m
Sin&ttoA
Met de beeld- en geluidcamera
het vogelparadijs
De volksstemming in het Saargebied.
Bpl
Bi
fc-
èi
I
MAANDAG 14 JANUARI 1935
r
I
BOEK EN BLAD
GEEN WERK VOOR
IEDEREEN
'I
Kostbaar natuurhisto-
risch document
Nieuwe uitgaven
Met echtpaar lepelaar.
|K|
Oud-notari* L. Vermeer
overleden
ONTEIGENING TE
ROTTERDAM
Fotografeeren van leeuwen ia niet
zoo moeilyk als de vereeuwi
ging van lepelaars in
wilden staat
■M I
iMw >s
■Kr
De volksstemming In het Saargebied. Reeds in den vroegen morgen stonden te SaarbrOcken In
de gangen der stembureaux en daarbuiten velen te wachten om hun stem te kunnen uitbrengen
k
B
al
Dn burgemeester van
overhandigt
I
Til
tl
FOTOREPORTAGE 1111Z [êJMM
9
Éi'
t
De
en
c
8
I
schets
produceerde
a NYPELfl
d
5NEEK
TON N E M A O*
S N E E K
b
K
v,
verdekte opstelling van cameramen
geluidmixer met hun apparaten
„De Vijf Vrienden”, die dit Winterboek
ig besluit.
initiatief, acht Jaar geleden genomen, om
t
I
1
1
d
K
I
11
o
Alvorens de «temcommissies te Searbröcken
haar werk aanvingen, legden de leden der
beide fronten den eed tot handen van den
voorzitter af. De burgemeester van Arnhem,
de heer Bloemers, tijdens deze plechtigheid
VLUG OPLOSSENDE
^ANIJSBLOKJES
Op «-Jarigen leeftijd ia Zaterdag te Wasse
naar overleden de heer L. Vermeer, oud-nolaris
te Dronrijp.
WINTERBOEK 1935 van het Natio
naal Comité voor Arbeid aan
Werklooss Intellectueelen. Uit
voering van de N.V. De Spaarne-
stad te Haarlem.
ALS HET WINTERT. üttgave
van H. Nelissen te Bilthoven.
Bijdragen van Felix Timmer
mans, Joan Kat, Marie Koenen,
Kees Meekel, Annie Salomons,
Antoon C ooien, Joe Panhuysen,
Willy van Mook. Geïllustreerd
met etsen, houtsneden, teekenin-
gen en reproducties naar schil
derijen, alle van Anton Pieck
1934.
geweren, revolvers, spiesen en stokken, die ae
dreigend zwaaien.
BU het fotografeeren van de lepelaars staan
dergelUke middelen Iemand niet ten dienste.
Ook is men hier volkomen aan den tijd ge
bonden. Om den zonsopgang en het ontwikken
van de natuur niet te missen, moet men op
„onmogelijke" tijden de met moeite en inspan
ning gevormde .geluidcahlne” opzoeken.
De stars onder de vogels zijn nog wispelturi
ger dan die onder de menschen, Het fataalst
is, dat men geen vat op ze heeft. De dames en
heeren filmspelen zijn soms nog te beïnvloe
den met verstandelijke of met gevoelsargumen
ten. Maar probeer zoo iets nu eens bij een aal
scholver of een kwak.
Toch is men er In geslaagd niet alleen de
lepelaars bij het nestmaken en het broeden
gade te slaan en te filmen, men verschalkte
ook de aalscholver en de door de bevolking
bijgeloovig gevreesde kwak.
Zoo verkreeg men een kostbaar natuurhisto
risch document.
Het jaarboek „Als het Wintert”, reeds lang
de huisvriend van vele Roomache gezinnen, die
hun behoeften aan lectuur gaarne bevredigen
door te grijpen naar het goede, degelijke en
stijlvolle, is dit jaar bijzonder rijk geïllustreerd
met werk van den begaafden teekenaar, etser
en schilder, aan wiens kunst Felix Timmermans
een artikel wijdt. De Lierenaar. wiens „Pallie
ter" in de luxe-uitgave door Pieck geïllustreerd
werd, vangt aan met eenlge persoonlijke herin
neringen, verteld op de wijze, die hem alleen
eigen is, om vervolgens een karakteristiek te
geven van de kunst met „Breughelschen invloed
en Pallleterschen Inslag”, waarvan hij uiteraard
een levendig bewonderaar is. „Het grijze land
der luldeloose klokken” heet de sprookjesachtige
novelle, bijgedragen door den begaafden, wel
licht In eigen Katholieken kring te weinig ge-
waardeerden Joan Kat.
Marte Koenen's verhaal ..De Korenschoof”,
een Kerstverhaal In den onvergetelijken stijl
van .Het Hofke” herinnert ons er aan, dat de
Limburgsche romancière nog steeds een aller
eerste plaats bekleedt onder de Nederlandsche
letterkundigen. En Kees Meekel is weer in zijn
element met de pralrie-stoiy. die hij .looping
thé loop” noemde. Zijn vitale schrijftrant blijft
eenlg. Dat onder de oudere Katholieke letter
kundigen ook Annie Salomons recht op een
eereplaats heeft, bewijst se door een fijne ver
telling te leveren, getiteld „Zuster Elisabeth”.
In het rijke Brabantsche sagenboek van onzen
medewerker J. R. W. Sinnlnghe vond Antoon
Coolen aanleiding tot het styleeren van een
sprookje over „de koe, die aan Sint Antonius
verkocht werd”; Jos Panhuysen, uitstekend ken
ner der Engelsche literatuur, bewerkte een
Engelsch vertelsel in zijn fUn-genuanceerd Ne-
dertendsch Een nieuweling (e in de litera
tuur is Willy van Mook met de Brabantsche
In het moerasgebied van Obedska Bara aan
de Save ligt het grootste vogelparadijs van
Joego-Slavlè. Voor een jager met de camera is
het een lust daar op avontuur uit te gaan, ten
minste wanneer hij het klappen van de zweep
kent. Het is namelijk geen werk voor iedereen
vogels te vereeuwigen. Uren en uren kost het
instellen van de camera, waar de opgeschrikte
dieren aan moeten wennen. Het is daarom zaak
het apparaat eerst een tijd zonder film te laten
snorren en wel totdat de dieren het gewoon
vinden en het blijkbaar als een onachadelijk
natuurverschijnsel accepteeren. Pas dan gaan
se weer hun gewonen gang en kan men ze wer
kelijk in hun. natuurlijken staat opnemen. Het
neerzetten van de microfoon baart niet mtnder
zorg; dat moet namelijk zoo gebeuren, dat het
geluid zoo werkelijkheidsgetrouw als mogelijk
is, overkomt. ZU. die iets van microfoon-tech
niek weten, moet het bekend zijn, dat allerlei
onverwachtheden op acoustlek gebied zich voor
doen. Wat is namelijk het geval: de microfoon
noteert weliswaar de geluiden, maar hij ver
oorlooft zich daarbij eenlge afwijkingen van de
methode, die ons oor gewend is toe te passen:
sommige trillingen neemt hij heele-
tnaal niet op, andere In een gewij
zigde verhouding, zoodat de gere-
-klankencom blnatle
vaak heel anders wordt dan de
rechtstreeksche. de natuurlijke. U
beeft wel geboord van mtcrofoni-
Kbe stemmen: dat zijn stemorga-
tzm die geschikt zijn om door de
microfoon te worden verwerkt. Er
bestaan echter ook nlet-microfo-
Qlscbe stemmen. Iemand die zoon
geluld bezit, kan in het dagelijksch
leven bijvoorbeeld heel goed ver-
itaanbaar zijn, via de microfoon
svenwel niet. Dat bewijst al dat de
microfoon iets aan het geluid ver
andert. Als u een pistool t>ij de ge
luidsinstallatie afschiet in de ver
zachting. dat u bij reproductie den
tnal te hooren zult krijgen, mls-
wkent u zich. U zult een geluid
Hernemen als van een oorvijg. De
dank van een pistoolschot aal eeh-
Dy huldiging van den heer C. W H Baard,
den scheldenden directeur van het Stedelijk
Museum te Amsterdam, had Zaterdag plaats.
De commissaris der Koningin In Noord Hol
land, jhr mr. dr. A Röell, overhandigt dan
hoer Baard een geschenk
Het Haagsche Gerechtshof heeft het vonnis
van de Rotterdamache Rechtbank bekrachtigd,
waarbij is ontzegd een vordering van den heer
Dupont tegen de gemeente Rotterdam, tot
teruggave van een aan hem toebehoord heb-
hebbend perceel, dat in 1»15 onteigend was
voor het verruimen van de verbinding tunarhm
Vbu ch de BMMUR toto
Rotterdam,
denis van de harp!) rijk geïllustreerd naar de
ongemeen fraaie en uit technisch zoowel als
artistiek oogpunt verwonderlijk bijzondere pho
to’s van Wiel van der Randen, waarvan wij er
reeds meerdere In buitenlandsche bladen over
genomen vonden, zooals oa. In de Illustration.
Daarna volgt In het Winterboek proza van Ar
thur van Schendel ,J3e Achterstallige", waar
voor geen beschaafd Nederlander meer een al
tijd te zwak woord ter aanbeveling behoeft
Cornells Veth spreekt van „Barthou over Dan
ton”, Ina BoudlerBakker ggeft een fragment
van een nog te verschijnen roman .Dauphine",
voorts Hans Klomp „Variaties over een oud
thema” geïll. door H. Moerkerk. Jan Eigenhuis
„Beert fluit weer”, A. Vlruly „In den Nacht
omhoog!" geïll. met vele en uitnemende pho
to's. Mevr. SzékelyLulofs „De Tragedie
van de Juffrouw” geïll. met belangwekkende
photo’s uit Hongarije, Nanne Ottema spreekt
over „De Leeuwarder Musea” en Jan D. Vos
kuil over „In een Vrijstaat van Poppen en Ma
rionetten”; belde opstellen zijn uitnemend geïl
lustreerd met een enkele seer goed toegepaste
tegenstelling in de gebruikte kleur-lnkt. Felix
Timmermans en Jan Greshoff staan broederlijk
naast elkaar; bij het proza van den eerste tee-
kende de zeer begaafde Douve prenten en on
der het lledje-van-den-goeden-ouden-tijd van
den tweede hangt een verschoten gordijntje.
Van de Koningin van Engeland vertelt Graaf
Julius Batthyany in .Hare Majesteit verfoeit
de moderne kunst” en afgaande op de bUge-
voegde foto's kunnen wij Haar geen ongelijk
geven, al zouden wjj ons In geweten verplicht
vinden dit bij ander materiaal wel te doen.
En nu rest nog één derde voor U op te som
men: E. H. Cordelier. „Zon en Regen” met
mooie photo’s, Jean K Marre. „Het Hart van
Brocaat”, Mr. A. W. Kamp „De Titel”, een in
teressant opstel, goed geïllustreerd, van Ir. H.
Thunnlsaen: „Bruggen-aesthetiek". J. C. Bloem
„Bevrijdlng”. een gedicht dat eindigt met der
einden einde” dat de vroege droomen Achter de
jaren niet gestorven zijn.” Dan volgen Jean K
Marre „Stalenboek” geïll. door Moerkerk. Cha-
rlvarius nieuwste Spelling”, Henriette van
Eyk ..Scharminkel en de Wonderklulf”. Johan
Fabricius „Heksenjacht", een Onbekende „We
duwen”, C. F. van Dam „Wij gaan verhuisen",
voorts een Scherenschnltte van Matthias
Walter en ten slotte: A. van Duinkerken „Toe
spraak tot den Kerstboom Tusschen alle dese
pennevruchten en vermelde illustraties steekt
nog een niet nader te besommen rijkdom aan
veelal gekleurde prenten....
Woont Uw boekhandelaar niet vlak naast de
deur? Getroost U de wandeling of belt hem op:
voor een luttel bedrag koopt U meerdere ge
noeglijke avonden en een durend bezit (heusch,
gij speurende naar het prijswaardige I) en
U steunt zonder eenlg offer een doel, dat wel
niemand de bijvoeging van „goed” zal durven
onthouden!
ter ontstaan. Indien u met uw nagel tegen de
micro knipt.
Dergelüke kleinigheden in aanmerking ne
mend, zult u tot de overtuiging komen, dat het
opnemen van een eenvoudig eendengekwaak
niet zoo simpel Is als sommigen denken. Som
mige dierengeluiden zijn niet eens vast te leg
gen.
Voor den oorlog was Obedska Bara een veel
bezocht hertogeljjk jachtgebied. Dank z(j het
initiatief van konlng Alexander is er een na
tuurreservaat gemaakt, waarin geen schot de
nestelende en broedende vogelwereld stoort.
Er bevindt zich onder meer een van de zeld
zaamste soorten In dit moerasgebied: de lepe
laar. De witte vogel met zijn roodgelen kraag en
kuif oefent een groote aantrekkingskracht uit
op moedige cameramen. De lepelaar Is een
verre verwant van de Egyptische ibis, die als
God vereerd werd. Als echte moerasvogel voelt
hU zich hier uitstekend thuis. Obedska Bara
kan met Iedere Indische jungle wedijveren: om
et-n paar meter op te schieten moet men zich
met bijlen en messen een weg banen: de door-
eengestrengelde planten loopen tot ver onder
den waterspiegel door.
Degenen, die In de bioscopen zitten te huive
ren, wanneer ze op het doek twintig leeuwen
van dichtbij niet de tanden hooren knarsen,
denken er niet aan, dat het fotografeeren van
deze verscheurende dieren met heel wat min
der moeilijkheden gepaard ging dan de ver
eeuwiging van een paar lepelaars in werkelijk
«rilden staat. De leeuwen zUn namelijk meestal
In een dierentuin opgenomen; se zijn tam of
althans gedresseerd en een heele staf van mede
werkers maakt bet elkaar zoo gemakkelijk mo-
gelljk. We herinneren ons een uit twee teeke-
Ulngen bestaande spotprentcncombtnatle, waar
op de verfilmde leeuw In beeld ia gebracht On
der de eerste staat: „Wat het jMibliek ziet
Men aanschouwt op het plaatje van vlak bij
den leeuw met opengesperden muil. Onder de
tweede prent staat: „Wat de leeuw ziet.” Hier
op staat de camera afgebeeld en tevens een
voertlg A vijftig menschen, allen gewapend met
Tydans aan korta pausa In aan dar stammlngtlokalan ta SaarbrOckan Da voorztttar, da burgamaastar
van Bussum, da haar da Bardas an zijn balpars latan zich aan kopja koHla goad smakan
Verschenen is de 41ste uitgave van het be
kende .JBouth- A East African Yearbook A
Guide”, thans gehzel herzien en bjgewerkt
voor 1935 met meer dan 1100 pagina's tekst,
voorzien van »4 kaarten van geheel Zuid- en
Oost-Afrlka in kleurendruk. In het jaarboek zjjn
verwerkt alle beschikbare gegevens betreffend
historie. Import en export, wetten, vervoer- en
verkeerswezen, industrie, toerisme, klimaat,
sport, jachtterreinen, fauna enz. enz. uitgege
ven door de Union Castle Line en verkrijg
baar bi) hare Agenten: De Vries A Oo„ Dam S.
Amsterdam.
Dordrecht, de heer de Gaay Fortman, voorzitter van een der stembureaux te Saarbrücken,
een stembiljet tijdens de groote volksstemming in het Saargebied
H<
het Nederlandsche volk een goed vertelselboek
te schenken omtrent den Kersttijd, blijkt ook
dit jaar dus weer een goed initiatief te zijn ge
weest. De laatste pagina geeft een overzicht
van alles, wat het jaarboek „Als het Wintert”
in den loop der jaren geboden heeft en dat is
heuach niet gering: populair werk van da beste
Katholieke schrijvers der oudere en der jongere
generatie, met gevoelige verluchtingen en in
goede rangschikking.
Eén opmerking souden we ons willen ver
oorloven. Waarom sou de heer H. Nelissen, die
dit boek jaarlijks soo goed verzorgt, ook niet
wat poèzie opnemen? Enkele vereen per jaar,
b.v. da allerbeste en meest populaire potaie,
die in den loop van het jaar in de Katholieke
tijdschriften verscheen. Niet alleen bet verhaal
en de prent, ook het gedicht moet zijn weg vin
den naar het Roomsche gezin Wellicht kun
nen volgende deelen in dien sin worden ver
volmaakt D.
Een intellectueel, zoo hij dezen naam ver
dient, want juist in deze selectie blijft nog
eenlg kaf onder het koren, is nimmer werkloos
in den Intellectueelen zin des woords. Maar
het huldig maatschappelijk bestel, dat boe ten
ger hoe pijnlUker neigt naar een welhaast vol
slagen onverschilligheid voor heel zijn geestelijk
en dus eenigst waardevol bezit, heeft In ont
stellende mate 1 aantal dergenen zien groeien,
wien geen loonend werk meer gegeven wordt voor
hun intelligente bedrijvigheid. Deze nood is
dubbel nijpend, zoowel in persoonlijk als maat
schappelijk opzicht I Het uitgebreid eere-comlté
en het vastberaden werk-comlté van bovenge
noemd Nationaal-Comité vinden dan ook een
ruim en dankbaar gebied voor hun actie, die,
naar wij hopen, voor de werklooee InteUectuee-
len en de veelal werkeloos toeziende maatschap
pij gulden vruchten moge dragen.
Het Comité, Laan Copes van Cattenburch
Den Haag, houdt blijkbaar niet van halve maat
regelen. want voor ons ligt ter bespreking een
lijvig boekdeel in groot formaat, dat bjj aller
eerste aanschouwing reeds zoozeer de aandacht
weet te boeien, dat de nadere kennismaking
een niet meer te onderdrukken voldoening aan
de gezonde menscheUJke weetgierigheid is.
Mocht iemand dese gewenschte verleiding om
«enigerlei reden ontgaan zijn of thans voor het
eerst van deze uitgave hooren verluiden, (ten
zullen wij hier een ernstige poging wagen om
dit verzuim te herstellen.
Dit boek van 104 bladzijden, die heusch leder
voor twee tellen, zoodat de inhoud op normaal
boekformaat veilig ver over de 200 bladzijden
te stellen is, is zonder eenlg voorbehoud een
uitnemend staal van de allerbeste moderne Ne-
derlandsche drukkunst De Haarlemsche druk
kerij. die dit kloeke boekdeel van de persen
bracht in een felUooze afwerking en met een
volkomen beheerschlng van uitgebreide techni
sche mogelijkheden, geeft hiermede een be-
nljdenswaardlg voorbeeld aan meerdere maker»
van gelegenheids-uitgaven, die ons sedert jaar
en dag met onbeduidende prullen in schaam
teloos slecht gewaad gestoken pogen wijs te
maken, dat men In Nederland niets beters en
mooiers zou kunnen vinden.
Het goede voorbeeld is nu gesteld..,, alleen
de navolging zal moeilijk vallen, zooals immer,
wil men daarbij de altijd slechte imitatie ver
mijden De opaet van dit Winterboek is zooseer
te prijzen, dat wij gaarne eenlge aanmerkingen
achterwege willen laten, omdat de tegenvallers,
die aan iedere poging als gevolg kleven, gemak-
kelUk bj] een volgende uitgave te conigeeren
vallen.
Valt de uitvoering met den meeaten lef te
prijzen, de inhoud blijkt daarnaast alleszins be
langwekkend, hetgeen den bezitter niet minder
zal verraszen.
De voorzitter van het comité, lultenant-gene-
raal b.d. en oud-chef van den Generalen Staf,
H. A. Seyffardt, geeft met een helder en pittig
woord het goede doel dezer uitgave aan. En dan
volgen allereerst een zestal prachtige strophen
van Henrlétte Rotend Holst, waarna in bonte
verscheidenheid elkander opvolgen in dicht en
ondicht: Herman Moerkerk Kleine Steden,
geïll door den auteur, Jo van Ammers—KUller
Sanatorium, geïll. door Jo Spier en photo’s
8. Bottenheim Ds Harp van Konlng David
tot Rosa Spier (dit is geen humoristische no
velle, maar een gidZBzn opstel over de geeohlb
s;;i?
-4 i.
