N
F
DE KERK I< OOSTENRIJK
I
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Jong leven in Artis. Studentenfeest te Leiden.
z--
I i
o
I Plaats dan een „Omroeper”
I voor 80.000 gezinnen
miiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiituiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuuiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu^
J
HOOPVOLLE TOEKOMST
Na tien jaren
v
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1935
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuimi iiiiiuiniii
k
■B
l
-
3
O 9
fes
A
5'
nk* Charlier.
NEDERLAND—HONGARIJE
p
I
-
1
1STEPDAM
I
f,Dank zy het Concordaat met
Rome verkeert de Katholieke
Kerk in Oostenrijk in de
gunstigst mogelyke
omstandigheden”
DE SUPER OLIE
SLUITING ZONDAG 10 FfBR 5. -
AUTOMOBIEL-EN
MOTOPPUWtEL
TENTOONSTELLING
i opening van hat laboratorium voor .wlwctrowarmta In da
i. Electriciteitzwerkon te Amsterdam, werden Dinsdag ver
schillende demonstraties gegeven
W
Jong leven in Artis te Amsterdam. Javaansch hert met haar jong, dat onlangs geboren
werd en zich in een uitstekende gezondheid verheug*
«SSSSk
sa
Am de lunch op den Zeedaagsche te Brussel. Tweede van
Naast dezen Schön
I
■i
X
t
4
J
h
f
imm
k
««■«Ml
«NK-r-
«a»
Da ba»roMwt>aa<4.eld«Ht voor Mto'r «o RoHae*»-E«ora a>oo«t wi|iri dea «aaeowrtorai worden afgebroken. - Veie wagons Heven In do sneeuw staken
honden eerst In den nacht hue weg vervolgen. Twee automobilisten pogen aieb bij het licht dor lantaarns op do kaart te orionteeroa
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiit!iiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiimiii!iii
Plaats dan een „Omroeper
80.000 gezinnen
N
van
mei
k
k
me. waarin afgevallen priesters op de bewoners,
die lang niet vrij waren, zich afzijdig te hou
den, werden losgelaten; de katholieke liefdadig
heid werd voortdurend sterker belemmerd In
haar aêgenrIjken arbeid: van het Katholicisme
mocht niets goeds komen.
Was het «ronder, dat de stem van den Oos-
tenrijkschen prelaat trilde van aandoening, toen
hü de Hollandsche gasten geluk wenachte met
hun katholiek geluk?
Men heeft wel eens de meenlng uitge
sproken. dat in den katholieken Oosten-
rükschen staat de belangen van andersden
kenden in het gedrang «ouden komen.
Dat is en Mgr. maakte een sterk af-
wUaend gebaar absoluut onjuist: de verhou
ding tusschen Kerk en staat is er uitstekend
geregeld: Volgens de grondwet is de Katholieke
Kerk géén staatskerk is de katholieke gods
dienst géén staatsgodsdienst; onze Kerk is in
Oostenrijk een door den staat erkend openbaar.
puoliekrechteUJk instituut, evenals ook de evan
gelische. de Augsburger Confessie, evenals ook
de Helvetlsche Belijdenis.
Andere erkende of alsnog te erkennen
religies zijn samen gevat in het begrip: ..Reli
giose Gemelnschaften".
Voor de KathoMeke Kerk zijn er bijzondere
bepalingen vastgesteld, b.v. ten aanzien van het
huwelijk; de staat erkent ook publiekrechte
lijk ieder voor den priester gesloten huwelijk,
soo^t een burgerlijk huwelijk niet noodlg is.
Anderzijds echter blijft niet alleen voor an
dersdenkenden en godsdlenstlooeen, maar ook
voor katholiek-tngeschrevenen, die zulks Wen-
erhen, het sluiten van een burgerlijk, in plaats
van een kerkeljjk huwelijk mogelük.
Zoo behoeft in den katholieken staat, dien
wU ons denken, ook de anderadenjciencie sich
ter
on
va
de
rij
6l(
kn
en
OVf
we
R
fi
d
k
o
V
1<
Prof, dr A M W Aten, tijdens
zijn lozing in hot Koloniaal In
stituut te Amsterdam, in ver
band met do opening van het
laboratorium voor toepassing
van electro warmte In de indu
strie
ook
het
klni
dun
brol
1
1
c
Essolube
voorkomt lastig starten bij koud*. Deze super olie
behoudt, onafhankelijk van de heerschende tempera-
turen, het buitengewone smeervermogen
k volmaakte smering waarborgt.
Essol u be
FOTOREPORTAGE
GfOPf ND «SS - 5 .M
Twr gelegenheid ven de
industrie', bij de Gem.
schoolgebied is. zoo ver hebben wij bet in Oos
tenrijk nog niet gebracht: voor Oostenrijk is
het ideaal de volkomen confessioneeie openbare
school, waar heel het onderwijs doordrenkt is
van de godsdienstige idee.
BU de sluiting van het Concordaat heeft de
regeering zich bereid verklaard, confessioneeie
openbare scholen in te voeren en voorloopig
heeft de regeering zich ook verplicht tot steun
verlening aan de katholieke bijzondere scho
len. voor zoover de staatsmiddelen toereikend
zijn
Alleen in Burgenland, waar de vroegere Hon
gaarsche wet nog bestaat, vindt men net ideaal
bereikt.
De katholieke pers is in Oostenrijk sterk op
gebloeid: katholiek hoofdorgaan bluft de
..Relchspozt" een der regeering wel is waar
zeer goed gezind orgaan doch geen regeeringz-
blad; de .Jtelchspoat** is onafhankelük en ge
niet geen subsidie; in de verschillende pro
vincies verachUnen aparte katholieke dagbladen
met meer gewestelük csuihet en voorts wordt
de breede massa bereikt door „Das kleine Volks-
blatt’*, het „Wiener Klrchenblatt enz.
Onze pers kan nu vrüelük werken en de niet-
katholleke bladen zün over het algemeen ook
veel „kathollach-freundllcher" geworden
De caritas welke in Oostenrijk héél het
llefdadlgheidswezen en voor een belangrijk deel
ook de sociale verzorging omvat is van zeer
groot belang; door den nood la haar taak
natuurlUk bijzonder actueel geworden en dank
zU haar goede organisatie kan zU haar taak
schitterend vervullen
Het Oaritas-lnstttuut, vroeger Caritas-Verband
geheeten, beschikt over inkomsten, fondsen en
subsidies, wtlks het in steal stelles, de katho-
De Nederlandsche Vereeniging van Obligatie-
houders heeft een adres gericht tot den minis
ter van Economische Zaken, naar aanleiding
van de besprekingen, welke met HongarUe ge
voerd worden.
De Vereeniging trijst er den minister op, dat
er tenminste 20 millioen gulden aan obllgatie-
leeningen door Nederlanders aan HongarUe na
den oorlog zün verstrekt. Deze obligaties zijn
in hoofdzaak geplaatst onder de kleine spaar
ders, alsmede bU vele Roomsch-Katholieke en
andere instellingen. Door het Transfermorato
rium zUn deze categoriën van beleggers ten
zeerste getroffen.
Verschillende Hongaarsche leenlngsdebiteuren
en debitrices hebben in bovenbedoeld morato
rium een aanleiding gezien om de door hen ver
plichte rentebetalingen op de Hongaarsche Ns-
tlonaalbank niet te doen, onder voorgeven dat
bet geld toch niet getransfereerd kon worden.
Voorts zün de gelden voor rentebetaling, welke
wel gestort werden, zeer moellUk te reallseeren.
in het allergunstigste geval tot koersen van ma
ximaal 50 pet. der waarde, en dan nog afgezien
van het feit, dat door de Hongaarsche debi
teuren na 15 Februari 1933 niet meer dan 5 pet.
gestort behoefde te worden.
Verschillende van bovengenoemde leenlngen
genieten een garantie van den Hongaarzchen
staat.
De Vereeniging verzoekt den minister met
den meesten aandrang bü de komende onder-
handellngen het daarheen te willen lelden, dat
de bedoelde rentebetalingen wederom hier in
Nederland zullen plaats hebben of dat tenminste
de coupons der Hongaarsche leenlngen voor
betaling van Hongaarsche leveringen sullen
mogen worden gebruikt.
niet te beklagen en zullen wü niet of slechts
weinig gehinderd door godsdienstige tegenstroo-
mlngen onze grootsche opbouw-taak kunnen
vervullen.
AMERICAN PETROLEUM COMPANY
GEBOUW PETROLEA., ’i-GRAVENHAGE
M. S4-I4
Alvorens Mgr enkele vragen te stellen nopens
de toekomst van de Kerk in Oostenrijk,
vragen wü verlof, even naar het verleden
terug te keeren:
Hoe was het toch mogelUk. Mgr., dat in
1918 een róode revolutie zóó bedenkelUk sla
gen kon in het katholieke Oostenrijk?
De voornaamste, de eigenlUke verklaring
van dit zonderling schijnende feit is te zoeken
in de wanhoop, waarin de oorlog de bevolking
had gestort; de massa was totaal murw, ult-
gemergbld. willoos, en zoo schonk het in vol
komen apathie maar al te grif geloof aan de
Marxisten, die alles beloofden; men had. zoo
meende men, toch niets meer te verliezen I
Waarom dan geen a*ntuur gewaagd? Boven
dien was het.Katholicisme al sinds jaren niet
actief genoeg meer geweest bü gebrek aan gees-
teastrUd.
Thans echter hebben de Katholieken, door
droevige ondervinding w(js geworden. Ingezien,
welken strijd sü voor hun heiligste goederen te
glIllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimilllllllllllllllllg
D« «tudantanverMnlging Units Sludkworam
Lugduno Bats va' vlart haar aertta lustrum
Lelden. Het hijtchen ven de vlag aan het
•odetelt*gebouw op het Rapenburg
"orialrat
n directeur van het
jke Ooetenrljksphe Carl-
tasverbend en met bljjde oogen, die levendig
twinkelen achter de heldere brllleglasen. spreekt
hU er van. dat dank zU het Concordaat met
Rome de Katholieke Kerk in Oostenrijk thans
in de gunstigst mogelüke omstandigheden ver
keert en dat de Kerk aldaar een hoopvolle toe
komst tegemoet kan gaan!
Mgr. Von Tongelen ondei chat natuurlUk al
lerminst de groove gevaren welke de Kerk In
Oostenrijk ook thans nog bedreigen door de
politieke onzekerheid en de economische ellende,
waaronder de nieuwe staat nog immer te lüden
heeft; hopvol stemt het echter, dat- het staats
gezag In Oostenrijk binnen zes maanden tüds
niet minder dan twee felle, hoogst geyaarlüke
revoluties wist te trotseeren en dat vooral In
de geesten der socialisten zich een kentering ten
goede vóór geloof en godsdienst openbaart.
f.--.
Heke gemeenschap groote diensten te bewüzen
Het contact, dat de‘Caritas met alle lagen
de maatschappij tot stand brengt en onder
houdt. is van de hoogste waarde tot verbreiding
van de katholieke gedachte.
Andersdenkende groepen hebben nóést het
Caritas-lnstituut haar eigen, vrije Uefdadig-
heldsorganlsatles.
et was tn de maand Juli van het jaar
1925.
Zooeven was met een tot dit doel
exti gecharterde boot va* de Donau-Dampf-
achlflahrtgeeellschaft een groep van vele hon
derden Irathalleke Hollandsche pleegouders aan
<W Lzuidungastelle bü de Reichsbrücke te Wee
nen aangekomen; duizenden hoofdstedelingen
waren ultgeloopen om van deze aankomst ge
tuigen te zijn; hoog boven onze hoofden zag
de Reichsbrücke zwart van hcnmenlg-
•sn.
Ter begroeting van de Hollandsche gasten
werd hier namens de Oostenrüksche geeatelUk-
heid het woord gevoerd door een eerbledwaar-
digen prelaat, die gewaagde van de onzegbare
dankbaarheid der OostenrUkers jegens het gast
vrije •Nederland van het verre gedroomde
landje, waar het zoo goed «ras te wonen.
Wél mocht de prelaat met ontroering in den
klank van zUn stem de Nederlandsche gasten
herinneren aan hun vaderlandsch geluk
Het «ris In de dagen, dat de arme Katholie
ken in het arme Oostenrijk tot op zekere hoogte
als vogelvrij verklaarden zich de tlranniïbvan
het socialisme, om niet te zeggen van het bols-
jewisme, moesten laten welgevallen: sinds de
roode revolutie in 1818 bestond er voor de
Katholieken gsm ware vrüheld meer; al had
den de Austro-Marxisten sich na Juli 1820 in
de staatsregeering ook niet kunnen handhaven
een uiterst Unkzoh socialisme was er hoogtij
Hüven vieren.
Het katholicisme ook het sulver kerkelUke
werd er fel bestreden door allerl-1 roode
machthebbers in de regeeringen van provincies
en gemeenten, door de roode vakvereeniglngen.
door roode godtoochenaars-orgamzatlc», door
roode terreurtroepen. Hle de straten onveilig
maakten; het kind werd aan den godsdienst
tmarokken. gedwongen geloofsverzaking was I
aan de orde van den dag. gemeentegebouwen
waren de bolwerken van vrijdenkerij en atheia-1
strijden hebben en het is juist de zoo sterk
opgeleefde activiteit van het Katholicisme, welke
het beste belooft voor de toekomst.
Niets staat ons thans meer in den weg om
ons met volle kracht te wjjden aan de ver-
wezenlUking van het katholieke Ideaal, de
stlchtlhg en den uitbouw van den katholieken
staat, waarin desniettemin ook de eerlijke over
tuigingen en de begrüpelüke gevoeligheden van
andersdenkenden ontzien worden.
Welke zün volgens u de voornaamste fac
toren, welke den opbouw van den katholieken
staat bevorderen?
Alles hangt hier af van de volksopvoeding;
wü zün in Oostenrijk niet zoo naïef, te meenen
dat b.v. de socialisten bekeerd zün, omdat de
staat hen ais zoodanig uitschakelde; wü «rillen
het volk opvoeden en eerlük overtuigen.
Mij dunkt, dat dyze pogingen reeds veel suc
ces hebben; de massale terugkeer tot de Kerk
na de Februari-revolutle moge in zekere ge
vallen door „conjunctuur-polltlek” beïnvloed
zün 'hoewel ultdrukkelük vgstgesteld moet
blüven. dat dulzezden en duizenden thans met
vreugde tot de Kerk zü* teruggekeerd, nu zü
hun nooit verloren gegane geloofsovertuiging
weder konden uitleven, zonder verlies van brood-
«rinningl ook de n o g-n iet of n i e t-m eer
overtuigden zün ons welkom, omdat wü ver
trouwen ook dezen voor de volle. eeu«hge Waar
heid te zullen winnen, dank zü de onweer
staanbare kracht onzer heerlijke overtuiging.
a tien jaren....
Daar zit tegenover ons in ons redactie-
bure«u dezelfde Oostenrijkse he pre
laat, die de Nederlanders indertijd aan den
Donau te Weenen toesprak het is de Aarts-
biaschoppelüke F orialrat Mgr. Pr. Job.
Von Tongelen, t. n directeur van
grootsche en omva.
De factoren, welke den Katholieken staat
moeten helpen opbouwen, zün voornamelijk de
school, de pers en de caritas, waarbij na
tuurlUk de Kerk van alles in- en uitgangspunt
moet blüven.
Oostenrük heet nog voor 85 pCt. katholiek,
doch de treurige waarheid is, dat oen zeer
groot percentage nog „losjes" van de Kerk staat,
deels uit onbekendheid, deels uit onverschillig
heid. deels uit liberale zelfgenoegzaamheid,
deels uit vüandigheid, maar heel duidelük is
een veTOetering In den toestand merkbaar; juist
in intellectueels kringen komt men tot de prak
tijk van het Katholicisme terug en verheugend
is vooral het verschünsel. dat de priester- en
ordes-roepingen zooveel talrüker worden, juist
ook uit den intellectueelen en stadsarbel-
dersstand.
Hiermede gWt gepaard een sterke kerken-
bouw-bezveging; alléén alreeds in Weenen zün
sinds het einde van den oorlog zestig nieuwe
bedehuizen gesticht, waaronder vier nieuwe
kerken, zes njeuwe kapellen; zes kerken werden
beduidend vergroot; de overige bouwsels zün
meeat eenvoudige hulpkerkjes. die later door
groote kerken vervangen moeten worden
Wat de school betreft: ook na 1884 heeft
Oostenrijk officieel nog de sg. stmultaan-
schoien, waarin gedurende een aantal uren per
week voor da verschil lende gezindten apart
godsdienstonderricht wordt gegeven; de toe
standen zün op dit geHed over het algemeen
goed, maar zoo ver als men in Nederland op
