Staatkundige problemen
1
I
I. Verbunt - ven Dijk
^KAiswijnen. Codslampolie,
Kerk, kunst op elk gebied
urg, Casthuisstr. 64
Medische kroniek
Het conflict te
IJmuiden
Mariniers gereed
hun taak
voor
Pensioenen spoorwegambtenaren
i
■f
if
I?
WETSWIJZIGING VOOR
GESTELD
HONIG S - BOUILLONBLOKJES thans 6 voor IOcL
nl'
lp
r
I
ZATERDAG 12 JANUARI 1935
IDEEËN
Kalk
Geen staking?
aangewezen rayon
Duisternis en bittere
kou
MERKWAARDIGE WIJDING
Ki
Minder pensioenlast
H erleidingspercentage
Nieuw artikel
hggv*
Herziening pan de grondslagen
dient te wbrden bevorderd
Korting op loopende
pensioenen
i
1
w"
- It
f»
f 348,
‘i
Maandag nemen de hoofdbesturen
der vakorganisaties hun
beslissing
De uitkeering uit de
werkloozenkas
Vrydagavo^ laatste nachtelyke
oefening in hun voor Zondag
IK
Restaurant DORRIUS
0^
nen
i
LIBRA.
1 t
hü
4
I
i
ifl
TH. H. SCHLICHTDiG
Op de Oost-Pruisische Schichau-werf is een baggermachine gebouwd, die wel de
grootste ter wereld is. Zij is bestemd voor China, 'waar zij bij Shanghai gebruikt
zal worden in de Wangho-rivier
van
waar zij
httfciBuir gevoeld, dat de normale spon
ning tumchen salaris en pensioen afneemt,
hetgeen tot onbillijke vertioudingen leidt
tusschen het in dienet zfjnde personeel en
de gepenaionneerden.
der
het
herleldlngspercentage worden
geen dan zal bedragen voor:
a. pensioengrondslagen
1 JuU 1922—1 Januari 1924
De voorgestelde regeling aal voor het eerste
jaar een vermindering van pensioenlast mee
brengen, die op ongeveer f 1.400.060 wordt ge
raamd.
Ét
Omgekeerd dient thans op ruimere schaal de
mogelijkheid te worden geopend om de pensioe
nen meer met het sterk gedaalde prijspeil In
overeenstemming te brengen, teneinde aldus
te voorkomen, dat met het betalen van te hooge
pensioenen wordt voortgegaan.
Na de verlaging met 9pCt. der bezoldiging,
Ingevoerd op 1 Januari. 1924, zijn op 1 April
1933 en op 1 Mei 1934 nieuwe verlagingen van
8 en 4 0Ct. In werking getreden.
Ten aansien van een groot deel der loo-
Thans heeft de Minister van Blnnenlandsche
Zaken. Ged. Staten verzocht, den gemeentebe
sturen te doen weten, dat er voorshands geen
bedenking tegen bestaat, dat onder de aange
geven voorwaarden, ook gedurende de verdere
trekkingsperiode dus óók na 31 Dec. JJ.
toeslagen als bovenbedoeld worden verstrekt.
Dit doel kan worden bereikt door het op
nemen van een nieuw artikel 80a. waarbij aan
Ingediend Is een wetsontwerp tot wijziging
van de Pensioenwet voor de Spoorwegambte
naren 1925.
Zoodoende werd er naar gestreefd, de loonen
te doen passen bij de wisselende conjunctuur, al
kon bet doel gelijk blijven van het reëele
inkomen slechte gedeeltelijk warden bereikt.
De mogelijkheid hiertoe te bij de pensioenen
slechts In beperkte mate gegeven, omdat zij
gegrond zijn op in het verleden liggende onver-
anderlijke salartenormen. Dit bezwaar klemt
vooral, nu in den laatsten tijd verschillende ver
lagingen elkaar In vrij snel tempo zijn opge
volgd.
Intusschen dient te worden afgewacht, welke
houding zal worden ingenomen door het Comité
van Actie, dat door leden van den Centralen
en van den Ohristelijken Bond te gevormd,
welke actie geheel omgaat bulten de leiding
der belde organisaties.
IJmuiden leeft In spanning omtrent de Maan
dag as. door de betrokken arbeiders te nemen
beslissing.
De Ingevoerde loonsverlagingen van 9 pCt.
per 1 Januari 1924 van 8 pCt. per 1 April 1933
en van 4 pCt. per 1 Mei 1934 zullen tot één
verrekend, het-
(Van onzen specialen verslaggever)
SAARBRUCKEN, Vrijdagavond.-
Vrijdagavond hebben wjj de laat
ste oefening bij gewoond van de
Mariniers in het gebied,
ZondSg tijdens de stemming dienst
Tenslotte zij er op geweien, dat bij het oor
deel van de vraag, of en in hoever pensioen
grondslagen herziening behoeven, uitsluitend
de loonregeling en de daarin aangebrachte of
nog aan te brengen wijzigingen als maatstaf
worden aangelegd.
De Commissie van Bijstand, bedoeld in ar
tikel 5 der wet, te over de wijziging geraad
pleegd.
De besturen van de Vakorganisaties
werknemers hebben gisterennamiddag met
bestuur van de Reedersvereenlglng te IJmuiden
geconfereerd, in verband met de beslissingen,
welke In de Donderdag door de Feeders ge
houden vergadering zijn gevallen.
In mindere mate doen zich overeenkomstige
moeilijkheden gevoelen ten aanzien van hen,
die den pensioengerechtigden leeftijd genaderd
zijn.
Een en ander achten de ministers van Water
staat en vaa Blnnenlandsche Zaken te minder
verdedigbaar, omdat de werkelijke waarde van
bet geld In de laatste jaren sterk te gestegen,
welke omstandigheid op de regeling der sala
rissen wet, doch op de pensioenen niet of
slechte zeer geleidelijk haar invloed doet gel
den.
In de praktijk te reeds gebleken; dat bij sterk
opwaartsche beweging der conjunctuur de reeds
toegekende pensioenen niet op bet oude peil
gehandhaafd konden blijven. Gewezen z(j op
de overeenkotpsten, bekrachtigd bij de wet van
11 Juni 1921 waarbij de op 1 Januari 1920 loo
pende pensioenen met 40 pCt. zijn verhoogd.
Van het vermelde onder a zal alleen
worden af geweken ten aanzien van de pen
sioenen, die uitsluitend worden berekend
naar den laatsten pensioengrondslag. In
welk geval als aanvangsdatum wordt aan
genomen 1 Januari 1921, omdat de genoem
de billijkheidsoverweging In dit geval niet
geldt.
Op de daarvoor in aanmerking komende
reeds toegekende pensioenen zal dan ge
kort worden een zoodanig bedrag, als het
betreffende pensioen minder zou bedragen
bij berekening met Inachtneming van de
pensioengrondslagen of bezoldigingsbedra
gen, zooals zij nader geacht worden te zijn
vastgesteld.
I»
De leden zullen daarover direct na Maandag
as. door de hoofdbesturen worden Ingellcht.
Tot zoover het communiqué, dat over de be
sprekingen tusschen het bestuur der Reeders-
vereeniglng en de besturen j^an den Ned. Bond
van Fabrieks- en Vakarbeiders en den Modernen
Bond van Fabrieks- en Transportarbeiders
gisterenmiddag zjjn gevoerd.
Uitgegaan zal worde® van de loonregeling
vap 1 Januari 1921, zoodat pensioengront&lagen
of hetgeen daarvoor in aanmerking komt over
tijdvakken vóór dien datum in leder geval bul
ten beschouwing blijven, wijl het thans geldende
loonpeil nog aanmerkelijk hooger te dan het
destijds geldende. Op dien grond zal tevens,
ofschoon het loonpeil van 1 Januari 1921 tot 1
Januari 1924 ongewijzigd heeft gegolden, als
aanvangsdatum voor herleiding van pensioen
grondslagen worden aangenomen de daartus-
schen juist het midden houdende datum van
1 Juli 1922. Zoodoende zal In voldoende mate
rekening worden gehouden met den Invloed,
dien de lagere loonen van vóór 1 Januari 1921
op de berekening van de In aanmerking ko
mende pensioenen hebben gehad.
de Kroon de bevoegdheid wordt gegeven om,
indien wijzigingen der loonregelingen voor
spoorwegambtenaren daartoe aanleiding geven:
a. vroeger vastgestelde pensioengrondslagen,
of hetgeen Ingevolge artikel 89 als zoodanig
behoort te worden aangemerkt, te herzien zoo
wel met het oog op de nog toe te kennen pen
sioenen als wat betreft reeds toegekende pen
sioenen;
b. bijaldien van de onder a bedoelde bevoegd
heid gebruik wordt gemaakt, tevens te bepalen,
dat op reeds toegekende pensioenen een met
de herziening overeenkomende korting zal wor
den toegepast of toeslag worden verleend.
Wat de reeds Ingetreden loonsverlagingen aan
gaat, ligt het In de bedoeling, met gebruik
making van het voorgestelde artikel 80a, op
den volgenden voet herziening der pensioen
grondslagen te bevorderen.
In op Maandag as te beleggen vergaderingen
van de hoofdbesturen der arbelders-organtea-
tles zal In verband met de aan de vertegenwoor
digers van de hoofdbesturen gedane mededee-
llngen worden beslist over het door de
hoofdbesturen dier organisaties In te nemen
standpunt.
Bjj dit alles blijft dan nog deae vraag on
beantwoord: kan een felle, economische crisis
ook geen ernstige staatkundige fouten bloot
leggen, fouten ook in het regeeringssysteem?
Natuurlijk; de geschiedenis geeft er vele voor
beelden van. Maar men zal dan, zooals wij bo
ven reeds zelden, wel moeten nagaan, of het hier
gaat om het systeem zelf of om de toevallige
uitwassen daarvan; met andere woorden of het
noodlg Is van systeem te veranderen of het be
staande uit te zuiveren.
Een eeuw geleden te na de Fransche omwen
teling trapsgewijze In heel de zoogenaamde be
schaafde wereld het constitutioneels regeerstel-
sel met het .parlementaire systeem ontstaan.
Niet geheel ten onrechte wordt daarop In onzen
tijd vooral onder den invloed der economische
crisis heftige critlek uitgeoefend. Het is echter
fout het voor te stellen alsof dat stelsel zoo maar
opeens uit de lucht te komen vallen en maar
weer zoo spoedig mogelijk door een ander ver
vangen moet worden. In Engeland toch was het
parlementaire stelsel al lang een beproefd re
geeringssysteem gebleken alvorens het op het
vaste land van Europa zijn entree deed. En ook
hier was het geen nieuwe vinding, maar de
natuurlijke overgang van wat In eeuwen ge
groeid was. De volksvertegenwoordiging, door
algemeen kiesrecht bijeengebracht, naast een
staatshoofd, dat den eed op de grondwet heeft
afgelegd, is de laatste schakel in de ontwikke
ling van den mensch uit slavernij en lijfeigen
schap tot het vrije burgerschar), eerst onder
een souvereinen vorst dan onder een staats
hoofd, gebonden door een grondwet, t Is on
loochenbaar, dat die volksvrijheden tot ernstige
uitwassen voerden. De parlementen waren vaak
verre van voorbeeldige regeerlngscolleges en de
waardigheid van het gezag leed ernstig onder
het hunkeren naar de kiezersgunst door de ge
kozenen. Anderzijds heeft datzelfde democrati
sche regeeringssysteem een zóó snelle volksont
wikkeling en volksverheffing tot stand gebracht,
als bij een ander stelsel allicht niet zou zijn ge
beurd. Verbetering van het volksonderwijs en
de volkshuisvesting en tal van sociale voorzie
ningen zjjn onmiskenbaar vrucht van de zelf-
regeering. Daarnaast zjjn In vele landen en niet
het minst In het onze een vrije geestelijke ont
wikkeling en een katholieke machtsontplooiing
mogelijk geweest, waarvan een eeuw geleden nie
mand had durven droom en.
Nu zijn er die dezen tijd rijp achten om de
volksvrijheden weer op te geven en terug te kee-
ren naar het absolutisme van den éénen leider,
erger dan in den tijd van het absolute koning
schap. Het te inderdaad denkbaar, dat de volks
rechten zóózeer worden misbruikt en dat de
anarchie zóó driest den kop opsteekt, dat orde
en welvaart alleen te redden zijn door een straf,
eenhoofdig bewind. De groote nadeelen hiervan
zijn dan te verkiezen boven de nog ernstiger ge
varen, dreigend In een overheersching van de
proletarische dictatuur. Maar zóó ver te het In
de meeste Europeesche landen en zeker in het
onze niet gekomen. Daarom te elk streven naar
een vernietiging onzer eenmaal gevestigde volks
rechten en een overgaan naar een dictatuur
in ons land, zacht gezegd, onverantwoordelijk.
De ook hier bestaande parlementaire uitwassen
kunnen af gesneden worden; wie de parlemen
taire geschiedenis van de laatste kwarteeuw
kent ziet nu reeds In de eigen volksvertegen
woordiging aanmerkelijke beterschap, vooral In
versobering der discussies. Zonder eenige om
wenteling of ingrijpen In bestaande rechten kan
het openbaar gezag gemakkelijk versterkt wor
den. Daarom Is leder streven naar een ander re
geeringssysteem, zooals gezegd, onverantwoorde
lijk. Voldoende aanleiding daartoe ontbreekt ten
eenen male en het buitenland heeft geleerd, dat
het risico hetwelk vooral katholieken, bjj
zulke polltirite experimenten foopen, zeer groot is.
„Wanneer in een land met gemengde bevol-
klng als het onze schreef het Nederlandse!)
den vastgestelden pensioengrondslag of (afge
rond) 89 pCt.
c. pensioengrondslagen over tijdvakken van
1 April 1933—1 Mei 1934 98/100 van den vast
gestelden pensioengrondslag of 96 pCt.
raten te waarschuwen, dan om zich op te wer-
pen als strijders tegen de reclame voor nutte-
looze preparaten. De middelen, die op de markt
geworpen worden, waar veel reclame voor ge
maakt wordt, en waarop veel geld verdiend
wordt, zijn zeer vaak onwerkzaam. Zoo ook de
reclame voor kalk. Het wordt door het publiek,
meestal als een duur preparaat, bij massa's
verslonden, want het te overal goed voor. Ge
lukkig- te het niet schadelijk.
Kan Ik dus van bet algemeen gebruik geen
goed zeggen, kwaad mag ik er ook niet van
spreken. Ik heb dit dus niet geschreven om
het gebruik er van tegen te gaan. De reclame
beeft een krachtiger stem dan ik.
Eenigen tijd geleden deelde de Minister van
Blnnenlandsche Zaken aan de colleges van
Ged. Staten mede, dat hij noch zjjn ambtge
noot van—Financiën er bezwaar tegen hadden,
dat door noodlijdende gemeenten en door
gemeenten, welke een gedeelte der crisiswerk
loosheidslasten hebben „uitgestooten”, gedu
rende de maand December Jl. een toeslag werd
verstrekt op de ultkeeringen uit de werkloozen-
kassen, voor zoover toestemming van den Mi
nister van Sociale Zaken werd verkregen. In-
dlen bij laatstgenoemden Minister daartegen
evenmin bezwaar bestond, werd ook goedge
vonden. dat In den kastoeslag de brandstoffen
en huurtoeslag werd begrepen.
Al blijven in zoover overwegingen, ontleend
aan de flnancieele positie bjj het Spoorweg- - - -
pensioenfonds In beginsel bulten beschouwing.] tyn schadelijke prepa-
nu blijkens de tweede wetenschappelijke balans - -
van dat fonds een toeneming van het tekort
met ongeveer 49 millioen. wordt becijferd, te
hierin een reden temeer gelegen om niet te
blijven doorgaan met betaling van pensioenen,
die, naar hun koopkracht gemeten, meer en
meer aan den hoogen kant geraken.
over tijdvakken van
91/100 x9 2/100 x
96 100 van den vastgestelden pensioengrondslag
of (afgerond) 81 pCt.
b. pensioengrondslagen over tijdvakken van
1 Januari 1924-1 April 1933 92/100 x 96/100 van
Episcopaat verleden jaar in zijn vastenmande-
ment een ongecontroleerde macht alles be
stuurt met miskenning van alle ander recht, kan
volstrekt niemand voorzien, waarheen dit, wel
licht ook tegen de bedoeling der leiders zelf in,
voeren kan en hoeveel goed, zelfs bij een kort
stondig bestuur, belemmerd of zelfs voor goed
vernietigd kan worden.”
De jongste geschiedenis van het land aan
onze oostergrenzen heeft de juistheid van deze
uitspraak volkomen bevestigd.
Wjj weten, dat wjj het onderwerp hiermee
niet hebben uitgeput; dat speciaal ten opzichte
van de „partijen’'-regeering als beletsel van een
natlonalen opbloei bezwaren blijven bestaan; dat
wjj het verband van pplitiek en economlschen
toestand in dezen tijd nauwelijks hebben aan
geroerd. Wij komen op een en ander terug,
maar meenden deze algemeene beschouwing
welke de hoofdpunten van de vraag: „oude of
nieuwe staatkunde” beheerscht, vooraf te moe
ten laten gaan.
Alles verliep echter vlot. Overal bij de aan
gewezen posten bleken de manschappen bij
contróle present. En om half 10 vereenlgde men
zich in het station van Blieskastel, waar de
mannen bij de groote, snorrende kachel een
weinig van de geleden kou konden bekomen
Van Blieskastel ging het dan terug naar de
kazernes, waar te ongeveer 11 uur de oefening
beëindigd was.
Een oefening als deze, bij een temperatuur als
er op het oogenbllk in het Saargebied heerscht
te voor de deelnemers een harde beproeving, die
zij echter glansrijk hebben doorstaan. Grondig
voorbereid en ter dege geoefend zullen de Ne-
derlandsche zeesoldaten dan ook hun opgelegde
taak In het hun toegewezen deel van het Saar
gebied naar behooren kunnen vervullen.
w -w -r te zichzelf wil verdiepen In den chaos
yy van hedendaagsche problemen zal goed
doen allereerst een scherp onderscheid
te maken tusschen staatkundige, soclaal-econo-
mteche en ethisch-religieuse vraagstukken. Niet,
dat deze geen verband met elkaar zouden hou
den, Integendeel. Maar eerst dient men ze af
zonderlijk te beschouwen, om daarna te kunnen
nagaan, welken Invloed ze op elkander hebben
of wel moesten hebben, terwijl ze onverschillig
of vijandig langs elkaar heen of tegen elkander
ingaan.
wu willen vandaag iets zeggen over de staat
kundige stroomlngen van dezen tijd zonder daar
bij zelfs maar zijdelings in een politieke dis
cussie te vervallen. Geen „politiek” dus in den
vulgairen zin van het woord! Veel meer zullen
wij trachten na te gaan of en zoo ja in hoe
verre de bestaande staatkundige verhoudingen
oorzaak van de bestaande economische malaise
kunnen zijn en In hoeverre veranderingen in
onze staatkundige instellingen tot verbetering
van het onderkomen volkshuishouden zouden
kunnen lelden.
t Ligt, meenen wij, voor de hand, waarom
wjj deze vragen stellen. Politieke beschouwingen
hebben op deze plaats zonder meer geen zin. Er
wordt meer dan genoeg over politiek gepraat en
geschreven dan dat het onderwerp ook In deze
wekelijksche rubriek nog zou mogen binnenslui
pen. Maar, we ondervinden het dagelijksch: In
een ovei gangstijd als dezen met zjjn maalstroom
van telkens wisselende meeningen is men zoo
licht geneigd de schuld van alle kwaad aan de
bestaande politieke .verhoudingen en Instellingen
te geven en alle heil van een nieuwe staatkunde
te verwachten. Daarom kan het nuttig zijn de
beteekenis van de staatkunde vóór het openbare
leven, speciaal voor de welvaart van een volk, te
onderzoeken en te toetsen aan de heerschende
politieke instituten en aan de verwachtingen
van staatkundige vernieuwingen.
Het onderwerp laat zich als welhaast geen
ander vrijelijk bespreken. Immers, de katholiek
is aan geen enkelen staatkundigen vorm of po
litieke geloofsbelijdenis gebonden: hij kan repu
blikein of monarchist, democraat of conserva
tief zjjn. Hjj heeft slechts rekening te houden
met het bestaande gezag en moet dit,
wanneer het wettig te, erkennen en zal aan geen
revolutionnalre pogingen om dat omver te wer
pen. deelnemen.
Ongetwijfeld heeft het staatsgezag en hebben
de staatsorganen Invloed op het openbare leven.
Is echter uiterst moeilijk uit te maken hoe
groot deze Invloed op een bepaald oogenbllk en
onder bepaalde omstandigheden Is. Achteraf
kunnen wü wel constateeren. dat deze of gene
vorst In de geschiedenis zijn volk tot armoede
bracht, door het voeren van roekelooze oorlogen
of door het houden van een weelderigen staat,
waarvoor al maar meer belastingen moesten
worden opgebracht. Tegenover deze kapitaal ver-
sllnderiÖé' uitgaven stonden geen compenseeren-
de Inkomsten. Zulk een regeering was dan ook
moordend voor de welvaart. We begrijpen ver
der. dat een eenzijdig bewind, waarbij de vette
landsposten aan enkele uitverkorenen werden
gegeven, terwijl het volk zoo goed als rechte
loos stond tegenover de knevelarijen en de hoog
hartige behandeling van één bepaalden stand,
tenslotte tot omverwerping van het bestaande
gezag voerde. Maar zulke grove fouten waren
doorgaans uitwassen, die langzaam groeiden en
niet vastzaten aan een bepaald staatkundig sys
teem. Wie de geschiedenis goed leest, leert daar
uit, dat een volk bijna onder lederen regeertngs-
vorm gelukkig en welvarend kan leven en ook,
dat Iedere staatkundige ordening tot wanbeleid
en grove misbruiken kan uitgroeien. En nog iets
anders leert de historie, n.m. dit: een geweld
dadige politieke omwenteling voerde meestal tot
het omgekeerde van wat de massa verwachtte.
In plaats van uitkomst, vrijheid, welvaart, lever
de zij gemeenlijk de bloedige overheersching van
een ambitleuse kleine minderheid, een schrik
bewind en economische ellende op.
Het is een groote fout de politieke verhou
dingen In zijn eigen land los van de overige
wereld en vooral los van de wereldgeschiedenis
te zien. Politiek heeft nu eenmaal een slechten
naam. Zeer velen zijn geneigd om niet verder
te kijken dan naar de plaatsetljke grootheden
van bun gemeenteraad, de toevallig gekozen
volksvertegenwoordigers en de aan het bewind
zijnde regeeringspersonen. Al deze menschen en
instellingen hebben de schaduwzijden, aan alle
menschen en menschenwerk verbonden. In tij
den van welvaart lacht men daar wat mee en
iaat ,4e politiek” verder rustig langs zich heen’
gaan. Maar zoodra het getij verloopt, de zaken
slecht gaan en de arbeider geen werk meer
heeft, wordt naar een schuldige gezocht en naar
iemand of iets, dat de malaise In nieuwe wel
vaart’ kan doen verkeeren; oude, kleine grie
ven worden eensklaps ate ondragelijke lasten ge
vóeld; onverschilligheid voor „de politiek" slaat
over in feilen haat tegen een bestaande regee
ring, regeeringssysteem en oude, staatkundige
Instellingen. Twee cardlnale fouten worden hier
bij dan gewoonlijk gemaakt: 1ste een groot deel
van de oorzaken eener economische crisis en
zeker van een als die, welke wjj nu doorma
ken moet op internationaal terrein worden
bezocht, terwijl men de oplossing daarvan ver
geefs binnen eigen grenzen wil forceeren; en
2de: voor wat de rest betreft te inderdaad
meestal een deel van zulk een crisis te wijten
•on onvoldoende of verkeerde regeerlngsmaat-
regelen, maar dan van vroegere bewinds
lieden. Immers een crisis te het laatste stadium
v»n een ziekteproces; bteekt de crisis uit. dan
woedden de ziektekiemen al lang in het orga
nisme. Laten wjj een voorbeeld nemen uit eigen
tend en uit dezen tijd. Een der zwaarst wegen-
<te factoren In deze malaise te de overvloed aan
tend-, tuinbouw- en zuivelproducten In ons land.
Wanneer regeeren vooruitzien beteekent, had
vroeger moeten worden bedacht, dat bij een
•itijd te wachten economische wereldcrisis het
geweldige overschot aan bodemproducten naast
*n vrijwel onbeschermde Industrie tot een em-
•Hge wanverhouding zou moeten lelden. Zijn nu
«tegenen, die mede dezen toestand jaren lang
bestendigd hebben en er In den vetten tijd di-
of indirect profijt van hebben getrokken.
•bo eerlijk om thans een mea culpa te slaan?....
Van officieuze zijde vernemen wjj.
dat die besprekingen er toe hebben
geleid, dat inzake de zeelieden van
de Reedersvereeniging een conces
sie is verkregen, zoodat de mogelijk
heid, dat te dezer zake een conflict
zou uitbreken, in bevoegde kringen
als onmogelijk wordt geacht. In hoe
verre de havenarbeiders met dezen
gang van zaken genoegen zullen
nemen, moet worden afgewaakt.
De kolenwerkers staan betrekkelijk bulten dit
conflict, daar Inzake de vernieuwing hunner
collectieve Arbeidsovereenkomst reeds overeen
stemming was verkregen.
zullen doen, n.l. het Zuid-Oostelijk
deel van het Saarland.
Aan deze oefening, bedoeld als een ..gene
rale repetitie” namen deel 24 man uit St Ing-
bert onder bevel van kapitein Schuillng en 48
man. uit SaarbrUcken, onder bevel van kapitein
I Langeveld. De geheele oefening stond onder lei
ding van commandant de Bruyne.
De bedoeling was, dat de mariniers hun pos
ten zouden betrekken. In de dorpen bij de
stembureaux en verder ter bewaking van de
grens.
In vier open trucks, vergezeld van leden der
motorbrigade als ordonnances, vertrok men om
6 uur uit SaarbrUcken. De manschappen had
den zich met dassen, truien, handdoeken en
zelfs oude kranten zooveel mogeljjk tegen de
bittere kou beschermd. In de trucks was bo
vendien ter beschutting stroo gelegd. Onder den
vrles-helderen hemel, waaraan de sterren te
trillen hingen, reed men het aangewezen rayon
binnen, een gebied, ongeveer zoo groot als het
eiland Walcheren.
En van dorp tot dorp zochten er de mannen
hun posten, die dan later door den bevelvoe-
renden kapitein werden gecontroleerd. Het
was een fantastische tocht door het duistere,
bijkans uitgestorven land, langs eenzame we
gen en door spaarzaam verlichte dorpjes Hier 1
en daar toonde de bevolking belangstelling en
wuifde men hartelijk naar de Hollandsche man
schappen, wier helmen geheimzinnig blonken
In het Ijle maanlicht. Berg op en berg af be
wogen zich de wegen. En nu eens zag men de
lichten van de dorpen hoog tegen een helling,
dan weer diep in het dal. De autolichten zoch
ten hun weg van post tot post, rijdende op de
kaart, In het duistere vreemde gebied, waar
nergens op knuzingen van die vertrouwde A.
N. W. B.-bordjes staan, wat niet geringe moei
lijkheden met zich bracht.
Aan de Memorie van Toelichting wordt het
volgende ontleend:
Door de sterke schommelingen in het prijs
peil tijdens en na den oorlog, Is de loonregeUng
van het personeel, in dienst bij de N V. Maat
schappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen
en bij de N V. Hollandsche Ijzeren Spoorweg-
Maatéchapplj. herhaaldelljk herzien, waarbij
aanvankelijk de loonen zeer aanmerkelijk wer
den verhoogd, doch nadten geleidelijk onder
scheidene verlagingen zijn Ingevoerd.
-g-a r bestaat in Nederland een uiterst handig
H boekje, nl. het Pharmaco-therapeutisch
Vademecum, uitgegeven door Dr. Pinkhof
en Prof, van der Wielen. Bijna elke arts bezit
het. omdat het een vrijwel onmisbare samen
vatting geeft van alle In Nederland gebruikte
geneesmiddelen, de te gebruiken hoeveelheid, de
ziekten waarvoor zij aangewend worden. Elke
arts te den samenstellers van dit boek grooten
dank verschuldigd. Ik zelf dus ook. Daarom te
het echter niet alles evangelie, wat er In staat.
Maar de schrijvers zelve bedoelen dit ook niet
zoo. Wanneer zjj zeggen, dat een bepaald nieuw
geneesmiddel tegen een bepaalde ziekte doel
matig Is, geven zij vaak aan, wie deze toepas
sing het eerst beschreven heeft. Daaruit blijkt
niet, dat de schrijvers van het nut dezer toe
passing overtuigd zijn. Maar om volledig te
zijn, geven zjj al deze dingen aan. Zoo ook over
kalk. ZU zjjn echter zelf nog al eens twijfel
achtig. 'Kalk te volgens hun boek in de volgen
de gevallen nuttig, maar hier en daar plaatsen
zij een vraagteeken.
Calcium (kalk) en calclum-zouten worden toe
gediend om de stolbaarheid van het bloed te
vergrooten, dus in die ziekten, waarbij gemak
kelijk bloedingen optreden. De meest bekende
daarvan te de z.g. bloederziekte, waardoor het
bloed zoo weinig stolbaar is. dat de patiënt uit
een klein wondje doodbloeden kan. De ziekte is
zeldzaam.
Verder wordt het gegeven tegen tuberculose.
Wanneer iemand longtuberculoee heeft en daar
van later geneest, dan gebeurt het vaak, dat
de tuberculeuze haarden In de long verkalkt
zijn. Zoo meende men dus door kalk de gene
zing van die longhaarden te kunnen bevorde
ren. Ook werd het gegeven tegen longbloeding,
met de bedoeling het bloed stolbaarder te kun-
maken. Deze toepassingen zijn al weer
lang niet algemeen en dan ook minder zeker.
Ook In sommige toestanden, die met netelroos
In verband staan of daarmee overeenkomen,
wordt de kalk zeer veel aangewend. Zoo bijv,
bjj het z.g. vluchtig oedeem van Quincke Dit
te een plaatselijke zwelling, b.v. van de lip. die
zeer snel opkomt en even snel verdwijnt, meest
al zonder bekende oorzaak; het te geen ont
steking: in kort, het Is een ziekte op zich zelf.
Deze ziekte, als men het zoo tenminste noe
men mag is het eerst door Quincke beschreven.
In mijn verbeelding zie ik Prof. Quincke als
een man, die In ’t geheel niet hard werkt, en
eigenlijk lui te, maar die iets meer ziet dan een
ander, en daarom zoo nu en dan een interes
sante ontdekking doet. De beschrijving b.v. van
het vluchtig oedeem is iets, waarvoor men in t
geheel niet behoeft te werken: men behoeft het
maar eenmaal gezien te hebben. Dan heeft
Quincke zeer Interessante waarnemingen ge
daan over den nagelpols. Bij sommige personen,
en vooral bij sommige zieke personen, is nj. de
polsslag te herkennen aén de kleur van de
nagels. Wanneer men heel zachtjes op den
vrijen rand van een nagel drukt. wordt het
uiterste stuk van den nagel wit, en het hoo
ger gelegen blijft rood doorschijnen. Dan kan
men soms bij eiken polsslag dit rood even bree
der zien worden: het bloed, dat voortgestuwd
wordt, overwint dan den druk op den nagel en
kleurt een groot gedeelte rood. Ook dit is een
ontdekking, een inval, waar men niet voor be
hoeft te werken. Ook heeft Quincke uitgevonden
de zeer bekende lumbaal-punctiemen wist
dat bij verschillende ziekten, vooral bij menin
gitis, ziekelijke afwijkingen voorkwamen In het
hersenvocht en ruggemergsvocht. Quincke kwam
op het denkbeeld, een geheel nieuw denkbeeld,
om op een bepaalde plaats tusschen twee len
denwervels in het wervelkanaal te prikken, e0
zoo eenlg vocht door een holle naald af te
tappen; thans wordt deae methode. zoowel
voor de diagnostiek, als voor de genezing, in de
daarvoor in aanmerking komende gevallen al
gemeen aangewend. Ook dit is weer een een
voudige. hoewel geniale uitvinding.
En zoo zie ik in mijn verbeelding Prof.
Quincke ate iemand, die beroemd is geworden,
niet door werken, maar door enkele gelukkige,
geniale Invallen. Evenwel. Goethe heeft ge
zegd: Genie te vlijt; en daarom zal Prof.
Quincke zijn geniale Invallen wel aan een groote
werkzaamheid te danken hebben.
Het vluchtig oedeem, naar hem genoemd, kan
evenwel ook aan het strottenhoofd voorkomen,
en dan te het niet zoo onschuldig, want dat kan
den patiënt zeer benauwd maken.
Ook het asthma wordt gerekend tot deze
groep van riekten, en ook daar wordt kalk nog
al eens toegepast.
Verder wordt het aangewend bij aanleg tot
kramp, en bij sommige angsttoestanden. Daar
mee te de lijst nog lang niet afgeloopen. Lijders
aan albumlnurie (eiwit in de urine), zoo ver
volgen de schrijvers van het Vademecum, acute
waterzucht, winterhanden en -voeten, bevrie
zing. adderbeet, neusverkoudheld, asthma,
Engeteche riekte, tetanle, hyperthyrevidiclne
(d.i. verhoogde werking van de schildklier),
hooikoorts, longontstekingen, zouden allen
gunstlgen invloed Van dit middel ondervinden.
Nog zijn wjj niet aan het einde. Ook bleeke,
onrustige kinderen worden daardoor genezen;
ook werkt het gunstig tegen het nachtzweet van
lijders aan tuberculose. Hiermee is de lijst af
geloopen; en vermelden wij nu nog, dat de
auteurs crltlsche menschen zijn, die waarschijn
lijk nog heel wat hebben weggelaten.
Kalk te een merkwaardig element; men weet,
dat het In het lichaam voor verschillende ver
richtingen noodzakelijk Is. Dat het been zonder
kalk niet solide kan zijn, weet Iedereen. Ook
is het zeker, dat het voor de stolbaarheid van
het bloed noodlg te; en dat een fout In de
kalkstofwteseling,waarbij het kalkgehalte daalt,
tot krampen aanleiding kan geven. Maar een
geheel andere kwestie Is, of men hier door
kalktoedlenlng de ziekte kan verhelpen. Wan
neer men een poeder met kalk Inneemt, kan
men er geen label op plakken met de bestem
ming: naar de beenderen, of naar het bloed.
De ziekte is immers Juist daarin gelegen, dat de
gewone kalk uit het voedsel den weg niet meer
vindt naar die weefsels en die vochten, waar
het moet zijn. De behandeling geschiedt bij
dergelijke riekten In den regel dan ook niet door
directe toediening van kalk, maar door een zoo
danige beïnvloeding van het organisme, dat de
kalkstofwteseling weer hersteld wordt.
Het zal den opmerkzamen lezer niet ont
gaan zijn, dat kalk ongeveer voor alles goed
te, althans volgens sommigen. De lezer zal
eveneens gemakkelijk begrijpen, dat dit waar-
schijnlUk sterk overdreven te. Zooals vroeger
Plnk-plllen en Haarlemmerolie, zoo zijn thans
verschillende meer wetenschappelijke prepa
raten goed voor alles. Het groote voordeel te,
dat deze preparaten vrijwel altijd onschuldig
zyn Dat heeft een zeer eenvoudige oorzaak. De
middelen, waarvoor onder het publiek zeer veel
reclame gemaakt wordt, mogen nJ. wel onwerk
zaam, d.l. nutteloos zijn, maar niet schadelijk.
De medische stand als geheel acht rich nJ. veel
N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, A'dam
PLATS DU JOUR EN LA CARTE
In de abdij der Norbertijnen te Leffe, nabij
Dlnant, te den eerw. heer Jos. Relntjes, uit
Houthem, door Z. H. Exc. Mgr. Heylen, bis-
schop van Namen, het sub-dlaconaat toege
diend.
De eerw. heer Relntjes Is 63 jaar oud, en
trad 6 jaar geleden In de orde der Norbertij
nen. Als gepenslonneerd militair genoot
een bescheiden pensioen.
i-
