ONS BLAD
Gil Robles, een onafhankelijke
politieke persoonlijkheid
11
>11
f
Het nieuws van heden
Kabinet te Sofia
Litwinof naar
Parijs
afgetreden
ALKMAAR.. MOTORRACES
KATH. EN POLITIEKE
ACTIE
EEN VREDESBOODSCHAP
Het vonnis over
Duitschland
BELGIË’S GOUDDEKKING
THANS 6S.S0 PCT.
JOH. LAUWERS
PAYGLOP3
ALKMAAR
ELASTIEKEN KOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
■I
TEN
De weg uit de crisis
Nog één moeilijkheid
.1.
1
-
Ex-premier verbannen
Georgieff
Hitler morgen jarig
Cycloon teistert N^Japan
Stormen over Italië
u
Lloyd George’s plannen
Starhemberg te Rome
4
Leider van ontbonden nat.-roe.
beweging in Balgarye
R.K. Staatspartij
en verkiezingen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Interview met Berger
Waldenegg
i 1
De strijd tegen de kerk
in Duitschland
VRIJDAG 19 APRIL 1935
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No 165
Zalhy het hulpverleeningapact
tuaachen Parya en Moehou
reed» par afeer en?
In verband met de verbanning van
Zankoff, Georgieff en andere
politieke leider»
De leider heeft onbeperkte vol
macht gekregen om naar eigen
inzicht te handelen
Ballingen te Philippopel
toegejuicht
Een vliegtuig-eacad rille al a ver-
jaardagageachenk der S. A.?
Voor da waterwerken'aan de Color ado-rivier z(/n geweldige buiten noodig. De twee
antce dom da geweldige almotingen goed uitkomen
l
Een valuta-egaliaatie-fonda ge
vormd uit de overwaarde
der goudreaerve 4
advertentieprijzen»
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55 c. P-
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 433C
Berlyna profeet tegen het optreden
te Genève. Een vraag aan
gaande Locarno
BERICHT
Het NOORD-HOLLANDSCH
DAGBLAD zal op Tweeden
Paazchdag niet verachijnen.
DE DIRECTIE
2den PAASCHDAG
4>C deelnemers, w.o. de cracks uit Nederland, België en Duitschland!
Sensatie! Bochtenwerk! Maesaetart!
HALF TWEE
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Rgr ItwartMl voor Alkmaarf 2.—
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
uürüke hataen
De zitting van den Volkenbondsraad inzake de herbewapening van Duitschland. Minister Laval zet het Fransche standpunt uiteen
Acht-
o
Wai
te weeg-
ac-
J
I
at
ii
a
b
F
to
rn.
U
1
.1
Hong-
('ydssa teistert Noord-Japan;
vernield.
Te
(Van onsen büsonderen correspondent te
Barcelona)
den
een
uteterhooa, doch voor zoover bekend te, liepen
Keen vteschenachepen gevaar.
f
I
Onze Brusselsche correspondent seint ons d.d
18 April:
DRESDEN. 18 April. (Reuter) Wederom zijn
twee Evangelische dominees van bet beUjdente-
front. n.l. dominee Koerner van Borna en do
minee Michael van Ebersdorf, gearresteerd.
Nader wordt gemeld, dat het geheele BuL
gaarsche kabinet Is afgetreden.
De verbanning van de oud-premiers Zankoff
en Oeorgieff Is door den minister van blnnen-
landache zaken gemotiveerd met de verklaring,
dat beiden zich door het voeren van geheime
politieke propaganda schuldig maakten aan
overtreding van de wet Inzake de afschaffing
der politieke partijen.
ROME. 18 April (Reuter) Prins Starhemberg
arriveerde heden per vliegtuig te Rome, waar
hij werd opgewacht door den OostenrUkschen
gewant.
ontving
minister
Den ambassadeurs aldus wordt verder door
Reuter gemeld was verzocht, op het riJks-
xandrl*
nstanaa
weder-
istanaa.
UanliU.
ïstavla.
rpool.
a nanr
FRANKFORT A/D MAIN. 18 April (Reuter)
Op alle deuren van de R.K. hoofdkerk alhier
hebben onbekenden plakkaten met in groot*
letters de woorden „Slaven der Joden" aange
plakt.
over
des
Bpoor-
Kll)n-
htgan.
183 1.
leerde,
neren.
8
i
gaper»;
ar ver-
o.
Saigon.
Singa-
touaan,
gaat
Port
l Tyne,
tulllac:
n-
ur
m
erdam,
erdam,
la
Bnnk-
1.
u
L
enma-
ide te
ter en
lucten.
Jouden
trecht
it. Op-
>35 <fes
Helena
Bergh,
e marts,
nevens
April
Meer personen betrokken btf den moord
Schiermonnikoog*
men. waar bü afwezigheid van minister von
Neurath. die slch op reta blindt, onderstaats
secretaris von Billow hen van het protest der
Dultache regeering in kennis stelde.
Von Billow stelde den belden ambassadeurs
verder de vraag of hun beide landen als zünde
garanten van bet Locamoverdrag. in deselfde
mats hun verantwoordelijkheid souden aan
vaarden, onverschillig of een eventueels aan
val van den kant van Frankrijk dan wel van
Duitschland sou uitgaan. -
Naar men meent te weten, hebben de twee
diplomaten op dese vraag een bevestigend ant
woord gegeven.
Uit München wordt gemeld, dat Hitler heden
een onderhoud had met von Neurath en von
Ribbentrop.
Uit Philippopel meldt Reuter: Toen hier he
denmiddag de trein, waarmede Zankoff en de
andere bannelingen naar Boergas werden ver.
voerd. passeerde, moest een escadron cava
lerie met blanke sabel de menigte uiteendrij
ven, welke zich voor het station had verzameld,
om de bannelingen toe te Juichen.
MÜNCHEN. 18 April. IReuter) Aangeslen ds
verjaardag van Hitler in deselfde week valt als
Paschen, t.w. 30 April, op welken dag de Führer
48 jaar wordt, heeft de stad München besloten
het Hltler-verjaardagtonds, waarvoor 18 800
murk is bijeengebracht, te bestemmen voor den
aankoop van beschilderde Paascheteren. Arme
families met veel kinderen zullen bü de uitdee-
llng van deze eieren speciaal worden bedacht.
Litwinof naar Parijs. Mogelijk sal hjj bet pact
met Frankrijk n» reeds parafeeren.
Het Balgaarsehe kabinet sfgetreden In verkend
met de verbanning van verschillende politici.
Na de revalorisatie in verband met de devaluatie
van den franc, bedraagt BelgM's goudreserve
thans S4-5S pet.
4
Het voorstel-Aalberse tx tot wijziging van het
Reglement van Orde In de Tweede Kamer gun
stig ontvangen.
van zijn begeesterd woord Accion Popular staat
of valt met OU Robles Dut OU Robles zoo maar
door hoogerhand sou kunnen worden heenge
zonden is een Idee, dat tot tranen toe doet
lachen. Alleen reeds, omdat de aanwezig ver
onderstelde hoogerhand er niet aan sou kun
nen denken. De algemeene raad der Ceda. die
begin dezer week vergaderde, heeft unaniem
en onvoorwaardeUJk de houding van Oil Robles
goedgekeurd en hem nogmaals geproclameerd
tot den on betwistbaren leider, die voor zijn
volgelingen niet dwaalt.
Hjj heeft onbeperkte volmacht gekregen om
naar zijn Inzicht te handelen met bet door de
jongste regeeringscrlsis en de daaraan gegeven
oplossing geschapen probleem.
Dit probleem heeft de laatste dagen de ge
daante aangenomen van het volgende alterna
tief. Herstel der oude regeeringscoalltle met een
regeering. waarin Accion Popular overwegenden
Invloed of zelfs de leiding heeft, ontbinding
van het parlement en nieuwe verkiezingen.
Het te niet ónmogelijk, dat OU Robles bereid
gevonden wordt het eerste lid van het alterna
tief te aanvaarden HU sou dit met volmaakt
decorum kunnen doen, daar het de Inwilliging
behelst van de etechen. welke hij in de ertete-
onderhandellngen stelde en waartegen toen een
veto werd uitgesproken.
PARIJS. 18 April (Reuter). He
denmiddag ie Laval te Parijs terug
gekeerd. Vanavond zal hij met
Flandin en morgen met den minis
terraad het Fransch-Russisch
coord bespreken. Het is mogelijk
dat Litwinof, die momenteel even
eens op weg ia naar Parijs, het pact
tydens zijn bezoak aan de Fran
sche hoofdstad, zal parafeeren.
Kard Innltzer, uit Rio de.Ji
vlrra en uit Boston Kard C
De voorbereidingen van zulk een uitzending
veretechen een wereldomvattende organisatie.
Een voorbeeld mag dat duidelijk maken: Ter
wijl Kard Innltzer In Weenen spreekt, gaan
zjjn woorden per kabel naar Engeland, worden
vandaar per radio naar New York overgebracht,
daar ontvangen en door de Amerikaanache zen
ders gebroadcast. Tegelijkertijd echter worden
op korte golf weer naar Europa gezonden en
in Genève ontvangen, vanwaar ae opnieuw per
kabel door de Eumpeesche eenders worden ge-
relayeerd In minder dan een seconde brengen
electrteche stroomen de* woorden langs kabels,
kortegolf-zenders en ontvangers over landen en
zeeèn
De eigenlijke uitzending vindt op Paasch-
Zsterdag plaats Radio-Wlen zal de boodschap
der kardinalen op gramofoonplaten opnerren
en Paaach-Maandag van 14.15 tot 15.15 uur ber-
ul toenden.
SOFIA, 18 April (Reuter). Minister.president
generaal Zlateff heeft hedenavond de pers
ontvangen en medegedeeld, dat de Koning het
aftreden van het kabinet had aangenomen; het
oude kabinet werd belast met de afwikkeling
van de loopende laken.
Generaal Zlateff sette vervolgens uiteen, dat
zijn voorganger Georgieff met een aantal van
zijn politieke vrienden steeds tegen het kabinet-
Zlateff heeft samengespannen en verschillende
geruchten heeft verspreid Daarom had hjj de*
verbanning bevolen.
LONDEN. 18 April (VD) Een bespreking van
algemeens» aard, die ruim twee uur geduurd
heeft, heeft hedenmorgen plaats gevonden
tusachen Lloyd George en leden van de kabi-
netecommlasle, die sedert eenlgen tijd de voor
stellen insake nationale ontwikkeling besSu
deert, die door Lloyd George zün ontworpen.
De bijzonderheden van zijn plannen zuilen In
volgende zittingen warden behandeld.
De Voorzitter der R. K.
Staatspartij heeft, naar aan*
leiding van den uitslag der ver
kiezingen voor de Provinciale
Staten, het navolgende tele
gram gericht aan de Voorzit
ters van 16 Roomach Katho
lieke Kieakringbesturen, waar
in de stemming heeft plaats ge
had
Volgens het „N. Wien Joum." zal de SA.
Hitler op zijn verjaardag. 20 April, ren zeer bij
zonder geschenk aanbieden, nl. een complete
vUegtulgeacadrille Gemiddeld moet tedere 81-
man twee mark schenken. Op dese wijze hoopt
men een bedrag van lil mlllioen mark bijeen
te brengen.
Door de nieuwe muntwet werd de koning ge
machtigd de koersen vest te stellen, waarvoor
bultenlandsche deviesen zullen worden aange
kocht en verkocht, zonder dat die koersen be
neden TO pet., noch boven 75 pct. van de m
1926 vastgestelde pariteit van den franc mochten
gaan Nadien werd, zooate men weet, de waarde
op 72 pct. van den franc van 1938 vastgestel-t
Maar door de muntwet wordt bepaald, dat de
goudvoorraad en de deviezen van de Natlona.e
Bank van België op de basis van 75 pet van
de oude pariteit zullen worden herachat en oe
daaruit voortvloeiende verhooglng aan de schat
kist toekomt.
De koning sou dese verhooglng tot het san-
leggen van een vsluta-egalisatlefonds of tot
doeleinde der politiek vsn economisch herstel
aanwenden.
Dit valuta-egallsatlefonda kwam Intusachen
reeds tot stand en morgen wordt nu door een
nieuw volmachtenbesluit In het Staatsblad af-
gekondlgd hoe de opbrengst van de revalorisa-
tie van den goudvoorraad en de deviezen der
Nationale Bank aan de schatkist wordt toe
gekend.
De regeering heeft namelijk dese omstandig
heid gebruikt, om de kwestie van staatsschuld
door de Nationale Bank Inzake de overname
van Dultsche marken uit den besettlngsttjd tc
regelen
Verder wordt de schuld van de Nationale Bank
van 1.375 mlllioen verminderd tot 500 mlllioen
franca o.m. door de overname van 50 frs. bil
jetten. die verder voor rijksrekenlng zulten
clrculeeren
Na al dese verrichtingen In verband met de
revalorlsatle bedraagt de gouddekklng thans
8650 pet.
I
SOFIA, 18 April (D.N.B.). Op bevel van de
regeering werd hedenochtend de vroegere mi
nister-president en leider van de verleden jaar
ontbonden nationaal-aocteltetiache beweging,
prof. Zankoff. naar Boergas aam de Zwarte Zee
verbannen. HU werd onder sterk poütlegelelde
onmiddelUjk naar zUn verbanningsoord gevoerd
Het vonnis te uitgesproken in verband met
•n opzienbarenden brief welken hU eenlge dagen
geleden tot een groot aantal politieke personen
heeft gericht.
In desen brief hekelde hü de politiek van de
huidige regeering en verlangde den terugkeer
van het leger uit de politiek naar de kazerne.
ROME, 18 April. (Reuter) In de laatste dagen
hebben hevige stormen in Zuid- en mldden-
Itallè ernstige schade aangericht. Een aantal
visachersschepen wordt vermist, andere konden
slechts met moeite een haven blnnenloopen.
Utt Gallpoll wordt gemeld, dat daar de lijken
van vier zeelieden zUn aangespoeld.
BERLIJN. 18 April (DN.B BU het bezoek
van den Engelse hen en den Itallaanschen
ambassadeur aan bet Dultech ministerie van
bultenlandsche zaken, heeft staatssecretaris
dr. von Bülow tegenover belde ambassadeurs
een mondeling protest uitgebracht tegen de
houding, die de Volkenbond In de Jongste
raadszitting tegenover Duitschland heeft aan
genomen.
TOKIO. 18 April CV.D.) In de prefectuur
Akita In Noord-Japan zijn hedenmorgen door
een wervelwind veertig hulzen volkomen ver
nield. terwijl ongeveer veertig andere hutean
zwaar beschadigd werden doordat het dak werd
atgerukt. Een sestienjarig meisje, dat op weg
naar school was. werd door den cycloon opge
nomen en neergeworpen op het dak van een op
vrij grooten afstand verwijderd staand huls. ZU
ministerie van Bultenlandsche Zaken te ko- werd ernstig gewond. Ten gevolge van
cycloon ontstond voor de kust van Akita
BERLIJN. 18 April. De geheime politie heeft
het Paaschnummer van het Katholieke kerk
blad voor het bisdom Berlijn In beslag genomen
In verband met een artikel over het proces
tegen den katholieken prelaat Leffers te Rostock
Zooate wU reeds hebben gemeld, werd mgr.
^ffera deser dagen veroordeeld tot anderhalf
Tear gevangenisstraf wegens uitlatingen
het werk van Rosenberg „Der Mythos
zwanzlgsten Jahrhunderts”.
De ministers Bataloff,
hebben hedenmiddag een
den Bulgaarschen minls-
Dit besluit van de drie ministers wordt In
verband gebracht met de verbanning van tal
rijke politici. Zooate gemeld te de voormalige
premier Zankoff verbannen, evenals de vroe
gere minister-president Georgieff en andere
vooraanstaande politieke lelden. De aftreden
do ministère souden seer ontstemd zUn over
deaen draconischen maatregel.
OnmiddelUjk na het aftreden van de genoem
de ministers begaf zich minister-president
Zlateff naar den koning. dien hU evenwel 10
minuten later weer verliet, ronder een ver
klaring te geven.
Na de audiëntie van Zlateff ontving de
Koning achtereenvolgens den minister van
cultureel* zaken, generaal Radeff. en den mi
nister van economische zaken, kolonel Koleff.
Een credlel van f Z58.000 beschikbaar gesteld
voor Meemkweekers.
In dat geval te het mogeluk dat Laval zUn
bezoek aan Moskou uitstelt tot na de gemeen-
teraadsverklezlngen In Frankrijk op 5 Mei as
Uit Genève wordt gemeld, dat Litwinof van
daag nog een langdurig onderhoud had met
Benebj betreffende het BovjeLRussladie pact
met Tsjecho-SlowakUe
Nader setnt Havas uit Parijs, dat Insake éèn
punt van het ontwerp voor een Fransch
Sovjet-Russisch pact nog de toestemming
noodig te van de regeering te Moskou.
Dit punt betreft een formule, welke de nood
zaak eener snelle hulpverleenlng in geval van
een nlet-ultgelokten aanval moet verzoenen
met de verplichtingen, welke Frankrijk bU het
verdrag van Locarno op zich heeft genomen.
BU dit verdrag heeft FrankrUk slch verplicht
om de Rijngrens te eerbiedigen, behalve in ge
val van een aanval, welke door den Volken
bondsraad als zoodanig erkend te.
BERLIJN, 18 April Uit Weenen wordt ge
meld. dat de Oostenrijksche minister van Bul
tenlandsche Zaken. Berger Waldenegg. In een
interview heeft verklaard, dat de kwestie der
herziening van het Oostenrijkache militaire sta
tuut te Stresa onderwerp te geweest van breed
voerige besprekingen. De resultaten van dese
bespreking zijn voor Oostenrijk bevredigend. De
minister achtte het vanzelf sprekend, dak
Oostenrijk volkomen gelijkgerechtigdheid zal
verkrijgen zonder andere beperkingen op mili
tair gebied.
Tegen vateche manster. In Indie atjn bU de
Rechtbank te Soerabaja straffen van drie lat
acht jaar geeiacht
SOFIA. 18 April.
Dlckkoff en Moloff.
bezoek gebracht bU
ter-prealdent. generaal Zlateff. teneinde hem
officieel In kennis te stellen van hun aftreden
Dit meenlngsverschll tusachen „El Debate**
en Gil Robles heeft heel wat geruchten In het
leven geroepen. Voor de hand ligt alléén, dat.El
Debate" niet het onvoorwaardelUke orgaan van
Gil Robles en Accion Popular te, dat men er
tot dan toe In sag.
Hoe rijn de verhoudingen?
^1 Debate” te mln of meer te beschouwen
als het orgaan van de naar Italiaansch voor
beeld gevormde .Accion Ca toll ca.” die door het
Spaansch episcopaat geleld wordt.
Vandaar dat tn monarchistische kringen „El
Debate” wel eens beschouwd wordt meer als een
Spaansche uitgave van de „Osservatore Ro
mano". dan als een bovenal authentiek natio
naal en patriottisch blad. Nationaal en patriot
tisch In den zin dezer monarchistische kringen.
Dit feit verdient vermelding omdat het mede
Ucht werpt op de onderlinge waardeeringen in
de rechtsche partijen
Uit de .Accion Catollca” nu. waarvan .El
Debate dus het orgaan te. te het meerendeel
der leidende personen van de Ceda voortge-
ksmen Tot da oprichting van Accion Popular
heeft zelfs de directeur van Accion Catollca.
Ie als een asceet levende Angel Herrera, dan
voomaamsten stoot gegeven. Angel Herrera
was voordien directeur van JB Debate.** Van
daar begrllpelljkenrUM de seer nauwe ban
den tusachen Accion Popular (Ceda), Accion
Catollca en „El Debate". Aan deze nauwe rela
tie ontleent .Aeclon Popular** haar karakter
van katholieke partij bü uitstek. De preferente
behandeling, die deze organteatie van de zijde
van het episcopaat gewordt, draagt natuurUjk
voor een goed deel bU tot haar bloei.
Den terugslag ondervinden hiervan vanzelf
sprekend de overige rechtsche partijen, de
agrarische partij ran Martinez de Velasco en
de monarchistische partijen In het bijsonder
de monarchisten plegen ter zake ernstige pole
miek te voeren. ZU teekenen dan protest aan
tegen het feit, dat één partij het monopolie van
katholicisme voor zich opetecht. Accion Popular
heeft echter nimmer zulk een monopolie voor
slch opgeèischt. Ook klagen de monarchisten,
dat Accion Catollca lees Spaansche episco
paat en geestelUkheld Accion Popular sterk
voortrekt, tot nadeel der monarchisten.
Het zijn niet alleen de overige rechtsche par
tijen. die de verhouding van Accion Popular tot
Accion Catollca een voorwerp van criuek ma
ken, ook de linker partijen doen het.
ZU stellen het voor alsof Gil Robles slechts
de „pupiel van het episcopaat” te. zender eigen
politieke persoonlijkheid, een figuur, die vallen
moet, wanneer het episcopaat de handen van
hem terugtrekt Naar aanleiding van bet mee-
nlngsverachll op een zoo belangrijk punt als de
opportuniteit eener regeeringsertete, tusachen de
leiding van Accion Catollca. aan het woord In
.XI Debate" en de leiding van Accion Popular,
voorspelden zelfs llnksche politici, dat de dagen
vaa Gil Robles geteld waren en dat de eenheid
vaa Accion Popular van stond af aan probletna-
tteeh was geworden. v
Hoe zUn de HnkerpartUen echter gelogen
straft geworden I Op de eerste plaats weerlegde
het hier besproken meenlngsverschll op zich
reeds volkomen afdoende de fabel, dat Gil
Robles geen eigen onafhankeUJke politieke per-
soonlUkheld had. Een fabel, waaraan trouwens
niemand geloofde, die weet, dat de opbouw van
Aceion Popular geheel het werk te van GU
RoHee' organisatietalent en de vat op de masea
w-5 en voorspel tot de jongste regeerings-
L criate was het geruchtmakende mee-
4-^ nlngsverschll tusschen Gil Robles en
„El Debate," tot dan toe als de spreekbuis van
den leider der Ceda beschouwd, over de oppor.
tunitelt het naar aanleiding van de gratle-
verleening aan de leiders van den October-op
stand op een regeeringscrlsis te laten aan
komen. El Debate was van meening. dat de
rechterpartUen der regeeringscoalltle niet ver
der moesten gaan, dan hun ministers tegen de
gratleverleenlng te doen stemmen Daarna dien
den deze zich bü den door de radicale minis
ters gevormde kablnetsmeerderheld
gebrachten uitslag neer te leggen
,.h> Uw persoon wenoch ik
allen werkers geluk met het
gisteren behaalde resultaat. De
R. K. Staatspartij heeft ander
maal overtuigend blijk gege
ven, haar eigen plaats onder
ons volk waard te zijn en haar
taak ten bate van land en kerk
ook in moeilijke omstandighe
den ten volle te kunnen ver
vullen. Samen blijven wij on
overwinnelijk sterk. Houdt
taai vaat. Een vrij Nederland
blijft op ons rekenen.'*
GOSELING,
Party voorzitter.
fgWoon AdminirtrMig 4330, Rwlactig 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Voor buito" Alkmaar f 2.85
Dagblad uitgegevan door d.
H.V. Drukkerij D. Spaarn«stad - haarUm
Mat g.dluslr..rd Zondagsblad f 0.60 hoogor
Op Paasch-Zaterdag sullen vUf kardinalen uit
Amerika en Europa door de radio de wereld
toespreken. Naar aanleiding van een door de
katholieke unlversiteit van Washington geor
ganiseerde grootsche vredesbetooging sullen de
prinsen der Kerk een vredesboodschap tot de
heele wereld richten, die, zoowel door een groot
aantal Amerikaanache als Europeescbe senders
zal worden uitgezonden. Uit Armagh In Ierland
zal Z. Em. Kard. Mac Rory te beluisteren zün.
uit Parijs spreekt Kard Vtrdltr, uit Weenen
Janeiro Kard. da SU-
O'Connell
