.Uiterst merkwaardige basiliek
De
Amsterdam
elders
en
Bari, de stad van Sint Nicolaas
mimuilmmminiminui.
Sinterklaasviering te fA
Sint Nicolaas in de
vliegmachine
DOEL VAN TALRIJKE
PEL GRIMSTOCHTEN
„AFGODISCHE ABUYZEN
ENDE STOUTIGHEDEN’
I
De basiliek van den H. Nicolaas te Bari in Apulië
strooi-
St. Nicolaas-avond van Jan Steen
ff
Een met zilver belegd
interieur
te
van
-
Nutteloos verzet van de
predikanten
Iedere verandering is nog geen
verbetering
In de grijze oudheid een Mangrijk
stapelplaats voor den handel
op de Levant
Reeds in de dertiende eeuw werd
het feest in de hoofdstad met
grooten luister gevierd
portret
van St. Nicolaas, dat te Bari wordt
bewaard
Beeld van St. Nicolaas, zooals hel
te Bari in de processie wordt
rondgedragen
Waar het gebeente van
den Bisschop rustte
Spelletjes op
avond
I’S
„Hef heuglijk avondje is gekomen*’
haar
be-
L
dat
en
IIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlIlllllUllinillllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Sinterklaas moect er niet aan denken, want
anders werd het hem bang te moede Alhoewel
hy zich met alle kracht tegen dergeiyke som
bere gedachten trachtte te verzetten, lukte hem
dit toch niet heeletnaal en zoodoende waa er
een schaduwwolkje over zyn vrooiykheld van
andere jaren.
Ze stegen weer op en vervolgden hun tocht
over de daken. Doch Sint Nicolaas was niet
meer In zoo'n goede stemming als een uur te
voren. Zoo’n machine bracht je wel vlugger
van het eene huls naar het andere, doch het
vervoer bracht veel meer gevaren met zieh mede
dan vroeger.
gedeell
en er
hokje.
leest niet missen. Maar de predikanten hielden
vol en in 1838 verboden de burgemeesters het
vieren van t feest Dit werd op 1 December van
de pui van 7 stadhuis afgekondlgd, nadat eerst
de klok *n tijdlang geluid had en 7 volk op den
Dam kwam samengestroomd. Er ontstond ’n
luid gemor en de bode, die de keur had voor
gelezen, werd uitgejouwd. Er mocht geen Bin-
terklaaakoek of ander lekken meer gebakken
en nog veel minder verkocht worden. Ook- niet
over de straat' gedragen of op andere wijze ver-
Want „de Jonghe jeught moest opgroeien in
de waerheyt ende godtsaellgheyt”! Maar de
Amsterdammers stoorden zich er niet aan, de
bakkers bakten en de grooten en kleinen koch
ten en aten hun klaasmannekes. sllkkerde-
mikaKes en wat er nog meer tot de lekkernijen
van dien tijd behoorde; ze maakten pret en
vierden feest, alsof er geen dominees en burge
meesters bestonden. De Blnterklaasmarkt was
drukker dan ooit, 7 Volgend jaar werd de keur
weer voorgelezen en schout en schepenen verbo
den 7 oprichten van kramen, 7 staan van kruiwa
gens, 7 verkoopen van lekkers en van poppen
en andere presenten. De bewoners van de kui
sen op den Dam, in de Nes en in andere stra
ten mochten hun stoepen en hun pothuizen
niet verhuren op straffe van 25 boete; alle
in beslag genomen koopwaar zou aan de wees
huizen worden geschonken. *t Heeft niet gehol
pen.
In 1661 traden burgemeesters strenger op. Ze
lieten door de „rakkers” (politiemannen) van
den Schout, de kramen, die opgericht waren,
omsmijten. 7 Volk maakte toen zoo'n spektakel,
dat de regeerlng zelf den schrik kreeg voor haai
hardhandig optreden, en toen 7 volgend jaar
depredikanten weer aan stadhuis kwamen,
gwen de burgemeesters hun beleefd te kennen
dat ze de oplossing van de Sinterklaaskwestie
maar aan hen moesten overlaten. En Amster
dam vierde z'n dierbaar feest weer als vanouds.
Toch werd de viering nog wel eens weer ver
boden: in 1672 wegens de „becotnmeriycke tij
den”; in 1674 omdat de Zondag niet mocht wor
den ontheiligd en in 1660 omdat Sinterklaas
op 'n biddag viel. Maar door alle tijden heen
is t Sinterklaasfeest 7 volksfeest gebleven
Sinterklaasjes hem in z’n jeugd hadden ge-
Ook de predikanten zijn van meening veran
derd. Heeft niet de GeneMet den lof van den
Bint en van zijn feest gezongen en heeft ook
Da. Haasbroek hem niet verheerlijkt en gezegd,
dat het genot, dat de met klatergoud bedekte
schonken, allee overtrof, wat hem op tateren
leeftijd ooit bij feesten of maaltijden mocht
zijn te genieten gegeven? En «de kent niet de
prachtige beschrijving van dg verguldparty by
bakker De Oroot uit de familie Kegge van Hil
debrand? Wat 7 vergulden van de Sinterklaas
koeken betreft, op hygiënische gronden is 7
Die antennes, zuchtte Sinterklaas, zij zul
len mijn lieven schimmel nog eens een ongeluk
doen krijgen.
Zwarte Piet, die juist de koptelefoon op had,
om naar de weerberichten van de radiostations
te luisteren, hoorde slechte half wat Sinter-
klaas zei. Hij zette de koptelefoon af en vroeg:
Wat zei u. Sinterklaas?
Sinterklaas herhaalde zijn verzuchting.
Tja, aei Zwarte Piet, u hebt gelijk, maar
Piet wees tegelijk naar de koptelefoon.
Nou ja, zei Sinterklaas, iets hebben we
wel van de nieuwigheden geprofiteerd. Hoe lui
den de weerberichten. Piet?
Over het algemeéh gunstig, Sinterklaas. In
het Noorden een beetje sneeuw op komst, maar
nergens storm in aantocht.
Dm doet me plezier. Piet. Evenals alle
menschen, vier ik graag m’n verjaardag met
mooi weer. Een beetje vorst kan geen kwaad,
wanneer het maar niet zoo vies regent hier en
daar. Apropos Piet, heb jij een poosje geleden
geen aanbiedingen gekregen voor een nieuw ver
voermiddel? Kom, hoe heet dat vliegdlng ook al
weer van die Amerikaansche maatschap^
bedoelt de aeroplane?
Juist, de vliegmachine. Wat denk je er van.
Plet, zullen we ons zoo’n ding aanschaffen?
De zwarte oogen van Plet glinsterden.
Geen kwaad idee. Sinterklaas.
DM is waar en daarom zullen we d'r maar
een nemen. Het spijt me wel, dat we den schim
mel thuis zullen moeten laten, maar tja, ik mag
toch ook niet rjskeeren, dat hjj eed ongeluk
krijgt. Stuur miar even 'n telegram, Piet, en
schrijf, dat we de machine ulterlljk over twee
dagen in ons bezit moeten hebben.
Plet deed aldiM en de Amerikaansche maat
schappij zorgde, dat de vliegmachine op den
bepaalden tijd op haar plaats van bestemming
was gearriveerd. Het besturen van het lucht
vervoermiddel was heel eenvoudig en nadat Piet
er een half dagje mee in de buurt van 7 oude
kasteel had rondgevlogen, kende hij alle kneep
jes van het bestuurdervak. Hij was heel blij,
toen hjj dit aan Sinterklaas kon vertellen en
deze was tevens zeer verheugd.
Die Plet, zei hjj glimlachend, dat is toch
een wondermensch. Als ik jou niet had. Plet,
wM zou ik dan met dat stalen ding moeten
asm vangen.
Aldus ving Sinterklaas dit jaar, in plaats van
met de boot, zijn reis aan per vliegmachine en
toen hij zoo hoog in de wolken op de aarde
neerzag, moest hij toch bekennen dat het uit
zicht heel mooi was. Met plezier keek Sinter
klaas naar de handelingen van Zwarte Piet, die
met hetzelfde gemak stuurde als een volleerd
vliegenier.
Doe het maar kalmpjes aan, Plet!, rtepf
Sinterklaas dooreg ^roeper.
later nagelaten, maar wM maakten die dag
broers en vrijsters en schepen met hun gouden
versiersels toch 'n prachtig effect! WM 'n ver
rukking als 's morgens 6 December de kinderen
naar hun stoeltjes snelden, die ze, van hun
naam voorzien vóór ze naar bed gingen, tegen
den wand hadden gezet, met hun schoen er
onder, gevuld met «mt hooi voor 7 paard van
St. Nicolaas. En als dan 7 hooi blijkbaar door
7 paard was opgegeten, maar de schoen gevuld
was met pepernoten, en de stoel belast en be
hangen met heerlijkheden, die de brave man
voor hen uit Spanje had meegebracht!
En wat *n zaligheid, 's avonds tevoren, als in
schemerdonker ’n geheimzinnige hand door de
half geopende deur werd gestoken en peper
noten en suikererwten door de kamer vlogen,
of 'n barsche stem vroeg of er ook stoute kin
deren waren? Want Sinterklaas, zoet-heiilg
man. «rerd ook wel eens als boeman gebruikt.
De paedagogen zeggen, dat t heel verkeerd is
om kinderen bang te maken en er zijn er ook.
die beweren, dat die sprookjes, die met 7 vie
ren van 7 feest in verband staan, schade toe
brengen aan den zin voor waarheid, die we de
jeugd vóór alles moeten bijbrengen. Maar wie
onzer kan met de hand op 1 hart verklaren,
dat ooit z'n waarheidsliefde geschaad of z'n
vertrouwen op vader en moeder verzwakt is. als
hjj bemerkt, dat al 7 heerlijks en moois, dat
hem geschonken was, niet door Sinterklaas,
maar door z’n goeie ouders zelf was geschon
ken? Zjjn we niet allen dankbaar voor «rat we
in onzen kindertijd hebben te genieten gekre
gen door een tijdlang te leven in het heerlijk
rijk der fantasie? En de kinderen zjjn zoo ge
lukkig terwijl ze zingen: „Sinterklaasje, bonne-
bonnebonne, gooi wM in de leege tonne, gooi
wat in m’n laarsje, dank je, Sinterklaasje!" of:
„Sinterklaas kapoentje, gooi wM in m'n schoen
tje.” Of: „Daar ginds komt de stoomboot uit
Spanje weer aan!” Of: „Sinterklaas, goed hei
lig man, trek je beste tabberd an (ook wel *ns
stappers) gaat er mee naar Amsterdam,” enz.
En zoo vele andere liederen. Want dichters
en schilders hebben zich altijd aangetrokken
gevoeld door de poëzie, die Sinterklaas door alle
tijden heeft omgeven en zal blijven omgeven.
Door een groot dagblad werd eens gevraagd
aan een groot aantal schrijvers, paedagogen of
andere personen, die verondersteld konden wor
den over de kwestie te kunnen oordeelen, hoe
«e dachten over de vraag et het 8L Nlcolaas-
feeet eek veer onzen rijd geschikt waa
Bijna algemeen werd die vraag, zonder eenig
voorbehoud, bevestigend beantwoord Men zou
dit echt Hollandsche kinderfeest niet kunnen
en willen mimen!
Behouden in Spanje teruggekeeW, klopte Sin
terklaas zijn trouwen schimmel op dep blanken
nek en zei: Jongen, er is veel veranderd in de
wereld, maar iedere verandering is helaas nog
geen verbetering.
rvint Nicolaas” klinkt veel deftiger maar „Sln-
terklaas” is veel echter, familiaarder en
O hartelijker. Sinterklaas, d. i. Sint Heer
Kiess, is van alle heiligen sinds eeuwen her de
meest geziene, de meest geliefde in ons land,
vooral ook in Amsterdam. De Oude Kerk was
gewijd aan den braven Sint. De aanzienlijke
Kooplui, de wevers, de kleermakers, hadden hem
tot patroon. Op Sinterklaasfeest hielden «e 71
feestmaal ter eere van hun beschermheilige. De
schout kreeg "n reuzentaart, en de pastoor, die
bet altaar in hun kapel in de Oude Kerk be
diende, ontving in de 15e eeuw en ook nog la
ter, Ti groote pastei, die 14 stuivers kostte, h
heele som voor dien tijd Reeds in de 13de eeuw
werd 7 8t. Nicolaasfeest binnens- en buitens
huis met grooten luister gevierd; ook in de vol
gende eeuwen. De schippers hadden Sinterklaas
ook tot hun beschermheilige gekozen Oeen
mensch zou op den naamdag de kerk verzui
men Lang heeft de Oude Kerk *n groot Sint
Nicolaasbeeld gehad van klinkklaar zilver. Het
is indertijd tot noodmunt versmolten tn be
nauwdheid en gebrek. Er hangt nog een oud en
mooi schilderij van Sinterklaas. De beeldenstorm
en ook de overgang van Amsterdam in 1578
hebben de glorie van den beminden SSint niet
kunnen doen tanen. Buiten alle geloofskwesties
om bleef 7 volk Sinterklaas trouw. De predikan
ten deden al hun best 7 vieren van t feest van
6 December tegen te gaan. Te vergeefs! O1 se
al beweerden, dat 7 van heel weinig dankbaar
heid getuigde voor het feit, verlost te zijn uit
„de dutetemteae des Pausdoms" 7 volk liet
de dominees preeken en klagen.
Heel druk waa 7 vooral op Blnterklaasmarkt
voerd, op straffe van verbeurdverklaring en
*n boete van 30 stuivers. Ouders waren ver
antwoordelijk voor hunne kinderen, meesters
en meesteressen zouden aansprakeljjk zijn voor
hun dienstboden.
op den Dam en den Vijgendam op 5 Decem
ber. Elk jaar weer gingen de predikanten naar
7 stadhuis om te klagen bij de burgemeesters
en hun te verzoeken „de afgodische abujjzen
ende stoutigheden" van 7 volk op Sinterklaas
te beletten. De magistraten zelden dat ze 7 ook
heel erg vonden en er zeer bedroefd om waren,
maar dat «e er niets aan konden doen. De
groote en kleine Amsterdammers wilden hun
stikte gordijnen aan het oog der stervelingen
onttrokken.
Het Is alsof tn de stilte dezer kleurige en
juweellge onoeraarschheid. in het rhysttech
duister dezer gewijde plaats, de „Ottava rima”.
van Tasko's strofisch dichtwerk begint te rui-
schen, als een stroom van rutechend edelsteen.
Denk aan de zwoele verzen, waarin hij in
het .Jerusalem Verlost”, van bet gestolen
beeld verhaalt. Is in deze vloeiende muziek
niet ook weer het groote geruisch der zee; de
zee. die ge ook hoort zingen op oen drempel der
Bint Nicolaaskerk? Nu vervult zij zelfs deze,
stille crypte, en die muziek klinkt als een an
der heldendicht over de kruistochten, waar
van de tafereelen in Bari's kerken opleven tn
broeiende kleurenpracht en goudschemertng.
Zoo laat ons nu de zee voor Bari zien, die de
galjoenen zag uitvaren tn een pracht en een
geestdrift, die den achterblijvende tranen in
de oogen perste, toen zoo vele pelgrims van
hier naar Palestina togen, toen ook Frederik II.
eindeloos geprangd, te Brindisi scheep ging.
Voor deze zee herzegt de geschiedenis de glo
rieuze namen der helden, verheerlijkt aan dit
strand, als tot een beeldrijken zang. Boude -
wijn van Henegouwen, Robert van Normandië,
Godfried van Bouillon, ‘Bohemond van Ta
rente en Tancred en Robert van Vlaanderen,
een zang van strijdbaar staal en flonkerend
gesteente, in het aangezicht dezer wiegewagende
golven, dezer zee als van gesmolten saffier.
„Het heerlijk avondje te gekomen".... heet
het In eeu van de Bint Nicolaasversjes, dat al
heel oud ts, doch ook nu nog overal gezongen
wordt. Ja, Sint Nicolaasversjes laten zich niet
zoo gauw verdringen en ook dit jaar zullen jul
lie er natuurlijk weer verschalende zingen.
Vooral op Sint Nlcolaas-avond zelf zullen in
menige huiskamer de liederen weerklinken. Ja.
zoo'n Sint Nicolaas-avond in de huiskamer te
wat gezellig- Moeder heeft natuurlijk gezorgd
voor een ketel chocolade en voor lekkers Om
het zingen van Sint Nlcolaas-lledjes af te wis
selen, worden er natuurlijk ook spelletjes ge
daan om den tjjd te vullen En het hoogte
punt van den avond is natuurlijk de komst van
Sint Nicolaas, in eigen persoon met Pieterbaas.
Jullie bent natuurlijk allen in de beste stem
ming, vroolljk gemutst en wilt al het mogelijke
doen om den avond zoo leuk mogelijk te doen
verloopen.
Nu. In deze goedgemutste stemming zullen
we samen eens een paar aardige spelletjes gaan
doen, die niet zoo algemeen bekend zijn. Ken
nen jullie dat aardige spelletje: .gedachten
lezen”? Niet? Dan zal Ik het jullie eens leeren.
Je vraagt iemand een getal in gedachte te
nemen, dat hij natuurlijk niet mag zeggen. Hij
kan het desnoods op een papiertje zetten, dat
hij in zjjn zak steekt. Zeg nu tegen den per
soon, die het getal in gedachten heeft geno-
llllllllllllllllimiinillllllllNlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillHIIIIWIimiWIMHMMÏiÜH^
Piet draaide zich om en grijnslachte.
Zoo'n rakker, dacht Slnterklaar, het vuur
van avontuur is bjj hem nog lang niet uitge
doofd.
Toen ze in de Noordelijke landen kwamen,
ging Plet wat lager vliegen en Sinterklaas zocht
in de duisternis het was inmiddels den nacht
van den vierden December geworden naar de
eerste geschikte landingsplaats.
Het werk vlotte naar beider zin; zoowel Sin
terklaas als Zwarte Plet waren best tevreden.
TOt er plotseling iets onaangenaams gebeurde.
Toen Zwarte Piet eert breede straat overstak,
zei de motor op eens takketakketak en bewaarde
vervolgens het zwijgen. Zwarte Piot schrok niet
zuinig, doch gelukkig hield hjj zijn tegenwoor
digheid van geest en wist door handig ma-
noeuvreeren de machine behouden en wel op
het dichtstbijzijnde dak te krijgen.
Motorpech?, vroeg Sinterklaas en zjjn ge
laat versomberde. En hiertoe was alle reden,
want wat zouden ze met een kapotte machine
moeten aan vangen? Plet was wel een handige
jongen, maar of hij een fout in de motorcon-
structle zou kunnen ontdekken, stond te bezien.
Plet ging echter onmlddellljk met behulp van
een sterk zoeklicht aan het werk en liet zjjn
oog over een gewirwar van schroefjes, buisjes,
en nog vele andere onderdeelen glijden.
Het zoeken nam veel tijd in beslag en in
middels overlegde Slnterklaar met spijt, dat hef
misschien toch beter was geweest, wanneer^M
dezen keer nog met zijn schimmel was ggflKi.
Daar stonden ze nu al een half uur; hoeveel
bezoeken hadden zjj in dien tijd niet kunnen
afleggen. En stel je voor, dat Zwarte Plet de
machine niet zou kunnen repareeren.
Een kwartier duurde het, voordat Piet het
euvel .ontdekte. Een schroefje was losgeraakt
en na dit te hebben vastgedraaid, begon de mo
tor weer.te loopen.
>^vver Bari, de stad van St. Nicolaas, von-
1 den wjj in „Op reis” een interessant ar-
tikel van de hand van Dr. Felix Rutten.
Bari is een dubbelstad. Eerst een nieuw
gebouwde, achtlljnlg aangelegde handels-
ztad, vol beweging en gedrulsch. met een
„piazza dl Roma” en palmen bij aan
komst; dan de oude stad naar den zeekant toe.
bij de haven, duister en vochtlg-grauw. Benijd
om haar voorspoed in het heele land, en be
rucht om het rooverachtlge, dat haar Inwoners
eenmaal eigen was, schijnt deze volkrijke stad
in het Zuiden van Apulië nog altijd een' dubbel
leven te leven, dat van moderne handelsplaats
en van donker-doorschaduwde, mlddeleeuwsche
veste. Door de eerste gaan wij heen, des te
vlugger al naar wU al meer van het Itallaan-
sche stratenleven elders gezien hebben. Ver
wacht niet veel schilderachtigheid in een stads-
dat als langs een rooster gebouwd is
■uitziet als een schaakbord, hokje aan
un het tweede Bart voelt de vreemde
ling verwantschap met Napels. Havenplaats is
dit nog altijd, als toen Horatius sprak van het
„ptecosum Barium”, .Bart, het vtechrljke. Deze
stadswijk tegen het strand gedrongen, is alles
wM er overbleef van de oudere stad, voor zoo
ver Baracenen en Byzantijnen die niet geheel
verwoestten.
Ung van ruwe steen. Het is een kruiskerk,
driebeuklg, Rotnaansch. met naar iedere zlide
daarnaast nog weer nevenbouwsete, die als to
rens bedoeld zijn en er nu hopeloos-onaf bjj-
sober en somber, alleen maar met en-
'_yW'e dubbelramen Zoo Hjkt ze haast een ruïne,
T^feer op een vesting dan op een votief-kerk zy
werd In de XHde eeuw gebouwd, tn de XHIde
voltooid. Oorspronkelijk was zjj de ‘palatljn-
sche kapel der vorsten van Bart. Van het bor-
des voor haar hoofddeur, vier trappen hoog,
zie je niets dan armoedige huizen tegen haar
aangeleund op het nauwe plein. Maar dicht
daarbij rulscht de zee; en de zee rutecht door
haar verleden, want zij dankt aan matrozen
haar ontstaan, deze kerk van Sinterklaas.
Zeven en veertig zeelui van Bart, verhaalt
de legende, besloten hun vaderstad een pand
van voorspoed en geluk te bezorgen. Zij gin
gen scheep, staken de zee over, landden op de
kust van Klein-Azië en begaven zich naar Mlra
in Liclë. Daar verrasten zij de monniken, die
er waakten over het lijk van den heiligen bis
schop. Met het mes tusschen de tanden vielen
de grafschenders de vrome broeders aan. Deze
hadden aan hun geeselkoord geen genoegzaam
wapen en grepen de kandelaars van het altaar
om de aanvallers te HJf te trekken. Maar de
matrozen wisten wat vechten was. zij kregen
de werhand en bemachtigden den gewljden
bult. En een gunstige wind blies hun zeilen
bol, zoodat zij gelukkig weerkeerden. Zóó land
de Bint Nicolaas te Bari. Ze dolven er een
crypte om de reliek te bewaren: en dóór vond
het gebeente van den Heilige de rust, die het te
Mlra niet gegund was.
Bart is niet Slecht gevaren met den buit
zijner zeeschuimers; den achtsten Mei kan de
stad de karavanen niet bevatten van het om
liggend land en de boeren uit het gebergte.
Is het geen Chineeach-doorelkaargehaspeld
kwartier? Aan zijn onordelijkheid herken je het
Zuiden. Zooals de lucht der geiten je het Noor
delijker Poggla verpest, kan de vlschmarkt Je
dit oude Bart wel tot een gruwel maken. Deze
volkswijken, Inge wrongen tusschen de belde
havenbekkens en 7 Castello, het machtig ver
dedigingswerk. dat tegen het gevaar der zee
zijde beschutte, doen verschrikkelijk armoedig
aan. terwijl de moderne voorstad je wel geloo-
ven doet, dat Bari de rijkste stad is van Zuid-
Itallë. Welk een donker verleden ligt er opge
stapeld In die enge straatjes en donkere hoeken,
In die nauwe stegen der havenwijk; een laat
ste rest van de grijze vestingstad der middel
eeuwen, waar de menschen tierderu zonder
lucht en licht, in sombere opeenhoopïng. om
veilig te zijn binnen de sterke muren, die hun
schatten beschutten, maar hun tevens den adem
ontnamen. Zoo ligt er dit sombere document van
het verleden nu nóg. met zijn antieke kerken
als met gewichtige zegels beslagen. Bari bezat
van ouds het niet benijdbaar voorrecht, door
alle partijen gezocht te zijn. Want de welvaart
stroomde er gelijktijdig van twee zijden binnen:
langs den weg der zee. de oudste der handels-
straten, vanwaar ook de Baracenen en Byzan
tijnen waren gekomen, die het ongeluk over
Bart brachten; langs de wegen land-inwaarte
daagden andere benjjders en vijanden, waar
het koren gedijde, wijnstok en olijf Beide we
gen werden haar noodlottig, zoowel die van het
bonte Oosten kwam, als die leidde naar het
gouden Rome.
Onder de Halve Maan Werd Bart een stapel
plaats voor den handel op de Levant. Dan
kaapten haar de Normandiërs. daarna de
Hohenstaufen. De Anjou's plantten er hun
vaandel op hunne beurt en Del Balzo beheersch-
te ze. Sforza bezat ze, en daarna Arragon. Toch
is het niet de tinne van haar Castello, dat
Bart’s geschiedenis bestrijkt. Frederik II had
van deze vesting, die konlng Rogier met zljr
Baracenen er gebouwd had, een schitterend
feestpaleis gemaakt; hier ontving de Zwabl-
sche keizer op het toppunt zijner macht, den
Arme van Asslsië Franciscus den bedelmonnik
Hier ook was Manfred gekroond. In den ach
tergrond van de historie der stad rijst veeleer,
als het geheel beheerschend, de strenge som
berheid van den gevel barer Sint Nicolaaskerk.
de basiliek der pelgrims en vreemden. Van Ro
gier den Noorman af. In 1089, tot den Russi-
schen czaar die haar In 1892 bezocht, «ras deze
kerk het doel van tallooee vrome tochten en
gangen. Daar knielde Petrus de Eremijt; daar
verrichtte Boëmond zijn gebed, eer hij afreis
de naar Palestina. Urbanus. den blik op de
zee gericht, leidde er het concilie, dat gericht
was tegen de Grieksche kerk.
Hoe vreemd is ze In haar bouw; een opatape-
men: Tel er 1 by, neem het getal, dat je nu
hebt gekregen dubbel tel er weer 1 by en
tel er ten slotte het getal by op, dat je het
eerst in je gedachte hebt genomen. Noem mij
nu het eindcyfer.”
De gedachtenlezer trekt in stilte vap
eindcyfer 3 af. Het derde deel van de rest Is nu
geiyk aan bet geheime getal, dat de ander het
eerste in gedachten heeft genomen. Als de ge
dachtenlezer dat getal noemt, zal de ander hem
zeker verbaasd aankyken. Probeer het zelf
maar eens met een willekeurig getal, je zult
dan zien, dat het kunstje met alle cyfers op
gaat.
Een andere aardige en tegeiykertyd nog
leerzame bezigheid te de volgende. Een van het
gezelschap neemt een pen of potlood en laat
deze over een krant schuiven. Iemand uit den
kring zegt: tjgb. Het potlood of de pen is
dan by een bépaklde letter gebleven. Deze letter
is het punt van uitgang van het volgende spel
letje. Iedere aanwezige van het gezelschap heeft
een vel papier met een potlood of pen voor
zich. Nu moet in een bepaalde tijdsperiode,
vyf minuten bijvoorbeeld, getracht worden zoo
veel mogeiyk plaatsnamen, beginnende met de
letter, waar het potlood of pen op de krant is
biyven steken, neer te schryven. Het beste is
de plaatsnamen tot Nederland te beperken Als
de vyf minuten om zyn moeten de schrijfin
strumenten neergelegd worden. Dan begint er
een de namen van zyn papier voor te lezen. De
anderen, die dezelfde namen hebben, strepen
deze door. Bestaat het gezelschap uit vyf per
sonen, dan krijgt hy of zy, die een plaats heeft
neergeschreven, die geen enkele andere heeft,
5 punten. Hebben twee personen dezelfde
namen, daa krijgen deze elkéén punt toege
wezen wie het meeste aantal punten heeft,
te winnaar. Men kan bet spelletje ook doen
met namen van dieren of met namen vAn voor
werpen. welke zieh in de huiskamer bevinden.
Je zult eens zien hoe veel pleizler jullie met dit
spelletje zult hebben.
Tenslotte vermelden we nog een ringspel,
waarmee heel wat grappige ©ogenblikken te be
leven zyn. Hang een ring aan een touw op.
Bind een zakdoek voor één oog. Steek een speld
in het eind van een stokje en probeer hier
mede nu om in den ring te steken. Maar.... je
mag niet recht voor den ring gaan staan doch
zóó, dat je den ring opzij ziet. Dan te hrt een
heele kunst om de speld er In te krijgen Je
kunt voor lederen keer, dat het lukt een aantal
punten vaststellen. Wie het meest aantal pun
ten behaalt is dan winnaar
stad. Ook Wie de basiliek van Bari betreedt,
zal aan San Marco en Venetië denken. Maar
de kerk van Sinterklaas heeft te veel geleden,
om met andere vergeleken te worden. Vreemd
in deze Noormannenkerk met haar zuivere
boogvormen doet het houten gewelf van 1650
rijk beschilderd en verguld. Zuilen droegen er
zuilengangen in volmaakte harmonie van al
door rondende lijnen. Maar het geheel is er
nu ^gestoord door schraagbogen. binnen inge
bouwd, die het hoofdschip laag overbruggen,
om het te verstevigen tegen de aardbevingen;
een gebiedende noodzakelijkheid in de XVde
eeuwDit geeft de kerk iets geheimzinnigs,
iets van een moskee, met donkere afsluitingen
en kapellen, die als grotten zyn. Daar vele
vensters ook al dichtgemetseld werden, vajt
het licht er maar schaars in. Er hangt als een
beklemming in haar wlerookgeurige schaduw,
met die verrassende perspectivische werkingen.
Een sombere ruimte, die nog méér doorscha-
duwó wordt by den naam, daar op een graf
steen gelezen: Robert van Bari, die hef proces
lelde tegen Conradlno. kleinzoon van Frede
rik II. op vytienjarigen leeftijd onthoofd 4e
Napels Zóó wordt het duister van dit heilig
dom nog verzwaard door de tragiek van den
laatste der Hohenstaufen. In deze kerk van
Bari's heilige te de crypte het grootste heilig
dom. De asch van den H. Nicolaas wordt er
bewaard in een marmeren urn. op een altaar
van zilver. Acht en twintig zuilen betrekken er
een vrome wacht rondom, alle met rijke en
verschillend bewerkte kapiteelen. De mozaïeken
op den vloer verraden met hun Inschriften
nog hun Oosterache muzelmansche herkomst.
Naast de Binterklaas-basiliek bezit Bari
ook nog een afzonderlijke dom. aan St. Sabina
toegewijd. Romaansche als de eerste, heeft ook
deze een crypte. Hier wordt een byzantynsche
Moedejgods, de zg. Madonna die Ccostantlno-
poli bewaard. Evenals zoovele In Italië, zou
8t. Lucas ook deze geschilderd hebben. Men
beweert, dat zy in 733 naar Bari gekomen is
Haar vereerders hebben ze met diamanten en
SFÏ ^ve^urd^e“*l^e8'^“de overl^n
roofgeschledente van den patroon der Lagunen- I Achter glas gezet, wordt zy nog door
J 4