te
ONS BLAD
r
t
I
id
Waterdoorbraak
in mijngang
Het nieuws van heden
Nieuw inci
Oeal
het
De rede van Smuts
Thomas Morus
Kard. Fisher
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Weer ’n treinramp
in Rusland
DE BAROMETER
I
van
eld
Italië voornemens thans
flink *in te grijpen
:eur
Het zakenleven in de V.S.
Instemming te Londen
5 Mei nieuwe verkiezingen
N
tren
Hoog water op den Rijn bij Arnhem
Acht beambten ge
arresteerd
Ongeluk geschiedde bij
de Ned. grens
Joego-Slavische Kamer
ontbonden
Achttien menschen op slag ge
dood, negentien gewonden
Een Spaansche beul
vermoord
Explosie in Engelsche
mijn
Als de Nazi-leiders campagne
tegen Kath. scholen niet
stop zetten
zyn
F-
MAANDAG 11 FEBRUARI 1935
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 108
Kard. Faulhaber dreigt
met excommunicatie
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Het Weer
I
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op peg. één 55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
i xS B3s»
Decreet van het martelaarschap
van beide Zaligen voor
gelezen
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Toespraak van den
r H. Vader
Zeven mijnwerkers verdronken;
een wist zich aan een buis
vast te klemmen en
werd gered
leider
tusschen
Exphxie in Britache mijn; tien gewonden.
toestand
der
en
Na de voorlezing van het decreet sprak ZH.
aaide -
van
Voorts wordt gemeldt dat In de buurt
na-
O
niet
ernstig
1
3
a
hen zal kunnen vinden.
■■a:
o
I In aal
■otes-
Staad ap Maandag 1 Hr htal MM
Vorige stand: 784.9
Mijn
grens;
Rector L Beune benoemd tot diocesaan mode
rator der Kath. Jonge Middenstandsvereeniging
in het Bisdom Haarlem.
Onze Romeinsche correspondent seint ons d d.
10 Februari:
takerd,
raam
an aan
ok van
n deed
die nu
Mister
ileuwe
J had
staan
k van
De Romeinsche correspondent van de «Ma-
tln" meent, dat de Italiaansche regeering na
het nieuwe grensincident met Abessinlë voor
nemens is grondig de orde te herstellen; het
schijnt, dat de regeering voornemens is een
aantal militaire maatregelen te nemen.
Sedert eenigen tjjd wordt oorlogs-materlaal
verscheept, terwijl ooi reserve-officleren onder
de wapenen xUn geroepen.
De Fransche royalisten hebben te Parijs een door communisten vermoorden
met veel uiterlijk vertoon ten grave gedragen
LONDEN, 11 Febr. (Reuter) Qe redevoe-
rg, welke generaal Smuts heeft gehouden over
den internationalen toestand, heeft te Londen
groot opalen gebaard
In het bijzonder worden de passages der rez
de voering, waarin Smuts den Stilleh Oceaan de
nieuwe en belangrijkste bron van gevaar ter
wereld noemt, besproken.
Het grafmonument voor Johan Winnubst.
dat Zondagmiddag op het R. K. Kerkhof
te Vtrecht is onthuld.
in het Engelsch. den dank en vreugde van de
Engelsche katholieken aan Z. H. den Paus uit.
hun
van
Felle fabrieksbrand te Leiderdorp.
Een nieuw licht ep de moordzaak te Oaa.
»l ge
rij op
en be
ter W.
en tot
lie zoo
lerkte.
slaag -
mond
Ij zich
jjgan-
tinnen
osltie.
1. dat
'orden
ochle-
kamer
De»
astoor
hem
de en
De autoriteiten hebben nog niet de hoop op-
fegeven de mijnwerkers, die vermist worden,
te bergen. Men weet evenwel pog niet, waar men
blijmoedig
wonderbaar
,Unl-
van
Het bestoor van de C. H. V. zal bij den minis
ter-president protester ren tegen de wjjse waar
op het onderzoek geschiedt.
•der in
tekeer-
huis-
woon-
het
ver-
ver-
ver-
Ecn gehucht in de Zillertalcr Alpen door een
lawine volkomen weggevaagd. Er zijn echter
geen menschenlevens te betreuren.
Dr. Rintelen zal 2 Maart au. voor het militair
gerechtshof te Weenen terecht staan.
LONDEN, 11 Februari. (Reuter). In de kolen
mijn Wolley bU Barnsley heeft Zondag een ern
stige ontploffing plaats gehad. Van da twintig
menschen, die zich in de schacht bevonden, zjjn
tien ernstig gewond.
Onder de gewonden bevinden zich oa. de dl-
recteur-generaal, de mUn-dlrecteur en een mijn
inspecteur.
Geheim militair verbond tusschen Japan
Polen?
Orkaan teistert Texas; talrijke dooden en ge
wonden.
Stichting voor huishoudelijke vOorHehtlng tea
plattelande tot stand gekomen.
Zout aangeboord nabij het Twente-mtnbapenl
onder Hengelo.
or zijn
e hem
e zijn,
nepen”
fenslef
u iet»
■erliet.
chook
ter «o
laten.
r zijn
weer
nusles
e heer
er, de
waar-
laatse.
esteld.
lar de
it kon
taste-,
nt z<j
U zü
■rders
aken,
geld,
iding
Ligen,
a zich
i klein
Want
■sfoori,
atsten
>n den
k hem
rwaar-
iü bet
sarde*
is-em
it d»
i ran-
Rj^n-Congre-
in te
Volledige clearing van Suriname met Doltoch
tend, Chili en Turkije mogeljjk geworden.
De financieele
s
2
^iiuiiiiimmmiHinHiHiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiniHt^
De mündirectie deelt met betrekking <ot het
mijnongeluk bjj Kohlscheld mede: de veronge
lukte mijnwerkers werden door de opgestuwde,
losgespoelde kolen bedolven. De geredde mijn
werker ontsnapte slechts aan den dood, doordat
hij de tegenwoordigheid van geest had zich vast
te klemmen aan een luchttoevoerbuis Hjj werd
slechts licht gewond, hoewel hij een uur lang
in een uiterst hachelijke positie heeft verkeerd.
De bergingswerkzaamheden duren onverminderd
voort. Men verwacht evenwel niet, dat de zeven
verongelukte mijnwerkers vóór Maandagochtend
zullen kunnen worden geborgen
In tegenwoordigheid van Z. H. den Paus
Zondag het decreet voorgelesen van het mar
telaarschap van Thomas More en Kard. Johan
Fisher.
11 i aj
ten hem
handen
het huis
en. Zij
j geheel
gezocht
een be-
chtoffer
BU roofoverval te Loon op Zand ta f 3M aan
oaden man ontstolen-
Handels- en betalings-overeenkomst met Roe
menie.
Een doode geborgen
Zondagavond laat kon een der zeven dooden
van de mijn Laurweg geborgen worden. De doo
de lag nog in de buurt van de plaats waar hij
gewerkt had en was dus niet, zooils men aan
vankelijk van alle’ zeven vermisten aannam,
door het water weggespoeld.
Het reddingswerk wordt systematisch voort
gezet. Men kan nog niet zeggen, wanneer men
de lijken zal vinden, aangezien men slechts
langzaam en met groote voorzichtigheid kan
vooruitkomen. Groote stukken gesteente moeten
daartoe op sommige plaatsen weggehakt worden.
Ir. Mr. Dr. W. A. J. M. van Waterschoot
v. d. Gracht beeft te Maastricht een rede ge
houden ever den na ndt eest end hl de mUn-Ute
dus trie.
ADDIS ABEBA, 41 Febr. De regeering van
Abessynlë gaf gisteren als haar meening te
kennen, dat het jongste grensincident met tla-
liaansche troepen geen ernstig karakter droeg
en als'niet meer beschouwd moest worden dan
als het gevolg van „de opvliegende stemming
van eenige plaatselijke Italiaansche officieren
Reeds waren onderhandellngen met ftaliaan-
sche vertegenwoordigers geopend, om het grens
incident bjj te leggen en een neutrale zóne te
scheppen tusschen de verschillende grens-pa
trouilles aan de grens van Itallasnsch Somali
land, teneinde verdere incidenten te voorkomen.
BARCELONA, 11 Febr. De beul, die de dood
vonnissen. welke waren uitgesproken vegen
twee wegens deelneming aan den Octpber-op-
stand veroordeelde Marxisten, is Zaterdagavond
overvallen en vermoord.
De daders behooren waarschijnlijk tot een
bende, welke den laotsten tijd tal van over
vallen heeft gepleegd.
ROME, 11 Febr. Op 29 Januari JJ. heeft
bU Oeal Oeal opnieuw een treffen plaste
gehad tusschen Italiaansche en Abraoini-
ache strijdkrachten. Vüf Italiaansche in
landache militairen zijn gedood, zes ge
wond. De Italiaansche regeering heeft te
Addis Abeba een formeel protest ingediend.
WASHINGTON, n Febr. Gedurende het
Jaar 1934 was de activiteit van het Amerikaan-
sche bedrijfsleven 25% grooter dan in *t jaar 1932.
Deze cijfers zijn verstrekt door de Amerikaan-
sche Kamer van Koophandel.
De geredde mijnwerker werd
gewond.
Een houwer, zekere Martinelli, die zich even-
tens kon redden, liep een hoofdwonde op.
v Kr zijn maatregelen genomen om te voor-
komen, dat nog meer water de mijn zal kunnen
binnenstroomen
Martinelli vertelde door het water te zyn
meegesleurd en in het slib te zijn blijven steken
Toen twee jongens, die op een kist hun brood
“ten te etenjiem zagen, hielpen zij hem en
met vereende krachten gelukte het den houwer
Uit zijn benarde positie te redden.
Wat later was de toestand zoo, dat het uit
den ader stroomende water kon worden weg-
gepompt. Thans bestaat geen gevaar meer voor
verdere overstroomlng.
MOSKOU. 11 Februari Op het station Ka-
rian-Stroganowo tusschen Tambow en ObDws-
ka is Zondag om 4 uur 50 O.E.T. een personen
trein tegen een goederentrein opgebotst.
18 personen werden op slag gedood, 9 zwaar
en 10 licht gewond. Acht beambten zyn gear
resteerd. Van een der beambten is komen vast
tA staan, dat hü dronken dienst heéft-gedaan.
I
Het opkomen van den Zuld-Afrlkaanschen
politicus voor een zoo nauw mogeiyke samen
werking van het Britache RUk met de Vereenlg-
de Staten in het belang van een vermlndertog
van de uit het Verre Oosten dreigende gevaren,
wordt te Londen te meer toegejuicht, daar een
dergelUk samengaan sedert eenigen tijd reeds
tot de realiteiten derwereldpolitlek bad kunnen
behooren.
De procureur-generaal Ljubimow heeft te
genover de pers vprklaard, dat dit ongeluk een
bewys levert voor het gebrek aan discipline en
gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef der Sov
jet-Russische spoorwegbeambten.
Italië is bereid onder bepaalde voorwaarden
aan het te Londen voorgestelde luchtpact deel
te nemen.
Verklaard wordt, dat de premier Jeftltsj dit
decreet bewerkt heeft,'daar hij zich niet zeker
voelde van ’t resultaat der debatten, die Maan
dag in de Kamer zouden worden gehouden over
de begroeting. HU zou daarom langs dezen weg
trachten, verschillenift oppositioneels Kamer
leden te vervangen door afgevaardigden, die zUn
plannen beter gezind zouden zyn.
LONDEN, 11 Febr. De .Daily Telegraph"
meldt uit Londen; Kardinaal Faulhaber, aarts
bisschop van München, heeft in een preek,
welke gericht was tegen de officleuse campagne
om de Katholieke en Protestantsche scholen in
Beleren te laten verdwynen gedreigd de nazi-
leiders te ex-communlceeren.
Een groote schare heeft lulde ovaties gebracht
aan den kerkdijken hoogwaardighetdsbekleeder
en aan prins Rupprecht, die de preek mede had
Aanwezig waren onder anderen de Kardi
nalen Laurentlni en Rossi. de gezant van En
geland bU den Heiligen Stoel. Sir Wingfield,
de gezant van Engeland by het Italiaansche
hof. Sir Eric Drummond, verscheidene Engel
sche en Canadeesche bisschoppen, de Engel
sche. Schotsche, lersche en Amerikaansche
colleges te Rome en vele Vaticaansche per
soonlijkheden, onder wie Z. H. Exc. Mgr. J.
Oiav Smit.
Volgens het officieels Italiaansche commu
niqué zou het gevecht veroorzaakt zyn door
een groote groep gewapende Abessinlërs.
Verklaard wordt, dat Italië drie lichtingen
heeft opgeroepen om de grens te verdedigen.
Te Addis Abeba ztjn directe onderhandelin-
gen aangevangen tusschen Italië en Abesslnle
om het grensgeschil bij te leggen, hoewel oor
logszuchtige stammen gekant zouden zyn tegen
de verzoenende politiek van den keizer van
Ethiopië.
In de Duiteche steenkoolmijn ..Laurweg” van
de Essweiler Bergwerk Verein waren op de 350
meter verdieping acht mUnwerkrs aan het
werken.
Plotseling werden zjj verrast door een water
doorbraak. Slechts één van hen wist zich tydig
in veiligheid te brengen. De overige zeven zijn
verdronken.
afstammelingen van den Zaligen martelaar door
- -ns zoon met Anna Crisaker,
Het hoofd der faml)^ Is Mr. Thon.as More
Dagblad uitgogqvon door de
T'Wv. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad I 0.60 booger
van
Kersch een tweede groot spoorwegongeluk door
een toeval is voorkomen.
Een jongen uit het dorp liep langs de rails en
ontdekte, dat deze op een plaats was vernield.
Bij een te voren gehouden schouw was evenwel
niets bemerkt.
De jongeman gaf teekens en het gelukte een
trein aan te houden, waarin zich ongeveer 300
passagiers bevonden.
Ook in verband met deze aangelegenheid Is
een streng onderzoek gelast.
Met betrekking tot het mynongeluk by Kohl
scheld vernemen wy nog:
De geredde mijn werker, Franz Simons, die cr
op het laatste oogenbllk In slaagde, zich In vei
ligheid te brengen voor de doorbrekende water
massa’s. heeft het volgende verhaal over het
ongeluk gedaan:
,Jk had tegen kwart over zeven gisteravond
m|jn boterhammen gegeten en was toen weer
aan het werk gegaan. BU het houwen hoorde ik
plotseling het zal toen kwart voor acht zUn
geweest een geluid, dat geleek op een knal
Even later bemerkte ik. dat ergens iets naar be
neden viel. Nadat Ik mUn kameraden had toe
geroepen, dat „boven" iets niet in den haak
was, deed Ik mUn lamp aan en zag toen, oy
het naar boven gaan, dat water toestroomae.
Ik riep nog: „Water!”, doch op hetzelfde oogen-
blik kwamen reeds twee mijnwerkers, die doo-
het mijnwater werden meegesleurd, In mUn
bjjheid terecht. Toen het water Iets kalmer be
gon te worden, ben ik over de luchtpUp ge
sprongen en kon Ik mU redden, doch‘Ik kon
pas tegen half tien .klopsignalen" geven. Toen
het water kalmer werd, bereikten de reddings-
manschappen mij."
De Paus gaf daarop aan de 1-
gatie opdracht een streng onderzoek
stellen omtrent het feit van hun martelaar
schap.
BELGRADO, 11 Febr. De regentschapsraad
heeft een decreet uitgevaardigd, waarbij de
Kamer ontbonden wordt. Nieuwe verkiezingen
zullen plaats hebben op 5 Met.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Noord-Westelijke tot Zuid-WestelUken
wind, half tot zwaar bewolkt, aanvanke-
l(jk weinig of geen neerslag, tempera
tuur om het vriespunt des naehto, over
dag lichte tot mktige dooi.
Hoogste stand: 771.5 te Rochefort.
Laagste stand: 745J te Ingë.
KERKRADE. 19 Febr. Zaterdagavond om
streeks tien uur heeft even voorbU Kerk
rede, juist op Dollach grondgebied, een
erzutig mijnongeluk plants gehad, waarbU
zeven personen zUn verdronken.
overstroomd nabU de Nedertandsche
zeven münwerkers verdronken.
Nieuw incident tusschen Italië en AbesaiaH
bU Oeal OeaL
„De historische afdeeling”, aldus
decreet, „heeft deze taak ten volle
vuld door belangrijke documenten te
zamelen en met haar commentaar te
klaren waaruit het materieele en fonneo-
le martelaarschap zoowel van de zijde der
belde slachtoffers als van de zijde van de
regeering en van den koning, die hen ter
dood veroordeelde, uiterst duldeiyk bleek.”
Het decreet besluit: „Dat het martelaar
schap en de aard van bet martelaarschap
van den zaligen Kardinaal John Fisher en
Thomas Morus zoo duldelUk vast staan, dat,
dispensatie verleend van teekenen of won
deren bn alle andere vereischte en noodlge
punten, mag worden voortrgegaan tot ver
dere behandeling.”
Daarna sprak de Heilige Vader over Tho
mas Morus. die als groot-kanselier de tweede
persoonlUkheld van het Engelsche Konlnkryk
was.
De Paus sprak over Thomas Morus’ hoogen.
levendlgen en sieriyken geest, rijk aan dat
bizondere karakter, dat de Engelschen humor
noemen, een uitdrukking van blUmoedlge rust,
welke hU tot op het schavot bewaarde.
De man. die zoo waardig den mantel van
het hoogste staatsambt droeg, legde dien lie
ver af dan hem met ontrouw te bevlekken.
Ook hy ging rustig den marteldood tegemoet,
getuigend van zUn geloof en biddend voor zUn
vervolgers.
De Heilige Vader vermeldde het aandeel, dat
de betreurde Kardinaal Boume In den aan
drang tot deze heiligverklaring heeft gehad
en memoreerde met bewogen woorden het
hoofd van de historische sectie der Riten-
Congregatie, Abt Qulntin. die enkele dagen
geleden, vlak na de voltooiing van het voor-
treffeiyk werk, is overleden.
Tenslotte sprak de Paus een dankwoord tot
Ood, die Hem heeft toegestaan mede te wer
ken tot de verbeeriyklng dezer beide marte
laren, die niet alleen voor het geloof, maar in
het blzonder voor het geestelUk oppergezag
primaatschap van den Paus zUn gevallen.
De secretaris van de Riten-Congregatie las
het decreet voor, dat de levensgeschiedenis
van de beide martelaren beschrUfl-
Het vermeldde de zaligverklaring van de
Engelsche martelaren door Z. H. Paus Leo XIII
in 1888.
BU de nadering van het vierde eeuwfeest
gingen uit de Engelsche wereld tallooze stem
men op, om de heiligverklaring der beide groote
Engelschen te vragen.
De vrij groote familie van den KI
Martelaar John Fisher te bijna geheel
tent. Daaronder zUn 11 Angllkaansche geesteiy-
ken. Van de reeds overleden familie was Lord
Downhajn lid van het Parlement. Met zUn jon
geren broer was hü de zoon van Rev Frederick
Fisher, Angllkaansch Don.lné van Little Down
ham Het eenige katholieke familielid te de be-
I kkeerling: Mr. Claude Fisher. jouranltet en me
dewerker van het kMholeke weekblad „1
verse". HU bezit een zeer oude afbeelding
den Zaligen Kardinaal.
Naar aanleiding van de as heiligverklaring
van Kardinaal Fisher en Thomas Morus ver
nemen wy nog de volgende byzonderheden
Op het oogenbllk zUn nog 19 rechtstreeksche
afstammelingen van Thomas Morus in leven.
Acht van hen dragen den naam Eyston.ZU zyn
het huwelyk van dier
Het hoofd der family
Eyston, die In het Hendred House te Wantage
(Berkshire) woont. De Eystojjs Hebben onafge
broken 500 Jaar lang dit huls bewoond. Aan dit
huls te een kapel verbonden, die dateert uit de
tijden van Hendrik VI. Men bewaart daar ojn
een drinkbeker van den Zaligen Thomas More
alsmede een wandelstok van den Zaligen Kar
dinaal Fisher
Een van de afstammelingen van Thomas
Morus te Kapitein O X. F. Eyston. een bekend
motorrenner.
Heden- (Zondag-) voormiddag
heeft in tegenwoordigheid van
Z.H. den Paus de voorlezing plaats
gehad van het decreet van de
Riten-Congregatie over het marte
laarschap van den Kardinaal John
Fisher en Thomas Morus.
In ZUn antwoord verheerlijkte de Heilige
Vader de schoonheid van de belde nieuwe ge
stalten in hun historische en hun heroïsche
heiligheid. In groote trekken schetste de Paus
het leven van de belde zaligen en hun held-
haftigen dood. HU schilderde den adel en hei
ligen Uver van buschop John Fisher en kan
selier van de unlversiteit van Cambridge, die
.onwrikbaar weigerde de geestelUke oppermacht
van den koning te erkennen en blümoedlg
den marteldood onderging. Een
schouwspel voor engelen en menschen.
„Aan het begin van bet veertiende Jaar
Ons pontificaat," aldus de Heilige Vader. ..mo
gen WU aldus het woord herhalën, dat Onze
Voorganger op den bisschopsstoel van Milaan,
de Heilige Ambrosius, sprak bU de terugvinding
van de lichamen van de martelaren Gervasius
en Protasius: „Zoo WU zelf geen martelaren
zUn, mogen WU toch martelaren vinden."
De Paus richtte tenslotte bU deze groote
heilige gestalten ZUn gedachten naar
vaderland Engeland en bad het woord
Christus, dat niet enkel een gebed, maar ook
een profetie te, dat het één schaapstal en één
herder worde.
De lawine-catastrophe te Graubünden. Het zoeken naar de slachtoffers