ïïietuttfiaal
van
c
Met twee kameraadjes op avonturenreis
JtakM-Vieu&eEs
H
reeds
kend
magie”
GELOOF AAN HEKSERIJ
T
GEEN SPRAKE VAN!
De processen
I
Star-filosofie
Omgang met den daivel
WOENSDAG 22 MEI 1935
Een hond, die graag per
autobus rijdt
Brink, de
koene springer
DOOR BERTHA RUCK
Een geheime secte?
Conclusie
te
M
17
Na de hervorming
dertii
liner, totdat hl
De heksenhamer
van
De heksensabbath
22
heeren zouden er, leder op hun beurt.
hoohjIt iu k. xn
in haar kamer
DE 1CU8, DIE NIET GEGEVEN WERD
Je voeten spreken
het Cherubüi
I
toen Leslie zich daar
junde. HU had baar
de aandacht van haar vriend wilde
door ze onder het scherm uit te
en dat zij het bloed van kleine kinderen
gédronken hadden.
eerste e
te de N<
Illustratie uit het heksenboek van Ulrich
Monitor (1489) voor stellende, hoe de too
venaressen door aanwending van bijzon
dere middelen in contact met den Booze
zoeken te komen
HU wordt
M
II
10
M
*1
17
II
O
8
13
10
a
>6
12
>7
15
10
19
12
15
3
3
0
19
15
il
e
8
6
II
4
4
8
5
0
0
3
5
7
9
8
1
S
9
8
Lt
9
0
3
7
3
I
5
5
t
I
I
l
t
5
l
1
l
I
r
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
r
i
i
i
i
i
i
i
Een advertentie behoeft geen „kapitalen" te
koeten. Plaats maar eens een Omroeper! Rubri-
ceering en gelükvormige zetwijze. Billijk han-
delstarlef.
De meest scherpzinnige lezers zullen In het
bovenstaande na Ijverig zoeken den oorspronke
lijke n geest en den ruimen blik van de schoone
Carole wel hebben ontdekt. Onze minder fUo-
sophlsche vrouwen kunnen er een voorbeeld
aan nemen. Wie de ontdekking nog niet mocht
gedaan hebben gelieve Carole’s „kunst" In een
van haar films te gaan zien. Dan zal alles dui
delijk worden.
De booee man beduidde Pietje te gaan
zitten, en daarop zei hij eenige woorden
tegen Wletje. Deze vertaalde ze aan Plet en
vertelde hem dat hü mee moest helpen om
waaiers te plakken. Ze schoof hem papier,
houtjes en een lUmpot toe. „Doe het maar
gauw, Plet," zelde Wletje, „want anders
krijg je veel slaag van hem. Hjj is een erg
booee man,” voegde Wletje er zacht aan
toe.
Maar wat te dat? Het valscherm had al lang
open moeten zijn. Doodsbleek schreeuw Ik wat
tegen Karei, maar het geluld der motoren over
stemt mlfn woorden. Frits de Groot draalt zich
om. kijkt naar beneden en duikt in een st Ijle
lis” van 1831 en van den Gereformeerden
Nederlandschen predikant Balthasar Bekker
in, zijn „Betooverde werelt” van 1691.
De laatste terechtstelling wegens hekserij
vond plaats in 1782 te Glarus. Een dienst
meisje, dat het kind harer meesters behekst
zou hebben, werd door de protestantsche
rechters ter dood verwezen. Ze te onthoofd.
T u had de oude WlUem eindelijk zijn nieuw
valscherm klaar. Wjj. piloten, bewonderden
v de stevigheid van de stof, de soliditeit van
het touwwerk en vóór alles de eenvoudige
bediening. Men hoefde niets anders te doen
dan uit het vliegtuig te springen en na drie
seconden vallen, door aan een ring te trekken
het geheele valscherm, op den rug met een paar
touwen bevestigd, te laten ontplooien. En nog
Iets wonderlljkers had de oude Willem Bakker
uitgevonden: de valsnelheid van de parachute
was te regelen. De aan het valscherm hangende
piloot kon door een yjn de luchtklep aan den
bovenkant van de parachute vergrooten en ver
kleinen, dus zich sneller of langzamer latefi val
len. In het kort, de heele constructie was fijn
- jjrjg gg,
zweven
Vooral na deze pauselijke bulle ontstond
een zeer uitgebreide litteratuur over de
hekserij en de behandeling van heksen.
Talrijke tractaten verschenen, meest van
De voorstelling, als zou de Hervorming een
einde hebben gemaakt aan de heksen
processen, is onjuist. Integendeel nam, spe
ciaal in Duitschland. de heksenvervolging
toe opder invloed der Reformatie. Luther
was vast overtuigd van de boosaardige uit
werking der hekserij en ging fel tegen de
heksen te keer. De heksenwaan bereikte in
Duitschland eerst zijn hoogtepunt tusschen
1550 en 1640. Ook Calvijn ageerde hevig
tegen de toovenaars en toovenaressen, aan
wier Invloed ojn. de pest-epidemle te
Genève in 1542 werd toegeschreven.
In de vijftiende eeuw begint echter reeds
de bestrijding van het heksengeloof. Ulrich
Molltoris, procurator van het bisschoppelijk
hof te Constanz, verwijst in zijn „De Laniis
et phltonlbus mulidribus" van 1489 het hek
sengeloof naar het rijk der fabels, maar
handhaaft de overtuiging, dat een persoon
lijk contact met den duivel mogelljk is. De
JderiaRdEjt*emeè^ES35®^BHÜ
magiseben of satanteti* cüe in 1564 4® fBazel zijn „de praestlgils
daemonüm” publiceert. Hij beweert, dat de
vermeende heksen geen misdadige, doch
zieke menschen zouden zijn. Voorts dient in
dit opzicht genoemd de activiteit van den
katholieken wereldgeestelijke Cornelius
Loos, die in 1592 den strijd tegen het bij
geloof aanbindt, op de werkdadighet
den Jezuïet Fr. Spe in zijn „Cautio crli
in 1459 en de volgende jaren op dezelfde
wijze het bestaan van zulk een secte ge
constateerd. Deze secte noemde zich de
Vauderle.
overtuigden, die middelen zochten om het
kwaad te keeren. Het voornaamste en meest
beruchte document uit die litteratuur is de
z.g. „Heksenhamer”, een werk van de Inqui
siteurs J. Sprenger en H. Institoris, voor het
eerst verschenen te Straatsburg in 1487. Het
werk begint, na een korte .Apologia
auctoris”, waarin de schrijvers hun stand
punt verdedigen, met de genoemde pause
lijke bulle. Daarna worden de misdaden der
heksen, speciaal de omgang met den duivel
behandeld, eindelijk volgen gedragslijnen
voor wereldlijke en kerkelijke rechters. De
.Heksenhamèr” of zooals de Latljnsche
titel luidt „Malleus Maleflcarum” werd
tot in 1669 herhaaldelijk herdrukt en gold
tot dien tijd als handboek bij de recht
spraak.
arole Lombard is een Amerikaansche
filmster, waarvan er dertien in een
dozijn gaan en die als zoovele van haar
collega's In de meenlng verkeert, dat „haar"
films haar films zijn, omdat zü er een rol In
vervult. De Juffrouw Lombard wordt door haar
omgeving voor een filosofe aangezien op grond
van een uitspraak omtrent het begrip „vrije
vrouwen in Hollywood”. Ziehier de bedoelde
wjjsgeerlge uitspraak:
Neen, hü ging niet voorbij. HIJ hield stil....
en, o zaligheid! Gwenna voelde den druk van
zijn vingers op de zilveren punt van haar
schoentje. Huiverend van geluk schoof ze het
gordijn ter zijde en trad te voorschijn, om den
partner tegemoet te treden, die haar gekozen
had.
..Hallo!” riep r
veinsde verwondering uit: „Ben JU het? De wist
niet, dat je hier was.”
Gwenna voélde zich een klein beetje teleur
gesteld doer zijn woorden, yelfa toen hij zijn
arm om haar middel sloeg en zij een wals be
gonnen. Ópkijkend naar slin blond gezicht,
dat toch donker afstak tegen bel hagelwitte
overhemd, waagde se te vragen: Wist je niet,
christelijk geloof zijn afgevallen, ontucht
plegen met booze geesten en allerlei kwaad
uitwerken tegen menschen, dieren en veld
vruchten”. Van den z.g. „heksensabbath"
wordt in deze bulle niet gesproken. Uit dit
zwijgen besluit men, dat voor de veronder
stelling, als zouden et veel geheime ge
nootschappen van
Bulten scheen de zon weer, maar er la
gen nog groote modderplassen. De Chinees
haalde den karbouw uit den stal en bond
dien aan een paal. Opeens kwam er een
blanke om den hoek van den stal te voor
schijn. Da man had een erg onaangenaam
uiterlijk. Hij pakte een dikken knuppel en
joeg Pietje met een paar slagen hiermede
den stal in.
„Dit Hollywood is eigenlijk een belangrijk
verschijnsel in de wereldgeschiedenis. Hier
ziet u toch voor het eerst sinds het oude
rijk der Amazonen weer eens een kolonie
van materieel onafhankelijke vrouwen. Hier
staan de vrouwen aan het hoofd van een
fantastisch koninkrijk, waar alle weelde door
vrouwen wordt samengebracht."
Voor ons te dit een openbaring, daar het ons
niet bekend was, dat al die bleekneuzen over
Hollywood regeeren alsof er geen Adolph
Zukor’s meer bestonden. Intusschen vinden
Carole’s vrienden en vriendinnen haar meenlng
eenvoudig een sensatie en spreken zij van wjjs-
geerlge en scherp gestelde theorieën. Dit wordt
ons pas duidelijk als we haar argumenten ver
nemen, die als volgt lulden:
Zoover de geschiedenis kan nagaan, vond
de eerste' heksenverbranding op last der
kerkelijke inquisitie plaats te Toulouse in
het Jaar 1275. De veroordeelde vrouw was
beschuldigd van vleeschelljken omgang met
den duivel. Ze zou een monster ter wereld
hebben gebracht en dit gevoed hebben met
het vleesch van zuigelingen, die zij op
nachtelijke strooptochten, uit de huizen
hunner ouders ontvreemdde. Deze onzinnige
Waarin bestaat de heksensabbath, die
ruik een groote rol speelt in de opvattin-
.Inderdaad: hier leeft een groote groep
vrouwen, die nu eens niet op eens anders
vermogen teren, doch zelf rijkdommen ver
garen.
Eeuwen lang.” vervolgde Miss Lombard,
„kende de menschheid slechts de tegenover
gestelde situatie. Het behoort tot de beste
traditie, dat de vrouw den man moet over
halen haar een nieuwe Japon te koopen.
dat de vrouw van den man levensonderhoud
en bescherming verwacht. Eeuwenlang
deelde men de vrouw de rol toe van een
zich vastklampenden wingerd.
Dat te een miserabel systeem. En wjj
hebben er mee afgedaan. Vrouwen zooals
de Hollywoodsche actrices hebben er een
hekel aan om Iets te moeten vragen. Zü
willen óf een vast bedrag per jaar tot hun
beschikking krijgen, óf een salaris verdienen,
en laten, zonder dat zjj instemming van een
man hoeft af te wachten. De bordjes zijn
verhangen. Natuurlijk werpt dit een heele-
boel ouderwetsche stelregels omver.
Wanneer een vrouw ruim in haar eigen
onderhoud kan voorzien, behoeft ze alleen
nog maar te trouwen wanneer de liefde zich
aanmeldt. Ik bedoel werkelijke liefde niet
zoo maar een physieke aantrekking. ZD be
hoeft niet meer te trouwen omdat ze ver
langt naar een tehuis, om een dak boven
derde.
„O. kijk eens naar die elegante schoentjes van
bet Cherubijnen-meisje! Zijn het geen snoesjes?
Juist als zilveren vtechjes. loerend op aas.”
Gwenna. die rustig en kalm naast haar
•lanke vriendin stond, die fonkelde In naar met
schitterende sterretjes bezaaid Njjlnskl-
tostuum. richtte plotseling, de ooren spitsend,
het hoofd op. Zü had een mamwstem aan de
«Klere züde van bet doek herkend, een stem.
„Sabbath noemde men de bijeenkomsten, die
de heksen des nachts hielden onder voorzitter
schap van den duivel, om de geheimzinnige
riten van hun dulvelsche kunst te vieren, hun
meester te huldigen en, onder elkander, hun
booze hartstochten te bevredigen."
Zes heeren zouden er, leder op hun beurt,
been geleld worden, en leder moest zijn dan
seres kiezen, alleen oordeelende naar de
voetjes, die even onder het scherm uitstaken.
Daar achter klonk het gelach en gegichel en
meisje
trekken,
steken, waarachter ze stond. Te midden van de
drukte der joelende menigte en het spelen der
muziek voelde zij, verborgen door het doek,
de emotie van zijn onmlddellljke nabijheid.
Zóó dicht by was hij, dat ze hem met haar
handje door het scherm heen kon ranraken en
op. zijn schouders tikkenNeen, dat mocht
niet, natuurlijk.... Boven alles fair blijven!....
Zou hU de boodschap der gevleugelde
voetjes begrijpen? Zou hü haar kiezen? Of
vree.se lijke gedachte zou hjj haar pas-
seeren?
haar hoofd te hebben Een filmster kan
méér etechen: sympathie en geestverwant
schap.
De kinderen uit een onder zulke Ideale
omstandigheden tot stand gekomen echt
verbintenis zullen in het algemeen heel wat
beter af zijn zjj groeien immers op in
een sfeer van harmonie, toewijding en
Uefde.
Maar om terug te komen op den Invloed
der vrouw in Hollywood: deze zal stellig op
den duur een wijziging in den geest der films
tengevolge hebben. De toenemende invloed
der vrouw In de filmwereld weerspiegelt
zich in het hooger zede lijk peil der film
productie. Ik heb dikwijls fllmactricee, die
zelf moeder waren, hun kinderen hooren ver
bieden om zekere films te gaan zien. ZU
denken over die dingen natuurlijk net als
Iedere moeder.
Er is vaak beweerd, dat vrouwen het in
geen enkele kunst tot werkelijk groote
hoogte konden brengen. Maar ziehier dan
de ftlm. erkend als de achtste kunst en
de vrouw speelt er een domlneerende rol
in!”
eenige
dansen.
•Je weet wel, behalve juffrouw Long, ben jij
het eenige meisje, dat ik hier ken."
„Leslie zal je met genoegen introduceeren.
Paul Dampier met onge- bij wie ook, die in je smaak valt!" opperde de
- -lening Owenna en voelde zich heel deugdzaam
om deze opoffering. En haar acte van deugd
bracht haar de onmlddellljke belooning; want
nadat hl) zijn oogen had laten glijden over die
veelkleurige, joelende dansers die als kwistig
rondgestrooide confetti overal wervelend rond
fladderden, zei hU haar: „Ik verlang naar geen
introducties bü die onbekende dames. Als jü en voor verpleegster bel
uitgedacht en eenvoudig: Afspringen
randen vallen ring trekken et
landen. Dat kon een klein kind wel onthouden.
Maar onvoorwaardelUk de drie-seconden-vallen
afwachten, opdat het zich openende valscherm
niet door den staart van het vliegtuig gegre
pen werd.
Nadat de honderd kilogram zware «endwik
.Jacob" als doode last driemaal uit een duizend
meter hoog vliegende Fokker zacht per para-
Bestond deze heksensabbath uitsluitend
In de volksverbeelding, of berustte de over
tuiging hieromtrent op zekere, minder
nauwkeurig bekende feiten?
Vast staat, dat in de meest uiteengelegen
cultuurgebieden en in vrijwel alle tijden on
geveer dezelfde voorstelling wordt gegeven
van den Satans-cultus In geheime bijeen
komsten. Het is niet geheel onwaarschijn
lijk, maar onder voorbehoud aannemelijk,
dat deze voorstelling Inderdaad een grond
van waarheid heeft. In dit geval is, weder
om onder voorbehoud, aan te nemen, «int,
ook in de middeleeuwen zulke bijeenkom
sten hebben plaats gevonden en dat ver
scheidene veroordeelden, die hun mede
plichtigheid eraan bekenden, werkelijk leden
waren van geheime, satanlstische genoot
schappen. Aan bekentenissen, op de pijn
bank afgelegd, kan men echter in beginsel
geen waarde toekennen.
Bij een reeks processen, gevoerd in de
Dauphlné tusschen 1428 en 1477 gaf, onder
beschuldigingen vonden geloof bij de rech- tortuur. een groot aantal der 167 beschul-
ters. dlgden toe, tot een geheim genootschap te
ohute naar beneden gezweefd was lederen
keer had een kleine sptingbom op den „buik"
van Jacob na drie seconden vallen den ring in
werking gebracht en daardoor het scherm K»-
open cl wilden wij, piloten, zelf eens door het
wonderecherm naar de aarde gebracht worden,
Maar wie ons ons drieën zou de eerste zün?
Het lot besliste. Brink had het twijfelachtige
geluk met het scherm eerst uit een vliegtuig te
mogen springen. Maar Brink, die lange Zeeuw,
bekommerde zich niet om de twijfelachtigheid
van zijn geluk. HIJ was de echte valschermpl-
loot, koudbloedig, sterk en ietwat traag van be-
grln. (Dit laatste is een groot voordeel bü dit
beroep, want een mensch met snelheid van ge
dachten en eenige fantasie zou wel niet zoo on
doordacht zfjn geheele persoon aan een grooten
die door het geraas van de gesyncopeerde
muzikanten tot haar was dóórgedrongen. HU
protesteerde lachend: „Maar hoor eens, ik ken
die moderne dansen heelemaal niet!" Hat was
de vliegenier, hikr vliegenier.
„O, daar is hij! En komt zijn keus maken!
Als hij mü nu maar kiest!" dacht Gwenna,
trillend van opwinding en bijna ademloos van
verwachting. Plotseling schoot het door haar
hoofdje: „Maar hü weet niet, dat ik hier ben!
HU zal ml) niet herkennen aan die schoentjes,
die hjj nog nooit gezien heeft. Wat moet ik
doen?"
En eensklaps, als bü ingeving, wist zü. wat
ze doen moest.... Ja, natuurlUk, vleugeltjes
aan de voeten binden, dat zou hem het meisje
aanwljsen. dat zoo gaarne wilde vliegen!
Haastig rukte zU twee vleugeltjes van haar
kanten kraag af. Maar hoe ze aan de schoentjes
te bevestigen? Haar toevlucht nemen rot haar
krullen, zooals vrouwen met lange horen In
tijd van nood doen, en er eenige uit trekken,
was bulten kwestie: ze waren te kort. Ze
keerde zich tot haar vriendin met haar lange
zware haren, ditmaal stevig door een purperen
band vastgebonden, die ongeduldig op en neer
dansten op de maat der muziek.
„Leslie, gauw een haarspeld! Twee!” fluisterde
ze, griste ze uit haar hand en tegen haar
mauve zUden schouder leunend. lichtte
Gwenna eerst het eene voetje op en daarna
het andere en stak bij eiken nlel een glanzend
wit vleugeltje vast.
Het waren de gevleugelde hielen van Mer-
curius, den god der snelheid, waarop bet
De geschiedenis der heksenprocessen, wij
zelden het reeds, levert een der gruwelijkste
bladzijden uit de cultuurhistorie. Ze kan
slechts psychologisch verklaard worden.
Maar deze donkere bladzijde uit te spelen
tegen de Katholieke Kerk is onrechtvaar
dig. Het heksengeloof is ouder dan het Ka
tholicisme, dit geloof werd door de Refor
matoren gedeeld en het Het zich nog gerul-
men tijd na de Hervorming, ook en vooral
in Protestantsche streken, op tragische
wijze gelden.
gen en processen der veertiende en vijf
tiende eeuw? Charles Louardle ontschrijft
als volgt het begrip:
r r. O. A Harvey, makelaar in assuranties
[y| te Brighton, is de eigenaar van een
AVA hond, iets wat (dit zU terloops opge
merkt) In Engeland van weinig menschen ge
zegd kan worden. Want meestal Is hier de hond
de eigenaar van zUn meester. Mr. Harvey’s bond
heet Jlm. Volgens de „Daily Mirror", die ten
portret van Jim afdrukt, la hü gee* mooie
hond. ZUn witte vacht is doorschoten van lever-,
bruine vlekken; om een van zijn oogen Is even
eens een groote bruine plek, die zUn toch reeds
niet zeer edel gelaat iets scbelmachtigs geeft;
*Un hangooren zUn ongracieus.
Maar Jlm heeft een grooten geest. HU heeft
wat men van weinig menschen getuigen kan
een zeer grondige kennis van alle verkeers-
aangelegenheden. Als hU spreken kon (maar
zoo ver heeft hU het nog niet gebracht) zou hU
u alles omtrent de omnibussen en bus-conduc-
teurs van Brighton kunnen vertellen.
HU heeft dan ook gedurende <0n lang en on
besproken leven heel wat ritten gemaakt. Dag
in. dag uit immers reed hU met Mr. Harvey
naar diens kantoor en ook vergezelde hU door
gaans zjjn meester als deze in de uitoefening
van zUn beroep bezoeken aflegde.
Maar Jlm is niet zoo jong meer als vroeger.
Wanneer men, als hond, zUn zevende levensjaar
voltooid heet*, dan begint men aardig op te
schieten, en legt het dus graag wat rnatiger aan.
Mr. Harvey' heeft de allerakeligste gewoonte
zich vroeg in den morgen naar zijn kantoor te
begeven, en Jim is dan nog met geheel uitge
slapen. HU laat zjjn meester dus alleen de deur
uitgaaf! en komt later „achterop”.
NatuurlUk kent hU den weg, maar -'aarom
zou hU dien geheel afloopen? HU betaalt toch
óók belasting (zUn metalen kwitantie hangt om
zijn hals) en heeft dus recht op een bus of tram.
HU springt dus over het hek van Mr. Harvey's
tuin en draaft den weg af tot aan de eerste
halte, waar bussen „op veftoek" stoppen. HU
wacht tot er een aspirant-passagler opdaagt, en
gaat bij dezen staan. Komt de b’is aan, dan
springt hU er snel op en klimt het trapje op,
dat naar het „deck” (de verdieping, welke de
meeste Engelsche bussen hebben) voert. Soms
merkt de conducteur, die zjjn aandacht aan den
passagier schenkt, Jlm in het geheel niet op;
soms denkt hü, dat Jlm bü den passagier hoort
Maar de meeste conducteurs kennen Jlm en
„doen een oogje toe”.
Zijn er weinig reizigers op t „deck” van den
bus, dan neemt Jlm plaats op een der banken
en kijkt wat uit het venster. Maar zoodra hü
Iemand de trap hoort opkomen, verbergt hü
zich onder de zitplaatsen. Het is dan ook meest
al in deze positie, dat hü het laatste deel van
den rit volbrengt. Bü de laatste halte vóór Mr.
Harvey’s kantoor staat hü op, snelt de trap af
en rent het gebouw binnen.
Hoe hü, onder een bank liggend, weet, dat hü
aan zün bestemming aangekomen is, blüft een
geheim voor een teder. Waarechljnlük heeft
Jim’s uitgebreide kennis op het gebied van om
nibussen en andere verkeersproblemen zijn in
stinct en zün reuk-orgaan nog niet ondermünd!
lap hangen).
Wjj bonden nu Brink de parachute op zjjn rug
en legden hem alles nog eens precies uit. Om
hem echter niet af te leiden met allerlei on-
noodlge dingen, vertelden wij hem niet, dat
hü na den sprong drie seconden moest wach
ten. om uit de omgeving van het vliegtuig te
geraken, maar alleen: „Klaas, je springt en
telt drie seconden, zoo: een én twintig, twe^
en twintig, drie en twintig, begrepen. Brink?
En dan bü drie en twintig, eerder niet, trek
Je aan den ring, vooral niet eerder, je begrijpt
het wel, hè?” Brink dacht na en toen her
haalde hü: .Ja, Ik tel drie seconden, een en
twintig, twee en twintig, drie en twintig
linkerschouder, ring trekken! Nu, vooruit, dan
maar de lucht in!’ Wü pompten hem nog
eens in: „Op duizend meter springen, tellen,
trekken, rest volgt vanaelf.”
Klaas, Karei en ik atügen In de cabine
van de Fokker, Frits de Groot zit aan het
stuur. Willem Bakker roept ons nog een geluk
kige vlucht toe.. AUes ia goed In orde. Snel
brengt Frits de „kist” op duizend meter hoogte.
Brink staat In de deuropening van de cabine,
wü achter hem. Zoo, nü! Hier moet hü er uit.
opdat hü op een geschikte plaats kan neerko
men. „Klaas er uit!" Brink, de vliegeniersbril
reeds voor zün oogen. draalt zich om. en steekt
zün ton* tegen ons uit. Dan gaat hü ge
hurkt zitten en springt met een klein afzeije
et geloof aan booze toovenaressen
stamt niet uit de christelijke middel
eeuwen. doch het „magisme” was
In de heidensche oudheid be
en het aanwenden van „zwarte
werd door de Joodsche en de
Romelnache wet met den dood gestraft. In
de vroege middeleeuwen bestreed de Kerk
met kracht het heksengeloof. Maar in de
dertiende eeuw schijnt die houding te ver
anderen. De kerkelijke Inquisitie begint slch
met aanklachten wegens hekserij te be
moeien, juist In denzelfden tijd, waarin het
woord .Jieks”, vermoedelljk vanuit Zwit
serland een algemeene verbreiding vindt
over het Dultsche taalgebied.
naar het Slade-Instituut gevolgd, om er beeld
houwen te leeren en had haar reeds tweemaal
ten huwelijk gevraagd.
De groote, lenige Jongeman hield Leslie boven
haar slanke heupen omvat met Mjn inutatle-
panter-klauwen. Leslie walste, haar handeh om
zün hals geslagen. Plotseling echter, met een
achterwaartsche beweging van hoofd en lichaam,
wrong zü zich uit zün greep en danste met de
palmen van haar handen tegen de zijne ge
drukt. De maat der muziek veranderde en on-
mlddellük harmonieerden hun bewegingen er
mee. Op het glanzende linoleum bewogen zich
de lenige figuren van Monty en Leslie. aJs één
zwartmauve gedaante, zóó zwierig en gracieus,
dat zü bulten küf de best bü elkaar passende
dansers van dien avond waren.
.Misschien wel een paar voor levenslang!"
dacht Gwenna.maar neen, toen zü langs
haar heen dansten, zag zü de cynische uit
drukking van de zwarte oogen en niettegen
staande de luide muziek, ving zü duidelijk
Leslie's woorden op: „Hou toch je mond! Niet
praten als je danst, beste Jongen! Dat bederft
alles. Walsen kun Je. maar van intere^jant
praten heb Je geen slag, dus mondje dicht.
Monty!"
De jongeman protesteerde stotterend: Jk....
Ik.... zeg....” Maar Leslie danste door, sen
der verder notitie van hem te nemen er. over
zün schouder heen lachte sa eens vrlendelük
tot Gwenna, die tuurde en tuurde naar dit voor
haar nieuwe tooneeltje....
Pietje gilde van pün en angst. „Hou op,
gilde hü, „waarom slaat u mü zoo?” De
man gaf hem echter geen antwoord en gaf
hem een duw, waardoor hü In den stal te
recht kwam- Daarna werd hü door een
deurtje geduwd en hü kwam in een. klein
donker hokje terecht, waar allerlei rommel
en leege doozen en blikken stonden. Daar
zag hjj Wletje, die Ijverig bezig was om pa
pier te vouwen.
dat Ik het was? Ik dacht, dat je me daarom
Juist ultgekoaen had.... ik bedoel, ik dacht,
dat je....”
„Neen, ik wist niet, dat JU het was. Ik dacht
er geen oogenblik aan, dat het jouw voetjes
waren!" zei hü met zün lieve, zachte basstem,
en vervolgde, met den stroom dansers mee
voortwandelend, tot haar groote voldoening:
„Ik liet mijn keus op Jouw voetjes vallen,
omdat ik ze de mooiste en liefste vond." Hü
constateerde dit als een simpel feit, zonder
een zweem van vleierij. Maar dit waa het
eerste compliment, dat hü haar gemaakt had
en ze zweeg, overmand door een volmaakt ge
luk. Zelfs onder het walsen met hem, met zyn
arm om haar regenboogkleurige volle geslagen,
koesterde zU den wensch om
alleen te kunnen overwegen en te genieten,
wat hü zooeven gezegd had: HU vond haar
voetjes de mooiste en liefste!
Aan het eind van de wals vroeg hü. of ze
nog eenige nummers met hem zou willen
Dit feit wordt aan verschillende oorzaken
toegeschreven. AHereerst wijst men op de
snelle en groote toename van bjjgeloovige
voorstellingen in Europa, ten gevolge van
het verkeer met het Ooeten, speciaal de
kruistochten. Als bijzondere factor geldt
hierbij de verbreiding der Joodsche, Kabba
listische en Arabische geheimleeren; vervol
gens de opvatting der Katharen over het
principe van het kwade, die eveneens door
Oostersche meeningen beïnvloed way. Het
Katharisme was vooral verbreid In Zuld-
Frankrijk en hier zijn ook op het einde der
dartiende eeuw heksenprocessen, het
tafrijkst. 7 -
Een andere aanwijzing In deze richting
geeft het voorschrift van paus Alexander IV, schen aard hebben bestaan, weinig grond is.
volgens hetwelk de Inqulsiteuren zich niet
met aanklachten wegens hekserij zouden in
laten, tenzij vaststond, dat de beschuldigde
een kettersche gezindte was toegedaan:
,jüsl manifeste saperent haeresim". Dit
voorschrift dateert uit 1260.
Wü herinnerden reeds aan het heksen
geloof der „heksen” zelf, waarmede men
bij de beoordeellng rekening heeft te hou
den. Klaarblijkelijk hebben er. lieden be
staan, die zich vermoedelljk onder invloed
van het Katharisme uitgaven voor be
gunstigden door den Booze, en die leerden,
dat zij aan hun omgang met het beginsel
des kwaads bijzondere krachten ontleenden,
waardoor zij in het gewone verloop der
natuurwetten konden ingrijpen.
Het is zelfs niet onwaarschijnlijk, dat deze
lieden zich hebben georganiseerd In ge
heime genootschappen. Bij een massa
proces der Inquisitie te Toulouse in het Jaai
1335 „bekenden” twee oudere vrouwen, maar
de bekentenis werd door foltering afge
dwongen en heeft dus zeker geen volle
bewijskracht, dat zij hadden deelgenomen
aan den z.g. „heksen-sabbath”, dat zij op
die bijeenkomst den Booze hadden aanbe
den, dat zij zich hadden overgegeven aan de
ontucht, welke de Booze van hen eischte,
FMe vervolging
Het hevigst heeft de heksenvervolging
gewoed In de 15e eeuw, toen ook In Neder
land, echter alleen voor de wereldlijke
rechtbank, talrijke heksenprocessen werden
behandeld, grootendeels met ongunstlgen
afloop voor de beschuldigden. Paus Innocen-
tius VUI bekrachtigde in de bulle „Summls
deslderantes affectibus” van 5 December
1484 d£ opvatting der inqulsitoren, dat aan
klachten wegens hekserij wel degelijk
rechtsingang moesten vinden bij de Ker-
kelljke Rechtbank. De Paus grondde die be
krachtiging op de overweging, „dat in
eenige streken van Duitschland zeer vele
personen van beiderlei geslacht van het
christelijk geloof zljn^ afgevallen,
juffrouw Long mü maar met eenige dansen
genoegen willen doen!”
Het scheen het eenvoudige landmeisje bijna
te heerlijk om waar te kunnen zün, dat zü
hem niet behoefde te deelen met één van die
gevaarlijke, zoo bekoorlüke Londenache meis
jes, uitgezonderd natuurlUk haar boezemvrien
din Leslie!
Gedurende de pauze gingen ze naar Leslie,
die dicht bü bet orkest stond. Onder bet
groepje, dat haar omringde, bevond zich ook de
Morrtsdanser, die 'n vriendschappelijke woor
denwisseling voerde met Hugo Swayne in zün
lappendeken en verklaarde: .Juffrouw Long
heeft mü de helft van de dansen beloofd, al
een week geleden, beste kerel, of nog langer."
Ja, Leslie scheen voor eiken dans geënga
geerd te zün en voor eiken extradans. Ze
schudde beslist weigerend het hoofd, en zei
met een blik over haar schouder naar Paul:
„Het spüt me wel, münheer," met een vluchtig
grinnlkje aan Gwenna’! adres. Bü de eerste
schetterende klanken van het volgend nummer,
verdween ze al ronddraaiend met een jonge
man, die z#r kunstig als een zwarten penter
verkleed was Door de pause waa er een leegte
op den dansvloer ontstaan en terwijl het orkest
een herhaling van de laatste wals ten beste
gaf. dansten de zwarte panter en de slanke
gestalte in mauve tuniek alleen....
Gwenna. die het rondzwevende paar naoogde,
herkende hem als Monty Bcott. den zoon van
den Angllkaanschen deken, die medisch student
aan het hospitaal
vlucht Brink achterna. Kareis hand knüpt in
mijn arm. Wü houden onzen adem in. .Jacob”
Is driemaal prachtig geland en nu? Klaas Brink?!
Ik denk aan den altijd gereedstaanden ambu-
lancewagen.Steeds kleiner wordt
puntje.
Daar heel
plotseling, als een
vaan fladdert de
lichte parachute
in de lucht, gaat
rond staan,
zweeft. Verlicht
halen wü adem.
Het valscherm
blüft naar de aarde zweven. Een seconde later,
vlugger dan we denken, staat Brink veilig op
den grond. De parachute opende zich op het
laatste oogenblik en remde den waanzinnig snel
len val. Wü zien Brink zün gordel afgespen. Wü
landen. Ik ging büna op mün hoofd staan van
vreugde, en Brink lachte gemoedelltk. Een wind
vlaag jaagt den nu van zün last bevrijden, vorm-
looeen zak In de telegraafdraden.
„Wat heeft die Zeeuw een zenuwen!” zeg ik
tegen Karei.
..Brink, jongen, gefeliciteerd! Wat was er toch
met dat scherm aan de hand? Waarom ging het
niet meteen open?” vraagt Frits de Groot
.Ja, dat is moeilük met soo*n ring!” antwoordt
hü. „Toen ik uit bet vliegtuig gesprongen was
en naar beneden viel, grüp Ik naar mün linker
schouder, en de ring Is er niet! Ik grijp rechts,
bü mün heup, bü mün knieën, bü mün hielen,
maar de ring is weg. Drommels, denk ik! Ik tast
nog eens rond en warempel, daar zit me die
ring boven op mün schouder, hü was verscho
ven. En met dat ik den ring pak. begin Ik te tel
len een en twintig, twee en twintig, drie en
twintig en trek open was de paraplu!”
„Idioot, bü vier en twintig zou Je op bezoek
bü mageren Hein zün geweestI" brulde Frits da
Groot.
uit de machine, in dé ruimte. Wü küken hem
na. Hü glüdt langs het vliegtuig dan naa’
beneden. Hü valt snel, wü kunnen hem dulde-
lük volgen. Nu hangt hü met zün hoofd
beneden en duikt naar de aarde.
op ’t laatst nog maar
la. oi
Aï T A D °P blad ^J11 ingevolge d« ▼ereexeringsvoorwaarden tegen E* levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door 17 *7Kn een ongeval met 9^0 verttea van een ham
/A I sl n J w I_a O ongevallen veraekerd voor een der volgend* ultkeerlngen JF g wVFa“ verlies van belde armen, belde beenen of beide oogen X f *JVF»“ doodelijken afloop 1 een voet
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
dlgden toe, tot een geheim genootschap te
Blijkens zijn tractaat „De demonlbus” in bebb«n behoord en aan geheime bijeenkom-
de „Quaestlones de quodlibet” was ook de sten h«bben deelgenomen. Te Arras werd
H. Thomas van Aquino overtuigd, dat de'*-
mogelijkheid van persoonlijk geslachtsver
keer tusschen duivelen en menschen bewe
zen was.
In Duitschland werderi in 1225 en in 1275
toovenaars tot den brandstapel veroordeeld,
doch inqulsltie-processen uit de 13e of 14e
eeuw zijn er niet bekend.
Hoe komt het, dat Juist in de tweede
helft der dertiende eeuw het heksengeloof
zoo toeneemt en dat ook de Kerk maatrege
len gaat nemen?
bet gefluister van het half dozüntje
•2eg. nu begrüp ik, waarom je wilde uitleg
gen, waarom je scharlakenrood ten voeten uit
b*d uitgekozen.” zei een cametje. als Jlroolsch
boerinnetje gekleed, tot haar buurmeisje dat
tvueachtige rose hoepelrokken om zich heen
Het deinen.
..O ja, natuurlUk bedoelde JU niets te zeggen:
Je voeten spreken voor zichzelf 1’ beet deze
terug.
JBt..?.l Je moet eerlük doen, hoor, en aan
Je stem niet laten merken, wie je bent!” sei
