tl
ft?:
sm
X
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
flli
iMffl
Britannië heerschte
de
over
zeeen
totdat.... de duikboot
kwam!
Plaats dan een „Omroeper”
gezinnen
APRIL ’17: 867,000 TON
DEN KELDER IN
l
ft'.;5'
bat Saarplebisciet Ean overzicht van da Bahnhoffstrassa
WERKLOOSHEID IN INDIE
Zwarte pest in China
LI. G. beschuldigt
Korte berichten
Exanau koordirigent
Handel-herdenking
MEER
JA ZEKER...
U OOK'
Goedkooper brood in
Frankrijk
g?’
STILTE
3000 deatroyera en treilen witten
in dertien maanden alechta 7
onderzeeër» te pakken
te krygen
Gunning aanbesteding
ZATERDAG 29 DECEMBER 1934
X-
4
4
■i
r
i
I
d«r Zae-monument, dat ta dan Haidar wordt opgaricht
dlt noodlg was. Men
geknakt voor niets!
1834
November
maand
Ford-
PARUS, 38 Dec. (Reuter.) Als gevolg van
de onlangs aangenomen graanwet zal de brood,
prijs In Parits vanaf 30 December met 35 een.
times per kilo verlaagd worden. In de provin
cie zal de verlaging weldra volgen.
Te Leszoekow in Ooet-Gallciè Is de grootste
textiel-fabriek van Polen afgebrand.
,Js er geen oplossing voor dit vraagstuk?’’
vroeg ik.
„Voor zoover ik kan zien, absoluut niet!"
de
Paris
Colo-
Tjjdens de Kerstdagen zijn in de Vereenlgde
Staten 36 personen vermoord en 13 verdronken,
terwijl 7 vliegtuigongelukken plaats bedden.
en uitrusten van een leger, dat er geen schepen
meer over zouden wezen om de troepen naar
Europa te brengen. En was deze berekening er
nu zoo erg vèr naast?"
De bouw der kleine onderzeeërs, voor wie een
tocht naar Het Kanaal een onderneming was,
werd stop gezet. Men bouwde grootere duikboo-
ten. onderzeesche kruisers van bet type U-53,
die in Juni 1816 den Oceaan overstak naar
Amerika. Vlak onder de Amerikaansche kust
probeerde de U-53 „Deutschland” de Amerika
nen te Imponeeren door vijf schepen in den
grond te boren. Het gevolg was een storm van
verontwaardiging. Maar Berlijn vreesde niets
en niemand. Men berekende dat „zelfs wanneer
Amerika mee ging vechten, er zooveel tijd zou
heengaan met bet op de been brengen, oefenen
In de laatste vier maanden van 1916 verloor
de Engelsche vloot 633 duizend ton of 32 dui
zend ton meer in de eerste acht maanden van
hetzelfde jaar. Daarna en vooral na 1 Februari
1917, toen de onbeperkte duikbootenoorlog werd
afgekondigd, stegen de verliezen snel: Januari,
153 duizend ton; Februari. 310 duizend ton;
Maart, 352 duizend ton; April, 526 duizend ton;
in deze zelfde maand verloren de Geallieerden
en Neutralen in totaal 867 duizend ton. Reeds
op 1 Januari 1917 was een vijfde der Britsche
vloot vernietigd. Men deed wat men kon en
bouwde maandelijks 52 duizend ton nieuwe
schepen. Maar de onbeperkte duikbootenoorlog
deed voor 1917 een verlies voorzien van acht
tot tien mllhoen ton! Minister Runclman zeide
in een rapport, dat voor Juni 1917 de scheep
vaart vernietigd zou zijn. De Britsche Admira
liteit meldde de regeering: „Tot heden bestaat
er geen afdoend antwoord op deze wijze van
oorlog voeren en misschien zal dit ook nooit
gevonden worden. Voor het oogenblik moeten
wij ons tevreden stellen met lapmiddelen."
heeft mlllioenen gezinnen
vernietigd, zonder dat dit zin had. Men heeft
mlllioenen jonge levens uitgedoofd of voor goed
-s -•
,Jn de Britsche wateren en de Mlddelland-
sche Zee maakten rond drle-dulzend destroyers,
patroullle-vaartuigen, treiters en motorbooten
jacht op de onderzeeërs. Van Januari 1916 tot
Februari 1917 wisten zU er precies zeven te
pakken te krijgen.” Intusschen bouwde Dultsch-
land er gemiddeld twintig per maand. En de
Britsche Admiraliteit,^dle zich den oorlog ter
zee steeds had voorgesteld als „een reusachtig
Trafalgar tusschen super-Dreadnoughts (met
twee of drié In ons voordeel)" wist niet beter
te doen dan de ramp die Engeland en de
Geallieerden bedreigde, te verzwijgen en in de
krant te zetten dat wekelijks rond 2500 zeestoo-
mers In Britsche havens binnenliepen en ver
trokken! Zelfs in mln of meer normale tijden
pleegt dit cijfer'tusschen 130 en 140 te zweven!
Admiraal Slms liet zich op slag winnen voor
de plannen van Lloyd George. Een convool van
17 schepen dat van Gibraltar veilig In Enge
land aankwam, was het eerste succes. Veertien,
convooien met 342 schepen voeren van Amerika
naar Engeland met het verlies van slechts één-
stoomer. In totaal namen van den zomer 1917
tot November 1918 16.657 schepen deel aan
convooien. Daarvan werden er 103 getorpe-
teerd, 36 gingen verloren, terwijl zij van bet
convool waren afgedwaald, en 16 vergingen.
Geleidelijk daalden de verliezen der Britsche
scheepvaart tot minder dan 300 duizend ton per
tnaand, terwijl de nieuwbouw tot rond 150 dui
zend ton per maand steeg
De oorlog was gewonnen!
De Portugeesche unlversitelt Coimbra is na
een regen, die zeven uur duurde volkomen
overstroomd. In het lager gelegen gedeelte der
stad moesten de bewoners, die naar de boven
verdiepingen gevlucht waren, door de brand
weer met vlotten en in kleine booten in veilig
heid worden gebracht.
SJANGHAI. 28 Dec. (V. D.) In de omgeving
van Hwalngan in de provincie Klangsoe, op on
geveer 200 KM ten Noorden van Nanking, zijn
duizenden personen aangetast door de
zwarte pest. Velen zijn reeds overleden.
De Centrale Economische Raad heeft van
Nanking alle beschikbare artsen naar het epi-
demlegebied gedirigeerd. De provinciale autori
teiten hebben verdere hulpexpedities gevormd
Nu komt ar rustl Nu zijn over
bodige geluidssignalen verboden
(f 75. boete I). *t Werd tijdaa
toeterden er maar op los! Wie. .7
In de staten van Nieuw-Engeland heeft een
hevige storm uit het Westen, die ongeveer 34
uur duurde, groote schade aangericht. Ver
scheidene huizen werden vernield en In totaal
werden bij stormongevallen vijf personen ge
dood. Op eenlge plaatsen braken branden uit.
die door den feilen storm zich snel uitbreidden
en groote complexen In de asch legden.
BATAVIA, 28 Dec. (ANETA). Bij diversa
arbeidsbeurzen In Ned.-IndH waren eind Oc
tober jl. de volgende werkloosen ingeschreven:
4041 Europeanen. 12 151 Inheemschen en 1246
Vreemde Oosterlingen. In totaal is een bedrag
van f 96.610,07 uitgekeerd aan 6536 personen
van verschillenden landaard. In September be
droeg de ultkeering f 94544,16 voor 6071 per
sonen. In verschillende tehuizen werden 857
personen opgenomen, gedurende de maand
October, in September bedroeg dit aantal 758.
Uit het N.I VAS.-fonds werd In den loop
van November uitgekeerd: aan 683 ontslagen
Europeesche werknemers In de suikerindustrie
een bedrag van f 38390, en aan 7644 Ihheem-
sche ontslagenen een bedrag van f 15288
De Indische Maatschappij voor Individueels
Werkverschaffing gaf over de maand November
1934 aan wërkloozen-cursisten uit een bedrag
van f 10501.66 tegen f tf.925.58 over de maand
October 1934. en ten behoeve van de werkver
schaffing over de
f 13.02834 tegen f 12.13334 In October 1934.
Door de Ned. Spoorwegen zal worden up^
dragen aan de Fa D Blankenvoort te Bloemep-
daal. bestek No. 1614 HA Het maken van
grondwerken ten behoeve van de uitbreiding
van het rangeerterrein Watergraafsme» te
Amsterdam, voor de somma van f373.000.
botsing met een tractor ontspoorde to Loon op Zand een goederentram van de N V Brabant-
scha Buurtspoor en Autobusdiensten De locomotief drong een huls binnen, waarbij do 87-jarlge
H. v. d. Hoven op slag gedood ea vter andere personen gewond werden
Voor het examen woor Koordirigent, uitge
schreven door den Bond van Koordirigenten
in Nederland, op Zaterdag 22 December II. en
gehouden In „Krasnapolsky” te Amsterdam,
slaagden van de vijf candldaten er drie, ta
weten: Mej. Tilly Leenlng. Lelden en de heeren
D. Ruitenberg. Rotterdam en L. v. Vliet,
Utrecht.
De examinatoren waren de heeren: Otto
Glastra van Loon, F. E. A. Koeberg, Den Haag
en W. Zonderland, Leeuwarden.
Hoe Lloyd George den oorlog zag toen
hij kort voor Oudejaar 1916 aan het be
wind kwam? „Terwijl de blokkade ter zee
langzaam haar fnuikend werk verrichtte,
hadden de Geallieerden te land voorname
lijk deze dubbele taak: ten eerste, moesten
zij de Dultschers op het Westelijk Front
bezig houden, en ten tweede, op het Ooste-
UJk Front een tegenmacht organlseeren om
te voorkomen dat de Centrale Mogendheden
doorbraken naar de -graanschuren en de
olievelden van Rusland. De Centrale Mo
gendheden werden op die manier belegerd.
Wij moesten hen insluften tot de uitputting
hunner hulpbronnen hen dwong om zich
over te geven.” En dan constateert hij: „Dit
was de juiste beteekenls der practische mis
lukking van den Dultechen dulkbooten-
ooriog!”
„De duikbootenoorlog bewees dat DuitSch-
land voor zijn ondergang stond,” doch dit neemt
niet weg „dat de Britsche macht ter zee er
bijna door vernietigd werd” en dat „bijwijlen
onze meest voorzichtige leiders meenden dat
wij verslagen zouden worden en dat het 't beste
was om vrede te sluiten, terwijl onze schepen
nog drijvende waren."
De Dultsche legerleiding stond, toen een
doorbraak op het Westelijk Front ónmogelijk
bleek, voor het vraagstuk der blokkade. Roe
menië was veroverd, doch kon niet genoeg graan
en olie leveren. Het graan, de olie en het koper
van Rusland lagen te ver weg: men had tijd
noodlg om er toe door te dringen en dan ont
braken er de goede verbindingen. Dus moest
de blokkade gebroken worden en daarna moes
ten de Centralen de Geallieerden blokkeeren.
De keuze der Dultsche Admiraliteit viel toen
op „den kleinen zwaardvlsch, die In één maand
van zijn bestaan reeds meer vijandelijke sche
pen in den grond had geboord dan de kruisers
tijdens heel hun roemrijk doch kort bestaan.?
Zoo weinig tevreden als Lloyd George Is over
den Generalen Staf, zoo weinig tevreden is hij
ook over de Admiraliteit, en vooral over Ad
miraal Jelllcoe Is zijn oordeel niet malsch. De
Britsche Marine had almaar grootere schepen
gebouwd. De mijnen, „die loopgraven der zee”,
had men verwaarloosd. Van de twintig-duizend
mijnen welke men in 1917 In voorraad had.
bleken er slechts vijftienhonderd bruikbaar.
De commandant van het opleidingsschip ..Ver
non” zeide, toen hjj op een Britsche mijn liep,
onverstoorbaar: „Al sla je er met een hamer
op, dan gaat het ®ng nog niet af Verder had
men geen granaten en torpedo’s, die door pent-
serplaten heen gingen. Kortom, „wanneer En
geland ooit de zeeën beheerschte, dan was het
vóór den onbeperkten duikbootenoorlog.” En
dit verdroeg Lloyd George met! Kinderlijk was
altijd zijn geloof geweest in de macht der Brit
sche Marine. Op dit geloof had hij al zijn plan
nen en de zekerheid der overwinning gebouwd.
En thans..... 1 Doch zijn overtuiging prijs ge
ven kon hjj niet. Engeland kón slechts winnen
ter zee! Engeland moést dus winnen ter zee.
Maanden en maanden duurde zijn gevecht
met de Admiraliteit. Hij bad en dreigde, smeek
te en bulderde om „convoolën”. Uitgaande en
binnenkomende schepen moesten in groepen
varen onder het gelelde van oorlogsbodems.
Admiraal Jelllcoe was daartegen. Een convool
kon immers niet sneller varen dan het lang-
Lloyd George sag achter zijn werktafel in
Downing street den oorlog anders dan de Ge
nerale Staf in zijn kaartenkamer achter het
front. De Britsche Oorlogsminister heeft tot op
dit oogenblik, jaren en jaren na den Wapen
stilstand, zijn meening niet gewijzigd. Integen
deel. zijn herinneringen staan vol citaten uit
officleele stukken, welke zijn stellingen staven.
Heeft hjj gelijk? Velen die er even veel van
kunnen weten als hjj, hebben hem hun strie
mende critlek niet gespaard. Heeft hjj ongelijk?
Alleen de toekomst, en vermoedeltjk zelfs de
verre toekomst, zal het loeren. Maar telkens
weer treft ons zijn daverend J’accuse” tegen
de legerleiding die hjj van massamoord be
schuldigt. kien heeft den Wereldoorlog, die
slechte een ultputtlngsoorlog was en ook als
mtputtlngsoorlog gewonnen werd, gemaakt tot
een verdelgingsoorlog! Men beeft mHlioenen
■nders «p sonen in bet vuur gejaagd zonder dat
Met ingang van 1 Januari as. zal geen radio
reclame meer worden omgeroepen over
Fransche omroepzenders Radio-Paris,
F. T T„ Radio-Elffeltoren en de Poste
male.
Op Initiatief en onder leiding van Hans
Brandte-Buys zal te Amsterdam een HAndel-
cyclus worden gegeven, ter herdenking van
’s meesters geboortedag (250 jaar geleden, in
1685). Verschillende musici van naam verieenen
aan deze herdenking medewerking. Het eerste
concert van dezen cyclus zal plaats vinden
Woensdagavond 9 Januari In de kleine zaal van
het Amsterdamsche Concertgebouw. r
zaamste schip. Weinige oorlogsbodems konden
moeilijk een groot aantal schepen, die een uit
stekend mikpunt vormden, beschermen. Het
blnnenloopen van convooien zou voorts ver
stopping der havens ten gevolge hebben. Lloyd
George geloofde dat niet. En In elk geval, nu er
maandelijks tien maal zooveel den kelder in
ging als men bouwen kon, moest er Iets anders
geprobeerd worden!
Jelllcoe hield echter aan zijn standpunt vast,
ondanks dat hij ook niet meer wist wat hij aan
zou vangen. Kenmerkend is het onderhoud dat
de Amerikaansche Admiraal Slms met hem had
en waarover deze het volgende verslag uit
bracht:
„Na de gewone begroeting nam Admiraal
Jelllcoe een blad papier uit zijn lade en reikte
mij dat toe. Het bevatte een lijst der verliezen
ter zee van de laatste maanden. Hieruit bleek
dat de totale verliezen van Engeland en de
Neutralen In Februari 536 duizend ton en in
Maart 630 duizend ton beliepen; verder toonde
het aan dat de verliezen In April ongeveer 900
duizend ton zouden beloopen. Deze cijfers be
wezen dat de verliezen In werkelijkheid drie of
vier malen zoo groot waren als de kranten
schreven. Ik druk mij zeer zacht uit wanneer
ik zeg dat ik door deze onthulling ten zeerste
verbaasd was. Ik was, geloof ik, stom van ver
bazing. want zoo iets vreeselijks had ik nooit
gedacht. Ik sprak Admiraal Jelllcoe over mijn
ontsteltenis.
,4a", zeide hij, zoo kalm als hadden wij het
over het weer en niet over de toekomst van
bet Britsche wereldrijk: „het is ons ónmogelijk
den oorlog verder te voeren, wanneer dergelijke
verliezen blijven aanhouden.”
„Wat doet u er tegen?” vroeg ik.
„Alles wat wij kunnen. Op alle mogelijke ma
nieren vermeerderen wij onze anti-duik boot-
krachten. Wjj gebruiken alles, wat ons dienen
kan in den strijd tegen de 'onderzeeërs. WIJ
bouwen gooveel destroyers, treiiers en dergelijke
als WÜ maar kunnen. Maar de toestand is zeer
ernstig en al de hulp wélke wij kunnen krijgen,
hebben wjj hard en hard noodlg.”
„Het schijnt er naar uit te zien dat de Dult
schers den oorlog gaan winnen,” merkte ik op.
„Zij zullen winnen wanneer wjj aan deze
verliezen geen einde maken, en spoedig een
einde maken,” antwoordde de Admiraal.
De prijzen van twee modellen der
auto’s voor 1935 zijn met 10 dollar verlaagd.
Daarentegen zijn de prijzen voor alle andere
modellen met 15 tot 35 dollar verhoogd.
Het Opperbevel der Geallieerden
huldigde de „theorie van het kanon
nen vleesch”. Het is waar dat geen
der groote offensieven op het Wes
telijk Front tot het beoogde doel
beeft geleid. Maar aan den anderen
kant moest de vijand ook wel heb
ben gezien, èn aan de Marrie. èn bij
tYperen, èn voor Verdun, dat er
geen doorkomen aan was. En daar
ging het toch maar om. niet waar?
Want tegenover elke drie „Cen
tralen'* kon men v f „Geallieer
den" in het veld brengen. En als er
dus maar flink gevechtjast werd,
dan was het tenslotte een eenvoudig
rekensommetje om na te gaan dat
de geallieerden de uiteindelijke over
winning eigenlijk al m hun zak had
den'!
Of
FOTOREPORTAGE
Zelfs bij de wintersport In St. Moritz
ontbrak de race Oxford - Cambridge niet,
dozen keer natuurlijk op de ski Een der
deelnemers gereed voor de start
f 'Wï
