ONS BLAD
De strijd tusschen Belgrado
Boedapest
Fö
Het nieuws van heden
en
T s jechoslowaki je
het Vaticaan
en
De Kerkstrijd i
Duitschland
Collectief vredes-
stelsel
NAAR EEN HERSTEL DER
BETREKKINGEN?
DE BAROMETER
HONGAARSCHE NOTA
TE GENÈVE
Nazi’s achten kloosterorden
3000 arrestaties
staatsgevaarlijk
te Oviedo
Mijnramp in Japan
I
j
ns
VEREENIGDE katholieke pers
4
De overblijfselen van den Vrijdagm
Rome steunt de Hongaren
Groote brand te Luik
Millioen franken echode
Goemboes te Weenen
Volkenbond en Chaco
Z. H. Ex. Mgr. L. Schioppa
VOOR LEKKERBEKKEN
7*
f
Een Weensch démenti
DE INSULLS VRIJGESPROKEN
Met koelbloedige be
zonnenheid
Kasteelbranden in
Frankrijk
Regeling der geschil
punten
Hongarije eisc ding der
aangelegenheid in de zitting
van 3 December
V.S. protesteeren bij
Duitschland
Allen zijn het eens, behalve de.
strijdenden
In verband met den jongsten
opstand
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
WEG MET DE HONGER.
REGEERING
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De stad Melbourne liet ter gelegenheid
van het eeuwfeest deze koek bakken,
bestaande uit 630 stukken, teder van 35
pond. Het gebak is 5 meter hoog en
bereid met 30.000 eieren.
Controle op wapenf abri-
cage noodzakelijk
Tegen discriminatie van Ameri-
kaansche houders van
Duitsche papieren
op den Apeldoomschen weg bij Arnhem ve rbranden vrachtauto, waarbij twee men.
schenlevens waren te betreuren.
Het WeeriHiHiiiiiiiiimiuiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
VERWACHTING: Meest matige, teler S
afnemende Zuid-Westeltjke tot Noord-
Westelijken wind, nevelig tot zwaar of
half bewolkt, weinig of geen neerslag,
weinig verandering In het Westen, in *t -
S Oosten iets sachter.
Een „blok” in wording der katho
lieken van Slowakije, Moravië
en Bohemen
Veertig arbeiders om het leven
gekomen
MAANDAG 26 NOVEMBER 1934
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één ,55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Brandstichters aan het werk?
Volgens Baldwin is het zonder de
V. S., Duitschland en Japan
onmogelijk
1
raat
•evr.
75
hie.
e
naar
X
188
ii*
o
Voor afschrift
iten.
GENNER.
»L
5.
L
ver-
ren-
MO
1
3
I)
Onze Romeinsche correspondent schrijft ons
dd 22 Nov.:
Rükspartüleidlng
Cultureele Politieke Afdeeling
der N SJ3 A.P.
OnderwerpOrdenscholen.
Betreft: Retraite en onderwijs.
Streng geheim.
Hongarije verlangt behandeling der Joeg®-Sla
vische bschuidiging in de zitting van 2 Decem
ber aj. Steun van Italië.
Stand op Maandag 1 aar n.aa.; 77 U
Vorige stand: 774A
WK.
ia
a
r.
J
In de nota wordt verklaard, dat ernstige ge
volgen voor den vrede zouden kunnen ontstaan,
wanneer Hongarije en zijn regeering blootge
steld blijven aan de ophitsingen en lasterlijke
beschuldigingen, welke reedi weken lang tegen
hen worden gericht.
ty aartsbis-
Cad llmina"
icht met een
ig. haar be-
om in gere-
te lelden.
LUIK. 25 Nov. Een zware brand ia Zondag
uitgebroken in de afdeeling stoffen en weefsels
van de socialistische coöperatie. Toen voorbij
gangers Tiet vuur bemerkten had dit reeds een
groote uitbreiding genomen.
De geheele brandweer van Luik kwam met
volledig materiaal ter plaatse. Gezien het drei
gend gevaar voor uitbreiding heeft de politie de
belendende woningen doen ontruimen. De schade
bedraagt verscheidene millioenen franken
Eeil-
der
1117
8
uun.
che-
letcr
0754
18
Jten
«en
LOM
Ikt,
van
de
OT,
143
München, 3 Nor. 1934
Nummer O.II. 1405/6.
een
ver-
MUI
85
?*-
Ja.
its
BZ
en.
teel
P-
ren
un.
I
V.
-
Door een bijzondere relatie zijn wij in staat
de volgende geheime circulaire te publiceeren,
waaruit voor de zooveelste maal de mentaliteit
blijkt van het Nationaal-Soclallsme en <van de
partijleiding, die zich na de Saarabstimmung
met volle heftigheid tegen de katholieke kerk zal
keeren.
WU laten den tekst hieronder volgen:
In verband met loopende geruchten omtrent
den minder gunstigen gezondheidstoestand van
Z. H. Excell Mgr. Schioppa, hebben wjj ons tot
de intemuntiatuur om inlichtingen gewend.
Inderdaad" zoo werd ons meegedeeld, heeft de
Internuntius enkele minder goede dagen gehad,
doch er is een keer ten goede gekomen en op
het oogenblik is Zijn Hoogw Excellentie geluk
kig herstellende.
Aan de Geheime Staatspolitie van het
Regeerlngsdlstrict Münster (Westfalen),
in Recklinghausen.
Baron von Eckhardt verklaarde aan een
verslaggever van de Parljsche „Figaro”, dat
Hongarije niet voornemens is iets te onderne
men, waardoor de toestand nog toegespitst zou
kunnen worden. Het ligt niet in de bedoeling
van Hongarije, andere landen te beschuldigen,
doch men wenscht de zaak zoo eng mogelijk
te begrenzen en met koelbloedige bezonnenheid
te behandelen.
verrichten. Voor iedereen die het begrijpt Is het
duidelijk dat deze congregaties de grootste bron
van gevaar vormen voor ons cultureel opbou
wend werk.
Vooral daar deze Orden heel vaak verbonden
zijn aan scholen, die soms ook in het buitenland
gelegen zijn. De Geheime Staatspolitie wordt
thans opgedragen om de Rljkspartljleidlng (Cul
tureel Politieke Afdeeling) zoo spoedig mogelijk
een volledig overzicht te geven over hetgeen de
Orden en Congregaties in Uw district op cul
tureel gebied verrichten: van alles wat er zich
in deze congregaties afspeelt moet een uitvoerig
rapport worden opgemaakt, terwijl vooral in
lichtingen moeten worden verschaft over hun re
laties met hun kloosters in het buitenland. Een
juiste samenvatting van hun leerplan, tnhoud
en politieke opvatting en levensbeschrijving van
hun leeraren is onmisbaar. WIJ verzoeken beze
Inlichtingen zoo spoedig mogelijk te verstrekken
zonder dat het de aandacht trekt. In begin Ja
nuari moet de Rljkspartljleidlng al het materiaal
in handen hebben.
Baldwin aeht een collectief vredewtetoel sawder
de Ver. Staten. Duitschland en Japan ónmoge
lijk.
De kerkstrijd in Duitschland. De Nazi's echten
de kloosterorden een groot gevaar voor hun
staatsordenlng.
WEENEN. 24 Nor. De „Polltteche Korres-
pondenz” verneemt, dat het bericht van de
..Daily Herald”, waarin sprake Is van een mon
delinge militaire overeenkomst tusschen Italië
en Oostenrijk, uit de lucht te gegrepen.
Ingevolge een besluit van het Ministerie van
Binnenlandsche zaken mogen Retraitehuizen niet
door de Politie gecontroleerd worden. Het is
echter gebleken dat de religieuze orden en con
gregaties beschouwd moeten worden als centra-
len van waaruit reactionnairen het programma
der Nationaal-Soclaiistische Wereldbeschouwing
ondermijnen. Hun werk is nog des te gevaar
lijker, daar de kloosterorden hun vernietigend
werk in alle stilte en zonder dat men het merkt
TOKIO. 26 Nov. Volgens een officieus be
richt heeft in de provincie Nagasaki in de mijn
Matsjislma een ontzettend ongeluk plaats ge
vonden. waarbij, naar reeds is komen vast te
staan, meer dan veertig personen om het leven
zün gekomen. Bij het graven van een nieuwe
mijngang maakten de mijnwerkers een gat,
waardoor zeewater binnenstroomde. De onge
lukkige lieden zijn verdronken. Op bet laatste
oogenblik zag men nog kans 15 personen, die in
een lift zouden afdalen, te laten terugkeeren.
Hoogste stead: TH* to Rennes «n Dyon-
Laagste stand: 788.6 te Isafjord. B
Zon op 7.41 - onder 1.53 - Licht op 4JK3 t
Maan op nam. 6.46 onder vjbl 11.54 f
Inderdaad wordt hedenavond uit de Joego
slavische hoofdstad gemeld, dat men in poli
tieke kringen aldaar verklaart, dat de houding
van Joego-Slavië, ondanks den scherpen toon
van de aanklacht, het beste bewijs is voor de
wijsheid der Joego-Slavische. want zij wil Bel
grado niet alleen volledige genoegdoening ver
schaffen, maar ook speciaal afrekenen met oe
revisionistische politiek van Hongarije. In dezen
geest schrijven de seml-officieele „Wreme" en
de „Prawda”, die bovendien verklaart, dat de
Volkenbond moet Inzien, dat het revisionisme
een gevaar voor zijn eigen bestaan is.
GENèVE, 23 Nov. De gedele
geerde van Hongarije bij den Vol
kenbond, Tibor von Eckhardt,
heeft vanavond den secretaris-ge-
neraal van den Volkenbond een
nota overhandigd, waarin de Hon-
gaarsche regeering verlangt, dat de
door Joego-Slavië opgeworpen
kwestie der politieke verantwoorde*
lijkheid voor den aanslag te Mar
seille op de agenda' van de eerst
volgende buitengewone- Raadszit
ting zal worden geplaatst, welke 3
December bijeenkomt.
29 November L. K.
LONDEN, 24 Nov. (Reuter) Tijdens
gisteravond te Glasgow gehouden rede
klaarde de plaatsvervangende minister-]
dent Baldwin, dat zonder de Vereenlgde 81
Duitschland en Japan nooit een „collectieve
vrede'’ mogelijk zou zün.
■Het is een zeldzaam iets, zoo zeide hü verder,
dat in de arbeiderspartij het begrip „collectief
vredessysteem” ingang vindt. Naar zün mee
ning is een dergelük systeem moellük door te
voeren, aangezien de Vereenlgde Staten nog
geer, lid zün van den Volkenbond, en Duitsch
land en Japan zich hebben teruggetrokken.
Zoolang hü in de regeering ook maar de
minste verantwoordelükheld draagt, zal hü
nooit dulden, dat Groot-Brittannlë tot een der
gelük verdrag toetreedt en een land met zün
vloot blokkeert, zonder te weten, wat de Ver
eenlgde Staten zullen doen.
Engeland moet niet slechts trachten, de uit
getreden landen weer In den Volkenbond terug
te brengen, doch er tevens naar streven, dat de
Vereenlgde Staten eveneens in den kring wor
den betrokken.
Ten aanzien van de wapenfabricage
klaarde Baldwin, ervan overtuigd te zün. dat
een staatsmonopolie yoor de fabricage van wa
penen noch een vermindering der wereldbewa
pening ten gevolge zou hebben, noch den vrede
zou kunnen bevorderen.
De eenlge methode om misbruiken tegen te
gaan, is controle van de wapenfabricage
Baldwin besloot met de verklaring, dat. In
dien men erkent, dat nationale verdediging
noodzakelük is ter bescherming van den staat,
deze verdediging ook voldoende moet rijn.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaarf 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
CHICAGO, 24 Nov. De van badrogpleging
op groote schaal beschuldigde financier Samuel
Insull, die destüds na veel moeite van de Ame
rikaansche Justitie uit Europa naar Amerika
werd gebracht, is heden vrijgesproken. Zün pro
ces begon op 4 October JJ. Ook rijn broer Mar
tin en 15 mede-beklaagden zün vrijgesproken.
der.
NÜORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ROME, 24 Nor. Officieel wordt medegedeeld:
In verantwoordelijke Itallaansche kringen
volgt men met groote opmerkzaamheid de ont
wikkeling. die ontstaan is door het overhandi
gen van de Joego-Slavische nota en de ver
klaringen der Kleine Entente. In deze kringen
erkent men ten volle het recht van Hongarije,
om een onmlddellüke behandeling van de
aanklacht In den Volkenbondsraad te verlan
gen, en dit Hongaarsche standpunt zal door
de Itallaansche vertegenwoordigers bü den
Volkenbond duidelijk ondersteund worden. De
verantwoordelüke Itallaansche kringen zün
van meening, dat een natie niet kan blüven
rusten onder een zoo ernstige aanklacht als
Jegens Hongarüe is ingediend. De Itallaansche
kringen beschouwen de ontstane situatie als
netelig, maar zü gelooven niet, dat zij onmld-
dellük tot ernstiger verwikkelingen kan leiden.
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 46
ADVBTENTIEPRIJZEN»
Gisteren heeft de Paus den aartsbisschop van
Olmütz, mgr. Precan, in audiëntie ontvangen.
Het bezoek van den Tsjechische!
schop, dat een regelmatig bezoekj
te, wordt nochtans in verband g«6n
streven van de Tsjechische regeerti
trekkingen tot den H. Stoel weder
gelde en vriendschappelüke banen'
Zooals men zich herinnert, is de, toenmalige
pauselüke nuntius te Praag, Mgr. Ciriaci, In-
dertüd van zün standplaats vertrokken na een
felle perscampagne en verschillende moellük-
heden met de regeering Een groote rol speelde
In die dramatische uiteenzettingen een schrij
ven van den nuntius aan den leider der katho
lieke Slowaaksche oppositie, pastoor Mgr. Hlin-
ka. waarin de nuntius te kennen gaf. dat hü
slechts op ultdrukkelük verlangen van den Paus
te Praag bleef, waar tallooze beleedlglngen zün
deel waren.
De Tsjechoslowaaksche republiek droeg van
meet af aan 'n rationalistisch en in t büzonder
ook anti-kathollek karakter, deels door het on-
geloovlge rationalisme van de Tsjechische lei
ders als Masaryk, deels door een mln of meer
gewild verband van den nieuwen staat met de
geschiedenis van de Boheemsche Hussieten. Zoo
liet Masaryk op den burcht van Praag bet roo-
Aartsblsschop Precan. die nauwe betrek
kingen met de regeering onderhoudt, zou nu.
naar veruid, de taak hebben, het Vaticaan te
polsen omtrent de mogelükheld van aanvaar
ding van verzoenende voorstellen, die de Tsje
chische regeering bereid is te doen. Binnenkort
zou dan de Tsjechische vice-minister van bul-
tenlandsche zaken. Krofta, die vroeger gezant
bü den H. Stoel was, naar Rome komen om
desbetreffende onderhandeüngen te voeren.
Van Vaticaansche züde wenscht men zeker
niet anders dan een herstel van de goede be
trekkingen tot den Tsjechoelowakischen staat
die niet door haar toedoen verstoord werden
Naar men weet, is de Praagsche nuntiatuur se
dert een Jaar zonder titularis, terwül de vroe
gere nuntius, mgr. Ciriaci, intusschen tot nun
tius te Lissabon is benoemd.
Dr. Schuschnigg zal eveneens deelnemen aan
de jacht, die waarschüniük drie dagen zal
duren en gelegenheid zal bieden tot bespreking
van de urgente politieke vraagstukken.
Te Boedapest concludeert men uit de deel
name van den Hongaarschen minister van
landbouw aan de reis, dat de aanrienRjke
moellükheden van economischen aard tusschen
Oostenrijk en Hongarüe nu eindelük eens zullen
worden opgelost. Naar verluidt, zou de Oosten-
rüküsche regeering, tegen de bepalingen van
het pact van Rome in, opnieuw groote hoeveel
heden tarwe in Argentinië en Frankrük hebben
gekocht in plaats van In Hongarije.
Goemboes keert Maandag as. weder
Boedapest terug.
Het manifest van het parlement tegen de
Joego-Slavische beschuldigingen, waartoe gis
teravond besloten was. is voorloopig op verlan
gen van de regeeringspartü uitgesteld.
De bladen blüven zich Inmiddels op zeer
scherpen toon richten tegen den door Joego
slavië te Genève gedane^ stap. Oud-mlnlster
Berzeviczy verklaart in de ..Pester Lloyd” dat
men Hongarüe vogelvrü wil verklaren en over
leveren aan de woede van Joego-Slavië. daar
Hongarüe zulk een gevreesd strijder Is voor de
revislegedachte.
Tüdens worstelwedstrijden in het bekende
Berlünsche circus Busch vonden politieke de
monstraties plaats. Toen de zaal In het don
ker werd gezet, weerklonk van verschillende
züden, vooral van de galerijen, de kreet: „Weg
met de hongerregeerlng!” Dit beef voortduren,
tot het licht weer aan ging. Toen het circus
opnieuw in het donker werd gezet, begon het
lieve leven opnieuw. Een kwartier daarop wa
ren reeds alle uitgangen door Goering’s veld
politie bezet De voorstelling werd afgebroken
Alle bezoekers moesten zich legitlmeeren. Het
N. Wien Joum meldt, dat er drie honderd per
sonen werden gearresteerd.
PARIJ8, 26 Nov. De „Aml du Peuple” vestigt
de aandacht op de branden, welke den laataten
tüd plaats hebben gevonden In historische
Fransche kasteelen.
Het blad is van meening, dat het geen twüfel
lüdt, dat een georganiseerde bende hier aan
het werk is, aangezien in de laatste drie weken
zee bekende kasteelen door brand zün verwoest
of ernstig beschadigd.
De Parüsche politie heeft Zaterdag een
grootsch opgezette razzia gehouden. Meer dan
100 personen zün gearresteerd.
Van 168 personen, wier papieren niet in orde
waren, zün 29 in hechtenis gesteld wegens land-
looperü ed., 20 buitenlanders zün ter beschik
king van de vreemdelingenpolitie gesteld.
GENèVE, 24 Nov. De buitengewone Volken
bondsvergadering voor de bülegging van bet
Chacoconfltcr. heeft vanmorgen haar slotzitting
gehouden. De voorstellen tot bülegging van het
conflict werden eenstemmig aangenomen. Alleen
de oorlogvoerende partüen Bolivia en Paraguay
onthielden zich van stemming. Tegelükertüd
is de commissie geïnstalleerd, die namens de
Volkenbondsvergadering de zorg op zich zal
nemen voor de ultyperlng der besluiten.
Minister KaWf handhaaft de rijf precent leena-
veriaging veer bet spoorwegpersoneel met In
gang van 1 Januari a^_
H. M. de Koningin heeft haar intrek weer ge
nomen in Huis Ten Bosch te Den Haag.
„Ulver”-bemanning te Den Haag gehuldigd.
Ingesteld is thans een afsonderlük Crisis-Uit
voerbureau in verband met het toenemet.de be
lang der regeering op controle van den uitvoer.
Nederlandsch schip aan de Engelsche kust aan
den grond geloopen.
Rede van minister Marchant in den Vrtfs.-
Dem. Bond ever het kabinet.
Propaganda-vergadering van St. Christoff el te
Utrecht.
Nederlagen van Sunderland en Stoke City in
de Engelsche League.
Kunstijsbaan te Amsterdam officieel geopend.
Begrootingen van het Landbouw Criiisffinds
ingediend.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over de
Ondenrijsbegrooting.
Huldiging van de Ulver-bemanning te Rotter
dam.
OVIEDO 25 Nov. (Reuter). De arrestatie van
personen, die verdacht worden van deelname aan
de jongste revolutionnaire beweging, duren
voort.
Te Oviedo zün meer dan drieduizend perso
nen gearresteerd.
De krijgsraad behandelde de zaak tegen den
kapitein van de guardla civil Torrans, die zich
aan de züde der opstandelingen had geschaard.
Hü zal vermoede!ük ter dood worden veroor
deeld.
I
WASHINGTON 26 Nov. De regeering der V.S.
heeft Zaterdag formeel een beroep op DUltsch-
land gedaan om een einde te maken aan zün
„onaanvaardbare en gevaarlüke” politiek van
discriminatie van Amerikaansche houders van
Duitsche efecten In de toekenning van rente
betalingen.
De Amerikaansche ambassadeur William
Dodd heeft bü het Duitsche departement van
bultenlandsche zaken een scherpe nota Inge
diend op telegrafische instructies van staats
secretaris Huil. Dit Is het vierde protest se
dert Juni JJ. toen de politiek van het betalen
van slechts een gedeelte der vervallende
ten ingezet werd. Huil heeft toen het voorstel
van de Duitsche regeerig betreffende betaling
van een gedeelte In contanten en een gedeelte
In scrips afgewezen evenals het voorstel tot het
brengen van den Dultsch-Amerikaanschen han
del op ruilbasls.
De volgende week zullen te Den Haag bespre
kingen tusschen betreffende organisaties ge
houden worden In zake huurverteging.
Vragen van het Eente Kamerlid Van Citter»
•ver de Joodsche Stichting in de Wieringer-
meer. y
de vaandel met de witte kelk hüschen, dat een
maal het symbool van de Boheemsche gods
dienstoorlogen was. Maar terwül de leiders van
de Tsjechische onafhankelükheidsbeweging voor
het meerendeel rationalistisch georiënteerde
onderwüsmannen waren, werd de onafhanke
lükheidsbeweging onder de katholieke Slowaken
grootendeels geleid door katholieke priesters.
De tegenwoordige nationale Slowaaksche partü.
wier leider Hlinka is, verdedigt dan ook tegelük
met een zelfbestuur voor de Slowaken binnen
het verband der Tsechoslowaaksche republiek,
óók de katholieke gevoelens der Slowaken en
hun kerkelüke belangen.
Het schünt nu, zoo schrüft de Praagsche cor
respondent van den „Lavoro Fascist*”, dak de
politiek van Hlinka In den laatsten tüd sterker
geworden Is en ook In andere gebieden van de
republiek instemming vindt, zoodat er spra
ke Is van de vorming van een „blok”, dat de
katholieken van Slowaküe en die van Mora
vië zou vereenlgen en waarbü ook de katholieke
Bohemers zich zouden kunnen aansluiten.
Het ligt voor de hand, dat de slechte toestand
der betrekkingen tot den H. Stoel de positie van
de regeering tegenover zulk een katholiek oppo-
sitie-blok aanmerkelük zou verzwakken. Dit zuo
dan ook de aanleiding zün. waarom van Tsje
chische züde naar een regeling van de geschil
punten wordt gestreefd, die afgezien van de
anti-katholieke atmosfeer, welke door geïnte
resseerde perscampagnes geschapen is vooral
de staatsrechtelüke en kerkrechteltyke positie
der grensdlocesen en de kerkelüke Indeeling
van het land betreft.
Precan.
WEENEN. 24 Nov. De Hongaarsche minister
president Goemboes en de Hongaarsche minis
ter van landbouw Kallay zün hedenmorgen te
Weenen aangekomen. Zü begaven zich onmid-
dellük naar de bondskanselarij. waar zü een
langdurig onderhoud hadden met bondskanse
lier dr. Schuschnigg en den Oostenrükschen
minister van- bultenlandsche zaken. Berger
Waldenegg.
Daarna begaven zü zich in gezelschap van
vice-kanseller Starhemberg en den Oostenrük-
•chen^nlnister van Handel, Stocklnger, naar
het jachtgebied in Stiermarken tusschen Sem-
mering en Mariazell.
