De boeren in grooten nood!
Heeft U
Gelegenheids-Advertentie
weke eek ta eass e< uur ANDBBB klsdin anst weedom geptaatot?
Oase stahMzito vsrieesst Morseer genre i Mar beeoMdotteg.
De pegs vew Uwe azwzseea oerdt hierdoor nM ta Md akant
IN EN OM ALKMAAR
iii
i’
’n
Uit den Gemeenteraad
MAANDAG 1 APRIL 1935
HA
a
lA\
Uitschot
Geen 10 centen voor brandstof
De raadsverkiezingen
Het advies vastgesteld
1
Maar dood vallen?
De haat groeit
De verkeerde opzet
Spoedig uitkeering
Extra hulp?
De Drie Ruiten in Actie
Nog maar 20 pet.
Schoolvoetb&I
Nog bewaren ze hun
kalmte
In vele gezinnen heeft de honger
reeds zyn intrede gedaan
ZOO KAN HET NIET
LANGER
Groote gezinnen plaats-
misd ad igers
Twintig Alkmaarsche candidaten
aan bod voor negen verschillende
partijen
DE VERKIEZING VOOR PROV.
STATEN
HYPOTHEEKBANK NOORD-
HOLLANDSCH GROND-
CREDIET N.V. t
Teekens om sneller te gaan rijden
Hoogere minimumpryzen
V
H. M. de Koningin in de provincie
3«
d
Deze
tot
I
e>
meer dan
4
0
s
3
S
u
t
t
1.
2-
>r
a.
I-
V.D. Partij: A. Sietsma, N. Carets en mr. A.
Prins.
AR. Partij: O. Hoytlnk.
Comm. Partij: C. de Jong.
N.S.Bew.: N. van Leeuwen.
Rev. Soc. Partij: B. Appel.
uitspraak van deze regeering uitlok-
„we
voor
had
7
boven
dat er
n
le
n
jt
i:
o
5
t.
n
De regeering beeft de millloenen niet uit de
mauwen te schudden, zelfs niet, als aan de
ambtenaren bjjna heelemaal geen salaris werd
betaald. Men moet niet vergeten, dat de staat
«o keen noodlijdende la.
voor de raadhuizen der
den L. T. B. verweten.
In de op 29 dezer gehouden Algemeene Ver
gadering werd de Balans en Winst- en Ver
liesrekening over 1934 goedgekeurd, het divi
dend over 1934 bepaald op f 4 per aandeel en
besloten de overige winst te reserveeren.
De aan de beurt van aftreding zijnde Com
missarissen. de heeren A. O. Huisken en Jhr.
H. van Foreest. werden herkozen.
Uitslagen van de op Zaterdag 30 Maart ge
houden schoolvoetbalwedstrUden.
Afd. A 1: RHBS 1—Handelsavschool 1 3—0;
Ambachtsschool 1Lyceum 1 02.
Afd. A 2 Ambachtssch. 2ULO Bergen 1
2—1; RHBS 2—RHBS 3 4—0; Handelssch. 2—
ULO Alkmaar 1 0—4; Lyceum 2Njjverh. av.-
school 2 1—2.
Afd. A 2: Lyceum 3Jullaiïkschool 1 21 na
verlenging.
Afd. A 4: ULO Nd. Scharwoude—Centr. 7e
en 8e leerjaar 1 04; Ambachsshool 2Am-
bachtsschool 5 1—2 na verlenging.
Blijkens de officleele lijst van candidaten
voor de verkiezing van leden voor de Provin
ciale Staten hebben negen partijen tezamen
een twintigtal candidaten voor deze verkiezing
geleverd, verdeeld over de volgende partijen:
R.K. Staatspartij: H. Klaver en D. Wolden-
dorp.
SDA.P: T. Bonsema, W. Bulens, H. v. Deu
nen en W. v. d. Vall.
Vrijheidsbond: C. Wage naar Kz. Ph. Bos-
scher. P. A. Offers en P. Langeveld.
C.-H. Parti): J- Ringers, O. Ch. Dun en O.
S nel h aids var maar
daring voor var-
kaar, dat dan agent
van links nadart
En dan de moreele haar van dezen toestand!
De kracht tot het opvoeden der kinderen ver
slapt, het sarcasme en de hoon groei in de har
ten der menschen, de haat tegen het gezag
neemt toe, de godsdienst, welke onder de tuin
ders toch zoo sterk was, wordt ondermUnd. De
kinderen moeten leeren van een vader en een
moeder, die bitter zijn geworden door het on
geluk. Zij leeren van hen beleedigingen tegen
het wiettl ggezag, spot, bitterheid en onverschil
ligheid.
Het is nodozakeljjk tahns met kracht om hulp
te elschen. Er is met de tuinders- gespeeld, de
nooden van hen zijn miskend. Spr. wilde niet
afbreken, wat de regeering tot stand had ge
bracht, men moet ook niet alles gelooven, wat
door opstokers in het midden werd gebracht,
maar dat er verzuimen waren gepleegd, was
zeker. We moeten vechten voor vrouw en kind,
aldus spr., we moeten met kracht aandringen
op hulp en op erkenning van onze nooden,
maar we moeten ook vasthouden aan ons ge
loof en het vertrouwen in de goede zaak. (Da
verend applaus).
Als tweede spreker trad op de heer WEEL, die
sprak over: „De noodtoestand aan den Langen-
Donderdagavond speelde het 2e vuiiai een
biljartwedstrijd tegen het le vijftal van OKK
te Zuld-8charwoude. De uitslag van dezen
westrjjd is: OKK 388 car.. De Drie Ruiten
461 car.
Dinsdagavond speelde het derde vijftal te
Castricum tegen het 2de vijftal van de bil-
jartverg. Harmonie aldaar. De uitslag Is:
Harmonie Castricum 411 car. De Drie Ruiten
394 car.
Men moest bovendien bij een voorschotult-
keering rekening houden met het geheele ver
loop, wat bij een uitkeering van drie maanden
niet mogelijk was.
Vrijdag heeft Jhr. mr. dr. A. RöeU, Commissaris van H. M de Koningin in de ^ovincie
Noord-Holland, de tweede VLoemententoonsteUing nJ.van de Aalsmeersche inzendingen
op de Flora te Heemstede geopend. Na de opening bezichtigde jhr RoeU depracAWe
collectie leringen. V.l.n.r. de heeren: v. d. Meer voorzitter van den Aalsmeerschen
kweekersbond, jhr. A. RöeU en burge meester J. Kastelein van Aalsmeer
De zoo hoog nood! ge hulp en saneering blijven
uit en het zal niet lang meer duren, of de
LangendUk zal met een groot bevolkingsover
schot blijven zitten, met al de gevolgen van
dien.
Spr. kwam tot de eindconclusie, dat er spoe
dig gehandeld zal moeten worden, wil men
redden wat er nog te redden valt. (Applaus.)
Na de pauze sprak, als derde en laatste in
de rij, de heer De Boer, burgemeester van Ob-
dam, over het onderwerp: „De nood van den
tuinbouw." De heer de Boer gaf, na een korte
inleiding, een aantal cijfers van den toestand
In Obdarn. De omzet aldaar was in 1929 nog
ƒ612.000 en in 1930 328.000. dus 53 pet. In
1931 en 1932 kwam een groote klap, waardoor de
omzet zakte tot 28 pet., terwijl in 1933 de om
zet, met den steun meegerekend 33 pct. van
die van 1929 bedroeg. De schuld van de geza
menlijke tuinders aldaar was In 1933 gegroeid
tot 121.000. Spr. was er van overtuigd, dat het
niet lang meer zoo kan duren, want dan was
er over een of twee Jaar niets meer over. Het
feit, dat er door de regeering zoo weinig steun
wordt verleend, heeft tot gevolg, dat alles op
de gemeenten terugsloeg. De Burgerlijke Arm
besturen en de instellingen van Maatschappe
lijk Hulpbetoon worden overbelast en kosten
den gemeenten handen vol geld, met het gevolg,
dat deze gèheel aan den grond raken, mede door
de zorg voor de werkverschaffingen, terwijl de
kans groot is, dat de aangebrachte flnancieele
schade, na nog een jaar of twee, onherstelbaar
zal zijn. Wanneer er onmiddellijk iets gedaan
wordt is het nog mogelUk Iets te redden. Het
doen uitbetalen van de richtprijzen zou reeds
eenige verbetering kunnen geven.
jes met water om deskundig
len, hoeveel ongerechtlghede:
Al deze klachten bereikten het immer
luisteren genegen oor des wethouders en zijn
hart werd er door geroerd.
Naarstig toog zijn staf deskundigen aan den
arbeid en het resultaat daarvan was het on
derwerp van diepgaande besprekingen lh den
raad van Donderdag.
Het scheen wel. of plots meer dan de helft
der leden modder- en riooldeskundig was ge
worden en een globale schatting aan de pers
tafel wees uit, dat de kans op een vAethouder-
Hjke overwinning ongeveer 3 tegen 15 was.
Edoch, het opmerkenswaard ig feit deed zich
voor, dat twaalf leden zich door de Inderdaad
uitmuntende verdediging van wethouder Klaver
lieten bekeeren en het werd een zege met
meerdere koplengten Wanneer er. op met-on-
behoorlljke diepte behoorlijk bronwater is aan
Voor het echter zoo ver was. hebben we aller
lei moeten hooren. Wie of wat is de schuldige
va.i den doordringenden stank, die met geen
Piver of Coty te verdrijven is? „De riolen," rie
pen In koor een aantal deskundigen onder aan
voering van den heer StoutJeedUk. „Deze niet
alleen,” repliceerde de wethouder, „maar het
feit, dat ze in stilstaand en doodloopend water
uitmonden.”
Voor een betere en definitieve rloleertng Is
geen geld, en dus moest een andere oplossing
worden gezocht.
Het water moet stroomen. Helaas is het ón
mogelijk een tak van den Rijn door de Blee
kerssloot te leiden. Maar wat de natuur niet
geeft, verschaft de techniek. Aan het doode
einde van de Bleekerssloot zal men pompen Elles.
slaan, die zooveel «later zullen Invoeren, dat er
een voortdurende stroom zal zijn, welke de on
gerechtigheden meevoert.
Of het helpen zal. weten we niet, evenmin,
of nu de stank niet naar singels en grachten
verplaatst wordt. Maar in ieder geval zullen
onze kinderen bU de aardrijkskundeles voortaan
moeten leeren: de Bleekerssloot ontspringt bU
den Heilooërdljk!
Na de openbare vergadering heeft men nog
anderhalf uur allerlei zaken behandeld, welke
niet voor profane ooren bestemd waren. Enkel
weten we toevallig, dat onder meer besproken
is het verkoopen van gronden van bet oude zie
kenhulsterrein aan de bekende combinatie, die
hier een overdekte zweminrichting wil exploi-
teeren.
Wij achten den tijd nog niet rijp, om op de
zaak dieper in te gaan. Daar zal trouwens bij
de openbare behandeling, welke toch ook moet
volgen, nog gelegenheid te over voor zijn.
iiiiiHiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiii
de zaak nu zóó: kunnen Van Geelen en Van
den Berkhof met eenzelfde, of liefst nog lager,
subsidie toe. dan dienen zij rustig hun conces
sie uit. Zoo niet, dan is het gemeentebestuur
aan de belastingbetalende burgerij verplicht
den anderen weg in te slaan. Natuurlijk blijft
de concessie geldig, maar het subsidie, dat per
jaar verstrekt wordt, kan Ingehouden worden.
Gaat men desondanks toch door te explolteeren.
goed, dan kost het tenminste niets. Staakt men
evenwel de diensten, dan vervalt automatisch
de concessie en is de gemeente vrij met anderen
In zee te gaan.
Aan deze kwestie zit de vraag vast, of er op
den openbaren weg standplaatsen voor taxi's
mogen zijn. Het lijkt ons billijk en in het
belang van de gemeentekas om zoolang de
toestand nog Is als nu, daarmede voorzichtig te
zijn. Komt er een nieuwe situatie, dan kan ook
die zaak geregeld worden, mits geen der on
dernemingen dan een bevoorrechte positie
krijgt.
Of echter de „ordening" in dit bedrijf dan
reeds een in een stadium verkeert, dat zulks
mogelijk is, wagen we vooralsnog te betwijfe
len.
men
zien te
De heer D. KOS wilde op deze vergade
ring een soort elsch stellen aan de regeering
en een i
ken, wat ze nu eigenlijk van plan was:
zullen helpen" of: „val maar dood.”
We gaan naar lichaam en ziel ten gronde,
zeide spreker. Waarom kunnen de ambtena
ren met de goede salarissen niet een klein
veertje laten vallen? Ze zullen er geen sigaar
minder om oroken. (Daverend applaus).
De kans echter, dat voor 1934
negen millioen aan steun zal worden uitgetrok
ken, is zeer gering. De mogelijkheid bestaat
evenwel, dat voor de noodlijdende gebieden iets
extra's sal worden gedaan; wat, dat kon spr.
niet mededeelen In deze vergadering.
Vrijdagavond vergaderde, onder voorzitter
schap van den heer C. W Keysper, het col
lege tot samenstelling van het politiek advies.
WU vernemen dat a*s candidaten op dit ad.
vies zijn gebracht:
O. v. Slingerland.
C. Venneker.
Vok Keysper.
D. J. Woldendorp.
H. Raat.
Mr. A. J. M. Leesberg.
H. Klaver.
H. Koopmeyners.
Mej. M. Boom.
A. Haring.
Mevr. M. SmalTönis.
een partijstemming over deze lijst
5.
6.
7.
8.
10.
11.
Mocht
noodig zijn, doordat een of meer der candi
daten zich van het advies laat afvoeren om op
een vrije lijst te gaan staan, dan sal deze
stemming gehouden worden op een der eerste
Zondagen van Mei.
Spr. ging de ontwikkeling van de beroeps
standen na. Na de scheiding van de beroepen
was het noodig. dat de diensten van de eene
groep door die van de andere werd betaald. De
boerenstand legde echter het loodje en wordt,
althans nu, bijna heelemaal niet meer beloond
voor zjjn verdiensten. De boerenstand wordt
wel eens als zoon beetje minderwaardig be
schouwd; hij kan niets, hij weet niets en wordt
eigenlijk maar gevormd door het uitschot van
het menschdom. Zelfs voor de crisis was het In
zekeren zin al zoo. De boerenstand, die 20 pet.
van de bevolking in Nederland uitmaakt, ont
ving toen reeds slechts 12% pct. van het totaal
aan Inkomsten. Uit het een en ander mocht
toch met eenig recht geconstateerd worden,
dat de boerenstand volkomen recht had *l)n
aandeel In de algemeene hulp op te eischen.
Het was dan ook hard noodig. om met kracht
te vragen om deze hulp, te beginnen met de
richtprijzen. Dat was direct, maar als Indirecte
zelfhulp was het evenzeer noodzakelijk kennis
van allerlei zaken aan te kweeken, opdat men
zich even gemakkelijk kan weren als vertegen
woordigers van andere bevolkingsgroepen, die
zich meer toeleggen op de wetenschap. Deze
achterstand, welke weliswaar heel verklaarbaar
was. moest worden overwonnen.
Aan het slot van zjjn ongetwijfeld interessant
en geestig betoog drong de heer de Boer er op
aan de eenheid te bewaren, want alleen door 't
bewaren van deze eenheid kan wat worden be
reikt. (Applaus).
De voorzitter van de vakgroep, het Tweede
Kamerlid de heer JAC. GROEN, beantwoordde
de drie sprekers. HIJ verklaarde zich voor min
stens 90 pct. met het gesprokene eens; de toe
stand was zoo en niet anders.
Spr. wees er op, dat echter op het oogenbllk
niemand in het land In staat is de middelen
aan te geven, die tot verbetering van den alge-
meenen toestand kunnen leiden. Dit. zeide spr.,
om te voorkomen, dat men ongemotiveerde il
lusies zou gaan koesteren en naar huls zou gaan
in "de overtuiging, daj nu binnenkort de toe
stand aanmerkelijk beter zou worden. Veel was
er niet op hetgeen door de vorige sprekers ge
zegd was, te antwoorden. Spr. beperkte zich
daarom tot het maken van enkele opmerkingen.
De verzekering moest worden gegeven, dat de
betrokken minister ten volle van den beroerden
stand van zaken overtuigd was en tevens dat
hij een open oog had voor de blnnenstroomende
klachten.
naar kijken, en bovendien vertrouwen op God.
(Hierop volgde een regen van Interupties)
De heer REUS: de voorzitter heeft groot ge
lijk met naar Boven te wijzen, maar de groote
gezinnen worden door menschenhanden ver
nietigd en daarom moet me zich te weer stel
len.
De heer GROEN beantwoordde de verschil
lende sprekers. HU geloofde niet, dat men een
onmlddellüke uitkeering, zooals door den heer
Dekker gevraagd, gedaan kan krijgen. Men zou
dan een geheel ander systeem moeten Invoe
ren (waar spr. persoonlijk wel voor de vin
den was), waar men wel bezwaren tegen zou
maken.
ndanks den minder smakelUken aard der
I 1 te behandelen onderwerpen, zooals vullwa-
terriolen. rottingskeiders en.... verliezen
op het grondbedrijf, hing er Donderdag jJ. In
den Alkmaarschen raad een feestelijke sfeer.
Daar was dan ook alle reden voor. Allereerst
vierde op dezen dag de charmante, vrouwelUke
vertegenwoordigster der Vrijzinnig Democraten,
mitsgaders van alle feministen, mejuffrouw N.
Carels het heughjke feest, dat een nieuwe
lente aan de som harer jaren was toegevoegd.
Aan de treffende, floralische hulde, haar door
B. en W. bewezen, paren wjj gaarne onze be
scheiden maar even «Welgemeende gelukwens
schen.
Maar bovendien was het geometrische mid
delpunt van den raad, de stenografentafel, met
göuden narcissen In een kleinen hortus botanicus
herschapen. Dit symboliseerde het zeldzame
feit, dat de heer ZodU 25 jaar lang alle wijs
heden uit des raads mond nauwkeurig had op-
geteekend en voor de eeuwen bewaard.
Wat zou deze even Uverlge ais bescheiden
vertegenwoordiger van het gilde der snelschrij
vers een boeienden polltleken roman van het Alk
maarsche raadsleven kunnen schrijven. HU
heeft den tUd meegemaakt, dat bUna ieder lid,
dat In het gestoelte der eere zetelde, daar zat
bU de gunst van de liberale klesvereeniglng
„Eensgezindheid”; hU heeft gezien de ontwa
king van de politieke zelfstandigheid van ka
tholieken en socialisten; meegeleefd heeft hU
met het veelkleurige elftal en het zwart-roode
blok. En bU al deze wisselingen van het lot is
hU gebleven de altUd zwUgende toeschouwer,
zoowel van de heftigste tooueelen als van de
gelukkig talrUker amusante momenten.
Ook wU wenschen onzen oollega-zwUger
die overigens in de talrijke uren der geheime
zittingen, wanneer hU ons gezelschap pleegt te
houden, heelemaal zoo zwijgzaam niet is van
harte geluk met zijn Jubileum en eereihetaal
en hopen hem nog lange jaren in functie te
mogen meemaken.
Er was nog een derde afwUking van den ge
wonen gang van zaken. Wethouder Klaver en
burgemeester van Kinschot hadden van stoel
verwisseld, zoodat de beheerder van publieke
werken troonde op den zetel van den hoogsten
stadsmagistraat. Wanneer we bUgeloovig waren,
zouden we hier vast een voorteeken zien, dat
deze verdienstelijke ambtsdrager te eenlger
tUd het stedelük wethouderschap zal verwisse
len voor het landelijke burgemeesterschap.
Als we nu nog vertellen, dat de heeren Bulens
en V. KeUsper wegens ziekte afwezig waren
de ongesteldheid van den Jongen katholieken
afgevaardigde was vrij ernstig en de beste
wenschen voor hun spoedig herstel hebben uit
gesproken, zUn we overtuigd, het „uitwendige"
van deze zitting voldoende te hebben belicht.
y y y axiveet we onder onze lezers deze pri)s-
\A/ vraag zouden uitschrijven: „een voor
leder bevattelUke uiteenzetting over de
„ongerealiseerde reserve", dan vreezen we niet,
overstroomd te zullen worden met antwoorden.
Als we het wel hebben, komt het hierop neer
Toen het grondbedrUf gesticht werd, werden
daarin een aantal bezittingen Ingébracht, welke
reeds eigendom der gemeente waren. Deze ver
kreeg het bedrijf, zonder dat het daarvoor aan
de gemeente geld behoefde uit te keeren. De
waarde nu van dit bezit is de ongerealiseerde
reserve. Misschien is deze naam niet Juist en
heeft de heer Keesom het bU bet goede eind,
dat dit absoluut geen reserve is, doch eenvoudig
gemeentelUk bezit.
Hoe dit zU. er zitten rondom deze reserve heel
wat kwesties. Vroeger werd hiervan b.v. rente
j uitgekeerd, welke aan de gewone middelen ten
Zaterdagmiddag kwamen de katholieke boeren
van de L T. B. Kring .LangendUk” in het
Gulden Vlies te Alkmaar bUeen, om te beraad
slagen over den «'anhopigen toestand waarin
zU door de crisis waren geraakt. De groote zaal
was gevuld met honderden van hen.
De voorzitter, de heer Quant, opende te ruim
kwart over twee de vergadering met den Chris-
telUken groet en heette allen van harte welkom,
waarna hU uiteenzette, hoe de slechte toestand
in de tuinbouw aanleiding was tot het beleggen
van deze vergadering.
Aan het slot van zijn uiteenzetting deed spr.
een beroep op de regeering. toch vooral de noo
dige maatregelen te nemen, teneinde den tuin
bouw voor den ondergang te behoeden. Maar
naast dit beroep op de regeering deed spr. er
een op de aanwezigen, om het vertrouwen op
den Hemel niet te verliezen.
Nadat de notulen - waren vastgesteld, werd
het woord verleend aan den beer BlokdUk, die
zou spreken over: „De armoede in de tuinders-
gezlnnen”.
De heer BlokdUk herinnerde aan den toestand
van voor enkele Jaren terug, toen er vrede en
welvaart was onder de tuinders. Maar toen
kwbm de crisis, die de winsten deed dalen en
de omzetten aan de veilingen met 60 tot 70 pCt.
naar beneden liet gaan. De menschen moeten
thans van iets leven, wat een groote onrecht
vaardigheid is, n.l. van het nlet-betalen aan
hun medemenschen.
De eenigste manier zou misschien nog zUn,
nog meer heffingen te maken, maar daar tegen
over stond het verzet van groote andere bevol
kingsgroepen.
Dat de groote gezinnen steeds in de verdruk
king zUn, is waar, evenals dat deze verdrukking
uitgaat van menschenhanden in Nederland.
Maar deze menschenhanden worden gedwon
gen door anderen uit het buitenland.
Spr. sprak weinig troostwoorden, maar er
viel ook weinig te troosten, het was nu eenmaal
zoo, mar men moest toch eenig vertrouwen
hebben op de regeering. Helpt niettemin actief
en vertrouw vooral ook op God, aldus eindigde
spreker. (Applaus)
Nadat nog een groot aantal vragen en op
merkingen waren beantwoord, werd besloten
een motie aan de regeering te richten, waarin
werd aangedrongen op maatregelen welke een
verbetering van den toestad in den tuinbouw
tot gevolg zouden hebben.
De voorzitter sloot hierna bet was kwart
over zes), met een woord van dank tot de spre
kers, de vergadering.
OedeelteUJk igecorrlgeerd.
Door verschillende Kamerleden was tijdens
de jongste begrootingsdebatten sterk op meer
dere hulp aangedrongen. De minister beloofde
daarop, de uiterste rechtvaardigheid bU de ver-
deellng van den steun te zullen betrachten en
al zUn best voor den tuinbouw te zullen doen.
Daarmee was de tuinbouwcrlsls evenwel niet op.
gelost, maar het viel toch moellUk na dit ant
woord nog meer te vragen.
De heer BAKKER wilde ook steun voor bie
ten en wortelen, welke veel geteeld worden.
Kan het hoofdbestuur hier niets aan doen?
De Noordermarktbond had in 1929 een om-
»et van ongeveer 4 millioen, in 1929 was deze
omzet gedaald tot ƒ805.000.
De omzet van de L G. C. was In 1933 gedaald
•et 25 pct, die van den N. M. B. tot 20 pet.
Zwaar heeft de tuinbouw ook te kampen met
de ziekten onder de planten en de mislukkin
gen van den oogst. Steun voor misgewas wordt
biet gegeven; dit kan in normale rijden ook
Juist zUn, want deze risico's behoort het be-
driif zelf te dragen, maar nu is dat anders. Het
beeft er veel van, of de tuinbouw wordt als
een tweede rangs iets beschouwd.
vergaande naar het „inwendige” moeten
we beginnen te memoreeren de debatten
over een adres der N. V. Nassaugarage.
Hiermede kwam weer eens op het tapUt
de in mlddelgroote steden zoo moeilijke kwes
tie van openbare vervoermiddelen. Vla de mld-
deleeuwsche paardentram en de ónmogelijke
tractorgeschiedenls waren we omstreeks 1928
gekomen tot het moderne busverkeer; een voor
dien rijd bevredigende oplossing.
Edoch, de techniek staat niet stil en sinds
men A raison van 25 cent drie personen per
taxi naar het uiteinde der stad kan vervoeren,
strijden de bussen een wanhopigen strUd om
het bestaan; slechts een belangrijke gemeente-
subsidie kon ze voor den ondergang behoeden.
Toen kwam de Nassaugarage met een voor
stel. dat belangrijk minder van de uitgeputte
schatkist vorderde. Daar wilden B. en W. «*1
eens meer van weten en ze Heten de directie
haar plannen tot In details ontwikkelen. In
plaats van het misschien verwachte: „een reu-
aen-ldee, daar zullen we den raad mee verblU-
den”, kwam als een Ijskoud bad de mededeellng:
„allemaal wel aardig, maar we zitten tot 1939
aan de oude concessie vast. De heeren worden
bedankt".
En om de maat vol te maken publiceerden
B. en W. de gedane voorstellen, die eerst als
vertrouwelijk beschouwd waren.
Het had er veel van, alsof hier een zakenge
heim op niet te verdedigen wijze was geschon
den. ten bate der concurrentie. Gelukkig heeft
de burgemeester dit laatste kunnen ontzenu
wen. vooral met de mededeellng. dat de reor
ganisatie van den stadsbusdienst reeds
dezen winter onderwierp van bespreking
uitgemaakt. Blijft echter het feit, dat nu de
mogelijkheid is aangetoond, het subsidie tot
maximaal 2000 te reduceeren. Voor ons ligt
Spr. hoopte, dat de alotaltteering van 1934
spoedig zoo komen, waar tronwens wel eenige
kans op was.
Of de bleten- en wortelenteelt gesteund zou
worden, kan spr. niet zeggen, doch als het noo
dig was, zou spr. niet weten waarom dit niet
zou gebeuren. Het was zelfs mogelUk, dat over
1934 daarvoor een uitkeering zou worden ge
daan. Het persoonlijk teeltrecht was oorzaak
van vele onrechtvaardigheden, maar toch moest
volgens spr. het principe van het persoonlUk
teelt recht warden bewaard. Dat het teelt
recht, nadat een huurder vUf jaar lang geen
huur had betaald, nog siin eigendom bleef,
achtte hU in strijd met de rechtvaardigheid.
Met schrik zien de bewoners van het stads
kwartier, waardoor de Bleekerssloot zich als een
zilveren lint slingert, den zomer weer naderen.
Niet «Tjl'ze afkeerig zUn van dit schoone jaar
getijde, maar omdat ze wrange herinneringen
hebben aan de minder geurige gassen, welke
dan uit dit idyllisch water plegen omhoog te
stUgen. Er is over dit euvel uit den treure ge
klaagd. Journalisten werden uit hun kantoren
gehaald en door wanhopige bewoners naar de
plaats des onlieils gesleept. Gedupeerde grond
bezitters uit dit kwartier schepten proefflSsch-
te laten vast stel-
m het bevattp.
In deze kwestie moest men echter geen ver-
wUten richten aan de regeering. maar-
moest dit in eigen kring tot stand ric
brengen. (Applaus).
De heer DE BOER zou de gemeenten niet uit
de handen van het rijk willen houden, wan
neer het er om ging menschen voor verhon
gering te bewaren. Het zou evenwel niet ge-
makkelUk zUn een doeltreffende regeling te
maken, want het vaststellen van een nood
toestand Is een subjectieve kwestie. Spr. was
ulet voor een regeling als door den heer Groen
voorgesteld, want daarom verwachtte hU on
rechtvaardigheden.
De heer JAC. GROEN was het toch met den
heer de Boer eens. HU had echter niet be
doeld een aanvullende bedrUfssteun, maar aan
vullende gezinssteun. Men moest wel bU de
gemeentebesturen aankloppen, maar op deug-
delUke gronden en voor bepaalde gevallen.
De heer DEKKER drong aan op een on-
mlddelUke uitkeering, welke bitter nooidg was.
t/wa nwuvuvvvuxiu «wm
dUk.” De heer Weel bestreed allereerst de actie,
welke in dit district was gevoerd voor het de-
monstreeren op en
gemeenten. Men had
dat hU aan deze actie niet mee wilde werken.
Dit verwUt wees spr. af, want wat voor nut
zou dat demonstreeren moeten hebben? Het
was zuiver demagogie, volksmisleiding. Men be
reikte er niets mee. Integendeel.
De toestand in den LangendUk is buitenge
woon droevig, en dat, terwUl voor zeven Jaar
terug de LangendUk een der welvarendste
streken was van het land. Indlen het zoo nog
eenigen rijd doorgaat. zUn alle tuinders in de
werkverschaffing te Bchoorl, voor het verrichten
van werkloozenarbeld.
Tuinders worden ondersteund door het Bur-
BerlUk Armbestuur, tuinders worden van hun
bedrijf gejaagd wegens schuld, terwUl diegenen,
die blUven zitten, er niets beter aan toe zUn,
maar men laat ze zitten, omdat er toch niets
te halen Is. Jonge kerels werken uit gebrek
aan wat anders maar wat op het bedrijf van
hun vader, met als eenig uitzicht: de werk
verschaffing. Spr. gaf ook tal van cijfers over
den toestand aan de veilingen, waaruit duide-
*Uk bleek, hoe buitengewoon deplorabel de
•tand van zaken is.
De veiling aan den LangendUk had in 1929
een omzet van ruim 3700.000.in 1933 was
deze omzet nog maar ƒ997.000.
De ultvoerkwestie moet ook als buitengewoon
moeilUk beschouwd worden. Engeland Is geheel
onwillig, België levert vele moeilUkheden en
Duitschland, dat men nog eenigszlns kan
dwingen, geeft groote betalingsmoeilijkheden,
terterwUl het alleen Invoer van grondstoffen
als tin en rubber wil toestaan, omdat het
daaraan gebrek heeft, maar niet van tuin
bouwproducten, welke het zich zelf wel kan
verschaffen.
Wat de richtprijzen aangaat: de uitkeering
van deze was wel gewenscht, maar toch nog
zeer onvoldoende.
Ten overvloede Is gewezen op de noodzakelUk-
held van steun bjj een slechte oogst, maar men
Spr. vond het verder noodzakeiUk de m2,
nimumprijzen te verhoogen, want het ging toch
niet aan de producten voor afbrsakprijoen te
verkoopen. De producent had toch recht op
een rechtvaardigen prijs- Bovendien werd hU
er practlscher en directer door geholpen. ter
wUl men dan ook niet sooveel steun noodig
had. y
goede kwamen. Dit geschiedt nu niet meer.
Er is evenwel meer. Alle bezittingen van het
grondbedrUf zUn opnieuw geschat en natuur
lijk was de waarde minder. AfschrUven dus.
B. en W. stelden voor, overeenkomstig de ver
ordening, deae afschrijvingen te brengen tea
laste der ongerealiseerde reserve, welke daardoor
belangrijk kleiner zou worden. Enkel de heer
Keesom verzette zich hiertegen, wijl hU vrees
de. dat dit de positie van het bedrijf zou scha
den.
Kwestie nummer drie is, wat moet er gebeu
ren, wanneer het bedrijf over een bepaald Jaar
verlies heeft geleden? Volgens de verordening,
zooals ook Oedep. Staten deze lezen, moet dit
verlies op de waarde van het grondbezit worden
bUgeschreven. Mkar mèt Oed. Staten vinden
heel wbt leden dit een gevaarlUke poUtlek. Ge
lukkig Is dit drama op dit oogenbllk nog niet
urgent, daar 1934 geen verlies heeft gegeven.
Het probleem kon dus gebracht worden bU de
veie, welke ..met de begrooting nog eens beke
ken zullen worden”.
Dit zelfde was het geval met een andere
strijdvre-g. In het grondbedrUf zUn Indertijd
ook ondergebracht een aantal objecten, welke
met het eigenlUke doel van dit bedrijf niets te
maken hebben. Dat zUn b.v. het sportpark, de
kweekerU. de volks- en schooltuintjes enz Al
deze onderdeelen kosten geld, wat uitelndelUk
ten laste komt van de andere bezittingen. Zon
der deze aanhangsels is de winstmogelUkheid
dus veel grooter. Of wil men liever, kan de ge
meente goedkoopere bouwgronden verschaffen.
We gelooven niet te veel te zeggen, wanneer
we beweren, dat de raad algemeen het verkeer
de hiervan Inziet. Het verschil zit enkel maar
in de manier, om er uit te komen. Opereeren
zegt de een. haal ze uit het bedrijf. Waarop
een ander doodleuk antwoordt: wie zal me de
2 ton geven, die daarvoor noodig zUn?
Er «Uren er ook, die zoover niet wilden gaan.
Laat leder der afdeelingen, die er niet in hoo
ren. aan het bedrijf de werkelijke kasten van
rente, afschrijving enz. ultkeeren. Kunnen zU
dit niet, of niet geheel, dan passen de gewone
middelen de rest bU.
Enfin, ook hier is geen beslissing gekomen
en zullen de begrootingsdebatten uitkomst moe
ten brengen.
De armoede in de gezinnen der tuinders is
buitengewoon groot, zoo groot, als bUna nite te
beschrijven is. Zelfs kwam het voor dat som
mige gezinnen niet eens over 10 centen beschik
ten voor den aankoop van een zak eierkolen,
welke door het Crisis-Comité was beschikbaar
gesteld. Ook zUn er, die niet eens meer fatsoen-
H)k ondergoed hebben, wanneer zij voor een of
andere reden naar het ziekenhuis moeten.
De schulden stapelen zich op, voorschotten
met renten en voorschotten zondr rente en
hypotheken, welke niet kunnen worden afge
lost. Een onoverkomenlUke stapel lasten, waar
aan geen ontkomen is en welke, met de povere
resultaten van het bedrijf, elk uitzicht op een
betere toekomst wegnemen. Men wordt gedwon
gen naar de werkverschaffing te gaan, waar
men tenslotte evenveel verdient, als het bedrijf
bruto opbrengst. En wat zal er van de tuinders
terecht komen, «Unneer zU met haat in hun
hart tegen het groote onrecht hen aangedaan,
naar de werkverschaffing gaan? Want groot
onrecht wordt ben geschiedt; verzuimt wordt
die maatregelen te treffen, welke absoluut voor
het redden der tuinders van den ondergang
noodzakelUk Is. De regeering spreekt maar van
aanpassing, maar er valt niets meer aan te
passen, want men beeft al niets meer om van
te leven. De regeering weigert een oogst-ver-
zekerlng, met het gevolg, dat de tuinder, welke
zUn oogst ziet mislukken, zoodat hij niet kan
aanvoeren, van elke steun, welke toch al te ge
ring was, werd uitgesloten. Het is noodig, dat
er iets gebeurt, want de tuindersstand staat
'voor een catastrophe, waarvan zonder hulp geen
redding mogelUk is.
Sn»lh«ldzv«rm*«r-
daring voor v«r-
k«*r, dat don agent
van rechts nadert
De groote fout welke ten opzichte van den
tuinbouwsteun was begaan, beeft in het begin
plaats gevonden. De opzei van dezen steen was
geheel verkeerd, terwUl het bedrag van vUf
millioen hetwelk in het begin was uitgetrokken,
volslagen onvoldoende geacht moest worden;
het maakte slechts eenige procenten uit van
het totaal bedrag, dat in den tuinbouw om
gaat.
Voor dit Jaar was de steun verhoogd, maar
bet werlies zal nu naar schatting zestien mil
lioen bedragen. Meer verliezen kan het bedrijf
niet meer lUden.
moet er wel om denken, dat het voor steun uit
getrokken bedrag daar niet op berekend is. Dit
bedrag is bestemd voor bedrijfssteun. Hulp
voor groote gezinnen kan men via dezen be
drUfssteun dan ook niet verwachten. Daarom is
er on. door spr. zelf in de Kamer.1 op aange-
drongen, voor de zwaarst getroffen gebieden
iets extra's te doen.
Noodig was het, dat men er op aandrong
en er naar streefde, het steunbedrag van 9
millioen vergroot te krUgen.
Voor hulp aan groote gezinnen zag spr. geen
anderen uitweg dan de gemeente. Spr. vroeg
voor deze uitlating verontschuldiging, maar
het was nu eenmaal zoo. Spr. had tegen de
regeering gezegd, dat men. als men de groo
te gezinnen niet steunde vla de bedrUfs
steun, men het toch op een andere wUze
zou moeten doen. Men kon zich In Nederland
nog niet de „weelde” veroorloven, menschen
van honger te laten sterven. Directe steun,
via de gemeente, aan het gezin, bleef nog den
eenigen weg. De gemeenten zUn doorvoor wel
eens zeer angstig, omdat men uit de handen
van de regeering wil blijven, maar wil men de
menschen niet laten verkommeren, dan zal
men zich dit lot maar moeten laten welge
vallen.
Al heeft de regeering een dergelUke steun
nog niet goedgevonden, het zal zaak zUn dat
men in de gemeenten, op zeer deugdelUke
gronden aandringt op een dergelUke steun.
De regeering zal dus de noodzakelUkheid van
dergelUke steunverordeningen moeten in
zien.
Spr. was het, op grond van het
staande, niet met de ministers eens,
geen aanvullende middelen op de tulnbouw-
steun waren te vinden.
De heer REUS betoogde, dat de groote ge
zinnen zoo zwaar door de maatregelen waren
getoffen. Spr. vroeg, of deze groote gezinnen
staatsmisdadlgers waren of niet?
Waren ze het niet, dan diende men alle
krachten in te spannen om hen te helpen.
De VOORZITTER zede, dat hij volkomen
onderschreef wat er over groote gezinnen was
gezegd, maar men moest toch niet alleen daar
