PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
Prov. Staten
Noord-Holland
van
NEII
LYNDON
ONTSNAPT
ONZEN OMROEPER
Boerenperikelen
DE INDUSTRIEBANK
Alle abonné’s
De gemeenten
4
Werkverschaffing
I
DOOR
VICTOR
BRIDGES
^HOLLAND
OAT IS
i ORANJE
Lbootzl
WOENSDAG 28 NOVEMBER 1934
Zie een* naar Frankrijk
Neen, dat niet meerl
X—
o
Waarom? Waarom?,
b.v.
Gemeentebegrootingen
De heer
Saldriesert van Ged. Staten
Allerhande
De heer ASSCHER (V.B.) bracht hulde aan
voor
Na vier dagen kwam eindelijk de berg Robson
60
m an oe vreerde
Dat lijkt me
kreek in,
(Wordt vervolgd)
F
Onze fractie verklaart, dat Ged.
Staten het provinciale schip
in het juiste vaarwater
gehouden hebben
want
niet
we
aan
veel,
weer
in zicht en thans moesten we met de uiterste
omzichtigheid onze opsporing verrichten. Eerst
zochten we naar een uitstekende schuilplaats,
vanwaar we onze operaties konden aanvangen,
zonder gevaar voor ontdekking. Weldra hadden
we dank zij de kennis van Pete een uitstekende
schuilplaats gevonden in een soort rotskamer
in een nauwe kloot.
>n uit ons gewest
Ut, terwijl andere
\uitgevoerd.
De heer SNEEVLIET (R.S.D.) begaf zich op
algemeen terrein en laakte de crlslspolltiek der
de
in
boort U niet door de radio. Toch heeft de radio
zijn onverflauwde belangstelling. D wenscht H
radiotoestel te verhandelen? Span onzen Om
roeper er voor! Dagelijks bereikt hij 73.000 ge
zinnen. HU zal O dus zeker van dienst kunnen
zün.
'zittingsperiode het democratische beginsel
handhaafd zal blijven.
dochter werd vastgehouden In een der ultloo-
pers van het gebergte en daarheen ging onze
tocht. Het bleek niet gemakkelijk, want we
moesten de uiterste voorzichtigheid betrachten,
daar we ieder oogenbllk op de Indianen konden
stooten.
De heer HOOIJ (R.K.) ghf als zün standpunt
te kenneh, dat een goed geordende voortbren-
T?lnn en een rechtvaardige verdeeling van het
voortgebrachte ’n gemeenschapsbelang zün van
de eerste orde en dat de overheid dit heeft te
dienen waar het mogeljjk en noodig is.
Binnen eigen grenzen zUn staat, provincie of
gemeente overheid. Waar liggen-de grenzen? Dit
noemde spr. een moeilijke vraag. HU heeft dan
«n gesteld inzake steun aan
(Selieepvaart etc. Een aantal
>ij spr. in dit verband
Volgens spr- komen de zwaarste Jaren voor
de provincies; daarom is by de a-s. verkiezingen
voor het Nederlandsche volk voorzichtigheid
geboden. Laat men oppassen voor geniepige de
magogen als Mussert en Geelkerken. Wee de
provincie, ais men naar hen luistert!
48.000. honderd in
nomen. Men moet bü
meer loon betalen,
koopkracht met alL
Ook de indust]
IJmuiden b.v.,
stil, omdat
mogelijkhed
terrein
richten.
Voorzichtig
rond, stapte
Ingewikkelde
De positie van de provincie is gelukkig ten
opzichte van de steunverleening, zij staat daar
buiten. Maar het brengt het gevaar, dat zü de
moeilijkheden van de gemeenten niet ten volle
beseffen. Kan een gemeente niet rondkomen,
dan komt dit ten nadeele van de sociale ver
plichtingen. Dat moeten Oed. Staten inzien,
zü moeten het niveau van de gemeenten nog
niet lager brengen dan te verwachten is.
Het heeft spr.’s wkardeering, dat het wegen
vraagstuk zoo uitstekend behandeld wordt.
De nieuwe gedeputeerde heeft een flnancieele
leerschool doorgemaakt, wat prettig stemt.
Spr. vroeg hoe de onderhandelingen met het
Rijk ten aanzien der salarissen zijn afgeloopen*
Voor een bezulnlgingsinspecteur voelde spr. n et.
Objecten voor werkverschaffing zjjn zeer
moeilijk te vinden. Aan het heelc groote werk
van het kanaal naar Hilversum werken slechts
100 man. Het vraagstuk Is werkelUk niet ge-
makkeljjk op te lossen.
Doch zóóver, dat ons land te veel produ
ceert, komt het hier niet. Wij kunnen
doelbewust meer zelf gebruiken van wat wij
exporteerden en meer zelf verbouwen van
wat wij importeerden, zonder gevaar te
loopen onze boeren het lot der Fransche te
doen deelen.
KETELAAR (V.D.) bewonderde de
sfeer bU de behandeling van deze begrootlng.
Sterke momenten waren er niet en zün ook niet
te verwachten. Dat pielt voor Gedeputeerde-
maar ook voor Provinciale Staten. Het college
dat voor 4 jaren gekomen is, heeft zUn plicht
gedaan ten genoegen van bUna alle staten
leden. De samenwerking is vruchtbaar gebleken.
Dat de gemeenten hun begroetingen voor de
behandeling in den raad bij Ged. Staten moes
ten inzenden, kon spr. nog niet goed begrUpen.
Dit behoefde alleen te gebeuren voor gemeen
ten, met „bijzondere aanleiding” daartoe. Nu
hebben Ged. Staten alle begroetingen opge
vraagd, wat wel het gemakkelUkste is. In an
dere provincies heeft men echter niet zoo ge
handeld. Er is nog een tweede circulaire van
Den' Haag gekomen, waarin gezegd werd, dat
de maatregel alleen voor .zekere” gemeenten
gold. De vraag is dan ook te weten, hoe de
circulaire voor deze provincie luidde.
Spr. meende dat N.-Holland zijn plicht ten
aanzien der werkverschaffing doet. Het zoe-
een langen tocht terug moesten maken.
Na verloop van eenige dagen kwam Pete
terug met een paar prachtige paarden, die hij
van een farmer had gekocht. Het waren vier
mooie exemplaren en we bemerkten wel dat we
er goed aan hadden gedaan om Pete er op uit
te sturen.
De heer Dickenson had vernomen dat zün
minder eerlijk waren tenminste
ongeveer zou weten, waar ik aan toe was. De
onthullingen, die Sonja mU beloofd had, ston
den daar borg voor.
Behalve die overwegingen was het simpe’e
feit, dat Joyce naast mü zat, terwijl we vroolUk
over het water voortgleden op zichzelf vol
komen voldoende mijn nieuw gevonden geluk
te verklaren. Er zijn dingen in het leven, die
men, merkwaardig genoeg plotseling ziet en ik
wist nu, hoeveel ik van haar hield. Ik geloof
scheeptrachten
Ingevoerd in
ijl wij in de
outzagerljen en
ken van meer objecten is echter zaak. 1»
dit moeilijk is. De regeerlng werkt echter
wiJls tegen.
Spr. voelt wel voor een regionale industrie-
bank, maar hü moet eerst de uitgewerkte plan
nen zien.
Spr. hoopte, dat Ged. Staten ten opafchte van
de gemeenten niet de ,Jk-weet-het-aIleen” bacH
van Den Haag* sullen overnemen.
De heer LAMBOOY OLK.1 verklaarde, dat
de-samenwerklng in de afgeloopen 4 jaar zeer
goed was.
Ged. Staten hebben het provinciale schip in
het juiste vaarwater gehouden.
Namens de fractie verklaarde spr. verder, dat
speciaal het flnancieele gedeelte de volle in
stemming heeft gehad. Er moest bezuinigd wor
den, maar vitale belangen zUn niet gekortwiekt.
De vervanging van mr. Bomans door mr Slin-
genberg als schatbewaarder heeft spr. verwon
derd, maar de tevredenheid over het beleid kon
worden voortgezet.
Spr. laakte de beschouwingen van den heer
Sneevliet, die in de Tweede Kamer thuis be
hoorden. Misschien had hU de verkeerde papie
ren meegenomen! HU is blij, dat anderen dezen
weg niet gevolgd hebben.
De heer ANKERSMIT <8.D.) betreurde het
afwijzende standpunt van Oed. Staten Inzake
het pachtersvraagstuk. HU beval heropening der
bestudeering aan, door middel van een com
missie ad hoe.
De heer WEISS (Midd.) besprak de werkver
schaffing en vroeg hoe Ged. Staten staan te
genover den tunnelbouw onder het IJ. Spr.
vroeg steun voor den middenstand, die steeds
"en groot aandeel in de belasting-opbrengst
binnen, dfe gemakkeljjke verbinding, die den
mond van de Theems afsnUdt. De zon stond
hoog aan den hemel en we zagen teekenen
van bedrUvlgheid op de verschillende booten,
die overal in de buurt het getü af wachtten.
Ik wees langs het Nore-lichtschip naar een
stuk grond, dat wat hooger lag op de lage
kust van Sheppey.
„Daar ergens moeten onze vrienden hul
zen,” zef ik. „Er is een kleine diepe kreek,
waar Tommy en ik van rijd tot MJd wel ge
bruik van maakten, en volgens Gow is hun
bungalow daar vlak bü-"
Joyce keek onder baar hand door over het
water dat er ons van scheidde.
„Een mooi plekje voor kunstenaars,” zei ze.
Ik lachte en antwoordde:
„Ja, ze zUn vlak bü Sheerness en Shoebu-
rynes en andere schilderachtige plaatsen. Me
dunkt, ze hebben er heel wat rustige schetsen
gemaakt.”
.We kwamen aan het eind van de Swatch,
liéten Queensborough achter ons aan stuur
boord met zün grimmige verzameling van
slagschepen en bunkerplaatsen en zetten
koers langs de kustlijn naar zee. Het was een
flink eind zeilen, tot waar we wilden bomen,
maar met de bries achter gleden we zoo vroo
lUk voort, dat we den afstand In verrassend
korten tUd aflegden. Toen we dichter bü kwa
men, haalde Joyce Tommy's kUker uit ie kajuit,
knielde op de band in de cocpït en stelde hem
zorgvuldig in.
liepen Lee en Southend voorbU en
toen voorzichtig de Janklns Swatch
In de gisterenmiddag voortgezette vergade
ring van Provinciale Staten van Noord-Holland
was het woord aan den heer v. d. WALLE
(S.D.), die ten aanzien van de Industrlebank en
het Econ. technologisch Instituut het zUne
wenschte te zeggen, na het prae-advies van
Ged. Staten.
Het bedrag van ƒ200.000 op de begrootlng
voor werkverschaffing heeft spr.’s waardeerlng.
maar er moet meer gedaan worden. In Amster
dam gebeurt er in dit opzicht nog niets, zei
spr. Een commissie is aeodlg, die op -dlt geiled"
den weg wUst, er zUn nog talrUke objecten.
Spr. noemde voorbeelden in groote en kleina
gemeenten. In Amsterdam worden er van de’
honderd in werkverschaffing aange-
'iërEsteiljng wel wat,
daardoob^groeit de
gevolgen van dlen>-
kan uitgebreid worden. In
^ifgt de visschersvloot nagenoeg-
conservenfabrieken, de export-
niet kunnen naasten. Ook op dit
de commissie prachtig werk ver-
De provinciale besturen hebben op dit gebied
een taak. De toestand van de provincie is niet
ongunstig, de bedrijven gaan goed en de ver
laging der waterleidingstarieven is verheugend
Spr. herinnerde aan de afspraak in 1927 doo*
vier fracties gemaakt: dat er een democratische
politiek, voor zoover mogelijk, ^ou worden ge
voerd. j
Deze samenwerking is geslaagd, hoewel enkele
sociale en cultureele bezittingen een veer heb
ben moeten laten. Maar er heeft hier geen af
braak plaats gehad. Zoolang het college van
Ged. Staten onder ons „toezicht" staat, aldus
spr., gaat het goed. Daarbuiten is er wel eens
reden tot ontevredenheid. Spr.’s fractie is on
tevreden over de houding die het college den
laatsten tijd ten opzichte van sommige gemeen
ten aanneemt. Wat Amsterdam betreft b.v. de
beslissing inzake den bouw van een bijzondere
school en het garantiebesluit Inzake woning
bouw. Spr. heeft de overtuiging, dat de soc.-
dem. in he£ college niet medegewerkt hébben
aan die besluiten.
De VOORZITTER: Beroep op de Kroon is
aanhangig tegen het afwijzende garantiebesluit
De heer POLAK ging uitvoerig op de beslis
singen in en meende, dat de onpartUdigheid
in deze gevallen niet gehandhaafd is.
Spr. sprak de hoop uit, dat ook in de volgende
l ge-
zij hier vrijwel een maximum heeft be
reikt. Hier kan alleen ómstelllng op meet
nationale zelfvoorziening worden nage
streefd.
De heer POLAK (S.D.) meende, dat meer
groote openbare werken in de provincie moeten
worden uilgevoerd. Spr. drong aan op oprich
ting van een Economisch-Technologisch-Insti-
tuut en een Industrlebank.
De heer DE JONG SCHOUWENBURG (CJï.)
achtte versobering in deze dagen eenlgst red
middel. Spr. huldigde het college voor de uit
voering van werkverschaffingsobjecten, die
wegen- en kanalenplannen verwezenlUken. De
conversie der leerlingen is een gelukkige
greep geweest, waardoor het verschil op de in
komstenbelasting genivelleerd wterd.
Het oprichten van een Industrlebank noem
de spr. een bedenkeHjk experiment. ZU moet
met een groot kapitaal werken, wil ze iets pres-
teeren, en spr. kan niet inzien, dat het provin
ciaal crediet daarmede verhoogd mag worden
Spr. zal echter met veel belangstelling het prae-
advies van Ged. Staten afwachten.
Daarna werd gepauzeerd.
Namens een daartoe benoemde commissie
deelde de heer Polak (S.D.) mede, dat er seen
bezwaar bestaat tegen de voordracht van Ged.
Staten om de salarissen van dit college op
5000 te blUven stellen, maar tien pCt. voor
pensioen-premie af te trekken.
Dan kwam aan de orde de behandeling der
provinciale begrootlng 1935.
haar hield. Ik geloof
dat het wel altUd zoo geweest is. maar in de
vroegere dagen van Chelsea was zU niet veel
meer dan een kind geweest en de soort van
broederlUke genegenheid en trots die ik voor
haar voelde, zal de waarheid wel voor me ver
borgen gehouden hebben. In leder geval wist
ik het nu, zonder eenlgen twUfel of mogelükhefd
er op af te dingen. ZU was me even nood-
zakelUk als de sterren het zün voor den nacht
en het leek mü eenvoudig belachelijk en onmo-
gelUk mU een bestaan zonder naar voor te
stellen.
WU
voeren
De voorzitters van de Fransche Kamer van
Landbouw hebben in de afgeloopen week een
oproep aan de Regeerlng gericht, waarin de
volgende noodkreet voorkwam: „Het is onze
plicht, er de Regeerlng. het Parlement en het
volk op te wUzen, dat de vertwUfeling de Fran
sche boeren in een toestand gebracht heeft,
welke hen voor geen enkel middel meer doet
terugschrikken!” Hieraan is niets overdreven. De
Fransche landbouw blijft den toenemenden
dnUc van de tarwecrisis voelen. terwUl inmid
dels nieuwe problemen den algemeenen
stand verergeren. De verlaging van loonen
salarissen, de stUgende werkloosheid in de
dustriegebieden.
.Laat ons een flink eind gaan zeilen,” stelde
ze voor.
Ik zag haar goedkeurend aan.
„Je hebt altUd van die mooie denkbeelden.”
zei ik.
Toen kreeg ik ook een Ingeving.
„Nu weet ik het! Wat dacht je ervan als
we eens naar Sheppey zeilen om onze Russische
vrienden op te zoeken.”
Joyce's blauwe oogen schitterden.
„Heerlük!” zei ze. Ze haalde diep adem en
voegde er aan toe: „Maar is dat met te ge
vaarlijk?”
„Gevaar is er niet bU. wanneer ik zeg, ze
„opzoeken,” meen ik dat geheel letterHjk.
Mijn plan was, langs de kust te varen en eens
na te gaan, waar
van
wan
niet
nufi
---'j Ut de „Eetty”
1* de jol en roeide naar wal
voorbereidingen waren er voor
mUn proefnemingen niet noodig. Ik had slechts
een kuil aan den oever te graven met een
troffel, dien ik daarvoor had meegebracht, het
Lyndoniet er in uit te storten en een laagje
krult er boven op te doen. Toen Ik .aar mee
gereed was dekte ik alles met wat aarde toe.
waarbU ik natuurlUk de lont vrU Het: Ik stak
deze lont aan, stapte in de jol en roeide naar
de „Betty.” TUd verkwisten deden we niet
Joyce bond de jol vast, terwUl ik aan boord
klom; ik liep naar het roer en liep zoo snel
mogelUk de kreek uit, met bUzondere «org niet
▼ast te loopen. Juist toen ik de boot het open
water in stuurde, verstoorde een oonderend
gedaver den ochtendvrede. Joyee. die op den
•teven lag uit te küken. slaakte een lichten
kreet van verrassing en toen ik snel omkeek,
kon ik nog juist zien hoe de boom - an aUe
•ardsche boeien bevrijd - bemoedig de lucht
in steeg midden van een groote kolom stof
nog een heele reeks andere eilanden ovei-.'
Maar laten we met de jol gaan kUken hoe
hoog de schade werkelUk loopt,
erg leerzaam.”
worden,
we nu
was, en
Zooals gezegd, de methode maakt school. Er
duikt thans op verschillende plaatsen, vooral In
de kleine steden, goedkoop brood op. Ook en
kele eenheidswlnkels en een paar warenhuizen
brengen goedkoop brood aan den man. Het
schUnt, dat tegenover deze overhand toenemen
de actie van eigen hulp de betreffende commis
sie zich gehaast heeft, want zooeven is haar eer
ste bericht uitgekomen, waarin wordt aange-
kondigd, dat de graanmarkt vrij en de brood
prijzen verlaagd zullen worden. H o e zU den
knoop echter wil doorhakken, daarover wordt
nog een diep stilzwijgen bewaard.
on dit blad ziln ingevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen f bij levenslange geheele ongeschiktheid t >t werken door f bij een ongeval met f OCfl bi) verlies van een hand 125 - f50 -aSL^11 ’’«7 “k J™ Z 40
ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen T verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen f f doodeljjken afloop T een voet of een oog f 1 ZtiJ, luim of wijsvinger J been of arm f We anderen vinger
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Moet men in deze uiteenzetting een waar
schuwing lezen tegen de politiek der be
schermende rechten en maatregelen, zooals
t>ok óns land die voor een groot deel volgt?
Naar onze meenlng niet.
Vooreerst kan men Frankrijk moeilijk
met Nederland vergelijken. In de punten
waar het op aan komt ligt de situatie daar
Juist andersom dan hier. Frankrijk heeft 'n
dun gezaaide bevolking op een groot ge
bied, met betrekkelijk weinig industrie en
geringe intensiteit in de bodembewerking.
In ons land daarentegen wonen de men-
schen zéér dicht opeen, leven zij voor een
aanzienlijk deel van de industrie en bereikt
de landbouw de hoogste intensiteit van
heel Europa. Beschermingsmaatregelen
kunnen daar de productie nog
betrekkelijk gemakkelijk opvoeren, terwijl
Onze hulp werd door den heer Dickenson
dankbaar aanvaard. Ook Pete wilde er het zUne
toe bUdragen en„, zijn uitstekende kennis van
het land kwam ons zonder twUfel goed te pas.
Pete trok er thans op uit om een paar goede
paarden machtig te
ons vliegtuig hadden
daar de benzine op
Ged. Staten, maar wenschte toch eenige kritiek
te laten hoeren. Het college is een eenheid, dus
zijn de soc.-dem. mede verantwoordehjk voor
de beslissingen, waarop de heer Polak doelde.
In de memorie van antwoord staat, dat de
flnancieele toestand der gemeenten door
regeerlngsmaatregelen de laatste maanden
een hollend tempo achteruit gaat. Dat wekt be
zorgdheid en dat vraagt ingrijpen. Spr. drong
toch aan op de aanstelling van een bezuinl-
gingslnspecteur, deze kan bezuinigen zonder de
belangen van hét personeel te raken.
Ten aanzien der werkverruiming heeft de
provincie alleen een aanvullende taak. Spr
vroeg het aanleggen van een weg van Zand-
voort naar IJmuiden langs de duinen, een
prachtig werkobject.
Waarom is het rapport—Minderhout (steun
aan den tuinbouw) drie jaar uitgebleven?
Spr. wenschte een ernstig onderzoek naar de
mogelijkheid om tot een Industrlebank te
komen.
regeerlng. CUfers en feiten over de maatschap-
pelljke wanorde meende spr. niet behoeven te
geven. HU refereerde zich aan Pater Henrlcus
te Helmond en aan pastoor v. d. Wiel in zUn
artikel in de V. K. P. Pater Henricus noemde
spr. een geestverwant en hij verheugde zich
in liet gezelschap van zulke Roomse he figuren.
Spr. meende, dat in deze provincie nooit de
salarisverslechteringen gekomen zouden zUn
als de regeerlng niet imperatief was opgetreden
Spr. waarschuwde voor de N. S. B„ die bU de
komende verkiezingen zal verschynen, door de
schuld van partüen die geen princlpièele poli
tiek gevoerd hebben.
Provinciale Staten van Noord-Holland kwa
men Dinsdagmorgen om half elf in openbare
zitting bUeen onder voorzitterschap van den
Commissaris der Koningin, Jhr. mr. dr. A.
Röell.
De voorzitter herdacht na opening der ver
gadering het overleden lid. den heer P. Koste-
UJk (V.D.). Spr. herinnerde er aan, dat de
heer KostelUk in Juni 1927 in de Staten kwam
en gedurende twee zittingsperioden zUn beste
krachten aan de provincie gaf. Land- en tuin
bouw, later ook waterstaatszaken, hadden zUn
bUzondere belangstelling. Maar ook bulten de
zen kring waren de verdiensten van den over
ledene. die op 43-jarigen leeftüd, In de kracht
van zUn leven weggetukt werd, zeer talrijk. Spr
gaf de verzekering-dat zUn nagedachtenis in
de provincie sterk zal blUven voortleven.
De Staten aanhoorden deze herdenking
staande.
bruiker In de stad betaalt voor het brood den
door de Regeerlng aangegeven prUs. Dus, terwUl
de landbouw in nood verkeert en de bevolking
der steden tevergeefs om een verlaging van de
levensmlddelenprUzen efi bUzonder va» den
broodprUs roept, men moet hierbij tn het oog
houden, welke groote rol het brood als volks-
voedsel In Frankrijk speelt maken de tus-
schenhandelaars, de bakkers en molenaars, ko
lossale winsten, tenminste in de steden, waar de
geregelde controle hun prijzen beschermt.
Dit is een onhoudbare toestand, voor de pro
ducenten evenals voor de consumenten, en men
begrUpt de verbittering, waarmee een verbe
tering geëlscht wordt. Doch de Regeerlng be
vindt zich in een allermoetlUkst parket. Het
gaat niet alleen om de afschaffing van den
minimumprijs, evengoed moet het vraagstuk
worden opgelost, wat er dan met de geweldige
8J^®nvoorraden gaat gebeuren, die de prijzen
«Tukken. De Regeerlng wil geen middelen meer
beschikbaar stellen, naar Flandln reeds gezegd
heeft. Nu vergaderen er commissies over de
kwestie en binnenkort zullen zU een conclusie
moeten voorleggen.
Ondertusschen heeft een ander, een man, die
met de Regeerlng niets te maken heeft, reeds
een oplossing gevonden. ZU was slechts voor
zijn eigen persoon bedoeld, maar maakt school.
En niemand in Parijs wordt op dit oogenblik
meer door vrienden toegejuicht en door vUan-
den afgemaakt dan monsieur Archer.
Deze landbouwer is ongeveer een maand ge
leden naar de hoofdstad gekomen. HU had,
evenals zUn collega’s, een graanoogst in zün
schuren liggen, dien hü niet af kon zetten. HU
hoorde, hoe duur het brood te Parüs was. en
kwam op het idee om een meelmolen te huren
en een bakkerü te pachten. Zoo zagen op een
goeden morgen de bewoners van een buurt in
het Noorden de brooden van Monsieur Archer
in de étalage liggen, onder een groot plakaat:
Hier kost het brood in plaats van 19 cent 14
cent!
toe-
en
In-
met hun onmiddellük gevolg
van 'll verminderde koopkracht dy stadsbevol
king dragen er wel degelük toe bU om de land
bouwcrisis te verscherpen, en de catastrophale
wünprijzen van dit jaar illustreeren den nood
volkomen.
Niettemin is het tarweprobleem de hoofdzaak.
Het experiment, dat de Fransche Staat met de
tarwe gemaakt heeft, is uiterst leerzaam ge
weest, maar uiterst kostbaar bovendien. Het
heeft den Staat, evenals de bevolking, milliarden
francs gekost en daarbü het probleem niet en
kel zonder oplossing gelaten, maar Integendeel
een blUvende tarwecrisis veroorzaakt.
Toen, verschillende jaren geleden, de tarwe-
prijzen op de wereldmarkt snel zonken, riepen
de Fransche boeren om beschermende rechten.
De Regeerlng stemde hierin toe, en de tarief-
muur maakte aan den tarwe-lmport een einde.
Het werd de moeite waard, tarwe te verbouwen.
Als gevolg vermeerderden de boeren hun tar
wevelden. In korten tüd was het aanbod aan
Fransche tarwe heel wat grooter dan de vraag
van de blnnenlandsche markt; en daar een
export niet mogelük was, zonken de tarweprü-
zen opnieuw, en de boeren herhaalden hun
klachten bü de Regeerlng.
Ook ditmaal gaf de Regeerlng toe; de land
bouwende bevolking in Frankrük is ongeveer
de helft van het Fransche volk, en de boeren
zün een politieke factor, waarmee men nimmer
verzuimt rekening te houden. Zoo kwam het
dan tot die merkwaardige kortzichtige wet, die
het vorig ^^.r kort vóór de nieuwe oogst bin
nenkwam, van kracht werd: een minimumprijs
voor tarwe was geschapen, en strafbaar maakte
zich al wie goedkooper tarwe kocht of ver
kocht.
Thans echter is de oogst van het loopende
jaar al maandenlang in de schuren, en nog lig
gen ongeveer twee derden van den vorigen
oogst op verbruik te wachten. De boeren weten
niet, waarnaar toe met hun koren. Er bestaan
wel export-premles. die de Regeerlng schatten
gelds kosten, want zü draagt voor de geëxpor
teerde tarwe, die slechts den lagen wereld-
marktprüs Inbrengt, het verschil; ook Is de Re
geerlng zelve reeds opgetreden als kooper van
graan, en heeft dit tot veevoeder laten denatu-
reeren; zelfs heeft zü nieuwe belooningen uit
geschreven voor al wie zün tarweakkers ver
mindert. maar deze maatregelen hebben toch
maar weinig nut gehad en de tarwe ligt nog
steeds tn de pakhuizen zonder kooper.
Nu roepen de boeren voor de derde maal om
hulp: zü willen de wet van den minimumprijs
weer afgeschaft zien en de vrije markt, ten
minste In het binnenland, hersteld.
Doch de zaak heeft nog een keerzüde.
In feite houdt zich in heel het land niemand
meer aan den vastgestelden mlnstprijs. De boe
ten hebben het baargeld zoo noodig. dat zü blü
zün, indien zü hun graan kunnen verkoopen
voor prüzen, die dertig of veertig procent be
neden den vastgestelden liggen. Doch de ver-
ook indertijd—vra<
Jjdxdel, Industrie,
nieuwe vragen dronge
op.
Waarom komen de
jaar op jaar op de vullnistA
landbouwproducten worden
tarwe?
Waarom worden er jaarlüli
hout, gezaagd, geschaafd ei
Amsterdam en Zaandam, tei
Zaanstreek toch onze groote
schaverüen hebben?
Waarom ligt de IJmulder Visschersvloot het
grootste deel van het jaar te roesten in de
haven?
En dit alles. terwUl er duizenden menschen
werkloos rondloopen en onvoldoenden steun ge
nieten?
Kan de Prov. Overheid hier niets, maar dan
ook nietar uitrichten?
Spr. vroeg inlichtingen over het Econ. Tech
nologisch Instituut. HU zou een behoorlüke
studie vooraf willen zien, alvorens opdrachten
gegeven worden tot oprichting van een bank of
een bureau.
precies dat mooie huisje
hen ligt en wat ze met die barka doen.
n^pr ze nieuwsgierige varensgezellen er
^taee onder water zetten. Het kon wei eens
:ig blüken. dat te weten.”
vA.Dan gaan we,” zei ze kort. „Hoe staat bet
•met het getü?”
„O, het getü komt er niet op aan.” ze! ik
„Wanneer we in Southend zün. zal het wel
eb zün. maar we liggen slechts drte en een
halve voet diep en we kunnen de Janklns
Swatch afsnüden. En boven Sheppey staat er
water genoeg voor een oorlogsschip.'
In een paar minuten hadden we het anker
opgehaakt en de zeilen geheschen, dfe dadelUk
vol liepen door een briesje» dat Juist uit het
westen opstak. We Heten het nog altüd rus
tige. zü het ook wat gehate Canvey-eiland
achter ons en voeren de rivier af. zoetjes
en rook. Het volgende oogenblik regende het
brokstukken hout en aarde in het water, dat
hoog opspatte. Enkele verdwaalde stukken
vlogen zelfs tot aan de „Betty” toe dip hevig
stampte door een kleine vloedgolf, die achter
ons de kreek Inschoot. Ik draalde oü en bracht
de schuit tegenover het geteisterde land.
„Ik geloof, dat-le raak was, Joyce,” zei ik
met voldoening.
ZU lachte in zenuwachtige opwinding.
„Het was. prachtig," zef ze. ..Maar Nell,
wat moet dat. .voor een ontzettende stof zijn!
Ik geloof, dat half Canvey-eiland opgeblazen
is."
„O, dat schikt wel,” zei ik opgewekt.
eleldelijk aan verbetert de toestand
I van onze boeren. Men moge op de
interne organisatie van de crisis
diensten of het nuttig effect van enkele
maatregelen in het bijzonder mln of meer
gegronde aanmerkingen hebben: het valt
niet te ontkennen, dat de opbrengst der
landbouwbedrijven zachtjes aan s t ij g t-
Het diepte-punt van twee jaar geleden,
toen de boeren formeel in opstand kwamen
omdat zij voortdurend armet werden naar
mate zU harder werkten, is overschreden.
De lasten wegen noe wel zwaar; tal van
stille executies getui^n nog steeds van een
ernstigen toestand; er moeten nog vaak
paardenmiddelen worden aangewend om
eenige verbetering te krijgen of te hand
haven; het pacht- en hypotheekvraagstuk
elscht nog dringend de volle aandacht; het
ambtenaren-apparaat hindert den vrijen
armslag hier en daar tot nadeel van de op
leving: een fundamenteelen ombouw der
productie naar een grootere eigenvoorzle-
ning losser van Import en export durft men
nog niet resoluut genoeg na te streven;
doch het ergste is geleden. Gunstig Is de
situatie nog allesbehalve, doch het licht
punt in de toekomst ontbreekt niet meer
Hoe onbillijk het is onder deze omstan
digheden de Regeerlng te verwijten, dat zij
niet nóg krachtiger, nóg effectiever optrad,
moge blijken uit een vergelijking met wat
andere regeerlngen deden. De toestand In
het overwegend landbouwende Frankrijk
met name Is In dit opzicht bijzonder leer
zaam, hetgeen blijken moge uit de volgen
de bijzonderheden, die wij als correspon
dentie uit Parijs ontvingen:
We legden de .Betty” voor anker en roeiden
de kreek in, naar waar de ohtploffing had
plaats gevonden, en een gapende wonde tn den
oever duidelük zichtbaar was Toen we dichter
bü kwamen, zag ik, dat het naar ruwe schat
ting een halve cirkel was van ongeveer twin
tig meter doorsnee. Alles, wat te voren vaste
oever van aarde en gras was geweest was.
was nu een modderpoel. De ongelukkige boom
waaraan het plekje te herkennen was geweest
was spoorloos verdwenen. Ik bezag het van uit
de boot met den behaaglüken trots van een'
succesvol uitvinder.
„Het was nog raker dan ik verwachtte
Joyce,” zei ik. „Als je dit met een half pond
kunt stel Je dan eens voor, wat je met een
paar honderd pond kunt doen. Je sou er half
Londen mobiel mee kunnen maken
,Als ze dat weten," zei ze, „zullen ze meer
dan ooit zich inspannen het in handen te
krUgen. Wat denk Je te doen? McMurtrie te
schrijven, dat je gereed bent?”
,Jk ben het nog niet eens met mezelf.” zei
ik. „Me dunkt. Ik zal maar wachten tot morgen
of overmorgen. Ik wou eerst eens hooren. wat
Sonja te zeggen heeft.”
Ik zette de boot weer af en voegde 'r aan
toe:
„We deden nu maar beter, hier zoo spoedig
mogelük vandaan te gaan. Het is lang met
onmogelük, dat iemand de ontploffing „ehoord
heeft en eens komt aanzetten om te küken wat
er te doen is. Sommige menschen zün zoo
verschrikkelük op nieuws belust."
.Dat zou nogal onaangenaam zUn," zei
Joyce lachend. „Zeggen dat het een aard
beving was, zou ook niet gaan. Daarvoor ziet
het er te ordelük uit.”
Gelukkig voor ons waren de menschen in
de buurt, zoo ze al Iets gehoord hadden, te'
lui of te weinig nieuwsgierig om de zaak te
onderzoeken. We kwamen terug aan boord
van de „Betty" en voeren het open water in
zonder dat er iemand te zien was. Heel in de
verte was nog juist de romp van de vracht
boot te zien, overigens was de rivier nog aan
genaam verlaten.
„Wat zullen we nu gaan doen. Joyee? Het
lükt me. dat In dit geval een fuif beslist nood-
zakelük te.”
Joyee dacht een oogenblik na.
En dan: wanneer het uit-balanceeren
van de juiste verhoudingen in de produc
tie, het beschermen van een volk tegen de
ellenden van het telkens terugkeerende
crisisverschijnsel al zóó moeilijk is in één
land alleen, wanneer de waanzin van ar
moede en gebrek tengevolge van
overvloed nog niet kan worden
bestreden door één regeerlng binnen haar
eigen land, hoe wil men dan de w e-
r e 1 d ervoor beschermen als alles gelijk van
ouds weer krls-kras door elkaar loopt?
Archer’s foto kwam In de bladen, hü werd
geïnterviewd, en hij vertelde aan ieder die het
hooren wilde, dat hü zijn brood verkoopt tegen
den prijs welke correspondeert met den werke-
lüken tarweprüs, dien men op het land betaalt.
Hierop kwam de politie, gewaarschuwd door de
concurrentie der Parüsche bakkers en mole
naars, en stelde den heer Archer voor het ulti
matum: wettelüke broodprijs, of de winkel
wordt gesloten!
Doch Archer wist raad. Hü nam een afge
vaardigde van de Kamer In den arm. Deze nam
de bakkerij op zün naam over, en daar een af
gevaardigde. naar men weet, immuniteit bezit,
moest de politie haar ultimatum terugtrekken
en Archer’s brood werd sneller uitverkocht dan
hü bakken kon.
voortglUdende zooals dat geheel bü mün
stemming paste. Ik geloof werkelUk. lat ik
nog nooit dicht bü volkomen rust geweest
was sinds mUn ontsnapping uit Dartmoor. Ik
had mün springstof gereed en was een groo-
ten stap nader gekomen tot welke oplossing
ook. Als McMurtrie van plan was eerlUk
spel te spelen, zou ik in een paar dagen zün.
wat de kranten noemen, fn een toestand van
b^rekkelüke weelde terwUl ik wanneer zün
bedoelingen minder eerlük waren tenmlnr**
De heer SEEGERS (CJP.) noodigde de soc.-
dem. uit, uit het college van Ged. Staten te
treden, omadt de strüd tegen de partüen van
de afbraak krachtig begonnen moet worden.
De heer SAJET (S.D.) brak een lans voor de
t.b.c.-bestrüding.
De heer MIEDEMA (VB.) maakte eenige
opmerkingen ten aanzien van de conversie en
de voordeelen daaruit voortgevloeid.
De heer M. SLINGENBERG (V.D.), Ud van
Ged. Staten dankte voor de algemeene waar-
deering door de Staten geult. Spr. zou morgen
de verschillende sprekers beantwoorden.
De vergadering werd verdaagd tot Woens
dagmorgen.
