PER VLIEGMACHINE DE WERELD ROND
„Dank voor stank bij dominee”
MARKTEN
HET GEHEIM VAN
DE 7 WIJZERPLATEN
DONDERDAG 3 JANUARI 1935
BERGEN
EN
Kinderachtige opscheppery
BROEK OP LANGENDIJK
NOORD-SCHARWOUDE
UIT DE STAATSCOURANT
STAAT VAN BESOMMINGEN
UIT DEN OMTREK
Radiobelastingen
AKERSLOOT
DOOR AGATHA CHRISTIE
zün
IWordt vei volgd)
dat natuurlek
kpn
Merkwaardig boekske
van D. J. van der Ven
„EENIG” GEBRUIK IN
ONS LAND
’n Onpassend woord
gesproken
POLITIERECHTER TE
ALKMAAR
NAGEDACHTENIS KONING1N-
MOEDER
r.
467e STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
4de klasse. 3de IQst
Trekking van Donderdag 3 Januari 1935
Hooge Prijzen
Optater uitgedeeld
Een van de zeer enkele dorpsge-
bruiken, die nog getuigenis
afleggen van een groot
gemeenschapsgevoel
Strafzitting van Maandag
31 December 1934
RIJKSVISCHAFSLAG
Alleabonné’s ongevallen ve^rzekS^
Pogingen tot oprichting van een
gedenkteeken tg Amsterdam
f250.- ^•^’SZ^fl25.-S^~.^S f50.-S^^^f40.- Hgtegyt
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
Hester
en
I
ook
8.
STOOMTRAWLERS
KOTTER
E. 34 720.—.
HARING LOGGERS
ge-
224
«e-
zweeg omdat Bundle plotseling de deur
niet
i
.er
De regeerlng der Sovjet-Unie heeft alle van
lampen voorziene radiotoestellen belast met een
bedrag van 24 roebel per jaar.
Op het oogenbllk zijn ongeveer 100.000 van
dergeUjke toestellen In gebruik.
8685
8858
710
2802
5939
6739
9873
1448
3896
6229
7464
1784
4014
6242
7722
De mest en is geen helllgheit.
Maer doet mirakel waer ze lelt.
ik oeaonie oen tya mei net mazen van korte
wandelingen door het oerwoud, waarbij mij op
zekeren dag nog een onaangenaam avontuur te
beurt viel. In gepeins verzonken bemerkte ik
niet, dat op eenlgen afstand voor mü een ge
weldige gedaante uit het struikgewas te voor
schijn kwam. Eensklaps ópkijkend zag ik voor
m|j een geweldige gorilla, die mij tandenknar
send naderde, terwijl hü zijn ontzaglijke klaywen
'naar mij uitstrekte. Ik was totaal ongewapend.
De geweldige schrik, die het zien van dit vrees
aanjagend monster, zoo vlak bü mü, inboezem-
op
aan
in
Te Amsterdam heeft zich een comité ge
vormd om de daden van goedheid en waarach
tige naastenliefde van wijlen H. M. de Ko-
nlngin-Moeder te eeren.
Dit comité, waarvan de burgemeester dr. W.
de Vlugt eere-voorzitter is, heeft tot voorzitter
den heer Jan ter Haar Jr., tot secretaris Jhr.
A. van Lennep, tot penningmeester mr. Chr.
P. van Eeghen.
Het ligt in de bedoeling van bet comité de
verheven taak, welke de ontslapen vorstin sich
zelve had opgelegd, door een allegorisch ge-
denkteeken in een blijvende herinnering te be
waren.
Voor de uitvoering van de plannen zal, wan
neer de bijdragen bekend sijs, een prijsvraag
worden uitgeschreven.
$53
9491
5859
6700
9617
2243
5540
6549
8663
Burgerlijke Stand. Geboren: Johannes
Adrian us/ z. van 8. J. van Wonderen en M
Schouten; Marla Susanna, d. van C. Kooiman
en G. Klein, won. te Amsterdam.
Ondertrouwd: W. Bas te Graft en N. Ban
kersen, alhier.
tnst
tot
ten
nde
del
ta
me
ren
Ice-
iat
:en
ing
eze
noodlgt
thee"
md.
ter
aide
ige-
ide-
i te
Jner
tigst
sko-
van
se
en
en
op
rig
e-
U1
ir-
en
ef
ivolge <Je versekerli
voor een der i
De heer G. J. van V., die In den Kermtsnacht
van 5 op 6 Augustus zoo flauw was in het
café van den goedlgen caféhouder Deutekom te
W.-Scharwoude een glasruit te vernielen, was
ongemerkt gesnapt door rüksveldwachter Rood,
die dit heerschap in de gaten had gehouden.
Deze activiteit kwam meneer van V. echter op
1 maand te staan en tegen deze niet malsche
correctie was hl) in oppositie gekomen. Op den
dag der eerste berechting was hü wegens werk
zaamheden verhinderd. HU was zoo edelmoedig
het feit, in beschonken toestand en kermisstem
ming gepleegd, te erkennen. Rüksveldwachter
Rood vond hem gluiperig en bekend fuifnum
mer op kermissen. De schade was vergoed doch
de officier was onvermurwbaar en verzocht be
krachtiging.
Uitspraak ƒ30 boete of 15 dagen en 1 maand
gev. voorwaardelUk met J. proefjaren.
BU K. B. is met Ingang van 1 Februari 1935
aangewezen als directeur van het Post- en
Telegraafkantoor te Alkmaar de referendaris
der P. T. en T.: W. A. Pabbruwer thans adj -
inspecteur der P. T. en T. te Arnhem.
derland te vertrekken en op dit schip konden
wU nog passage bespreken, zoodat onze familie
leden tevens mededeellng kregen van den tUó
van onze aankomst. Weldra waren wU op zee
en hulstoe. Op het dek gezeten bespraken wU
dikwüte onze avonturen en onze dikwüls won-
derbaarlUke ontsnapping aan een wissen dood.
Ook onze vriend American Pete werd vele ma
len eerbiedig herdacht en soms kreeg ik tra
nen in mün oogen als ik dacht aan de laatste
rustplaats van dezen moedigen Indiaan, daar
in dat eenzame oerwoud.
Een zich in het café van den heer Mol te
Rustenburg gem. Ursem bevindende kermis
reiziger en woonschlpbewoner, Gerrit Jan F.,
had op 8 Juli een ander herbergbezoeker, den
heer L. van Saaze, zonder eenig bepaald mo
tief, volgens dezen heer, zulk een what you call
toegediend, dat de politierechter het noodlg
oordeeHe dezen geweldenaar 1 maand de
petoet in te drukken. De veroordeelde kwam In
verzet. De officier requlreerde bekrachtiging.
Uitspraak conform.
Oentoeng 110 manden li
3840 Ges. Oath. 90 mi
El. 135 manden f240
1600dê’ Emma
Jac. Clasln* 350 manden 2390.
Wat is elgenlük die mestgave aan dominee?
In deze gave fceeft de boer, symbolisch ge
sproken, het beste wat hü kan geven, want
daarin zün geconcentreerd en gecondenseerd
de essence voor' de komende welvaart. Voor
den predikant, zoogoed als voor den rijken
scholteboer en het arme keuter-boertje de
daglooner had de mest tot voor kort on-
noemlUke waarde, want ook in de agrarische
samenleving van de boersche huishouding op
menige pastorie was de mest een absolute
noodzakelijkheid. Zonder landbouw zou me
nige dominee niet hebben kunnen leven en
daarom werd de pastorle-hof ook traditioneel
zeer ruim gemeten, zoodat hü niet zeiden den
omvang van een klein landgoed besloeg. Hoe
schraler de grond, des te royaler beschonken
Lond Caterham maakte een afkeurend
baar.
„Ik wou dat je dat niet gebruikte. Bundle.
We begonnen juist over iets anders te pra
ten.”
„Ik begrüp niet waarom u zich daar zooveel
van aantrekt", zei Bundle, „men moet toch er
gens sterven."
„Dan hoeven ze nog niet in mün huls te ster
ven”, zei lord Caterham.
,Jk zou niet weten waarom niet. Er zün èr al
zooveel in gestorven. Massa’s duffe oude groot
vaders en grootmoeders.”
„Dat is wat anders", zei lord Caterham. „Na
tuurlijk verwacht ik dat de Brents hier ster
ven die tellen niet mee. Maar ik heb ernstig
beswaar tegen vreemdelingen. En ik heb voor
al bezwaar tegen lükschouwlngen. Het zal spoe
dig een gewoonte worden. Dat is de tweede al.
Herinner je al de drukte die we vier jaar ge-
twee haakjes, ik
irge Lomax.”
Begrafenis J. H. Keizer Op de Alg. Be
graafplaats had Maandagmiddag de teraarde
bestelling plaats van den heer J. H. Keizer,
redacteur-ultgever van de N. LangendUker Cou
rant. Er was veel belangstelling Een zevental
kransen dekte de baar. De. van Dük voerde bü
de groeve het woord Spr. richtte nog eenlge
troostwoorden tot de familie.“wayrna burgemees
ter jhr. van Spengler namens de gemeente een
laatsten groet bracht. Tien jaar heeft wijlen
de heer Keiser deel ultgmaakt van den ge
meenteraad. Niet alleen in zijn kwaliteit ais
raadslid, maar meer nog als redapteur-stichter
ran de N. Langendijker Courant heeft de over
ledene de belangen zijner geliefde gemeente be
hartigd. Hiermede was de eenvoudige plechtig
heid afgeloopen.
gedaan had. Alle bedienden werden ondervraagd
en deden een eed. dat zij die lamme dingen
niet aangeraakt hadden. Het was dan ook nogal
een geheimzinnige zaak. En toen bij de lijk
schouwing stelde de lükschouwer vragen en je
weet hoe moeilijk het IS menschen van dien
stand iets aan hun verstand te brengen."
„Absoluut onmogtlük." gaf Bundle toe.
moeilijk er naderhand achter te komen.
Aate ia braad Dinsdagmiddag is een auto
van den heer N. uit Alkmaar aan den Heeren-
w%g onder deze gemeente in brand geraakt. De
bestuurder is uit de vla^unenzée ongedeerd weten
te ontkomen. Kortsluiting schijnt de oorzaak te
Zün.
Geslaagd Voor het op 10, 11 en 12 Decem
ber IJ. gehouden examen in T boekhouden, ran-
wege de Vereenlglng van Leeraren in de Han-
delswetenachappen, slaagde onze plaatsgenoot,
de heer J. Th. M. Punt.
1640Schoor! 500 m.
tanden 1670.Leentje
Zeehond 110 manden
‘720Walrus 90
manden 2670.
IJMUTDEN, 3 Jan. RljksAschafslag
Tarbot per kg. 0.901.00, Griet per 50 kg. 11.00
26.00, Tong per kg. 0.851.25, Groote Schol
13.50—19.00, Middel Schol 14.00—17.00. Zet Schol
16 00—18.00, Kleine Schol 80)0—19.00, Schar
11.00, per 50 kg.. Rog per 20 stuks 123022.00.
Vleet per stuk 0.48. Plrterman en Poon 6.00
9.00. Groote Schelvtech 40.00, KI. mid. Schel
vtech 18.50—32.00, Kleine Schelvisch 5 00—32.00,
per 50 kg.. Kabeljauw per 125 kg. 30.00—63.00.
Gullen per 50 kg. 3.60—16.00. Leng per stuk
0.55—230, Heilbot per kg. 0.80—1.00, Wijting
per 50 kg. 1.905.40, Kóolvtech per stuk 0.07
0.25. Makreel perf 50 kg. 2.50—10.00, Versche
Haring per kist 2.065.50.
drukte fn aanmerking neemt, die de dikkop van
een Inspecteur erover maakte. HU u dat zaakje
van vier jaar geleden nooit te boven gekomen.
Hü vindt dat ieder overlUden, dat hier plaats
vindt noodzakelükerwüze het gevolg van een
misdaad moet zün, en van een ernstige poli
tieke beteekenis. Je kunt je niet voorstellen wat
een drukte hü maakte. Tredwell heeft het me
verteld. Hü onderzocht alles wat maar voor
vingerafdrukken in aanmerking kon komen.
En natuurlük vonden ze er slechte van den
dooden man zelf. De zaak is zoo Klaar als een
klontje, ofschoon het een andere kwestie ts of
het zelfmoord of maar een toeval was.”
„Ik heb Gerry Wade een keer ontmoet,” zei
Bundle. „Hü was een vriend van Bill. U zoudt
hem aardig gevonden hebben, vader. Ik heb
nooit iemand ontmoet die meer op een bUjmoe-
dlgen nietsnut ter geleek dan hü-**
,.Ik vind niemand aardig, ale in mün huis
komt sterven om aan mü te herinneren," zei
lord Caterham stüfhoofdig.
„Maar tk kan me toch ook niet voorstellen
dat iemand hem vermoord zou hebben,” ver
volgd* Bundle. „Dat is een absurd ld«s.”
.Natuurlük," zei lord Caterham. ,,Of liever,
dat sou iedereen vinden, behalve zoo n ezel als
inspecteur Raglan.”
„Ik denk dat hü zich erg gewichtig voelde,
toen hü naar vingerafdrukken zocht," zei
Bundle sussend. ,Jn ieder geval hebben ze rap
port uitgebracht als „dood door ongeluk." te
bet niet?”
Lord Caterham beaamde dit.
„Ze moesten zich toch eenlge consideratie
loren en weldra was ik weer geheel opgeknajft,
waarbij ik een relaas kon doen van mün we
dervaren. Wat het ondier belet had mü aan
te vallen, is mü een raadsel gebleven.
Thans besloten wU onze reis weer voort te
zetten. Noemenswaardige Incidenten deden zich
verder niet voor en zoo bereikten wü dan zon
der ongevallen Batavia. Het eerste, dat wü de
den, was onzen verwanten onze behouden aan-
komstmededeelen. Tevens hadden wij het ge
luk dat een der grootste Nederlandsche mall-
booten juist op het punt stond naar het moe-
betoonen met de gevoelens vanjüjn zuster.”
„Had hü een zuster? Dat wtet ik niet.”
,.Een stiefzuster geloof ik. Zü was veel jon
ger..."
Hü i-1’.
uitrende.
.Mac Donald," riep Bundle met een heldere
autocratische stem.
De keizer naderde. Iets wat men voor een
welkomstgltmlach zou hebben kunnen houden
trachtte tot uiting te komen in zün gelaats
trekken, maar de aangeboren droefgeestigheid
d.w-s. dat de Hehgelosche boeren nog in staat
zullen blijven,.} om dominee s tuin,
steeds zooveel
den, nog behooi
de, deed mü het bewustzün verliezen.
Ik stortte neer en wist verder van niets. Later
bleek, dat Oom Sydney mü gemist had, toen
hü van de pacht terugkeerde. Hü had zich erg
ongerust gemaakt, toen hü. terwül uur na uur
verstreek, niets van mü hoorde en eindelük was
hü op zoek gegaan.
Gelukkig had hü mü spoedig gevonden. Na
tuurlük was hü hevig geschrokken, toen hü
mü zag liggen. Hü dacht minstens, dat een of
ander roofdier mü gedood had. Gelukkig bleek
hem, dat ik slechts mün bewustzün had ver-
400—*5619
200— 19208
Prijzen van 65.
1414
3157
6033
7094
1789
4102
6341
8280
9896 10779 10861 11140 11896
11753 11810 11828 11999 42007 12021 12196 12382
12437 12711 12744 12825 13339 14140 14658 15836
16026 16078 16090 16278 16422 16553 16635 16838
17017 17042 17154 17426 17450 17491 17532 18045
18188 18433 18770 18849 19159 19620 19721 30311
20286 20321 20487 20647 20796 20875 21262 21611
21639 219Ö7 23150 22927 22940 23244 23427 23773
23882 23902
Verbeter. 4de kl. 2de Ujst. Ontbrekzn: 9473;
9483; 9498. f
om dominee's tuin, waaraan
itnemeride zorgen besteed wor-
ttük van mest te voorzien. In
onzen modernen|tüd verdwünen helaas steeds
„een-
„Maar het geeft niets. Wat had je tegen Mac
Donald te zeggen f"
„Ik probeerde hem te genezen van de ge
dachte dat hü'Onze Lfcve Heer is. Maar dat U
een onbegonnen werk. Ik denk dat de Cocte's
geen goeden Invloed op hem gehad hebben. Mac
Donald te echt iemand om geen steek te geven
zelfs niet om de grootste stoomwals die ooit
bestaan heeft. Wat is lady Coote voor iemand?"
Lord Caterham dacht na over deze vraag.
„Vrij wel zooals tk me mevrouw Slddons ‘voor
stel.” zei hü elndeUlk. „Ik vermoed dat ze veel
heeft gegaan aan dikttantentooneel. ik hoorde
dat ze erg tn de war is gebracht door die wek-
kergeschiedenls.
„Welke wekkergeechledenls?”
„Tredwell heeft het m. Juist verteld. Het
schünt dat de logé's jutet een grap wilden uit
halen. Ze hadden een massa wekkers gekocht en
verborgen die op allerlei plaatsen in de kamer
van dien Wade En toen stterf die aime kerel
zooals je weet En dat maakte het geval eeiügs-
zlns beroerd."
Bundle knikte.
„Tredwell heeft nog iets anders, wat vrü raar
te over die wekkers verteld," vervolgde lord
Caterham, die zich nu uitstekend amuseerde.
„Het schünt dat iemand ze bü elkaar gezocht
heeft en ze op een rijtje op den schoorsteen
gezet, nadat de arme kerel gestorven
erg
- -- Ik
begreep alles wat Tredwell vertelde maar half.
Tusschen twee haakjes, Bundle, het jongmensen
te in jouw kamer gestorven."
Bundle trok een leelük gezicht.
..Waarom moet men in mün kamer stervenV"
vroeg ze met eenlge verontwaardiging.
„Dat te het juist wat ik immers ook zeg," zei
lord Caterham triomfantelük. ^Onklesch. De
menschen zün tegenwoordig verduiveld oq-
aiesch.”
,J4tet dat het me kan schelen,” zei Bundle
dapper „Och waarom?"
,Mü wel." zei haar vader. ,jnü kan het heel
veel schelen. Ik zou er van droomen boor,
spookachtige handen en rammeldenje ketenen."
„Och kom,” zei Bundle, „onze oudtante is
in uw bed gestorven Het verwondert me dat u
haar geest niet boven u ziet fladleren
.Dat zie ik aotns ook." sei lord Caterham
huiverend. „Vooral als tk kreeft gegeten
„Goddank, dat ik niet bügeloovig ben." ver
klaarde Bundte
heeft
was.”
„En waarom niet?” zet Bundle.
„Dat vind ik oak.” zei lord Caterham. .Maar
daar te klaarblükelük nogal drukte over ge
maakt. Niemand wflde bekennen dat hij bet
der tuinlieden verhinderde dit.
„Freule?" zei Mac Donald.
.Hoe maak je het?” zei Bundle.
„Niet erg best,” zet Mac Donald.
,.Ik wou je eens spreken over het bowllng-
veld. Het gras is er schandelük hoog. Zet er
iemand aan, wil x?”
Mac Donald schudde bedenkelük bet hoofd.
„Dan zou William niet meer aan den border
kunnen werken freule."
,,Laat die border naar de maan loupen,” zei
Bundle. „Laat hem dadelük beginnen. Er. Mac
Donald.
„Ja freule?"
„Krüg wat druiven uit de achterste serre.
Ik weet, dst het niet de geschikte tüd te om
ze te plukken, want dat ts het nooit, maar toch
wil ik ze hebben. Begrüp Je?"
Bundle trad weer de bibliotheek binnen.
„Het spüt me vader." zei ze. „maar !k mocht
Mac Donald niet laten ontsnappen^. U waart
aan het' praten?"
I ^Dat was ik Inderdaad," zei Lord Caterham.
niet uitsluitend vruchtbaar ge
maakt kpn worden van Dominee s eigen
koeien. Mén verleende hem hulp door in na
ture aüerlef geschenken te brengen, allereerst
koemest, wat in den loop der tijden alleen als
een moreele verplichting werd beschouwd, maar
tot* gewoonte-recht verheven werd.-
Van der Ven merkt (zeer terecht, want al
leen in Hengelo (G.) geschiedt het aldus, ge-
lük de predikant, ds. J. Barbas, zoo welwil
lend was ons in te lichten) op, dat dit toen
wel zeer materialistisch gebeuren echter ner
gens zóó poëtisch en zóó feestelük in eere ge
houden wordt als juist op de prachtige pas
torie in Geldersen Hengelo.
Als een boer in het voorjaar zün mest
brengt, dan ontvangt dominee hem met een
„fünen segander”. Mevrouw komt ook aan het
geval te pas met een kopje lekkere koffie en
een koekje, want „voor wat hoort wat" is het
principe der wederzüdsche vriendelüke
negenheldsbetulglngen, die van het „mest-
rüden” overgebracht worden naar het „mest-
maal" of het „mestbier". Immers, terwül
Dominee’s tuinman met een vergenoegd ge
zicht emmers water plenst tegen de wagenwie
len tot er de laatste koemest (die opgeladen is
voor een z.g. „stoltJesberg") drabbig te afge
broken, noodlgen de Dominee en zün vrouw
den boer uit op het .jnestmoaltlen", dat zal
worden gehouden tuaschen den hpoitüd en
den Bunt Jaoplkstüd, wanneer de boeren even
een kleine rustperiode kennen tusschen twee
heel drukke en ingespannen 14 dagen en in
den pastoriehof het best het resultaat te te
bewonderen van hetgeen Dominees tuinman
met behulp van overvloedig geschonken mest
wist te bereiken.
Deftig in het kerke-zwart gestoken, zoo ver
telt Van der Ven dan verder, schrüden de
Hengelosche mest-vaarders dan op den bewus-
ten feest-avond naar de‘pastorie -in den ver
maarden Achterhoekschen „lange-weg-pas”
volkomen juist geteekendl). De ouderen van
dagen komen met den „beenenwagen”, waarbij-
heF gewoonte is, dat de boer drie passen vdor
de vrouwe uitgaat, want althans op den gang
Loon met toeslag. Biükens ingekomen be
richt van, den betrokken minister te de proef
met toeslag op. het loon der overheid in het
vrije bedrijf voor de*e gemeente na 1 Januari
1935 verlengd.
c
terhoek 18 b.v. „Olde Wetune” aandenUch-
tenvoortschen straatweg te Varsaeveld, waar
de Abtspol nog in naam herinnert aan de da-,
gen van weleer, toen de broeders van 8t. Pan-
cras en 8t. Odulphus op deze plek zetelden.
In dit boekje, dat deel uitmaakt van de ZR.
'„Libellenserie”, is de heer Van der Ven ge
slaagd, een zeer merkwaardig gebruik rast te
leggen, dat voor zoover ook wü weten
allfen in Hengelo (G.) nog in stand is ge-
hmgien. Het werkje bevat tallooae goedgelü-
kende en met de werkelükheid overeenstem
mende foto's (gelük wü uit ervaring kunnen
beoordeelen). Dominee met zün echtgenoote,
de boeren aan den mestmaaltjjd, de vrouwen,
aan den „mestdisch in de „Hengelosche” pas
torie, de rondwandeling door den grooten tuin
van den predikant, de meestwsgarven vóór het
uit de veertiende eeuw dagteekenende kerkge
bouw der Nederl. Herv. Gemeente in het dorp,
en vele anderen.
Echter bevat het één minder Juiste voorstel
ling, hetgeen te betreuren valt, ook al. omdat
er aanstonds het oog op valt. De teekenlng
op den omslag stelt nJ. een boer voor, die
met een greep (mestvork) in de hand mest
rondstrooit. Hierbü heeft de teekenaar zich
niet gerealiseerd, dat men den mestvork aan
het uiteinde niet vasthoudt met den linker-
doch met de rechte rhand. Want het te uit
sondering, als een boer .Jinks” De hoed
van den afgebqelde te bok typisch on-Gel-
dersch. Doch deze kléine foutjes vergeeft
men gaarne, afe mep-kennis neemt van den ge-
beelen inhoud, die voor beoefenaars van fol
klore en oudheidkunde van veel waarde is, te
meer, waar de schrijver zich ook de moeite
troostte, om waar mogelük dit Achter-
hoeksche gebruik te vergelüken met overeen
komende zeden in andere landen van Europa,
met name Scandinavië, waarvan hü, biükens
andere publicaties, ook büsondere studies ge
maakt heeft.
Niet onaardig en ook niet ten onrechte, be
sluit dit werkje met dewoorden: „Mogen tot
in de lengte der tüden de boeren en de pre
dikant van Hengelo (G.) het domineesmest-
rijden en het domlneesmestmaoltien in eere
houden, zoodat er althans één plaats in Ne
derland is, waar geen „stank voor dank”, maar
„dank voor stank” wordt gegeven.
De .stank” valt intusschen nogal mee, naar
wü zelf wel eens constateerden. En de dank
van belde partüen dongke en boeren is
„gelUk en gelükvormig", gp-z. wederzüdsch.
Wü vroegen den Hengeloschen predikant
nog, hoe een en ander dit jaar verloopen was.
Zeer welwillend werd ons geantwoord, dat er
dit voorjaar vier karren mest ontvangen wer
den. En de dominee voegde aan zUn schrijven
nog toe: „De tüd der visite is hoogst willekeu
rig; de rondgang door den tuin vonden wij
uit, om In dien tüd de tafel voor de „laatste
acte” te dekken.”
Laten wü intusschen hopen, dat de „crisis”
zich ook hier niet al te zeer zat doen gevoelen.
t. e
,,U zult zeker nooit een groot kapitaal bijeen
krijgen", merkte ze droog on. „al heb je die
ouden Coote heel aardig afgezet, toen je hem
dit huis aansmeerde. Hoe zag bü er uit? Pre
sentabel?”
„Een groote kerel’, zei lord Caterham, ter
wül hü UchteUJk huiverde, „met een rood vier
kant gezicht en donker grijs haar Indrukwek
kend begrüp Je? Wat men een krachtige per-
aoonlükheld pleegt te noemen. Hü riet er uit als
een stoomwals die veranderd is in een men-
schelük wezen.”
„Nogal vermoeiend", opperde Bundle
■onder meegevoel.
„Verschrikkelük vermoeiend sn ruimschoots
voorzien van de meest deprimeerende deugden
als matigheid en stiptheid. Ik weet niet wie
de ergsten zün, krachtige persoonlükheden of
ernstige politici. Ik geef ten zeerste de voor
keur aan de blümoedlge nietsnutten.”
„Een blümoedlge nletsnutter zou den prijs niet
hebben kunnen betalen dien u voor rit oud
mausoleum vroeg verklaarde Bundle.
ALKMAAR, 2 Jan. N V Alkm Kxportvelllng
Aardappelen 3.40 per 100 kg. Andüvl» 1 305.30
per 100 stuks Appelen 7 0011 50 per 100 pond.
Bloemkool 5.5015.00, Boerenkool 0.703 90 per
100 stuks. Gele kool 120 per 100 kg. Groene kool
3 00—5.50. Kropsla 1.30—7.30. Knolselderle 160—-
3.30 per 100 stuks. Peren 5.50 per 100 pond. Prei
4 306 90 per 100 bos. Roode kool 1.003.30 per
100 kg. Selderie 3 40 per 100 bos Spinazie 1.45 per
bak. Spruiten 3.00—6.50 per 100 pond. Uien 1.60
—3.30, Wortelen 0 70—130 per 100 kg. Witlof I
3.50—5.50. Idem II 1.50—3.50 per 100 pond.
BARNEVELD. 3 Jan. 640.000 eieran 3.00-^4.00.
Handel redelük.
BROEK OP LANGENDIJK 3 Jan. 725 kg.
Aardappelen: Blauwe Eigenheietners 1.60. Beve
landers 2.20, 2900 kg. Peen 0.70—1.10, 43 000 kg.
Roode kool 1.103.60. doorschot 1.002.00,
32.000 kg. Gele kool 1.00—1.40. 31.000 kg. Deen-
sche Witte kool 0.701.20, 8.000 kg. Uien. Gele
Uien 2 40—2.50. Grove 2.60—2.70; Gele Drie
lingen 1.401.60, 250 stuks Bloemkool: Reuzen
10.10—11.10, 2e soort 1.50
GOUDA. 3 Jan. Veemarkt* Aangevoerd in to
taal 988 stuks, waarvan .48 slachtvarkens. Vette
1516 cent per pond, levend met 3 pCt. korting.
Londensche 1213 cent per pond, levend met 2
pCt. korting. 274 magere varkens 14.0022.00.
566 biggen 7.009 00, 3 Geldersche koeien 125.00
170.00, 89 nuchtere kalveren 3.006.00. 2 gras
kalveren, 6 bokken en geiten 2.00—5.00 per st.
208 erteterunderen. prüzen als vorige week.
Handel alle soorten redelük.
Algemeene markt. 230 partüen kaas: le kwal,
met Rüksmerk 1820, 2e kwal, met RUksmerk
1617. Handel matig.
420 ponden boter. Goeboter 7580 cent. Wel
beter 7075 cent per pond. Handel vlug.
61000 stuks eieren: kleine klpeieren 2.403.75,
kipeleren 3.003.50. eendeieren 3.00 per 100 st.
Hgndel redelük.
GOUDA, 3 Jan. Coöp. Zuid-HoU. ElerveUlng
ga. Aadvoer 78800 klpeieren: 56-58 kg. 2.80
3.00. 58-60 kg. 3.00—3.10, 60-63 kg. 3 10—3 20,
62-66 kg. 3.20—3.60, bruine 56-58 2.90—4.00,
kleine eieren 2.502.70 per 100 stuks. Aanvoer
1500 eendeieren 1.80—2.50 per 100 stuks.
HOORN. 3 Jan» Kaasmarkt Aanvoer 3 sta
pels. 4077 kg. Fabr kl. 16.00. Handaj matig.
NOORD-SCHARWOUDE. 3 JgnM- 8500 kg.
Uien: Gele Nep 2.10, DrielingenJ^W—1.40. Uien
2 40—2.60, Grove Uien 2.80, 5200 kg. Peen OM—
0.90, 4100 kg. Kroten 0.60—1.60. 149.200 kg. Roode
kool 1.103.10. doorschot 1.00—2JX), 71.000 kg.
Deenache Witte kool 0.701.00, doorschot 0.70,
40.800 kg. Gele kool 1.00—130, doorschot 100.
PVRMZRKND. Z Jan Coöp. Centr. KlsrvalUng.
190.000 esndelsrsn 190—0 10. 75000 kipeleren:
70-80 kg «.10—4 66. BO-66 kg.' 3 40—3 W 63-64 kg.
3.30—3.50. 60-63 kg 3.00—3.40. 58-50 kg 9.90—
3 10. 56-57 kg. 2 80—8 00. 58-55 kg. 9302.70,
50-52 kg 3 40—9.60, 45-49 kg. 2.10—930.
SCHAGEN. 3 Jan. ElerveUlng. 42000 klpeie
ren: 54-56 2.80—3.00, 56-58 3.00—3.10; 58-60 3.1#
—3 30. 60-62 3 30—3 40. 62-65 3 40 3 60. kleine
witte 2.70—240. 600 eendeieren 2.00—2.10.
SCHAGEN 3 Jan Veemarkt. 17 paarden
125.00350. 9 magere Geldekoeien 80.00120, 30
vette Geldekoeien 150.00255, 31 vaarzen 100.00
135, 18 graskalveren 50.00—70, 40 nuchtere
veren 6.0014, 104 vette schapen 13.00—
154 overhbuders 9.0012, 3 bokken en geiten
3, 8 magere varkens 13.0016 per stuk,
vette varkens 3032 cent per kg. 45 biggen
10, 21 konünen 0.50130. 12 kippen M—
cent. Hanen 2575 cent. Kenden 2575 ct.
VARMENHUIZKN, 9 Jan. Ul«n 9.10. Idem groote
Roode kool l.OÓT-920. idem II 1.001.30.
e kool 1.001.40. Witte kool 1.90, Idem II 0.70
80 cen.1 per 100 kg.
-j—en merkwaardig boekske heeft een dezer
- H dagen het Ucht 'gezien bü de uitgevers
Bosch en Keunlng te Baarn. Het draagt
tot titel „dank voor stank bü dominee”:
schrijver, de folklorist D. J. van de? Ven uit
Oosterbeek, behandelt daarin een gebruik, dat
men in ons land slechts op één plaats aan
treft, nJ. in den Achterhoek, te Hengelo (Gel
derland). Het te het z.g. „domlneesmestrü-
den” in het vroege voorjaar en het .jnest-
maal”, dat de geestelüke herder daarvoor als
tegenprestatie in den mldzomertüd heeft aan
te bieden.
De schrijver merkt op, hoe men hierin één
van de zeer enkele dorpsgebruiken heeft te
zien, die nog getuigenis afleggen van een
groot gemeenschapsgevoel. Die gemeenschaps
zin komt in OosteUjk Nederland zeer sterk
tot uiting in groeps- of buurtverband, in het
hooghouden van vele, ook thans nog heilige
„naober” buur)-plichten, maar het Hen-
gelosche mestrüden voor den Dominee te wel
een der steeds zeldzamer voorkomende ge-
meenschapstradlties.
Eertüds, zoo lezen we verder, moeten in tal
van andere dorpen de boeren den Dominee
ook wel gelukkig hebben gemaakt met een
aantal behoorlük opgeladen mestkarren en
thans' nog vraagt teder voorjaar de seerear-
waarde heer pastoor van Gendrlngen op zün
preekstoel aan zün geliefde parochianen of
zü hem de Jaarlüksche mest voor zün tuin
willen bezorgen, gedachtig aan Huygen’s woor
den:
Burgertüke Stand. Geboren: Trijntje, d.
van D. Bakker en M. Glas; Guurtje Jacoba, d.
van A Molenaar en A. Jongedük; Cornelia, z.
van P. Timmerman en E. Visser; Arts, s. van
D. Blesboer en J. C. Eelman; Trijntje, d. van
IJ. Postma en C. van der Pol: Klaas, s. van
K. de Jager en A. de Ruiter; IJpe, z. van G.
Glas en IJ. van der Meü.
Ondertrouwd: J. Arends, 25 j-
Beers, 21 j.
Overleden: Maart je Kostelük. Tl weduwe
van J. Dtrkmaat
van de Donderdag aan den Rüksvtechafslag
aangekomen
meer oude zedeik en gewoonten,
ling" blüve daaronk zeker Insjaik
De schrijver van ^BaiJl-voor stank bü do
minee” behandelt aan het slot nog de zg.
.meesters- of meistersgarven", waarop wü in
een volgende büdrage nader hopen terug te
komen.
leden hadden? En tusschen
wüt dat nog steeds aan (JGoi
„En nu wijt u het aan die arme oude toorn-
wite Coote Ik weet zeker dat tiü het even
vervelend vindt als u."
.Meel onklesch,” zei lord Caterham koppig,
,,dfe tot zoo iets in staat zün, moest men niet
te logeeren vragen. En je kunt zeggen wat Je
wilt Bundle, ik houd niet van lükachcuwlngen.
Dat heb ik nooit gedaan en dat zal ik nooit
doen.”
„Och kom, dit geval te niet hetzelfde als het
vorige." zei Bundle sussend. ,,Ik bedeel, dat het
geen moord was.”
^Dat had het toch kunnen zün als Je de
naar de domlnee's-,,mest-visite” wordt
zeer nadrukkelüke «rijze uiting gegeven
het patriarchale meesterschap des mans
zün kwaliteit van hoofd des gezins en van de
volgzaamheid der brave huismoeders, die haar
echtgenooten in het leven lüdsaam hebben te
volgen...... althans naar Domlnee’s .mest-
moaltlen."
Mevrouw noodlgt allen dan uit op een
„kopken thee” en dominee presenteert „füne
seganders”. Men maakt de Domineescne al
spoedig vele complimenten over de mooie
tafel van het „mest-morfltje,” die feestelük
In de belde kamers der pastorie aangericht
staat. En den vertelt de schrijver vgl^r! Als
nu de „kolde stoven onder de veute”.f^et zün
en „vrouwleu” zich met hun rokkenvracht be-
haaglük hebben neergezet op de ouderwetsche
knopstoelen, die zóó ver van den feestdtech
zijn geplaatst, dat men zün voeten niet onder
Domlnee’s tafel steken kan en men telkens
voorover moet buigen om een kopje koffie of
een sneedje van de kocteUjke krentenwegge
te kunnen krijgen, wél, dan komt het gesprek
al heel spoedig op het gewas en de vruchten
en zoo vanzelf op de keues en de koeien en op
het resultaat van kunst- en verschen mest,
waarbü dan door dominee hoog opgegeven
wordt over de „mirakels" beste kwaliteiten
van den geleverden mest. Zoo wordt *n wel
kome aanleiding gevonden om de gasten voor
te stellen ,xs unune te stappen." Voordat de
avond dan geheel te gevallen, gaat men in den
rustigen tred, eigen aan menschen, die op ver
afgelegen boerderijen wonen, den bloemen-
en vruchtrüken pastorietuin door. De mannen
allen met de „segander in het heufd” loopen
in de ganzenrij achter den vrlendelük lachen
den dominee aan en de vrouwen gaan stil
en beschouwend achter de Domineesche. Zoo
tlekken twee groepen bewonderende en pra
tende menschen den pastorle-hof door, waar
bü vooral de asperge-bedden steeds veel be
wondering genieten en er altijd een debat zich
ontspint over de vraag, wat dat nu wel „veu?
wonderlüke dinge benne.” De ommegang maakt
de gasten hongerig en dorstig en wanneer zü
tot ieders tevredenheid hebben geconstateerd,
dat. dank zü hun mestovervloed de doperwten
en peentjes, de rozen en riddersporen bü den
Dominee er weer mirakels best bü staan, wan
delen zü terug naar de pastorie, waar een over
vloedige feesttafel, mét bloemen en groen ver
sierd, geweldige stapels boterhammen en kren-
tensneedjes törst.
De schrijver vertelt dan verder, dat in 1926
toen hü deze „festiviteiten" eens meemaak
te dominee Barbas niet minder dan 22 hoog
opgetaste mestkarren kreegI (Volgens onze
verkregen inlichtingen is dit getal niet Juist,
te hoog).
Folkloristisch bekeken, zoo luidt schrijvers
conclusie, is het niet te gewaagd in de mest-
offerande herinneringen te zien ‘aan een lente-
gave, welke in den gedachtengang eener pri
mitieve geloofsovertuiging sympathettech
den schenker indirect ten goede komt.
Opk duldt in deze richting nog de naam van
„wehme”, welke aan zoo menige pastorie in
den Oeiderschen Achterhoek gegeven te (o.a. te
Vorden), in t Middelnederlandse!! „weeme” sa
mengetrokken uit „wedeme”, wat wederom ver
band houdt met „Welhe”, „Widmung", een
schenking aan een kerk of klooster, vooral be
staande uit vaste goederen zooals In het bü-
zonder de pastorie en de kosterij.
De vele wehmen, die nog in den Gelderschen
Achterhoek ook in gqnlachtsnamen en namen
van hofsteden (hier had v. d. V. beter gedaan
de boeren hun geestelüken herder met land, het gebrulkelüke woord „boerderieën" te bezi
gen) voortleven, wüzen wel op den grooten In
vloed van de geestelükheld in deze streken en
getuigen er ook voor, dat deze wehmen oor
spronkelijk zullen gesticht zijn op gewijde plek
ken gronds, waar de kribbe de# Gekruisigde
heeft gestaan, een opvatting, waarin we 1 met
den schrijver eens zün. Zeer bekend in den Ach-
Een 23-jarige Berger melkventer had op 28
Augustus zün dorpsgenoote mej. Geertje Kar
sen, huisvrouw van den heer W. G. Vermeulen,
een twüfelachtig complimentje toegevoegd in
den vorm van .Leelüke Vuilik” I
Volgens de beleedigde getuige zün ook de
vrouw van den rüksveldwachter minachtend
hebben gerocheld en gespuwd. De politierechter
vond het een vreemde verhouding tusschen
rüksveldwachter en chef-gemeenteveldwachter
en achtte het wenschelük dat deze toestand
werd gezuiverd.
De tweede getuige de heer Visser had de be-
leediglng. door den melkventer ontkend, even
eens gehoord.
Verdachte erkend gezegd te hebben: je bent
een leelük gemeen kletswüf. Elsch 15 of 10
dagen. Vonnis 12 of 8 dagen.
Indien deze ongewenschte verhoudingen blü-
ven bestaan, zal de politierechter maatregelen
nemen.
i
