1
n
|i
4
h
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
I gezinnen
de duikboot
Britannië heerschte over
f
i
Plaats dan een „Omroeper”
voor 75.
APRIL '17: 867.000 TON
DENKELDERIN
Zwarte pest in China
IX G. beschuldigt
Korte berichten
Exansu koordirigent
Handel-herdenking
Gunning aanbesteding
JA ZEKÉR...
OOK’
3000 destroyers en treilers witten
in dertien maanden slechts 7
onderzeeërs te pakken
- te krygen
ZATERDAG 29
DECEMBER 1934
O
g
-
Goedkooper brood in
Frankrijk
Engeland en
Pord-
Te Leszoekow In Oost-Gallclë Is de grootste
textlel-fabriek van Polen afgebrand.
Tijdens de Kerstdagen xjjn in de Vereenlgde
Staten 26 personen vermoord en 12 verdronken,
terwijl 7 vliegtuigongelukken plaats hadden.
de
Paris
Colo-
De Portugeesche universltelt Coimbra is na
een regen, die zeven uur duurde volkomen
overstroomd In het lager gelegen gedeelte der
stad moesten de bewoners, die naar de boven
verdiepingen gevlucht waren, door de brand
weer met vlotten en in kleine booten in veilig
heid worden gebracht.
',Jn de Britsche wateren en de Mlddelland-
sche Zee maakten rond drie-dulzend destroyers,
passouille-vaartuigen. trailers en motorbooten
jacht op de onderzeeërs. Van Januari 1916 tot
Februari 1917 wisten zjj er precies zeven te
pakken te krijgen." Intusschen bouwde Dultsch-
land er gemiddeld twintig per maand. En de
Britsche Admiraliteit, die zich den oorlog ter
zee steeds had voorgesteld als „een reusachtig
Trafalgar tusschen super-Dreadnoughts (met
twee of drie in ons voordeel!” wist niet beter
te doen dan de ramp die Engeland en de
Geallieerden bedreigde, te verzwljgèn en in de
krant te zetten dat wekelijks rond 2500 zeestoo-
mers in Britsche havens binnenliepen en ver
trokken! Zelfs in min of meer normale tijden
pleegt dit cijfer tusschen 130 en 140 te zweven I
De bouw der kleine onderzeeërs, voor wie een
tocht naar Het Kanaal een onderneming was,
werd stop gezet. Men bouwde grootere dulkboo-
ten. ouderzeesche kruisers van het type U-53,
die in Juni 1916 den Oceaan overstak naar
Amerika. Vlak onder de Amerikaagsche kust
probeerde de U-53 „Deutschland" de Amerika
nen te tmponeeren door vijf schepen in den
grond te boren. Het gevolg was een storm van
verontwaardiging. Maar Berlijn vreesde niets
en niemand. Men berekende dat ..zelfs wanneer
Amerika mee ging vechten, er zooveel tijd zou
heengaan met het op de been brengen, oefenen
Door de Ned Spoorwegen zal worden opge
dragen aan de Pa D. Blankenvoort te Bloemen-
daal. bestek No. 1514 H.8. Het maken van
grondwerken ten behoeve van de uitbreiding
van het rangeerterrein Watergraafsmeer te
Amsterdam, voor de somma van f372.000.
vloot vernietigd. Men deed wat men kon en
bouwde maandelijks 52 duizend ton nieuwe
schepen. Maar de onbeperkte dulkbootenooriog
deed voor 1917 een verlies voorzien van acht
tot tien mlllloen ton! Minister Runclman zei de
In een rapport, dat voor Juni 1917 de scheep
vaart vernietigd zou zijn. De Britsche Admira
liteit meldde de regeering: „Tot heden bestaat
er geen afdoend antwoord^ op deze wjjze van
oorlog voeren en misschien zal dit ook nooit
gevonden worden. Voor het oogenblik moeten
wjj ons tevreden stellen met lapmiddelen.”
Nm komt er rustl Nu zijn over
bodige geluidssignalen verboden
0 75.»- boete», 't Werd tijd: ae
toeterden er maar op los I Wie. .7
Voor bet examen voor Koordirigent, uitga*
schreven door den Bond van Koordirigenten
in Nederland, op Zaterdag 22 December U. en
gehouden in ..Krasnapolsky” te Amsterdam,
slaagden van de vijf candldaten er drie, te
weten: Mej. Tilly Leenlng. Lelden en de beeren
D. Rujjtenberg, Rotterdam en L. v. Vliet,
Utrecht.
De examinatoren waren de heeren: Otto
Glastra van Loon. F. E. A. Koeberg, Den Haag
en W. Zonderland, Leeuwarden.
In de staten van Nieuw-Engeland heeft een
hevige storm uit het Westen, die ongeveer 24
uur duurde, groote schade aangericht. Ver
scheidene huizen werden vernield en in totaal
Wterden bij stormongevallen vijf personen ge
dood. Op eenlge plaatsen braken branden uit.
die door den feilen storm zich snel uitbreidden
en groote complexen in de asch legden.
BATAVIA, 28 Dec. (ANETA). BIJ diverse
arbeidsbeurzen in Ned.-Indlë waren eind Oc
tober JX de volgende werkloozen ingeschreven:
4041 Europeanen, 12.151 Inheemschen en 1246
Vreemde Oosterlingen. In totaal is een bedrag
van f 95.610,07 uitgekeerd aan 6636 personen
van verschillenden landaard. In September be
droeg de ultkeering f 94544.16 voor 6071 per
sonen. In verschillende tehuizen werden 867
personen opgenomen, gedurende de maand
October, in September bedroeg dit aantal 758.
Uit het NJ.VAB.-fondr werd in den loop
van November uitgekeerd: aan 682 ontslagen
Europeesche werknemers in de suikerindustrie
een bedrag van f 38590.— en aan 7644 Inheem-
sche ontslagenen een bedrag van f 15588
De Indische Maatschappij voor Individueels
Werkverschaffing gaf over de maand November
1934 aan werkloozen-cursisten uit een bedrag
van f 10501,65 - tegen f 8.925.58 over de maand
October 1934, en ten behoeve van de werkver
schaffing over de maand Novembêr 1934
f 12 028.34 tegen f 12 123.34 in October 1934.
hij kort voor Oudejaar 1916 aan het be-
- wind kwam? „Terwijl de blokkade ter zee
langzaam baar fnuikend werk verrichtte,
hadden de Geallieerden' te land voorname
lijk deze dubbele taak: ten eerste, moesten
Zij de Dultschers op het Westelijk Pront
bezig houden, en ten tweede, op bet Ooste
lijk Pront een tegenmacht organlseeren om
te voorkomen dat de Centrale Mogendheden
doorbraken naar de graanschuren en da
olievelden van Rusland. De Centrale Mo-
gendheden werden op die manier belegerd.
Wij moesten ben Insluiten tot de uitputting
hunner hulpbronnen hen dwong om zich
over tf geven.” En dan constateert hij: „Dit
was de juiste beteekenls der practlsche mis
lukking van den Dultschen dulkbooten
ooriog!”
teerd, 36 gingen verloren, terwijl zij van het
convooi waren afgedwaald, en 16 vergingen.
Geleidelijk daalden de verliezen der Britsche
scheepvaart tot minder dan 200 duizend ton per
makhd. terwijl de nieuwbouw tot rond 150 dui
zend ton per maand steeg.
De oorlog was gewonnen!
ücyd George aag achter zijn Werktafel in
Downing street den oorlog anders dan de Ge
nerale Staf in zijn kaartenkamer achter bet
front. De Britsche Oorlogsminister heeft tot op
dit oogenblik, jaren en jaren na den Wapen
stilstand, zijn meenlng niet gewijzigd. Integen
deel, zijn herinneringen staan vol citaten uit
offlcleele stukken, welke zijn stellingen staven.
Heeft hij gelijk? Velen die er even veel van
kunnen weten als hjj. hebben hem hun strie
mende crltiek niet gespaard. Heeft hjj ongeljjk?
alleen de toekomst, en vermoedelijk zelfs de
verre toekomst, zal bet leeren. Maar telkens
weer treft cm zijn daverend J’accuse” tegen
de legerleiding die hij van massamoord be
schuldigt. Men heeft den Wereldoorlog, die
slechts een uHputtingsooriog Was en ook als
tntputUngsoorlog gewonnen werd, gemaakt tot
een verdelgingsoorlog! Men heeft millloenen
paden en sonen in het vuur gejaagd sender dat
jje dulkbootenooriog bewees dat Duitach-
land voor zijn ondergang stond." doch dit neemt
niet weg „dat de Britsche macht ter zee er
bijna door vernietigd werd” en dac „bijwijlen
onze meest voorzichtige leiders meenden dat
wij verslagen zouden worden en dat het 1 beste
was om vrede te sluiten, terwijl onze schepen
nog drijvende waren
De Dultsche legerleiding stond, toen een
doorbraak op het Westelijk Pront onmogelijk
bleek, voor het vraagstuk der blokkade. Roe-
*memë was veroverd, doch kon niet genoeg graan
en olie leveren. Het graan, de olie en het koper
van Rusland lagen te ver weg: men had tijd
noodlg om er toe door te dringen en dhn ont
braken er de goede verbindingen. Dus moest
de blokkade gebroken worden en daarna moes
ten de Centralen de Geallieerden blokkeeren.
De keuze der Dultsche Admiraliteit vlei toen
op „den kleinen zwaardvisch, die in één maand
van zijn bestaan reeds meer vijandelijke sche
pen in den grond had geboord dan de kruisers
tijdens heel hun roemrijk doch kort bestaan.”
SJANGHAI, 28 Dec. (V. D.) In de omgeving
van Hwalngan in de provincie Klangsoe, op on
geveer 200 KM. ten Noorden van Nanking, zijn
duizenden personen aangetast door de zg.
zwarte pest. Velen zijn reeds overleden.
De Centrale Economische Raad heeft van
Nanking alle beschikbare artsen naar het epi-
demlegebled gedirigeerd. De provinciale autori
teiten hebben verdere hulpexpedities gevormd.
Op initiatief en onder leiding van Hans
Brandts-Buys zal te Amsterdam een Hindel-
cyclus worden gegeven, ter herdenking van
's meesters geboortedag (250 jaar geleden, in
1685). Verschillende musici van nAam verleenen
aan deze herdenking medewerking. Het eerste
concert van dezen cyclus zal plaats vinden
Woensdagavond 9 Januari in de kleine zaal van
het Amsterdamsche Concertgebouw.
Zoo weinig tevreden als Lloyd George is over
den Generalen Staf, zoo weinig tevreden Is hij
ook over de Admiraliteit, en vooral over Ad
miraal Jelllcoe is zijn oordeel niet malsch. De
Britsche Marine had almaar grootere schepen
gebouwd. De mijnen. ..die loopgraven der zee”,
had men verwaarloosd. Van de twintlg-dulzend
mijnen welke men in 1917 in voorraad had,
bleken er slechts vijftienhonderd bruikbaar.
De commandant van het opleidingsschip „Ver
non” zeide. toen hU op een Britsche mijn liep,
onverstoorbaar: „Al sla je er met een harfier
op, dan gaat het fflng nog niet af.” Verder had
men geen granaten en torpedo'Sj-dle door pant,
serplaten heen gingen.Kortom, „wanneer En
geland ooit de zeeën beheerschte, dan was het
vóór den onbeperkten dulkbootenooriog.” En
dAt verdroeg Lloyd George niet! Kinderlijk was
altijd zijn geloof geweest in de macht der Brit
sche Marine. Op dit geloof had hij al zijn plan
nen en de zekerheid der overwinning gebouwd.
En thans.....! Doch zijn overtuiging prijs ge
ven kon hjj niet. Engeland kón slechts winnen
ter zee! Engeland moést dus winnen ter zee.
Maanden en maanden duurde zijn gevecht
met de Admiraliteit. Hij bad en dreigde, smeek
te en bulderde om „convooiën". Uitgaande en
binnenkomende schepen moesten In groepen
varen onder het gelelde van oorlogsbodems.
Admiraal Jelllcoe was daartegen. Een convooi
kon Immers niet snéller varen dan bet lang-
het aan dat de verliezen In April ongeveer 900
duizend ton zouden beloopen. Deze cijfers be
wezen dat de verliezen in werkelijkheid drie of
vier malen zoo groot waren als de kranten
schreven. Ik druk mij zeer zacht uit wanneer
ik zeg dat ik door deze onthulling ten zeerste
verbaasd was. Ik was, geloof ik. stom van ver
bazing. want- zoo Iets vreeselljks had ik nooit
gedacht. Ik sprak Admiraal Jelllcoe over mijn
ontsteltenis.
•Ja”, zeide hij, zoo kalm als hadden wij het
over het weer en niet over de toekomst van
het Britsche wereldrijk: „het Is ons ónmogelijk
den oorlog verder te voeren, wanneer dergelijke
verliezen blijven aanhouden.”
„Wat doet u er tegen?” vroeg Ik.
„Alles wat wjj kunnen. Op alle mogelijke ma
nieren vermeerderen wjj onze antl-dulkboot-
krachten. Wjj gebruiken alles wat ons dienen
kan in den strijd tegen de onderzeeërs. WU
bouwen zooveel destroyers, trailers en dergelijke
als wij maar kunnen. Maar de toestand is zeer
ernstig en al de hulp welke wij kunnen krijgen,
hebben wjj hard en hard noodlg.”
„Het schijnt er naar uit te zien dat de Dult
schers den oorlog gaan winnen.” merkte Ik op.
„Zjj zullen winnen wanneer w(j aan deze
verliezen geen einde maken, en spoedig een
einde maken,” antwoordde de Admiraal.
Jelllcoe een blad papier uit zijn lade en reikte
mjj dat toe. Het bevatte een lijst der verliezen
ter zee van de laatste maanden. Hieruit bleek
dat de totale verhezen van Engeland en de
Neutralen In Februari 536 duizend ton en In
Maart 630 duizend ton beliepen; verder toonde
Met Ingang van I Januari as. zal geen radio
reclame meer worden omge roepen over
Fransche omroepzenders Radio-Parts,
P. T. T„ Radlo-Elffeltoren en de Poste
niale.
Het OpperbëVel der Geallieerden
huldigde de „theorie van het kanon-
nenvleeach'*. Het ia waar dat geen
der groote offensieven op het Wes
telijk Frónt tot het beoogde doel
beeft geleid. Maar aan den anderen
kant moest de vijand ook wel heb
ben gezien, èn aan de Mame, èn bij
lYperen, èn voor Verdun, dat er
geen doorkomen aan was. En daar
ging bet toch maar om. niet waar?
Want tegenover elke drie „Cen
tralen'* kon men v ij f „Geallieer
den” in het veld brengen. En als er
dus maar flink gevechtjast werd,
dan was het tenslotte een eenvoudig
rekensommetje om na te gaan dat
de geallieerden de uiteindelijke over
winning eigenlijk al in hun zak had
den I
De prijzen van twee modellen der
auto's voor 1935 zijn met 10 dollar verlaagd.
Daarentegen zjjn de prijzen voor alle andere
modellen met 15 tot 35 dollar verhoogd.
J* er geen oplossing voor dit vraagstuk?"
vroeg Ik.
„Voor zoover ik kan zien, absoluut niet!"
en uitrusten van een leger, dat er geen schepen
meer over zouden wezen om de troepen naar
Europa te brengen. En was deze berekening er
nu zoo erg vér naast?”
PARUS, 28 Dec. (Reuter.) Als gevolg van
de onlangs aangenomen graanwet zal de brood*
prijs In Parjjs vanaf 30 December met 25 cen
times per kilo verlaagd worden. In de provin
cie zal de verlaging weldra volgen.
In de laatste vier maanden van 1916 verloor
de Engelsche vloot 632 duizend ton of 32 dui
zend ton meer In de eerste acht maanden van
hetzelfde jaar. Daarna, en vooral na 1 Februari
1917, toen de onbeperkte dulkbootenooriog werd
afgekondlgd, stegen de verliezen snel: Januari,
153 duizend ton; FebruArl, 310 duizend ton;
Maart, 352 duizend ton; April. 526 duizend ton;
In deze zelfde maand verloren de Geallieerden
en Neutralen in totaal 867 duizend ton. Reeds
dit noodlg was. Men
vernietigd, zonder dat dit zin had. Men heeft
millloenen jonge levens uitgedoofd of voor goed
geknakt vóór niets!
Zelfs bg de wintersport In St Merite
ontbrak de race Oxford - Cambridge niet,
dezen keer natuurlijk op de ski Een der
deelnemers gereed voor de start
Admiraal Slms liet zich op slag winnen voor
de plannen van Lloyd George. Een convooi van
17 schepen dat van Gibraltar veilig In Enge
land aankwam, was het eerste'succes. Veertien
convooiën met 242 schepen voeren van Amerika
naar Engeland met het verlies van slechts één
stoomer. In totaal namen van den zomer 1917
tot November 1918 16.667 schepen deel aan
convooiën. Daarvan werden er 102 getorpe-
BlJ OOK botsing mot ••n tj jetor Loon op Zond oon goodornntrnm van do M V. BrsbaM-
seim Buwtspoor en Autobus dienst on Do locomotief drong een huls binnen, waarbij do 87-jarige
Mud. Hoven op slag gedood en vier andere personen gewond werden
zaamste schip. Weinige oorlogsbodems konden
moeilijk een groot aantal schepen, die een uit
stekend mikpunt vormden, beschermen. Het
blnnenloopen van convooiën zou
stopping der havens ten gevolge hebben. Lloyd
George geloofde dat niet. En In elk geval, nu er
maandelijks tien maal zooveel den kelder In-
glng als men bouwen kon, moest er Iets anders
geprobeerd worden I
Jelllcoe hield echter aan zijn standpunt vast,
ondanks dat hjj ook niet meer wist wat hjj aan
zou vangen. Kenmerkend is het onderhoud dat
de Amerikaansche Admiraal Sims met hem had
en waarover deze het volgende verslag uit
bracht:
FOTOREPORTAGE
«fc MB
- 1
