GEESTELIJKE ARMOEDE
Naar ordening
4
k
I
IDEEËN
In het Uithoornsche abattoir
Conflict in de mijnen
Voor onze huisvrouwen
Het Vechtplassengebied
HANDEL MET URUGUAY
GARAGE IN VLAMMEN
libra
DE RAMP VAN DE „UIVER”
VERDRAG MET ZWEDEN
Medezeggenschap
EEN DUBBEL RECORD
De positie van de K 18
NOTAR1S OPGESLOTEN
De Eerste Kamer over het wets
ontwerp inzake ondernemers
overeenkomsten
Nieuw tankschip voor
de Shell
Meerderheid der arbeiders
vóór staking
Een Persilschool te Amsterdam
geopend
Het deviezenvraagstuk heeft de
voortdurende aandacht
Zending lampen in 13 dagen
naar Auatralië
Ter voorkoming van dubbele
belasting
MECHANISATIE SIGAREN
INDUSTRIE
Ontoelaatbare slacht
wijze
De kwestie van den bliksem
inslag
Bestrijding der gevaren voor
de schoonheid van het
landschap
GEEN EIEREN NAAR
DUITSCHLAND
Proefvaart motorschip „Rotula”
Men meldt ons uit Heerlen:
en
L
scheepsbouwers.
tegen
brand-
een
Onder groote belangstelling landde op 5 April
be-
In verband met het gehouden referendum
inzake al of niet staken vernemen wij nader
dat gebleken is. dat bü den R K. Münwerkets-
bond 95.5 pet der arbeiders voor een staking is
Bij den Christelpken Münwerkfrsbond werden
in totaal 250 stemmen uitgebracht. Hiervan wa
ren twee blanco en één tegen staking.
De leden van den Algemeenen Nederlandschen
Münwerkersbond en den Neutralen Bond ver
klaarden zich unaniem voor staking
te, kennen had gegeven, dat het raadzaam zou
zijn zich binnen een bepaalden termijn te mel
den, daar anders zijn uitlevering zou worden
verzocht.
Donderdagmorgen ts het Katholiek Paviljoen op de Wereldtentoon
stelling-te Brussel geopend. De kerkwijding werd verricht door Z.
Em. Kardinaal van Roey
verklaarden
stemmen
meer
hoofd
Demonstratie-zaal
in de nieuwe Per
sil- School te
Amsterdam
voorbehouden. Het verdrag zal op 1
werking treden.
van
opge-
dezer
Ostermann
aanwe
groot
jaren
betee-
Neder-
de
ver-
l op
Te Hilversum ts een bespreking gehouden tus-
schen een aantal belanghebbenden en belang
stellenden op het gebied van natuurbescher
ming en behoud van natuurschoon in het
Vechtplassengebied. die op ultnoodiglng van de
heeren H de Bordes, lid van bet algemeen be
stuur der Vereenlglng tot behoud van Natuur
monumenten en Ir. J. Loeft, bestuurslid der
Watersportvereenlglng „Loosdrecht", waren sa
mengekomen.
In zijn openingswoord wees de voorzitter, de
heer De Bordes erop, dat de bedoeling van dese
bespreking is. volledig op de hoogte te komen
van hetgeen in het Vechtplassengebied thans
gaande is en van de gevaren, die daar dreigeh.
De gevaren, die de schoonheid der plassen en
de flora en fauna van dit prachtig brok Neder
land bedreigen zijn drieërlei, te weten: betsand-
zulgen. dat thans reeds op grooten schaal in den
plas „Het Wijde Blik” plaats vindt, de bebou
wing met zomerhuisjes, waarbij ook de wegen
aanleg beschouwd dient te worden en de stor
ting van het stadsvuil. Deze gevaren werden
uitvoerig besproken.
Daar deze bijeenkomst een zuiver Informato-
risch karakter had en werd belegd ten einde
oen beter Inzicht te krijgen in hetgeen thans in
het Vechtplassengebied geschiedt en in de ge
varen. die daar dreigen voor de schoonheid van
het landschep, werden geen besluiten genomen.
Wel werden plannen beraamd om verdere
schending der Vechtplasaen zooveel mogelijk
tegen te gaan en om te komen tot maatregelen,
die het behoud van het natuurschoon blijvend
waarborgen.
Ernstige bedenkingen werden geopperd tegen
het duurzaam karakter der ontworpen rege-
ling. Van andere zijde kon men zich met deze
critiek niet vereen igen.
en
het
voor
maken zü het op-
on.
Velen anderen leden hadden deze
schouwingen In hooge mate verbaasd en
zü hadden zich afgevraagd, waarom pas
thans dit verzet tegen de ordeningsgedachte
In dese Kamer zoo sterk tot uiting komt.
Dese leden waren van oordeel, dat noch de
ondememersdurf. noch het Initiatief gevaar
loopen. Integendeel, zoo betoogden zü. beide
zullen veeleer krachtig worden beschermd. Dat
de Overheid een taak heeft bü het bevorderen
en bekrachtigen van de pogingen der onder
nemers om dit misbruik der vrijheid te voor
komen, volgt hieruit, dat hst algemeen belang
achtten zonder meer. Toen
de beste staatsburgers bleken.
Gisteren hebben de ministers van Eco
nomische Zaken, van Sociale Zaken en van Fi
nanciën ter audiëntie ontvangen een afvaardi
ging van de commissie tegen beperking der
mechanisatie In de sigaren Industrie, bestaande
uit de heeren Van Lonkhuyzen. Van Schuppen
en Boele. Dezen hebben bü die gelegenheid het
request der commissie waarin bepleit wordt de
vrtje. zich aanpassende ontwikkeling der siga
renindustrie niet aan te Sasten, door van over
heidswege maatregel, n tegen de mechanisatie
te nemen, nader toegilicht en daarbij tevens
nog enkele aanvullende geschriften overgelegd.
Verschenen Is de Memorie van Antwoord op
het voorloopig Verslag der Tweede Kamer no
pens het wetsontwerp tot goedkeuring van het
op 29 Januari 1934 te Montevideo tusachen het
Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek
Uruguay gesloten verdrag van Handel en
Scheepvaart met bübehoorend Slotprotocol.
In verband met de opmerkingen over de latere
inwerkingtreding van dit verdrag deelt de Re-
geering mede, dat dit qeen nadeelen, respectie
velijk minder voordeelen oplevert, aangezien
Uruguay de behandeling als meest begun
stigde natie ten aanzien van Nederland reeds
toepast. Deze meestbegunstlglng is eveneens ten
aanzien van de in Uruguay bestaande Deviezen
restricties gewaarborgd. BU de verschillende
maatregelen door Uruguay sindsdien op devie-
zengebied genomen, werd nauwlettend er voor
gewaakt, dat geen achterstelling of benadeeling
van Nederlandsche belangen plaats had. Dat
andere Ipnden in vergelijking met Nederland
een voorkeurspositie zouden innemen, kan dan
ook worden ontkend Niettemin blijft het devie
zenvraagstuk ten opzichte van Uruguay een
punt van voortdurende aandacht. Alvorens dit
land echter in een zoo ver strekkenden maat
regel als de Instelling van het betalingsverkeer
op basis van clearing te betrekken, schUnt het
gewenscht den gang der gebeurtenissen tn de
eerstvolgende maanden af te wachten. Zoodra
over meer concrete gegevens ter zake kan wor
den beschikt zal de betreffende aangelegenheid
opnieuw onder de oogen worden gezien.
Jl. op het vliegveld te Sydney de „City of
Sydney" van de New England Airways, met een
zending van 2800 Philips Octode radlolampen
De notaris A. Jt Mnaar aanleiding
wiens faillissement reeds zooveel stof is
waaid. is. naar de „Telegraaf" meldt,
dagen in het Huis van Bewaring te Rotterdam
opgesloten.
Men sal zich herinneren, dat notaris M. tn
Zwitserland vertoefde en dat de Justitie hem
De minister van Bultenl. Zaken heeft aan
de Tweede Kamer doen toekomen den tekst
van het op 21 Maart j.l. te Stockholm tusachen
Nederland en Zweden gesloten verdrag ter voor
koming van dubbele belasting, dat van een Ne-
derlandsche vertaling vergezeld gaat. De akten
van bekrachtiging van genoemd verdrag zUn op
25 April j.l. te Stockholm ultgewlsaeld. De Kroon
heeft zich bü de wet van 14 Juni 1930 de be
krachtiging van verdragen als het onderhavige
-- - j Mei in
Blijkens bü het Departement van Defensie In
gekomen bericht van den commandant van Hr.
kis. K. XVIII. was op 1 Met te 12 uur de ware
plaats op 37 gr. 3 mln. Zulder-Breedte, 26 gr
37 min. OL Oeen büzonders Alles wel.
In verband met de pogingen van den heer Dr.
Ir. van Waterschoot van der Gracht, hoofdinge
nieur van het Staatstoezicht op de mijnen om
tot een vredelievende oplossing van het con
flict In de mijnen te komen, vergaderden van
Vrijdagmiddag 5 uurtot des nachts 3 uur de
bestuurders van het Algemeen Mljnwerkers-
fonds. de directie der particuliere mUnen en de
besturen der münwerkers-organlsaties
Het mocht echter na langdurige besprekin
gen niet gelukken, tot een oplossin; te komen,
zoodat het conflict bluft bestaan.
ducter. gebruiken, doch wü gevoelen óók zeer
de verplichting, welke op ons rust, om de huis
vrouwen tot in de kleinste bijzonderheden ts
tonnen. hoe zü het meeste profijt van die arti
kelen kunnen hebben Door ons geheele land
v orden regelmatig waschdemonstratles gehou
den. In de nieuwe school zullen de Amsterdam-
sche huisvrouwen alle gewenschte inlichtingen,
wcike met het Wasch- en reinlglngsprobleem
velband houden, kosteloos en zonder eenige ver
plichting kunnen ontvangen
Hierna sprak wethouder dr Vos zijn waar
de» ring uit als wethouder van OnderwUs, nu
in moeilijke tijden deze directeur zelfs nieuwe
wegen durft inslaan om door een school de
huisvrouwen voor te lichten De eigenlijke reden
waarom spr zoo sympathiek staat tegenover
deze school, ligt op het gebied der volksgezond-
lieid. Deze eeuw is o. m de eeuw der hygiëne
Tot de verrUking van de hygiënische cultuur
-al ook een school als deze medewerken Dat is
de reden waarom dr Vos zoo sympathiek staat
tegenover dit initiatief, dat een groote preven
tieve waarde vertegenwoordigt.
Mevrouw J. van Gelderen. die haar taak reeds
jaienlang in de Leidschestraat verrichtte, hield
nog een korte voordracht over het doel der
wa.-chdemonstratles. waarna de heer Stomp-
b<rst, die aan mevr. v. Gelderen voor de uit-
tntdlng is toegevoegd, de films der opening
van de fabriek, een rondgang door de fabrie
ken. de klankfllm „Wasch gemakkelük” en de
enkele vermakelUke Ata-Persllfilms Inleidde
Een korte pauze was hieraan voorafgegaan, ge
durende welke ververschlngen werden rondge
diend.
En nu wacht den Amsterdamschen huisvrou
wen een verrassing want zü zullen per post
wel 'n ultnoodiglng krUgen om een demonstratie
en fllmvertooning bü te wonen ZU kunnen zulk
een noodiglng ook aanvragen.
van onzen tüd heeft
van dezen
en vermaak. Zeker,
er ruwer en onbe-
dan thans Men zegt:
minder onmatig-
en drasse-
gaven vroeger
meer luidruchtigheid en
te zien, onze tüd heeft ont-
tot een noodzakelUke
zü het dan op een
Goed was op zlch-
weg
na-
De „Sophia-Vereenlglng" heeft in December
proces-verbaal doen opmaken tegen den heer 8.
dliccteur van de Baconfabrlek te Uithoorn, die
in het abattoir aldaar varkens zou hebben doen
slachten op een wüze, die volgens dese vereenl-
ging onnoodlg arreed was en die bovendien in
strüd zou zün met de vleeschkeunngswet. De
vsikens blüken In dit abattoir nog op de me
thode geslacht te worden die wel door de vee
wet wordt toegelaten doch niet door de vleezch-
keurlngswet. In tegenstelling met de slachtings-
wüs< b.v. te Amsterdam, waar bedwelming voor
af gaat, worden te Uithoorn de dieren eerst aan
de achterpooten opgetrokken en daarna be
dwelmd. De poolen zouden daarbU soms zelfs
breken.
Kort geleden is dese zaak voor het Amster-
damache Kantongerecht behandeld, doch uit
gesteld voor nader getuigenverhoor, dat Vrijdag
gehouden is. Dr Feenstra is van oordeel, dat
een humaner wüse van slachten mogelük is.
b.v. door bedwelming en daarna ophUschen
Verd. mr Witteman: Wie is voor de wüze van
slachten aansprakelük?
Dr Feenstra: In de eerste plaats het hoofd
van den dienst, maar In de tweede plaats ook
de directeur van de Baconfabrlek
De burgemeester van Uithoorn, de heer Koot,
verklaart te weten, dat de Uithoornsche wyze
i ar alachten in strüd is met de Vleeschkeu-
riugswet. In Uithoorn zün plannen ontworpen
cm het abattoir zoo te veranderen, dat het vee
ooz kan worden geslacht op een wüze. die in
overeenstemming Is met de Vleeschkeunngs-
wet Men wacht echter de uitspraak m dese
zaak af om geen onnoodige onkosten te maken.
Getuige Smit inspecteur van de Sophia-Ver-
eemging. verklaart, dat een slachtknecht van
he' Uithoornsche slachthuis hem heeft gezegd
dal er in dat abattoir voor varkens, niet van de
Baconfabrlek afkomstig, wél een andere proce
dure wordt gevolgd. Deze dieren zouden wel
eerst worden bedwelmd.
Verschillende Uithoomsche autoriteiten op
sla htfcebled ontkennen de mogelükheid hier
van De kantonrechter besluit daarom de zaak
weet uit te stellen om de slachthuisknechten
hierover te ondervragen.
Voortzetting 10 Mei aa.
Dr. Van Huffel schrUft aan de N.R. Crt.:
„Naar aanleiding van het bericht over de
ramp van de Uiver en het onderzoek van dr.
Duker, wil ik nog eens met groote stelligheid
verklaren, dat het absoluut onmogelük geacht
moet worden, dat In een geheel metalen vlieg
tuig als de Uiver was. zich verschünselen
hebben afgespeeld gelUk de heer Duker zich
voorstelt. Er zUn twee gevallen denkbaar. Een
vliegtuig kan de bllksembaan, die door tonisatlc
is voorbereid, op het oogenblik van de ontlading
passeeren, in welk geval er geen potentiaal ver
schil tusschen eenlg deel binnenin en den bui
tenwand mogelük is en dus alle gevaar voor den
Inhoud is uitgesloten.
Een vliegtuig kan via de antenne een lading
ontvangen, waarbU zich dan echter, gezien de
geringe capaciteit van het toestel, slechts de
zelfde verschünselen kunnen voordoen sis bü
iemand, die op een geïsoleerd plateau staat en
door een electrlclteitsbron wordt geladen. Dat
daarbü van de antenne inwendig vonkverschün
selen zouden kunnen optreden, acht ik volko
men uitgesloten en als de heer Duker de nage
bootste Uiver met zün antenne en radiotoestel
geïsoleerd opstelt en dan tracht via de antenne
inwendig vonkenverschünselen op te wekken,
zal hem dat niet gelukken.”
Blükens dit veralag opperden verscheidene
leden ernstige bezwaren.
Het houdt h.l. een bedenkelUke aantasting
van de contracts- en bedrüfsvrüheid van den
particulieren ondernemer in. Veel bedenkelüker
nog achtten deze leden de risico's, verbonden
aan een ordening van het bedrüfsleven op
luimere schaal, waartoe dit wetsontwerp de
voorbereidende stap heet te zün.
Werkloosheid zal in hooge mate erdoor wor
den bevorderd, want bedrUfsorganlsatle moet
ertoe lelden, de stichting van nieuwe onder
nemingen te bemoellüken of onmogelük te
maken. Deze leden achtten de indiening van
het wetsontwerp in geenerlei opzicht gemoti
veerd en al evenmin te rechtvaardigen met een
beroep op de structueele veranderingen in de
volkshuishouding Het Maat tooh allerminst
vast, dat die wijzigingen van blüvenden aard
zün.
Weder andere leden verklaarden met dit
wetsontwerp in te stemmen uit practische
overwegingen, in het belang van de nationale
industrie, welke behoefte heeft aan maatrege
len. als welke de ontworpen regeling beoogt te
bevorderen. Deze leden waren van oordeel, dat
de regeering hier een julsten middenweg heeft
gekozen.
Sommige leden hadden tegen de onderhavige
voordracht tweeërlei bezwaar. ZU achtten pe
ontworpen regeling, in zooverre deze bedoelt
kartelvorming te bevorderen, tot het weren van
concurrentie, onnoodlg en in zoover zü beoogt
hot verbruikersbelang tegen monopollMlsche
machten te beschermen, volstrekt onvoldoende.
Sommige leden trokken in twüfel. of hier te
lande behoefte bestaat aan de bevoegdheid,
ondernemersovereenkomsten onverbindend te
verklaren.
Verscheidene leden opperden het bezwaar, dat
de in het voorstel opgenomen voorschriften
aan de arbeiders medezeggenschap in de gestie
der ondernemingen verleenen.
aan boord
Dit transport beteekende een record wat ge
wicht en snelheid betreft bü het vervoer van
goederen over den halven aardbol. De sending
radlolampen ging per K LM van Nederland
naar Batavia. Een machine der Q A.N T AA
bracht de lading naar Brisbane, waarna de New
England Airways voor het verdere transport
naar Sydney zorgde, waar zü bü de Philips
Lamps Ltd afgeleverd werd In 13 dagen tüds
waren de lampen van Nederland naar Australië
vervoerd!
De aankomst van het vliegtuig kreeg een offi
cieel karakter door het feit, dat een escorte van
12 vliegtuigen de „City of Sydney” tegemoet-
vloog en tal van autoriteiten en meer dan 200
belangstellenden uit luchtvaart- en handelskrin-
gen bü de aankomst op het vliegveld aanwezig
waren Het omroepatation 2 8M gaf een oogge-
tulge-verslag en zorgde voor de uitzending van
de gehouden toespraken.
Namens de KLM dankte de vertegenwoordi
ger. colonel Koopman, voor de aan zün maat-
schappü gebrachte hulde.
Naar het Ned. Weekblad voor Kruideniers
waren verneemt kunnen tot nader order geeta
eieren naar Dultachland worden uitgevoerd.
Onder voorbehoud verneemt het blad verder,
dat vermoedelük 50 pCt. van het verwachte
Meicontingent aan de Central Stelle te Berlijn
moet worden geleverd voor opslag in de koel
huizen, terwül de reet slechte aal worden afge-
nomen tegen den wereldmarktprijs.
Verschenen is het voorloopig verslag
over het wetsontwerp op het algemeen
verbindend en onverbindend verklaren van
ondernemersovereenkomsten.
Het vierde motorschip, dat de Konlnklüke
Shcllgroep in Nederland liet bouwen, een serie,
die eiders met een achttal schepen van het
zelfde type wordt gecompleteerd, heeft Donder
dag proefgevaren op de Noordzee.
Het 12000 ton groote schip wordt gedreven
door een 8-cylinder, door Werkspoor gebouwden
Dieselmotor en is door 21 groote olietanks in
staat niet minder dan 11.000 ton olie te ver
voeren. De uitrusting van het schip is precies
ceiük aan die van de vorige, die hier in Neder
land voor de Shell werden gemaakt.
Tüdens de lunch aan boord kwam de erken-
telykheid, die de Konlnklüke Shell-groep geniet
dcor haar voortdurende opdrachten aan onze
Nederlandsche scheepsbouwers, sterk naar
voren.
Gememoreerd werd o. a. dat dese „Rotula”
het vijftigste schip voor de Shell is. waarvoor
Werkspoor de motoren leverde.
Bü het naderen van Hoek van Holland vond
de plechtige overdracht van het schip plaats.
Met de „Rotula" is het scheppen van werk
gelegenheid door de Konlnklüke Shell nog niet
ten einde. Zooals bekend heeft zü onlangs we
derom bü Nederlandsche werven een zestal
rleuwe schepen besteld, waardoor een groot
aantal Nederlandsche gezinnen voor gerulmen
tüd van arbeid en inkomsten zün verzekerd.
onmiddellUk bü deze materie is betrokken.
Geenszins duchtten zü achterstelling van den
consument, daar voor diens belangen op juiste
wüze zorg is gedragen.
Vele andere leden betwistten, dat de
arbeiders in aangelegenheden als de onder
havige slechts een zuiver passieve positie
behooren in te nemen. Zü betreurden ech
ter, dat niet de geheele ordening, welke dit
wetsontwerp bedoelt te bevorderen, was
gelegd in handen van de bedrüfsraden in
plaats van in die van de ondernemers
alleen.
Lenin en het standbeeld van Judas Iscarioth
en spuwt op de karikaturen van Jezus aan het
het kruis.
Niet alleen onder het mlllioenenvolk van
het arme Rusland, ook in Duitschland beeft
de Bond van Godloozen ontelbare slachtoffers
gemaakt. Het verval van het eens zoo chrlste-
lük Dultache volk is wel een van* de droevigste
tafereelen van onzen tüd. Geslagen door den
Oorlog, door communisme tot oproer en bur
gertwisten gebracht, bleek het geestelük even
wicht van mlllloenen in het hart van Europa
verbroken. Het Dultsche volk werd een prooi
van de meest tegenstrijdige geestelüke stroo-
mingen. tot het zich eindelük oververmoeid in
een opgeblazen nationalisme vangen deed.
Helaas bracht de nieuwe staatkunde ook nieu
we góden van Bloed en Ras mee, waarvoor
mlllloenen het oude christendom thans laten
varen. En met lederen dag staat daar
nieuwe profeet op.
De geestelüke armoede rtZ- -
zich niet minder op het gebied der zeden
openbaard. Beschouw den mensch
tüd In zün ontspanning i
er zün tUden geweest, dat
schaaf der gefeest werd r
er is minder dronkenschap,
held, er zün minder zwelgpartijen
rijen Gaf vroeger de kermlstüd.
Zon- en feestdagen
brooddronkenheid
spanning en vermaak
levensbehoefte gemaakt, i
uiteriyk *verfünde marnier
■elf de leus: r-
uit herbergen en kroegen; 1
tuurl LlchamelUke training,
aan hersenarbeid i
zouden een gezonden
Vele leden, die overigens bereid waren, hun
stem aan dit wetsontwerp te geven, betreurden
dat zoo groote macht in handen van den
minister is gelegd.
Donderdagnamlddag is brand uitgebroken tn
de garage van de firma A. Huiksloot aan den
Hurdük te IJsselmonde.
In de garage bevonden zich vier personen
auto's. een paar motorfietsen en een lakspui-
teiü Een der arbeiders was bezig met een auto
geen laschapparaat. Vonken daarvan hebben
wsarschUnlük den brand doen ontstaan in een
der auto’s
De brand breidde zich snel uit. De werklie
den moesten de vlucht nemen. Met groote moeite
heeft men een Ford-auto nog in veiligheid we
ien te brengen, daarna heeft men niets meer
Uit de garage kunnen redden. De vlammen be-
re-kten een voorraad benzine en olie, waarna
<le brand nog belangrük uitbreidde.
Toen de brandweer met biusschen begon,
bleek, dat de stralen slechts een zeer weinig be-
trekenende hoeveelheid water gaven. Op den
Doidtachen straatweg, waaraan de Hordijk
grenst, ligt n.l. een 6 cm.-buis van een water
leiding en de druk is zeer gering. Men heeft er
zien toen toe bepaald de aangrenzende wonin
gen. die gevaar liepen, nat te houden. De ga
rage is totaal afgebrand. x
De auto's, die zich daarin bevonden, zün
totaal vernield.
De firma Huiksloot was niet
schade verzekerd.
weg uit bedompte lokalen;
terug naar de
de sport, sou het
teveel aan hersenarbeid afleiden; gezonde
lichamen zouden een gezonden geest bevatten.
Maar van de oefening kwam de wedstrijd, met
den wedstrüd de ongezonde sensatie. De voet
balhelden. de rijwiel- en motorrenners, werden
de gevierde mannen van den dag bü wier roem
Sommige leden zouden gaarne uttvoerig
worden ingelicht omtrent de algemeene voor
waarden. welke de minister voor de verbindend
en onverbindend-verklaring van ondernemers
overeenkomsten denkt te stellen.
Naar aanleiding van eenige artikelen van het
wetsontwerp werden bü het afdeellngsonder-
zuek verschillende vragen gesteld.
en bekendheid de namen van staatslieden, kun
stenaars en mannen der wetenschap verbleek
ten. Eenzelfde of nog grooter gunst genieten
en genoten in het jongste verleden de manne-
lüke en vrouwelüke filmsterren, wier beeltenis
de afbeeldingen van groote historisch* figuren,
van werkelüke helden en heiligen op de wan
den der slaapkamers en in de leerboeken der
scholieren verdrong. De bioscoop werd de
meest bezochte tempel van onzen tüd. waar
de wüding meestal verre bleef en de bezoekers
heel veel sensatie en ongezonde prikkeling in
plaats van leerrijke of hartverheffende levens
lessen ontvingen.
Moeten wü nog wüzen op de andere ver
maken? In den grooten oorlog trokken de ge
allieerden Inboorlingen van Afrika en Azië
naar de Europeesche fronten Negerdansen en
negercultuur deden daarmee hun entree in
cabaret en danszaal. Heel de menschheid werd
van een ware danswoede bezeten. Het karak
teristieke van de uitingen der bewoners van
de andere werelddeelen ontging echter aan ons,
Europeanen. Wü namen van hen niets dan de
passie over en imiteerden hun rhythme op de
meest grove wüze. Wanneer later beschaafde
oosterlingen de groote steden van ons conti
nent bezochten stonden zü verbaasd te kijken
over de onbeschaamdheden, welke daar in
danszalen en paleizen van vermaak ten toon
werden gespreid: zü hadden zich de blanke
christenen heel anders voorgesteld! In Europa
bestond immers het onverbrekelijke huwelük
van één man met ééne vrouw. Bü zulk een
strenge huwelüksmoraal paste naar hun mee-
ning toch ongetwijfeld een zeer ingetogen ver.
houding der seksen onderling!
Is het niet diep beschamend voor onzen tüd.
wanneer het heidendom van de tropische lan
den zich met walging afwendt van ons ras,
dat langs de zeestranden en in de bosschen een
schaamtelooze naaktcultuur beoefent? En is
het moderne heldendom, dat is het eens ge
kerstende volk, dat nu de hooge zedenwet van
het christendom verkracht, niet veel schuldi
ger dan de kleurlingen, die gevangen zitten ih
den ban van een eeuwenoude dwaling? Wat
moet er omgaan in het gemoed van den Ame-
rikaanschen kinderrechter Ben Lindsety, die
tien jaar na het verschünen van zün boek
over het kameraadschappelijk huwelük tot de
conclusie komt, dat hü het jonge geslacht in
plaats van het te steunen in zün „sexueelen
nood” de hel van ongebonden driften heeft in
gejaagd? Een waren sexueelen storm heeft hü
ontketend. In alle landen der zoogenaamde be.
schaafde wereld stonden discipelen op, die,
feller en radicaler dan hun leermeester, de
onhoudbaarheid van het oude, chrlstelüke
huwelük verkondigden en propaganda maak
ten voor de vrije liefde. Een huiveringwekken
de statistiek van zelfmoorden, een leger van
onvoldane, teleurgestelde en verweesde levens
is het resultaat van tien jaren moderne
sexueele moraal.
Ziedaar in enkele trekken de geestelüke ar
moede van onzen tüd aangegeven, een armoede,
die samenging met ongekenden materieelen
voorspoed. Eenige jaren geleden leidde een
boeteprediker een geestelük triduum in een
rüke parochie, gelegen aan den rand van een
onzer groote steden Hü was een goed vriend
van den pastoor der kerk. Na afloop van de
geestelüke oefeningen, nadat hü dus eenige
dagen in de gelegenheid was geweest het gees
telük leven der parochianen te peilen, zei de
pater bü het afscheid tot zün vriend den pas
toor: ik zal bidden, dat uw parochie arm
wordt; dat is het beste, wat ik u wenschen
kan!
Onze samenleving zucht nu gedurende en.
kele jaren onder een economische malaise. Zal
zü, door den stoffelüken nood gedreven, tot
bezinning komen? Er zün inderdaad teekenen
van een reactie ten goede. Laten wü een vol
genden keer zien hoe een betere gezindheid
den kwaden geest zal kunnen uitbannen.
Energie wekt sympathie! Zelfs zonder de in
middels bü de huisvrouwen in hooge eere ge
komen Persllproducten te kennen, krijgt men
reeds belangstelling voor Persil door de ener
gise he kracht waarmede de heer E. Ostermann
btnnen een tüdsverloop van 27 jaren Persil tn
schier elk huishouden heeft Ingevoerd en een
zoo pakkende reclame ervoor heeft doen voeren.
In Jutphaas heeft hü een modern fabriekscom
plex doen bouwen, dat verleden jaar door den
burgemeester is geopend, en Donderdag is door
d* r. Amsterdamschen wethouder van OnderwUs
dr. I H J Vos een nieuwe Persilschool aan
het Kleine Gartmanplantsoen nabü het Leid-
sc.hepleln te Amsterdam geopend verklaard. In
hei nieuwe pand, vlak naast het in aanbouw
zü>‘de theater, staat de school, waar de nuis-
vicuwen gratis kunnen leeren hoe ze met de
Pvrsilproducten: Ata. SU. Iml. Henco. Henkel,
moeten omgaan. Keuken, huis en garderobe
worden er mede schoon gemaakt. Persil staat
aan den hemel geschreven en Persil staat ook
lu het geheugen der dames gegrift.
Waarom een school? Er zün vele gevallen,
waarmede de huisvrouw geen raad weet. Durft
u een gekleurde wollen jumper niet zelf be-
bai.delen? Allen raad geeft de school De vroe
gere demonstratiezaal in de Leidschestraat bleek
zoozeer te voldoen, dat E Ostermann Co's
Handelmaatschappü N V tot de inrichting van
deze nieuwe school is overgegaan Een groote
demonstratieruimte is er ingericht, waar mo
derne stoelrüen gebouwd zün rond een enorme
waschgelegenheid. Daarachter Is een hupsch
filmzaaltje, waar de deels leerzame, deels grap
pige en in alle opzichten Interessante films wor
den vertoond.
Deze school nu is Donderdagmiddag in de
houfdstad geopend. Spier had een geestig pro
gramma geteekënd. De heer E.
leette de autoriteiten en verdere
zitten welkom en memoreerde zün
optimisme. waarmede hU nu 27
gearbeid heeft aan de groeiende
kenls van het Persilproduct voor
■and. .Als fabrikanten zün wü er niet alleen
mee tevreden, dat dé huisvrouwen onze pro-
e gevolgen der internationale economl-
I 1 sche malaise, welke zich de laatste jaren
ook hier te lande krachtig doet gelden,
worden daarom zoo diep gevoeld, omdat er een
periode van ‘zchünwelvaart met ongekend
snelle foituinwtsselingen aan vooraf ging.
Alles te samen Is hiermee ten overvloed nog
maals bewezen, dat wü in een tüdperk van
verval leven, vermoedelük in de laatste tien
Jaren het diepste dal van zulk een vervaltüd-
perk hebben doorgemaakt en nu al weer wor
stelen voor den drempel van een nieuwen tüd
De geschiedenis heeft het herhaaldelük bewe
zen, dat zulk een decadente tüd zich kenmerkt
door een schreiende geestelüke armoede. Voor
de Jaren. die wü thans doormaken en die onmid-
dellük achter ons liggen is dit niet anders. De
goudglans heeft in de korte periode van de
oorlogswinsten en de daarop gevolgde hoog
conjunctuur velen verblind, maar nu de de
pressie gekomen is loochent geen ernstig
mensch meer de geestelüke armoede van onze
eeuw.
Wie durft ontkennen, dat er een groot ge
brek aan werkelüke beschaving is? In kunst
wetenschap toont zich dat cultuurgebrek
voor allen, die objectief, zonder voorkeur voor
modegrillen, oordeelen willen. Groote, hervor
mende. den lateren tüd bevruchtende kunst
werken bleven uit. Naast bescheiden werk van
zuivere zielen openbaarde zich onze tüd in de
kunst met grilligheid en sensatiezucht De we
tenschap specialiseert zich tot in het oneindige
en het meest bedenkelUke Is. dat de hooge.
scholen overbevolkt raken. Het studeeren is
geen dienen van de wetenschap meer door bü-
zonder begaafden en door stadiegrage jongelie
den. maar een noodzakelük kwaad om een po
sitie op de maatschappelüke ladder te ver
overen.
In godsdienst en zeden intusschen openbaar
de zich de geestelüke armoede wel het scherpst.
De tienjaarlüksche statistiek van 1930 gaf ook
voor ons land een huiveringwekkend beeld van
groeiend Angeloof In de helft van de vorige
eeuw, omstreeks 1850. waren er in de registers
van den Burgerlüken Stand van Amsterdam
nog geen honderd personen als „tot geen kerk
genootschap behoorend" Ingeschreven. Op het
einde der eeuw in 1899. was dit getal tot büna
67 000 geklommen. De statistiek van 1930 gaf
het ontstellende cüfer van 264.000 aan of 35
pet. der bevolking. En nu moge het waar zün.
dat men niet iedereen, die niet officieel tot een
kerkgenootschap behoort, tot de „ongeloovl.
gen" mag rekenen, het is toch wel teekenend
voor dezen tüd. dat zulk een geweldig percen
tage der bevolking, vooral der groote steden,
geen prüs meer stelt op een godsdienst en er
geen waarde meer aan hecht het doopwater
over het hoofd züner kinderen te laten
vloeien. Dit ligt geheel in den geest van dezen
decadenten tüd, die tegenover het boven-
natuurlüke zulk een volmaakte onverschillig
heid aan den dag legt en zich óf wel aan het
materieele óf wel aan allerlei tljdelüke leuzen,
aan nationalisme, fascisme, leiderschap, zui
verheid van bloed en ras en dergelüke verslin
gert. Bovendien geeft ons land ten deze nog
maar een zwakke afschaduwing van wat wü
in het buitenland waarnemen. De moedwillige
en door den staat gesteunde propaganda voor
het ongeloof en de bestrüding van het christen
dom in Rusland riep beelden op uit de tüden
van de wreedste godsdienstvervolging der Ro-
meinsche keizers. In vele opzichten is de Rus
sische actie der godloochenaars erger Immers,
de machthebbers in Rome streden tegen een
hun onbekenden godsdienst, welken zü staats-
gevaarlük
christenen
slapte de vervolging om tenslotte geheel
te houden. Ondertuaschen had het jonge chris
tendom de gelegenheid gehad de heidensche ge.
dachtenwereld te bevruchten en te hervormen
Maar de Russische godloochenaars kennen
het christendom en zün geschiedenis. Zü ver
eenzelvigen Christus’ leer met de ergste uit
wassen van het kapitalisme. Communisme
christendom zün water en vuur: roei
christendom uit en gü legt den grondslag
de wereldrevolutie! Aldus
groeiend geslacht der jonge bolsjewisten
toegankelük voor de kerk. De Jeugd zweert bü
- i Judas Iscarioth
