De strijd tusschen olie en gas
Prijsverhooging van petroleum
I
r
Bergen
Gemeenteraad
van
M
1
Ui Zinsser’s
■E
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1935
VASTRECHT-TARIEF EEN
VOORDEEL
’T AANTAL VERLOVEN A
Z IJ N
DE OUDERDOM
MET
Enkele cyfers
Het cokes-gas
De komenden
CORRESPONDENTIE
ARR. RECHTBANK ALKMAAR
P. S. te Alkmaar
Het gasfabriek-complex aan het Groot Nt>ord-Hollandsch Kanaal te Alkmaar
Brandstoffentoeslag
DE GRAAL-BEWEGING
Hoe het gas gemaakt wordt
Aardappelteelt
De gaande en komende man
De gaanden
Het fabeltje van de mindere kwa
liteit van het gas af
doende weerlegd
Stemming in Volendam ongeldig
verklaard
Het is voortaan verboden, zonder
toestemming verkiezings
leuzen neer te kalken
R.K. STATENKIESKRING
„HOORN”
Rondgang door de
fabriek
flllllll
,1
Gezelachapsrit der Kennemer Ry-
•ocieteit op Zondag 17 Februari
Cursus over het apostolaat van
de moeder
Meervoudige strafkamer
Uitspraken vorige zitting
Naar lagere gastarieven
Hlllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiifiiiiiiiiiiiiiiiii
Hill
I
SMAAKLOOS EN REUKLOOS.
Prija 1 2.28 par doo* of prootverpakklng A 1 1.-
id*
o
een
o
1
■J*
staat
ment B B
trelnralls naar het fabrieksterrein.
Over «en electrische baan worden de kolen
Uw Ingezonden stukje over „Oneerlijke con
currentie” is van te persoonlijken aard om het
te kunnen plaatsen.
Breng het in uw organisatie ter sprake.
tuin der Rijkssodètelt, die zich bij Johanna’s
Hof bevindt. Vooral bij de dubbelsprongen was
het enthousiasme groot.
Daarna werd ai een heerlijk vlot tempo weer
terug gereden en bleek het weer, dat met recht
in deze sport gezegd kan worden: Le feminis
me est en marche, 11 galope!
3
Niet voor hen. die Dr. Zinsser's knoflook-
olie-capsules gebruiken. Leest de dui
zenden tevredenheidsbetulglngen van
lijders aan ouderdomsverschijnselen.
aderverkalking en spijsverteringsstoor-
nissen. Een natuurlijk, bekend middel,
door Dr. Zinsser na uitgebreide onder
zoekingen geperfectlonneerd tot een
weldaad voor den modernen mensch.
Te Alkmaar zijn Dr. Zinsser’s knoflook-
olle capsules bij apothekers en drogisten
0 f. 2.25 per doos verkrijgbaar. Schrijf
anders naar Dr. Zinsser A Co., Lelie
gracht IL Amsterdam.
naar Verdronkenoord 75:
geen, van Den Helder naar
Ter maat, slager, geen, van
Oudegracht 229 8. Algra,
van
mlnalaan 11; P. Raven en dochter, handelsrei-
zlger. N.-H. van Noord-Scharwoude naar Rit-
sevoort 56; Chr. M. Boots, dienstbode. R. K van
Hilversum naar v. d. Kaaljstraat 31.
Zaandam
dienstbode,
Het Bildt, Vrouwenparochie, naar Wilhel-
Op
Behalve dit kolengas, wordt er op de fabriek
ook cokes-gas gemaakt, dat waarschijnlijk oor
zaak is van de mindere kwaliteit van het ge
distribueerde gas.
Het koolgas heeft 4300 calorieën, hetgeen het
verwariningsvermogen aangeeft van het gas, dat
door het kraantje van ons comfoor stroomt.
De koolgasproductie is echter hoofdzaak; de
cokesgasproductie dient slechts als bumper van
het bedrijf en vervult een aanvullende taak. Dit
moge biijke uit de cijfers van het jaarverslag
1933, volgens welke In dat jaar 3.223.340 M3 ko
lengas en 1.463.240 M3 cokesgas werd gefabri
ceerd.
De cokesgasfabricatie geschiedt in twee toe
stellen, die elk 6000 M3 per dag kunnen fabrl-
ceeren, doch die om beurten in het bedrijf zijn;
de eene dient als reserve. Die toestellen bestaan
uit met vuurvaste steen bekleede generatoren,
die met cokes gevuld worden. Die cokes wordt
aangestookt en door lucht-toevoeglng op een
temperatuur van 800 graden gebracht. Als die
temperatuur bereikt is. wordt de luchttoevoer
afgesloten en stoom onder de gloeiende cokes-
kolom geblazen. De cokes ontleedt zich dan,
waardoor het cokesgas ontstaat.
Omdat dit cokes-gas echter slechts 2500 ca-
H. Rehmet, dienstbode, geen, van Berger weg
136 naar Bergen N.H.: Th. P. van fatum tim
merman, R. K. van Voordam 4a naar Amster
dam; Wed. A. BraakJong. z.b. N.-H. van v.d.
Woudestraat 8 naar Beemster; A Groot, dienst
bode, R. K. van Magdalenenstraat 17 naar
Warmenhulzen; Wed. K. Roosde Wilde en
kinderen, a. b. geen, van Achterweg 31a naar
Oudorp; A. Doari en gezin, granletwerker, geen.
gelijk, dat er verschil van meening zou ont
staan tusschen de koopers en Bergens Harmo
nie, waardoor de exploitatie van het op den
grond te stichten gebouw moeilijk zou worden.
Tenslotte werd, na een knus onderonsje, waar
bijkans geen touw aan vast te knoopen was
het Voorstel zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
Nadat de verordening op het heffen van een
hondenbelasting opnieuw was vastgesteld, werd
een verzoekschrift behandeld van de Nationale
Commissie tegen het Alcoholisme, waarin werd
gevraagd het aantal maximum verloven A.
voor deze gemeente te verlagen. B. en W.
stelden voor op dit verzoek niet in te gaan.
De heer DEN DAS vond dat het nogal eens
voor kwam, dat personen In beschonken toe
stand langs den weg gingen.
De heer ZILVER zette uiteen, dat in geval van
misbruik van vergunningen van caféhouders,
zeer gemakkelijk maatregelen kunnen worden
getroffen.
Dr. HEMELRIJK vond het niet wenschelijk
het aantal verloven te contingenteeren.
Tenslotte werd over de zaak gestemd en het
voorstel van B. en W. met 8 tegen twee stem
men aangenomen.
Door B. en W. werd hierna voorgesteld de
politieverordening aan te vullen met eenlge
bepalingen, waarbij het verboden werd te schil
deren en te plakken op muren en wegen, zon
der toestemming van eigenaar of gemeente.
De heer DINGERDIS achtte een bepaling,
dat eigenaars van hulzen en schuttingen ver
plicht zouden zijn na de verkiezingen, aange
brachte reclames te verwijderen, wel gewenscht
Besloten werd het voorstel van B. en W. goed
te keuren, terwijl B. en W. sullen trachten den
wensch van den heer Dingerdis te verwezen
lijken.
Op voorstel van B. en W. werd verder be
sloten het postkantoor weer voor den tijd van
5 jaar te verhuren aan het Rijk, voor
huurprijs van f 1306.60 per jaar.
Besloten werd eveneens op voorstel van B. en
W. om van den heer Th. Slujjter een strook
grond langs de Breelaan aan te koopen voor
een bedrag van f 150.voor het doortrekken
van het voetpad langs dien weg. De eventueele
bijkomende kosten kwamen voor rekening van
de gemeente.
Nadat B. en W de machtiging was gegeven
gasapparaten nog
steeds gemakkelijker en zlndelijker en mis
schien ook minder gevaarlijk Is dan dat van
petroleumstellen, gaat de huisvrouw er niet
zoo spoedig toe over, om deze laatste op te rui
men en voor alles het gas maar te gebruiken;
het prijsverschil tusschen beide verwarmings
methoden is nog zóó Ingrijpend In het huishou
delijk budget, dat velen zich dat meerdere werk
aan het gebruik van petroleumstellen verbon
den, gaarne getroosten, om daarmee In dezen
tijd, waarin elke huisvrouw op de kleintjes moet
passen, die enkele dubbeltjes in de week uit
te sparen.
Door den steeds dalenden petroleumprijs nam
echter het gasverbruik dermate af, dat er zeer
groote moeilijkheden voor de gasbedrijven In
het vooruitzicht konden worden gesteld. Op vele
plaatsen ging men er al reeds toe over de gas
tarieven te verlagen, of door een vastrecht-tarief
het verbruik te stlmuleeren. Niettemin bleef
het gasgebruik voor den huisvrouw duurder.
Om de gasbedrijven te helpen, gaf de Regee-
ring de oliewereld te kennen, dat de olieprijs
verhoogd moest worden, daar anders de Regee-
ring zelf maatregelen zou nemen. Vanzelfspre
kend maakten de oliemagnaten van dezen wenk
handig gebruik om een petroleumprijs, van 8J4
cent aan te kondigen, welke verhooging van
enkele centen In etappes zal worden bereikt.
Deze prijsverhooging van de petroleum komt
dus niet door belastingopbrengst de gemeen
schap ten goede, doch brengt alleen voordeel
aan het olie-kapitaal.
Toch was de gas-Industrie er eenigszins mee
geholpen, doordat het prijsverschil tusschen gas
en petroleum aanmerkelijk verminderd werd.
N. H. en geen, van Oudegracht 104 naar Vel
gen, IJmulden Oost; P. V. d- Kooi) en echtge-
noote, fotograaf, geen, van Schêlphoek 3 naar
Oudorp N.-H.; O. J. Heeremans, z. b. R.K. van
Eikelenbergstraat 26 naar Heemstede: T. Bak
ker, dienstbode. N.-H. van Boezemsingel 7 naar
Bergen N.-H.; C. Bujjd, metselaar, R^K van
Overdlestraat 40 naar Den Helder; P. Wielen -
ga, z.b. Ger. K. van Schagenstraat 1 naar
Graft; F. Schnell, dienstbode, E. L. van Kraan-
buurt 2 naar Dultschland; 8. Krajewski, dienst
bode, R. K. van Cabeljaustraat 9 naar Duitsch-
land; M. M. StutLeek, z. b. R. K. van Hoever-
pad 34 naar Haarlem; L. J. Telleman en gezin,
expediteur. R.K. van Ridderstraat 23 naar An
na Paulowna: J. C. SnoekSmit, b. N.-H.
van Koningsweg 61 naar Den Haag.
In een spoedvergadering, naar aanleiding van
een klacht op 19 Febr. ingezonden door den
voorzitter den heer U. F. Flultman uit Enkhul-
zen, werden besproken de geconstateerde on
regelmatigheden bij de partijstemming van 17
Febr. In de afd. Volendam.
De bezwaren waren, dat le bij de partijstem
ming In Volendam in strijd met art. 17 van het
Bijzonder reglement op de voorbereiding der
Statenverkiezing propaganda was gemaakt voor
bepaalde voorloopig aangewezen candidaten; 3e.
dat In strijd met de verbodsbepalingen, genoemd
In art. 8 lid 5 van het Reglement op de kles-
comité’s 1932 bij de propaganda modelstembiljet-
ten zijn verspreid, waarbij naast den naam van
de eigen candidaten de namen van andere can
didaten waren opgenomen en tevens het stem
hokje voor de namen der kandidaten was inge
vuld.
Ingevolge het verzoek van den klager werd op
grond van art. 14 lid 3 van het Reglement op
de Statenverkiezingen een commissie benoemd.
Deze heeren de Wolf, van Boxmeer en Mooi)
verklaarden bij monde van den heer de Wolf, dat
zij krachtens de overgelegde overt uigingsstuk-
ken en de verklaringen van voorzitter en secre
taris van de afd. Volendam niets anders konden
doen, dan in hoogste instantie te beslissen dat
de geopperde bezwaren. In de klacht vermeld,
juist waren.
Naar aanleiding van deze beslissing verklaar
de het bestuur van den Statenkieskring una
niem de stemming in Volendam ook volgens het
advies van de afgev. bestuursleden van Volen
dam ongeldig. Besloten werd geen nieuwe stem
ming uit te schrijven.
^1
passeert het gas den naftallne- en den ammo-
nlak-wasscher waar het respectievelijk van deze
bestanddeelen wordt gereinigd.
Per 100 k.G. verwerkte kolen aterd in *33
verkregen 4,3 KG. kool teer; de koolteerproduc-
tle bedraagt ongeveer 400.000 K.G.; de af gele
verde kootteer bracht volgens het jaarverslag
van -33 ƒ2.83 per 100 KG. op. De kootteer
wordt In ondergrondsche reservoirs opgevan
gen. vanwaar het door een' huis naar het in
het Kanaal gelegen schip getransporteerd kan
worden, na zoo noodig eenigszins op tempera
tuur gebracht te zijn. In ’33 wgfd circa 409.000
KG teer verkocht voor een bedrag van circa
11.500 gld.
De nevenproductie van ammoniak is van
minder beteekenls; hiervan beliep de productie
In ’33 ongeveer 13000 HL
Nadat het gas van die verschillende bestand
deelen is ontdaan, gaat het naar de zulver-
klsten, zooals er 4 aanwezig zijn en die elk 40
ton ijzeraarde bevatten, waardoor het gas van
zwaveldeelen wordt gezuiverd. Pas dan wordt
het naar den gashouder geperst.
Gistermiddag kwam de raad van deze ge
meente In een openbare vergadering bijeen.
Nadat de voorzitter, de heer APELDOORN,
by ontstentenis van den burgemeester de ver
gadering had geopend en de notulen waren
vastgesteld, werden de ingekomen stukken
behandeld.
We vermelden hierbij een bericht van ver
hindering van Mevrouw Dekker en een aantal
aanvragen van de bijzondere schoolbesturen
om de gemeentelijke vergoeding, bedoeld in
art. 101 der onderwijswet 1920 te mogen ont
vangen, alsmede een voorschot op de vergoeding
over 1935.
Van het bestuur der Berger Schoolvereenl-
glng was een verzoek Ingekomen om gelden
voor het aanschaffen van meubelen en leermid
delen. Op voorstel van B. en W. werd na eenlge
discussie de heer Voute was er tegen be
sloten de gevraagde medewerking te verleenen.
De kosten van aanschaffing waren begroot op
f 627.69
Aan de orde was hierna een voorstel van B.
en W., om met Intrekking van het raadsbesluit
van 18 Dec. 1934, strekkende tot het geven In
erfpacht van grond aan de vereeniging „Ber
gens Harmonie”, aan de heeren C. Bogtman
en P. Blankendaal een stuk grond te verkoopen.
hetwelk gelegen is tusschen de spoorbaan en
de Karei de Graotelaan, ter grootte van 418
M2 voor den prijs van f 0.50 per M2.
De heer VOUTE v*>eg of het niet wenschelijk
was „Bergens Harmonie” te verzoeken zich
rechtspersoonlijkheid te verschaffen. Hetl leek
spr. wenschelijker met een vereeniging In zee
te gaan dan met een paar partlculiq;en.
De heer ZILVER vond dit ook wel wensche
lijker.
De heer DINGERDIS achtte bet gevaar mo-
grond ondershands te verhuren, was aan de
orde een voorstel van B. en W. om van de
Vereeniging ’s Gravenhaagsche Diaconessenin
richting „Bronovo" gratis In eigendom en on
derhoud over te nemen een strook grond langs
de Breelaan en den Notweg, ter grootte van
ongeveer 320 M2.
Dit voorstel werd na een gezamenlijke bestu-
deering van een plattegrond met algemeene
stemmen aangenomen.
Tot voorzitter en leden van stembureau I
voor de Staten en gemeenteraadsverkiezingen,
werden respectievelijk gekozen, de burgemeester
en de heeren Wittenburg en Paapken (plaats
vervangers de heeren De Wit en Brugman)
tot voorzitter en leden van stembureau n, de
heeren Mac Donald. Blank en Fijn (plaatsver
vangers Brugman en De Wit) en tot voorzitter
en leden van stembureau III de heeren Apel
doorn, Den Das en K. Punt plaatsvervanger}
De Wit en Brugman).
Een verzoek van de Partij af deeling Bergen
van de S.D.AJ*. om op billUkheldsgronden ook
een of meer Sociaal Democratische plaatsver
vangers te benoemen, werd na een mln of
meer uitvoerig debat verworpen met meerder
heid van stemmen. Voor stemden de heeren
Den Das, Hemelrijk, Dingerdis en Zeiler.
In verband met een In een vorige vergadering
gedaan verzoek van de heeren Dingerdis en Den
Das, hadden B. en W. een onderzoek Ingesteld
naar de mogelijkheid van de kosten van een
brandstoffentoeslag, aan tewerkgestelde en ge
organiseerde werkloozen. De kosten zouden es.
1150.per jaar bedragen voor 25 werkloozen.
Indien alle voor ultkeerlng In aanmerking
komende georganiseerden. die niet doorloopend
voor plaatsing in de werkverschaffing in aan
merking komen, (geschat op ei. 40), brand
stoffentoeslag zouden ontvangen, zou dit aan
de gemeente kosten ca. f240.per jaar.
B. en W. achtten deze uitgaven voor de ge
meente niet onoverkomelijk, in verband waar
mede zij voorstellen het in de laatsgehouden
Raadsvergadering door de heeren den Das en
Dingerdis gedane voorstel aan te nemen, doch
met dien verstande, dat de brandstoffentoe
slag, berekend naar f 1.per week, uitsluitend
zal worden uitbetaald aan die georganiseerde
arbeiders, die bij trekken uit hun werkloozenkas
minder ontvangen dan hetgeen zij aan loon
plus brandstoffentoeslag, In werkverschaffing
zouden ontvangen.
Na het debat over de vraag, of georganiseerde
werkloozen al dan niet bevoordeeld worden
boven anderen werd overeenkomstig het voorstel
van B. en W. besloten.
Nadat nog een paar ondergeschikte zaken be
sproken waren, werd de vergadering door den
een drietal aan de Voert gelegen perceelen voorzitter gesloten.
lorieën bevat, en dus niet geijk Is aan het
kolengas, waar het mede vermengd moet wor
den, wordt gas-olie toegevoerd. Door de hooge
temperatuur atordt die olie vergast en kan de
calorische waarde van het cokes-gas tot elke
gewenschte hoogte worden opgevoerd, al naar
gelang olie wordt toegevoegd. Heeft het cokes
gas op deze wijze de calorische waarde van het
kolengas van 4300 bereikt, dan wordt *t naar t
machinehuis gevoerd, om daar met het kolengas
gemengd en via den meter vandaar naar
den gashouder geperst te worden. Dit
menggas Is van de gewenschte kwaliteit, om
gedistribueerd te worden. Voor de carouratle
werd in 1933 275.000 kg. gasolle gebruikt, terwijl
In dat jaar 697.000 kg. cokes voor cokes->fas
verbruikt werd.
Het productievermogen van de gasfabriek Is
24000 M3 per dag. De laatste jaren werd onge
veer 4% millloen M3 af geleverd. De productie
over 34 wordt 314.000 M3 minder geraamd dan
In 1933. Een cijfer, dat wel Iets zegt over den
concurrentiestrijd tusschen gas en petroleum,
waarvan wij in den aanvang van dit artikel
gewaagden.
nemeni: net rijden achter de meute blijft een
emotievol genot. Overal worden rijvereenlgin-
gen opgericht. Een gezonde sport, ook voor de
vrouw. Een sport, die het gansche lichaam In
beweging brengt, durf en kalmte geeft en haar
bevalligheid doet uitkomen, wanneer ze een goe
den ,xlt" heeft en zich weet te kleeden. d w z.
zich houdt aan de tradltloneele kleed!)
Evenals gewoonlijk, had Zondagmorgen de
ruiterstoet, die zich omstreeks tien uur aan de
manége verzamelde, weer veine, want de zon
schitterde aan den hemel en men waande zich
reeds ver In het voorjaar. Het gezelschap was
zeer talrijk, zoodat de rijschool kon bogen op
een uitverkocht huls. Het viel op. dat bij dezen
trip nog meer dan gewoonlijk, het vrouwelijk
element domineerde. Welgemoed trok men naar
de bosschen en duinen, om na een opwinden
den rit (waarbij de flinke bries het noodig vond
om een paar ruiters van hun hoeden te beroo-
ven en daarmede een spelletje uit te voeren)
aan te landen In het jachthuis aan den Bak-
kummer zeeweg, waar de koffie zich uitste
kend liet smaken. Na deze gezellige pauze werd
weder opgestegen en verstoutten eenlge dames
en heeren zich de .Jalre" helder wit geschil,
derde hindernissen te „nemen" van den spring-
16 en 17 Maart aa. wordt er in het Nationaal
Graalhuis te Den Haag, Oude Schevenlngsche
weg 90, speciaal over bovenstaand onderwerp
voor leidsters en belangstellenden een weekend -
gehouden.
Opgave tot deelname aan dit weekend wor
den gaarne vóór 9 Maart a.s. verwacht bij de
diverse Huisoversten In de steden alsmede bij
mej. P. Bremer. Cursusdepartement, Nationaal
Graalhuis, Oude Schevenlngsche weg
Schevenlngen.
tot boven de 3000-ton groote kolenloods ge
bracht, waar grove, fijne en middelsoort kolen
liggen opgeslagen.
Dit zijn alle kolen uit buitenlandsche mijnen,
omdat de Hollandsche kolen voor de gasfabri-
katle niet gebruikt kunnen worden. De los-in-
stallatie Wordt door slechts één man bediend,
die ook de kolen, door middel van een hjjsch-
kraan In een reservoir stort, waar de grove ko
len geklopt worden en het mengsel van de zoo
Juist genoemde soorten langs een Jacobs-ladder
- naar den 50-ton-grooten bunker wordt gedre
ven, van waar ze in de stokerij gelost worden.
De bunker eindigt in een trechter, waardoor
de kolen In een reservoir gestort worden, dat
over een rails langs de retorten rijdt. Vanuit
dit reservoir vallen de kolen in verschillende
bakken, welke een keten van ongeveer 4 Meter
vormen en die, na vlak voor de retort-opening
te rijn gebracht, Th het retort gebracht worden.
In de stokerij zijn zes ovens, elk met negen
retorten gebouwd. Deze ovens worden machi
naal geladen en ontladen. Is de retort met ko
len gevuld, dan wordt ze luchtdicht afgesloten
en verhit door het 1100 4 1200 graden heete
vuur In den oven. Door kijkgaatjes kan men
dit vuur zien branden.
In deze hitte zwellen de kolen en ontwikkelt
zich het kolengas, dat nog vele onzuiverheden,
als koolteer, ammoniak, naftallne en zwavel
bevat, en gevoerd wordt naar den cylindervor-
migen gaskoeler, die naast de stokerij staat.
Circa 10 uur is er noodig om het gas uit de
kolen te fabriceeren, waarna de kolen In cokes
zijn veranderd. Deze wordt, terwijl aan den
eenen kant nieuwe kolen worden ingebracht,
aan den anderen kant ultgestooten en opge-
vanqen in een goot, waar water door stroomt.
Vanuit deze goot wordt de cokes vla een koeler
naar de opslagplaats gebracht, waar ze voor
den verkoop gesorteerd wordt. Een gedeelte
gaat naar de cokes-gasfabriëk.
Terwijl het gas In dezen koeler In temperatuur
daalt, laten zich reeds koolteer en andere stof
fen los. Het gas wordt naar het machinehuis
gezogen, waar Tiet verder gekoeld wordt door
een waterkoeler, waarna het In den teer-schel
der geheel van teer ontdaan wordt. Vervolgens
Er was een tjjd dat het klonk-: „Le rol est
mort, vive le rol!" Als variant zouden we wil
len uitroepen: Het paard Is dood, leve het
paard! Snelheid is het wachtwoord van dezen
tijd. Er waren er reeds, die .Ja plus noble
conquéte de l’homme” in het museum wilden
plaatsen, doch we kunnen van hen zeggen dat
ze wat al te hard van stapel zijn geloopen. Nog
leeft het paard en veel wijst er op, dat het be
zig is een groot gedeelte van het verloren ter
rein te herwinnen.
De Olympische Spelen boekten een groot hip
pisch succes. Onze Hollandsche horsemen de
den de driekleur In den hoogsten top van den
Olympischen mast wapperen. De St. Hu-
bertusjachl is als vroeger nog steeds een eve
nement: het rijden achter de meute blijft
Wij hebben namelijk van de gelegenheid, dat
wij een onderhoud met den directeur hadden,
tevens gebruik gemaakt het groote gasbedrijf
eens te bezichtigen. Men moet wel een volsla
gen technlker zijn, om een goed Inzicht in dit
bedrijf te krijgen. Wij zijn dat niet en moeten
dus volstaan met een overzlchtelijke beschrij
ving ervan te geven, die voor eenieder bevatte
lijk is.
Het mag bekend verondersteld worden, dat
het gas uit kolen gefabriceerd wordt. Deze
worden per boot aangevoerd door het Noord-
Hollandsch kanaal, dat langs de fabriek loopt
en waaraan een los-lnstallatie is gebouwd, die
door middel van een luchtrails in verbinding
mjt de kolenloods. Vanaf het emplace-
der Spoorwegen loopt echter ook een
De Landbouw-Crisls-Organisatle voor Noord
Holland bericht aan haar georganiseerden me-
dedeeling van de Nederlandsche Akkerbouwcen-
trale ontvangen te hebben, dat de toewijzing van
de aangevraagde oppervlakten in 1935 te be
telen met aardappelen met uitzondering van
de z.g. vroege aardappelen, bedoeld In het Cri-
sls-Tulnbouwbeslult 1935 I en de fabrieks
aardappelen welke worden uitgepoot op een ver
gunning als bedoeld in de artikelen 2 en 3 van
de Crisls-Akkerbouwbeechlkklng 1934 m ten
volle zal kunnen plaatsvinden, voor zoover al
thans geen bijzondere redenen voor eenlge wij
ziging of afwijzing bestaan.
De teelt vergunningen sullen binnenkort door
de Landbouw-Crisls-Organisatle worden ver
strekt.
Bjj onzen rondgang door het groote bedrijf,
waarvan we bijgaand een fraaie overzichtsfoto
publlceeren, trof het ons zoo weinig arbeiders
te zien. In het geheel telt de gasfabriek *n 30
arbeiders, die in twee ploegen continu-arbeld
Het hart van het bedrijf is wel de machine
kamer, waar de exhausters het gas naar de zui-
verings-apparaten zuigen en na het zuiverings-
en mengproces naar de gashouders persen. Ver
schillende peilglazen geven den druk van het
gas aan en de werking van de verschillende be
drijf s-onderdeelen; elke storing wordt hier on-
middelijk geregistreerd, zoodat men nimmer
behoeft te zoeken, waar zich een eventueele
storing voordoet.
In het geheele bedrijf, doch vooral in de ma
chinekamer werden we getroffen door de zinde
lijkheid, die er heerschte.
Het bedrijf beschikt over een eigen water
toren, die het bekende silhouet aan de gasfa
briek geeft, dat we in den verren omtrek reeds
kunnen waarnemen.
Tot slot nog enkele cijfers. Het buizennet
heeft in Alkmaar een lengte van ongeveer 60
K.M.; het buizennet voor Bergen circa 23 K.M.;
dat voor Heiloo circa 18 KM. en dat voor Koe
dijk ruim 4 KM.
Voor den toevoer naar de buitengemeenten Is
een extra pers-lnstallatie geplaatst, zoodat de
druk van het gas naar buiten steeds naar
wensch geregeld kan worden.
In 1934 stonden er 639 straatlantaarns, die
2758 kousjes verbruikten en 3767 uren brandden.
Het gasverbruik in Alkmaar bedroeg In *33
Ané P. en Pieter K. Harencarspel, mishan
deling door 2 vereenigde personen, gepleegd te
Snigenburg gem. St. Maarten, leder 3 maanden,
gevangenisstraf met betaling van f 57 aan L.’
G. Mulder.
Jb. K. zonder beroep Alkmaar, voorh. land
bouwer en veehouder te Wognum. Bedrieglijke
bankbreuk, 6 maanden gev.
Engel Gr. vlsscher Alkmaar. Hooger beroep
vonnis Kantongerecht betreffende strooperij,
vonnis bevestigd, doch opgelegd 15 boete of
5 dagen t
P. E. J. K. chauffeur Texel, hooger beroep
vonnis Kantongerecht Helder 125 boete of
40 dagen) veroordeeld tot 50 boete of 25 dag.
Joh. B. V. venter Alkmaar. Hooger beroep
vonnis Kant.gerecht vonnis bevestigd.
■w -r -r ie de laatste maanden met meer dan
V/y gewone belangstelling de bladen heeft
v v gevolgd, zal gemerkt hebben, dat er
over het gas al heel wat kolommen druks ge
vuld zijn. De oorzaak van deze groote belang
stelling ligt in het feit, dat het gasverbruik
door de nieuwe methoden van petroleum- en
ollegebruik sterk gedaald is, waaraan de lage
petroleumprijzen, die alle concurrentiemogelijk
heden voor het gas uitsloten, niet weinig hebben
medegewerkt.
Zoowel de nieuwe vergassingspetroleumtoe-
stellen, die we bekend genoeg mogen veronder
stellen, als de oliegloelers, die in haarden en
kachels voor huis-verwarming gebruikt worden,
zijn als geduchte concurrenten van kook- en
stookgas te beschouwen.
Hoewel het gebruik van
A. Jonker, dienstbode, N. H. van Zuid en
Noord-Schenner naar Egmonderstraat 16; H.
Vlsscher. tuinder, N.-H. van Kampen naar Om
val 51; R. Burghgrkef, schoenmaker, N.-H. van
Rotterdam naar Kooltuin 13: J. H. Schermer,
dienstbode. N.-H. van Den Haag naar Wilhel-
mlnalaan 11: P. Borst, dienstbode. R. K. van
Heiloo naar Emmastraat 12; K. Braun, dienst
bode, R. K. van Amsterdam naar Emmastr. 41;
C. Laagland Winder, schilder, N.-H. van Heiloo
P. F. Cheret, a h
Heiligland 6; B.
naar
O. K.
Teneinde het gasverbruik in het afzetgebied
van de Alkmaarsche gasfabriek te vergrooten,
heeft de Raad van Alkmaar het vorig Jaar be
sloten een vastrecht-tarief in te voeren, hetgeen
voor het bedrijf over 1935 een mindere ont
vangst van 26.000 gulden beteekent.
Dit vastrecht is al reeds van verschillende
kanten aangevochten, als zijnde geen voordeel
voor de afnemers. Dit moge voor enkele geval
len waar zijn, over het algemeen moet dit vast
recht toch voordeelen bieden, waar blijven an
ders Üie f 26.000?
Van de 8000 afnemers in de stad hebben er
reeds ’n 1000 meest kleinere verbruikers, die
men ook juist tegemoet wilde komen eer»
contract voor vastrecht afgesloten. In hoeverre
in de buitengemeenten dit vastrecht aanvaard
wordt, kon de directeur, met wien we heden
morgen een onderhoud hadden, ons nog niet
mededeelen. Alvorens een oordeel over het vast
recht nader te bepalen, meenen we met den
wethouder der Lichtbedrijven eerst te moeten
afwachten, hoe het werkt, om dan, b.v. na een
Jaar, aan de hand van de cijfers het resultaat
nader te bezien. Eerst dan kan men met reden
zeggen, of het vastrecht al of niet de Juiste
weg is, om tot meerder gasverbruik te komen.
Om het gasverbruik nog meer te stlmuleeren
heeft het gasbedrijf in samenwerking met de
Installateurs een propaganda-actie op touw ge
zet, om het gebruik van geisers en andere ver-
warmlngs-apparaten te doen toenemen. Reeds
werd op verschillende plaatsen ’n geiser ge
plaatst en het laat zich aanzien, dat het gebruik
van deze apparaten nog zal toenemen.
In verband hiermede moeten we nog even de
hier en daar geuite, al-dan-nlet gemotiveerde
klacht bespreken, als zou de kwaliteit van het
gas nu-en-dan minder zijn, zoodat men veel
langer moet stoken, om een zekere hoeveelheid
water te verwannen.
Uit het onderhoud met den directeur der
lichtbedrijven, den heer Hofman bleek ons
vanmorgen, dat deze klacht naar het rijk der
fabels verwezen kan worden.
Het kan waar zijn, dat de gasvlam niet zoo
groot is als vroeger, of dat op andere wijze het
Water niet zoo spoedig warm wordt, maar dit
ligt niet aan de kwaliteit van het gas. Het on
derzoek wijst steeds uit, dat de oorzaak ligt In
een vullen brander of een niet-schoone gelser-
tank. Deze apparaten moeten op z’n tijd schoon
gemaakt worden. Ook komt het voor, dat on
bevoegden of onvoldoend-bekwame personen
het toestel verkeerd gesteld hebben. Daarom is
thans de bepaling In het leven geroepen, dat
elk warm-waterapparaat, door installateurs ge
leverd, vóór de ingebrulk-name door een con
troleur van het gasbedrijf moet worden gecon
troleerd.
Dat de kwaliteit van het gas steeds constant
is, zal ook straks blijken, als we een beschrij
ving geven van de wijze, waarop het gas wordt
gemaakt.
3.765.509 M3.; In Bergen 372.634 M3.; in Heiloo
282.826 M3, en in Koedijk 36.012 M3. Het aantal
aangeslotenen bedraagt In Alkmaar circa 8000;
In Bergen ruim 1100. In Heiloo 900 en in Koe
dijk 350.
De cokes-productle bedroeg In 33 154 0C0
HL., waarvan 75.000 In eigen bedrijf gebruikt
werd (bijna 18.000 vóór cokesgasberelding) en
173.000 HL. werd verkocht.
De winst over 33 bedroeg ƒ73.41431, waar
van 51.000 aan de gemeente is uitgekeerd.
De directeur van het gasbedrijf heeft, zooals
uit dit laatste cijfer blijkt, behalve met zijn af
nemers, ook met de gemeente te maken. Deze
kan voor haar huishouding de winstuitkeering
uit het gasbedrijf niet ontberen en „daarom moet
de directeur met zijn tarievenpolitiek ook reke
ning houden met den wethouder der lichtbe
drijven. Daarom moet hjj een tariefsverlaging,
die hij als directeur van een op-zlch-aelf-staand
bedrijf in dezen tijd wellicht zou invoeren, ach
terwege laten. Voor zoover mogelijk echter voert
hjj de tariefsverlaging door, hetgeen blijkt uit
het met 1 Jan. ingevoerde vastrecht en de ver
laging met 1 ct. van het muntgas in Bergen.
We brachten nog even de hoogere tarieven
voor de buitengemeenten ter sprake en vroegen,
of de tarieven niet aan de In Alkmaar geldende
gelijk konden worden gemaakt. Men bedenke
echter, dat in het buizennet naar de buitenge
meenten een belangrijk kapitaal gestoken is en
dat een uniform tarief voor het geheele afzet
gebied der fabriek zou moeten lelden tot ver
hooging van het tarief voor de verbruikers in
Alkmaar, hetgeen niet geheel billijk zou zijn.
We willen in dit artikel hierover niet verder
uitweiden. In Bergen echter overweegt men een
actie, om tot tariefsverlaging te komen. Daar
de gaslevering echter contractueel met Bergen
geregeld is, zal het wel moeilijk zijn in dezen
het gewenschte resultaat te bereiken
5:
