DER NIEUWE LUX
Bij Partijbestuur ingediend
DE NIEUWE LUX
Program der R.K. Staatspartij
I
De Abessinische
kwestie
De R.K. Staatspartij wil zijn en blijven de
zuiver staatkundige vereeniging der
Katholieke Nederlanders
Haar beginselen en richtlijnen
VERWERPING VAN ALLE
DICTATUUR
l
n
d
N GROTER PAK VOOR
HETZELFDE GELD
KOUD WATER Doorbet oplossen
9
o
DONDERDAG 13 JUNI 1935
4
Het incident van 4 Juni
aatl
3
Staatsdoel
9
Staat
Algemeene richtlijnen
v
doel
Wezen
Buitenlandsch beleid
l
Staat en gezin
Binnenlandsch beleid
Onderwijs
MERKWAARDIG VERHOOR
Justitie
Overige bemoeiingen
■i
Ordening maatschappelijk
leven
ECON.-TECHNOLOG1SCH
INSTITUUT
Organisatie sociaal-
economisch leven
Mr. C. Goteling, voorzitter van het Partij
bestuur der R. K. Staatspartij
s
3
Nederlander waagde zich liever
niet in Duitschland
I»
Door een in vryheid gekozen volks
vertegenwoordiging worde aan
het volk zyn staatkundige
med ezeg genschap
verzekerd
Engelsche dagbladen in Italië
wegens critiek op de Ita
liaansche hoading
verboden
Kamers van Koophandel in Noord-
Holland zijn tegen oprichting
Beginselen
Reeds duizenden huisvrouwen hebben de grote
voordelen leren kennen van de nieuwe, zelfs in
koud water oplosbare Lux! Zij hebben geen moeite
en kosten meer van water opzetten en toch wassen
zij al haar fijne goed „veiliger dan veilig" en
„vlugger dan vlug" met Lux, terwijl het spoelen
ook veel sneller gaatl
Wat practisch, deze „koud
water Lux" I En het
nieuwe Lux pak is nog
groter dan vroeger, voor
dezelfde prijs van slechts
177, ets.!
en Kerk
Karakter van het program
Staat en individu
e
iiiHniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiïiiii
erkennen
binnen
a
en
van
r
i
1
r
t
i.
1
Mede ter verzekering van Ieders rechtmatige
vrijheid, moeten orde en veiligheid krachtig
worden gehandhaafd.
Inzake steun en subsidieerlng mag van geen
verschil in behandeling sprake zyn, hetgeen
eveneens gelde voor de vrije jeogdvorming.
llditeit en ouderdom; de beschikking over be-
hooriyke woningen, inzonderheid voor de kin
derrijke gesinnen; het bezit eener eigen woning.
d
a
1 De eerste en voornaamste natuurlijke ge
meenschap van individuen is het gezin, dat zijn
oorsprong vindt in het huwelijk.
Territoriale gemeenschappen, die direct de
behartiging van het algemeen welzijn binnen
haar gebied nastreven, behooren, behoudens
toezicht van den Staat, In haar zelfstandigheid
te worden geëerbiedigd. Slechts voor zoover zij
en voortbestaan afhankelijk van den Schepper
tot Wiens schepplngsdoel hy moet medewer
ken en aan Wiens goedheid hij talloose gaven
dankt
3 Om het natuurlijke karakter van het
gezin en zijn hooge waarde voor de ge
meenschap, is de Staat verplicht het ge
zin bij het vervullen van zfjn taak krach-
tig bjj te staan en de voorwaarden ie
scheppen, waardoor het in zedeiyk, maat
schappelijk en economisch opslcht tot voile
ontplooiing kan komen.
Derhalve te ook de Staat gehouden God
openlijk te erkennen, te huldigen en te
dienen, vooral door in wetgeving en be
stuur Gods .wet tot opperste riebtsnoer
te nemen.
held, voor zoover bjj deze laatste r
vrijheden der burgers betrokken zijn.
a Met verwerping van de vrije concurren
tie en van de economische dictatuur als lel-
Als zoodanig zijn te beschouwen: de verzor
ging in geval van werkloosheid, ziekte, inva-
Volgens een bericht uit Landen van
agentschap „Radio" zouden de families
Italiaansche ambtenaren in Abessinië
hebben gekregen, naar hun land terug
keeren-
het
der
bevel
te
Ie
le
it
e.
x
t.
i
r
i
1
IIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIlilllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllIllllllillliiifiiiiiiHiiiiiiHlil
Van eerste levensbehoeften behoort
belasting te worden geheven, tenzij
voor zoover het algemeen welzijn dit
gend vordert.
De door het Partijbestuur inge
stelde commissie tot samenstelling
van een algemeen beginselprogram
der R. K. Staatspartij is 3 Juni j.l.
met haar ontwerp gereed gekomen
en zü heeft dit den 4den Juni bij
het Partijbestuur ingediend. Gevolg
gevende aan den wensch der Com
missie, heeft het Partijbestuur be
sloten, dit ontwerp als zoodanig en
het daaraan toegevoegde schrijven
van de Commissie aan het Partij
bestuur, reeds thans te publiceeren.
Bijzondere aandacht worde gewjjd aan de
handhaving en Versterking der zedeljjke
grondslagen van ons volksbestaan, met
name ten aanzien van de onbelemmerde
uitoefening van den eeredienst, de bevor
dering der Zondagsheiliging, de bescher
ming van het huwelijk en van het gezin,
en de bestrijding der openbare onzedelijk
heid.
Het buitenlandsch beleid rtchte zich op de
handhaving onzer zelfstandigheid, en op het
behoud eener volwaardige positie van Neder
land In de volkerengemeenschap. In den geest
der vredesnota van Z. H. Benedictus XV worde
krrachtig medegewerkt aan het streven van
den Volkenbond ter oplossing van internatio
nale geschillen en ter gelijktijdige en weder
zijdse!» vermindering van bewapening. Bij
zondere aandacht worde gewijd aan de vesti
ging van geordende internationale verhoudin
gen op economisch gebied.
ROME, 13 Juni. D.) De Italiaansche
regeerlng heeft gisteravond een verbod uit
gevaardigd voor de verspreiding in Italië
van vier Engelsche dagbladen wegens bun
critiek en commentaar op de houding die
Italië in het conflict met Abessinië aan
neemt. Het verbod geldt de „Daily He
rald”, de „Manchester Guardian”. de
„Sunday Express” en de „London Evening
Standard”.
b Tot versterking en ontwikkeling van
land- en tuinbouw, nijverheid. handel,
scheepvaart en bet overige verkeerswezen
behoort de Staat al die maatregelen te ne
men, welke noodig zijn om dese takken van
volksbestaan, ook in de verhouding tot het
buitenland, dienstbaar te maken aan het
welzijn van het volksgeheel.
In den bouw van den Staat behoort het or
ganisch karakter der maatschappij tot uit
drukking te komen. 'Daarom moet niet slechts
aan de individueele burgers, maar ook aan bun
verschillende gemeenschappen, zoowel van ter-
ritorialen als van cultureelen en sociaal-econo-
mlschen aard, een eigen zelfstandige plaats en
functie worden verzekerd.
3 Naar zijn wezen en naar zijn eigenschap
pen van eenheid en onverbreekbaarheid, is het
huwelijk aan elke zuiver menschelyke macht
onttrokken. Daarom is de Staat met betrekking
tot het huwelijk slechts bevoegd regelingen te
treffen, die het huwelijk niet in deze wezens
trekken raken.
Deze gemeenschap, die met haar rechten en
plichten aan den Staat voorafgaat, heeft de
Staat te eerbiedigen zoowel in haar grondslag
als in haar werkzaamheid.
De Staat onthoude zich er van, onder
nemingen van economlschen aard zelf te ex-
ploiteeren, tenzij en voor zoover en voor zoo
lang het algemeen welzijn dit klaarblijkelijk
eischt.
d De Staat drage zorg, dat het beleid der
Circulatiebank blijvend gericht zjj op het al
gemeen welzijn. Voorts treffe de Staat al de
maatregelen, die noodig zijn om ook de an
dere banken haar functie In de volkshuishou
ding op de voor de volksgemeenschap juiste
wijze te doen uitoefenen.
Vrijheid van onderwijs, als na
tuurlijk recht der ouders, leide er.
toe de openbare school slechts als
aanvulling der bijzondere te aan
vaarden.
De Nederlandsche cultuur behoort, ook In
haar wetenschappelijke en artistieke uitingen,
door de Overheid te worden gesteund en be
vorderd.
De belemmering; van de geioofspredlklng,
neergelegd in art. 177 van de Wet op de
Stswtidnrichting van Ned--Tndiè. worde
weggenomen.
dende beginselen In de volkshuishouding, be
hoort aan de sociale rechtvaardigheid en de
sociale liefde een all< beheerschende plaats
In het maatschappelijk leven te worden toe
gekend, met name door het scheppen eener In
dezen geest opgebouwde sociale en juridische
ordening.
De Staat bevordere, dat dese ordening tot
stand komt en belette, dat 81J door flnancleel-
economische machtsgroepeeringen wordt ver
lamd.
De correspondent van de ..Daily Mali" te
Kaapstad meldt, dat Italië groote bestellingen
van vleesch en ingemaakte vruchten heeft ge
daan. die Zuld-Afrika rechtstreeks aan de
troepen In Oost-Afrika gal leveren.
Als richtsnoer gelde, dat het groot gebod
der christelijke naastenliefde ook de volkeren-
verhouding moet beheerschen. Binnen deze
grenzen heeft de Staat echter den plicht zijn
eigen onafhankelijkheid te handhaven.
De B. K. Staatsparty wil zfln en blijven
de zuiver staatkundige vereeniging der Ka
tholieke Nederlanders.
Zy stelt zich ten doel hei algemeen wel
zijn van het Nederlandsche volk te bevor
deren door in wetgeving en bestuur baar
beginselen tot gelding te brengen. Die be
ginselen pat zy uit de Openbaring, gelijk
dese door het Kerkeiyk leergezag wordt ver
tolkt, zoomede uit de natuurlijke eischen
van bet penoonlyke en het gemeenschaps
leven ta zyn verschillende vormen. In
overeenstemming mei die beginselen aan
vaardt zy voorts nog een aantal algemeene
richtlijnen voor haar staatkundige werfc-
In een brief aan den Itallaanschen gezant to
Addis Abeba verklaart de regeerlng van Abes-
slnlë, dat geen enkel Abesslnisch soldaat deel,
nam aan het Incident van 4 Juni.
Een afdeeling Italiaansche troepen viel
Abessinische herders aan. die de aanvallers op
de vlucht dreven.
De Abessinische regeerlng protesteert formeel
tegen deze schending van de grens.
Onderscheid is gemaakt tusschen een alge-
gneen staalkundig beginselprogram, dat uit
zyn aard een duurzaam karakter behoort te
dragen, en een bijzonder program van actie,
dat voor een bepaalde legislatieve periode opr
gesteld, voor periodieke aanvulling en herzie
ning in aanmerking komt.
De Commissie acht met het bestuur der R.
K. Staatsparty dit onderscheid doelmatig, zy
is er van uitgegaan by de samenstelling van
het door haar aangeboden beginselprogram,
welks karakter derhalve wordt gekenmerkt
door een reeks algemeene beginselen en richt
iynen op staatkundig gebied.
In overeenstemming met dit karakter heeft
de commissie by de vervulling van de haar toe
gedachte taak zich welbewust onthouden van
de nadere concretlseerlng van de door haar
opgestelde beginselen en richtiynen, terwijl
zy haar werkgebied heeft beperkt tot de gren
zen, waarbinnen het staatkundig leven zich
voltrekt.
Naast dezen arbeid en op den grondslag daar
van behoort derhalve nog nadere uitwerking
te volgen. De grondslagen van het staatsbestel
zullen moeten worden getoetst aan hetgeen de
opgestelde beginselen en algemeene richtiynen
eischen.
Slechts voor zoover het particulier initia
tief tekort schiet In een behooriyke armenzorg,
heeft de Staat een aanvullende taak, by de
uitvoering waarvan geen beletselen mogen
worden gesteld aan de liefdadigheid.
Den Staat komt alleen het recht toe, ter-
wine van het algemeen welzyn, aan beide
takken van onderwys geiyke mlnimum-voor-
waarden van deugdelykheid te stellen.
De Commissie bestond uit de heeren P. J. M.
Aalberse, voorzitter, D. Beaufort O. F. M., J.
van Beurden O. Praem.. C. Gosellng, J. B.
Kors O. P., J. H. Nlekel, W. Pompe, J. Schmut-
zer, allen leden, H. Kolfschoten, secretaris.
De Staat Is een maatschappy, dwz een ge
ordende eenheid van velen op één doel; In de
natuuriyke orde is by de hoogste maatschappy.
In die orde noodzakeiyk, is hy in ontstaan
1 Alles wat het boventydelyk levensdoel van
den mensch aangaat is onttrokken aan In
menging van den Staat In deze sfeer heeft
het Individu rechten, die ook voor den Staat
onaantastbaar zyn.
2 Ook in de tydeiyke orde heeft het In
dividu in zooverre voorrang boven den Staat,
dat de Staatsgemeenschap Juist ten doel heeft
de bereiking van het tydeiyk welzyn voor de
gemeenschapsleden persooniyk mogeiyk te ma
ken en te bevorderen.
d Daarby moet de Staat er voor waken,
dat deze bedrijfschappen de uitoefening van
het bedrijf zoodanig regelen, dat eenerzyds op
behooriyke wyze wordt voorzien in de behoef
ten. op welker bevrediging bet betrokken be
drijf uiteraard is gericht; en dat anderzyds de
belangen der werkers In het bedrijf en die
der verbruikers behoorlijk warden behartigd.
e Ook in zUn niet-economische functies
vinde het maatschappeiyk leven op dienover
eenkomstige wyze passende uiting en verzor
ging.
Een merkwaardige rechtzitting is gehouden
aan de Nederlandsch-Duitsche grens tusschen
Loblth en Elten. De rechtbank te Essen wensch-
te een Nederlander te hooren in verband met
een deviezenproces. De Nederlander, wiens naam
en woonplaats niet vermeld worden, verklaarde
zich bereid een verklaring af te leggen, doch
wenschte zich niet op Duitsch gebied te be
geven. Derhalve werd besloten het verhoor aan
de grens te doen geschieden.
Nadat de grensiyn nauwkeurig was vastge
steld, werd een tafel dwars er overheen ge
plaatst. Aan de eene zyde namen een Duitsch
justitie-ambtenaar. een griffier en een deskun
dige plaste, terwyi op Nederlandsch gebied de
Nederlander zich aan de tafel nette. Ten ge
volge van een regenbui moest het verhoor ge
durende eenlgen tijd onderbroken worden, doch
toen het weer droog werd, werden de stoelen
droog geveegd, de documenten werden weer op
tafel gespreid en het verhoor kon ten elnda ge
bracht worden.
1 In overeenstemming met de historische
ontwikkeling der Nederlandsche Staatsgemeen
schap biyve aan het hoofd van den Staat ons
erfelyk nationaal Koningschap, gebonden aan
een Grondwet, waarin de rechtmatige vrijhe
den des volks worden beschermd. Deze bescher
ming houdt In, dat geesteiyke stroomlngen niet
worden onderdrukt, tenzy deze gericht zyn
tegen de natuurrechteiyke grondslagen der
samenleving of het bestaan van den Staat als
zoodanig bedreigen. Op dezen grondslag worde
het volk In al zijn geledingen samengebonden
en de ware volkseenheid bevorderd en ver
zekerd.
3 Tot de subsidiaire taak behoort: het be
vorderen van de geesteiyke (verstandelijke en
zedeiyke) ontwikkeling der burgers, alsmede
van een voor allen bereikbare stoffeiyke wel
vaart.
a Zoolang en voor soover door het ont
breken eener doelmatige ordening van het
maatschappeiyk leven bepaalde bevolkings
groepen niet In staat zyn zelf te zorgen voor
de behartiging van gewichtige levensbelangen,
behoort de Staat door aanvullende en zoo noo
dig door rechtetreeksche bemoeienis hierin te
voorzien.
Staatkundige zelfstandigheid
staatsverband van de nlet-E
biedsdeelen onder leiding van Nederland
verder doorgevoerd. Tusschen de verschillende
deelen van het Koninkrijk worde nauwere eco
nomische samenwerking bevorderd.
De organisatie van leger en vloot
dient beperkt te zijn tot hetgeen
noodzakeiyk is voor de handhaving
der neutraliteit en de verdediging
der onafhankelijkheid, binnen de
grenzen door internationale regelin
gen te stellen.
De regeling van het huweiyk als Sacrament
valt uitsluitend onder de bevoegdheid van
de Kerk.
Behartiging van het algemeen welzyn Be-
teekent niet verzorging van het welzyn van
afzonderiyke personen of groepen, doch het
voorzien in de behoeften eener zoodanige ge
meenschap. als voor het bereiken der persoon
lyke levensbestemming noodzakeiyk is.
Daarby zal de Staat steeds moeten erkennen
dat het aardsche leven, ofschoon eigen waar
de bezittend, zyn diepste beteekenls ontleent
aan het boventijdeiyk levensdoel van den
menseb, waarop al het aardsche moet gericht
biyven.
1 De volledige taak van den Staat is te
onderscheiden in een primaire, gericht op be
houd en vervolmaking van staats- en rechts
orde, en een subsidiaire, beperkt tot het aan
vullen en stuwen van het eigen Initiatief
van Individuen of groepen. Slechte het alge
meen welzyn kan onder bepaalde omstandig
heden ook hier rechtetreeksch ingrijpen van
den Staat rechtvaardigen.
2 Tot de primaire taak van den Staat be
hoort: beveiliging der staatsorde zelve, hand
having der zelfstandigheid; schepping en In
standhouding eener rechtsorde, steunend op
natuurrecht en positief goddeiyk recht.
1 In de noodzakeiykheid van geordende
samenwerking In staatsverband ligt de na-
tuuriyke grond voor de onmisbaarheid van
het staatsgezag. Reeds hieruit volgt, dat de
Overheid recht heeft te bevelen en de onder
danen verplicht zyn te gehoorzamen. Deze na
tuuriyke grondslag, uiting der ordening Gods,
wordt bevestigd door het Apostelwoord, dat er
geen gezag is, tenzy uit God.
c Het sociaal-economisch leven
dient te worden georganiseerd in
bedrijfschappen, die de bevoegdheid
hebben om, onder oppertoezicht
van den Staat, hun eigen taak in de
volkshuishouding zelfstandig te ver
vullen.
4 Aart de volksvertegenwoordiging als cen
traal vertegenwoordigend orgaan blyve voor
behouden de medewerking aan de wetgeving
en de contröle op het bestuursbeleid, een en
ander In het byzonder met het °°8 °P het op
leggen van financleele lasten, en de verant
woording van uitgaven en ontvangsten van
den algemeenen dienst.
Derhalve mag de Staat de vrijheid der bur
gers niet verder inperken dan voor dit ge-
meenschapsdoel noodig is.
In diezelfde tydeiyke orde gaat echter het
algemeen welzyn als zoodanig boven Ieders
afzonderiyk welzyn. Daarom mag de Staat om
wille van het algemeen welzyn vorderen, dat
het Individu de noodzakeiyke offers brengt
van zyn goed, en zelfs van zyn leven.
Zoolang een doelmatige ordening van het
soclaal-economlsch leven ontbreekt, zullen die
maatregelen In het byzonder gericht moeten
zyn eenerzyds op regeling en coördinatie, an
derzyds op bestryding en verwydering van de
anti-sociale gevolgen der ongeordende econo
mische vrijheid,
c
Evenals de Staat is ook de Kerk een
volmaakte, d.vx op haar terrein hoogste en
onafhankeiyke maatschappy. In het nastreve,
harer doeleinden, die van hooger orde, van
bovennatuuriyk karakter zyn, mag de Kerk
derhalve niét gehinderd worden door den
Staat. Veeleer moet deze aan de Kerk rechts
bescherming verleenen en haar werkzaamheid
positief bevorderen, ook omdat het welzyn der
Staatsgemeenschap krachtig bevorderd wordt
door den godsdienstzin der burgers.
In de rechtsordening moeten de natuur-
rechteiyke grondslagen der samenleving ge
ëerbiedigd en beschermd worden. De Staat
dient derhalve eigen gebondenheid aan de na-
tuuriyke en positieve rechtsorde te erkennen
en met name de van den Staat onafhankeiyke
hoogere orde en de onaantastbare rechten der
burgers te eerbiedigen.
Een van elke Inmenging onafhankeiyke rech-
teriyke macht beoordeele, naar algemeen gel
dende wetteiyke regelen, zoowel handelingen
en gedragingen der burgers, als die der Over-
Z. Exc. mr. P. J. M. Aalberse, voorzitter
van den Partijraad en van de commissie
tot samenstelling van een algemeen
beginselprogram
2 Het recht om te bevelen is uit zichzelf
aan geen enkelen bepaalden regeerlngsvorm
noodzakeiyk gebonden. Slechts de felteiyke ge
schiktheid om het algemeen welzyn te ver
zorgen, is toetssteen voor de bruikbaarheid
van eenlgen bepaalden vorm. Die geschiktheid
wordt in belangrijke mate mede bepaald door
den aard, de geschiedenis en de ontwikkeling
van een volk.
De heffing der middelen hiyve tot
noodzakeiyke bejierkt. Mede daarom wc
de staatsdienst sober Ingericht en met
paste zuinigheid beheerd.
In de wijze der heffing worde de verc
lende rechtvaardigheid nauwgezet in i
genomen, in dien sin, dat de draagkra
der burgers, mede In verband met de
zinssamenstelllng, de maatstaf zy by
bepaling van den belastingdruk en by
regeling van de verhouding tusschen
ree te en indirecte belastingen.
daartoe niet of onvoldoende in staat zyn, of
om wille van het algemeen welzyn van de
Staatsgemeenschap In haar geheel, mag die
zelfstandigheid worden Ingeperkt.
Evenzoo behoort san gemeenschappen, die
cultureele of sociaal-economische belangen di
rect, en daardoor het algemeen welzijn Indi
rect dienen, de eigen zelfstandige werkzaam
heid, onder toezicht van den Staat, te worden
gewaarborgd. Tot dit toezicht, dat mede om
vat de zorg voor een geordende samenwerking
dezer gemeenschappen, is de taak van den
Staat beperkt, tenzy het algemeen welzyn In
bepaalde omstandigheden rechtetreeksche be
moeiing eischt.
Vereeniging van gescheiden liggende ge-
bledsdeelen In één staatsverband vindt haar
zedeiyke rechtvaardiging In de mogeiykheld
om. juist door dit staatsverband, betere ver
zorging van het algemeen welzyn van het ge
heel en van de deelen te bereiken. In doel en
taak van den Staat brengt die vereeniging geen
weaeniyke verandering. Slechte de inhoud van
de taak wordt nader bepaald door het eigene
In volksaard, in cultureel en stoffeiyk levens
peil van elk der deelen.
Den eigen aard, die een groep van Indivi
duen bindt en als natie kenmerkt, behoort de
Staat te eerbiedigen. De goede zeden en gewoon
ten. die In den nationalen aard wortelen, en
de taal, waardoor de natie gemeeniyk ken
baar Is, behoort de Staat als nationale goede
ren te erkennen en zooveel noodig te ver
zorgen.
In de verhouding tot andere Staatsgemeen-
schappen moet de op het natuurrecht steunen
de gemeenschap der volkeren geëerbiedigd, en
aan de bevestiging ervan ook In het positieve
recht krachtig medegewerkt worden.
De commissie heeft haar taak en het ge
bied, waarover haar opdracht zich uitstrekte,
aldus opgevat, dat zy in haar onderzoek heeft
betrokken een reeks van fundamenteele vraag
stukken, welke het staatkundig leven beheer
schen en waarover de groote katholieke be
ginselen, ontleend jaan wetenschap, wijsbe
geerte en openbaring, byzonder In dezen tijd
licht kunnen werpen.
ar.i r-
In verband met de publicatie van het prae-
advles, door Ged. Staten van Noord-Holland
uitgebracht aan de Provinciale Staten in die
Provincie met betrekking tot de oprichting van
een Economisch-Technologisch Instituut heb
ben de in Noord-Holland gevestigde Kamers
van Koophandel en Fabrieken aan Ged. Staten
over dit onderwerp advies gegeven.
De Kamers komen tot de conclusie, dat het
oprichten van een Economisch-Technologisch
Instituut In Noord-Holland geenszins zal zyn
het voorzien tn een gevoelde behoefte en dat
aan een dergeiyk instituut geen overwegende
beteekenls uit een oogpunt van industrleele
ontwikkeling kan worden toegekend. In ieder
geval achten zy het principieel onjuist om dese
zaak provinciaal ter hand te nemen, zoodat In
dien het College zich voor de oprichting bljjrt
interesseeren, beproefd moet worden om in
dezen tot centralisatie te komen, hetsy
doordat de Regeerlng een centraal instituut in
het leven roei>t, hetzy de provincies gezamen
lijk zulks doen.
Het oprichten van een Indus trie bank, dat
door het College mln of meer als een logisch
of noodzakeiyk gevolg wordt gezien van de op
richting van een Economisch-Technologisch In
stituut, vond in de Kamers voorshands geen
byval.
b Deze ordening moet er op gericht zyn
om allen, die aan het economisch leven
deelnemen, In rechtvaardige verhouding in
de vruchten te doen deelen, en om in het
byzonder degenen, die door arbeid hetzy
zelfstandig, hetzy in dienstbetrekking
daaraan deelnemen, te brengen tot be
staanszekerheid en tot voldoend eigen bezit.
5 Voor de vervulling van dé eigen zelf
standige taak door de gemeenschappen
cultureelen en soclaal-economischen aard en
-eor het van Staatswege op die werkzaamheid
te oefenen toezicht, zullen door den centralen
wetgever algemeene regelen worden gesteld. Die
regelen moeten tevens bevatten de noodlge
waarborgen voor samenwerking der onderschei
dene gemeenschappen in zoodanlgen vorm, dat
de behartiging van het algemeen welzyn in
cultureel en soclaal-economlsch opzicht duur
zaam is verzekerd.
2 Onder verwerping van iede-
ren vorm van dictatuur worde door
middel van een in vrijheid geko
zen volksvertegenwoordiging aan
het volk zijn staatkundige medezeg
genschap verzekerd.
3 Als noodzakeiyk middel
daartoe dient zoowel het instituut
der ministerieele verantwoordelijk
heid onverzwakt te worden gehand
haafd, alsook de volksvertegenwoor
diging op een voor haar arbeid
doelmatige wijze te worden samen
gesteld.
ZUn doel vindt de Staat niet in zichself.
maar tn bet algameen welsyn, dat ge
ordende samenwerking in staatsverband
eischt-
het
