HERTLING EN LUDENDORFF
f50.
keerden wij uit
ONZE 349e UITKEER!NG
f 84.795.
PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
I
diet mMaal aan den dag
Bootz Record
sass: ss ^s. s. ss
Bil'
VOORTDURENDE STRIJD
3.60 PER LITER
NEII
LYNDON
ONTSNAPT,
genever
Alleabonnésf3000.-^^^h^^ f750.-f250.- 'SF&f 125.-f 5O.-b£XDbo7u\vS f 40.- ML”
MAANDAG 17 DECEMBER 1934
en
De brutale generaal
de auto
Generaal Ludendorff
Oud vlieg-enthousiast
Kerstmis in Zweden
WAARMEDE THANS EEN TOTAAL BEDRAG VAN
m de
L
Het an-alphabetisme in
Frankrijk
Verkoop van Kerst hoornen
Zondagssluiting
DOOR
VICTOR
BRIDGES
(Nadruk verboden)
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiin
De man en
aan onze verzekerde abonné s is uitgekeerd.
DIRECTIE VEREEN. KATH. PERS
en de
ingevolge de voor onze abonné's geldende
gratis-ongevallenverzekering aan den Hèer
H. J. KERSTEN, Hommelstraat 51, Arnhem,
wegens een aan hem overkomen ongeval. Dit is
Ludendorff leidde den oorlog en
tevens de politiek naar zyn
souvereinen wil
welbehagen
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLÏTK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
LÖ
MARTIN BERDEN
was.
vast:
3
breekt
66.
mynheer?” begon hy schor.
gek.
a
De vryapraak
nu ia het
stond op en keek naar bet gebroken
Savaroff.
Het
Daarop gelastte zy den bandieten ons weg te
voeren en ons schrijfmateriaal te bezorgpn ten
einde onze families op de hoogte te brengen
van onzen toestand en het verlangde losgeld te
verkrygen, dat niet minder dan een millioen
dollars moest bedragen. Weldra waren we druk
aan het schrijven.
De brieven werden weggezonden en wy bleven
in gevangenschap. Over de behandeling hadden
wy niet te klagen. Na enkele weken werden we
weer voor de leidster gebracht, die zeer ver
bolgen was, omdat zy nog steeds geen geld had
ontvangen.
zy dreigde ons, wanneer het geld niet spoe-
Er is een nieuwe ster ontdekt.'
Een astronomisch feit.
Men heelt haar schoonheid reeds ge
noemd
Een astronoom in Suffolk heeft een
lichtende, nieuwe ster ontdekt
..Krantenbericht”
een gouden hor
loge en verwondde zyn onderwijzer met een
mes. Op zyn negende begon hy wodka te drin
ken en werd verscheidene malen wegens dief
stal gearresteerd.
Een psycholoog nam den Jongen onder be
handeling.
De Jeugdige boef bestal echter ook zyn men
tor, waarna hy van dezen wegvtuchtte.
een vriend met
I, waardoor deze
„De hemel beware ons!” riep hy uit. „Wat
te hier aan de hand? Moord!?”
.Niet precies dat, sergeant", antwoordde La
timer vergoeiykend „Ik schoot dezen man neer
In zelfverdediging De anderen geef Ik aan jou
over Er is een arrestantenlokaal voor hen alle
drie aangewezen
Het scheen, dat de sergeant wist, wie Latimer
een dronkaard
huiver op zyn
I staan, waar wy stonden. Op dat
deed zich bulten het onmiskenbare
irs-record, waar-
twaalf jaar kan
elndeïyk kwam zyn blik tot
voorover liggende gestalte van
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
dig zou komen dat ze ons ooren af zou laten
snyden en deze aan onze familteleden sturen
teneinde de toezending van het losgeld te
bespoedigen. In gedachten zag ik reeds het grie
zelige pakket door myn hulsgenooten In ont
vangst genomen en hun vreeseiyke ontzetting.
We huiverden onwillekeurig.
schapsklst, op de treeplank.
uw wagen,” zei de sergeant
geld ter waarde
d 300 K.M. van
Latimer stak zyn hand In den zak van den
doode en haalde er een kleine, nlkkelbeslagen
„Hy
my door zyn Jas heen en miste
slechts met een centimeter.”
Hy stond op en keek Mar het gebroken
Alexander Kennedy, een 99-jarige boer uit
Queensland is voor zyn leeftyd een ware vlieg
enthousiast.
Dertien jaar geleden maakte hy voor het
eerst een tocht per vliegtuig, terwyi hy thans
geregeld op en neer reist, van Brisbane naar
Mount Isa. een afstand van 1400 myi.
Zyn 99sten verjaardag vierde hy met een
vlucht over Brisbane in een nieuw vliegtuig
van de Empire Airways. Hü denkt nog altyd
aan den ouden tyd, toen zyn eerste sensatie
een rit in een bokkenwagen was.
Toen hy In zyn stille Belersche bergen te
rugkeerde op een herfstdag, vol zon en wee
moed, en zyn huis betrad, rolde langzaam een
traan uit zyn oog. Ahnte er des Vaterlandes
Schlcksal? Hy beleefde nog den val van
Duitschland. De revolutie vernietigde in eemge
uren, waarvoor graaf von Hertllng heel zyn
leven had gewerkt en brak hem het hart.
Het bleek dat zy de elgeniyke leidster van de
bende was. In tamelyk verstaanbare taal maakte
zy ons er opmerkzaam op dat zy geld van ons
verlangde. Toen wy haar beduidden dat wy dit
niet by ons hadden, dreigde zy ons gevangen
te houdffi totdat onze familie losgeld zou heb
ben betaald.
geluid van een naderenden auto hoeren. Latimer
opende de kast van zyn horloge.
„Vlug gedaan, Ellis.” merkte hy op met ze
kere voldoening. „Ik had hen tien minuten la
ter verwacht. Zeg, dat ze dadeiyk hier moeten
komen.”
Hy knipte de kast weer dicht.
„We moesten maar probeeren onzen schoenen
slaper weer wakker te krygen”, ging hy voort.
„Hy zal wel vry zwaar zyn om te dragen.”
wy slaagden er In. Savaroff op een stoel te
tillen, terwyi Tommy een flesch water ging ha
len, die op het buffet stond. In de dagen van
myn boksles had Ik eenlge ondervinding opge
daan van de behandeling van neergeslagen te
genstanders, en ofschoon het met Savaroff een
vry ernstig geval was. wisten krachtige massa
ge en enkele afwasschlngen zyn bewustzyn ten
slotte weer op te wekken. Hij vas juist zoover
hersteld, dat hy weer van harte vloeken kon,
toen de deur geopend werd en Ellis met twee
andere mannen de kamer binnenkwam. Een van
hen droeg burgerkleeren, de ander was m de
uniform van polltie-sergeant gekleed.
Ik zal nooit het gezicht van dezen laatste
vergeten toen hy het tooneel voor zich opnam.
revolver uit. Een van de kamers was ontladen.
„Geen slecht schot,” zei hy critlsch. „Hy
schoot op i.'J 1
Kanselier. Ludendorff dreigde met demissie De
zaak werd gesust. Tydens de onderhandelingen
in Brest-Litowsk verscheen de generaal in Ber-
iyn en verkeerde in opgewonden stemming.
Hy eischte het aftreden van Von KUhlmann en
van den chef van het civiele kabinet Valentlnl.
Gebeurde dit niet, dan zou hy aftreden. Hoe
brutaal de generaal was, biykt wel uit het vol
gende.
De jonge Hertllng vertelt: „In dleser Konfe-
renz verbat er slch meinem Vater gegenüber
das Lachen (waran dleser gar nicht dachte)”.
De Kanselier beklaagde zich by den Keizer
over deze brutaliteit.
Deze greep in en verklaarde, dat noch Kühl-
mann noch Valentlnl ontslag kregen en beval
Ludendorff, op zyn post te biyven.
De generaal ging door met brommen en In-
trigeeren. De Kanselier werkte, in overleg met
den Keizer, een memorandum over de verhou
ding van regeering en legerbestuur uit. Het
legerbestuur kreeg het recht by groote poli
tieke kwesties raadgevend op te treden. Luden
dorff wilde er niets van weten en de Kanselier
noteerde: „Ik heb den indruk, dat Ludendorff
op een conflict met de ryksleiding aanstuun.
om na den val van den Kanselier de militaire
dictatuur in te voeren.”
In de militaire kwesties schynt Hertllng he
laas de optimistische opvattingen van het le
gerbestuur te hebben geloofd. Vandaar zyn phl-
losophische rust, waarmede hy alle vredes-mo-
geiykheden behandelde. Hy was byna geheel
passief. Pas in Augustus 1918 begint hy begrip
te krygen van den kritieken toestand en eischt,
dat men hem vrye hand zal laten, om. den
vrede voor te bereiden. Hy probeert een be
middeling door den Konlng van Spanje (is
niet doorgegaan) en later door onze Koningin,
die daarop Den Haag, zooals bekend is, voor
eventueele onderhandelingen beschikbaar stel
de. Maar ’t was reeds te laat. Oostenryk nood
vrede aan, Bulgarye vlei af, rurkije stortte ui
elkaar. De gebeurtenissen volgden hals over
kop. In zyn angst eischte Ludendorff een parle
mentaire regeering. Hertling snelt naar 1 hoofd
kwartier. Terwyi hy met den keizer confereert,
stormt Ludendorff, zonder aangediend te zyn.
het vertrek binnen en snauwde in groote op
winding: „Is de nieuwe regeering nu nog niet
gevormd?” Waarop de keizer tameiyk barsch
antwoordt: „Ik kan toch niet tooveren!” Daar
op weer Ludendorff; .De regeering moet dade
lijk worden gevormd, want het vredesaanbod
moet vandaag nog worden gedaan.” De keizer:
.Dat hadt u my voor 14 dagen moeten zeggen.
Ludendorff had tot op 't laatste oogenblik op
een deus ex machina gehoopt, op het „won
derbare”, op het soldatenge luk. Na het laatste
mislukte offensief, beet hy den twyielenden
Kanselier uit de hoogte toe: „Vyfmaal heb ik
nu al in den wereldoorlog myn troepen terug
moeten nemen en den vyand tenslotte toch
verslagen. Waarom zou my dit een zesde maal
ook niet gelukken?" Het lukte niet en Duitsch
land stortte ineen.
Hertllng keerde den gebeurtenissen, die nu
slag op slag volgden, moede en geresigneerd
den rug toe en legde, grysaard van vyt en
zeventig jaar, zyn ambt neer.
Het was Tommy die zyn grafrede uitsprak.
„Wel," zei hy. „hy was een eerste Lias
schavuit en speelde groot spel r.~- het
uit! God hebbe zyn ziel!”
Ik herkende hem toen ik instinct-
naar de revolver greep, met den on-
indruk, dat Hoffmann en de andere
ken. Daar vond hy die ellendige pomp elndeïyk
onder de voorbank. Snel pompte hy den band
op, ruimde het gereedschap weg en stapte in.
De sergeant groette en reed weg met de
zelfde groote snelheid, waarmee hy was ge
komen. Op zyn gezicht lag een peinzende trek.
Jim Randall loosde een zucht van verlich
ting. Niet dat hy bang was voor den sergeant,
maar hy zag toch liever geen politie-menschen,
zelfs niet zulke hardhoofdlge als deze sergeant.
Een half uur later stopte hy by een ben
zine-station. Zoodra hy echter stilstond voelde
hy dat er iets was misgeloopen. De sergeant
van zooeven stond vóór hem en verzocht hem
vriendeiyk maar beslist zyn reis te onderbre
ken Meteen onderbrak hy Jim's protesten.
„Het is beter om geen tegenstand te bieden.
Je bent tegen de lamp geloopen, al moet ik
zeggen dat het een haartje scheelde of je was
den dans ontsprongen. Maar in 't vervolg raad
ik je aan je eerst van alles op de hoogte te
stellen, alvorens Je in een gestolen auto gaat
ryden. Zelfs een slecht opmerker zou dadelyk
gezien hebben, dat Je niet by dezen auto hoor
de. Vergeet niet, een auto is het spiegelbeeld
van den eigenaar. En de eigenaar van dezen
wagen is een keurig mensch. die weet waar hy
zyn pomp heeft geborgen, en die zyn gereed
schap netjes op zyn plaats legt. En bovenalles
weet de eigenaar hoeveel kilometer zyn wagen
heeft geloopen. Ik zei met opzet een verkeerd
getal, 15.000 myi, terwyi er stond 22.000. Je
bent te slordig, man.”
Jim gaf zich een autoritaire houding.
„Wie geeft u het recht....” begon hy, maar
de sergeant sneed kalm zyn woordenstroom af.
„Ik heb getelefoneerd en een speurhond uit
gezonden. Straks zul je Harold Blinds n«t New-
York ontmoeten, den eigenaar van den auto.
Gelukkig voor jou. ben je ook met hem slordig
te werk gegaan. Hy leeft nog.”
Toen zag Jim Randall dat het spel uit
„U houdt van
goedkeurend, „dat
zie je tegenwoor
dig niet vaak.”
En zyn oog gleed
langs de glim
mende flanken
van den auto,
langs de smette-
looze kussens, den schoonen vloer
Vervloekt! Jim had moeite om met te vloe-
De sergeant bekeek het dash-bord.
„Wel. nog niet eens zoo lang op den weg,”
ging hy voort. „Nog maar 15.000 mtjl geloo
pen."
Jim voelde zich onbehaagiyk.
„De kilometerteller werkt niet goed," zei hy
snel, ,,’t Is minstens de helft van den werke-
lyken afstand."
Waar was de pomp? Hy keek in de gereed-
Wat
Bliksemsnel stak McMurtrie zyn hand in
syn zak en toen hy dat deed, richtte Latimer
nnmiddeliyk zyn revolver op Hhem. Twee
schoten klonken byna geiyktydlg. maar be
halve dat ik een geschreeuw en gerinkel
van glasscherven hoorde, wist ik niet wat er
gebeurde In een oogwenk had ik my op Sa
varoff geworpen, en juist nadat hy zyn re
volver te voorschyn gehaald had, gaf ik hem
een flinken stoot tegen zyn kaak. Jerwyi hy
zyn wapen vallen liet, wankelde hy achter
waarts naar Iwanowna en met een smak
vielen beiden op den grond, zoo, dat het huis
e/ van trilde Byna op hetzelfde oogenblik
werden het raam en de deur woest openge
rukt en kwamen twee mannen de kamer bfn-
nenstormen. De eerste van de indringers was
Tommy.
matig
Rus*
venster en de andere sporen van het ceyecht
in de kamer;
rust op de
Savaroff.
.Den mooie stoot van Je, Lyndon, zal hy.
„Keurig wagentje,” was zyn oordeel.
Jim Grinnikte. Onderwyi zette hy den re
serveband op. Die was te zacht en moest op
gepompt worden. Waar was de pomp?
UIMtMIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllhlIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlIllllllllll
uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiin'
hoop dat je hem niet den nek gebroken
denk het niet,” antwoordde ik. „een
als die van Savaroff breekt niet zoo
enkele nuttige informaties van hem los hebben
kunnen krygen.”
Er ontstond een korte stilte; toen opende
de stervende man plotseling zyn oogefi. Het
mag gek klinken, maar het scheen my toe. dat
er een oogenblik een schaduw van zyn ouden
spottenden glimlach over zyn gelaat gleed
Zyn lippen bewogen zich zwakjes, alsof hy
poogde te praten. Ik boog me voorover om te
luisteren, maar juist toen ik dat deed, kwam
er een nieuwe golf bloed door zyn keel en met
een lange zucht vlood zyn vreemde, duistere
ziel heen. Nog altyd zou ik willen weten, wat
hy toen ongesproken Met.
HOOFEfeTUK XXIV
was, want hy behandelde hem met duldeiyk
merkbaren eerbied.
Uitstekend, mynheer.” zei hy; „als-ie dood
is, is-ie dood. Ik heb order, al uw bevelen op te
volgen, mynheer.”
Daarna haalde hy een notitieboekje uit
zyn zak en vervolgde met een zekere zenuw
achtigheid
„Er is nog iets anders, mynheer. Iets dat
van Tilbury juist overal heen getelefoneerd^ is.
Het schynt (hy keek zyn notities eens na) het
schynt, dat ze met die barkas een party kust
wachten in den grond geboord hebben, die
Lyndon, den ontsnapte gevangene, te pakken
hadden.' Voorby Tilbury was het. Weet u mis
schien daar meer van?"
Latimer knikte.
„Zelfs een klein beetje méér, sergeant.” zei
hy. „Je zult de barkas hier beneden fn de
Kreek vinden!”
Hy zweeg even, voegde er toen lan toe:
,Dtt is Neil Lyndon. Ik sta voor hem borg.”
Welke ondervindingen het eiland Sheppey
in den regel voor zyn politiedienaren weglegt,
weet ik niet, maar het was duideiyk, dat da
sergeant thans beroepsmatig gesproken
den grootsten dag van zyn leven beleefde.
Hy keek my een oogenblik aan met de uiterste
belangstelling voor hU zich van zyn verras
sing herstelde en Latimer groette om heen te
gaan.
„Uitstekend, mynheer,” zet hy. ,.en wat moet
ik doen?”
.Wordt vervolgd.
In Zweden is tydens het Kerstfeest waar-
schijnlyk geen huis, waar een kerstboom is.
Het is de gewoonte met het koopen hiervan
te wachten tot twee dagen voor Kerstmis (de
dag onmiddeliyk voorafgaande aan het Kerst
feest, wordt in Zweden als een Zondag be
schouwd).
Dit jaar valt 23 December echter op een
Zondag, en de vraag is gerezen, of op dien dag
kerstboomen mogen worden verkocht.
Aan de Zondagssluiting in Zweden wordt
streng de hand gehouden. Slechts eenige win
kels mogen dan open zyn, t.w fruitwinkels den
geheelen dag, banketbakkers tot 3 uur ’s mid
dags en de melk- en broodwinkels tot-11 uur
■S morgens.
De fruitwinkels hebben gevraagd, of zy de
kerstboomen voor het a.s. Kerstfeest mogen
verkoopen. Aangezien de autoriteiten echter van
meening zyn, dat kerstboomen niet als fruit,
doch veeleer als tydelyke meubelstukken moe
ten worden beschouwd, ziet het er niet Mar
uit, dat het verzoek zal worden ingewilligd.
Jim Randall stond aan den kant van den
verlaten Amerikaanschen landweg en tuurde
naar den horizon. De wereld scheen leeg, als
een woestyn onder een gloeiende zon. Geen
mensch was er zichtbaar, maar ook alle tee-
kenen van leven ontbraken. De zon brandde
en deed zelfs de vroolykste vogels zwygen.
Toen vingen de geoefende ooren van den man
het geluld van een naderenden auto op. Hy
boog Zich voorover en tuurde scherp voor zich
uit. Een kromming van den weg hield den auto
uit zyn gezichtsveld verwyderd, maar hy wist
dat de wagen hem binnen enkele oogenblikken
zou passeeren.
Nauwgezet nam hy zyn voorzorgen. Hy stelde
zich langs den weg op als een moede landlooper
en wist deze houding zóó goed te Imiteeren dat
zelfs zyn fatsoenlyke kleeren niet uit den toon
vielen. Tegelykertyd dook zyn rechterhand in
zyn jaszak. De auto kwam nader met een ma
tige vaart en toen ze dicht genoeg was stak
Jim zyn linkerhand omhoog: bet karakteris
tieke gebaar van landloopers en zwervers, die
vragen om te mogen meeryden
Vol verwachting keek hy toe of de automo
bilist zou stoppen. Gewooniyk reden ze door,
want de dagbladen berichtten lederen dag op
nieuw over plundering en doodslag langs den
openbaren weg. Toch waren er nog altyd men-
schen te vinden, die hun hart over hun ver
stand lieten zegevieren entot dezen be
hoorde de naderende autobestuurder.
Hy stopte en keek naar Jim.
„Mag ik meeryden, mister....” Jim behoefde
den zin niet uit te spreken w&nt door een kort
handgebaar noodigde de automobilist hem uit
in te stappen.
Snel overzag Jim de situatie. De man was
tenger gebouwd en alleen. Een goedaardig bur
ger.
Jim stapte in en oogenblikkeiyk nam hy zyn
kans waar. Vóór de man er op verdacht was
zag hy een browning op zich gericht en hoorde
hy de stem van den vagebond, die hem ge
lastte uit te stappen.
Doodsangst lag in zyn oogen en hy gehoor
zaamde. Jim liet zyn slachtoffer voor zich uit
het kreupelhout instappen en sloeg hem daar,
plotseling, met den revolver tegen den grond.
Zonder een kreet te uiten viel de man voor
over. Jim gooide den revolver weg, stampte
het stof van zyn schoenen en nam bezit van den
auto. De overval had slechts enkele minuten
in beslag genomen.
Onder het ryden nam Jim Randall den ge
stolen wagen eens goed op. Het wa$ een keurig
verzorgde auto, niet nieuw, maar zoo goed on
derhouden dot hy niet voor een splinter-
nleuwen onderdeed.
„In Deadtown brengt hy vast 300 dollars
op,” stelde hy by zichzelf vast. De papieren,
die zich in den auto bevonden, vertelden dat
de eigenaar Harold Blinds heette en uit New-
York afkomstig was. Jim stelde zich op deze
omstandigheid in. Van nu af was hy Harold
Blinds uit New-York.
Deadtown lag nog een tweehonderd myl ver
wyderd, doch hy haastte zich niet.
Nauweiyks had hy echter een tien minuten
gereden of een eigenaardig gehobbel vertelde
hem dat de linkervoorband lek was. Hy stapte
uit en maakte zich gereed om den reserveband
op te zetten.
Een snorrend geluid deed hem plotseling op
zien. Even stokte zyn adem, doch dadelyk
daarop had hy zyn zelfbeheersching terug. Er
naderde een motor. En wel een zeer bekende
motor. Een sergeant van de wegen-politie, die
by den auto stopte.
„Middag!" groette de stevig-gebouwde ser
geant vriendeiyk en oogenblikkeiyk stelde Jim
„Hy weet niets!” En dadelyk daarop:
„Hoe kan het ook anders!"
Hy groette op denzelfden toon terug.
..Kan ik soms helpen" bood de sergeant
plichtgetrouw aan.
„Dank je, sergeant. tGaat al. Warm van
daag!”
„Ja.” De sergeant keek met eerlijke bewon
dering naar den wagen.
Ulllllllllllllllllllllllll DE STER
De geschiedenis herhaalt zich altyd weer. In
het hedendaagsche Duitschland gaat het pre
cies zoo. De „helmllche Kaiser" van Duitsch
land heeft er voor gezorgd, dat Hindenburg tot
een nationalen heilige werd, zyn graftombe in
een der torens van het Tannenbergmonument
zal herbouwd worden tot een weidschen tem
pel, tot het voorgebergte van het Walhalla Le
genden en sagen beginnen hun geheimnisvol
geweef. De legende van den dolkstoot van het
achterland in den rug van het Duitsche leger
Is thans officieele Duitsche historische waarheid
geworden. De geschledvorschers van het natio
nalisme decreteeren, dat Duitschland niet
door de wapenen werd overwonnen, maar door
rood-zwart verraad.
Met historische waarheid heeft dit niets te
doen. De nuchtere schriftstukken, die in de
ambteiyke publicaties over den wapenstilstand
zyn opgenomen, leveren byna op iedere pagina
het bewys, dat de opperste legerleiding zelf het
was. edi niet dringend, niet overhaast genoeg
op het sluiten van den wapenstilstand kon aan
dringen, omdat zy. op militair gebied, volslagen
radeloos was; dezelfde opperste leiding, die nog
in Juli 1918 verregaande annexionistische doel
einden vervolgde en iedere vredesmogeiykheld
direct vernietigde.
Voor de onheilvolle politiek van het leger
bestuur, met name van Ludendorff, vindt men
interessant materiaal in een boek, getiteld:
„Ein Jahr In der RelchskanzlelErlnnerungen
an der Kanzlerschaft meines Vaters”, geschre
ven door graaf Karl von Hertllng, zoon van
den zevenden kanselier van Wilhelm n. Uit dit
boek biykt weer duldeiyk, dat Ludendorff den
oorlog leidde en tevens de politiek naar zyn
aouvereinen wil en welbehagen.
Het ééne jaar Kansellerschap van Hertling
was één strijd der ryksregeerlng met Luden
dorff om de leiding der politiek. De heer Mi
chaelis, van wlen Karl Hertling schryft, dat
Ludendorff hem „entdeckt” had, was al na
honderd dagen aan het einde van van zyn La
tijn. Nu moest Hertling, die reeds na Beth-
mann's demissie het Kansellerschap van de
hand had gewezen, er aan gelooven. Men weet,
dat hy meer tacticus dan practicus is geweest.
Hy was niet de man, die in dagen van storm
kapitein van het staatsschip kon zyn. Welis
waar sloot Hertllng, vóór hy zyn ambt aan
vaardde, een accoord met de meerderhelds-so-
ciaal-democraten over een bepaald program,
waarin ook de spoedige invoering van het al
gemeen kiesrecht in Pruisen voorkwam, maar
Inneriyk moest hy toch. als conservatieve
man, niets hebben van democratie en parle
mentarisme. Toen in September 1918 de toe
stand kritiek was geworden en de invoering
van het parlementaire systeem nog slechts
een kwestie van dagen was, ging de oude Hert
ling nog piet de gedachte rond, om de basis
der ryksdagmeerderheid te verlaten en met
wisselende meerderheid nu eens links, dan weer
rechts te regeeren. Maar toen Ludendorff eens
klaps (door den nood gedrongen!) zelf „elnen
Ausbau der Regierung auf breiter Basis" ver
langde, om tot vrede te kunnen komen, was
het uit met die tactische spo’re'ry en Hertllng
demissionneerde
Toen Hertling Kanselier werd, verklaarde
het legerbestuur „feierllchst, slch in die Füh-
rung der Politik nicht mehr einmischen zu
wollen”.
Deze verklaring was naar den aard van het
beruchte „vodje papier”. In het begin schynt
Hertling héél krachtig tegen Ludendorff te zyn
opgetreden. De generaal beklaagde zich zelfs
in een telegram, dat hy „von dem Herrn Reichs-
kanzler gknzlich an die Wand gedrückt wür-
de”, maar de moede oude Hertllng heeft dien
tegenstand niet lang vol kunnen houden.
i Een paar weken na Hertling’s benoeming
ontstond reeds een conflict met Ludendorff.
Hertling wilde niets weten van annexatie, ook
niet van verkapte annexatie van Belgiè. In het
Oosten verlangde Ludendorff „grensbevelligln-
gen” tot onder den rook van Warschau. Ook
daarvan wilde Hertllng niets weten .In beide
gevallen stond de Keizer aan de zyde van den
Napoleon was by BeUe-AlUance vernietigend
Verslagen en naar St. Helena verbannen. Na
tientallen jaren van onrust herademde het
Fransche volk. Het materiaal aan menschen was
byna uitgeput en rust noodzakelyk Talleyrand
had op het congres van Weenen door uitste
kende diplomaten het aanzien van Frankryk en
het Europeesche bezit van dit land gered De
vermoeide Fransche kracht concentreerde zich
op de restauratie. Maar hoe verder men zich
in het stille alledaagsche poUtleke leven onder
de regeering der laatste bourbons. van de
groote dagen van het schitterende en pralende
keizerryk verwyderde, des te grooter werd het
romantische verlangen naar die dagen van
weleer. De Napoleon-legepde ontstond. De her
innering aan den empereur loste zich op in
het gehelmnisvolle ryk der sagen.
In antwoord op een in de Fransche Kamer
gestelde vraag verklaarde de minister van oor
log dat van de recruten van de lichting 1933
98.855 recruten minstens de lagere school op
normale wyze hadden afgeloopen. Er waren
109.443, die het niet zoover gebracht hadden,
dch in elk geval konden lezen en schryven. 8118
recruten konden sléchts lezen, doch niet
schryven en 8442 reefuten konden noch lezen,
noch schryven. Aangézlen Aé geheele lichting
ongeveer 220.000 man omvayte was dus on
danks den leerplicht 4 pet. der recruten on-
alphabeet, terwijl 8 pet. niet schryven kon.
Men kan zich de verlichting voorstellen, waar
mee ik weer opstond en het nuttige wapen
<<Us het tenminste geladen was) in myn hand
klemde.
Met een oogopslag Mm ik den geheelen
toestand op. Met het gezicht naar beneden
lag de beweginglooze figuur van McMurtrie.
Savaroff lag ook nog steeds, met zyn zware
gestalte en fantastische hulpeloosheid op den
grond gestrekt. Alleen Iwanowna had zich
bewogen. Hy zat op zyn handen, terwyi hy
Holt suf naar den loop van Latimer’s revolver
staarde.
Latimer zelf begon weer het gesprek.
.Kom hier en boei deze twee heeren, Ellis,"
zei hy. „Ik zal naar den derde kyken.”
De man, die tegeiyk met Tommy binnen
was gekomen, een kleine streng uitziende man
in een blauwe uniform, liep flink door de
kamer, nam een paar Uchte handboeien en
bond deze om IwanowM’s polsen. Daama deed
hy hetzelfde met den nog steeds bewusteloozen
‘volgende oogenblik knielden Latimer.
Tommy en ik om het voorover liggende lichaam
van den dokter. We tilden hem heel voor
zichtig op en legden hem op zyn rug. een
opgerolde reisdeken als kussen gebruikend. Hy
had een schot door zyn rechterlong en bloedde
uit zyn mond. Latimer bukte zich over hem
been, stelde een kort onderzoek in en kwam
daarna weer overeind, terwyi hy zacht zyn
hoofd schudde.
„Ik
hebt."
.,Ik
nek
gauw.”
Plotseling schoot me iets te binnen en ik
vroeg haastig:
,4e weet toch, dat er nog twee van die
bende hier zyn Hoffmann en een vriend
van Iwanowna. Ze kunnen elk oogenblik
komen.”
Latimer schudde zyn hoofd.
„Erg onwaarschyniyk,” zei hy; „ik heb alle
reden, om te gelooven dat zy op het oogen
blik in het politiebureau van Queensborough
zitten."
Ik zag Tommy grijnzen maar voor ik eenlge
navraag kon doen, was Iwanowna overeind
gekrabbeld, zyn gezicht had iets spookachtigs
in de mengeling van woede en teleurstelling, die
het verried.
,,Ik eisch een verklaring!” riep hy heesch.
.Met welk recht ben Ik gearresteerd?"
Latimer Mep rustig op hem toe en keek hem
recht in de oogen.
,Jk denk, dat u dat heel goed weet, Kapi
tein Iwanowna,” zei hy.
Er viel een stilte; toen met een blik, die ons
alle vier omvatte ging de kapitein naar den
divan en nam plaats. Als blikken tonden doo
de n, zouden wy allen op onze plaatsen gestor
ven’zyn.
Daar dit tot op heden nog ntet mogeiyk te,
bleven wy
oogenblik
Van hooge kwaliteit.'
De kijkers staan op haar gericht,
Maar toch, al staat zij hoog,
Waarneembaar is zij niettemin
Reeds met het bloote oog.'
Zij is een heel bijzond’re ster,
Die graag des avonds blinkt,
Maar zij is niet gepolitoerd
En zij is niet geschminkt.'
Zij schildert zich de wenkbrauw niet,
Zij créme-t ook niet haar huid,
Zij ziet er immers zoo zij is
Het allerschoonste uit.'
Ofschoon d’ ontdekker van de ster
In geestdrift is geraakt,
Wordt geen reclame uitgedacht
Noch zegetocht gemaakt!
En wat zelfs zeer bijzonder is:
Geen krant die ’t nieuwtje brengt.
Dat zij al reeds in een schandaal
Of scheiding is gemengd!
Gefn foto ziet men zelfs van haar,
Zij is ook bovendien
Nog in geen enk’le bioscoop
Cro ’t witte doek te zien!
Z' is namelijk: een échte ster!
Zoo een aan ’t firmament
Dus bij ’t publiek, dat namaak zoekt,
Volkomen onbekend!
bogen.
overleed.
huis aangehouden.
UtVtK. AAW J
f0L.u£.N e.*4 o