ONS BLAD
-.1
Goering over Duitschlands
nieuwe luchtwapen
nd
Het nieuws van heden
Verklaring van
MacDonald
Hevige aardbeving
in Armenië
DE BAROMETER
De devaluatie in
Danzig
REEDS ZEER STERK EN
HYPERMODERN
KA THOLIEK PA VILJOEN
GEOPEND
De kerkstrijd in het
Derde Rijk
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
F ransch -Russisch
pact gesloten
De dienstplicht in
Duitschland
I
-z!
Nauen
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG
Hoe alles werd voor
bereid
Gaat in op 1 October a.t.
Door de Duitache zendera
Vreemd verschijnsel
Rijksdag 9 Mei bijeen
s
F
Tekat wordt hedenavond
gepubliceerd
Tegen de actie der Nazi’a jegena
jonge Rome-pelgrima
200 dooden, 500 ge
wonden
Een protest van het
Vaticaan
Door de bevolking kalm
opgenomen
Bende anarchisten op
Cuba gearresteerd
Geen gramof oonmuziek
meer uitgezonden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Verhooging wisseldis
conto in Zwitserland
Degene, die JMfachland aanvalt,
aal de groo&k? moeite hebben
om zich met zyn lucht
macht te meten
Oppoait toneel e predikanten voor
het Volkagerecht?
„Duitachland heeft door zyn op
treden den vrede in Europa
ernatig veratoord”
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De „Vliegende Hamburger” verliet voor den duizendsten keer Berlijn voor zijn reis
naar HamburgAUon^ De sneltrein in Jeestgewaad”
Op de wereldtentoonatelling t<
Bruaael. Alle Belgiache bis
schoppen aanwezig
Geen troepen in het
Rijnland
BUREAUX. HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Rededie 4220
ABONNEMENTSPRIJS t
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.85
Dagblad uitgegeven door de
HV. Drukkerij Do Spaarnestad - Haarlem
Mot geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hoogêr
ADVERTENTIEPRIJZEN.
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 op.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 433C
VRIJDAG 3 MEI 1
De generaal aller vlieger»
R
L
Fransch-Russisch pact cesloten.
of o
Doodeljjk scbeepaongeval te Rotterdam.
Contlngenteering van papier uitgebreid.
van
Dykafsterting te Gouda.
uiteenzettingen
seint d.d.
Lagerhuis
uitsluitend en alleen
Nader seint Reuter, dat het pact uit vijf
satles heets st geen basis meer.
I
4?
Rede van Goering over het nieuwe Duitaebe
luchtwapen.
de eenheid van deze beide wapensoorten kan
men zien, dat bet Dultsche luchtwapen alleen
is gebouwd ten behoeve van de verdediging
en de veiligheid.
De doodslag in den Graaien IJ pol der; tegen
verdachte vijftien jaar geeischt.
Algemeene dienstplicht in Duitschland sal 1
Oei. aj. worden ingevoerd.
Voortgaande verzocht Goering den joiyriflls-'
ten waarheidsgetrouw en openhartig verslag
uit te brengen over de problemen
Duitsche luchtwapen. Spr. heeft ba
men indertijd fantastische berichte
Dultsche luchtwapen meldde.
BERLIJN, 3 Mei. (Havas) In offlcieele krin
gen worden alle berichten betreffende de be
zetting van de gedemilitariseerde Rijn landzone
door troepen van de Ryksweer, ontkend.
land door zijn optn
den den vrede van
stoord had.
HAVANA, 2 Mei. (Reuter) De politie heeft
een aantal welbekende strijdbare anarchisten
gearresteerd, die ervan verdacht worden sabo
tage op het passagierschlp „Magelh.iens” te heb
ben georganiseerd en deel uit te maken van een
anarchistische organisatie, die schuldig wordt
geacht aan verscheidene in den laatsten tijd
voorgevallen scheepsrampen.
BERLIJN. 3 Mel. (Havas) In nat.-soc. krin
gen acht men het waarschijnlijk, dat de Rijks
dag den Men Mei zal worden bijeengeroepen.
Hitler sal dan een uitvoerige uiteenzetting ge
ven van de buitenlandsche politiek.
BERLIJN, 2 MeL (Reuter) In kringen der Be
lijdeniskerk gaf men hedenavond uiting aan de
vrees, dat de thans in arrest gehouden predi
kanten der oppositie voor een volksgerecht zul
len gebracht worden. De gearresteerde predi
kanten zijn geheel van de buitenwereld afge
sloten. zelfs hun advocaten mogen hen niet be
zoeken.
Verklaring van MacDonald in bet Lagerhuis
betreffende de Duitsche herbewapening.
Wisseldisconto In Zwitserland van 2 te* XH
pCt verhoogd.
pits op 33
werd ver-
De
Parijs en Moskou
Hevige aardbeving in Armenië; 2M do eden. Mt
Stand ep Vrijdag uur vjm.: 7MA
Vurige stand 7«U.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
De premier las zijn verklaring van het blad
voor, waarvoor hU niet meer dan twintig mi
nuten noodig had. De verklaring ging op bij
zonderheden vrijwel niet in en was in feite niet
anders dan een uiteenzetting in groote trekken
van de Engelsche buitenlandsche politiek. Ook
ditmaal verklaarde MacDonald, dat Dultsch-
de laatste maan-
ien ernstigste ge-
Van het
epen, dat
over het
thins bestaat
geen reden tets te verzwijgen, waht de feiten
zijn algemeen bekend en voor geruchten en een-
mmMmm v - -- «m^wa kaU. -
ZURICH, 3 MeL (V. D.) De Zwltsersche Na
tionale Bank heeft het wisseldisconto van 3
tot 3i^ pet. verhoogd.
De vorige verandering vond f
Januari 1931, toen het wlsseldisconl
laagd van 2% pCt. tot 2 pCt.
ANKARA, 2 Mei (Reuter) Een hevige
aardbeving heeft Armenië geteisterd en
speciaal het district Kar», waar tweehonderd
personen om het leven sjju gekomen en vijf
honderd zijn gewond.
Onze Brusselsche correspondent
2 Mei:
-
Richtlijnen by het opbouwen van de lucht
strijdkrachten, aldus ging Goering voort, zal
de veiligheid van het
Duitsche volk blijven. De kwestie is slechts de
hoogte te bepalen van de Duitsche luchtstrijd
krachten.
De Regeering in beginsel bereid steun te ver
leunen voor den bouw van een tweede Staten
dam.
Duitsche senders zuUen geen grai
meer uitzonden.
Het 1 Mei-feest op het Tempelhofer Feld bij Berlijn
Vsn een stormloop op banken en spaarbanken
U geen sprake geweest. De uitbetalingen ge
schieden overal op de gewone wijze. De stad
vertoont het beeld van lederen dag.
ATHENE, 2 Mei. (Reuter) Gistermorgen is in
de golf Jerlssos aan den voet van den berg
Athos een ongewoon eb- en vloedverschynsel
waargenomen. Het Is waarschijnlijk een gevolg
van een aardbeving in Velo en Thessalië en
op de eilandengroep der Noordelijke Sporaden
De schade is niet erg belangrijk.
T
DANZIO, 2 Mel. (V. D.) De devaluatie van
der Danslgschen gulden is door de bevolking
rustig opgenomen. Slechts voor de suilen, waar
op de mededeeling was aangeplakt, stonden
kleine menschengroepen. die den oproep van
uu regeering rustig met elkander bespraken.
Hierbij zette Goering o.m. uiteen, dat hij als
oud-soldaat en hartstochteiyk vlieger in de
voorbije Jaren er onzegbaar onder geleden had.
dat zijn vaderland onveilig in het hart van
Europa lag. Hij heeft er ook onder geleden,
dat de taal van de diplomaten er toe dwong
terughoudend te zyn in dingen, die nu een
maal noodzakeiykerwyze moesten worden be
hoed. Uitdrukkelijk spelde spr. vast, dat hij
bij vroegere uitlatingen, toen bü verklaarde
dat Duitschland geen luchtwapen bezat geens
zins onwaarheid gesproken had, want inder
daad waren, toen Hitler het bewind aanvaard
de, slechts weinig verouderde types, die nau
welijks als proefvllegtulgen beschouwd konden
worden, aanwezig. HU heeft er echter steeds
dm nadruk op gelegd, dat Duitschland niet
zou rusten voor het zyn recht, een defensief
luchtwapen, verkregen sou hebben. Hij heeft
er ook noott aan laten twijfelen, dat Duitsch
land gedwongen sou zyn te bewapenen, wan
neer de andere mogendheden er niet toe kon
den besluiten hun luohtstrijdkruchtan te ont
wapenen. Want dit was door den leider voor
de veiligheid van het volk vastgelegd.
Met buitengewone plechtigheid had Donder
dagmorgen op het wereldtentoonsteUlngsterrein
te Brussel de opening plaats van het paleis van
Katholiek Leven, dat gelegen is op het hoogste
punt van het terrein. De opening geschiedde
door het geheele Belgische episcopaat.
t
Vrijstelling van wjjnaccjjns voorgesteld vo<
uit druiven vervaardigde ongegiste dranken.
Het Industrialisatle-Congrao;
over doel en beteekenls.
O
artikelen bestaat en een protocol. De verplich
tingen, die beide landen aangaan, sjjn geba
seerd op de artikelen tien, vyftlen en zestien
van het Volkenbondsstatuut. Beide partijen zyn
verplicht overleg te plegen in geval er gevaar
bestaat, dat een van belde wordt aangevallen en
bijstand te verleenen in geval van een niet ge-
provoceerden aanval.
FrankrUk en Rusland zullen de uitvoering
van alle beslissingen van den Volkenbondsraad
verzekeren. Het verdrag heeft ten doel den
vrede in Europa te handhaven. De geldigheid
van de vroeger door beide landen gesloten
verdragen blijft bestaan. Het pact laat verder
de mogelijkheid open om later met wederzyd-
sche toestemming aan een regionaal accoord
deel te nemen, waarvan de afsluiting wensche-
HJk biyjt.
te»®--
Men vreest, dat, indien de rechtbank conclu
deert, dat zij zich schuMW hebban gemaakt
aan revolutionnaire activiteit, dit de onwettig
verklaring van de confessioneele beweging zal
beteekenen.
Alle predikanten der Beiydenlskerk te Berlijn
werden door de geheime politie scherp bewaakt.
De minister van Justitie heeft den rechter bij
het Hooggerechtshof Flor, den jundlschen ad
viseur van de Belijdeniskerk, verboden artikelen
te publlceeren.
LONDEN, 2 Mei. Onder enorme
belangstelling heeft de Britache
premier MacDonald hedenmiddag
een verklaring afgelegd over de
Engelsche buitenlandsche politiek.
In tegenstelling tot de verwachtin
gen bracht zij geen sensaties of ver
rassingen.
Het Dultsche luchtwapen is ook niet zoo
reusachtig groot als men dit hier en daar in
het buitenland afschildert. Beslissend is niet
het aantal vliegtuigen, maar hun kwaliteit en
niet het aantal vliegers, maar hun karakter
eigenschappen en hun kunnen.
Voortgaande verklaarde Goering met groeten
nadruk, dat Duitschland voor den vrede was.
Duitschland heeft den vrede noodig en het zal
noch zelve den vrede verstoren, noch zich laten
provoceeren. De onaantastbaarheid van zyn
eer zal zijn laatste en hoogste goed zyn. Juist
door zyn bewapening heeft Duitschland Iets
positiefs voor den vrede gedaan. Niets was
dreigender voor den vrede dan een onmachtig
Duitschland te midden van zwaar bewapende
volkeren. Slechts in dm» geest van handhaving
van den vrede is het Duitsche luchtwapeu ge
bouwd en mochten de volkeren eenmaal van
hun kant overeenkomen de luchtstrljdkraChten,
af te schaffen, dan zal Duitschland zich daar
van niet ultslulten. Duitschland wenscht een
regeling, die op volkomen rechtsgelüke basis
berust.
ROME, 2 Mei. Zooals onze Rometosche cor
respondent reeds meldde, heeft de behande
ling, die men den jongen Duitschen Katholieken
heeft doen ondergaan bij hun terugkeer in
Duitschland van een reis naar Rome ter gele
genheid van de viering van het Paaschfeest.
in het Vaticaan een smartelijken Indruk ge
wekt. Volgens de „Lavoro Fascistsmeent men,
dat de Heilige Stoel, na nauwkeurige inlichtin
gen te hebben Ingewonnen in deze aangelegen
heid. niet in gebreke zal biyven uiting te geven
aan zyn teleurstelling en zal protesteeren by
de regeering van Duitschland.
De banken en wisselkantoren hebben de In
wisseling van Danzlgsche guldens tegen bulten-
lardsch geld gestaakt. Er heerscht wel een
groote drukte in de winkels en magazijnen, die
echter juist door de devaluatie van den gulden
zich beperken tot weinig belangryke verkoopen
De krachtige aardschokken, die gisteravond
werden waargenomen, hebben groote schade
aangericht: tal van htrizen zijn ingestort. In
Digor zyn zes kinderen gedood, terwijl er tien
personen zyn verdwenen.
De Dultsche aviatiek in den wereldoorlog
heeft bewezen, dat zij tegen een overmacht
vermag te strijden. Zooals ik, zonder aanma
tiging van mijzelf beweren kan, dat nog nooit
van mijn leven een vijand myn rug gezien
heeft, zoo heeft de Duitache aviatiek den eed
afgelegd van onzelfzuchtige, volkomen opoffe
ring voor haar vaderland, zy is opgevoed in
den geest van Boelke en Richthofen! zy Is
tegelijkertijd opgevoed in de richting, die de
leider steeds weer gepredikt heeft: zy mag
zlchself nooit overschatten, want zij is geen
doel in zichzelf, maar altyd slechts dienaresse
van het werkt Duitschland heeft ook reeds zijn
wil te kennen gegeven mede te werken aan
luchtconventies en het zal niet schromen in
overeenstemming met op zich genomen ver
plichtingen zijn luchtstrydkrachten binnen het
kader der gegeven moeilijkheden niet alleen ter
beveiliging en verdediging van Duitschland.
maar ook ter beveiliging en verdediging van
den Europeeschen en wereldvrede te gebruiken.
tekst van het pact zal morgenavond te
worden gepubliceerd. Na de
onderteekenlng gaf Laval aan de pers uiting aan
zijn voldoening. „Wy zyn slechts voor een zaak
bezorgd, nJ. onze twee landen te doen deelne
men aan de organisatie van de veiligheid in
Europa.’
Laval sal 9 Mei as. naar Moskou vertrekken.
HU zal een dag te Warschau vertoeven en den
13en Mei te Moskou aankomen.
De wyze waarop de Duitsche luchtvloot to
het leven werd geroepen is zoo origineel en
eigenaardig, dat men zonder kennis van de
finesses het nauwelijks zou kunnen gelooven.
Men is volkomen nieuwe wegen togeslagen. Spr.
heeft geweigerd den weg te gaan van een
langzame, geletdeiyke bewapening, aangezien
dan het gevaar zou bestaan, dat bU het in
treden van moeilijke oogenbllkken het lucht
wapen niet gereed zou zijn geweest. Spr. heeft
derhalve de technische en industrieele moge
lijkheden tot het uiterste uitgebreid, welke het
daarop veroorloofden met Mn klap het lucht
wapen te scheppen. De vliegtuigen bevonden
zich voordien niet onder den grond of to dich
te bosschen verstopt, zU waren, er eenvoudig
niet.
BERLIJN, 2 Mei. De Rijksminister
luchtvaart, vlieger-generaal Her
mann Goering, heeft Donderdag
middag een redevoering uitgespro
ken op een door de Vereeniging der
Buitenlandsche Pers in hotel Adlon
aangericht diner over het thema
„Het nieuwe Duitsche lucht wapen.
PARUS, 2 Mei (Renter) Het Fransch-
Ruarisch pact van wedentjdschen bijstand in
geval een der beide mogendheden wordt
aangevallen, is hedenavond onderteekend.
De kern van de verklaring werd gevormd
door de mededeeling, dat de Engelsche
regeering besloten Reeft tot een bespoediging
en uitbreiding van bet program inzake de
bewapening in de lacht en dat tot dit doel
een aanvullende begroeting zal moeten
worden ingediend.
Wanneer gjj n>U thans vraagt: Hoe sterk
is thana het Dtotscha tacMwapenT dan
kan ik V verzekeren, dat het Duitache
luchtwapen steeds zoo sterk zal stjn als de
constellatie In de wereld dit noodig zal
maken.
Ik »eg u niets verrassends, wanneer ik
er den nadruk op leg, dat het Dultsche
luchtwapen aoo sterk is, dat diegene, die
Duitschland aanvalt, een zeer, zeer har
den dobber In de Incht aal hebben. Want
bet Duitache luchtwapen beschikt over
geen enkel oud vliegtuig! Het beschikt over
geen enkelen ouden motor! Wat het Duit
ache luchtwapen heden aan motoren en
machines bezit, is het modernste, wat be
staat.
BERLIJN, 2 Mei <D.NB.) Op grond van de
op 5 April ingediende aanklacht van de gramo-
foonplatenconcems tegen de rijksradio heeft de
ryksradiomaatschappy thans vanaf 5 Mei een
algemeen uitzendverbod van gramofoonplaten
door de radio uitgevaardigd. Op 5 Mei zullen alle
platen-archieven van de radio worden verzegeld.
De vervallende uitzendingen van gramofoon
platen zullen Worden vervangen door gewone
muziek.
Het grootste gedeelte van het
juichte deze verkaring krachtig toe.
Overigens behandelden de uiteenzettingen van
MacDonald de volgende punten: 1. Het voor
stel inzake sluiting van met-aanvalspacten in
Oost-Europa zal niet worden opgegeven.
2. Het communiqué van Londen van 3 Fe
bruari vormt nog steeds bet onmlddellyke doel
van de Engelsche buitenlandsche politiek.
3. De ontworpen Duitsch-Engelsche vlootbe-
sprektogen zullen definitief plaats vinden en
wel onder precies dezelfde voorgaarden als de
Engelsche vlootbesprekingen met Amerika en
Japan.
4. Engeland houdt vast aan de verklaring
van Baldwin geen tweederangspositie in de
lucht te aanvaarden tegenover een toekomstig
Duitsch luchtwapen.
5. De Engelsch Itallaansch-Fransche samen
werking acht de Engelsche regeering van groot
belang by het streven naar collectieve veilig
heid. Van een militair bondgenootschap kan
echter geen sprake zijn en iedere staat, die den
vrede wenscht is by deze samenwerking welkom.
Aan de verklaring ontleenen wy verder nog
het volgende:
MacDonald deelde mede, dat Engeland op de
Donau-conferentie te Rome slechts door een
waarnemer vertegenwoordigd zal zijn. In het
daarna volgend debat over de bewapening, tel
de de eerste minister o.a, dat de herbewapening
van Duitschland een noodlottig voorteeken waa
waarvan hy den ernst niet wilde ontveinzen.
MacDonald verklaarde te wenschen, dat har
monie ontstond tusschen het FranschRus
sisch pact en het Oosteltjk nlet-aanvaispact.
waarover Hitler te BerHjn aan Sir John Simon
gezegd heeft, in beginsel tot onderhandellng
bereid te zyn. MacDonald legde verder nog den
nadruk op de samenwerking tusschen Engeland.
Frankrijk en Italië, waartoe hy andere landen
ultnoodlgt. Engeland sal niet aan een wed
loop voor lucht-bewapenlng meedoen, tenzij bet
er toe gedwongen wordt.
BERLIJN, 2 Mei. (Reuter.) Naar men
verneemt sal de dienstplicht in Duitsch
land worden ingevoerd op 1 October van dit
jaar. De dienstplichtigen zullen een jaar
moeten dienen. Bovendien kunnen b|j spe.
ciale eenheden, zooals vllegdienst en mo-
tordienst, vrijwilligers in dienst treden, die
langer onder do wapenen moeten Hljvun.
Schitterend rijst bet gebouw daar op met zijn
vier gepolijste koepels en zyn zes hooge spits
torentjes. waarmee het het geheele expositle-
teireln beheenebt.
Z. Eminentie Kardinaal van Roey heeft per-
socniyk de plechtige wydlng verricht van de
St. Pauluskerk, welke in het paleis werd ge
bouwd door den architect Lacoste.
Op de monumentale trappen van het paleis
stonden duizenden leden van Jeugd-vereenl-
glrgen in htmTHeurlge kleedlj Op den 33 M.
hoegen koepel wapperde vroolyk de pauselyke
vlag. Naje inwijdingsplechtigheden van de kerk
en van dagkapellen van het Allerh. Sacrament
en van de H. Maagd werd de H Mis opgedra
gen door den rector van de kerk met pontifi
cale assistentie van Kardinaal van Roey en alle
bisschoppen van België. Op den pontlflcalen
troon werd Z. E. de Kardinaal o m. geassis
teerd door Mgr. Marinis, deken van de stad
Brussel. Het was reeds middag toen de plech
tige H. Mis ten einde liep. Hierna ging men
over tot de opening van de tentoonstellingsza
len van het paleis, die een beeld geven van het
Katholieke leven en de Katholieke actie in
België.
Alle nlet-polltieke instellingen zijn vertegen
woordigd. op de eerste plaats het Belgische
missiewerk, verder de groote maatschappeiyke
vereenlglngen zooals het vakverbond boeren
bond. middenstand, werkgeversbond en cultu-
reele instellingen voor onderwys. pers, radio en
uitgeversbedrijf
De oud-mlnlster Carton de Tourna! heeft to
het paleis een openingsrede gehouden in het
Fransch en de zeereerw peter Rutten. senator,
ta het Nederlandsch.
Kardinaal van Roey heeft to beide lands
talen geantwoord. Z. E. noemde dit paleis een
grootsche veropenbarlng van Chrlsteiyken was
dom en uitbloei en -sprak de overtuiging uit, dat
elke katholiek, die het paleis zal bezoeken, syn
hart van vreugde, trots en rechtmatige fierheid
zal voelen zwellen.
Hy feliciteerde vervolgens de inrichters, om
dat zy aldus getuigenis afleggen voor Christus
en Zyn grootheid temidden van de wereld.
Vervolgens ging Goering kort in op den op
bouw van het ryksluchtwapen, dat bestaat uit
da luchtvoot en de vUegerwfweer. Reeds uit
