ONS BLAD
3
De Zondag kalm verloopen
Het Saarvolk heeft gestemd
F
1
1
Het nieuws van heden
de neatrale
vlotten
voor een
Interview met
Von Papen
De opkomst was zeer groot,
leiding zorgde
gang van zaken
ver:
Uitslag met spanning
verwacht
LOTHARINGSCHE GRENS
GESLOTEN
DE BAROMETER
a
Japansche stad in
vlammen
NIGDE KATHOLIEKE PER*
MAANDAG 14 JANUARI 1Ö3S
uis
lur.
p
Er werd druk gestemd
Incidenten
Vijf honderd huizen vernield
ft-
ia
AVMXVWWUIII 1UI/J////Z/Z/Z0
voor
‘Pg-
blad.
V oor zifter plebieciet-com-
missie tevreden
Jeugdleiders in Sovjet
unie af gezet
Vluchtelingen worden
geweerd
Als straks het Saargebied
leegstroomt
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Illegale betrekkingen met organi
satie van Trotzki?
FT
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Br
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 o
p. regel; idem op peg. één 55 c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroeper»
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
,d^r ie een beelieeing geveld
ZONDAG, 13 Januari, ruim vijftien jaren na het sluiten van
den vrede van Versailles, hebben de bewoners van het Saarge
bied beslist over de vraag of zij al dan niet tot Duitschland wil
den terugkeeren. Het was een historische dag, waar de aandacht
van de geheele wereld op is gevestigd.
De bevolking is in volkomen orde naar de stembus getrok
ken. Het was een drukke dag, maar af gezien van kleine uitzonde
ringen is het nergens tot een ernstig incident gekomen. De op
komst der stemgerechtigden was enorm. Speciaal in het Westen
van het Saargebied, het Warnd t-gebied en de z.g. Gouw is zeer
druk gestemd. Het percentage bedroeg daar meer dan 90 pro-
cept, op sommige plaatsen zelfs 100 procent.
De uitslag van deze belangrijke volksstemming zal Dins
dagochtend om acht uur (Midden-Europeeschen tyd, 7 uur 20
A. T.) door de radio worden bekend gemaakt.
Kt
MB
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 84
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
IIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIHIHIIIHIIIH
S AARS TEMMING KALM VERLOOPEN.
I
bewoner reor-
▼an de baksteenindustrie
de
len,
tóO.
auto-ongeluk te Hoer HugowaartL
van
demonstraties
i
ge
en
4.
Ecce
853
rich naar
konden
Stand o» Maandag 18 our Tja.: 1HJ
Vorige ataad: 7MJ
M
MM
verspreiden
rijn
in uitvoe-
het Saar-
Volgens geruchten te Berlijn soa dr. Schacht een
functie krijgen, gelijkstaande met die van vice-
kanselier, terwijl Darré als minister van Land
bouw sou moeten aftreden.
Verdachte brand te Enschede;
resteerd.
Ir. J. Kouter, owd-Bd der Eerste Kamer, Born
overleden.
Felle brand In een loods te Alphen a. 0. Rijn.
Schoenenmagasijn te Breda uitgebrand.
saam,
vhrtr.
or a
ir
De voorzitters van de stembureaux en hun
twee bijzitters en plaatsvervangers, waren reeds
■eer vroeg in den ochtend, even na seven uur,
OP hun P<«t tot het treffen van de laatste
voorbereidingen voor de stemming. Alle neutrale
voorzitters, onder wie ook ongeveer 360 landge-
nooten, die Vrijdagochtend zelf beüedlgd waren
hamen den belden anderen leden van de stem-
fcueaux, een vertegenwoordiger van bet Dulteche
het
van
rlaan
mder
blad.
6
front en een van het Eenheidsfront en hun
plaatsvervangers den eed af.
Om acht uur nam de volksstemming, waar
voor 800 stemlokalen zijn ingericht, een aan
vang.
Tegen half zee was In de meeste stem
bureaux reeds door alle daar ingeschreven
stemgerechtigden gestemd. Het aantal ongel
dig verklaarde Remmen Is betrekkelijk ge
ring.
Tegen acht uur begaven rich nog slechts
enkele stemgerechtigden per auto, op motor
rijwiel of met andere vervoermiddelen naar
de stembureaux.
Men verwacht, dat 98 5 98 der stemge
rechtigden Is opgekomen.
Tot in de avonduren was alles rustig.
De zelfde orde en rust, welke gebeeracht
hadden bij den aanvang van dezen belang
rijken Zondag, duurden tot het laatste oogen-
bllk voort.
Z. H. de Paus heeft aan den president van Ar
gentinië, generaal Jaste, de Christnsorde ver
leend.
DuRsch arrestant bij Wolfsheese oH den tnM
gesprongen en gedood.
nd.
434
Guirlandes in de vorm van vlaggen
vervingen op den stemmingsdag de
vlaggen, die niet uitgestoken mochten
worden
nuf
eet
we
»d-
ten
1.0.
-
i
Te Saarbruecken werd het in den namiddag
nadat de meeste stemgerechtigden hu» plicht
hadden gedaan, iets drukker op straat. In de
verlichte straten kwamen wat meer wandelaars,
doch het bleef overal even rustig
De ParUsche avondbladen publlqaerei
rige berichten over de stemming m h
gebied. Vooral wijst men op de groote opkomst
der stemgerechtigden De bijzondere correspon
denten der bladen wijzen erop, dat alles in vol
komen ordelijk verloop heeft plaats gehad en
dat zich tot nu toe nog geen enkel incident
heeft voorgedaan.
van
er
was.
Doodelijk ongeluk op snbewaakten overweg te
Tete ringen.
De hotelhouder G. E. verdacht van brandstich
ting is op vrije voeten gesteld.
Het gebouw der Overijselsche Waterleiding Mij.
te Zwolle is bijna geheel uitgebrand.
Geweldige brand in de Japansche stad Sakai;
vijfhonderd huizen zijn vernield.
Tariefsverlaging bjj de A. T. O.-ritten over den
afslultd*.
De overbrenging der stembussen naar Saar
bruecken had overal zonder incidenten plaats.
Het tijdstip van verzending werd zooveel mo-
gelijk geheim gehouden.
Het Duitache Front had voor Zondagavond
het parool uitgegeven den avond zoo veel moge-
UJk in den buiseUJtan kring door te brengen.
Hiermede voldoen zij aan de bevelen, die het
Dultsche front ook Zondag nog heeft uitge
vaardigd door het plaatsen van border! op be
paalde punten, waarin de stemgerechtigden,
terwijl zjj zich ter stembus begeven, nog eens
kunnen lezen, dat zjj zich gedisciplineerd moe
ten gedragen en .zwijgend hun plicht doen.”
De vonrritter der pleblecietcoasmierie beeft
te een interview met den bijzonderen be
richtgever van Intransigeant verklaard
uitent tevreden te zjjn over het verloop van
de stemming. De voorzitter verklaarde dat
alles op normale wUae Is geschied.
In de straten van Saarbruecken en van de
andere steden heerschte des avonds een opge
wekte drukte Alle restaurants en cafés waren
overvol; er was nauwelijks een plaats te krij
gen. In de helverlichte straten golfden dichte
menschenmenigten heen en weer, hoewel het
zeer nat was. De spanning was overigens aeer
groot en het gesprek van den avond was de
vermoedelijke uitslag vc*i tie stemming. Men
noemde percentages betreffende het aantal uit
gebrachte stemmen. In de kringen
Duitsche Front was men overigens
overtuigd, dat de overwinning behaald
Generaal Brind, de Engelsche opperbevel
hebber van de internationale troepen,
welke gisteren een rustig verloop der
stemming gewaarborgd hebben-
Mr. G. Vissering is afgetreden als voorzitter van
de Zuidenee-Vereeniging. in rijn plaats is be
noemd prof. dr. N. H. ter Veen, te Amsterdam.
Crisismaatregelen voer 1*35 ten aanzien van
pluimvee en eieren.
Te Laren Is opgericht de N. V. Circus .Oten-
De paal, aanduidend de grens tusschen Frankrijk en het Saargebied, vanaf mor
gen wellicht tusschen Frankrijk en Duitschland
Algemeene toestand
leer onbevredigend.
TOKIO, 13 Jan. Een buitengewoon hevige
brand Is gisterenmiddag te zes uur uitgebroken
In de stad Sakai, gelegen in het district Totori.
Toen het vuur te ruim een uur des nachts had
uitgewoed, was een derde deel der stad aan de
vlammen ten offer gevallen. Naar gemeld wordt
zijn vijfhonderd hulzen verwoest, zoodat meer
dan 3000 menschen dakloos zijn geworden. Bij
zonderheden zijn echter nog niet bekend.
Van Merzig komen de Zweden met hun
vrachtauto, van Dlllingen en Saarlouis de Ita
lianen. Op de auto’s zijn machinegeweren op
gesteld.
Het Hongaarsche memorandum Inzake den
moord te Marseille is Zaterdag door den Hon-
gaarschen gedelegeerde te Genève Eckhardt,
overhandigd.
Op dat tijdstip stonden voor alle bureaux al
stemgerechtigden te wachten. Een voor een
werden zjj in het stemlokaal toegelaten.
Ook hier stond slechts een enkele politie
beambte.
Bijna doodstil was het In de stemlokalen. De
waarschuwingen van de Pleblscietcommlssie en
vooral het feit, dat bij de vóórstemmlng enkele
dagen geleden, toen zij, die Zondag daarvoor
geen gelegenheid hebben, hun stem konden uit
brengen, stemmen ongeldig werden verklaard
door uitlatingen of gedragingen, die een poli
tieke beteekenls kunnen hebben, zijn oorzaak,
dat zelfs de felste natlonaal-socialisten rich
uitermate kalm gedragen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaar. f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hoog*
Dagblad uitgegeven door de
H.V. Drukkerij Do Spaarnestad - Haarlem
Verbodsbepalir*en voer enkele jcugdvereeni-
gingen in NerL-Indié onvermijdelijk.
DE MINISTER VAN WATERSTAAT, DL
J. A. KALFT, OVERLEDEN
Daar stonden de menschen zeer
rustig en file op hun beurt te wach
ten. Slechts een enkele politieman
stond voor de bureaux; voor zoover
viel na te gaan werd des ochtends
nergens de orde verstoord en ge
droegen de stemgerechtigden zich
buitengewoon gedisciplineerd. Van
de buitenlandsche troepenmacht
was dan ook in Saarbriicken niets
te bespeuren. De wetenschap alleen,
dat deze troepen gereed staan om
zoo noodig in te grijpen, is vol
doende voor het handhaven van de
orde. Overigens heeft geen der par
tijen er belang bjj op dezen dag de
orde te verstoren.
Op den dag van de stemming in het Saar-
gebled, was het voor de Volkenbondstroepen,
waaronder ook de tweehonderdvjjfUg Neder-
landsche mariniers met hun officieren, vroeg
dag. In de meeste kwartieren werd het reeds
omstreeks middernacht levendig. Uitgerust in
marschtenue en begeleid door de vracht- en
manschappen-wagens, met machinegeweren van
de meest onderscheiden kalibers, tanks en Roo-
de-Kruls-wagens. evenals veldkeukens, werd In
den vroegen ochtend afgemarcheerd. Te rijf
uur in den ochtend waren alle grensposten naar
Duitschland en naar Frankrijk, ook de kleinste
en onbelangrijkste, bezet.
In een groeten boog om het gebied van de
stad Saarbrücken heeft in den loop van den
nacht het Engelsche Lancashire-regiment aan
de Lotharingache-grens de bewaking op rich te
nomen. Ten Zuid-Oosten daarvan sluiten zien
hierbij de Nederlandsche mariniers aan, die voor
de grootste heltt de Franache grens en voor de
kleinste helft in de districten 8t. Ingbert en
Homburg de Dultsche grens bezetten. Kapitein
de Bruyne en zijn officieren hebben hier de lei
ding.
Daarbij sluiten naar het Noorden en Oosten
langs de Duitsche grens de troepen van het En
gelsche Essex-reglment aan. De kleine Noord
westelijke grens naar rechts wordt door de
Zweedsche troepen bezet, terwijl In den sector,
grenzende aan Lotharingen, weer In aansluiting
aan het Lancashire-regiment, de Italianen
staan.
Zoo is de grens van het Saargebied. die Za
terdagavond nog door groote vuren op de hoog
ten er om heen gemarkeerd werd, geheel door
de internationale troepen bezet. Het opmerke
lijke is echter, dat men van deze sterke troepen
macht zeer weinig bemerkt. Slechts hier en
daar ziet men een Engelschen pantserwagen of
een Italiaanschen transport-auto met machine
geweren. In St. Ingbert ziet men alleen den post
voor het verblijf der Nederlandsche marine-sol
daten. het Kraemer-Slot, doch overigens is de
militair goed georganiseerde grensbezetting zóó
verdekt opgesteld, dat zjj niemand opvalt.
Aan den anderen kant van de grens zijn ner
gens militaire maatregelen van welken aard ook
te bemerken.
In verband met de mogelijkheid, dat naat
aanleiding van den uitslag van de Volksstem
ming In het Saargebied, via de Belgische grens
vluchtelingen uit 1 Saargebied Nederland zou
den willen binnenkomen, Is opdracht gegeven,
dezen te weren, tenzij «Ij niet als ongewenschte
vreemdelingen kunnen worden beschouwd.
Bijna zonder een woord te spreken let of
wat nerveus de meesten overhandigen de
stemmers den voorzitter van het stembureau
hun passen of legitimatiebewijzen en nemen in
ruil daarvoor het stembiljet In ontvangst. Na
het uitbrengen van een stem door het plaat
sen van een kruis in een der drie open hokjes
met een zwart potlood, brengen zij hun stem
biljet In gesloten enveloppe terug aan den
voorzitter, die dan weer de passen en legitima
tiebewijzen teruggeeft en de enveloppe In de
stembus werpt. Het valt op, dat velen vrij lang
In het geheel gesloten stemhokje blijven. De
meesten verlaten even stil als zij gekomen zijn
het stemlokaal, velen naar het schijnt opge
lucht, dat zU hun plicht volbracht hebben.
De ochtend verliep aeer rustig.
Laat in den avond, tegen middernacht, zijn
twee incidenten bekend geworden, welke zien
na de sluiting der stembureaux hadden voor
gedaan.
Te Neunkirchen werd een bom geworpen tegen
het bureau van het Duitache Front. De aange
richte schade schijnt niet veel te beteekenen te
hebben. Vier personen zijn gearresteerd. Twee
dezer zouden communisten geweest zijn, de beide
anderen waren aanhangers van de status quo-
parttf.
Te Saarbruecken hebben ongeveer 150 com
munisten gedemonstreerd in de Bahnhofstrasse.
Toen de politie de menigte wilde
ontstond eenlg tumult. Ook in dit geval
eenlge personen gearresteerd. Het incident bleek
ten slotte niet van ernstigen aard te zijn
woest.
SAARBRÜCKEN. 13 Jan. Het Dultsche
Nieuwsbureau meldt, dat naar de regeerings-
commlssle van het Saargebied mededeelt, de
Fransche regeerlng besloten heeft, dat van 13
Januari des njn. drie uur af de houders van
Saarlandsche reispassen voor Duitsche onderda
nen voor de overschrijding van de grens in
het bezit moeten zjjn van een bijzonder visum.
Door dezen maatregel zuiL alle door de regee-
ringscommlssie verstrekte visa voor Frankrijk
ongeacht hun geldigheidsduur verloopen. ZIJ
moeten worden vervangen door een visum van
het Fransche consulaat. Ieder die probeert de
grens te overschrijden zonder in het bezit te
zijn van een geldig visum, stelt zich bloot aan
het gevaar teruggestuurd te worden. De regeling
der grensverkeerkaarten blijft nog bestaan.
Aan deae mededeellng wordt de conclusie
vastgeknoopt, dat de uitslag der stemming in
Frankrijk geen twijfel laat en dat Frankrijk de
grens tusschen het Saargebied en Lotharingen
thans als zijn grens beschouwt.
SAARBRUECKEN, 13 Jan. De bizondere
correspondent van het Zwitsersche Telegraaf-
agentschap in het Saargebied heeft een be
zoek gebracht aan v. Papen, die met zijn fa
milie verblijf houdt op zijn landgoed Waller
fangen bij Saarlouis.
V. Papen weigerde een verklaring af te leg
gen over de stemming zelf, doch wel wees hij
In enkele woorden op de buitengewone betee-
kenls van het plebisciet.
UAen kan zeggen, dat met dese stemming
e»n beslissing is gsveld voor of tegen den vrede
In Europa, v. Papeq legde er den nadruk op.
dat de uitslag der verkiezing er toe zal kun
nen bijdragen een goede verstandhouding te
scheppen tusschen Frankrijk en Duitschland.
hetgeen in het belang zou zijn van de conso
lidatie van den vrede in Europa.
In verban met de Saantenuning aal scherp
gewaakt worden tegen een hfvatie van onge
wenschte vreemdelingen.
Jeugdleiders te Dnjepropetrowsk afgezet omdat
ze betrekkingen met organisatie van Tratst:
onderhielden.
Zaterdagavond was het in Saarbrücken druk
op straat, ondanks het feitr dat de sneeuw het
verblijf buitenshuis minder aangenaam maakte.
Deze drukte mocht worden verwacht in een
stad, die zelf niet meer tellende dan onge
veer 138.000 inwoners op het oogenblik bijna
tweehonderdduizend zielen herbergt. Uit alle
oorden der wereld *0n de geboren Saarlanders
gekomen om, wanneer zjj daartoe gerechtigd
zijn, hun stem uit te brengen. En met hen
kwamen de honderden journalisten, van wie
velen nog Zaterdag arriveerden, om op dezen
historischen dag aan de wereld verslag te doen
van de laatste volksstemming, welke uit den
grooten oorlog van 1914/18 is voortgekomen.
Nog Zondagochtend arriveerden hondertten
Saarlanders uit verschillende deelen In Duitsch
land te Saarbrücken. Evenals de laatste dagen
hadden bij de aankomst geen
plaats.
Na de drukte van Zaterdagavond biedt Saar-
brücken Zondagochtend het beeld van een Ne-,
derlandsche provinciestad op Zondag. Het
sneeuwt niet meer, de sneeuw van Zaterdag
is In de binnenstad in een grooten modderpoel
veranderd; alleen in de buitenwijken ligt zij.
ep sommige plaatsen, nog zeer dik.
Het Is zeer rustig en kalm in Saarbriicken:
■en grauwe dag in de ochtenduren zonder eenlg
Bonnetje. Het is alsof de natuur de beklemming,
welke ondanks alle voorbereidingen voor het te
vieren overwinningsfeest door het Duitsche
Front toch gevoeld wordt, nog sterker wil doen
Voelen.
Alleen nabij de stembureaux is het druk.
Reeds vroeg lii den ochtend trokken de stem
gerechtigden naar de bureaux, meest onder
gebracht In scholen, waar zij hun stem moeten
uitbrengen. Daar de stemmers om
de bureaux te begeven vrij gebruik
maken van de trams, waren deze den geheelen
ochtend druk bezet. Dit viel in het overige
stadsbeeld des te meer op. Anderen begaven
rich per auto of autobus naar de stembureaux.
MOSKOU, 14 Jan. Op mstignatle van het
Centraal Comité van de Communistische Jeugd
der Sovjet-Ume Is de geheele leiding van de
jeugdorganisatie te Djnepropetrowsk afgezet
Officieel wordt medegdeeld, dat den ontsla
gen leiders verweten wordt, dat zjj illegale be
trekkingen hebben onderhouden met de organi
satie van Trotzki en bovendien steun hebben
verleend aan de nationalistische stroomingen in
de Oekraïne.
Zooals reeds gemeld, werd er in de
ochtenduren vooral druk gestemd.
Het schijnt dat de meeste stemge
rechtigden zich zoo vlug mogelijk
van hun plicht wilden kwijten, want
later op den dag werd het bjj de
stembureaux stiller en behoorden tot
de stemmers vooral diegenen, die
per auto naar het stemlokaal moes
ten wtordert gebracht: ouden
dagen en personen, die zich om een
andere reden niet gemakkeljjk kun
nen verplaatsen. In de wachtkamers
bij de stemlokalen waren Roode
Kruis-zusters aanwezig, die er voor
zorgden, dat deze ouden van dagen
en gebrekkige lieden niet lang be
hoefden te wachten.
De deelneming aan de stemming is
naar het zich laat aanzien zeer groot
zal zeker 80 tot 90 procent be
dragen. Uit sommige districten
wordt zelfs I 00 procent deelneming
gemeld.
In den laten namiddag waren nog
geen ernstige incidenten voorge
komen. Op enkele plaatsen slechts
moesten stemmen ongeldig worden
verklaard, omdat de voorzitters zich,
zooals hun taak was, streng aan de
bepalingen hielden. In Dudweiler
werden van de 341 stemmen 10 on
geldig verklaard, omdat de stem
biljetten niet op de voorgeschreven
wjjze in de enveloppe werden inge
leverd. Tegen dit ongeldig verklaren
werd geprotesteerd, doch het is niet
waarschijnlijk dat het protest zal
worden toegewezen. In het district
Merzig hadden om half één 's mid
dags alle stemgerechtigden reeds
hun stem uitgebracht.
Ie
n
te
•r
in-
!N.
ad.
d
1.
I.
