Het gezonken S.S
„Orania”
Eerste vereischte
Minister Kalff
herdacht
Ontstellend
Nederland—België
Vreemdelingen in
arrest
PALMOLIVE
KAPITEIN VLUCHT UIT
PORTUGAL
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1935
In </e Kamer
Schietpartij te Blerick
Meesten uit Duitschland
afkomstig
De roofoverval te
Deurne
Beide verdachten vrijgesproken
Schorsing der C.H.V.
met Nederland-
J
DREIGEND CONFLICT
KAPITEIN BOTJE HERDACHT
In Raad voor Scheepvaart
Steenkolenvraagstuk
ZILVEREN AMBTSJUBILEUM
Botermyn Den Bosch
Behandeling van de zaak voor
het kantongerecht
Nog meer Russische
bestellingen
Woonwagenbewoners vechten
oude veete uit
Hangende het onderzoek naar hm
antecedenten voorloopig
ingesloten
SCHIP ZONDER ACHTER
STEVEN
Textielstaking te Hilversum
aangekond igd
De houding der particuliere
molenaars
Berging vrijwel uitge
sloten
MARTIEN BEVERSLUIS EN
DE V. A. R. A.
Onder handelingen
ache werven
Steigertoawen bleken door ge
sneden te zijn
De Portugeezen wilden, hoewel de
achuld van het aanvarende
schip vaststaaf, een
„pand" hebben
Van een afbreken der handelabe-
aprekingen ia in Belgische
miniaterieele kringen
niets bekend
Nog een licht poging
Uitgewekenen voeren illegale ac
tie, ook tegen ons land gericht
i
I
Ministerieel overleg
I
op-
Verlies een raadsel
•Iff heb-
'Menklna
I
I
De „Randfontetn”. sooals gemeld, ie inmiddels
In het Hendrlk-doto van de amAterdama^He
IXngdok Maatachappü opgenomen. vaar het
•chip gerepareerd aal worden
Aanvoer 17375 K.O. Hoogste prij» 1.53, laag
ste prijs 1.4S, mlddelprUe 1.40 per M,
;hta
no
nen
;en
en
Het wetsontwerp nlewwe regeling van Se sur
séance van betaling, de gelegenheid te* aeeoord
openende, werd, na een gedachtenwisaellng tus
schen den heer VAN BASSE VAN IJ88ELT
(RK.) en MINISTER VAN 8CHAIK, a h. SE
reed gekeurd.
De rechtbank te Roermond heeft hedenmor
gen de beide bekende bewonen uit Oss. F. da
B. en J. F. O. wegens gebrek aan bewijs vrij
gesproken van den hun ten laste gelegden
roofoverval te Deume.
»et
•r-
lat
in
rte
>or
en
De bouw van de fluit en het gemaal voor het Twente-Rijnkanaal nabij Hengelo.
Op den voorgrond het gemaal
43>
dat
na
lijn
ar
en
to
ten
tte-
üs-
ing
nen
to-
er-
ïa-
ial
en.
Ike
sn.
len
bi
et.
Toen het schip aan de kade gemeerd lag, gaf
de gezagvoerder aan den tweeden officier op
dracht. achteruit den diepgang precies op te
nemen. Tot groots ver basing van alle opvaren
den deed men toen de ontdekking, dat bet schip
sl)n achtersteven geheel kwijt was. De steven was
vlak onder den waterspiegel afgebroken, terwijl
het roer een schuinen stand had aangenomen.
De oorzaak van dese schade Is onbekend.
de „Loanda” het 25ste gedeelte bedraagt van
de totaal verloren gegane waarde, ligt het voor
de hand, dat de kwestie der algeheels schade
vergoeding langs processueelen weg geregeld sal
moeten worden. De kapitein van de „Orenla"
die bijtijds van de tegen hem opgevatte plannen
op de hoogte was gebracht, heeft daarop kans
geilen. Portugal soo spoedig mogelljk te ver
laten en met de „Zeelandla" van den Ko
ninklijken Hollandschen Lloyd naar Amsterdam
terug te koeren.
Men bericht ons nog uit Den Haag:
BIJ de Nederlandsch-Belgische handels-
bespreklngen blijft het steenkolen vraagstuk
op het oogenblik nog steeds de ernstigste
moeilijkheid voor het bereiken van over
eenstemming vormen.
Dinsdagochtend heeft deze aangelegen
heid een punt van bespreking uitgemaakt
tusschen den Minister-President, den minis
ter van Economische Zaken, van Bulten
landsche Zaken en van Financiën, bij welke
bespreking tevèns tegenwoordig waren de
voorzitter van de Nederlandsche delegatie,
de heer Lamping, alsmede de voorzitters
van de subcommissies voor agrarische en
industrieele vraagstukken, te weten de hee-
ren dr. Posthuma en mr. van Spaendonck.
In de Dinsdagavond gehouden vergadering
van de Eerste Kamer is wijlen minister Kalff
herdacht.
De moeilijkheden, voortgekomen un den eisch
van Nederland om een hooger invoercontingent
van kolen in België te verkrijgen, vooral met
het oog op de Limburgsche toestanden, siln de
laatste dagen vrijwel van de baan. De noodza
kelijkheid. om de gewone besprekingen, die on
geveer afgeloopen «Ijn. te vervangen door diplo
matieke onderhandellngen, ontbreekt geheel.
De vergadering besloot door middel van de
pers en de radio aan de boeren te berichten,
dat zü hun rogge rustig aan de particuliere
molenaars en handelaars ter denaturatie kun
nen aanbieden en dat dese denaturatie geschie
den kan voor denzelfden prijs als slj bü de O.
H. V. daarvoor moesten betalen Voorts zullen
deze boeren nu ook diverse artikelen als vee
voeders en kunstmest bij den particulieren han
del gaan betrekken. De vergadering constateer
de, dat de molenaars en handelaars voor de
door hen verhandelde artikelen volkomen In
staat zijn de vroeger door de C.H.V. verrichte
leveranties op zich te nemen en dat de mole
naars en handelaars In verband met den ver-
moedelljken duur der schorsing daarvoor de
vereischte maatregelen treffen. Reden voor on
gerustheid behoeft dus bij de boeren niet te
bestaan
De Portugeesche wet bepaalt echter, dat
In soodanlg geval aan schade niet meer kan
worden uitgekeerd dan de totale waarde van
schip en lading van het schuldig geachte schip
Aangezien de waarde van schip en lading van
De R. K. Molenaarsbond St. Victor verzoekt
•ons opname van het volgende communiqué
In verband met de schorsing van de C.H.V.
als aangeslotene bij de Akkerbouwcentrale en
de volgens een bericht bij de boeren gewekte
onrust als zouden zü niet bij de particuliere
molenaars kunnen denatureeren. vergaderden
vertegenwoordigers van de Diocesane Mole
naarsbonden van 's Hertogenbosch en Breda.
Nadat met de betrokken arbeiders de situatie
nogmaals la besproken, ia -op de vergadering
der bonden besloten, dat aan de firma sal wor
den medegedeeld, dat met de verlaging geen
genoegen kan worden genomen en dat, indien
vóór Zaterdag IS Februari geen voor de arbei
ders bevredigende oplossing ia verkregen, he*
werk op Maandag II Februari niet zal worden
hervat.
Familieleden van wijlen minister
«en op de gereserveerde tribune de
bUgewoond.
De griffier deed voorlezing van het bericht
van overlijden van het oud-lid der Kamer, den
heer Koster, welk bericht namens de Kamer
met een schrijven van rouwbeklag te beant
woord.
Vervolgens heeft de Kamer na eenlg debat
bet wetsontwerp regeling van den Invoer van
veekoeken z. h. et. aangenomen.
In de haven van Amsterdam is binnengeko
men het tot de vloot van de HollandZuld-
Afrlka Lijn behoorende vracht- en pa—gier-
schip ..Randfonteln”, In de sluis te IJmuiden
werd den kapitein gevraagd hoe groot de diep
gang van het schip was Een der ambtenaren ip
de sluis, die den diepgang zou opnemen, deelde
mede, dat hij niet kon aflezen hoe groot deze
was. hetgeen hü aan den ingevallen schemer
weet. De kapitein antwoordde toen, dat in ver
band met het feit, dat de diepgang te Hamburg
was opgemeten, men gemakkelljk door een be
rekening omtrent de onderweg verbruikte steen
kool en het waterverbruik kon nagaan wat de
diepgang bedroeg Toen deze op vermelde wijze
ongeveer was vastgesteld, werd de uitkomst aan
den loods medegedeeld, waarna de .Randfonteln"
naar de hoofdstad kon opstoomen
In de Dinsdagmiddag gehouden zitting van
den Raad voor de Scheepvaart heeft de voor
zitter prof mr. B. M. Taverne het overleden
lid O. Botje herdacht
Met groots droefheid, soo zeide spr., zal de
tijding van zijn heengaan in de geheele scheep-
vaartwereld zijn vernomen. De heer Botje was
wel een van de meest bekende gezagvoerders
van onze Nederlandsche koopvaardijvloot, toen
hij op 15 Maart 1037 geroepen werd aan onze
werkzaamheden doel te nemen. HU kwam als
het ware soo van de commandobrug in ons
college
Kapitein Botje was plaatsvervangend lid en
kon dus alleen zitting nemen bü verhindering
van een der gewone leden. Tbch hebben wü
IX
het geluk gehad vele malen van zün groote er
varing zün mild en bezadigd oordeel, partij te
trekken
Er ging een weldoende rust utt van zün ge
heels wezen, een rust, welke elke door hem uit
gesproken meenlng tot een vertrouwenwekkend,
weloverwogen oordeel maakte. Men had een
veilig gevoel, wanneer men. bü de beoordeeling
van sen moeilijk geval Botje aan zün zijde had.
HU was sen man van ftjne eruditie, een kenner
van onze schoor^ Nederlandsche taal als wei
nigen Menigmaal heb Ik. bU de redactie van
de uitspraken van den Raad, ook van zUne taal
kundige opmerkingen geprofiteerd ZUn nobele
markante persoonlUkheld zal nog lang bü den
Raad voor de Scheepvaart blUven voortleven
De Inspecteur-genereal voor de Scheepvaart,
de heer C. Fock. beeft zich bü dese woorden
aangesloten.
OorspronkelUk lag het in de bedoeling dat de
gezagvoerder nog gerulmen tüd te Lelzoee blij
ven zou. aangezien zich In bet gezonken schip
gehaive het goed van passagiers, bemanning en
verschepers. de mail en bovendien nog. in de
kluis, om. waardevolle aandeelen bevinden.
De vraag of de „Orania" geborgen sal kun
nen worden of dat men het schip sal moeten
opblaaen. is er niet alleen een tusschen de
Maatachappü en de assuradeuren te Londen;
óók de berglngsmaatechappUen hebben hierom
trent een stem In het kapittel.
Dat bet doen springen en het verwijderen
van de wrakstukken een enorm karwei lx moge
blUken uit het feit, dat men daarover een
jaar noodlg denkt te hebben. Dese arbeid moet
namelUk in tempo’s geschieden, aangezien ga
ranties moeten worden gegeven, dat noch de
kostbare beven, welke Lelzoee bezig U te wor
den. noch eenlg eigendom in de omgeving be
schadigd worden zaL
Het onderzoek van de politie te Amster
dam naar vreemdelingen, die hier zon
der middelen van bestaan verblijf hon
den, heeft er de vorige week toe geleid,
dat vijf vreemdelingen zijn gearreo
teerd, die in afwachting van een beslis
sing van den Minister, worden vastge
houden.
Verschillende berglngsmaatechappUen. waar
onder ook Nederlandsche. «Un bU het gezon
ken schip geweest, doch hebben alle pogingen,
om het te lichten, opgegeven.
Alle ministers waren aanwezig, behalve de
ministers De Graeff en Slotemaker de Bruine.
De voorzitter mr. W. L. baron de Vos van
SteenwUk. sprak. terwUl alle aanwezigen zich
van hun zetels verhieven, een rede uit, waar
aan wu het volgende ontleenen:
Zoo is dan de bewindsman, die voor weinige
weken nog minister van Waterstaat was. na
een kortstondige ziekte uit dit aardsche leven
heengegaan. In de kracht zUner jaren. te mid
den van een arbeid, dien hü niet lang geleden,
als hoofd van een omvangrUk departement van
algemeen bestuur, had aanvaard, na te voren
op andere vooraanstaande posten met groote
bekwaamheid. Uver en toewijding den lande ge
wichtige diensten te hebben bewezen.
Moge onder deze zware beproeving, waarin
de Eerste Kamer der Staten-Generaal oprecht
deelt, de Almachtige, Die doorwondt, maar
Wiens handen heelen. ZUn OoddelUke vertroos
tingen storten in de harten van de m rouw
gedompelde nabestaanden van den betreurden
overledene.
De voorzitter van den ministerraad, de beer
colün. aegt mede namens zijn ambtgenooten
dank voor 's voorzitters woorden van waardee-
rtng voor den overleden bewindsman.
Minister Kalff. aldus spr.. was een ambtge
noot. met wlen wU op de hartelUkste wUze heb
ben samengewerkt. ZUn groote kennis van
zaken, helder oordeel. hoffeUjke omgang en
bereidwilligheid bü zün medewerking waren
voor ons allen een oorzaak van blUdachap.
Onder veel blUken van belangstelling her
dacht Vrijdag ds heer Ir. P. Klynen te Maas
tricht zijn zilveren ambtsjubileum als directeur
der gemeentelUke ElectricitettsbedrUvan.
Op het oogenblik wordt buiten de reeds in
ons land geplaatste orders van Russische zU-
de met Nederlandsche werven onderhandeld
over den bouw van een nog onbekend aantal
zeesleepbooten. lichters en stoomschepen, voor
het ♦ervoer van hout, aldus bericht de ,.N. Rott.
Ct."
Omtrent den bouw van een groot droogdok
voor Rusland, waarover reeds eenlgen tUd ge
leden besprekingen met Nederlandsche werven
zUn gevoerd, is nog niets bekend.
beleden van P op de familie O. Instormden,
waardoor een formeele kloppartij ontstond. De
politie, die onmlddellUk door menschen in de
buurt gewaarschuwd was. maakte een einde
aan dezen veldslag. P. werd naar een dokter
vervoerd en deze constateerde, dat de schot
wonde niet ernstig was. daar de kogel dwars
door het bovenbeen was gegaan en alleen een
vleesctfwonde had veroorzaakt. De dader O.
heeft kans gezien bü de ontstane vechtpartü
te vluchten.
Tot heden heeft men hem niet kunnen
speren.
De beide woonwagenfamilies zUn door de po
litie gearresteerd en voor een gedeelte in het
arrestantenlokaal te Blerick opgesloten.
kan hü niet langer in het bedrijf worden ge
handhaafd. Gedaagde is in steeds sterkere
mate gaan stoken tegen de beweging welke
hem te eten gaf. HerhaaldelUk is door den heer
Beversluis op honende en sarcastische wüze
in een sterk anti-8. D. A P.-mllleu critlek op
de Vara uitgeoefend Spr persisteert bü het
verzoek tot ontbinding van het arbeidscontract
Mr Simon de Jong betoogde dat ontbinding
van een arbeidscontract uitsluitend tot stand
kan komen indien er zich persoonlüke veran
deringen bü een der partüen voordoen. Reeds
geruimen tüd wist men bü de Vara dat de heer
Beversluis meer links georiënteerd was dan
sommige andere medewerkers en bestuurders
Men bad hem in Juni 1934 per 1 September
da v. kunnen ontslaan, doch men verzuimde
het jaarcontract te beëindigen. De eenlge reden
welke de Vara heeft om den Kantonrechter
ontbinding van het contract te verzoeken is
dat men er van af wil komen verder loon te
betalen. In de geheele beschuldiging van de
Vara komt geen enkele aanval voor op het
werk in het bedrijf van gedaagde. De veran
deringen moeten niet bü den geschorsten em
ployé worden gezocht, doeh bü de omroepver-
eeniging zelf Spr bestreed op juridische gron
den zulks o.m. aan de hand van de statu
ten der vereenlging de idenUcltett van de
S. D. A. Pde Vara en de moderne vakbewe
ging. De heer Beversluis richtte zich wel zeer
speciaal tegen de richting, welke de 8. D. A P
en de moderne vakbeweging den laatsten tüd
nemen. Spr. concludeerde dat ontbinding hier
niet kan worden uitgesproken.
Na uitvoerige repliek door beide partijen be
paalde de Kantonrechter, mr. A Lugt, de uit
spraak op Dinsdag 5 Maart.
Voorts zün Maandag wederom niet minder
dan tien vreemdelingen, van wie de meesten
uit Duitschland uitgewekenen zün, aangehou
den en eveneens, hangende bet onderzoek naar
hun antecedenten en de beslissing van den Mi
nister voorloopig opgesloten. WU vernemen
voorts, dat behalve vermelde gevallen, zich nog
een uit Duitschland afkomstige vrouw te Am
sterdam in arrest bevindt, wier uitgeleide over
de grens door particuliere omstandigheden ver
traging heeft ondervonden, terwijl zich ook te
Haarlem een Duitecher, die zonder middelen
van bestaan was aangetroffen, in arrest be
vindt.
Van het afbreken der onderhandellngen is
den Minister van Economische Zaken niets
bekend. Gisterenavond heeft hü nog met
den heer Hymans. Minister van Bulteniand-
sche Zaken geconfereerd over de Belgische
handelsbespreklngen in het algemeen en
ook de Minister van Bultenlandsche Laken
was overtuigd, dat binnen enkele dagen een
bevredigend resultaat met Nederland zou
zün bereikt. De steenkolenkwestie is zeker
aan belde zUden van dellcaten aard, maar
•Hes laat toe te verzekeren, dat zich op dit
Punt geen groote moeiiukheden kuinen
voordoen.
Voor den Hflversumsohen Kantonreahter
kwam Dinsdagmiddag in behandeling de zaak
V. A. R. A. contra Martien Beversluis
De Vara. van meenlng zUnde, dat de heer
Beversluis tn zUn functie als litterair mede
werker aanleiding had gegeven tot onmlddel
lUk ontslag en verbreking van het arbeidscon
tract, verzocht den Kantonrechter haar van
dit contract te ontslaan. Als pleiter voor de
Vara trad op mr M v. d. Goes van Nater» te
Heerlen, voor den heer Beversluis mr Simon
de Jong te Amsterdam.
Mr. v. d. Goes van Naters begon zün uiteen
zetting met de mededeellng dat hu de brochure
van den heer Beversluis „Kaarten op tafel”
mede in het geding sou brengen. De Vara heeft
ontbinding van het contract wegens gewich
tige redenen verzocht; een niet kunnen óp
schieten in den werkkring acht spr. reeds vol
doende om tot beëindiging van het contract
te besluiten. De brochure, uitingen en gedra
gingen van den heer Beversluis dwingen daar
toe echter tn veel sterkere mate De Vare heeft
dese zaak voor den Kantonrechter gebracht
omdat men bü het geval-Zwertbroek de ver
eenlging van „op straat gooien” beschuldigde;
thans geeft men er de voorkeur aan de beslis
sing aan den Kantonrechter te laten Reeds
voor de heer Beversluis medewerker van de
Vara werd, was hü lid van de 8. D. A F.;
in strüd hiermede beweert de heer Beversluis
dat hü in dien tüd geen lid was. De gedaagde
was tot de Anli-Oorlogsliga toegetreden kort
voor er een verbod van de «Ude van de 8. D.
A F. kwam om lid der Liga te zün. Vooral om
de gedragingen van den heer Beversluis in ver
gaderingen van Unks-extremistlscha richting
Naar aanleiding van de jongste arrestaties
beeft zich het communistisch lid van de Twee
de Kamer, de heer O. Schalker. naar Den Haag
begeugn. teneinde er bü den Minister van Jus
titie op aan te dringen, dat de aangehoudenen
tn geen geval over de Dultache grens zullen
worden gebracht.
(Van onzen correspondent)
BRUSSEL. 5 Febr. (Per telefoon). De Minis
ter van Economische Zaken Van Isacker heeft
ons Dinsdagmiddag verklaard, dat het bericht
van een Hollandsch blad, als zouden de han
delsbespreklngen tusschen Nederland en België
zün afgebroken door moellükheden omtrent de
steenkolenkwestie, allen grond mist. De bespre
kingen zullen normaal worden «jortgezet en de
ernstige mogelükheid om tot een goede regeling
over de steenkolenkwestie te geraken, is aan
wezig
De vergadering meende zeker op een
schorslngsduur van drie maanden te moeten
rekenen, te meer, omdat van diverse crislsor-
ganlsatles bekend is, dat hun besturen een een
maal uitgesproken schorsing meenen niet te
mogen vernietigen, maar de beslissing te moe
ten overlaten aan de Tuchtrechtcommisslea
Nadien hebben wü ook bü het departement
van Bultenlandsche ftiken geïnformeerd, vaar
“»n ons verzocht de beweringen ten stelligste
te logenstraffen. Er is geen sprake geweest en
ook nu is er nog in het geheel geen sprake van
het afbreken der onderhandellngen De öeapre-
«ingen te den Haag moesten Zaterdag voor den
buur van slechte enkele dagen worden >nder
broken, omdat de leider der Belgische delegatie
fe neer Suetens, naar Bern moeet, waar hü
Te Oes is een steiger voor een in aanbouw
zünd complex van drie hulzen in de Brouwer-
straat neergestort. VUf metselaars, die zich
juist op den steiger hadden begeven, vielen,
doch hebben geen letsel gekregen
BU onderzoek bleken de steigertouwen moed
willig te zün doorgesneden, doch de politie, die
een onderzoek heeft ingesteld, heeft nog geen
spoor ontdekt.
Maandag moest deelnemen aan de onderhande
llngen met Zwitserland. OnmlddellUk na diens
terugkeer zullen de besprekingen met Nederland
worden voortgezet, hetzü te den Haag, hetzü te
Brussel.
Ook een lid van de Belgische delegatie, dat
Vrüdag nog in Den Haag aan de besprekingen
heeft deelgenomen, heeft ons bovenstaande
verklaringen van den Minister van Economische
Zaken en van het departement van Bultenland
sche Zaken volkomen bevestigd.
Zooals bekend heeft de Portugeeeche Raad
voor de Scheepvaart uitgemaakt, dat de
.Loanda" de geheele schuld draagt van de op
Portugeeech grondgebied plaats gehad hebben
de ramp.
Dinsdagmorgen zün de hoofdbesturen van de
textielarbeldersbonden „8t. Lambertus”. JJe
Eendracht” en .Unites" te Utrecht in vergade
ring bijeen gekomen ter bepaling van het in te
~1nemen standpunt inzake de bü de tapUtfabriek
Kwaadwilligheid te Visa l der dm» V. d. Brink te Hilversum aangekon-
dlgde loonsverlaging.
Zooals bekend hadden de onderhandellngen.
die gevoerd zün tusschen de directie en de vak
bonden, geen resultaat, doch had de firma zich
bereid verklaard de invoering der loonsverlaging
twee weken op te schorten, opdat kon getracht
worden alsnog tot een compromis te komen.
Dinsdagmorgen ontmoetten elkaar op den
Maasbreescheweg te Blerick de uit Frankrijk
afkomstige woonwagenbewoners G. en P, leder
met hun woonwagens en rasp families.
Sinds jaren bestond er. zoo,vertelt de ..Maas-
bode". tusschen belde families een ernstige
veete en bü deze onverwachte ontmoeting laai
de de vüandschap heftig op.
Nadat sU elkaar enkele scheldwoorden had
den toegevoegd, trok de woonwagenbewoner O.
plotseling een revolver en vuurde daarmee
eenige schoten op zün tegenstander af. Van de
vüf schoten werd P. door «én in een boven-
dübeen getroffen.
De schletpartü werd aanleiding, dat de fami-
Er is echter nog «én Engelsohe berglngs-
maatechappü. die alle kansen wil waarnemen
om „Orania” te bergen. Zü heeft echter
den elach gesteld dat. om te beginnen, de ver
zekering een bedrag van 500.000 gulden aal
storten, terwUl zü. voor het geval haar pogin
gen succes zullen hebben, een zeer groote som
elacht. In geen geval wenscht zU haar arbeid
te verrichten op de basis „no cure no pay,”
aangezien sU het risico te groot acht. Hieruit
blükt wel duldelük. dat de kans, dat bet mail
schip sal worden vlot gebracht, als uiterst ge
ring kan worden beschouwd.
Wü vernemen voorts, dat, indien tot het
doen springen van het schip wordt overge
gaan, do kosten daarvan begroot zün op
500 000 gulden.
p-j ooals dezer dagen werd bericht, heeft
de Amerlkaansche senator Nye, voor-
zltter der Senaats-commissie voor het
onderzoek naar de wapen-industrie, in een
vergadering verklaard, dat de wereld-oor-
log met twee jaren was verlengd, om de
wapenfabrieken aan groolere winsten te
helpen
Een ontstellende mededeellng voorwaar,
welke, Indien zü In overeenstemming is met
den werkelüken gang van zaken, ons een
kapitalisme doet zien in den meest heiden-
schen en meest ongunstigen zin van het
woord. w
En dan te denken, dat de oorlog werd
gevoerd en volgehouden onder allerlei
fraaie leuzen, met een beroep op de eer, de
vrijheid, het zelfbeschikkingsrecht der vol
ken, en wat daar verder aan schoone klan
ken bükwam.... F. 8.
De dezer dagen te Amsterdam te
ruggekeerde gezagvoerder van het,
na de aanvaring met het Portugee
sche vrachtschip „Loanda” in de
haven van Leixoea gezonken mail
schip „Orania” van den Koninklij
ken Holl. Lloyd heeft Portugal
hals over kop verlaten, omdat hem
ter oore was gekomen, dat zijn vrij
heid van beweging niet langer ge
waarborgd was. Men wilde hem na
melijk gedurende den geheelen ver
deren gang van zaken met de
„Orania”, welke zal moeten ein
digen met het bergen of doen sprin
gen van het schip, als gijzelaar
vasthouden, omdat men voor den
geheelen verderen ontwikkelings
gang, als gevolg van deze ramp, een
„pand” wenschte te hebben.
Naar aanleiding van de arrestaties van Dult-
sche communisten hadden wü met enkele poll-
tie-autocltetten een onderhoud, waarbü wü het
volgende vernamen.
De laatste maanden waren de in Amsterdam
wonende Dultache communisten seer actief
werkzaam met t voeren van minder gewenachte
en niet duldbare propaganda. Er werden ge
heime vergaderingen belegd, waaraan ook leden
van de CP.H. deelnamen.
Men is er van overtuigd, dat er alleen te
Amsterdam ruim 300 Dultache communisten
bü partUgenooten zün ondergebracht. Heel
moellük is het om aan hun adressen te komen
daar se steeds z.g. wisaeladressen hebben en
dlkwüls op een adres niet langer dan een week
wonen. Dese Dultache communisten houden
voeling met geheime organisaties, die nog in
Duitschland werkzaam zün. Hun aanwezigheid
hier beteekent een gevaar, daar se ook propa
ganda voeren tegen de regeering van ons land
en hun Nederlandsche partUgenooten opwek
ken om hieraan deel te nemen. Toen de politie
Dinsdag een groepje Duitscherz arresteerde, be
vond zich onder hen het voormalig lid van den
Dultechen Rüksdag Kreutburg. Onder de gear
resteerden zün er die koeriersdiensten met
Duitschland onderhouden, er Is bü hen veel
materiaal gevonden. Er zün er bü die tweemaal
per week naar Duitschland reisden, doch nooit
over hetzelfde grensstation In ons land terug
keerden. Wat er met de gearresteerden gaat
gebeuren, staat nog niet vast. Terugzenden naar
Duitschland, beeft beswaren; over de Belgische
grens zetten gaat niet, daar se ook In België
niet welkom zün. Hadden wü. zoo luidde het
oordeel van de polltie-autoriteiten. die wü
spraken. In ons land xg. .werkkampen’, dan
konden se daar geïnterneerd worden en was bet
gevaar van hun aanwezigheid in ons land Isnj
niet zoo groot De inlichtingen die de politie
heeft gekregen wüzen uit dat de Dultache com
munisten over bet geheele land verspreid zün
en ook tn de münstreek zün er zeer velen.
maatschappelüke ordening wordt
Iveel gesproken en geschreven in de-
zen ontwrichten tüd; maar men
vraagt zich somwijlen af, of er omtrent de
beteekenis van dit woord wel voldoende
klaarheid en eenheid van opvatting be
staan.
Anders gezegd, of men onder hetzelfde
woord ook hetzelfde verstaat.
Dit toch is een eerste vereischte.
Pour se disputer U faut étre d'accord,
zeggen de Franschen terecht.
Wanneer men over een onderwerp dls-
eussieeren wil, moet over en weer vast
staan, wat men daarmede bedoelt.
Anders redeneert men langs elkander
heen en ontwikkelen zich velerlei misver
standen.
Het begrip „maatschappelüke ordening”
moet dus duldelük en scherp worden om-
Ujnd.
Er zullen dan wel omtrent het wensche-
Ujke der zaak en hare practische toepas
sing verschilpunten tot uiting komen, maar
men weet toch waarover het gaat, niet
slechts in ’t algemeen, maar ook in con
crete en welke afstanden moeten worden
overbrugd, welke concessies desnoods ge
daan, om tot overeenstemming, of althans
tot een accoord te geraken.
Vóór alles dus: klaarheid en gelükheid
van begrip.
En wü denken hierbü ook aan het her-
haaldelük voorkomend beroep op de ency
cliek „Quadragesimo Anno”.
De taal der encycliek is helder en de zin
niet moeilük te verstaan.
Maar dit was ook met de encycliek ,Jte-
rum Novarum" het geval, en toch gaf dit
pauselük document tot zeer uiteenloopende
commentaren en zelfs tot zeer tegenstrij
dige uitleggingen aanleiding.
In eenzelfde mate als met .Jterum No
varum”, geschiedt dit niet met „Quadrage
simo Anno”.
Maar er mogen zich dan niet zulke diep
gaande meeningsverschillen openbaren,
verscheidenheid van oordeel en opvatting
en een zekere nuanceering bü de interpre
tatie van sommige passages zün ook thans
onder ons op te merken.
En ook daarin schuilt een gevaar voor de
noodige klaarheid en eenheid van begrip.
Want zoo ergens, dan zijn hier twijfel,
misvatting en onzekerheid uit den booze.
Zü versperren den weg, die naar een
goede verstandhouding en samenwerking
leidt, en zü oefenen een verlammenden
invloed uit op de eendrachtige en gemeen-
schappelüke actie der katholieken, zoo ur
gent en onontbeerlük in onzen sociaal ont
redderden tüd. P. 8.
not 15
