ONS BLAD
Gen. Von Fritsch laat niet met
zich spelen
A
V
I
EEN MEMORANDUM AAN
HITLER
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
Militaire raad te
Moskou
Instortingsramp te
Brussel
Oorlogsdebatten
te Parijs
ff
J
I
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Rijksweer en S.
von Fritsch
het 100-jarig bestaan van de
Minister Maurin over militaire
Dementi
toenadering tot Rusland
Groot politiek proces te Athene
De Wïnterhilfe
Alweer een financieel
schandaal?
Nut aanleiding van dit rapport «at BUM*
i&L.. j/;*.a'
Stond ep Talwdag M «w v*| TM
Vorige stand: TM
De generaal raadt de Rijksregee-
ring aan te trachten de tegen
standers van het Derde
Rijk voor zich te
winnen
Hongarije en de nota
▼anftBelgrado
Aanslag op Venizelos
voor het gerecht
Gil Robles dringt aan op
volmachten
Mist in het Belgische
Maasdal
DIT NUMMER BESTAAT UIT
BLADZIJDEN
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
PLATVOETZOLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
NORTH
0
I
'fc'
i
Geraamte van tentoonstelling»-
paleis ingestort; tien arbei
ders gedood
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 45
De 2tste verjaardag van Otto van Habibnrg werd in Oostenrijk op talrijke
plaatsen gevierd. Ken foto tijdens de rede van den vroegeren generaal vorst
Schonburg—Hartenstein in de Sophla-iaal in Weenen
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 op. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
STATE
Acnio
«OSO
Een detail van de grootsche kinderhtdde ter gelegenheid van
Australische stad Melbourne
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1934
I
Het Weer HnmnuimmiiiiiitmHNiiiiHmi
Bevolking sterk verontrust
<1
:U. -
y.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Mint
I
De
om
de
fnde propagan-
Tien arbeiders ep slag gedood Mj gedeeltelijke
Instorting ran bei hl aanbouw zijnd paleis voer
De prednetie der Limburgsehe mijnen ever De
leter.
X)
n
is
15
bevel de zuivering onder de S A. voort te letten.
De Führer heeft echter toegestaan deze zuive
ring uit te stellen tot na het Saarplebisciet.
ont
nemen
kan In
Ingesteld h eea eenunimir. die voorstellen ter
bi perking van den Melksteen meet vaertarai
De besprekingen ev«r oen nieuw handeteverdra*
zeilen werden vastgekeppeM aaa die betreffende
de clearing.
Intusschen heeft von Fritsch’ memorandum
in Duitache kringen veel opzien gebaard, even
als destuds von Papen s rede te Marburg, waarin
dese ook aandrong op een ruimere politiek. Er
blijkt voor de zooveelste maal uit, dat de sa
menwerking tusschen het Hltler-bewtnd en de
RUksweer nog heel wat te wenschen overlaat.
Interessant lijkt ons dit spel tusschen het
oude militaire Duitschland en het nieuwe alles
.gelUk-schakelende" Derde Rijk. Alleen is de
Rijksweer nog een schakel, die niet goed wil
passen in den Nazl-kettlng
MADRID. 23 Nov. (Reuter.) De leider der
katholieke volkaactie. Oil Robles, heeft in een
conferentie met het kabinet het voorstel aan
de hand gedaan, dat hel ministerie aan bet
parlement speciale volmachten op economisch
gebied sal vragen Tevens stelde hil de Instel
ling van een commissie voor ter bestudeering
van grondwetsherziening
Het bekend worden dezer voorstellen heeft
In de Cortes groote beroering veroorzaakt
Onder Arnhem Is een ante tegen een boons ge
bote». waarbt) de wagen ia brand vloog ea twee
jonge mannen om het leven kwamen.
Militaire raad van M laden te Moskou ingesteld.
Op bet Departement van Sociale Zaken sullen
besprekingen werden gikeadsn met eentee Ik
meentebostaren over de verstrekking van godt
koope groenten.
Tien procent loonsverlaging bij de Noesd-ZaM-
llollandeebe Tramweg MU: van 1 Januari tot
1 April wordt echter vijf procent toeslag gege
ven.
30
30
35
«0
<0
16
M
50
55
Generaal von Blomberg was het hiermede niet
•ens en deed Hitler een merkwaardig document
toekomen, waaruit bleek, welke mannen het
best voor de Rijksweer te gebruiken waren. Het
document was gebaseerd op de rapporten der
leger-artsen. die een onderzoek Instelden naar
de moreele en physleke geschiktheid der recru-
ton voor den dienst. Het resultaat luidde als
solgt:
1. De vroegere leden van den Stahlhelm.
3. De vroegere leden van de Relchsbanner
(het opgeheven rtttUtaire corps der republikeinen
vooral der socialistische republikeinen).
3. De vroegere leden van bet Roode Front (de
opgeheven organisatie van de communisten).
4. de leden der SA
Vaa M December tot ea met Januari iisrdin
weer weMadlgheidssegels uitgegeven.
Reeds maanden lang zou Lutse zich tegen alle
pogingen om een radicale zuivering in de BA.
door te voeren, verzet hebben. Hij sou Hitler
geadviseerd hebben het onofficleele leger der
S.A. te handhaven, daar het zulk prachtig
materiaal leverde voor de Rijksweer. Het zou
verder goed zijn de Stormtroepen op hun hui
dige sterkte te houden, daar het een uitstekende
reserve voor de Rijksweer beteekende.
De correspondent van de News Chronicle
meent, dat het memorandum in de eerste
plaats betrekking heeft op de recruteering
van de Rijksweer.
Von Fritsch sou slechts In beperkten om
vang rekening willen houden met de SB.
en BA.
Hierin verschilt hij van meening met ge
neraal Von Reichenau, leider van de weer-
polltleke afdeellng van het leger, die even
als de rijksweerminlster von Blomberg een
vurig Ud der nat. socialistische partij is.
Von Blomberg en von Reichenau zouden
In elk geval meer met de SB. en 8.A.-reke
ning willen houden
Te Londen acht men den toon van de Joego
slavische nota over het algemeen wat te sterk,
seint Reuter. Men had liever gezien. dat de
nota geen enkel land bij name had genoemd
MOSKOU 33 Nov (Reuter). Het Tam-agente
schap meldt Kalinin en Molotof hebben een
statuut onderteekend voor een militairen raad,
bedoeld als adviseerend orgaan bij het volks
commissariaat voor defensie. Deas militaire
raad telt M leden en wordt voorgeseten door
WorosjUM.
PARIJS, 23 Nov. (Reuter). Van offlcieele
Fransche zijde worden de. na de uiteenzettin
gen van Archlmbaud in de Kamer verbreide
geruchten over de sluiting van een Fransch-
RuastKh militair bondgenootschap onjuist ge
noemd.
Naar Reuter uit Londen Mint, worden de be
weringen over een militair verdrag tusschen
Frankrijk en Rusland twijfelachtig opgenomen.
Debatten ever de oorlogsbegreoting ia 4e Fran-
Mbe Kamer. Minister Maurin over militaire
toenadering tot Rusland.
In de Tweede Kamer heeft minieter Btsmihirgtis
bU de veertgeeetto behandeling der begroeting
vat Economische Zaken medegedeeld, dat geen
V (Rm>run verleend aal worden voor den bouw
van een tweede Statendam.
Onlangs gearresteerde klerk ran den
ontvanger ie Heerenveew Is ook schuldig aan
verduistering van 3*.*k* ten nadeele van de
gemeente ftehoterland.
Dezer dagen hebben wij in een uit
voerig artikel uiteengezet, dat een
der weinige machten, waar Hitler in
Duitschland terdege rekening mede
moet houden, de Rijksweer is en wel
in het bijzonder de door velen als de
..coming man" beschouwde generaal
Von Fritsch, de chef van den
Duitachen generalen staf.
HAMBURG, 23 Nov. (VD.) De Hamburg
Is een kolenhandelaar en zijn echtgenoot* ge
arresteerd. omdat de vrouw op den Zondag ran
den Matsten een-*nhotei-maaltUd tegen den
polltleken functionaris, die het geld voor de
Wïnterhilfe-collecte kwam ophalen, deze col
lecte een ..bedelpartij” noemde en tenslotte met
tegenzin slechts één Qroechen gaf. Toen dit
voorval bekend werd, verzamelde zich een
groote menigte voor het huis van het echt
paar en werden spreekkoren geroepen: „Wij
«rillen geen bedelstulver. Wij zamelen grid voor
hongerige kinderen”. De politie zag zich ten
slotte genoodzaakt het echtpaar te arresteeren
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administrate 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS i
Per kwartaal voor Alkmaar g f 2.
Voor buiten Alkmaar. f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hoogw
Dagblad uitgegeven door de
NV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
ATHENE. 33 Nov. (V. D.) Een belangrijk
politiek proces, dat door de geheele openbare
meening met groote spanning verwacht wordt,
zal morgen te Athene een aanvang nemen
Voor het gerecht zullen dan verschijnen een
reeks van personen, waaronder als voornaam
ste beklaagde de rooverhoofdman Karathana-
sis. die er van beschuldigd worden den aanslag
te hebben gepleegd op Venizelos op Juni 1933
Venlscloe werd op dien dag, toen hjj begeleid
door zijn vrouw met een auto op weg was van
KophiMia naar Athene, overvallen door een
aantal personen, die hem halverwege in twee
auto's hadden opgewacht
De daders hadden talrijke schoten op den
auto gelost, waardoor eenlge begeleiders van
Venizelos gewond werden, terwijl hU zelf on
gedeerd bleef en zijn vrouw licht gekwetst werd
Het gelukte den chauffeur ten slotte, ondanks
stfn zware verwonding te ontkomen en Athene
binnen te rijden, waar de daders op de vlucht
sloegen.
De aanslag had toentertijd een ontzaggelijk
opalen gebaard.
Dat meer rekening houden met de 8A. en de
Bi. blijft Intusschen maar zeer betrekkelijk
Zoo schijnt er tusschen generaal von Blomberg,
den Duitachen Rijksweer-minister en Viktor
Lutse. Roehm's opvolger als hoofd der SA..
nog al eenlge wrijving te bestaan.
GENEVE, 23 Nov. Terwijl aanvankelijk werd
gemeld, dat Hongarije een dringende behande
ling van de door de Joego-Slavlsche nota op
geworpen kwestie sou eischen en er reeds sprake
was van een buitengewone zitting van den
Volkenbondsraad tegen half December, wordt
In een later Reuter-bericht geseind, dat de
Hongaarsche offlcieele personen dit voornemen
schijnen opgegeven te hebben.
Omtrent de ramp op de terreinen van de In
voorbereiding zijnde Brusselsche wereld-exposi-
tle meldt onze correspondent nader, dat onder
de eerste Instorting slechte enkele arbeiders
bedolven waren. Tijdens de reddingswerken
echter is verder het geheele dak op ter hulp ge
snelde arbeiders en ingenieurs neergevallen.
Om dooden en gekwetsten uit de pulnhoopen
te halen moest in den dichten mist met toorts
licht gewerkt worden. Later werden projectors
van het leger aangebracht.
Onder de lawine van Ijzer werden de lijken
vreeaelijk verminkt. Twee arbeiders werden
onthoofd, andere werden armen en beenen af
gekneld of rompen In tweeën gerukt.
In het Brugmann-hospitaal, «raarheen de ge
wonden zijn overgebracht, werd ons Vrijdag
nacht gezegd, dat slechts een vijftal dezer ge
wonden in levensgevaar verkeeren Verschillen
de gewonden zullen echter Invalide blijven.
Vrijdagavond heeft het parket bevel gegeven
de reddingswerkzaamheden te staken, daar hei
gevaar te groot Is en er zich geen levenden meer
kuaftsn bevinden onder het User.
De iRgsstorte hal moest dienen veer de «lee-
tricitettstentoonstoUing en vormde, sooals reeds
gesegd. den linkerzijvleugel van t groote feest
paleis. Totaal moet er een gewicht van 100 ton
ijzer en steen zijn neergestort.
De eerste instorting had plaats over een op
pervlakte van slechts 50 vierkanten meter De
twee volgende Instortingen hadden het geheele
geraamte en dak doen neerkomen over een op
pervlakte van 10.000 vierkante meter.
Ingaande op de belde voornaamste bij de
debatten uitgesproken redevoeringen, van Ar-
chimbaud en overste Fabry, sprak de minister
als zijn meening uit. dat beiden het probleem
van de Fransche veiligheid juist hadden
vouwd. Frankrijk moet zich in acht
voor een aanval bij verrassing. Toch
vredestijd niet het geheele leger aan de gren
zen warden gelegd.
De buiten de begrootjng gevraagde 800 mll-
lloen francs zal de minister in 1935 gebruiken
Hu zal alles doen om ondermjinei
dat in het leger te verhinderen
Frankrijk af. Overigens vermaande hij tot rust
en bezonnenheid. HU hoopte, dat men sou
kunnen vertrouwen op het verstand van de
volken. Het eau werkelUk droevig zUn wanneer
twee groote naties, dit tot dusver de feMssl
dragers waren van kennis en wetenschap, el
kander zouden verscheuren om kwesties, die
op andere wijze geregeld kunnen worden
(Lang applaus:.
De voorzitter van de legercommisaie. Over
ste Fabry, gaf vervolgens nog een aantal ont
hullingen over de Duitache bewapening
Fransche organisatie Is niet meer In overeen
stemming met de Duitache. waar men thans
tegenover staat.
Volgens spreker ontbreken Frankrijk de spe
ciale troepen om de verdediging der fortifl-
catielinle permanent te waarborgen.
De minister van Oorlog generaal Maurin.
beantwoordde de verschillende sprekers.
PARIJS 23 Nov. Heden heeft de Kamer de
debatten afgehandeld over de begrooting van
het ministerie van Oorlog.
De rapporteur Archlmbaud gelde dat men
de zaak des vredes slecht zou dienen, wan
neer men de opvatting post zou laten vatten,
dat Hitler de bepalingen van het verdrag van
Versailles nauwkeurig nakomt. Slechte een
unie tusschen Frankrijk en Rusland zal den
vrede versterken. Rusland bezit de beste lucht
vloot, daarna gevolgd door FrankrUk. Wan
neer beide landen samengaan kan men op het
oogenbllk rustig zijn.
Wellicht zal Goebbels zich er wel voor wach
ten von Fritsch 'n tweeden keer zoo’n goedbe
doelde tip te geven.
Volgens de .Jlews Chronicle” zou von Fritsch
dezer dagen Hitler opnieuw het vuur na aan
de schenen gelegd hebben. Hij sou er n.l In een
memorandum bij Hitler op aangedrongen heb
ben dat de RUksregeering ernstige pogingen zou
ondernemen om de vele tegenstanders van het
Nazl-bewind voor zl<^ te winnen. Als men nu
weet, dat von Fritsch zelf al heel weinig voor
de Nazi's voelt, wat uit het bovenstaande toch
duldelUk blijkt dan zou men dit memorandum
zóó kunnen uitleggen, dat von Fritsch de Hitler-
regeerlng kalm in overweging geeft niet meer
zoo agressief tegen h e m op te treden, maar
veeleer te pogen hem en de andere RUksweer-
generaals wat gunstiger voor de Nazi's te
stemmen.
Aangezien eenige critici de uit
gaven voor de militaire attachés
buitensporig hadden geacht, wees de
minister op de geweldige verdien
sten van den Franschen militairen
attaché te Moskou inzake de toe
nadering tusschen de Fransche en
de Russische legers. Dergelyke ver
diensten kunnen nooit hoog genoeg
betaald worden.
Onze Brusselsche correspondent
d.d. 23 Nov.:
Het metalen geraamte van den In aanbouw
zijnden zij-vleugel van het groote Belgische
feestpaleis voor de Brusselsche wereld-exposi
tie is Vrijdagnamiddag over een oppervlakte
van vUftlg vierkante meter met groot gedrulsch
Ingestort.
Tien arbeiden werden op slag gedood
slechte zeven van hen konden tot nog toe uit
het puin worden bevrUd.
Daarenboven is een vUf en twintigtal arbei
ders gewond, een vUftiental onder hen zwaar
Politie, Roode Kruis en militaire reddings
diensten zUn ter plaatse, evenals een talrijke
menigte.
PARIJS. 23 Nov. (VD.) De Kamercom
missie voor sociale zaken heeft heden onthul
lingen aangehoord Inzake de gestes van een
spaarbank van voormalige frontalrUdera, waar
bij een nieuw schandaal aan het licht schünt
te zullen komen. Deze maatschappU. die zich
..France Mutualiste” noemt, had 140 mülloen
francs uitgeleend aan een onderneming. Van
dit bedrag echter werd het grootste gedeelte
gebruikt ten behoeve van een resdarU in Bou
logne sur Mer en ter verberging van bedrie-
geluke practljken van een maatschappU in on
roerende goederen In Blarrils
Met hst oog op deee onthullingen. waarbU
tal van persoonlijkheden «ouden zUn betrokken,
is een rommissie belas* mot het Inetellen van
•on ondonodL.
Zooals men weet sou generaal Von Fritsch
begin November van Goebbels een wenk gehad
hebben, dat het beter was, dat hU voor den
15den December zUn ontslag sou indienen, daar
hU door den Führer niet meer als ..persona
grata” beschouwd werd. De generaal. blUkbaar
niet voor een beetje vervaard, dankte Goebbels
hartelijk voor dezen op Nazi-manler gegeven
wenk, maar zeide er direct bU. dat hU ér niet
aan dacht zoo maar het veld te ruimen. Om
wat meer kracht bU dit antwoord te zetten,
stuurde hij Adolf Hitler enkele dagen later een
collectieve mededeellng van de bevelvoerende
generaals der Rijksweer, waarin desen ver
klaarden. dat zU onvoorwaardelUk vertrouwen
stelden In generaal von Fritsch, terwUl zU er
aan toevoegden, dat Hitler zich aan een groot
gevaar zou blootstellen. Indien von Fritsch ver
vangen M worden, daar dit onvermUdeltjk aM
geweldig conflict zou veroorzaken tusschen ds
RUksweer en de regeerlng. Deae gezamenlijke
actie van de bevelvoerende generaals heeft In
politieke kringen een geweldigen Indruk gemaakt
Ds minister verzekerde opnieuw, dal hU wil
de vasthouden aan den één jangen dienst tjjd
wanneer niet buitengewone omstandigheden
zich voordoen Wanneer men hem echter
vraagt, of de lichtingen, die in April of Mei
sullen werden opgeroepen, vroeger zullen wor
den opgeruepen dan kan hu daarop nog mots
antwoorden Het antwoord hangt niet van
i
2
l
S Verwachting: zwakke tot matigen, wea-
I tolUke tot noerdelüken wind, nevelig
i tot half bewolkt, weinig af geen neer-
slag, weinig verandering in temperataar.
Verdere vooroltsichtenwellicht geleide-
lijk kouder.
lllllllllll
Onze Brusselsche correspondent Mint ons
d.d. 23 Nov
Verschillende Belgische steden zUn sedert
een drietal dagen In een svraren mist gehuld
ci ook Brussel. Antwerpen en Mechelen.
Dit heeft Vrtjdag aanleiding gegeven tot een
paniek onder de Inwoners van het Maasdal. In
de omgeving van Luik klagen vele personen
over keelpUn
In September 1930 heeft een dichte mist in
deze gewesten talrUke dooden gemaakt en een
geheel gewest vergiftigd os te Engis. tenge
volge van schadeluke fabrleksdampen. die door
den mist naar beneden werden gedreven
Het weerkundig instituut van Cointe en
gezondheidsdienst van de provincie Luik houden
zich onophoudelUk met het scheikundig onder
zoeken van de lucht bezig.
Zoodra er gevaar zal worden waargenomen
dat schadelUke deelen zich In groote hoeveel
heid In de lucht bevinden zal de bevolking van
sommige Waasdorpen worden geëvacueerd.
