ONS BLAD
Goering over Duitschlands
nieuwe luchtwapen
I
r
-■
L
I
Het nieuws van heden
van
Verklaring
MacDonald
Hevige aardbeving
in Armenië
4
DE BAROMETER
Danzig
3
a
devaluatie in
SEEDS ZEER STERK EN
HYPERMODERN
De dienstplicht in
Duitschland
KATHOLIEK PA VIUOEN
GEOPEND
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De kerkstrijd in het*
Derde Rijk
F r ansch-Russisch
pact gesloten
1 Nauen
X
t
Hoe alles werd voor
bereid
De generaal aller vliegers
Door de Duitsche zenders
Vreemd verschijnsel
opgenomen
Rijksdag 9 Mei bijeen
Degene, die Duitschland aanvalt,
zal de grootste moeite hebben
om zich met zyn lucht
macht te meten
Tekst wordt hedenavond
gepubliceerd
Tegen de actie der Nazi’s jegens
jonge Rome-pelgrims
200 dooden, 500 ge
wonden
Een protest van het
Vaticaan?
Bende anarchisten op
Cuba gearresteerd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Verhooging wisseldis
conto in Zwitserland
„Duitschland heeft door zyn op
treden den vrede in Europa
ernstig verstoord”
Geen troepen in het
Rijnland
Oppositioneels predikanten voor
het Volksgerucht?
Op de wereldtentoonstelling te
Brussel. Alle Belgische bis
schoppen aanwezig
Geen gramof oonmuziek
meer uitgezonden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55 ap.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 433C
iKhVtWkWUUllll
r
Gaat in op 1 October a.s.
VRIJDAG 3 MEI 1935
Fransch-Russisch pact gesloten.
Het 1 Mei-feest op het Tempelhof er Feld bij Berlijn
van
■eint d.d.
Lagerhuis
uitsluitend en alleen
Nader seint Reuter, dat het pact uit vijf
t
I
wordt.
Stand ep Vrijdag «r v-m.: 7944
Vorige stand 704.
Wisseldisconto in Zwitserland van 2 tot 2J4
pCt. verhoogd.
Algemeene dienstplicht in Duitschland sal 1
Oct. as. worden ingevoerd.
Rede van Goering over het nieuwe Duitsche
luchtwapen.
BERLIJN, 2 Mel. (Havas) In officieele krin
gen worden alle berichten betreffende de be
zetting van de gedemilitariseerde RUnlandzone
door troepen van de RUksweer, ontkend.
HAVANA, 2 Mei. (Reuter) De politie heeft
een aantal welbekende strijdbare anarchisten
gearresteerd, die ervan verdacht worden sabo
tage op het passaglerschip „Magelhsens" te heb
ben georganiseerd en deel uit te maken van een
anarchistische organisatie, die schuldig wordt
geacht aan verscheidene in den laatstea tijd
voorgevallen scheepsrampen.
BERLIJN, 3 Mel. (Havas) In nat.-soc. krin
gen acht men het waarschijnlijk, da^ de Rijks
dag den Men Mei zal worden bijeengeroepen.
Hitler zal dan een uitvoerige uiteenzetting ge
ven van de bultenlandsche politiek
Van een stormloop op banken en spaarbanken
is geen sprake geweest. De uitbetalingen ge
schieden overal op de gewone wijze. De stad
vertoont het beeld van lederen dag.
Hevige aardbeving In Armenië; 2M dooden, SM
gewonden.
De
Parijs en Moskou
BERLIJN, 3 Mei. (Reuter) In kringen der Be-
lUdeniskerk gaf men hedenavond uiting aan do
vrees, dat de thans in arrest gehouden predi
kanten der oppositie voor een volksgerecht zul
len gebracht worden. De gearresteerde predi
kanten zijn geheel van de buitenwereld afge
sloten, zelfs hun advocaten mogen ben niet be
zoeken.
MO'
ANKARA, 2 Mei (Reuter) Een hevige
aardbeving heeft Armenië geteisterd en
speciaal het district Kara, waar tweehonderd
personen om het leven zijn gekomen en vijf
honderd ztfn gewond.
ZURICH, 3 Mei. (V. D.) De Zwitsersche Na
tionale Bank heeft het wisseldisconto van 3
tot 2% pCt. verhoogd.
De vorige verandering vond plaats op 33
Januari 1931, toen het wisseldisconto werd Ver
laagd van 2% pCt. tot 3 pCt.
De „Vliegende Hamburger" verliet voor den duizendsten keer Berlin voor zijn reis
naar Hamburg—Altona. De sneltrein in feestgewaad"
De doodslag in den Grooten IJ polder; tegen
verdachte vijftien Jaar geëischt.
Doodelijk scheepsongeval te Rotterdam.
Contlngenteering van papier uitgebreid.
Onze Brusselsche correspondent
3 Mei:
Richtlijnen bij het opbouwen van de lucht
strijdkrachten, aldus ging Goering voort, zal
de veiligheid van het
Duitsche volk blijven. De kwestie ia slechts de
hoogte te bepalen van de Duitsche luchtstrijd
krachten.
De Regeering In beginsel bereid steun te VW-
leenen voor den bouw van een tweede Staten
dam.
Duitsche senders sullen geen gramofi
meer uitzenden.
Men vreest, dat. Indien de rechtbank conclu
deert, dat zij zich schiUdig hebben gemaakt
aan revolutionnalre activiteit, <flt"de onwettig
verklaring van de confessioneels beweging zal
beteekenen.
Alle predikanten der Belijdeniskerk te Berlijn
werden door de geheime politie scherp bewaakt.
De minister van Justitie heeft den rechter bij
het Hooggerechtshof Flor, den juridlschen ad
viseur van de Belijdeniskerk, verboden artikelen
te publiceeren.
ld deelde mede, dat Engeland op de
'erentle te Rome slechts door een
vertegenwoordigd zal zijn. In het
fend debat over de bewapening, zei
s minister o.a. dat de herbewapening
iland een noodlottig voorteeken was,
J den ernst niet wilde ontveinzen.
verklaarde te wenschen, dat har-
itond tusschen het FranschRus
en het Oostelijk niet-aanvaispact.
itler te Berlijn aan sir John Simon
ft, in beginsel tot onderhandellng
|n. MacDonald legde verder nog den
ie samenwerking tusschen Engeland
n Italië, waartoe hjj andere landen
Engeland zal niet aan een wed-
icht-bewupenlng meedoen, tenzij bet
ATHENE, 3 Mei. (Reuter) Gistermorgen is in
de golf Jerlssos aan den voet van den berg
Athos een ongewoon eb- en vloedverschijnsel
waargenomen Het is waarschijnlijk een gevolg
van een aardbeving in Veto en Thessallë en
op de eilandengroep der NooadelUke Sporaden
De schade is niet erg belangrijk.
Hierbij zette Goering oun. uiteen, dat hij als
oud-soldaat en hartstochtelijk vlieger in de
voorbije jaren er onzegbaar onder geleden had,
dat zijn vaderland onveilig in het hart van
Europa la». HU heeft er ook onder geleden,
dat de taal van de diplomated er toe dwong
terughoudend te zijn in dingen, die nu een
maal noodzakelijkerwijze moesten worden be
hoed. Uitdrukkelijk spelde spr. vast, dat hU
1>U vroegere uitlatingen, toen hU verklaarde
dat Duitschland geen luchtwapen bezat geens
zins onwaarheid gesproken had, want inder
daad waren, toen Hitler het bewind aanvaard
de. slechts weinig verouderde types, die nau
welijks als proefvliegtuigen beschouwd konden
worden, aanwezig. HU heeft er echter steeds
den nadruk op gelegd, dat Duitschland niet
zou rusten voor het zijn recht, een defensief
luchtwapen, verkregen zou hebben. HU heeft
er ook nooit aan laten twUfelen, dat Duitsch
land gedwongen sou zijn te bewapenen, waa
neer de andere mogendheden er niet toe kon
den besluiten hun luehtetrUdkrachten te ont
wapenen. Want dit was doer den leider voor
de veiligheid van het volk vastgelegd.
Voortgaande verzocht Goering den Journalis
ten waarheidsgetrouw en openhartig verslag
uit te brengen over de problemen van het
Duitsche luchtwapen. Spr. heeft begrepen, dat
men indertüd fantastische berichten over het
Duitsche luchtwapen meldde, thans oestaat
geen reden iets te verzwUgen, want de feiten
sUn algemeen bekend en voor geruchten en sen
saties beet ast geen basis meer.
De premier las zUn verklaring van het blad
voor, waarvoor hU niet meer dan twintig mi
nuten noodig had. De verklaring ging op bU-
zonderheden vrijwel niet in en was in feite niet
anders dan een uiteenzetting in groote trekken
van de Engelsche bultenlandsche politiek. Ook
ditmaal verklaarde MacDonald, dat Duitsch
land door sUn optreden van de laatste maan-
den den vrede van Europa tan ernstigste ge
stoord had.
De banken en wisselkantoren hebben de in-
wlsrellng van Danzlgsche guldens tegen ouiten-
Isndsch geld gestaakt. Er heerscht wel een
groote drukte in de winkels en tnagazUnen. die
echter Juist door de devaluatie van den gulden
zich beperken tot weinig belangrijke verkoopen
De krachtige aardschokken, die gisteravond
werden waargenomen, hebben groote schade
aangericht; tal van hulzen zUn ingestort. In
Digor zijn zes kinderen gedood, terwijl er tien
personen zijn verdwenen.
PARUS, 2 Mei (Reuter) Het rramch-
Russisch pact van wederxUdschen bijstand in
geval een der belde mogendheden wordt
aangevallen, is hedenavond onderteekend.
Met buitengewone plechtigheid had Donder
dagmorgen op het wereldtentoonstellingsterrein
te Brussel de opening plaats van het paleis van
Katholiek Leven, dat gelegen is op het hoogste
punt van het terrein. De opening geschiedde
door het geheele Belgische episcopaat.
de eenheid van deze beide wapensoorten kan
men zien, dat het Duitsche luchtwapen alleen
is gebouwd ten behoeve van de verdediging
en de veiligheid.
Het Duitsche luchtwapen is ook niet zoo
reusachtig groot als men dit hier en daar in
het buitenland afschildert. Beslissend is niet
bet aantal vliegtuigen, maar hun kwaliteit en
niet het aantal vliegers, maar hun karakter
eigenschappen en hun kunnen.
Voortgaande verklaarde Goering met grooten
nadruk, dat Duitschland voor den vrede was.
Duitschland heeft den vrede noodig en het zal
noch selve den vrede verstoren, noch zich laten
provoceeren. De onaantastbaarheid van zijn
eer zal zijn laatste en hoogste goed zjjn. Juist
door zijn bewapening heeft Duitschland iets
positiefs voor den vrede gedaan. Niets was
dreigender voor den vrede dan een onmachtig
Duitschland te midden van zwaar bewapende
volkeren. Slechts in den geest van handhaving
van den vrede ia het Duitsche luchtwapen ge
bouwd en mochten de volkeren eenmaal van
hun kant overeenkomen de luchtstrijdkrtchten
af te schaffen, dan zal Duitschland zich daar
van niet uitsluiten. Duitschland wenscht een
regeling, die op volkomen rechtsgelijke basis
berust.
LONDEN. 2 Mei. Onder enorme
belangstelling heeft de Britsche
premier MacDonald hedenmiddag
een verklaring afgelegd over de
Engelsche buitenlandsche politiek.
In tegenstelling tot de verwachtin
gen bracht zü geen sensaties of ver
rassingen.
NOORD-BOLLANDSCH DAGBLAD
r Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaamested - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 booger
Verklaring van MacDonald in het Lagerhuis
betreffende de Duitsche herbewapening.
3 Mel. (V. D.) De devaluatie van
chen gulden is door de bevolking
omen. Slechts voor de sullen, waar-
■deeling was aangeplakt, stonden
kleine menschengroepen, die den oproep van
<ia regeering rustig met elkander bespraken.
artikelen bestaat en een protocol. De verplich
tingen, die beide landen aangaan, sijn geba
seerd op de artikelen tien, vijftien en sestien
van het Volkenbondsstatuut. Beide partijen zijn
verplicht overleg te plegen in geval er gevaar
bestaat, dat een van beide wordt aangevallen en
bijstand te verleenen in geval van een niet ge-
provoceerden aanval.
Frankrijk en Rusland zullen de uitvoering
van alle beslissingen van den Volkenbondsraad
verzekeren. Het verdrag heeft ten doel den
vrede in Europa te handhaven. De geldigheid
vtm de vroeger door belde landen gesloten
verdragen blijft bestaan. Het pact laat verder
de mogelijkheid open om later met wederzUd-
sche toestemming aan een regionaal accoord
deel te nemen, waarvan de afsluiting wensche-
Hjk blijft.
Vervolgens ging Goering kort in op den op
bouw van het rijksluchtwapen, dat bestaat uit
de luchtvoot en de vliegerafweer. Reeds uit
BERLIJN, 2 Mei (D.N.B.) Op grond van de
op 5 April ingediende aanklacht van de g^amo-
foonplatenconcems tegen de rüksradio heeft de
rljksradiomaatschappij thans vanaf 5 Mei een
algemeen ultzendverbod van gramofoonplaten
door de radio uitgevaardigd. Op 5 Mei zullen alle
platen-archleven van de radio worden verzegeld.
De vervallende uitzendingen van gramofoon
platen zullen worden vervangen door gewone
muziek.
ROME, 2 Mei. Zooals onze Romeinsche cor
respondent reeds meldde, heeft de behande
ling, die men den jongen Dultschen Katholieken
heeft doen ondergaan bij hun terugkeer ih
Duitschland van een reis naar Rome ter gele
genheid van de viering van het Paaschfeest,
in het Vaticaan een smartelijken Indruk ge
wekt. Volgens de .Xavoro Fascists” meent men,
dat de Heilige Stoel, na nauwkeurige inlichtin
gen te hebben ingewonnen in deze aangelegen
heid, niet in gebreke zal blijven uiting te geven
aan zijn teleurstelling en zal protesteeren bij
de regeering van Duitschland.
BERLIJN, 2 MeL (Reuter.) Naar men
verneemt zal de dienstplicht in Duitsch
land worden ingevoerd op 1 October van dit
Jaar. De dienstplichtigen sullen een Jaar
moeten dienen. Bovendien kunnen bij spe
ciale eenKëdënr-u^oals vliegdienst en mo-
tordienst, vrijwilligers in dienst treden, die
langer ander de wapenen moeten bUJvea.
tekst van het pact zal morgenavond te
worden gepubliceerd. Na de
onderteekening gaf Laval aan de pers uiting aan
zijn voldoenli«. „Wij zijn slechts voor een zaak
bezorgd, nJ. onze twee landen te doen deelne
men aan de organisatie van de veiligheid in
Europa.”
Laval zal 9 Mei as. naar Moskou vertrekken.
Hij zal een dag te Warschau vertoeven en den
13en Mei te Moskou aankomen.
Dijkafstorting te Gouda.
Vrijstelling van wijnaccjjns voorgesteld veer
uit druiven vervaardigde ongegiste dranken.
Het Industrialisatie-Congres; uiteenzettingen
over doel en beteekenis.
O O
Schitterend rijst het gebouw daar op met zijn
vier gepolijste koepels en zijn zes hooge spits
torentjes. waarmee het het geheele exposltle-
teirein beheersent.
Z. Eminentie Kardinaal van Roey heeft per-
socnltjk de plechtige wijding verricht van de
8t. Pauluskerk. Welke in het paleis werd ge
bouwd door den architect Lacoste.
Op de monumentale trappen van het paleis
stonden duizenden leden van Jeugd-vereenl-
glngen in hun kleurige kleedt). Op den 33 M.
hoogen koepel wapperde vroolUk de pauselijke
vlag. Na de inwijdlngsplechtlgheden van de kerk
eh van de kapellen van het Allerh. Sacrament
en van de H. Maagd werd de H Mis opgedra
gen door den rector van de kerk met pontifi
cale assistentie van Kardinaal van Roey en aile
bisschoppen van België. Op den pontiflcalen
troon werd Z. E. de Kardinaal o. m. geassis
teerd door Mgr. Marinis, deken van de stad
Brussel. Het was reeds middag toen de plech
tige H. Mis ten einde liep. Hierna ging men
over tot de opening van de tentoonstellingsza
len van het paleis, die een beeld geven van bet
Katholieke leven en de Katholieke actie in
België.
Alle niet-politieke instellingen zijn vertegen
woordigd. op de eerste plaats het Belgische
missiewerk, verder de groote maatschappelijke
vereenlglngen zooals het vakverbond boeren
bond, middenstand, werkgeversbond en cultu-
reele instellingen voor onderwijs, pers, radio en
uitgeversbedrijf.
De oud-mlnister Carton de Toumal heeft in
het paleis een openingsrede gehouden in het
Fransch en de zeereerw. pater Rutten. senator,
in het Nederlandsch.
Kardinaal van Roey heeft in beide lands
talen geantwoord. Z. E. noemde dit paleis een
grootsche veropenbaring van Christeltiken was
dom en uitbloei en sprak de overtuiging uit, dat
elke katholiek, die het paleis zal bezoeken, zijn
hart van vreugde, trots en rechtmatige fierheid
zal voelen zwellen.
HU feliciteerde vervolgens de Inrichters, om
dat zU aldus getuigenis afleggen voor Christus
en ZUn grootheid temidden van de wereld.
De Duitsche aviatiek in den wereldoorlog
neeft bewezen, dat zU tegen een overmacht
vermag te strijden. Zooals ik, zonder aanma
tiging van mijzelf beweren kan, dat nog nooit
van mUn leven een rijand mUn rug gezien
heeft, zoo heeft de Duitsche aviatiek den eed
afgelegd van onzelfzuchtige, volkomen opoffe
ring voor haar vaderland. ZU is opgevoed in
den geest van Boelke en Richthofen I ZU 1»
tegelUkertUd opgevped in de richting, die de
leider steeds weer gepredikt heeft: zU mag
zichzelf nooit overachatten. want zU is geen
doel in zichzelf, maar altüd slechts dienaresse
van het werkt Duitschland heeft ook reeds zUn
wU te kennen gegeven mede te werken aan
luchtconventies en het za! niet schromen in
overeenstemming met op zich genomen ver
plichtingen zUn luchtstrijdkrschten binnen het
kader der gegeven moellUkheden niet alleen ter
beveiliging en verdediging van Duitschland.
nusr ook ter beveiliging en verdediging van
den Europeeecben en wereldvrede te gebruiken.
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 176
De wijze waarop de Duitsche luchtvloot in
het leven werd geroepen is zoo origineel en
eigenaardig, dat men zonder kennis van de
finesses het nauwelUks zou kunnen geloeven.
Men is volkomen nieuwe wegen ingeslagen. Spr.
heeft geweigerd den weg te gaan van een
langzame, getoidelUke bewapening, aangezien
dan het gevaar zou bestaan, dat bU het in
treden van moeilUke oogenblikken het lucht
wapen niet gereed zou zUn geweest. Spr. heeft
derhalve de technische en industrieele moge--
Hjkheden tot het uiterste uitgebreid, welke het
daarop veroorloofden met één klap het lucht
wapen te scheppen. De vliegtuigen bevonden
zich voordien niet onder den grond of in dich
te bosschen verstopt, zU waren er eenvoudig
niet.
Wanneer <U mU thans vraagt: Hee sterk
Is tham het Ihdtaehw lucMwapen? dan
kan ik verzekeren, dat het Dnfteehe
Inchtwapen steeds zoo sterk sal sijn als de
constellatie in de wereld dit noodig sal
maken.
Ik seg niets vrrr»sinds, wanneer ik
er den nadruk op leg, dat het Duitsche
Inchtwapen see sterk is, dat diegene, die
Dultachland aanvalt, een zeer, ueer har
den dobber In de lucht zal hebben. Want
het Duitsche Inchtwapen beschikt over
geen enkel oud vliegtuig! Het beschikt ever
geen enkelen ouden motor! Wat bet Duit
sche inchtwapen heden aan motoren est
machines besit, is bet modernste, wat be
staat.
De kern van de verklaring werd gevormd
door de mededeeling, dat de Engelsche
regeering besloten heeft tot een bespoediging
en uitbreiding van het program inzake de
bewapening in de lucht en dat tot dit doei
een aanvullende begroeting sal moeten
worden ingediend.
BERLIJN, 2 Mei. De Ryksminister
luchtvaart, vlieger-generaa! Her
mann Goering, heeft Donderdag
middag een redevoering uitgespro
ken op een door dè Vereeniging der
Buitenlandsche Pers in hotel Adlon
aangericht diner over het thema
„Het nieuwe Duitsche luchtwapen.”
Het grootste gedeelte van het
juichte deze verkarlng krachtig toe.
Overigens behandelden de uiteenzettingen van
MacDonald de volgende punten: 1. Het voor-
stel inzake sluiting van niet-aanvalspacten in
Ooet-Europa zal niet worden opgegeven.
2. Het communiqué van Londen van 3 Fe
bruari vormt nog steeds het onmiddellUke doel
van de Engelsche bultenlandsche politiek.
3. De ontworpen Duitsch-Engelsche vlootbe-
spreklngen zullen definitief plaats vinden en
wel onder precies deselfde voorwaarden als de
Engelsche vlootbesprekingen met Amerika en
Japan.
4. Engeland houdt vast aan de verklaring
van Baldwin geen tweederangspositie in de
lucht te aanvaarden tegenover een toekomstig
Dultsch luchtwapen.
5. De Engelsch-Italiaansch-Fransche samen
werking acht de Engelsche regeering van groot
belang by het streven naar collectieve veilig
heid. Van een militair bondgenootschap kan
echter geen sprake zijn en iedere staat, die den
vrede wenscht la bü deze samenwerking welkom.
Aan de verklaring ontleenen wU verdeXnog