Met de beeld
en geluidcamera
het vogelparadijs
3
I
IS
De volksstemming in het Saargebied.
v
JII®1
in
I
pp
KW
id
14 JANUARI IMS
MAANDAG
BOEK EN BLAD
Kostbaar natuurhisto
risch document
GEEN WERK VOOR
IEDEREEN
ONTEIGENING TE
ROTTERDAM
FOTOREPORTAGE 1111Z MUM»
F
De
en
v
O. NYPEIB
1
Nieuwe uitgaven
echtpaar lepelaar
I
S N E E K
TON N EM A C'E
TON N E M A C'1
SN E E K
Oud-notaria L. Vermeer
overleden
Da burgemeester van Dordrecht, de heer de Gaay Fortman, voorzitter van een der stembureaux te Saarbrucken»
overhandigt een stembiljet tijdens de groote volksstemming in het Saargebied
Tijdens
van
8
P
VLUG OPLOSSENDE
^ANIJSBLOKJES
Op 69-jarlgen leeftijd Is Zaterdag te Wasse
naar overleden de heer L. Vermeer, oud-notarls
te Dronryp.
sbruikte kleur-lnkt.
Oreshoff staan broederlijk
iét proza van den eerste tee-
iéer begaafde Douve prenten en on-
ledje-van-den-goeden-ouden-tyd van
hangt een verschoten gordijntje.
ga
eis
K,
v<x
cat
ma
tec
1
«P<
Alvorens do stomcommlssles to Ssarbrücken
haar werk samringsn, logdon do lodon dar
balds fronten den eod In handen van den
voorzitter af. Do burgemeester van Arnhem,
do heer Bloomers, tijdens deze plechtigheid
D
in
hi
dl
ge
In
lir
«P
al.
Hl
va
Si
de
lat
va
de
a;
g<
d<
di
tx
in
Fotografeeren van leeuwen it niet
zoo moeilyk alt de vereeuwi
ging van lepelaart in
wilden ttaat
WINTERBOEK 1935 van het Natio
naal Comité voor Arbeid aan
Werklooze Intellectueelen. Uit
voering. van de N.V. De Spaarne-
stad te Haarlem.
ALS HET WINTERT. Uitgave
van H. Netissen te Bilthoven.
Bijdragen van Felix Timmer
mans, Joan Kat, Marie Koenen,
Kees Meekel, Annie Salomons,
Antoon Coolen, Jos Panhuysen,
Willy van Mook. Geïllustreerd
met etsen, houtsneden, teekenin-
gen en reproducties naar schil
derijen, alle van Anton Pieck
1934.
De volksstemming in het Saargebied. Reeds In den vroegen morgen stonden te Saarbrücken in
de gangen der stembureaux en daarbuiten velen te wachten om hun stem te kunnen uitbrengen
geweren, revolvers, spiesen en stokken, die ze
dreigend zwaaien.
Bij het fotografeeren van de lepelaars staan
dervelljke middelen iemand niet ten dienste
Ook is men hier volkomen aan den tijd ge
bonden. Om den zonsopgang en het ontwaken
van de natuur niet te missen, moet men op
„ónmogelijke" tijden de met moeite en Inspan
ning gevormde „geluidcablne” opzoeken.
De stars ot.der de vogels zijn nog wispelturi
ger dan die onder de menschen. Het fataalst
is, dat men geen vat op ze heeft. De dames en
heeren filmspelers zijn soms nog te beïnvloe
den met verstandelijke of met gevoelsargumen
ten. Maar probeer zoo iets nu eens bij een aal
scholver of een kwak.
Toch Is men er In geslaagd niet alleen de
lepelaars bij het nestmaken en het broeden
gsde te slaan en te filmen, men verschalkte
ook de aalscholver en de door de bevolking
bijgeloovig gevreesde kwak.
Zoo verkreeg men een kostbaar natuurhisto
risch document.
Het Haagsche Gerechtshof heeft het vonnis
van de Rotterdamsche Rechtbank bekrachtigd,
waarbij Is ontzegd een vordering van den heer
Dupont tegen de gemeente Rotterdam, tot
teruggave van een aan hem toebehoord heb-
bebbend perceel, dat In 1915 onteigend was
voor het verruimen van de verbinding tusarhea
bet Van Hogendorppleln en de Blaak k*
Rotterdam.
verdekte opstelling van cameraman
geluidmixer met hun apparaten
ter ontstaan, indien u met uw nagel tegen de
micro knipt.
Dergelljke kleinigheden in aanmerking ne
mend, zult li tot de overtuiging komen, dat het
opnemen van een eenvoudig eendengekwaak
niet zoo simpel Is als sommigen denken. Som
mige dierengeluiden zijn niet eens vast te leg
gen.
Voor den oorlog was Obedska Bara een veel
bezocht hertogelijk jachtgebied. Dank zy het
initiatief van koning Alexander is er een na
tuurreservaat gemaakt, waarin geen schot de
nestelende en broedende vogelwereld stoort.
Er bevindt zich onder meer een van de zeld
zaamste soorten in dit moerasgebied: de lepe
laar De witte vogel met zijn roodgelen kraag en
kuif oefent een groote aantrekkingskracht uit
op moedige cameramen. De lepelaar is een
verre verwant van de Egyptische Ibis, die als
God vereerd werd. Als echte moerasvogel voelt
hij zich hier uitstekend thuis. Obedska Bara
kan met iedere Indische jungle wedijveren: om
een paar meter op te schieten moet men zich
met bijlen en messen een weg banen: de door-
eengestrengelde planten loopen tot ver onder
den waterspiegel door.
Degenen, die in de bioscopen zitten te huive
ren. wanneer ze op het doek twintig leeuwen
van dichtbij met de tanden hooren knarsen,
denken er niet aan. dat het fotografeeren van
deze verscheurende dieren met heel wat min
der moeilijkheden gepaard ging dan de ver
eeuwiging van een paar lepelaars in werkelijk
wilden staat. De leeuwen zijn namelijk meestal
in een dierentuin opgenomen; ze zijn tam of
althans gedresseerd en een heelt staf van mede
werkers maakt het elkaar zoo gemakkelijk mo-
gelijk. We herinneren ons een uit twee teeke-
nlngen bestaande spotprentcncomblnatle, waar
op de verfilmde leeuw In beeld is gebracht On
der de eerste staat: „Wat het publiek ziet
Men aanschouwt op het plaatje van vlak bij
den leeuw met opengesperden muil. Onder de
tweede prent staat: „Wat de leeuw ziet." Hier
op staat de camera afgebeeld en tevens een
veertig A vijftig menschen, allen gewapend met
Verschenen is de 41ste uitgave van het be
kende „South- East African Yearbook ti
Guide”, thans gehz-el herzien en bijgewerkt
voor 1935 met meer dan 1100 pagina's tekst,
voorzien van 64 kaarten van geheel Zuid- en
Oost-Afrika in kleurendruk. In het jaarboek zijn
verwerkt alle beschikbare gegevens betreffend
historie, import en export, wetten, ven oer- en
verkeerswezen, industrie, toerisme, klimaat,
sport, jachtterreinen, fauna enz. enz. uitgege
ven door de Union Castle Line en verkrijg
baar bij hare Agenten: De Vries Sc Oo., Dam 6,
Amsterdam.
Da huldiging van dan haar C. W. H Baard,
dan scheidenden directeur van het Stadelijk
Museum te Amsterdam, had Zaterdag plaats.
De commissaris der Koningin In Noord Hol
land, jhr mr. dr. A Röell, overhandigt dan
heer Baard een geschenk
een korte pauze b een der stemmlngslokalen te Saarbröcken De voorzitter, de burgen.
Bussum, de heer de Bordes on zijn helpers laten zich een kopje koffie goed smaken
denis van de harp!) rijk geïllustreerd naar de
ongemeen fraaie en uit technisch zoowel als
artistiek oogpunt verwonderlijk bijzondere pho
to’s van Wiel van der Randen, waarvan wij er
reeds meerdere in buitenlandsche bladen over
genomen vonden, zooals oa. In de Illustration.
Daarna volgt in het Winterboek proza van Ar
thur van Schendel „De Achterstallige”, waar
voor geen beschaafd Nederlander meer een al
tijd te zwak woord ter aanbeveling behoeft.
Cornells Veth spreekt van „Barthou over Dan
ton”, Ina Boudler—Bakker geeft een fragment
van een nog te verschijnen roman .Dauphine”,
voorts Hans Klomp „Variaties over een oud
thema” geïll. door H. Moerkerk, Jan Eigenhuis
„Beert fluit weer”, A. Vlruly „In den Nacht
omhoog!" geïll. met vele en uitnemende pho
to’s, Mevr. SzékelyLulofs „De Tragedie
van de Juffrouw” geïll. met belangwekkende
photo's uit Hongarije, Nanne Ottema spreekt
over „De Leeuwarder Musea” en Jan D. Vos
kuil over „In een Vrijstaat van Poppen en Ma
rionetten"; beide opstellen zjjn uitnemend geïl
lustreerd met een enkele zeer goed toegepaste
tegenstelling in de gebruikte kleur-lnkt. Felix
Timmermans jy Ji
naast elkajy^5ff*T
kende de
der het
den tweede
Van de Koningin van Engeland vertelt Graaf
Julius Batthyany In „Hare Majesteit verfoeit
de moderne kunst” en afgaande op de bijge
voegde foto's kunnen wij Haar geen ongelijk
geven, al zouden wij ons In geweten verplicht
vinden dit bij ander materiaal wel te doen.
En nu rest nog één derde voor U op te som
men: E. H Cordelier, „Zon en Regen” met
mooie photo's, Jean E. Marre, „Het Hart van
Brocaat”, Mr. A. W. Kamp „De Titel”, een in
teressant opstel, goed geïllustreerd, van Ir. H.
Thunnlssen: .Druggen-aesthetlek”, J C. Bloem
„Bevrijding". een gedicht dat eindigt met der
einden einde" dat de vroege droomen Achter de
jaren niet gestorven zjjn." Dan volgen Jean E.
Marre „Stalenboek” geïll. door Moerkerk, Cha-
rivarlus „De nieuwste Spelling", Henriette van
Eyk „Scharminkel en de Wonderklulf”. Johan
Fabricius „Heksenjacht", een Onbekende „We
duwen”, O. F. van Dam „Wij gaan verhuizen”,
voorts een Scherenschnltte van Matthias
Walter en ten slotte: A. van Duinkerken „Toe
spraak tot den Kerstboom.” Tusschen alle dese
pennevruchten en vermelde illustraties steekt
nog een niet nader te besommen rijkdom aan
veelal gekleurde prenten
Woont Uw boekhandelaar niet vlak naast de
deur? Getroost U de wandeling of belt hem op:
voor een luttel bedrag koopt U meerdere ge
noeglijke avonden en een durend bezit (heusch.
gij speurende naar het prijswaardige!) en
U steunt zonder eenlg offer een doel, dat wel
niemand de bijvoeging van ..goed" zal durven
onthouden!
Het jaarboek „Als het Wintert”, reeds lang
de huisvriend van vele Roomsche gezinnen, die
hun behoeften aan lectuur gaarne bevredigen
door te grijpen naar het goede, degelijke en
stijlvolle, is dit jaar bijzonder rijk geïllustreerd
met werk van den begaafden teekenaar, etser
en schilder, aan wiens kunst Felix Timmermans
een artikel wijdt. De Lierenaar, wiens „Pallie
ter” in de luxe-uitgave door Pieck geïllustreerd
werd, vangt aan met eenlge persoonlijke herin
neringen, verteld op de wijze, die hem alleen
eigen Is, om vervolgens een karakteristiek te
geven van de kunst met „Breughelschen Invloed
en Pallieterschen inslag”, waarvan hij uiteraard
een levendig bewonderaar Is. „Het grijze land
der luidelooze klokken" heet de sprookjesachtige
novelle, bijgedragen door den begaafden, wel
licht In eigen Katholieken kring te weinig ge-
waardeerden Joan Kat.
Marie Koenen's verhaal ,De Korenschoof”,
een Kerstverhaal in den onvergetelijken stijl
van „Het Hofke” herinnert ons er aan. dat de
Limburgsche romancière nog steeds een aller
eerste plaats bekleedt onder de Nederlandsche
letterkundigen En Kees Meekel is weer in zijn
element met de pralrle-story, die hij .Looping
the loop” noemde. Zijn vitale schrijftrant blijft
eenlg. Dat onder de oudere Katholieke letter
kundigen ook Annie Salomons recht op een
eereplaats heeft, bewijst ze door een fijne ver
telling te leveren, getiteld „Zuster Elisabeth"
In het rijke Brabantsche sagenboek van onzen
medewerker J. R. W Slnnlnghe vond Antoon
Coolen aanleiding tot het styleereg van een
sprookje over „de koe, die aan Sint Antonlus
verkocht werd"; Jos Panhuysen, uitstekend ken
ner der Engelsche literatuur, bewerkte een
Engelsch vertelsel In zijn fljn-genuanceerd Ne
derlandsen. Een nieuweling (e.,?) In de litera
tuur is Willy van Mook met 'de "Brabantsche
schets „De Vijf Vrienden”, die dit Winterboek
waardig besluit.
Het Initiatief, acht jaar geleden genomen, om
het Nederlandsche volk een goed vertelselboek
te schenken omtrent den Kersttijd, blijkt ook
dit jaar dus weer een goed Initiatief te zijn ge
weest. De laatste pagina geeft een overzicht
van alles, wat het jaarboek „Als het Wintert”
in den loop der jaren geboden heeft en dat Is
heusch niet gering: populair werk van de beste
Katholieke schrijvers der oudere en der jongere
'generatie, met gevoelige verluchtingen en In
goede rangschikking.
Eén opmerking zouden we ons willen ver
oorloven. Waarom zou de heer H. Nellssen. die
dit boek jaarlijks zoo goed verzorgt, ook niet
wat poëzie opnemen? Enkele venen per jaar,
b.v. de allerbeste en meest populaire poëzie,
die in den loop van het jaar In de Katholieke
tijdschriften verscheen. Niet alleen het verhaal
en de prent, ook het gedicht moet zijn weg vin
den naar het Roomsche gezin. Wellicht kun
nen volgende deelen In dien zin worden ver
volmaakt. D.
Een intellectueel, zoo hij dezen naam ver
dient, want juist In deze selectie blijft nog
eenlg kaf onder het koren, is nimmer werkloos
in den intellectueelen zin des woords. Maar
het huldig maatschappelijk bestel, dat hoe lan
ger hoe pijnlijker neigt naar een welhaast vol
slagen onverschilligheid voor heel zijn geestelijk
en dus eenigst waardevol bezit, heeft In ont
stellende mate 't aantal dergenen zien groeien,
wien geen loonend werk meer gegeven wordt voor
hun intelligente bedrijvigheid. Deze nood ts
dubbel nijpend, zoowel In persoonlijk als maat
schappelijk opzicht I Het uitgebreid eere-comlté
en het vastberaden werk-comité van bovenge
noemd Nationaal-Comité vinden dan ook een
ruim en dankbaar gebied voor hun actie, die,
naar wij hopen, voor de werklooze Intellectuee
len en de veelal werkeloos toeziende maatschap
pij gulden vruchten moge dragen.
Het Comité, Laan Copes van Cattenburch 6,
Den Haag, houdt blijkbaar niet van halve maat
regelen, want voor ons ligt ter bespreking een
lijvig boekdeel In groot formaat, dat bij aller
eerste aanschouwing reeds zoozeer de aandacht
weet te boeien, dat de nadere kennismaking
een niet meer te onderdrukken voldoening aan
de gezonde menscheiyke weetgierigheid Is.
Mocht iemand deze gewenschte verleiding om
eenlgerlei reden ontgaan zjjn of thans voor het
eerst van deze uitgave hooren verluiden, dan
zullen wij hier een ernstige poging wagen om
dit verzuim te herstellen.
Dit boek van 104 bladzijden, die heusch leder
voor twee tellen, zoodat de Inhoud op normaal
boekformaat veilig ver over de 200 bladzijden
te stellen is, Is zonder eenlg voorbehoud een
uitnemend staal van de allerbeste moderne Ne
derlandsche drukkunst De Haarlemsche druk
kerij, die dit kloeke boekdeel van de persen
bracht in een feillooze afwerking en met een
volkomen beheerschlng van uitgebreide techni
sche mogelijkheden, geeft hiermede een be-
nijdenswaardlg voorbeeld aan meerdere makers
van gelegenhelds-uitgaven. die ons sedert jaar
en dag met onbeduidende prullen in schaam
teloos slecht gewaad gestoken pogen wijs te
maken, dat men In Nederland niets beter» en
mooiers zou kunnen vinden.
Het goede voorbeeld Is nu gesteld.... alleen
de navolging zal moeilijk vallen, zooals immer,
wil men daarbij de altijd slechte imitatie ver
mijden. De opzet van dit Winterboek Is zoozeer
te prijzen, dat wij gaarne eenlge aanmerkingen
achterwege willen laten, omdat de tegenvallers,
die aan iedere poging als gevolg kleven, gemak
kelijk by een volgende uitgave te corrlgeeren
vallen.
Valt de uitvoering met den meesten lof te
prijzen, de inhoud blijkt daarnaast alleszins be
langwekkend, hetgeen den bezitter niet minder
zal verrassen.
De voorzitter van het comité, lultenant-gene-
raal b.d. en oud-chef van den Genenden Staf,
H. A. Seyffardt, geeft met een helder en pittig
woord het goede doel dezer uitgave aan. En dan
volgen allereerst een zestal prachtige strophen
van Henrtëtte Roland Holst, waarna In bonte
verscheidenheid elkander opvolgen in dicht en
ondicht: Herman Moerkerk Kleine Steden,
geïll. doog den auteur, Jo van AmmersKuiler
Sanatorium, geïll. door Jo Spier en photo's
8 Bottenheim De Harp van Koning David
tot Rosa Spier (dit is geen humoristische no
velle, maar een gedegen opstol over de geschle-
In het moerasgebied van Obedska Bara aan
de Save ligt het grootste vogelparadijs van
Joego-Slavlë. Voor een jager met de camera Is
het een lust daar op avontuur uit te gaan, ten
minste wanneer hij het klappen van de zweep
kent. Het is namelijk geen werk voor iedereen
vogels te vereeuwigen. Uren en uren kort het
instellen van de camera, waar de opgeschrikte
dieren aan moeten wennen. Het Is daarom zaak
het apparaat eerst een tijd zonder film te laten
snorren en wel totdat de dieren het gewoon
winden en het blijkbaar als een onschadelijk
natuurverschijnsel accepteeren. Pas dan gaan
ze weer hun gewonen gang en kan men ze wer
kelijk in hun natuurlijken staat opnemen Het
neerzetten van de microfoon baart niet minder
zorg; dat moet namelijk zoo gebeuren, dat het
geluld zoo werkelijkheidsgetrouw als moge lijk
is, óverkomt. Zij, die iets van mlcrofoon-tech-
niek weten, moet het bekend zijn, dat allerlei
onverwachtheden op acoustlek gebied zich voor
doen. Wat Is namelijk het geval: de microfoon
noteert weliswaar de geluiden, maar hy ver
oorlooft zich daarby eenlge afwykingen van de
methode, die ons oor gewend is toe te passen
sommige trillingen neemt hy beele-
maal niet op, andere in een gewy-
zigde verhouding, zoodat de gere
produceerde klankencombinatie
vaak heel ander» wordt dan de
rechtstreeksche, de natuuriyke. U
beeft wel gehoord van microfonl-
jche stemmen: dat MJn stemorga
nen die geschikt zyn om door de
microfoon te worden verwerkt. Er
bestaan echter ook nlet-mlcrofo-
nische stemmen. Iemand die zoon
geluid bezit, kan in het dageiyksch
leven byvoorbeeld heel goed ver
staanbaar zyn, via de microfoon
•venwel niet. Dat bewyst al dat de
microfoon Iets aan bet geluid ver
andert. Als u een pistool by de ge
luidsinstallatie afschiet m de ver-
pachting, dat u by reproductie den
Knal te hooren zult krygen, mis
rekent u rich. U asult een geluid
•grammen alsvan een oorvijg. De
gsnt van een pistoolschot zal ech-
V
