300 jaar Bootsgezellenbeurs
I
I
IE'
rvi
Go-Ahead Oostelijk kampioen
eerste klasse.
^sSSsMK-
o
e
l»
I <raï?
>1
Pepermunt
OhUbedoelt: KING
MAANDAG 25 FEBRUARI 1935
4
«R
-
kJ
J
is?
J
RETRAITEN
STUK HOLLANDSCHE
DORPSPASTORIE
DE BERLIJNSCHE AUTO-SHOW
R.K. Universiteit
Poetmuseum
l
RUGBY
IerlandSchotland
ten vredige levensavond. Ben oude N oordduitsche visscher spint het garen, terwijl zijn vrouw de weefkunst beoefent
de Kon. Shell bij de N.V. Ned.
Scheepsbouw Mij. te Amsterdam,
te Zaterdag te water gelaten
i Oorspronkelijk karakter
gewijzigd
De zeeroovery der gevreesde Duin
kerker» uxn de gemeenschap
pelyke aanleiding tot
de oprichting
1
4
HIK
■w* - '1
H. M. d« Koningin en H. K. H. Prinses Juliana met gevolg op het balcon van het hotel Sternen te
Unterwasser, waar de vorstelijke personen thans verblijf houden
/n „St. Petra» Canisiu»**
te Bergen
ton N E M A C'E
De bestemming der gelden
Hot 8.8. .Rite’ in aanbouw voor
Rekendag
FOTOREPORTAGE
F
««I
g«wonn«n
s
t
f
L>
hk - i
A
di
Gehuwde
m
oorspronkelijk
SNEEK
TON N E M A O11
SNEEK
.T?
Het schrift is inderdaad zeer duidelijk. Ja.
bij een schoolmeester was ’t in den tegel wel
goede handen, schrijfkunstenaars als zij
Twas prachtige woudreuzen In het Corver*.
Bosch bij HUveraum, die Zaterdag door das
storm werden geveld
in
geg
we
D
VOO]
begi
afkt
te i
D
ah
ties
den
zoo
me
I
riet
kin
Cn
ove
in
zu
m<
de
oi
sei
gei
del
om
vol
we
vai
del
in goede handen, schrijfkunstenaars ah zij
waren! ’t opmerkelijk, dat de ordonnantie
van Westwoud meerdere artikelen bevat, let ter-
Evenals in het verleden de beheerders van
het Fonds er naar hebben gestreefd deae nala
tenschap van onze voorvaderen zoo effectief
mogelijk te beheeren, zoo vervullen tot op den
dag van heden de tegenwoordige bestuurders
hun taak van beheer volkomen in den geest van
het historisch verleden. Ongetwijfeld mogen
wjj den bestuurders van thans dezelfde woorden
in den mond leggen, welke Burgemeester Cor
nells Zijp op de vergadering van de Beurs op 28
Mei 1852 tot de zijne maakte: „dat dit kleinood
onzer vaderen ook onder de nieuwe admini
stratie moge groeien en bloeijen, opdat de tijd
genoot en nakomelingschap van de gemeente
Westwoud ook hunne pogingen ter wering van
armoede en ellende kunne zegenen!”
Voor 38.000 toeschouwers werd Zaterdag
Dublin een rugbylandenwedstrjjd gespeeld tus-
schen Schotland en Ierland. Schotland leidde
met rust met 8—3. doch Ierland scoorde na
de pause drie maal en won tenslotte met 13—5.
■Jb- A
NIJMEGEN Candidaats-examen rechten,
de heer H. F. M van Hövell tot Westerflier te
Nijmegen.
Westwoud, in hun kwaliteit van beheerders
der Bootsgezellenbeurs aldaar. Het fonds blijft
in aard en strekking geheel gelijk aan het deel
der oprichting met dien verstande echter, dat
met goedkeuring van Z.Ex. den Commissaris
der Koningin, die het oppertoezicht over het
fonds heeft, alle Inkomsten sinds de laatste 10
jaar worden aangewend tot ondersteuning van
armen en ouden van dagen, alsmede voor lief
dadige doeleinden en armenzorg en voor vrije
genees- en verloskundige hulp.
Het kapitaal van het Fonds is in den loop
der jaren gestegen tot f 51000.’t welk geheel
op ie hypotheek belegd is. Voorts is er boven
dien een bezit van 5 H A. landerijen.
is veel te doen geweest. De plannen ondervon
den, vooral van het machtige Amsterdam, veel
tegenstand. Het hoofdargument bleef voor Am
sterdam: te zware lasten, te groote vrijheids
beperking. Het behoeft geen nader betoog, dat
de zaak der voorgestelde assurantie-compagnie
de gemoederen der zeevaarders voortdurend
bezig hielden. Immers, niet alleen werden ten
gevolge der brutaliteit der kapers geldelijke
verliezen geleden, maar bovendien stonden hun
lever, en vrijheid op het spel. Dat het na de
mislukking der assurantie-compagnie tot dorps-
gewijze aaneensluiten der „bootsgezellen" kwam,
lag ook geheel in den aard van dien tijd. Nog
in onzen tijd gelukt het altijd beter en vlotter,
een vereenlging. die onderling hulpbetoon ten
doel stelt, plaatselijk dan landelijk of provin
ciaal tot stand te brengen.
Zoo werden dan ook In 1635 in tal van plaat
sen, o.a. te T,andsmeer. Broek in Waterland,
Oester en Wester Blokker en ook te Westwoud
deze beurzen opgericht
Do doolnomori aan da cycle cros* In de omgeving van Arnhem, welke Zondag uitgezchreven
wat door do wielerclub .Reto', hadden menige zware hindernis te overwinnen
De directeur van het Nederlandsch Postmu
seum te Den Haag deelt mede, dat thans ten
toongesteld zijn de verschillende voorwerpen,
oude boeken, oude resolution ed. ook op den
buitenlandschen postdienst betrekking hebben
de. Voorts: a. van de postaal-historische ver
zameling: de Posthervormlng van 1850; stem
pels met Jaartal; b. verschillende oude ordon
nantiën op postwagendiensten en schippers
veren, met welke laatste ook post werd ver
zonden; e. de frankeer- en postzegels van Chi
na, gespecialiseerd; d. ld. van Japan; e. fran
keer- en portzegels van Corea, Mandsjoerije.
Setchouen, Turkestan en Yunnan; f. ld- v*n i
bultenlandsche kantoren in China; g. voorstel
ling van de totstandkoming van de drukplaat
voor een der soorten Jubileumzegels 1913; h- “e
van de Nederlandsche Vereenlging voor radlo-
telegrafie ten geschenke ontvangen verzameling
radio-apparaten, waaronder behoort de verns-
mellng uit de nalatenschap van den heer A.
Veder te Rotterdam, een der oprichters en vele
jaren voorzltteP-van genoemde vereenlging.
De verzameling is ggngevuld met apparaten
uit den Radlo-dienst van het Staatsbedrijf der
P.T.T. om den ontwikkelingsgang van t begin
af te kunnen volgen.
Van Zaterdag 9Dinsdag 12 Maart: Mannen.
Van Dinsdag 13Vrijdag 15 Maart: Gehuwde
vrouwen.
Van Dinsdag 19—Vrijdag 22 Maart: Meisjes-
Oongreganisten 1725 jaar.
Van Zaterdag 23—Dinsdag 26 Maart: Gehuw-
de mannen.
Van Dinsdag 26—Vrijdag 29 Maart: Ongeh.
dames middenstand
Van Dinsdag 2—Vrijdag 5 April:
vrouwen.
Van Zaterdag 6Dinsdag 9 April: Mannen.
Dinsdag 9—Vrijdag 12 April: Meisjes-Congre-
ganixten 1725 jaar.
Zaterdag 13—Dinsdag 16 April: Gereserveerd.
Van Woensdag 17Zaterdag 20 April: Hee-
ren Onderwijzers.
Van Zaterdag 20—Dinsdag 23 April: Paasch-
retraite mannen en jongemannen.
In verband met de reusachtige belangstelling
voor de Berlijnsche automobleltentoonstelling
heeft men besloten den duur van de tentoon
stelling tot 3 Maart te verlengen. Er waren tot
nu toe reeds meer dan 400.000 bezoekers.
Ewn spwlmomwnt uit dww wttertend-hockwywwdstrijd België Nwdwrlwnd, welke
Zondag te Brutaal werd gespeeld en door het Oranje-teem met 1—0 werd
Om de bestemming der bijeengebrachte gel
den na te gaan, lezen wjj in het reglement van
Westwoud het volgende: deze worden aange
wend ,,tot behoefte, nut, oorbaer en profijt van
de selve personen die van de vijand genoomen
zoude moogen worden.” Omtrent het reglement
het volgende: Op de jaarlijksche rekening en
verantwoording van 1 Maart 1791 te Westwoud
werd „in ernstige overweging genomen het ver
val wegens oude en vervallen en bijna onlees
bare geschriften zoo van ordinatiën als na
dere genomen Resoltien. Waarom gesolveerd
is. „dat alle de oude en vervallen geschriften
zooveel mogelijk zou wordenovergeschre
ven en gecorrigeert.” wat geschiedde door den
schoolmeester Krjjn Brands. die zoo veel in
zijn vermogen is hier zijn werk van gemaakt
heeft en de oude instelling woordelijk heeft na
gebootst
Eens per jaar, voor Westwoud meestal op 1
Maart of daaromtrent werd een „Rekendag”
gehouden waarbij alle Zeevarende Personen
zullen komen om te hooren wat er voorvalt.
Te Westwoud was het niet altijd even rustig bjj
zoon gelegenheid. 22 Maart 1677 vangt een re
solutie aldus aan: „Alsoo bevonden wordt dat
dickmalen op de rekendag voor de bootsgesel
en buydel alhier door eenlge dwarsdrijvende
persoonen groote insolventiën en onbehoorlijk
heden worden gepleegt, welke verscheijden relj-
sen. zijnde den 1 Maert 1677. zoo verreging. dat
men met fatsoen, ten Conclusie van de za k
niet en conde koomen. ende genoegsaem deselve
ongedesideert (onbeslist) moesten laten.” Dat
in den loop der jaren steeds streng de hand
aan de voorschriften werd gehouden, blijkt wel
uit een resolutie van 22 April 1799 toen een bui
tengewone „Extra ordinaire Vergaadering" werd
gehouden van de ..Munlclpalltijt" (gemeente
raad) en Voogden, Schepenen en Bootsgezellen
voor soo verre dezelve opgekomen zijn” die af
wijzend beschikte op ”t verzoek van „eennlge
bootsgesellen om eenlg onderstant tot alimenta
tie uyt dese Buydel te mogen genieten.” Zij
waren nJ. geen burgers van Westwoud.
Op de vergadering van Directeuren en Adm.
der beurs te Westwoud. met B. en W. en den
Raad, gehouden 11 Mei 1853, werd opgemerkt,
dat .sedert gerulmen tjjd in de plaatse geene
zeelieden woonachtig zijn en de algemeene
maatschappelijke posities van de Ingezetenen
niet laten veronderstellen, dat zulks na een
kort tijdsverloop gebeuren zal.” dat er geen
contribueenende of trekkende leden meer waren
of zouden komen, zoodat het fonds zeer aan
zienlijk zoude vergrooten, zonder voor de plaats
of derzelver inwoners de minste voortieelen op
Nu het 300 jaar geleden Is, dat de instelling.
die wij kennen onder den naam van „de Boots-
gesellenbeurs" werd opgericht, is het voor velen
ongetwijfeld Interessant, iets te vernemen om
trent den oorsprong en de verdere ontwikkeling
van deze instelling, welke op zich n niet onbe
langrijk stuk Hollandsche dorpshistorie is uit de
17e Eeuw.
De gelegenheid welke ons geboden werd om
kennis te nemen van de stukken betrekking
hebbende op de Bootsgezellenbeurs, die bewaard
worden in het gemeente-archlef te Westwoud.
hebben wij gaarne benut om daaruit eenlge
aanteekenlngen op schrift te zetten. Tevens
maakten wij gebruik van de aanteekenlngen
van den heer S. Lootsman uit Amsterdam, die
in 1928 een bijdrage leverde tot de „Geschiede
nis der „Zeevarende Beurzen” in Noord-Hol-
land.”
De oprichting der „Zeevarende Beurzen”
(Buidels, Fondsen) ook Bootsgezellen-beurzen
genoemd dateeren alle uit 1634—1635. Het ver
moeden lag voor de hand, dat aan hun oprich
ting een gemeenschappelijke aanleiding ten
grondslag heeft gelegen. Het was vooral de zee-
rooverü der beruchte en niet minder gevreesde
Duinkerkers, waarmede de zeevaarders voort
durend te kampen hadden. Bjj nacht en ontij
zeilden dese zeeschuimers uit. en wisten, we
gens onvoldoende sterkte van de gewapende
begeleiders, once schepen bU tientallen te ver
schalken. Hierbij geraakten honderden opva
renden in de vunzige kerkers van Duinkerken
gevangen, wachtende op uitwisseling tegen in
het leven gelaten vijanden even vele Neder
lander* werden ook in see geworpen Op deze
wtjsc wachtten meerdere gevangenen soms
jaren lang op „lossingen”, die wegens de hooge
losgelden dikwijls lang op zich liet wachten. Dit
nu is de grondslag der „Zeevarende Beurzen".
Het was einde 1838. dat eenlge kooplieden tot
den grondslag komen ,nm op te stellen een
Ghenerale Oompagnle van Asseurantie”. te
stellen onder het toezicht van „eenlghe bewlnt-
bebberen” om daarin te doen „verseeckeren alle
schepen en (de) coopmanschappen uyt dese
Landen varende of (te) daer in comende.” Deze
uitgaande en binnenloopende schepen zouden
dan een premie moeten betalen, waarvoor de
Companie, met behulp der Staten-Generaal. *n
flinke vloot sou uttrusttn voor de veiligheid van
bet zeevericeer.
Over de ofirtctating wa genoemde Compagnie
te leveren, noch voor de nakomenlingschap.
Daarom hadden reeds de vorige directeuren ge-
woonlijk de uitgaven opgenomen „de koeten
van het onderwijs en schoolbehoeften in de ge
meente benevens eenlge uitgaven ter tegemoet
koming aan de gemeentekas tot 1 verschaffen
van onderwijs aan kinderen van minvermogen
den en hulpbehoevenden, zoo hoogst nuttig voor
de maatschappij tn X algemeen en tot wering
van de armoede in deze plaatse in het bijzon
der.” De Herren hebben toen besloten, bij de
jaarlijksche rekening.... in uitgaaf te bren
gen (benevens de genoemde onderwijs koeten)
de toelage van 35 jaars aan den ondermeester
Hoefnagel te Binnen wij zend!
De Inkomsten van het fonds mochten door
dit alles niet overschreden worden. Op de ver
gadering van 20 Juni 1855 werd door de be
stuurders de wensch te kennen gegeven, dat
zij nog als extra uitgaven wilden besteden
„Twaalf honderd gulden ter goedmaking van
bijkomende en onvoorziene kosten voor het
Raadhuis der gemeente Westwoud."
Ter vergadering van 14 Jan. 1878 kreeg de
Directeur Neefjes tot wederopzegging toe „per
missie vanuit dezen buidel aan de belde hoofd
onderwijzers der O.L. Scholen, de h.h. G. But
ter en J. Hoefnagels, leder een gratificatie te
mogen geven van Een Honderd Gulden ’s jaars,
en tevens voor 1 onderwijs en voor de school
behoeften aan de arme kinderen dezers Ge
meente Driehonderd gulden ’s jaars uit te
keeren.
Uit bovenstaande blijkt wat de fondsen de
den, nadat ze hun oorspronkelijk karakter
hadden verloren.
Tenslotte werd op 18 Febr. 1888 ten kantore
van Notaris Donker, te Benningbroek het re
glement op nieuw bij notarleele akte vastgesteld,
zulks ten verzoeke den toenmallgen burge
meester en beidé wethouders der gemeente
Hat alftal van Go-Ahaad, dat Zondag ta
Enschada door aan ovarwinnlng op Ensche-
dascha Boy» het kamploen»chap dar Oo»ta-
lijka aarita Hassa behaalde
lijk gelijk aan artikelen uit de Blokkersche or
donnantie van 1635. Onder die overeenkomstige
artt. treffen wjj weer aan: „dat dë penningen
bestemt voor „verioeslng” van die geene. die
van de Duinkerkers en Biacayers worden ge
vangen en voor betalen van „montkoet
Het vermoeden ligt dan ook voor de hand,
dat van den aanvang af ook te Westwoud dit de
grondslag der beurs is geweest Voor het geval
dat men dezen buidel niet langer noodlg mocht
hebben, voorziet het reglement eveneens, er
staat n.l. ,,en oversulks de penningen, die be
vonden sullen worden over te schieten niet
zullen mogen worden opgebrooken nogh ge-
eelt maar moeten in wesen blijven ten Eeuwigen
dagen. De gelden moeten op rente of winnlnge
gezet worden en deselve winnlnge zal komen
ten profUte van de nooddurftige Inwonende
burgers, met Burger regt in dit voorschreven
dorp en niet daarbuiten, tot discretie en om-
deellng van den Directeur, die als dan sal wor
den gesteld.” Uit de geschriften blijkt verder
dat de overheid, de Burgemeester en de Sche
penen over t algemeen de leidng aan zich heb
ben gehouden.
