Minister Marchant aan den
tand gevoeld
Spoorwegloonen
Crisis-Uitvoer
bureau
Arbeid der Kamer
fractie
TWEEDE KAMER GEEFT
HAAR OORDEEL
TEGEN HOEST
D^QBQELM^N
MAANDAG 26 NOVEMBER 1934
Eer of college geven?
Hei vleesch in blik
Harde noten over de
spellingkwestie
:n
GOEDE ZEEP STAAT
n
De werkloosheid in Indië
Concentratie
Een blyvend Gemeenschapshuis?
De valsche oormerken
De gearresteerde heeft bekend
LIMBURG WEERT ZICH
Voorlichtingsdagen te Venlo
Vyf schrijfwijzen
Ruïneus
Naar huurverlaging
De spelling
Conferentie in Den Haag
I
verloofde”
Nederlander in Engeland beboet
Schuldvraag
De Regeering voor
Rede pater Henricus
Motie
NIEUW ONTSLAG
1
Joodsche stichting in
Wieringermeer
Nog eenmaal pater
Henricus
Opgemerkt wordt, dat de minister
meermalen overijld te werk
gaat en zijn optreden
niet van willekeur
is vrij te pleiten
De minister handhaaft zijn eisch
van vijf pet. verlaging
H. M. DE KONINGIN IN
DEN HAAG TERUG
12 7»
cent
„Geschenken van ex-
Mr. Teulings heeft haar taak ge
schetst in een vergadering van
den Rijkskieskring
Den Helder
Een
schoonheidskoningin
uitverkoren uit olie zeepsoorten
dat is Casteila. Dobbelman's heer
lijke schoonheidszeepl Werkelijks
t is buitengewone zeepl Casteila
bevat fijne oliën die Uw huid
soepel en zacht maken en haar
héél even parfumeeren. Gun Uw
huid de weldaad van deze kos
telijke schoonheidszeepl
Hoe is te helpen?
Zijn taak vastgesteld
Intrek genomen in Huis Ten Bosch
Deze nieuwe instelling is noodza
kelijk geworden in verband met
het toenemende belang van
controle op den uitvoer
Distributib^pok aan landarbeiders
OP O GOEDE ZEEP STAAT
SB
iu
■-
Hieraan wordt het volgende ontleend:
T-
ZOU-
8
n
-
d
.i
De
l
i
Max van Poll heeft In zün rede te Helmond
Veie andere leden waren van meening, dat
a
meer-
zyn
van
Verschenen Is het Voorlooplg Verslag nopens
Hoofdstuk VI (Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen) der Rüksbegrootins voor 1935.
Vele leden uitten hun ontstemming over de
bezoldiging van den directeur-generaal van het
onderwijs, die zü veel te hoog achten. Zij be
treurden het dat niets wijst op een algemeen
reorganisatieplan, waardoor bezuinigingen van
beteekenls verkregen kunnen worden.
het eenlg juiste antwoord op de vraag gegeven,
toen hij zei, dat de menschen de godaelüke
Orde der dingen hebben verstoord; de crisis
,ls menschenwerk; het is onze schuld; het ver
laten van de Christelijke beginselen is de oor
zaak van de diepste ramp. Dit is het eenlg
juiste antwoord.
len
net
?n-
m
is
L.
1
e
1
K
s
i
r
I
I
i
I
i
I
53
3.
Verscheidene andere leden verklaarden zich
in het algemeen met het beleid van den Mi
nister te kunnen vereenigen. Zij meenden, dat
dit beleid als voortvarend kan worden geken
merkt en blijk geeft van groote werkkracht.
Vele leden zouden gaarne van den Minister
een nadere toelichting ontvangen betreffende
Zün bezuinigingsplannen.
Vele leden keurden de houding van den Mi
nister ten opzichte van het spellingvraagstuk
ten sterkste af. Het optreden van den Minister
achtten zjj hoogst bedenkelljk, niet slechts om
dat het als een staatsrechtelijken misgreep is
aan te merken, doch ook omdat de Minister
de eenheid en pacificatie op het gebied van de
spelling, die hü zeide na te streven, allerminst
heeft bevorderd.
Aangedrongen werd op ruimere verstrekking
van kleeding voor leerplichtige kinderen uit be
hoeftige gezinnen. Ook meende men, dat niet
voldoende schoolvoeding wordt verstrekt.
Enkele leden achtten facultatief onderwijs in
de Frlesche taal op de hoogste twee klassen der
lagere school gewenscht.
Verscheidene leden drongen er op aan om
een groote oppervlakte heide, bijv, bjj Norg of
Rolde als natuurreservaat aan te leggen. Zij
vreesden, dat de typische Drentsche heide an
ders spoedig geheel verdwenen zal zijn.
de Minister ten aanzien van het spellingvraag
stuk den- julsten weg heeft gevolgd.
De herziening der steunbedragen van Juli
1934 is, behoudens enkele uitzonderingen een
verlaging geworden. Men verkeert in de mee
ning, dat dit met de goedkeuring van de RK.
fractie tot stand gekomen Is. De RK. fractie
heeft dit nimmer goedgekeurd; doch met leed
wezen gevolgd. Het was en blijft uitsluitend
een Regeeringsdaad.
Bjj de behandeling van de motie-Kupers In
zake de steun In Twente heeft mr. Aalberse
het standpunt der fractie duidelijk uiteen ge
zet, en erop gewezen, dat werkverruiming en
werkbehoud voorop moeten staan. In dit op
zicht moest de Regeering doortastender en ac
tiever zijn en wanneer zij den steun verlaagt,
dan moet zij ook de vaste lasten en prijzen
verlagen.
Het economisch Technologisch Instituut
Limburg, daartoe financieel In staat
Thans vernemen wij, dat Zaterdagmorgen
bij den secretaris van den Personeelsraad te
Utrecht van den minister bericht is inge
komen, dat Z. Exc. den eisch van vijf pro
cent verlaginge ingaande 1 Januari 1935,
handhaaft en aan de directie heeft, opge
dragen een loonregeling, waarin die korting
is verwerkt, te ontwerpen.
Met ingang van Maandag 26 November as.,
zal de prijs van het op bon verkrijgbaar ge
stelde rundvleesch in blik in plaats van 0.35
worden 0.25 per blik.
Ter bespreking van het vraagstuk der verla
ging van huren zal In de komende week onder
leiding van prof. mr. P. A. Diepenhorst in Den
Haag een samenkomst gehouden worden van
vertegenwoordigers der bestaande organisaties
op het gebied van hypotheken, spaarbanken,
verzekeringsmaatschappijen en vertegenwoordi
gers van den bond van huiseigenaren en bouw
ondernemers.
In deze vergadering zal aan de orde worden
gesteld een rapport van de heeren Brouwer
Brulnsma en v. d. Schaar, houdende aanwiizin-
gbn tot bevordering van huurverlaging.
5
ud
oo
8
2
4
4
0
4
4
1
9
4
8
S
I
I
I
S
I
I
l
I
Aan het Voorloopig Verslag is toegevoegd een
nota van den heer Tilanus inzake het spel-
llngs vraagstuk.
De toestand is thans deze, dat de verschil
lende lichamen en besturen hebben te beslis
sen, welke schrijfwijze zal worden gevolgd en
dat te dezen aanzien verschillende beslissingen
worden genomen.
Gelijk bekend, heeft onlangs de Minister van
Waterstaat aan de directie van de Ned. Spoor
wegen ais zijn wensch te kennen gegeven, dat
de loonen en salarissen (met inbegrip van emo
lumenten) van het spoorwegpersoneel, Ingaan
de 1 Januari 1935 met vijf procent zouden wor
den verlaagd.
Nadien is tusschen directie en Personeelsraad
overeenstemming verkregen over verlaging van
drie procent, waarvan aan den minister mede-
deeling is gedaan
M.
tde
Ijn
e
rt-
len
o.
13
>2
10
14
>0
13
De RK. Staatspartij was de Regeering steeds
enkele slagen vooruit; daar gaat spr. niet groot
op; hjj betreurt het eerder. Spr. wijst op de
actieve handelspolitieke maatregelen; zelfs de
liberalen durven hun standpunt van vrije han
delspolitiek van enkele jaren terug niet meer
handhaven.
Het frissche actieve optreden van minister
Steenberghe vervult spr. met trots en wekt
groote verwachtingen.
dch
ook
oo-
let-
sen
.C.-
ils-
md
mn
ode
ag
n-
en
o
o
J
d
e
i.
isy
3.
an
d.
izo
rta,
den
val-
iar-
ers,
teld
oed
oed
een
dub
an-
x>te
en
pe-
De bestanddeelen van Vicks VapoRub
thans verkrijgbaar in den vorm van
Vicks HoestbonboS
Hadden vele leden een jaar geleden voor den
arbeid en het optreden van den Minister lof
en meenden anderen, dat de tijd om een ge
fundeerd oordeel uit te spreken over zijn onder,
wljspolitiek nog niet was gekomen, thans was
het oordeel *n verscheidene dezer leden niet
gunstig.
Nadat nog over verschillende punten gedis
cussieerd was, stelde de afd. Hoorn een motie
voor, waarin de wenschen van een vijftal In
gediende afdeeiingsvoorstellen vervat waren,
en waarin het vertrouwen uitgesproken wordt,
dat de RK. Kamerfractie al het mogelijke zal
doen, om de verlangens, In de „Verklaring” naar
voren gebracht, tot verweaenlljklng te brengen.
Daarom wil de R.K. Staatspartij richting
geven tot die constructieve en actieve politiek;
zjj heeft aan de parlementaire besprekingen die
richting ook gegeven en geeft ze nog.
Onze partij werkt in de richting van werk
behoud en werkverruiming; onze verkiezings
leus was niet Joonende arbeid”, maar uiaar
toonenden arbeid".
Bij het crisisbeleid zijn twee methoden te vol
gen: laten gebeuren, wat er gebeurt en zien
wat er te doen valt; of doelbewust, construc
tieve en actieve politiek voeren, die perspectief
biedt.
De heer Tilanus stelt vervolgens de vraag of
althans het K. B. betreffende het eindexamen
der gymnasia en het K. B. betreffende de eind
examens der Hoogere Burgerscholen wel steunen
op de wet. Door deze beide besluiten wordt in
direct, door gebruikmaking van het programma
voor het eindexamen, ingegrepen in het leerplan
op een wijze die verder gaat dan de wet bedoelt.
Maar zeker zou te ver worden gegaan, wan
neer de Minister gevolg gaf aan het voornemen
om ook een aanvulling uit te lokken van de
Koninklijke Besluiten tot vaststelling van de
leerplans der openbare gymnasia en hoogere
burger scholen, die er toe zou dwingen bij het
middelbaar en voorbereidend hooger onderwijs
algemeen uitsluitend de nieuwe schrijfwijze te
doen volgen, nu zij voor de eindexamens is voor
geschreven.
De vraag dringt zich op of de thans gescha
pen chaotische toestand kan en mag worden
bestendigd.
Al is het vraagstuk der vaste lasten-verlaglng
ingewikkeld, daarom mag de Regeering, die het
in feite met het standpunt der RK. Staats
partij eens is, er nog niet van af zien het tot
een oplossing te brengen.
Wie spreekt over crisisbeleid, moet spreken
over de werkloosheid en belastingverhooging.
Is de Minister bereid aan de Kamer mede-
deeling te doen van den Inhoud der stlchtlngz-
acte, overeenkomst of ander geschrift, waarbij
de beschikbaarstelling van de roerende en on
roerende goederen (eventueel Inclusief levende
have, werktuigen enz.) heeft plaats gehad?
In plaats van constructieve plannen van den
Minister zagen deze leden slechts een betreu-
renswaardige afbraak van het onderwijs, dat
hü opoffert aan de illusie van een kleine be
zuiniging, een bezuiniging op papier, die vol
komen teniet zal worden gedaan door de ge
weldige kosten welke de wederopbouw van het
onderwUs met zich zal brengen, zoodra het in
zicht zal zün doorgedrongen, dat men langs
den thans gevolgden weg in de verkeerde rich
ting koerst.
Een volksche vraag is: wie is de schuld van
den economischen nood?
Zü, die de regeering, den minister-president,
of verschillende partijen er de schuld van ge
ven, doen aan onverantwoordelijke demagogie,
waarvoor het thans een prachtige tijd is. Geen
enkele (regeering is ten volle aansprakelük voor
den toestand. Door misleiding wordt ons volk
nog meer gedrukt en terecht waarschuwde mi
nister Oud de 8D.AJ*. het volk niet op te
hitsen tegen de regeeringspersonen, op wie een
buitengewoon zware taak rust.
De eischen, aan de overheid gesteld, moeten
gesteld worden in het licht van den econo
mischen toestand.
Alle Regeeringsmaatregelen moet men zien in
het licht der i sluitende begrooting, die er moet
zUn, om economische ongelukken te voorkomen.
De ernstige toestand mag niet leiden tot
ernstige berusting, doch we moeten een onver
zet telUk Godsvertrouwen hebben.
Hoe moeten wü de werkloosen thans helpen?
Hierover heerscht onder de onzen meenlngs-
verschit
De Regeering mag en kan niet denken aan
belastingverhooging; dat zei ook mr. Aalberse.
De andere hulpmiddelen zün verlaging van
huren, van lasten, hulp In natura enz. Bü elk
nog te behandelen hoofdstuk der Begrooting
zal de RK. fractie op die punten terug komen,
waarover minister ColUn bü de algemeene be
schouwingen het antwoord schuldig bleef.
Het Is te danken aan de R.K. fractie, dat
voor den Kersttijd twee mlllioen extra-steun
wordt verleend.
in
gesteld
door een aantal Industrieele ondernemingen in
de provincie, organiseert op Donderdagavond
29 en Vrijdag 30 dezer Limburgsche Voorlich
tingsdagen. waartoe vrijwel alle Nederlandsche
couranten zUn uitgenoodigd. Een 40-tal redac
ties (waaronder die van de groote bladen) gaf
aan de ultnoodlging gevolg. Bovendien zullen
vele autoriteiten uit Limburg en buiten die pro
vincie, alsmede Limburgsche industrieelen de
Voorlichtingsdagen bUwonen.
Na een officieele ontvangst ten stadhuize door
B. en W. van Venlo, op Donderdagavond half
negen, zal mr. E. O. J. M. Baron v. Hövell tot
Westerfller, Commissaris der Koningin in de
provincie Limburg en voorzitter van den Raad
van Bestuur van het E.T.LL., de dagen met een
algemeen inleidend woord openen.
mr, R-
E-TÏS^
meester
De voor de maand November afgegeven bons
vermelden nog den ouden prUs.
Men lette er op, dat niettemin in plaats van
0.35 slechts 0.25 behoeft te worden betaald.
De voor de volgende maand af te geven bons
zullen den nieuwen prijs vermelden.
In verband met de door de prijsverlaging
noodig geworden inventarls-opnemlng bU de
slagers, zal de verkoop op Maandag as. wel
licht iets minder vlot kunnen geschieden.
In verband met het toenemende
belang, dat de regeering krijgt bü
het uitoefenen van een controle op
den uitvoer, tengevolge van de toe
nemende belemmerendé maatrege
len in het buitenland, is besloten
tot het instellen van een afzonder
lek Crisis-Uitvoerbureau, hetwelk
onder het Ministerie van Economi
sche Zaken ressorteert. Dit bureau
zal zijn taak dezer dagen aanvaar
den.
Voor de algemeene vergadering van den Rtyks-
kieskring Den Helder, Zaterdagmiddag in
't Gulden Vlies te Alkmaar gehouden, hield
mr. Fr. Teulings een rede over het doen en
laten der R.K. Kamerfractie. V-
■De economische nood staat in het middel
punt van de algemeene belangstelling; de eco
nomische vraagstukken beroeren ons volk en
vooral op dit gebied is thans voorlichting noo
dig. Met luidruchtige uitroepen worden onver
vulbare perspectieven geopend, die het een
voudige volk tUdelUk voldoening geven, doch
tot bittere ontgoocheling lelden.
Het zijn thans zeker wel een vijftal
schrijfwijzen, die in ons vaderland worden
gevolgd. De orde en de eenheid, die de Mi
nister heeft willen brengen in de schrijf
taal, zijn geworden tot wanorde en ver
deeldheid.
Het is dan ook niet te verwonderen, dat
tegen een dergelijken toestand in den lande
verzet is gerezen.
BATAVIA, 24 Nov. (Aneta.) Einde September
waren bü de onderscheidene arbeidsbeurzen in
geschreven 3955 Europeesche, 11.782 Inheemsche
en 1167 Chineesche werkloozen tegen op einde
Augustus 392Q Europeesche, 11.017 Inheemsche
en 1123 Chineesche werkloozen.
In totaal werden 5454 personen uit alle land
aarden gesteund met een totaal-bedrag van
ƒ88.055 29, in Augustus was het aantal gesteun-
den 4997 met een bedrag van 93.083.67.
De laatste weken zUn bU de N.V. Kon. Maat
schappij De Schelde weer vierhonderd werk
lieden ontslagen.
Na een langdurig verblijf ten Paleize Het
Loo is H. M. de Koningin Zaterdagmiddag te
14.27 uur met den gewonen trein aan het
Staatsspoorstation in de Residentie aangeko
men.
Zoowel op het perron als buiten het station
stond »n groot aantal belangstellenden de
komst van H. M. af te wachten. Precies op den
aangegeven tijd stoomde de trein binnen.
Op het perron waren ter verwelkoming aan
wezig, de burgemeester Mr. S. J. de Monchy
en de Gouverneur der KoninklUke Residentie
lultenant-generaal Jhr. W. Röell.
Toen H M. het salonrijtuig verliet weerklon
ken lulde hoera's en riep men „Leve de Konin
gin”. Nadat H. M. zich korten tUd in den ont-
vangstsalon met de autoriteiten had opgehou
den, stapte zü in den gereedstaanden hofauto,
wederom luide toegejuicht door het talrijke pu
bliek. De Koningin reed vervolgens met haar
gevolg naar het Huis Ten Bosch.
Het zal in de eerste plaats ovememen die be
moeiingen met de regeling van den uitvoer,
welke het Crisis In- en Uitvoerbureau thana
vervult krachtens de Crisisuitvoerwet.
Dit bureau zal ook belast worden met de uit
voering van die maatregelen welke noodzakelük
kunnen zün voor een doeltreffende regeling
van den uitvoer van Nederland naar landen,
waarmede clearingregelingen bestaan.
Met de leiding van het Crisis-Ultvoer-Bureau
wordt belast de heer drs. Ch. TruUen. Het
bureau zal gevestigd worden Mauritskade 55.
Nader zal worden aangekondigd, wanneer het
Crisis-Ultvoer-Bureau de werkzaamheden, welke
het Crisis In- en Uitvoerbureau Ingevolge de
Crisisuitvoerwet verricht, zal overnemen. Het
Chrisis In- en Uitvoerbureau zal voortaan heeten
Crisis Invoerbureau en zal zich uitsluitend be
lasten met de uitvoering van de contlngentee-
ringen, welke op het oogenbllk practlsch ook
reeds de hoofdtaak van dit bureau vormden.
De heer Tilanus stelt daarom den
Minister de vraag of de Minister be
reid is te bevorderen, dat de by
meergenoemde Koninklüke beslui
ten aangevulde examenprogramma's
voorloopig worden teruggenomen
en dat inmiddels door een alzijdig
samengestelde commissie, waarin
ook vertegenwoordigers van België
zitting hebben, het vraagstuk, in
verband met de thans aan het licht
getreden moeilijkheden, ook prin-
'cipieel nader worden bezien. Het
rapport der commissie zou verge
zeld moeten gaan van een woorden
lijst met toelichting.
Een aantal leden noemden het eindcijfer
van deze begrooting ruïneus; zjj meenden,
dat de Minister in nog veel sterkere mate
zal moeten bezuinigen. Naar hun oordeel
zou bjj het lager onderwüs al veel te be
reiken zijn als de uitgaven werden terugge
bracht tot het peil van het büzonder onder-
onderwjjs. Zü vroegen den Minister wat
toch de oorzaak is, dat het openbaar onder
wijs, dat werkelük niet beter is dan het bij
zonder onderwüs, in alle opzichten aanzien
lijk duurder is dan het laatste.
Deze leden wilden niet ontkennen, dat de
Minister inzake de reorganisatie van ons onder
wijs een zware taak op zich heeft genomen en
zü verwonderden er zich dan ook niet over,
dat' hü nog niet tot een resultaat is gekomen,
doch de omstandigheid, dat van een algemeene
lüh in 's Ministers onderwüspolitlek niets valt
te bespeuren en hü zich tot partieele regelingen
blüft beperken, heeft het vertrouwen niet ver
sterkt, dat aanvankelük in dezen bewindsman
werd gesteld door die leden, die indiening van
een grondslagenontwerp op prUs zouden hebben
gesteld.
Andere leden wezen er op, dat hier bedoeld
is de leerstoel van de Maatschappü tot Be
vordering van de Toonkunst en de hier be
doelde hoogleeraar zal doceeren: Algemeene
muziekwetenschappen, voor zoover deze een
grondslag vormen voor de reproductieve toon-
kust. Deze leerstoel is toegelaten Juist als an
dere büzondere leerstoelen. Hoeveel uren en
volgens welken rooster deze hoogleeraar college
zal geven, achtten zü een zaak, die niet den
minister raakt, doch uitsluitend betreft de ver
houding tusschen genoemde Maatschappü en
haar hoogleeraar, die naar hun oordeel op zün
gebied een zoodanige reputatie geniet, dat de
keuze van zün persoon voor het geven van on
derwüs in dezen tak van wetenschap zonder
voorbehoud mag worden toegejuicht.
Voorts vroegen verscheidene leden, welke de
voornemens van den minister zün ten aanzien
van het Lorentz-lyceum te Eindhoven, nu ter
plaatse nog geen overeenstemming is verkregen.
Verschillende leden wezen op de noodzake-
lükheid, in Twente maatregelen te nemen om
de arbeiders mechanisch en technisch beter te
onderrichten, daar het te vreezen is, dat anders
de textielnüverheid de mededinging met het
buitenland in de toekomst niet zal kunnen vol
houden.
In een circulaire aan de gemeentebesturen
deelt de minister van Blnnenlandsche Zaken
mede, dat, behalve, aan de daarvoor tot dusver
reeds in aanmerking komenden, de distributie
van rundvleesch in blik met ingang van 25 No
vember as. ook zal kunnen geschieden aan
personen, die als landarbeiders werkzaam zün.
Voor gezinnen van meer dan zes personen
wordt het aantal kllogrambussen, dat betrokken
kan worden, met ingang van dien datum ver
hoogd van twee op drie kllogrambussen per
week.
De fabricage van gehakt in blik wordt nog
nader overwogen.
Het Eerste Kamerlid van Cftters heeft de
volgende vragen gesteld aan den Minister van
Waterstaat
Is het Juist gelük uit de dagbladberichten
omtrent de inwüding van het Werkdorp Nieu-
wesluis (Wieringermeer) valt af te leiden dat
de Regeering er toe is overgegaan het werk
dorp Nieuwesluis en 75 H.A. grond er omheen,
voor tien jaren gratis ter beschikking te stellen
voor opleiding van Joodsche vluchtelingen?
Is het juist, dat bü gelegenheid dier inwüding
ten behoeve der vreemde bewoners, aanvang is
gemaakt met de stichting (bouw) van een blü-\
vend Gemeenschapshuis voor dat dorp?
Is het juist, dat niet alleen vluchtelingen,.^
maar ook vrijwillig zich aanmeldende vreemde-
lingen in dat werkdorp worden opgenomen?
Zoo ja, is een en ander dan niet in strijd met
de mededeellngen, door den Minister van Wa
terstaat gedaan aan de Eerste Kamer der Sta-
ten-Generaal in de Memorie van Antwoord der
Kamer over het ontwerp van wet tot vaststelling
van de begrooting van inkomsten en uitgaven
van het Zuiderzeefonds voor het dienstjaar
1934?
Zün Excellentie heeft toch medegedeeld, dat
de Regeering aan het Voorloopig Comité voor
de Joodsche vluchtelingen toezegging heeft ge
daan om kosteloos de beschikking te kunnen
krügen over barakken en loodsen met inventa
ris, benevens den grond waarop deze barakken
en loodsen geplaatst zullen worden; dat de Be
schikbaarstelling geschiedt voor niet langer dan
drie jaren en dat de overige, door het Comité
verlangde gronden met schuren, zullen worden
verhuurd aan de sindsdien opgerichte stichting
Joodsche Arbeid, eveneens voor drie jaren en
tegen normalen huurprüs.
Tot hun leedwezen hadden ver
scheidene leden herhaalde malen
opgemerkt, dat de Minister
malen overijld te werk gaat en
optreden maar al te vaak niet
willekeur is vrij te pleeiten. Voorts
wareh verscheidene leden van oor
deel, dat de Minister herhaaldelijk
Koninklyke Besluiten heeft uitgelokt,
die in breeden kring ontstemming
hebben gewekt, en verweten den
Minister willekeur bij de toepassing
der wet.
doen ten bate van het heele volk, ten bate van
de zielen; men moet de politiek bezien als een
leekenapostolaat; en zoo werken tot heil van
het heele Nederlandsche volk. (Applaus).
Tüdens de hierop volgende discussie betreurde
een der aanwezigen dezen aanval op pater
Henricus.
Dit was voor'mr. Teulings aanleiding om nog
even nader op deze zaak in te gaan. Deze rede
van pater Henricus, aldus spr., wekte geen
vertrouwen; hü gaf zün gehoor een tüdelüke
voldoening; doch geen goede voorlichting. Deze
rede hield geen rekening met de mogelljke
perspectieven. Tegenover het moellüke en stu
wende werk van de leiders, die dagelüks met
de politieke moeilükheden te maken hebben,
schiep deze rede, temeer, daar zü door een
priester werd uitgesproken, een hoogst-onge-
wenschte situatie.
Het is onverantwoordelijk de realiteit uit
het oog te verliezen en dat deed deze
spreker, die niet deskundig is op politiek
gebied. Ook politiek Is een vak, maar een
vak, dat dese spreker niet verstaat. Het is
de eerste keer, dat spr. zich over deze
kwestie uitlaat, maar hjj wilde het eens
duidelijk zeggen. (Applaus).
Op een vraag, wat of er gebeuren zal, als
het tot een breuk tusschen RK. fractie en
Regeering komt zeide spr„ dat de RK. fractie,
die haar houding nog niet bepaald heeft ten^
aanzien van deze begrooting, daar zelf over te
oordeelen heeft. Ret RK. volk moet vertrouwen
hebben in zün vertegenwoordigers; bet heeft
echter niet het recht vooraf te vragen wat of
er na een breuk met de Regeering gebeuren
zal. Bpr. weet dit trouwens niet; er zün ver
schillende mogelükheden, al naar gelang de
wüze waarop een conflict zou ontstaan.
De RK. fractie draagt van deze Regeering
niet de verantwoordelükheid; zü is verant-
woordelük voor het aanblüven van deze Re
geering en voor de besluiten, waaraan de fractie
heeft meegewerkt.
Met betrekking tot de opzienbarende ontdek
king van de vervaardiging van valsche oormer
ken voor varkens, welke heeft geleid tot de
arrestatie van den heer H. 8. te Woudenberg,
verneemt ,De Telegraaf” nog het volgende:
Reeds geruünen tüd bestond verdenking te
gen den«taeer S. Onderzoekingen door politie,
marechaustee en controleurs der Crisis-Var-
kenswet leidden tot in wüden omtrek steeds
naar deze gemeente en den persoon van 8.
Ongeveer een maand geleden werd hem ook
reeds een verhoor afgenomen. De betrokkene
ontkende toen echter hardnekkig, terwül de
gegevens nog niet van dien aard bleken te zün.
dat zü een voldoend overtuigend bewüs kim
den leveren.
Nu gaf* Donderdag een Inwoner van Biltho-
ven de politie aldaar een aanwijzing, die leidde
tot de ontdekking van de plaats waar de val
sche merken, althans de blikjes daarvoor, wer
den vervaardigd. Bü het onmlddellUk ter plaat
se ingestelde onderzoek kwam toen aan het
licht, dat deze in opdracht van den heer 8.
werden gemaakt en aan hem afgeleverd.
De betrokken fabrikant blijkt geheel te goe
der trouw te zün geweest. Hem was de be
stemming der blikjes totaal onbekend, aange
zien de stempeling der merken door den heer
8. zelf geschiedde. Hü verstrekte de politie
alle mogelüke inlichtingen, waardoor de han
delingen van den heer 8. zoodanig werden ge
openbaard. dat voldoende grond tot diens ar
restatie aanwezig was.
De heer 8. heeft bekend.
Aan het riot van zün rede waarschuwde spr.
gehoor te weven aan de exclamatieve crltiek
van patez^Henricus; een crltiek zonder Inhoud
Daardoor wordt het vertrouwen in hen, die de
leiding moeten geven, geschokt. Aan deze nega
tieve crltiek doen alleen zü mee. die geen ver
antwoordelükheid te dragen hebben. Spr. -voeg
vooral vertrouwen in de leiders, die hun plicht
Verscheidenen dezer leden voegden hier
aan toe, dat de Minister beter had gedaan
door zün activiteit op andere objecten te
richten. Zü hadden er ernstig bezwaar te
gen, dat de Minister op dit punt de beslis
singen van de Kroon is voorultgeloopen
door in het openbaar de voordeelen van de
nieuwe spelling in het licht te stellen in
redevoeringen en zün meening daaromtrent
in de couranten te doen weergeven.
De Minister heeft integendeel
door zün optreden op een hoogst
inopportuun oogenblik de gemoede
ren verhit en wel zoozeer, dat de
vrede en eenheid op dit gebied, zoo
wel in Nederland als in België thans
verder af zün dan voor ^Ministers
optreden. 1
Zjj meenden dat de Nederland
sche taal, voor wat de spelling be
treft, in een toestand van volslagen
anarchie verkeert.
Wanneer de regeering daarna haar beslis
sing zal hebben genomen, zal het in verband
met den strijd, die op taalgebied is ontstaan,
wel noodig zün een wettelüke regeling te tref
fen, omtrent de schrüfwüze die door de regee
ring zal worden gevolgd. Wanneer op deze wüze
een behoorlüke voorbereiding heeft plaats ge
had en vastheid zal zün verkregen, zal het Ne
derlandsche volk, gereeder dan thans een wüzi-
ging van de schrüfwüze aanvaarden, die gezag,
orde en rust op taalgebied zal kunnen her
stellen.
De lm- en exporthandelaar H. H. uit Am
sterdam, is, naar uit Londen gemeld wordt, ver
oordeeld tot 28 pond sterling boete wegens
poging tot ontduiking van douanerechten op
een automatisch pistool met patronen, drie rin
gen en twee paarlen halskettingen. De hande
laar zeide. dat ringen en halskettingen ge
schenken waren van zün vroegere verloofde, die
de verloving op den vooravond van het huwe-
lük uitgemaakt had. Hü vroeg, de juweelen te
mogen behouden, doch deze werden verbeurd
verklaard, evenals het pistool met patronen.
Zeer vele leden verklaarden, dat
door wettelüken dwang tot ophef
fing en samenvoeging van büzon
dere sejiolen de grondwettelük ge
waarborgde vrüheid van het bü
zonder onderwüs zou worden aan
getast en dat zij zich tegen eiken
daartoe strekkenden maatregel
den verzetten.
De elgenlüke werkdag is Vrijdag 30 November,
wanneer zes sprekers belangrijke onderwerpen,
voomamelük op industrieel gebied, zullen be
handelen.
Het is de bedoeling, om op die manier al
gemeene onderwerpen, welke van nationale be
teekenls zün, in het midden der belangstelling
te plaatsen.
Als sprekers zullen optreden op Donderdag
avond de heeren:
Mr. E. O. J. M. Baron van Hövell tot Wes-
terflier. Commissaris der Koningin en Voor
zitter van den Raad van Bestuur van 'tE.T IL.
en mr. B. M. Berger, burgemeester van Venlo.
Op Vrijdag de heeren: Ir. H. Bemelmans,
directeur van den Limb. L.T.B.Ir. M. C. E.
Bongaerts, oud-mlnlster en lid van de Tweede
Kamer; ir. R. C. A. Franken, directeur van
de N.V. Limagas; prof. dr. ir. H. C. J. H. Ge-
lissen. directeur der N.V. Prov. Limb. El. Mü;
A. H. M. Glelen, directeur van het
en mr. L. B. J. van Oppen, burge-
kyan Maastricht.
Met het beleid van den minister ten aanzien
van de concentratie van het lager onderwüs
konden vele leden zich niet vereenigen.
Deze concentratie gaat zelfs zoo ver, dat in
verschillende kleine plaatsen van ons land in
het geheel geen openbare lagere school meer
bestaat. Door deze concentratie worden niet
alleen de belangen van het onderwüs, maar
ook de belangen van de onderwüzer^mlskend.
Vele leden betuigden hun instemming met
's Ministers streven om door opheffing en
samenvoeging van lagere scholen tot bezuini
ging te komen.
Enkele leden vroegen naar aanleiding van
een benoeming voor den vacanten leerstoel in
de algemeene muziekwetenschappen aan de
unlversiteit te Utrecht, of deze benoeming ge
schied is ten einde den betrokkene voor zün
verdiensten te eeren, dan wel of het de bedoe
ling is. dat hü op vastgestelde uren college
zal geven.
Mien ontkwam in de Kamer niet aan den
indruk, dat de Regeering de eerste methode
heeft toegepast en, zooals dr. Westerman het
uitdrukte, voor brandweerman speelde.
Troonrede gaf geen vleugje perspectief.
