H ri George V door Gods genade Keizer Koning en P V BIJ EEN ZILVEREN KONINGS-JUBILEUM De schatten van Koning een H GROOT-BRITTANNIË VIERT HET FEEST VAN ZIJN VORST I i PRACHT EN LUISTER IN WESTMINSTER ABDIJ 7 w 6 MEI 1910 VOLGDE HU EDWARD VII OP UI J Londen in feesttooi - a ff 1 - - f F*- - J 1 mA W'. „De varende Koning” Sport-tropeeën en postzegels 1 c ;v- is k-i de C; er paleis van Osborne hun aan het Wright. House op Daaronder een foto van de kinde ren van koning Edward, genomen in 1874. Koning George knielt Links: links van de groep. Foto van Koning George bij zijn huwe lijk in 1893 met Victoria Prinses Mary van Teek; rechts een jeugd- il J schijnt seer aanstekelijk te werken, want spoe dig ontwaart men bij talrijke bewoners van het West-End bloemen voor de ramen. In het midden: Koningin Victo ria, gekiekt in gezelschap van Ko ning George en Koningin Mary bij huh bezoek op portret van den koning in de klee- Schotsche Hooglanders ding der op vierjarigen leeftijd. Een kwart eeuw ging voorbij en Koning George V herdenkt 8 Mei den vijf-en-twin- tigsten verjaardag zijner troonsbestijging en Londen bereidt zich voor op een praal en een luister en een plechtigheid welke De viering van het koninklijk jubileum zal de praal der kroningefeezten evenaren Al vrjj spoedig ging de Kroonprins weer op reis en hij werd thans vergezeld door zijn Gemalin. Het Prinselijk Paar bezocht Ierland in 1899 en ondernam in 1901 een tocht door heel het Britscha Wereldrijk waartoe vckr den dood van Koningin Victoria reeds plan nen bestonden en welke thans de volle in stemming had van Koning Edward VII. Aan In Windsor Castle, het waar de schatten der Engelsche Familie grootendeels worden bewaard, een massief gouden kandelaber dien mannen James-paleis, de Admiraliteit, de W< Abdij en enkele andere gebouwen zuil! worden geïllumineerd. De omvangrijke werk zaamheden daartoe zijn aan verschillende firma's opgedragen. Op het oogenblik worden in 't St. Jamespark 200 reflectors aangebracht. Dank zij dezen enormen lichtbronnen zal men J zag voor troonopvolger te worden, een waardigen daadwerkelijken werkkring te hebben. Daarom waren beide broeders samen op de „Brittania" en op de .„Bacchante.” Maar daarna ging de Hertog van Clarence naar de Unlversiteit van Cambridge om later dienst te nemen bij het leger, terwijl Prins George bij de vloot bleef. Maar leeren moest hij tóch en hU deed het dan ook, staag en rustig, van zijn zesde tot «ijn twaalfde jaar. Te gelijk met zijn broer werd hij dan adelborst op de Brittanla” te Bpithead. Reeds veel eerder was vastgesteld dat Prins George bjj de marine geplaatst ■ou worden. Men ging daarbij van het stand- praalbed, terwijl solda- en nacht de wacht bij tienduizenden uit alle standen er zwjjgend HU, kreeg York. Graaf Killarney en huwelijk met Prinses Victoria Mary Teek. Hun oudste zoon, de huidige Prins van Wales, werd geboren te White Lodge in Richmond op 23 Juni 1894. Verder heb- -ben Koning George en Koningin Mary nog een dochter en drie zoons, namelijk Prin ses Mary en de Hertogen van York, Glou cester en Kent. De bordessen van het Buckingham Palace zullen in een kleuren-schittering worden ge zet van 50.000 purperen tulpen terwijl op lederen meter gronds struiken en planten worden ge plaatst. Maar deze heerlijke versiering, met natuurlijke middelen verkregen, is niet vol doende. Het geheele paleis alsmede het St. ’«■minster Hen geheel S 8 I den tuin bij avond even helder kunnen ver lichten als bjj daglicht. In de steden en op het platteland put men zich uit in het vinden van origineele versie ringen. In Manchester bijvoorbeeld zullen overal vlaggen worden gehangen, verlichting zal war den aangebracht en concerten worden gegeven in de stads-parken. In Birmingham heeft inen hetzelfde programma. In de dorpen zullen vreugdevuren ontstoken worden als in den roman van Thomas Hardy. Hier worden langs de we gen 10.000 boomen geplant als herinnering aan den koning, daar wordt weer een badhuis op- gertaht, dat den naam van Koning George zal dragen. Op de Theems worden waterpartijen gehouden en zullen schitterend versierde en verlichte bootjes spelevaren. Het eene gala-bal zal op het andere vwiAn. Het „Juweelenbal” dat °P 23 Mei plaats vindt,1 zal de meest schitterende partij worden, die ooit werd gehouden. AUe schoonen zullen ge tooid zijn met een schat van parels en dia manten. Lady Mount Temple, die dit bal ofga- niseert, zal haar geweldigen smaragden-schat toonen. maar haar glans zal wellicht nog ver duisterd worden door de edelsteenen van Lady Melchett. De feestelijkheden werden reeds ge opend met het Olympisch Bal van Claridge. Alle deelnemers hadden zich laten insptreeren door de Grieksche Mythologie. Daarop volgde het bal van de Witte Roos, waaraan o.m. de Hertog en de Hertogin' van York deelnamen. De opbrengst van deze feesten, die door voor aanstaande wMShnen worden georganiseerd, kwam aan een liefdadige instelling ten goede. En daarbij worden nog talrijke bals gegeven in meer besloten kringen. Met deze luisterrijke feestelijkheden heeft men de viering van 'sKonings zilveren jubileum Ingeleid. Britse he volk den moed niet te doen verliezen en den wil om te winnen levendig te houden. De Prins van Wales diende in Frankrijk, de Hertog van York nam deel aan den slag van Jutland en Koning George bezocht meermalen het front in België en Frankrijk. Geen vorst werd ooit in het buitenland zoo warm toege juicht als Koning George tijdens zijn bezoek aan Parijs na den Wapenstilstand. Ook te Londen was de geestdrift welke in een elnde- looze reeks van feestelijkheden tot uiting kwam, enorm. Het jaar eindigde met een banket in Buckingham Palace ter eere van den President der Vereenigde Staten en mevrouw Wilson die de gasten waren der Brltsche Koninklijke Familie. De tweede verzameling bestaat uit honder den bekers, medailles en lauwerkransen welke Koning George gewonnen heeft op landbouw- en veetentoonstellingen en met zeilen en ja gen. Deze verzameling wordt aangevuld door een massa oude geweren, hengels en andere tropeeën wier waarde geen penny hooger is dan de persoonlijke herinneringen welke er aan verbonden zijn. Goud en edelgesteenten, meubelen, tapijten en schilderijen worden be waard in Windsor Castle. De kroonjuweelen zijn ondergebracht in den Tower. Doch zijn postzegels en zijn zelf gewonnen prijzen houdt de Brltsche Soeverein bij zich in Sandringham, zijn „real home”. Tijdens de regeering van zijn vader verwierf hjj zich de reputatie van een harden werker en een waardigen troonopvolger die geen andere zorgen had dan het aanzien van het Brltsche Wereldrijk en de welvaart zijner volken. Deze reputatie was veel waard toen hij in 1910 Koning Edward op volgde die in de weinige Jaren van zijn koningschap de liefde en de bewondering van al zjjn onderdanen verkregen had en daardoor de taak van den nieuwen vorst niet vergemakkelijkte. Koning George werd 22 Juni 19J1 gekroond. Na zjjn kroning bezocht hjj Ierland. Wales en Schotland. Verder bracht hij verschillende bezoeken aan de voornaamste industrieën van Engeland en Wales. Nog in het zelfde jaar volgde de luisterrijke tocht naar Britsch Indië en de ..Durbar" In de oude hoofdstad Delhi. Gedurende de korte periode zijner regeering welke aan den wereldoorlog voorafging, werd de Koning geplaatst voor een groot aantal politieke en industrieele vraagstukken die hem in staat stelden om al de hoedanigheden te toonen van een goeden vorst, en toen de oorlog uitbrak, herkende In dit uur der allerhoogste beproeving heel de natie in hem haar leider en beschermer. Onnoemelijk veël deed de Ko ninklijke Familie van 1914 tot 1918 en het staat onomstootelijk vast dat zij alles gedaan heeft wat in haar vermogen lag, om het den wijzen raadsman, den voorzichtlgen rv»H- tlcus en den grooten Koning die George V is. De nieuwe Koning was bijna vijf-en-veertig jaren oud. Achttien jaren te voren was hij troonopvolger geworden door den dood van zijn ouderen broer, den Hertog van Clarence. Binds zestien jaren was hij getrouwd met Prinses Mary van Teek. Ruim een jaar. nadat hij de regeering had aanvaard werd hij 22 Juni 1911 gekroond. Een schitterend feest van praal en luister en plechtigheid: de prachtige stoet door de straten der Brltsche hoofdstad; de intocht in de Westminster Abdij; de begroeting waarbij de Koning zich voor het eerst officieel aan zijn volk toonde; de muziek welke Henry Purcell gecomponeerd had voor de kroning van Jacob II; de Eed en de Zalving; het aanbieden van de Sporen en het Zwaard; het omhangen met den Koninklijken Mantel; het overhandigen van Rijksappel, Ring en Schep ter; de kroning met de kroon van St. Edward door den Aarts bisschop van Canterbury; het voorleggen van den Bijbel met de woorden: „Hier is wijsheid; dit is de goddelijke wet; dit zjjn de levende woorden van God”; de Troonsbestijging; de eerbetuiging der Prinsen van den bloede en der Peers van het Koninkrijk; de Kroning van de Koningin; het plechtig Avondmaal met het drievoudig Amen dat Orlando Gibbons voor Karel I van Schotland schreef; de da vering van het Te Deum; de slotprocessie waarbij de achepter op het altaar werd gelegd: Volgens de eigen woorden van Koning George leefde in al z|jn rijkdom het verleden op, terwijl de weg der toekomst werd gebaand. et zou tot 1921 duren voor de Koning weer eens een reis maakte bulten Enge land. In Juni van dat jaar opende hij het nieuwe parlement van Noord-Ierland en. hij riep de Ieren op om „nu verdraagzaam te zijn en de vriendenhand uit te steken, te ver geven en te vergeten, en het land dat zjj lief hebben, een tijdperk te schenken van vrede, goeden wil en welvaart.” Een Jaar later bracht Koning George een staatsbezoek aan België om vervolgens een pelgrimstocht te ondernemen naar de soldatenkerkhoven van België en Frankrijk. In 1923 ging het Koninklijk Paar naar Italië voor een officieel bezoek. Koning George en Koningin Mary werden bij die ge legenheid ook ontvangen door Z. H. Paus Pius XI. De Koning legde een groote belangstelling aan den dag voor de groote tentoonstelling welke aan Engeland en zijn overzeesche bezit tingen gewijd was en in 1924 en 1925 te Wem. bley gehouden werd. Een grootsch schouwspel van vaderlandsliefde en verknochtheid aan den troon bood 25 Mei 1924 het plechtig ..Empire Thanksgiving" In het Wembley-Stadlon. Einde 1928 werd de Koning ernstig ziek en niet alleen in Groot-Brittannië, doch ook tot in de verste uithoeken der Dominions leefden al zjjn onderdanen in de grootste spanning. Deze spanning duurde twee maanden en was een duidelijk bewijs van de groote genegenheid welke alle standen en klassen voor den thans Jubileerenden Vorst koesteren. De geheele Koninklijke Familie zal dezen kerkdienst bjjwonen, waardoor aan het feest een godsdienstig karakter wordt gegeven. De Koning zal den Ben Mei een rede uitspreken voor de radio, terwijl het de wensch van den vorst Is. dat een ieder, ook de armste van de armsten. zal worden bedacht. Dien dag wordt niet gewerkt, een leder heeft vrijaf, terwijl de opbrengst van de talrijke liefdadigheidsfeesten aan de armen en verpleegden in de zieken huizen ten goede zal komen. Des avonds wordt in Buckingham Palace een groot banket ge geven. Ook in Londen heeft de lente haar intrede gedaan. In de vensters van het Ministerie van Volksgezondheid staan reeds enkele bloe men en planten, geschenken van de Tulnbouw- vereeniglng. Deze zeer bescheiden versiering eorge V, door Gods genade Koning .van Groot-Brittannië, Ierland en de Brltsche Dominions overzee, Verdedi ger des Geloofs en Keizer van Indië, werd geboren op Marlborough House, den 3 Juni 1866, en besteeg den troon op 6 Mei 1910 als de eenig overlevende zoon van Ed ward VII. Te samen met zijn ouderen broer Prins Albert Victor, den lateren Hertog van Clarence, en twee zusters, had hij een ge lukkige jeugd. Er werd in die dagen van hem verteld dat hjj, „meer van spelen dan van leeren hield punt uit dat nle^ alleen de Royal Navy een uitstekende school is zoowel om den eerbied voor het gezag als de uitoefening van het ge- te leeren. maar dat het ook goed was den Prins diê niet leek voorbestemd om en reisden zjj naar en Canada. Prins In zijn particulier leven wist Koning George zich bemind te maken door zjjn eenvoudige manier van doen, door zijn bijna gemoedelijke natuurlijke opgewektheid en zijn groote liefde voor alle takken van sport. Men kent hem, vooral in het buitenland, op de eerste plaats als *n hartstochtelijken zeiler, doch in Engeland weet een ieder dat hjj een der beste schutters van het land is. In zijn vrije uren vermaakt hjj zich veelal met zjjn postzegels. Hij is de eige naar van een der meest volledige verve melin- gen ter wereld. Koning George is een constltutioneele vont die regeert door zijn ministers. De grondwet kent hem echter tal van bevoegdheden toe. waarvan hij dankbaar en voortdurend gebruik maakt. Zijn positie werd eens zeer juist aldus om schreven: „De Koning van Engeland heeft het recht van geraadpleegd te worden, het recht van aan te moedigen en het recht van te waar, schuwen.” Hjj heeft een groote he langstelling voor de buitenlandsche politiek. In de blnnen- landsche politiek staat hij boven de partijen en heeft hij den wil des volks zooals die door de volksvertegenwoordiging tot uiting komt. te eerbiedigen. Maar zijn Invloed is groot, vooral in dagen van crisis, zooals bleek in den moei lijken tijd welke Engeland in 1931 doormaakte. Koning George was toen juist naar de Schot- sche Hooglanden vertrokken, doch hij onder brak dadelijk zijn vacantie en keerde naar Londen terug, waar hij persoonlijk meewerkte aan de oplossing van een zeer gevaarlijke en uiterst kritieke situatie. Ministers komen en gaan. En de bewering is dan ook heelemaal niet overdreven dat na *n regeering van tien jaren de Koning degene is die heel het mechanisme van het staatsbestuur beter kent dan wie ook in den lande. De vijf-en-twintigste verjaardag van zjjn troonsbestijging zal aanleiding geven tot vele en grootache feestvieringen, welke uitingen gul len zijn der dankbaarheid, bewondering en toe genegenheid van heel het Brltsche Volk jegens Den Sden Mei wordt in de 8t. Paulus-kathe- draal een plechtige kerkdienst gehouden. Op de Zaterdagen 11, 18 en 25 Mei en 8 Juni zal het Koninklijk Paar een rijtoer maken door de stad. De weg die daarbij gevolgd zal worden is nog niet vastgesteld. Den 8sten Mei vindt de ontvangst plaats van het Diplomatieke Corps en den adel van het land In het Salnt-James- Palels. Den 9den Mei zal het Vorstelijk Paar zich naar de West-Mlnster-Hall begeven, om de eerbewijzen van het Parlement in ontvangst te nemen. Den 12den Mei en den 13den Juni wordt door den Koning een bal georganiseerd, terwijl den 25sten Juni een tuinfeest wordt gehouden. Op den 6den, 13den en 16den Juli zal de Koning de luchtmacht, het leger en de vloot inspecteeren. respectievelijk in Mtlden- hall, in Duxford en in Bpithead, en tenslotte zal de politie op den 20en Juli voor den Koning defileeren. In het Hyde Park. Aan een grooten troepenopmarsch sullen 20.000 deelnemen. 1700 jongens van de „Boys Brigade” zullen een estafetteloop organlseeren om den koning uit de verste deelen van Engeland gelukwenschen te kunnen brengen. De kerkelijke plechtigheden zullen alle plaats vinden in de St. Pauls-kathedraal. De leiding -hiervan berust bjj den Aartsbisschop van Canterbury en het programma is samen gevat in een brochure getiteld: „Gebedsformule en akte van dankbaarheid aan den Almachti- gen God voor Zijn bescherming, verleend aan Zijne Majesteit den Koning gedurende zijn 25-' jarige regeering.” In alle kerken van het Vereenlgd Koninkrijk zal dit gebed gebeden worden. De groote nood van dezen tijd komt tot uiting In een gebed voor de Werkloozen. De plechtigheid zal worden voorafgegaan door het zingen van het eerste vers der Nationale Hymne, gevolgd door een korte preek. Deze plechtigheid, die niet langer dan één uur duren zal, wordt besloten met een „Te Deum”, dat na den zegen gezongen zal worden. koningen uit het sprookje zijn al- J tijd onmetelijk rijk. De koningen der werkelijkheid bezitten in den regel veel minder dan hun rijkste onder danen en dikwijls bedraagt het inkomen dat de schatkist hun toekent, niet meer dan wat ze noodig hebben voor het on derhoud hunner bezittingen en het in stand houden van hun hof. Elk vorsten huis heeft echter zijn historische schat ten welke weliswaar meer toebehooren aan de kroon dan aan den drager er van. maar welke dan toch formeel eigendom zijn van den soeverein. Wanneer men met deze schatten rekening houdt, dan zijn er konin gen der werkelijkheid wier rijkdom dien der koningen van het sprookje evenaart. En de rijkste koning van dezen tijd .George V van Engeland. die van de dagen der kroning moeten evenaren. Maandag 8 Mei is tot nationalen feest dag verklaard. De schatkist trok vijftig, duizend pond uit voor de viering van ’sKonings jubileum, terwijl de stad Lon den voor het zelfde doel vijf-duizend pond ter beschikking stelde. Koning George V heeft het verlangen geult dat zijn zilveren regeeringsfeest bescheiden gevierd zou wor den. Het ziet er echter naar uit dat dit een der weinige wenschen van zijn Vorst zal wezen waarmee het Britsche Volk vrijwel geen rekening houdt. et was 6 Mei 1910 dat Ed ward VII stierf en dat zijn zoon George V hem pp- volgde. Het lijk van den gestorven Koning werd eerst opgebaard in de Troonzaal van Buckingham Palace en dan overgebracht naar West minster Hall. Daar lag het drie da gen op een ten er dag hielden en klassen en langs defileerden. Vrijdag 20 Mei 1910 had de staatsbegrafenis plaats. De doode Koning werd overge bracht naar Windsor en bijgezet in de gewelven van St. George's Cha pel. De Wapenkoning der Orde van den Kousenband kondigde aan dat het den Almachtigen God behaagd had een grooten vorst op te roepen uit de vergankelijke wereld tot Zijn Genade, en dat zijn zoon George thans in zijn plaats regeerde. pp de .Bacchante" maakten de koninklijke gebroeders als gegalonneerde „midshipmen” en tocht naar West-Indlë en menige ge slaagde grap waaraan Prins George steeds minstens medeplichtig was en waarvan hij ge woonlijk de aanstoker was, bewees onderweg dat hij nog steeds „meer van spelen dan van leeren hield." Het was in 1880 dat Prins George den eersten der vele verre tochten ondernam welke hem niet alleen den naam zouden geven van „den varenden Koning," maar welke hem tevens maakten tot een der meest bereisde vorsten. Met Prins Albert Victor bezócht hij Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië, de Fldzjl-eilanden, Java, Ceylon, Egypte, Palestina en Griekenland. Een verslag van deze reis, samengesteld uit de brieven, dagboeken en aan. teekenlngen van Prins George, werd uitgegeven onder den titel „The Cruise of H. M. 8. Bacchante.” Prins Albert Victor begon vervolgens zijn studies aan de Unlversiteit van Cambridge en Prins George werd bevorderd tot luitenant ter lotseling kwam er toen een einde aan zijn actieven dienst bij de marine. Zijn broer, kroonprins Albert Victor, Hertog van Clarence werd ziek en stierf in 1892. Prins George werd troonopvolger, de titels van Hertog van van Iverness en Baron trad 8 Juli 1893 in het van koninklijk Koninklijke staat massief gouden kandelaber dien twee niet zouden kunnen optillen. Er la daar tevens een servies van enkele honderden stuks, geheel uit zuiver goud. Verder vindt men er de prachtigste meubelen, kostbare tapijten en zeer dure schilderijen. Windsor Castle maakt, van buiten gezien, geen al te prettlgen en zelfs een eenigszlns somberen indruk. Nie mand zou dan ook op het eerste gezicht ver moeden dat daar binnen voor een waarde van ver over de vijf miljard gulden wordt be waard. In Windsor is een museum dat door Konin gin Victoria geopend werd, waar een groote verzameling is bijeengebracht van geschen ken welke in den loop der eeuwen aan de En gelsche koningen werden aangeboden. Het goud en de juweelen waarvan het publiek gewoonlijk alleen den grooteren stukken eenlge aandacht schenkt, vertegenwoordigen een waarde van rond twee miljard gulden. Persoonlijk toont Konmg George ondanks dit alles de meeste belangstelling voor twee verzamelingen wier reêele waarde heel wat bescheidener is, doch die voor hem de groote verdienste hebben, dat hjj ze zelf aanlegde. En op de eerste plaats dient hier zjjn postze- gelverzameling genoemd te worden welke in phllatelistische kringen als de meest volledige ter wereld wordt erkend. De Koning verzorgt deze verzameling persoonlijk. Elke „vondst”, i* welk deel van de wereld die ook gedaan wordt, weet hjj zich te verschaffen en zijn albums met de kleine kleurige vierkantjes worden geschat op een waaroe van een kleine tien miljoen. zee tweede klasse op de „Canada” van de Noord-Amerikaansche en West-Indlsche vloot. Weer terug in Enggland, doorliep hij het Royal Naval College teCh’eenwich en de artillerie ën torpedo-scholen. In 1885 werd hij bevorderd tot luitenant ter zee en een jaar later trad hij in dienst op de „Thunderer" van het Mid- dellandsche Zee-eskader. Vervolgens ging hij over naar de ..Dread nought” en de „Alexandra" om in 1889 ge. plaatst te worden op de „Northumberland.” het vlaggeschip van het Kanaal-eskader. Tij dens de vlootmanoeuvres' van het zelfde Jaar voerde hij het bevel op een torpedoboot. In 1890 commandeerde hij de kanonneerboot ..Thrush” der Noord-Amerikaansche en West Indische vloot om in 1891 Bevorderd te worden tot commandant van de „Melampus.” Een der meest bekende bezittingen van den Brltschen Koning is wel de Koh-i-noor, beroemde diamant welke helaas slecht gesle pen werd en daardoor nog maar 103 karaat weegt tegen 900 in ruwen staat, maar niettemin een steen bleef van onschatbare waarde welke eerst jaren later door den Cullinan overtrof fen zou worden. Het was in 1906 dat de Culli nan in de omgeving van Pretoria gevonden werd en ten geschenke gegeven aan Koning Edward VII. Deze diamant weegt niet minder dan 3.030 karaat en men schat zijn waarde op twee-honderd miljoen gulden! boord van de „Ophir” vertrokken Prins George en Prinses Mary in Maart 1901 naar Melbourne waar zij in Met aankwamen en het eerste Australische parlement openden. Van Australië Nieuw^Zeeland, Zuid-Afrika Weer terug tn Engeland hield Ge<yge die thans den titel voerde van Prins van' Wales sinds zijn vader Koningin Victoria had opgevolgd op den troon, in Guildhall de befaamde rede „Engeland, ont waak!" waarin hij sprak over den Indruk welken hij aan gene zijde van de zee had opgedaan: „dat het oude moederland moest ontwaken wanneer het zUn vroegere overwegende positie wilde handhaven in het handelsverkeer met zijn koloniën." gelegenheid huwelijksreis eiland

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1935 | | pagina 19