ONS BLAD
D
Minister Steenberghe heeft
ontslag gevraagd
I
I
De ontzettende aardbeving in
Britsch-Indië
Het nieuws van heden
Portefeuille Soc.
Zaken
Volksstemming in
Zwitserland
Prof. dr. H. C. Gelissen volgt hem op
VEERTIG DUIZEND
DOODEN
HET ÉCHEC VANDEN.R.A.
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
I
I
I
I
Aanpassing van het maatschappelijk leven door
verlaging der vaste lasten alleen door
devaluatie te bereiken
Crisis-initiatief vsrworpan
Minister Steenberg he
Deed
Het relaas van een
ooggetuige
Brand te Quetta gebluscht
Prof, dr. ir. H. C. Gelissen
De nieuwe Minister
Zandstormen
Verkiezingen Algem.
Raad van de Seine
Nachtelijke oefeningen
in Kent
Staat van beleg te Quetta afg<
kondigd, daar men inval van
roofzuchtige stam
men vreest
Bij de overstroomingen in
Nebraska en Kansas
Mr. Slingenberg (V.D.)
aangezocht
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Aanslag op president
van Uruguay
PAYGLOP3
ALKMAAR
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
MAANDAG 3 JUNI 1938
Betooging van de
Heimwehr
Het Weer iiiHiiinminHimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiii!:
I
f
1
Hearstpers valt Roosevelt aan
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55 cp.regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
^50 menschen om het
leven gekomen
H
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
^VXVk\\kUUUIIU17I////Z4M^
e minister van Eco
nomische Zaken,
Mr. van Steenberghe,
heeft aan H. M. de Konin
gin ontslag uit zijn ambt
verzocht.
Naar aanleiding van dit
verzoek wordt het volgen
de medegedeeld:
Het kabinet was en is
eenstemmig van oordeel,
dat de nood van den tijd
verdere aanpassing nood
zakelijk maakt en dat die
aanpassing moet worden
nagestreefd, zoowel in het
maatschappelijk leven als bij de publieke financiën,
zich ten aanzien van het ingediende bezninigingsontwerp
geen enkel verschil van meening voor, zulk meeningsverschil
ontstond wel bij de vraag langs welken weg de aanpassing in
het maatschappelijk leven moest wordten nagestreefd.
Terwijl het Kabinet in zijn grootst mogelijke meerderheid
van meening was, dat beproefd moest worden de aanpassing
en met name de verlaging van lasten door speciale maatrege
len te verkrijgen, was minister Steenberghe van oordeel, dat
alleen devaluatie hiertoe zou kunnen leiden. Volgens hem
kan de aanpassing in het maatschappelijk leven, welke den
verderen teruggang van het bedrijfsleven moet tegengaan,
onder de huidige monetaire en economische verhoudingen
alleen langs den monetairen weg verkregen worden.
Waar terzake overeen
stemming niet te verkrij
gen was en minister
Steenberghe zich niet kon
neerleggen bij het gevoe
len van de overige leden
van het Kabinet, gevoelde
hij zich verplicht, aan
H. M. De Koningin ont
heffing uit zijn ambt te
verzoeken.
Een dezer dagen is de be
noeming te verwachten
van Prof. Dr. Ir. C. J. H.
Gelissen.
Vermoedelijk zal de
overdracht van het Depar
tement a.s. Donderdag
plaats vinden.
-
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG No 201
barometerstand:
7474
AansU< op president Tem van Urafnay.
Naar wij
o o
=w
Bruno Mussolini, de zeventienjarige zoon van den Duce, heelt zijn brevet gehaald.
Hij is de jongste piloot van het Italiaansche vliegerscorps
▼•m. 4.44 onder 4.14 Ucht
nt, 5.07 onder
NEW YORK. 3 Juni. (Reuter) De breuk tus-
schen president Roosevelt en de Hearst-pers
schijnt thans volkomen te zUn.
De Heartspers heeft een artikel opgenomen,
waarin wordt geschreven, dat Roosevelt, on
grondwettig, meer macht heeft dan een consti
tutioneel vorst in Europa, en practise!) evenveel
als een Europeesch dictator.
tot
bedroeg
tot 50.
MONTEVIDEO. 3 Juni (Reuter). De presi
dent van Uruguay. Gabriel Terra, is bij een
aanslag op zijn leven gewond.
De aanslag had plaats, terwijl de president
een feest in het hippodroom bij woonde, tereere
van president Vargas van Brazilië, die op bet
oogenbllk een bezoek aan Uruguay brengt.
VeerUgdaizend dooden bjj de aardbeving ta
Britech-Indië.
hun
het
BERN, 2 Juni (Reuter). Het crisis-initia
tief is verworpen met 556.000 tegen 426.000
stemmen.
Het b aanvaard door vier en afgewezen
door 18 Kantons.
Het percentage kiezers bedroeg 44 pet.
WEENEN. 3
heeft gisteren
Schoenbrunn
Referendum in Zwitserland) hot ng. crisisini
tiatief verworpen.
Ir. Damme gehuldigd; koninklijke ooderschei
ding verleend.
De ontvoerde Jongen uit Tacoma weer aan do
ouders teruggegeven.
Razzia op verwaarloosde kinderen ia de Sovjet
unie.
ORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
nig verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand: 7452 te Jan
Mayen.
Laagste
Valentis.
Zon i
op 9.'
Dultech memorandum inzake het Fransch-
Russisch pact te Rome, Londen, Pirjji en Brus
sel overhandigd.
Resolutie van bet R. K. Werkliedenverbond In
zake het Besuinigingsentwerpmeening van het
Chr. Vakverbond.
Naar uit Londen wordt gemeld, bedraagt
het aantal Engebchen, dat bü de aard
beving om het leven It gekomen, 250.
De Indische regeering deelt mede, dat de
stad Quetta met den aardbodem gelijk b
gemaakt; er bestaat geen hoop meer nog
levenden te vinden.
Inlandache stammen, die een plunderings-
tocht door het getroffen gebied poogden te
maken, werden door bombardementsvUeg-
Het betreft hier een zgr. Inltlatlef-voorstel,
dat was uitgegaan Am de vakvereeniglngen, de
soclaal-democraten. de persoueelsbonden en
dergeljjke organisaties, en dat door rond 335.000
stemgerechtigde personen onderteekend was.
Het voorstel had oa. ten doel een loonsver
laging voor werknemers te verhinderen. Van de
groote politieke partijen hadden de Vrljzlnnig-
Democraten en de Kathollek-Conservatleven
zich tegen het voorstel uitgesproken, de Socl-
aal-Democraten ervoor.
De tegenstanders van het voorstel waren van
meening, dat de voorgestelde wijziging in de
grondwet het economisch leven dreigde te so-
ciallseeren en een devaluatie zou meebrengen
van den Zwitaerschen franc.
De uitslag der stemming van heden duldt
dus den wU aan van het Zwlteersche volk om
zijn tradities en zijn valuta te verdedigen.
De brand In de hoofdstraten van Quetta is
gebluscht. Onder leiding van militairen tracht
men thans de honderden menschen te bergen,
die nog onder de pulnhoopen liggen.
De staat van beleg Is afgekondigd, omdat men
vreest voor een inval van de roofzuchtige
grensstammen.
Ook verder in Beloetsjlstan wordt het red
dingswerk met koortsachtige haast voortgezet.
met anderen, het initiatief voor de oprichting
van de volgende instellingen: een laboratorium
voor de bereiding van anallne-kleurstoffen; den
cbemischen-technlschen raad voor de wassche-
rU-Industrie; de Njjverheldscommissle te Roer
mond en dan nog tal van Inrichtingen.
De heer Gelissen schreef het eerst over co
ördinatie, zoowel in het personen- en goederen
verkeer als In het euergleverkeer en bepleitte
de Instelling van een energleraad. HU Is tevens
een warm voorstander van een goede en inni
ge samenwerking met België, waar hU menig
maal in zUn publicaties op aandrong.
De heer Gelissen heeft zich vooraf bewogen
op economisch-technisch gebied. Hij is lid van
talrijke economische en technische commissies.
Prof. Gelissen is de grondlegger van het eco
nomisch regionalisme In Nederland. In woord
en geschrift heeft hU zUn systeem (gedecentra
liseerd, maar centraal-nationaal georiënteerd)
voor de normalisatie van kapitaal en arbeid
verdedigd.
Voorlooplg kan het spoorwegverkeer slechts
over een spoor worden gehandhaafd, omdat de
bruggen op het traject gespaard moeten worden.
Bovendien kan de schade aan de spoorlUnen
niet snel worden hersteld, aangezien de meeste
arbeiden om het leven zUn gekomen.
Een ordonnance-officler, welke Zondagavond
uit Quetta te Sibl is aangekomen, deelde het
SIMLA, 3 Juni (Reuter). Het aantal
dooden bjj de aardbeving in Be-
loetsjistan bedraagt volgens een
niet-officieele raming 40.000. Hier
van zyn alleen in Quetta 26.000 per
sonen om het leven gekomen.
van welingelichte zijde
vernemen, staat bet thans vast, dat
minister Slotemaker de Bruine zjjn
portefeuille voor Sociale Zaken zal
verwisselen voor Onderwijs, welke
hjj thans ad interent beheert. De
onderwijs-specialisten in V.D.-krin
gen konden wegens hun leeftijd be
zwaarlijk worden aangezocht.
Voor de portefeuille voor Sociale
Zaken is aanvankelijk gevraagd
Prof. Mr. A C. Josephus Jitta
(V.D.) die echter bedankt beeft.
Thans is aangezocht Mr. M. Slingen-
berg, Vrijzinnig-Democratisch Wet
houder van Haarlem.
DENVER. 1 Juni (Reuter). Het aantal men
schen, dat bU de overstroomingen in Nebraska
en Kansas om het leven is gekomen, wordt op
350 geschat. Alle hulzen zijn weggeslagen. Oog
getuigen meldden, dat zU alleen In de over
stroomde straten van St. Francis (Kansas) 33
lüken zagen drUven. Vele menschen hebben zich
dagenlang aan de uit het water stekende daken
en boomen vastgehouden, tot zjj eindelijk waren
uitgeput en door den stroom werden meege
sleurd.
gericht, zeven vliegtuigen met artsen
pleegsters kwamen den medlschen staf
sterken.
Aangezien de aardschokken nog steeds voort
duren, vreest men, dat de burger-bevolklng ge
heel geëvacueerd zal moeten worden.
Zaterdagavond Is de electrische stroom
voorziening weer hersteld; de waterleiding is
vernield, doch de pioniers van het leger zorgen
voor de watervoorziening.
Alle toegangen tot de stad zjjn door cavalerie
en motor-troepen afgezet, teneinde nieuwsgie
rigen en roovers op een afstand te houden.
Foto van een der mooiste gebouwen
van het stadje Quetta, dat geheel is
verwoest
Juni. (Reuter). De Heimwehr
in de tuinen van bet kasteel
een betooging gehouden ter
herinnering aan Met 1933, toen Dollfuss en
Starhemberg den eed van trouw aflegden op
het nieuwe OootenrUk.
Nadat in de open lucht een H. MIs was
opgedragen, en Prins Starhemberg en Majoor
Fey een redevoering hadden gehouden vond
een défilé plaats van 10.000 Hetmwehr-mannen
Drie Inheemscbe militairen in bergterrein NJ
Fajakoembo (N.-L) vermist.
De Remavi te Den Helder
Deckers geopend.
Commissie Ingesteld
M -hsMtel.
Voetbal: RJE. Nsdsrfsnd wtei te HeemsMg
met 6-2 van R.K. België.
Omtrent de loopbaan van den nieuwen mi
nister van Economische Zaken kan o.a. het vol
gende worden medegedeeld;
Prof. Gelissen werd 16 Mel 1«5 te Venlo ge
boren en studeerde aan het Progymnaslum te
Venlo en de H. B. 8. te Rolduc, daarna aan de
Technische Hoogeschool te Delft, te Charlotten
burg en te Londen. HU deed op 1 Januari 1917
(met lof) zUn examen voor scheikundig inge
nieur aan de Technische Hoogeschool te Delft
en promoveerde vanuit de practUk, eveneens
met lof, aan de Technische Hoogeschool op 1
September 1935 tot doctor In de technische we
tenschappen. Reeds voor zjjn ingenieursezamen
was hU hoofdssistent van de chemische tech
nologie aan de Technische Hoogeschool, daarna
bedrUfslngenieur aan de Vondelingenplaat te
Schiedam, aan de metaaldraadlampen-fabireken
te Tilburg en vervolgens directeur der super-
phosphaat- en zwavelfabrleken Koenen en
Schoenmakers te Uden en Veghel.
Van 1930 tot ’28 was hU als hoofdingenieur
zoowel in Nederland als in het buitenland werk
zaam In bet concern Noury en van der Lande.
Van 1936 tot 1930 was hU directeur der N. V.
BSectro-cbemlsche Industrie te Roermond, welke
fabriek een dochter-fabriek is van bet concern
Noury en van der Lande.
Sedert Augustus 1930 is hU dlrecte-ir der N. V.
Provinciale Limburgsche Electrlciteltsmaat-
schappU en tevens buitengewoon hoogleeraar in
de industrieleer aan de RJC. Handelshooge-
school te Tilburg.
HJJ nam, betzU alleen, hetzU In samenwerking
In verband met de N.R.A. waren door en te
gen de regeering 411 zaken aanhangig gemaakt.
Thans heeft president Roosevelt met het oog
op de beslissing van het Opperste Gerechtshof
goedgekeurd, dat deze zaken verder blUven rus
ten.
William Green heeft wederom gedreigd met
stakingen in het geheele land. Indien de onder
de codes geldende werktijden en lootten niet
door de werkgevers gehandhaafd worden, en
heeft als voorzitter van de American Federation
of Labor, den Raad van bet Vakverbond bU-
eengeroepen, ter bespreking van de situatie, ont
staan door de uitspraak van het Opperste Ge
rechtshof. De zitting zal plaatsvinden op Don
derdag 6 Juni as. en Green kondigde aan. dat
het bedrijfsleven op het punt staat, terug te
keeren naar het stadium van den strijd ,jnet
hand en tand".
LONDEN, 1 Juni (Reuter). In den afgeloopen
nacht zUn In Kent oefeningen gehouden tegen
luchtaanvallen, nabU de dokken van de Brit-
sche marine.
Te 2330 werd met sirenes en raketten een
waarschuwlngssein gegeven, het geheele ver
keer werd stilgelegd en de schepen moesten de
lichten dooven. De oefeningen duurden een half
uur.
MINISTER STEENBERGHE HEEFT ONT
SLAG GEVRAAGD ALS MINISTER VAN
ECONOMISCHE ZAKEN. PROF. GELISSEN
VOLGT HEM ALS ZOODANIG OP.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
meest Zeid-Westelijken wind, swaar be
wolkt met tijdeltjke opklaring, waarschijn-
lijk regenbuien met kans op onweer, wei- 5
op v m. 4.46 onder 4.14 Ucht
.40 Maan op T.m. 5.07 onder
n_m. 1049
Eerste kwartier 9 Juni
nHIIIIIIIHNIinHIllllllllllllllllllllllllHIIIIIHIIIIIIIIIItlIlllllllllllllllllli^
De eerste vluchtelingen, die uit Quetta te
Lahore zUn aangekomen verklaren, dat 90 pro
cent van de bewoners van de lager gelegen
wUken zUn omgekomen, van de overige 10 pro
cent is 5 procent gewond en de anderen zUn
ontkomen.
Het eerste teeken van de aardbeving was een
sterk onderaardse!) gerommel, waardoor de
menschen werden gewekt, onmlddellUk daarna
kwam een sterke schok, waardoor de woningen
als kaartenhuizen In elkaar stortten. Toen de
dageraad aanbrak bood de stad een aanbik,
welke alleen de sterkste naturen van de Inlan
ders konden aanzien, de meesten waren half
krankzinnig door de verwoesting en het verlies
van bun familieleden en vrienden.
BUREAUX: HÖF 6, ALKAUArV
Talofoon Administratia 4330, Radactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar t f f 2.—
Voor buiten Alkmaarf 2.85
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De eerste aardstoot Vrijdag duurde 30 secon
den, hierdoor werden de geheele binnenstad en
de dorpen ten zuiden van de stad vernield.
Bovendien stortten het ziekenhuis, het paleis
van den commissaris van den gouvemeur-gene.
raai en diens staf in. Verder werd het militaire
vliegveld geheel vernield, geen steen bleef hier
op den andere.
Ten tUde van de aardbeving werd Juist een
nachtoefenlng door de militairen van het gar
nizoen gehouden. Deze werd onmlddellUk afge
broken en de militairen werden aan het red
dingswerk gezet.
De soldaten hebben bU het reddingswerk be-
wonderenswaardige prestaties volbracht; een
officier heeft 42 levenden weten te bergen.
Het werk werd bemoeilUkt, doordat alle
ziekenauto's van de civiele diensten bulten ge
bruik waren gesteld door beschadiging.
Vrijdag werden verkennings-patjouiUes uitge
zonden, die ontdekten, dat over den Bolan-pas
nog verbinding bestond. Indien ook deze ver
binding verbroken was, zou de ramp nog veel
grooter zUn geweest. Verder bleek, dat tot
Kalast, alle dorpen waren vernield, evenals de
stad Mastung.
Op den eersten dag reeds waren 200 vracht
auto’s In gebruik om de gewonden te evacuee-
ren; de dooden werden met muilezel wagens van
het leger weggebracht om verbrand te worden.
Duizenden inlanders werden In een kamp op
de renbaan ondergebracht. Momenteel werden
dagelUks 50.000 personen door het leger van
voedsel voorzien.
Tot Zaterdagavond hadden de militairen
2'"7 lijken van Inlanders begraven of verbrand.
hlerbU komen nog drieduizend, die door hun
eigen landslieden reeds waren verbrand.
Het militaire hospitaal behandelde den eer
sten dag 3500 personen, hoewel het slechts ac-
comodatie voor 400 personen biedt.
Gelukkig is het gebouw niet ernstig bescha
digd.
Den tweeden dag werd een noodhospitaal in
gericht, zeven vliegtuigen met artsen en ver-
ver-
Vanult Quetta sUn hier vier treinen met
vluchtelingen aangekomen; aangesien het fa
milieleden van bewoners van Quetta verboden
is vla Sibl naar Quetta te gaan, spelen zich bü
de aankomst van de treinen met vluchtelingen
hartroerende tooneelen af.
Op de vraag aan de vluchtelingen hoe
familieleden het maken, klinkt meestal
antwoord: ,2U leven niet meer.**
De watervoorziening in Quetta Is stopgezet;
gebrek aan levensmiddelen is niet te vreezen,
er Is een trein met levend vee naar de stad
gezonden en daar goed aangekomen.
8IBI (Britech Beioetejlstan)3 Juni
(Reuter). Zondag heeft .hier een hevige
zandstorm gewoed, welke vennoedeltjk in
verband staat met de aardbeving. De zand
storm maakt het ónmogelijk naar Quetta to
vliegen.
Omtrent den aanslag wordt nader gemeld, dat
de dader een zekere Bernardo Garcia is, lid van
de onafhankelUk-natlonallstische partij, oud-
parlementslld van deze pertU en oud-dlrecteur
van de spoorwegen. HU naderde den president
op het oogenbllk, dat deze met president Vargas
naar een diner ging. Van zeer nabU loste htj
een revolverschot op den president, waardoor
deze licht aan het been werd gewond. Onmld-
dellUk stortte hU zich op den dader en sloeg hem
het wapen uit de hand.
Garcia trachtte te vluchten, doch werd door
de omstanders g^repen en afgeranseld. Na zUn
arrestatie poogde hU zelfmoord te plegen, doch
dit mislukte, hu slaagde er slechts in zich te c
wonden.
Terra is niet ernstig gewond, in den avond
woonde hU reeds het souper bij. dat president
Vargas op den kruiser „Sao Paulo” aanbood.
PARIJS. 3 Juni De Generale Raad van *t
Departement van de Seine bestaat, behalve uit
de 90 ParUsche gemeenteraadsleden, uit 50 ge
kozenen uit de gemeenten rondom Parijs.
Gisteren zijn hiervoor de verkiezingen gehou
den, die een communistische overwinning
resultaat hadden. Het aantal zetels
vroeger 40, doch Is thans uitgebreid
Hiervan veroverden de communisten er 29. of
19 meer dan zU tot nog toe hadden. De socia
listen, die wederom een eenheidsfront met de
communisten hadden gevormd, wonnen slechts
twee zetels en hebben thans in totaal In den
Generalen Raad zeven zetels, terwUl «U er vroe
ger acht hadden. De neo-soclalisten en de on-
afhankelUken kregen leder 2 zetels, de radl-
eaal-sociallsten verloren hun 3 zetels, de links
republikeinen handhaafden zich op 6 en ook
de overige groepen bleven gelUk.
