegenstrijdigheden die leven in dit merkwaardige volk, dat tachtig Jaar geleden ternauwernood ontkwam aan het pro tectoraat der Europeeache machten, dat destijds met tegenzin, onder de bedreiging van kruisers ook Nederlandsche en landingsdtvisles. zijn havens moest openstellen en dat thans door zijn economische als wel door zijn politieke ex- dleaeUdg machten met vrees en ontzag Nog is de idylle niet verdwenen uit het Japan van heden. Meisjes aan een tempelmeer om dor leerlingen van het lyceum Janson-De. SaiUy te Parijs, dat zijn gouden jubileum vierde klngham palace. Prinses Marina zal Woensdag uit Parijs naar Londen vertrekken. Te Dover zal zU door haar bruidegom verwelkomd worden en In een spe- clalen trein met hem naar Vlctorla-statton rijden, waar de konlng, koningin, de prins van Wales en de andere leden der koninklijke fa milie ter verwelkoming aanwezig zullen zijn om vervolgens per auto naar Buckingham pa lace te rijden. k van den heer Zisc hka geeft eerst een van de btnnenlandsche toastenden van -rder verdeeld in drie deelen. behandelend: de expansie naar Onder den «tel .Vervoermiddelen In vroeger eeuwen wordt In Paddington-station te Londen om 1--- - •net betrekking tot do ontwikkeling van houden, waarvan hierboven een detail Na de ontsluiting van Japan kwam het be- in andere handen. De keizer en zijn raadslieden zagen terstond in, dat Japan in dustrieland moest worden, wilde het zich kun nen handhaven. Dus waren er goedkoope werk krachten noodig. En met evenveel beslistheid als waarmee de shoguns geboortebeperking hadden voorgeschreven, werd zij door de nieu we heerschers verboden. In 60 jaar tijds steeg de bevolking op de eilanden, die het oorspron kelijke Japan vormen, van 33 tot 67 millioen. Het geheele Rijk telt thans 94 millioen zielen. En Japan is een arm land. Het heeft geen grondstoffen. Slechte 17 pct. van den bodem van het eilandenrijk is voor bebouwing geschikt. De rijst die deze gronden voortbrengen, is ove rigens te goed voor de Japanners zelf. Zij wordt uitgevoerd en de Staat koopt voor het eigen volk goedkoopere rijst in China en Korea. gaven leiding in alles, ook in het aantel kin deren dat geboren mocht worden. Vóórdat Japan, in 1854, door het eskader van commodore Perry uit zijn eeuwenlange afgeslo tenheid werd opgeschrikt, voerden de regeerders bewust en openlijk een politiek van geboorte beperking. Het aantal inwoners werd eeuwen lang gehandhaafd op 26 A 27 millioen. Het ge tal kinderen dat een gezin mocht hebben, was bjj de wet geregeld. Wanneer een aardbeving of een andere catastrofe het land had getroffen, werd dit maximum lijdelijk verhoogd, tot men weer op het gewenschte peil was. En welke zijn de oorzaken van die expansie? De eerzucht der Japansche generaals, de heerschzucht der Japansche industrieelen, gods dienstig of nationaal fanatisme van heel een volk? Maar al te vaak denken wi), als wjj onze bedrijven zien ondergaan in den strijd tegen den Japanschen import, over de ongekende bedrij vigheid die in dat land moet heerschep en de welvaart die daarvan het gevolg moet zijn. Wij gelooven maar al te vaak, dat onze verliezen winsten zijn voor dengene die de markt verovert. Maar in de eerste hoofdstukken van zijn boek laat Zischka ons den toestand anders zien. Geen eer- of heerschzucht. geen fanatisme, maar de bittere noodzakelijkheid en de zorg voor het veege lijf dringen den Japanner tot de verove ring van heel de wereld. Aan de heele situatie ligt ten grondslag één ontzettend feit: de Over bevolking van het eilandenrijk. Een overbevolking die men bewust, willens en wetens, in het leven geroepen heeft. Japan heeft nooit het onzalige „lalssez-aHer” gekend. Zij die het land bestuurden eerst de shogun met zijn dainlo’s, daarna de Mikado met zijn „genro", en thans de geldadel der families Mltenl en Mltsublskl hebben nooit de dingen maar op hun beloop gelaten. Zij hebben altijd een doel en een weg voor oogen gehad, en zij Eenigen tijd geleden ultte de ..Haagsche Post” bezwaren tegen de wereldreis die Hr. Ms. Onderzeeboot K XVIII thans onderneemtdit vlagvertoon zou niet verantwoord zijn in een tijd waarin een conflict in dn Stillen Oceaan tot de mogelijkheden van eiken dag behoort en een concentratie van de geheele „vloot” in den In- dischen Archipel door de voorzichtigheid geboden wordt. Wij achten de opmerking weinig geluk kig en bovendien overdreven: de onderzeeboot kan te allen tijde nog haar route wijzigen en dan tijdig genoeg in Indië zyn. Maar zjj is ken merkend voor de bezorgdheid waarmede men hier in West-Europa de gebeurtenissen in Oost- Azlë beschouwt; de vrees voor onbekende krachten en onvermijdelijke spanningen die in dezen tijd den naam Pacific tot bijtende ironie maken en waardoor we ons niet slechts in onze overzeese he bezittingen, maar zelfs in onze ei gen bestaansmogelijkheid in de naaste toekomst bedreigd voelen. Kiesche westerlingen die wij zjjn, vermijden wij zelfs bet gevaar bij zijn naam te noemen: wjj spreken over „het ontwaken van Azió" of de „problemen van den Pacific”, doch wij weten maar al te goed, dat wjj een veel con creter zaak bedoelen: Japan. Een boerin, afkomstig uit het Grleksche bergland, heeft prinses Marina ter gelegen heid van haar huwelijk met prins George een tinnen vaas ten geschenke gegeven om er haar vreugdetranen in te bewaren. Op het oogenblik worden in Athene talrijke zakdoeken verkocht met de beeltenis van den Hertog van Kent en prinses Mapina en op den achtergrond de Westminster Abdij. Ofschoon prinses Marina geen in Griekenland geweest is, ontvangt zij talrijke vereenlgingen in Athene en ook van de landelijke bevolking vele geschenkeh, die er op wjjzerx dat men de prinses niet vergeten is. Een schatrijke Grleksche schoenenfabrikant heeft het bruidje een paar schoentjes ter waarde van 80 pond sterling cadeau gedaan. Reeds thans arriveeren vele koninklijke gas ten, die den 29sten November het huwelijk van prins George zullen opluisteren in Buc- werd medegedeeld, dat de partijen 63 tot 73 uit de veiling waren genomen. Een handelaar vertelde later aan een ver tegenwoordiger van de „Daily Telegraph”: We dachten al, dat er iets met deze Hltler-appels zou gebeuren. Op de veiling waren slechte eeni ge monsters aanwezig. De heele zending lag nog op de Marokko-kade. Wij hadden allen be sloten om geen bod op de partijen te doen en ook de veilingmeester had blijkbaar reeds ge hoord van de consternatie door deze „Führer” sinaasappels veroorzaakt. Hitler’s portret was In een fraai lijstje afgedrukt met de namen van de afzenders er onder. Men vertelde ons later nog, dat er een vergissing in het spel moest zijn. De zending zou nJ. bestemd geweest zijn voor Dultsch- land. Wij zijn er van overtuigd, dat zoo iets geen tweeden keer zal geschieden. Intusschen weet men nog steeds niet wat met de sinaasappelen moet gebeuren. De Lon densche vertegenwoordiger van de Spaansche maatschappij heeft zijn firma om nadere in structies verzocht. Een aardig incident heeft zich dezer dagen op de Londensche groenteveiling voorgedaan. Honderdduizend sinaasappels, afkomstig uit Spanje, en gewikkeld in vloeipaplertjes, waar op Hitler’s portret, werden op de Londensche markt ter veiling aangeboden. De fruithande laren waren hierover echter zoo ontstemd, dat de veilingmeester het tenslotte beter vond, maar niet tot den verkoop over te gaan. Toen de partijen werden aangekondlgd, hoorde men van alle kanten ironische kreten, zooals „Heil Hitler” enz. Een gejuich steeg op, toen FOTOREPORTAGE tl E w ei v Geen vlsseherslatijn. Twaa visschers vingen te Vlnkeveen aan snaak, dia niet minder dan 18‘/t pond woog Te Bussum heeft Maandag de plechtige uitvaarten begrafenis plaats gehad van dan haar A. C. R Dreesmann, oud* directeur der NV. Vroom Dreesmann A 5

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1934 | | pagina 4