Meet uw tijd
H
H
De R.K. Staatspartij in 1934
Zielzorg voor de zeelieden
van
I
l
s
Medische kroniek
H. Verbunt
EEN OVERZICHT
APOSTOLAAT TER ZEE
I
HONIG'S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor lOct
ZATERDAG 29 DECEMBER 1934
IDEEËN
Partijraad
t
Over hersenschudding
Gedenkteeken Mgr. Nolens z.g.
4
G eneraal-abonnement
De voorlichting
Centrale propagandadienst
Aj. verkiezingen
Kernen
Toestand van den
Aartsbisschop
Geen Nieuwjaarsreceptie
De middelen
j
Op de Johan van Olden-
barnevelt
Alleen de party-organisatorische
werkzaamheden zullen we de
e£
en
m.
te
en
st.
Voorlichtende beschouwing
van het Partijbestuur
Z. H. Exc. Mgr. Aengenent komt
als president der Federatie de
eerste nationale bijeenkomst
te Amsterdam leiden
41
Bestrijding zedeloosheid
revue laten passeeren
Miswijnen, Codslampolie,
Kerk, kunst op elk gebied
Telef. 348, THburg, Casthuisstr. 64
Jongeren en jongerenwerk
H
sporen
opge-
id-
[1
het geven
Het verzekeren van bet contact met het In-
TH..H. 8CHLICHTING.
u>
s
r
Bü de jaarwisseling lijkt het niet zonder be
lang, In een kort en zakelijk overzicht een te-
rugbllk te slaan ook op de belangrijkste werk
zaamheden der R. K. Staatspartij over het jaar
1934.
October is overgegaan tot de
het z_g. generaal-abonnement
ele
>er
a«
nd
sr-
>34
van
od
en-
dn-
i*
1-
A
in
n
fc»
n
tree
m:
34C
rag
ren
b©-
er-
B67
ind
x>p
(en
rte
tn-
we-
we-
werk, ook bulten
wertrbehoSd en
Begin April bracht de zg. Jongeren-Com-
missie haar rapport uit aan het Partijbestuur.
Aan de hand hiervan heeft de Partijleiding
haar houding ten opzichte der niet-kiesgerech-
tlgde Katholieke Nederlanders bepaald en re
gelen gegeven, waarlangs de organisatie en de
politieke vonnlng der jeugdigen moet worden
ter hand genomen. Het aspirant-lldmaatschap
werd Ingesteld, de jongeren kregen toegang
tot de kernen. Contact werd gelegd met de
Jeugd- en jongerenorganisaties in den lande.
Tevens werd, in overleg met deze landelijke
jeugdorganisaties, overgegaan tot het uitgeven
van eenige brochures, die speciaal voor de jon
geren zjjn ontworpen. De eerste was: „Over
Staatkundige beginselen naar Katholieke Op
vatting”; de tweede „Onze Staatsinrichting”
wordt met duizendtallen verkocht.
Het onderwerp van de derde'brochure is al
bekend. Het wordt een populaire verhandeling
over de geschiedenis der partjj ook in den la-
teren en den allerjongsten tijd.
Het werk voor en van de kernen mag vol
komen geslaagd genoemd worden. Het aantal
kernen nadert eiken dag dichter tot de 200,
met een totaal aantal leden van rond 2200. Ge
durende de eerste 10 maanden van dit jaar
werden op het Partijbureau ruim 700 kemrap-
porten ontvangen en behandeld.
7 en 8 April werd te Amersfoort de jaar-
Hjksche Kaderdag gehouden, waar o. a. prof.
W. J. Schmutzer een rede uitsprak. De belang
stelling voor dezen Kaderdag overtrof die voor
zijn voorgangers.
De middelen, die de Federatie ter beschik
king staan zijn de propaganda en het Maand
blad „Apostolatus Maria". Naast het nationaal
orgaan komt alle drie maanden een Intern, or
gaan, het zg. „Quartely”, uit. Ten slotte maakt
„Kerstmis op Zee” deel uit van de Federatieve
actie.
Ter voorbereiding van de Raads- en Staten
verkiezingen in het komende jaar heeft het
Partijbestuur tenslotte gereed gemaakt een uit
voerige nota betreffende de beteekenis der as.
Statenverkiezingen benevens een aantal richt
lijnen van actueele gemeente-polltiek. Belde
stukken zullen den grondslag vormen van een
ferme verkiezingscampagne, waarmede in het
begin van 1935 een aanvang zal worden ge
maakt.
De Commissie van Toezicht en Bijstand van
dit bureau heeft haar werkzaamheden beëin
digd aan de samenstelling van een leidraad
voor gemeentepolitiek op den grondslag der
Katholiek-staatkundige en -maatschappelijke
beginselen <z. g. Gemeen te program) In zijn
vergadering van 23 October j.l. heeft het Par
tijbestuur zijn goedkeuring aan dit werkstuk
verleend. De leidraad is nog in dit Jaar gepu
bliceerd en zjjn verspreiding wordt ter hand
genomen.
resultaat meer in overeenstemming zullen doen
zjjn met de verwachtingen.
Eind April werd aan Centralen Propaganda
dienst èen documentatie-afdeeling verbonden,
waar belangstellenden materiaal ter leen kun
nen aanvragen ter bestudeering van zeer ult-
eenloopende onderwerpen op politiek gebied.
Een heilzame activiteit heeft de Dienst ont
plooid bij de tusschentljdsche verkiezingen van
den Raad van Groot-Enschede. Het feit dat
onze Partij zich daar onder politiek zeer on
gunstige omstandigheden en verhoudingen kon
handhaven, mag voor een niet gering deel aan
deze activiteit worden geweten.
Ook de nieuwe voorlichtingsactie „Onze weg
door de crisis”, belooft een succes te worden.
Na nauwelijks een maand verleende de Propa
gandadienst reeds zijn bemiddeling bij het be
leggen van ongeveer 125 vergaderingen.
Aan een artikel van rector J. C. Welsch,
algemeen secretaris der Federatie Apostolaat
ter Zee. welk artikel heden In het Federatle-
orgaan verschijnt, ontleenen we het volgende:
tematlonale Hoofdkwartier (Amic) is van het
allergrootste belang. Immers: zoo ons nationale
werk alleen nationaal zou zijn, dan zouden
we niet alleen de catholiciteit van de Kerk ge
weld aandoen, maar we zouden ook half en
minder dan half werk leveren. Ja slechts aan
de oppervlakte van de zielzorg blijven. Alleen
constant werk, dat zich langs alle kusten van
de belde hemlspheren uitstrekt; dat lederen
katholieken zeeman onder alle breedten en op
alle lengten pakt; dat overal en op leder tijd
stip onzen katholieken zeevarenden broeder ook
de facto In de gemeenschap van de una sancta
doet leven, dat alleen Is mogelijk indien het
contact Inderdaad katholiek, boven-nationaal la
Daarmede gaan ten nauwste samen de onmid-
dellljke relaties tusschen de verscheiden natio
nale centra’s onderling. Aldus worden dikwijls
door broederlijk verkeer Voorhanden moeilijk
heden weggenomen, nieuwe faciliteiten ver
schaft, maar bovenal wordt t bewustzijn van de
katholieke saamhoorigheld, de gebondenheid in
Christus boven alle rassen en nationaliteiten
uit bewust geleefd.
Een verheugende gebeurtenis vond plaats op
2 Januari, toen aan ’t Partijbureau een nieuwe
afdeelmg werd toegevoegd: de Centrale Pro
pagandadienst, die tengevolge van de dagelijks
sterker gevoelde behoefte tenslotte onmisbaar
bleek. Hoe onmisbaar, bewees de nieuwe dienst
reeds in de eerste maand van zijn bestaan, toen
de grondslag werd gelegd voor en uitvoering
werd gegeven aan een breed opgezette voor
lichtingsactie, met als onderwerp: „Wü en het
fascisms”.
De propagandadienst had zich daartlj tot taak
gesteld te bemiddelen bjj het uitzenden van
sprekers over het geheele land en hij had bo
venalen de zorg voor de verspreiding van de
brochure „Hou Zee of Hou Vast” op zich ge
nomen.
De verspreiding dezer brochure was een suc
ces. Ze bereikte een oplage, grooter .dan ooit
te voren door een vanwege de Centrale Partij
leiding uitgegeven brochure werd gehaald. De
totale oplage beliep 275.000 ez.
De voorlichtingsactie was nog niet ten einde,
of de Centrale Propagandadienst was reeds be
gonnen aan de voorbereiding en uitwerking van
een plan om over te gaan tot de uitgave van
een massa-propagandablad. In de maand Juni
verscheen het eerste proefnummer van ..De Op-
marsch”. De abonnéwervlng voldeed echter
niet aan de'verwachtingen, zoodat begin De
cember tot de uitgave van een tweede proef
nummer werd overgegaan, In de hoop dat de
samenstelling van dit nummer en de meer gun
stige tijd voor het winnen van abonné’s het
wan-
Ijjden en
ons meer
Een onder-commissie uit de Interdiocesane
Jeugdcommissie heeft een rapport uitgebracht
over de maatregelen die van overheidswege
moeten worden getroffen om de jeugd te be
schermen tegen de gevaren der openbare re
deloosheid. die haar heden ten dage van alle
kanten bedreigen. De R. K. Staatspartij heeft
de verspreiding van dit rapport bevorderd.
De taak van het Apostolaat ligt alleen en
uitsluitend op godsdienstig moreel cultu
reel terrein. Het algem. secretariaat is het
middelpunt. Nog is het in zjjn beginstadium.
Maar alle werk door God gewild is als 1
mosterdzaadje. Zoo sluit het de mogelijkheid
in zich, dat het eens zal groeien tot een groot
werk voor de godsdienstige; moreele en cultu-
reele belangen der zeevarenden.
Te Amsterdam bestaat een clubhuis aan de
Prins Hendrikkade 79. Er wordt geregeld
scheepsbezoek en huisbezoek gehouden. In de
Bint Rosa-kapel over t U wordt Mis gelezen
en communie uitgereikt voor de zeelieden. Ben
van de voornaamste dingen is ook het werk
voor den seem&ix
Ijver en zoo jsogelljk met liefde. Spreek op uw
tjjd, dat Is, wanneer uW woord kan verhelderen
of opbeuren, ten goede vermanen of met vrucht
prijzen, kwade dingen kan afwenden of laster
beschamen. Zóó wordt het leven levenswaard;
zóó Is het* leven, is de tijd een stap van bet
tljdelljke naar het eeuwige en geen raadsel,
want: de wijze kent tijd en antwoord!
LIBRA.
Op 20 en 31 Juli werd te Breda de jaarver
gadering van den Partijraad gehouden, waar
verschillende zeer belangrijke punten op de
agenda stonden vermeld. WU noemen bet
Pachtrapport en het Wetboek van de PartU.
de nieuwe reglementen.
weeker zün dan bü vol-
dat er ook betrekkelük meer ruim
te in hun schedel is. En het Is gelukkig want
anders zouden de kinderen niet «neer onge
straft uit de wieg en van de trap kunnen val
len.
In bet maandblad „De R. K. Staatspartij”
van 30 October j.l. werd een z.g. voorlichtende
beschouwing van het Partijbestuur gepubli
ceerd, waarin de Partijleiding haar standpunt
in de groote politieke en economische vraag
stukken van dezen tijd beeft bepaald en de
richting heeft aangegeven. Die punten luidden:
I. Een politiek, gericht op werkbehoud en
■werkverruiming, waarin een doelmatige indus-
triallseertng een belangrijke plaats zal moe
ten innemen.
De z.g. aanpassingspolitiek der Regeennr
naar een lager niveau, geschiedde óók aan de
zjjde der z.g, vaste lasten en prijzen.
III. Betere hulp aan werkloozen, waarbij het
verschaffen van werkgelegenheid, ook bij niet-
aanstonds-productieve werken, sterker dan tot
dusver moet worden Ingeschakeld.
IV. De hulp aan jeugdige werkloozen zal in
bet teeken moeten staan van verschaffen van
de algemeene maatregelen tot
werkverruiming.
Zondag 15 April werd in de voormalige wo
ning van Mgr. Nolens aan de Prinsengracht
No. 36 te Den Haag een eenvoudige gedenk
steen onthuld, gewijd aan de nagedachtenis
van den grooten staatsman. Het Kringbestuur
Den Haag van de PartU nam hiertoe het ini
tiatief. De onthulling werd gevolgd door een
gedachtenls-rede van Prof. Aalberse.
Vertegenwoordigd zullen zjjn
de drie havendistricten Amsterdam,
De havenaalmoezenier van Amsterdam, rector
J G. Welsch, zal te half tien aan boord de H.
MIs ppdragen, waaronder de havenaalmoeze-
nleer van Rotterdam pater v. Rixtel S. O. J.
de predikatie zal houden.
Na een lunch aan boord vangt de groote
vergadering aan. De voorzitter, het Kamerlid
O. H. v. d. Bilt, zal de bUeenkomst openen,
waarna Z. H. Exc. Mgr. Aengenent het Fede
ratiebestuur zal Installeeren.
Als sprekers zullen optreden rector Welsch
en pater Rixtel over hun havendistricten als
mede de heer H. Post over de Crewbeweging
In Nederland.
Zondag as. wordt te Amsterdam de eerste Na
tionale bUeenkomst van het „Apostolaat ter Zee"
in Nederland gehouden omvattende de drie na
vendistricten Amsterdam, Rotterdam en IJmul-
den-Velzen alsmede 20 afdeellngen.
De Directie der MU. Nederland heeft welwil
lend de Johan van Oldenbarneveldt ter beschik
king gesteld.
Te half tien zal rector J. G. Welsch, haven
aalmoezenier te Amsterdam de H. MIs opdragen
met predikatie van pater Rixtel 8.CJ, haven
aalmoezenier te Rotterdam.
Na de lunch zal de voorzitter, het Kamerlid
C. H. v. d. Bilt de bUeenkomst openen, waarna
Z. H. Exc. Mgr. Aengenent het Federatiebestuur
officieel zal installeeren. Rector Welschr pater
Rixtel en de heer H. Post zullen spreken os
over de Crew-beweglrig ten onzent.
De dag wordt besloten met een pontificaal Lof
In de Sint Nicolaaskerk te Amsterdam.
Deel van deze eerste nationale bUeenkomst
is een nationale opleving te verkrijgen van
het Apostolaat ter Zee in heel Nederland,
gezien In t kader van het algemeen missie
werk der Kerk.
Alle geloovigen worden daarom ait-
geneodigd het Pontificaal Lof Zondag la de
8t Nicolaaskerk bü ie wenen.
leven goed vinden of veel te langzaam,
neer wü geestelük of llchamelUk
meenen, dat een volgende tUdsperiode
geluk zal brengen. Maar alles bü elkaar kun
nen wü dien tüd toch niet begrijpen, zoodat ons
leven ons een groot raadsel bUJft.
Ken uw tUd! Moeten wU tenminste niet
probeeren dien graadmeter van ons kost
baar leven te verstaan? Het hart van den wUze
kent tUd en antwoord, zegt de Prediker. Laten
wu dit Mjord tot uitgangspunt nemen.
Er wordt in onze wereld om daden geroe
pen. Geen woorden meer, maar daden! Die
kunnen ons uit de ellende helpen; die zullen
het vastgeloopen wereldhuishouden weer op
gang brengen; die zullen ons leven weer rUk
en gelukkig, levenswaard maken! Ondertus-
schen is er van verlossing brengende daden
minder dan ooit iets te zien; ondertusschen
wordt er ontzaglijk veel gepraat en geschre
ven. in parlementen en op meetings, voor de
radio, in kranten en brochures. Er worden
duizend en één oplossingen aan- de hand ge
daan om de crisis op te lassen; uitkomst ech
ter brengt niemand. En toch vindt elke theorie
nu gretig gehoor. We verslinden elkaar met
critleken en wie het meeste geluid maakt,
heeft de meeste kans hoorders te vinden. Zoo
gaat het ook in den dagelijkschen omgang. De
vlotte prater trekt de meeste aandacht; de ge
zellige causeur is het middelpunt van een ge
zelschap; de vleier heefts niets dan vrienden.
De stille werkers zün de paarden, die de ha-
verdlenen, maar haar niet krUgen. Wie weet
te proflteeren van andermans Intellect en Werk
kracht, is de gevierde man!
Wanneer ons leven bepaald wordt door onze
daden, a'anneer de ons toebedeelde tUd” verre
kend wordt met den arbeid, dien wu met goe
de intentie en zuivere bedoeling verrichten, dan
zullen er velen bedrogen uitkomen. Velen toch
vullen hun leven grootendeels met U delen
praat, dien zU als wUsheid opdienen en veel
arbeid wordt er met verre van nobele bedoelin
gen vefricht.
Wie er van overtuigd is, dat hü van leder uur
rekenschap zal moeten geven, die zal op zün
tong en op zün handen moeten letten. HU zaï
vóór alles trachten de plichten van zün staat
stipt te volbrengen, dat Is voor de meesten de
dagelyksche arbeid, waarmee zU him brood
verdienen. Die plichten toch vullen voor het
grootste deel ons leven; alles, wat daarmee in
strijd komt, moet op den achtergrond. Er zün
er maar al te veel, die meenen, dat zü voor de
gemeenschap mogen werken zelfs ten koste
van hun eerste plichten. ZU bedriegen zichzelf:
de plichten van staat gaan altUd vóór, hoe ge
ring en eenvoudig zü ook lUken en hoe verhe
ven en aantrekkelUk ander werk ook is. Wie zich
van den anderen kant louter met zün dagtaak
tevreden stelt, terwUl hü nog overvloed van
energie voor de gemeenschap over beeft, die
begraaft de helft van zün talenten, waarover
hem niettemin rekenschap zal worden ge
vraagd.
Met de taak onzer handen alleen echter zUn
wU er niet. Een gevaarUJker bezit Is onze tong.
Daar is niet veel kans, dat wU hiermee te weinig
presteeren! Nog altUd geldt: spreken is zilver
en zwUgen goud. Er wtordt zoowel In het open
baar als in het particuliere leven veel en veel
te veel gepraat! Menigeen zwUgt staat er In
de Schrift omdat hU niet verstandig praten
kan; een ander zwUgt omdat hU den geschlk-
ten tUd tot spreken kent. De wUze zwUgt tor
de geschikte tUd gekomen Is: maar de lichtzin
nige en de dwaas let op geen tUd.
Ziedaar een diepzinnige vermaning, welke
het antwoord kan geven op de vraag: wat Is
rijd, wat beteekent hU in mUn leven? Dit: d^
gelegenheid om te werken en te spreken! Doe
het werk, dat uw plicht u voorschrijft met
In de maand
Invoering ,van het z^.
waardoor men zich kan abonneeren op alle uit
gaven der PartU, daarbU Inbegrepen het
maandblad „De R.K. StaatspartU” en het
propagandablad „De Opmarsch”.
Het Centraal Adviesbureau van Gemeente
politiek stelt zich ten doel het uitbrengen van,
adviezen aan R. K. Raadsleden, leden der Par
tU en hun Fracties in de Gemeenteraden.
et hart van den wUze kent tUd en ant
woord, zegt de Prediker. Wat beteekent
dit? Kennen wU den tUd?
Er is weer een Jaar voorbU gegaan. Wat zegt
ons dit feit? Onze herinnering hangt aan en
kele gebeurtenissen: in het begin des jaars
stierf een koning van een naburig land, plot
seling. Er ging een schok door de wereld. Er
was groote rouwplechtlgheld, er was de vreug
de en de triumf van een nieuwen. Jongen vorst.
In eigen land ging een algemeen beminde
konlngsvrouw op hoogen leeftUd rustig en vre
dig den eeuwigen slaap in. Met piëteit en ont
roering droeg het Volk de vereerde moeder der
Landsvrouwe ten grave. Korten tUd later deed
de onverbiddelUke dood opnieuw een greep
naar ons vorstenhuis: midden In zUn jaren
werd vrü plotseling de Prins Gemaal weggeno
men. In bet buitenland vielen door moorde
naarshanden staatshoofden op de meest onge
legen momenten, zoodat het oude Europa op
■Un grondvesten schudde en wU, Westerlingen,
nog niet hNssiiinr<’Bn den schrik van 1914, tot
tweemaal toe een nieuwen nog gruwelUker
reldoorlog vreesden. En nog slechte enkele
ken geleden bracht een luchtramp rouw in het
hart van een volk, dat zUn roem in de lucht
vaart beeft gesteld.
Zoo staat de tUd geteekend met de
van den dood.
Vraag echter in uw omgeving: op welken dag
stierf koning Albert; welke, was de datum
waarop koningin Emma of Prins Hendrik war
den begraven; wanneer vielen de schoten in
Weenen, wanneer In Marseille? Tien tegen één
dat niemand U een juist antwoord geeft. Ve
len zullen U zelfs de Juiste maand niet meer
kunnen zeggen. Dan komt 1935. De kranten
herinneren in de necrologieën aan al deze fei
ten en in den loop van het nieuwe Jaar zullen
Mj opnieuw op den Julsten datum nog eenmaal
vermelden: verleden jaar deed de Belgische
Koning op dezen dag zUn doodelUken val; het
is vandaag Juist een Jaar geleden enz..... En
dan behoort dit alles voor goed tot de geschie
denis, dat tril zeggen, dat het thans levend ge
slacht er geen notitie meer van neemt: een
volgend geslacht zal in de geschiedenisboeken
leeren, vrat wU bezig zUn te vergeten.
Voor eenige jaren stierf een der grootste Ne
derlanders, Prof. Lorentz. HU werd met vorste
lijke eer in zUn woonplaats begraven: de
straatlantaarns brandden bU dag en waren met
rouwfloers omtrokken. Het was een heel bUzon-
man,
maar weinigen In een eeuw
Wie week, nog den dag van zUn
de maand, wie het Jaar? Bui
ten de familie en de zeer nauwe omgeving zul
len het er maar zeer weinigen zUn. Dat is de
tüd. Alles vloeit heen, zei de Romelnsche dich
ter Ovldlus reeds, en ieder beeld wordt tot een
schim. Ook de tUden gaan voorbU in de voort
durende beweging, geluk een stroom; immers
een stroom kan men niet vasthouden, evenmin
het vluchtige uur.
Dit is een der groote geheimen van ons leven
waarover wU van tUd tot rijd graag mUmeren,
omdat wU er zelf zoo nauw bU betrokken zün
De grootste problemen laten de massa koud,
omdat zU niet het gevoel heeft persoonlyk be
lang te hebben bü de oplossing. Maar dat heen-
zchieten van den tUd houdt de zekerheid in
dat voor een ieder de dag komt waarop de tüd
voor hem stil zal staan en er voor hem ge<X
tUd meer zal zün. Daarom zün de kalenders
met de vallende bladen zoo in trek.
In de dageUJksche levensbeslommerlngen zün
de uren, de dagen, de maanden .Vbor ons als de
vogels, die geregeld boven onze hoofden vliegen
en waarvan wij geen notitie nemen. Vogels zijn
er Immers altijd: kraaien en spreeuwen, mus-
schen en zwaluwen, duiven en meeuwen, op
het land en in de stad: vogels vliegen er altUd
dus slaan wü er geen acht meer op, evenmin
als op de boomen en de huizen. Maar een en
kele maal komt het voor, dat wü op een stillen
middag thuis in onze kamer voor het raam
zitten en er plotseling een vogel op de ven
sterbank komt strijken. HU trippelt eenige ma
len statig been en weer; wü weten niet of hü
naar binnen gluurt, of hü tegen de ruit tikt
met zün snavel of dat hU niets ziet en maar
toevallig langs het glas streek. Dan is hü weer
Ineens verdwenen. En wü kunnen dan eenigen
tijd napiekeren over zulk een vogel en over de
vogels in het algemeen. Zoo gaat het ook met
den tüd, met de uren. Bü een algemeen beken
den of een ons persooniük dierbaren mensch
maakt de dood plotseling een einde aan den
tüd. WU staan bü een geopend graf: voor wi»
daarin wordt neergelaten is er geen tüd meer;
en wü peinzen over den tüd. Zoo ook straks:
het heele Jaar door heeft de klok geslagen:
uur na uur, waarschuwingen, dat wü aan ons
w^rk moesten gaan, dat onze trein vertrok, dat
wü ons te rusten moesten begeven en heel veel
uren sloegen wel, maar we hoorden ze niet, om
dat ze ons niets zeiden. Maandagavond komt
het middemachtelük uur als een vogel op onze
vensterbank: t is de scheiding tusschen een
oud en een nieuw Jaar en we peinzen even. Im
mers, ons leven, het dierbaarste wat we heb
ben, tellen we met jaren: vüftig, zestig, zeven
tig, een heel enkele tachtig. Doch alles bü el
kaar zün het toch maar enkele tientallen van
jaren. Daarom is het einde van een oud en het
begin van een nleuW jaar in ons oog zoo be
langrijk: een Jaar is zoo snel voorbU en het is
toch zulk een groot stuk van ons kostbaar
Jeven!
Is daarin niet iets om kregelig te worden?
Ons leven, dat warmbloedige, kostelüke bezit,
dat wü voortdurend Koesteren en te goed doen;
•lat leven, waaraan wü zoo innig verknefcht
«Un, het staat in den tüd en wtordt door den
tüd bébeerscht. Het is begonnen op een mo
ment, dat wü er on» niet van bewust waren en
hel zal eindigen op een oogenbllk, dat wü bü
benadering zelfs niet kunnen bepalen. We me
ten het met dagen, maanden en jaren, we noe
men dat „onzen tüd.” En deze ontglipt ons tel
kens; hü gaat veel te snel, wanneer wü het
In 1922 vroeg Mgr. Calller zg., zelf zoon van
een Vlissingschen loods, den E.E.PP. Capucünen
zich te willen belasten met de zielzorg voor de
zeelieden.
In 1924 werd te Rotterdam daarmede be
gonnen. Amsterdam volgde 1927.
Het Nederlandsche volk, het volk van de zee,
kan zün eigen volk ter zee nauwelUks aanvoe
len, laat staan: begrijpen! Daarom was het be
gin zeer moeilük. Maar niettegenstaande dat
nam het werk zün voortgang. Zoo kwam in
1934 de „Federatie van de Genootschappen van
het Apostolaat ter Zee” tot stand. Het Presi
dentschap daarvan aanvaardde ZH. Excellentie
Mgr. J. D. J. Aengenent, Blsschop van Haar
lem, in Wiens diocees onze groote havens
Rotterdam en Amsterdam liggen.
DN*eigenlUke taak van de Federatie is:
van algemeene leiding aan alle
actie uitgaande van het Apostolaat ter Zee in
Nederland;
b. het verzekeren van het contact met het
Internationale Hoofdkwartier (AM.I.C.) te
Londen en de verschillende nationale centra’»
Wat het geven van algemeene leiding betreft,
zoo bepaalt deze zich:
1. tot het coördlneeren van de actie welke
de autonome havendistricten Amsterdam. Rot
terdam, Velzen-IJmulden en de afdeellngen
zooals Den Haag en bovendien de Crew-bewe-
glng alom in den lande ontwikkelen. ZU allen
hebben weliswaar eigen aspecten, maar toch
voor 90 pet. gemeenschappelijke belangen;
2. tot het consolldeeren van het Nederland
sche Apostolaat ter Zee. Hier betreft het niet
alleen den louter formeel-juridlschen uitbouw,
maar hier gaat bet vooral om de schepping
van een gezonde basis, dL: de verschaffing van
de gelden noodzakelUk voor de uitoefening van
de practlsche zielzorg onder alle zeelieden die
onze havens binnenvallen.
Zonder coördinatie wordt het hotsen en bot
sen met het lamentabele gevolg, dat een groot
deel van de vruchten verloren moet gaan; zon
der consolidatie biüft ons werk ephemerisch, het
werk van een dag, dat niet verankerd nood
zakelUk moet ineenstorten.
Rotterdam en IJmuidenVelzen
met 20 afdeelingen.
De directie van de Mij. „Neder
land" heeft welwillend de „Johan
van Oldenbamevelt" afgestaan voor
deze bijeenkomst die onder leiding
zal staan van Z. H. Exc. Mgr. Aen
genent, Bisschop van Haarlem.
Een groote beteekenisvolle dag
zal Zondag aldus zijn voor het
„Apostolaat ter Zee”. Mgr. Aen
genent zal het Federatiebestuur in-
stalleeren, zal de bijeenkomst leiden
en den dag besluiten met een Pon
tificaal Lof in de Sint Nicolaaskerk.
Ofschoon gelukkig de gezondheidstoestand
van Z. H. Exc. den Aartsbisschop vooruitgaat,
laat deze echter niet toe, dat dit Jaar nieuw
jaarsreceptie gehouden wordt.
Tot nadere aankondiging zal Z. H. Exc. ook
nog geen audiëntie verleenen.
dere begrafenis voor een buitengewoon
één, zooals er
voorkomen,
sterven, wie
et blükt herhaaldelük, dat de merischen
heel weinig van de beteekenis en, van 0»
verschijnselen van hersenschudding we
ten. Dit nu Is te betreuren, want daardoor wor
den herhaaldelük groote fouten gemaakt, die
later met veel moeite moeten worden hersteld,
en die soms zelfs in ’t geheel niet hersteld
kunnen worden.
De hersenschudding is büna steeds het ge
volg van een geweld aan het hoofd; dat iemand
op zijn achtervlak valt of op de schouders en
daardoor een hersenschudding krügt. is een
zeldzaamheid.
De verschünselen zün de volgende: De ge
troffene is bewusteloos, hü ziet niet, hü voelt
niet en bü hoort niet. Hü «iet er uit als iemand
die in diepen slaap is, maar toch zün er ver
schillen. De ademhaling is' n.l soms snel, luid
ruchtig en snorkend, dan weer is de ademha-
I‘ng cppervlakklg: soms schünt de getroffene
in *t geheel niet te ademen gedurende eenigen
tüd. om dan ineens weer met een diepen zucht
te beginnen. De pols is in den regel langzaam,
tot slechte 40 slagen per minuut. Hoe langza
mer pols, des te heftiger is de hersenschud
ding. Maar nog erger is het, wanneer de pols
heel klein en dun en zeer snel wordt. Dit is de
ernstigste vorm.
De oorzaak van dit alles is, dat de hersenen
in hun geheel getroffen zün; het is dus niet
een beleedlging van een deel van de hersenen,
want daarbü ziet men zg. haardverschünselen
optreden. Maar daarover straks.
Behalve de zooeven genoemde verschünselen:
bewusteloosheid, polsverlangzaming, storing van
de ademhaling, is er nog een ander belangrijk
verschünsel, n.l. bet braken. Zün al deze ver-
schünaelen tezamen aanwezig, terwül er geen
andere bükomen, dan is de getroffene zeker
onderhevig aan een hersenschudding.
Deze kan echter, zooals reeds werd opge
merkt, lleht of zwaar zün. Het kan zün, dat
de patiënt b.v. slechte zeer korten tüd bewus
teloos is, een iets verlangzaamde pols heeft.
Gedurende zün bewusteloosheid beeft hü dan
v/at onregelmatig geademd; maar hü komt weer
heel snel bü bewustzün. Hü haalt diep adem,
braakt, maakt de oo^n open en probeert op te
stean. Hü klaagt over duizeligheid, staat wat
ofivast op de beenen, heeft oorsulzen, hoofdpün
en voelt zich zeer vermoeid.
Eigenaardig is, dat de getroffene zich niet
mrer herinnert hoe het dhgeval gebeurd is en
soms herinnert hü zich ook niets van de ge
beurtenissen, die onmiddellük aan het ongeval
zijn voorafgegaan. Hü weet b.v. dat hü om
8 uur met den motor van Haarlem 1» vertrok
ken, en weet dat hü Halfweg is gepasseerd,
maar wat er tusschen Halfweg en Amsterdam,
waar het ongeluk hem getroffen heeft, is ge
beurd. weet hü niet. Later komt deze herinne
ring dikwüls Weer terug.
Deze lichte gevallen zün ml. de gevaarlükste
Hetzü uit onkunde, hetzü uit achteloosheid
worden ze vaak verwaarloosd. Het gevolg is
vaak, dat de patiënten, niet behandeld zünde,
klachten blüven houden en wel voornamelük
over duizeligheid, hoofdpün en vermoeidheid
en verminderde arbeidsprestatie. De patiënt
wordt daardoor onrustig en zenuwachtig; ieder
een weet dat onrustige en zenuwachtige men-
schen vaak een weinig duizelig zün, hoofdpün
hebben, spoedig vermoeid zün en niet zoo goed
meer kunnen werken als een evenwichtig
mensch. Wanneer nu deze patiënten bü de
RUksverzekerlngsbank zijn verzekerd, wordt hefc t
nog erger. De patiënt houdt natuurlük vol, dat
al zün klachten onvermijdelük zün; de contro- j
leerende geneesheer denkt dat de nervositeit
«n het, verlangen naar rente ook wel een rol
zouden kunnen spelen. Maar de controleerende
geneesheer kan niets bewüzen. In dit stadium
Is het haast onmogelük uit te maken ot de
klachten echt züh, dan wel of zü door zenuw
achtigheid of door leugen worden aangedikt.
De patiënt wordt een klage^, zoekt het telkens
weer hooger op en wordt voor zich zelf en
voor anderen onverdraaglük.
De man had dadelük behandeld moeten wor
den: deze behandeling is uiterst eenvoudig en
bestaat hoofdzakelük, althans in de lichte ge
vallen, uit bedrust. Wanneer de hulp van den
dokter dadelük wordt Ingeroepen, genezen ver
reweg de meeste gevallen snel en zonder eenlg
spoor achter te laten. Is de hersenschudding
e-nstlger, dan is ook de behandeling Uveriger.
Er worden zoo noodig maatregelen genomen om
het hart aan te zetten, om de lichaamswarmte
op peil te houden: op het hoofd wordt een üs-
blaas gelegd, bet hoofd zelf mag niet hoog,
maar moet laag neergelegd worden.
Wanneer iemand dus even bewusteloos ge
weest is en misselük de lichtste soort van
hersenschudding is het reeds geraden den
dokter te waarschuwen. Met enkele eenvoudige
maatregelen is dan een volkomen herstel te
verzekeren, maar als men wacht, als de patiënt
biüft rondloopen, wordt de behandeling veel
moeüüker en het gevolg lang niet meer zoo
zeker. I
Zoolang de dokter er niet is, late men den
patiënt rustig liggen, of als het niet anders
ksn. vervoer? men hem liggend naar een bed;
laat hem althans plat liggen, met het-hoofd
op dezelfde hoogte als de romp. Men make de
klteren een weinig los, zorge dat de patiënt
niet koud wordt. Andere maatregelen kunnen
alleen genomen worden door personen, die mln
of meer ter zake kundig zün. Men late den
patiënt niet ópstaan.
Het is voor den leek nJ. niet te beoordeelen,
o’ er nog meer is dan een hersenschudding en
aaarom moet men dubbel voorzichtig zün. De
complicaties die zich kunnen voordoen, zün in
hoofdzaak schedelbreuk, bloeding in de herse
nen of bMsenvlieaen, en een nog ernstiger
vorm van hersenschudding, die contusie ge
noemd wordt.
Een schedelbreuk aan den boven-, zü of ach
terkant van den schedel is ook voor leeken vaak
wel duidelük; men doet echter goed er niet aan
te komen. Veel onschuldiger is een gewone
wond aan de schedelhuid. Ook kan echter de
rchedtlbasls gebroken zün, d.w.z. de bodem
van den beenlgen échedel, die echter voor het
oog verborgen is. Heel vaak openbaart zich deae
direct door bloeding uit neus of ooren.
De bloeding in de hersenen of hersenvliezen
is iets wat dikwüls eerst later tot uiting komt.
De oorzaak hiervan is, dat de bloeding op zich
zelf niet het ergste is, maar wanneer de bloe
ding onzichtbaar voortgaat, dan worden
door deze bloedopeenhooping de hersenen ge
drukt en dan natuurlük juist dat gedeelte van de
hersenen, waar het bloed zich bevindt. Deae
p.'aats heet dan haard, en er doen zich de xg.
haardverschünselen voor. Kort na het ongeval,
of soms eerst enkele dagen daarna, krijgt de
patiënt b.v. krampen in arm en been; men
weet dan dat op een bepaalde plaats in de
hersenen er iets niet in orde is. In deze geval
len moet dan dikwüls geopereerd worden, om t
bloed weg te nemen en om de bloeding tot
staan te brengen. In den regel kan de medicus
reeds heel gauw zien of er gevaar bestaat voor
een zoodanige verwikkeling.
Merkwaardig is, dat kinderen en vooral kleine
kinderen zoo zeldzaam hersenschudding heb
ben. Hoogstwaarschünlük ligt dit rtasraan. dat
bü ben de
