Assen bereidt zich
voor op
de T.T
races
H'
Politiek Christendom
Hygiëne in den Wieringermeerpolder
Hooger restitutie
verlangd
DE GROOTE PRIJS VAN
NEDERLAND
1
UITEENZETTING VOOR
INGENIEURS
Restaurant DORRIUS
;'!O
ZATERDAG 22 JUNI 1935
IDEEËN
Handel met Engeland
racet
Voorwaardelijke straf
G ezond heidatoeat and
Goedkoope kolonisatie
■ac
TIENDUIZEND GULDEN
VERLOREN
Schorsing moet worden
opgeheven
Londenach informatiebureau ter
bevordering der hand el abet rek
kingen met Nederland
Proefnemingen zullen te Den Haag
worden gehouden
Tucht commissie acht bij de Coop.
Handelsvereeniging van den
N.C.B. geen opzet
aanwezig
Voor bestuurder van Dieseltrein,
die het spoorwegongeluk by het
station Amsterdam W. P.
veroorzaakte
Bedrijvigheid voor den
strijd
Postcheques spoediger
uitbetaald
Eventueele malaria-explosie zou
zeker ten apoedigate over
wonnen worden
-
Op den Woensdag voor de
beginnen zich de eerste ver
schijnselen van de wed
strijd koorts in Aaaen
reeda te vertoonen
in
maar
LIBRA.
ren-
I'
Q
en
4
X
4
king van Assen kent vele dezer buitenlandsche
renners en w^st ze elkaar met name aan.
weer
van ver
beweringen
christelijke
•tiet enkel
dat
stonden
Om half tien beginnen de races, maar wie
om seven uur het circuit rondrijdt. ziet. vooral
op de goedkoope rangen, reeds honderden toe-
Het ligt In het voornemen om bij wijze van
proef een regeling In het leven te roepen om
ten hoofdpostkantore te Gravenhage onder
blondere voorwaarden te geraken tot uitbe
taling van postcheques zonder dat de betrok
ken advleaen tevoren aan het centrale giro
kantoor behoeven te worden Ingesonden.
Dezer dagen is de uitspraak gevallen In
zake de Handelsvereenlglng van den N. O.
B.. die beschuldigd was van overtreding der
Crisistarwe-wet. doordat zij Wetens en wil
lens een grooteren voorraad rogge zou heb
ben opgegeven, dan zjj werkelijk In haar
magazijnen had.
De Tuchtcommlssie heeft thans uitspraak
gedaan In deze zaak en de Coöp. Handels-
vereeniglng vrijgesproken.
dus
haar
De muggensoort, die door malaria besmet kan
worden, is In den Wieringermeerpolder in groo-
ten getale aanwesig. Echter zijn ze ftlet geïnfec
teerd. De besmetting dreigt echter wel van uit
Noord-Holland. Ze is tot nu toe geweerd. Men
N. X. Veerburgwal b. te. Spul, Amsterdam.
PLAT* OU JOUR IN A LA CARTL
SPECIALE LUHCH-SCHOTELS.
Ir. Smeding lichtte toe, dat de overeenkom
stige kosten In den Wieringermeerpolder gering
zijn,
dlge
gen.
Het bureau heetf o.a. tot taak het bijhouden
van archieven teneinde alle gewenschte inlich
tingen en adviezen inzake Nederland en kolo
niën te kunnen geven. Het zal voorts schikkin
gen treffen voor Britsche delegates, missies,
studiegezelschappen enz., die Nederland en Ne-
derlandsch-Indlë willen bezoeken. Met de daar
toe geëigende lichamen zal het samenwerkeh
ter bevordering van het gebruik van speciale
artikelen en van den handel tusschen het Brit
sche Rijk en het Nederlandsche, waarbij het zal
streven naar het uit den weg ruimen van han-
delsbelemmeringen. Het bureau zal nauw sa
menwerken met de Britsche Kamer van Koop
handel voor Nederlandsch-Indlë, en het kan
toor daarvan te Batavia zal optreden als ver
tegenwoordiger van het te Londen gevestigde
Informatiebureau. Ook in Nederland zelf en in
West-Indië zal het Londensche bureau verte
genwoordigd werden.
Het adres van het Netherlands and Nether
lands Indies Information Bureau is: Shell-Mex
House, Strand, London W.C. 3.
Gedurende die trainlngsuren Is Assen
het stille stadje van altijd. Ieder, die
of van nabij maar iets met de wedstrijden te
maken heeft, al Is het slechts als belangstel
lend toeschouwer, bevindt zich langs het cir
cuit, waarover de renners daveren. Telkens
schiet er een in volle vaart voorbij, soms twee
of drie of vier achter elkaar; In de boxes zitten
de helpers
met chronometers gewapend, de
rondetijden op te nemen en een vage indruk
omtrent de kansen der verschillende deelne
mers begint zich te vestigen.
En als dan na afloop allen weer naar Assen
terugkeareu, dan kent men de stad niet terug.
Uit het stille provinciestadje is een wereldstad
geworden, waar een volle menschenmenlgte on
afgebroken door de straten golft. De stroom der
bezoekers Is begonnen te vloeien, per auto,
per motor of per autobus komen zij aanrijden
en vullen de straten, de cafés en restaurants.
Zelfs bulten de stad, op de heide, waar het cir
cuit zich omheen slingert, heerscht een roeze
moezige bedrijvigheid.
Velen kampeeren er In meegebrachte tenten
en tot laat In den avond klinkt daar muziek
en zang. Den geheelen avorid door komen stee is
nieuwe bezoekers de stad binnevijden. de
stroom houdt geen oogenblik op en zelfs de
nacht brengt geen rust. In de naburige plaat
sen Meppel en Zwolle is nachtvergunning en
alle cafés en vele zaken blijven open. De rei
zigers op weg naar Assen houden er stil, er
wordt gegeten, gedronken en gedanst op straat,
waarna de reis naar Assen vervolgd wordt.
's Avonds verschijnen ook de officials,
wedstrljdcommlssarissen. clubvertegenwoor-
dlgers, die bij de races en ook bij de trai
ning een of andere functie te vervullen heb
ben. Want Donderdag begint de offtcleele
training, dat wil zeggen dan Is he$ circuit
des morgens en des middags gedurende en
kele uren voor alle verkeer gesloten. Hier
in zal dit Jaar voor het eerst eenlge wij
ziging komen, omdat nu voor het eerst ook
reeds op Woensdag getraind zal worden
Deae maatregel Is genomen met het oog
op de veiligheid van de rjjders, die thans
verplicht zijn leder minstens tien trainings
ronden te rijden.
soms zeer hoog op, een enkele maal tot 2000
pei H.A.
Fen Haagsche aannemer heeft Woensdag JJ
rijdende per flets van Leiden naar Katwijk,
een portefeuille verloren, inhoudende een be
drag van ruim 10000 gulden aan bankpapier.
Tot dusver is er nog geen enkele vinder komen
opdagen.
De commissie kan zich te geen geval
vereenigen met de conclusie, waarin wordt
voorgesteld, dat met opset veranderingen
in de roggeljjsten of bons z(Jn aangebracht,
met het doel te groote hoeveelheden rogge
op te geven. De conclusie van opset kan
niet alleen niet getrokken worden uit het
rapport, doch de commissie meent als vast
staande te moeten aannemen, dat noch op
het hoofdkantoor, noch tn de filialen
sprake kan zijn van schuld, in dien zin,
dat men ten onrechte restitutie heeft ge
vraagd.
Daartoe zal. aldus de „Nederlander”, tus
schen jxistkantoor en het centrale girokantoor
een verreschrijf verbinding worden tot stand
gebracht door middel waarvan bij de aanbie
ding van de chëques met aangehecht bijbe-
noorend advies aan laatstgenoemd kantoor
machtiging tot uitbetaling wordt gevraagd.
Wanneer aldaar is vastgesteld. dat het saldo
van do betrokken rekening de afschrijving van
het bedrag toelaat, wordt zoodra mogelijk langs
denzelfden weg machtiging tot uitbetaling
verleend.
De houden van de chéques kunnen derhalve
op het postkantoor blijven wachten om de be
dragen korten tijd na de aanbieding in ont
vangst te nemen.
Op den leden Juni maakte de Afdeellng voor
Oezondheldstechniek van het Koninklijk In
stituut voor Ingenieurs een excursie naar den
Wieringermeerpolder. De ontvangst van dit ge
zelschap van technische en medische hygiënis
ten was verzorgd door den Directeur van den
Wieringermeerpolder, den heer Ir. 8. Smeding,
die ter Inleiding van de bezichtiging «In de
groote zaal van het hotel Smits te Mlddenmeer
een verklarende voordracht hield, welke werd
aangevuld door een lezing van den medlschen
rralari^bestrijder In Noord-Holland, arts F. Ch.
Spierings.
Zaterdag 6 Juli worden de motorraces op
het circuit van Drenthe verreden, de „Groo
te Prijs van Nederland", die een der zeven
„classic events” van den internationalen
wedstrijdkalender is. De races nemen den
geheelen dag in beslag, maar wat daaraan
vooraf gaat, vervult gedurende een gan-
sche week het anders zoo stille Assen met
een cosmopolitische bedrijvigheid.
Reeds de geheele week voor den
wedstrijd heerscht er in Assen groote
bedrijvigheid op het circuit.
De treinbestuurder bij de Nederlandsche
Spoorwegen W. C. J. L., die terecht had gestaan
terzake dat het aan zijn grove schuld te wijten
is geweest, dat op 5 Augustus van het vorig Jaar
een door hem bestuurde Dieseltrein bij het
Weesperpoortstation in de hoofdstad in botsing
is gekomen met een stoomtrein, tengevolge
waarvan het eerste rijtuig van den Diesel aan
één kant geheel werd opengescheurd en ver-
sclieldene personen gewond werden, is Vrijdag
door de Vierde Kamer der rechtbank te Am
sterdam veroordeeld tot een maand hechtenis-
steaf voorwaardelijk, met een proeftijd van drie
Jaren en tot zestig gulden boete, subsidiair
tien dagen hechtenis.
Het O M. had een maand hechtenisstraf ge
vorderd.
Weliswaar maakten de topografische omstan
digheden hier de landwinning per H.A. duur,
doch de aanwezige sociale omstandigheden ver
oorzaakten een bijzonder goedkoope kolonisatie.
In andere landen (bi) goedkoope grondverkrij-
ging) liepen de door de Overheid, of door wel
dadige instellingen, betaalde kolonlsatlekosten
Wat den tegenwoordlgen gezondheidstoestand
betreft rapporteerde de polderarts te Mldden-
nieer, dr A. P Hoogkamer, dat vele arbeiders
in minder goede conditie waren aangekomen,
endanks een voorafgaande medische zeuring,
doch dat ze daar weldra overheen kwamen,
dank zij de- behoorlijke levensvoorwaarden, die
ze in het nieuwe land aantroffen.
Het voornaamste punt voor de hygiënische
verzorging was het bezweren van het gevaar
voor uitbreken van malaria-epfdemleën. Deze
toch hebben bi) andere droogleggingen vaak de
levenskracht van de kolonisten aangetast.
Dr Spierings beschreef de vorderingen
vondsten der laatste Jaren van de medische
wetenschap in dezen. Nauwkeurige speurzin
vond den levensgang der besmetting en toen
hadden de medici het voor het uitkiezen op
welk punt ze den kringloop zouden doorbreken
Gekozen la daarvoor de bemoeilijking van het
contact van de met malaria besmette mug met
oen mensch.
Heel zuiver is die indruk niet, want de
ners weten drommels goed dat zij ook door de
helpers hunner concurrenten beloerd worden en
geven nooit hun volle kracht. Af en toe stapt
een rijder af en al de monteurs van zijn fabrlez
storten zich op de machine. Pan wordt er ge
fluisterd met den ingenieur, bougies worden
verwisseld een carburateur wordt uit elkaar ge
nomen. remmen bijgesteld, wat er eigenlijk
precies gebeurt ziet niemand en eenlge oogen-
blikken later begeeft de rijder zich weer op het
circuit en snelt weg, angstig nagestaard door
de geheele fabrieksploeg, die tevreden glim
lacht als hij na een ronde voorbij davert, zon
der stil te houden. Gewoonlijk echter stapt hij
na de eerste ronde weer af en wordt er opnieuw
aan zijn machine gewerkt en dat herhaalt zich
totdat eindelijk de fout gevonden blijkt te zijn
en de renner over het circuit snelt, vele ron-
oen achter elkaar. Dan glijdt over de gezich
ten van al zijn helpers een glans van voldaan
heid, die goud waard is om aan te zien.
Vrijdagmorgen herhalen zich dezelfde tafe-
reelen als den vorigen dag. Alleen is er reeds
veel meer publiek aanwezig en alles gaat veei
zenuwachtiger toe. Er heerscht een merkbare
onrust in vele kampen Het zijn immers da
laatste trainlngsuren. het laatste proefstoo-
men vóór den grooten slag ’s Middags heeft de
keuring der machines plaats, een strenge keu
ring, waarbij iedere machine dia niet alle waar
borgen van veiligheid geeft, onherroepelijk ge
weigerd wordt. Den geheelen middag neemt dit
uiterst zorgvuldige onderzoek In beslag, dat
door tallooze belangstellenden met aandacht
gevolgd wordt, omdat daar heel veel te leeren
valt.
T »t heeft ons niet verwonderd naar aan-
l—l leiding \an onze vorige beschouwing over
1 Ajodsdienst en politiek tal van vragen, be-
merkingen en opmerkingen te ontvangen. Het
onderwerp leent zich daartoe zeer bijzonder,
vooral in onzen onevenwlchtigen tijd, waarin
zoovelen. ontevreden met het bestaande, zoeken
en tasten naar nieuwe vormen op leder gebied
Vatten wij de gedachten van onze interpel-
jenten samen, dan komen wij tot de volgende
conclusies: In theorie kan men heel veel rede-
neeren over invloed van godsdienst op politiek
in de practijk komt daarvan niets terecht. Er
is geen christelijke politiek, die b.v. den oorlog
tegenhoudt. Ondanks zoogenaamde christelijke
politiek heerscht er, om bij ons land te blijven,
groote ongelijkheid van maatschappelijk bezit;
er zijn honderdduizenden werkloozen, er is on
dervoeding en er wordt zelfs armoe geleden.
Of er een christelijke of een niet-christelijke
meerderheid aan het bewind is, Zondagsheili
ging en openbare zedelijkheid worden even
veel of even weinig bevorderd, al naar men het
nemen wil.
Bi) de bestaande verhoudingen over „chrls-
telifke politiek" te spreken Is een dwaasheid,
schrijft een ander. Een katholieke staatspartij
om de geestelijke belangen van een volk te be
schermen Is zeker niet noodig. Daar zorgt de
Kerk wel voor. Bovendien, In een land als het
onze, met één derde katholieke bevolking, is
geloofsvervolging eenvoudig ondenkbaar. Ook
zal geen verstandig mensch bevreesd zijn, dat
hier de rechten der Kerk zullen worden aan
getast.
Christelijke, laat staan katholieke staatkun
dige beginselen bestaan niet, schrijft weer een
andere kwasi-scherpzinnlge lezer. En. gesteld
dat zij bestonden, zij zouden in onze maatschap
pij toch niet tot gelding komen. Immers, het
openbare leven is geheel In liberalen geest op
getrokken. dat wil zeggen, dat er vrijheid voor
iedereen moet zijn; de dwaling heeft evenveel
recht zich te uiten als de waarheid; er is vrij
heid voor God en voor den duivel. Officieel
komt de waarheid nooit In het gedrang; er is
ook geen staatkundige partij noodig om
te verdedigen; dat kan langs anderen
weg geschieden.
Ook practisch, lezen we verder, bereikt poli
tiek christendom bitter weinig. Gezien den 11-
beralen grondslag van ons staatkundig leven,
waarbij ieder individu op eigen kracht worstelt
om zijn bestaan en de overheid voor politie
agent speelt om de openbare orde te handha
ven, kan een christelijke partij niet anders doen
dan met wat halfslachtige beginselen werken.
Voor een samenleving, gegrondvest op de wet
ten der christelijke naastenliefde, zou een om
wenteling noodig zijn. Men zou aan die schjjn-
teboone volksvrijheden, welke het liberalisme
gebracht heeft en die door enkele demagogen
worden uitgebuit, terwijl het yolk zelf er niets
dan ellende van beleeft, men zou aan die ver
derfelijke democratie den rug moeten toekeeren
en een waarachtige volksgemeenschap moeten
stichten, waarin het belang van allen, desnoods
ten koste van enkelen, behartigd werd. Maar
daarvoor zijn bewuste, strijdbare, honderd-
procent christenen noodig. Dezen nu ontbreken
Juist in de leiding. Waren die er. zij zouden de
niet-katholleke geloovigen en de geestelijk ge-
zonde heidenen meetrekken en een betere maat*
schappij vormen. Van het politieke christendom
van heden is dit niet te verwachten.
Wel heeft de Overheid voor al het noo-
gezorgd, doch de omstandigheden gedoo-
dat de daarvoor uitgegeven koeten groo-
tendeels op de kolonisten kunnen worden ver
haald.
De Commissie motiveert haar uitspraak op
de volgende gronden: De Handelsvereeniging
heeft het haar ten laste gelegde Inderdaad ge
deeltelijk bedreven, met dien verstande, dat
door haar een hoogere restitutie Is verlangd, dan
waarop zij recht had. De commissie heeft ech
ter niet kunnen vaststellen, hoeveel dit te veel
bedroeg, omdat het onderzoek in dezen zeer
gebrekkig is gevoerd. De controleurs en de
accountants hebben immers wel nagegaan, hoe
veel het maximum zou kunnen zijn, dat te
veel was gereclameerd, doch zij hebben ver
zuimd na te gaan, hoeveel deze te hooge som
dn werkelijkheid heeft bedragen. De contro
leurs hebben niet voldoende nagegaan de Juist
heid van de verklaringen der filiaalhouders en
z& hebben ook niet gecontroleerd, hoeveel rog
ge inderdaad reeds was geleverd voor 2 Sep
tember 1934.
De accountants hebben slechts nagegaan,
welke veranderingen zijn aangebracht op de
roggelijsten en roggebons. terwijl zij aan de
hand van de verklaringen van de controleurs
welke verklaringen door de commissie als
zeer onvolledig worden gekwalificeerd al
de aangegeven hoeveelheden rogge hebben on
dergebracht onder de rubriek ..fraude", zonder
hierin eenig nader onderzoek in te stellen. Een
nieuw onderzoek is thans niet goed meer mo-
geli)k, daar er reeds te veel tijd is verstreken
sinds September 1934 en de Commissie vindt
dan ook geen gronden om zulk een nieuw on-
derzoek aan te bevelen.
In het meest ongunstige geval zou de Han
delsvereenlglng een bedrag van f 1.47825 te
veel hebben gereclameerd, doch uit de getui-
genverhooren is komen vast te staan, dat dit
bedrag zeker veel te hoog is. Speciaal wat het
filiaal Lieshout aangaat, heeft men kunnen
achterhalen, dat de opgegeven hoeveelheid
rogge Inderdaad was geleverd.
De Handelsvereenlglng meent, dat zij f 264 25
te veel heeft gereclameerd en de Commissie
meent, dat dit bedrag dichter bij de werkelijk
heid komt, dan het bedrag opgegeven door de
accountants
Met steun van de Nederlandsche regeering is
te Londen geopend een Informatiebureau voor
Nederland en Nederlandsch-Indlë, met het
doel de middelen te vinden ter bei ordering van
de handels- en andere betrekkingen tusschen
het Britsche Rijk en Nederland en koloniën.
Hiertoe heeft de Nederlandsche regeering een
uitvoerend comité benoemd onder voorzitter
schap van majoor L. H. Cripps, directeur van
de Blue Funnel Line, en als secretaris C. M.
Korrell, secretaris-generaal van de Britsche
Kamer van Koophandel voor Nederlandsch
Ooet-Indië.
Ziedaar een aantal meenlngen samengevat,
welke een beeld geven van wat er In de hoofden
en harten van vele ontevredenen In deze dagen
omgaat. Laten wij tot rechtzetting van deze en
dergelijke misvattingen de stof in twee deelen
verdeelen
1ste, christelijke politiek is theoretisch een
onmogelijkheid en practisch onbestaanbaar;
3de, met de halfslachtige katholieken en ge-
loovlge christenen van tegenwoordig is geen
betere maatschappij te maken.
Bepalen wij ons vandaag tot het eerste ge
deelte der opmerkingen. Het is ons onbegrijpe
lijk hoe een geloovig mensch het verband tus
schen staatkunde en christelijk beginsel kan
ontkennen. Zeker, wanneer men In politiek
niets anders ziet dan het vechten aan de stem,
bus om materieele, persoonlijke of groepsbe
langen; wanneer men onder politiek slechts
verstaat het kleine gekibbel over onbenullige
verordeningenwanneer men zich een politi
cus niet anders kan voorstellen dan iemand,
wlen het alleen te doen is om voor zich, zijn
familie en zijn vrienden zooveel mogelijk geld
Uit de publieke kassen te halen en vette baan
tjes te bezetten, ja, dan is er inderdaad niet
veel verband tusschen politiek en christelijke
beginselen aan te wijzen.
In beweringen als hierboven staan, schuilen
echter twee fouten. Ten eerste maken zij, die
zulke uitingen doen, van de politiek een cari-
catuur. En met welk recht? Ontkent men het
bestaan en de beteekenis van schilderkunst,
van letterkunde, van muziek, omdat verreweg
de meeste probeersels van een kwast niet verf
op een doek loutere verfproducten In plaats
van kleuremoties zijn; omdat het overgroote
deel van wat In letters geschreven of gedrukt
•ordt met letterkunde niets te maken heeft;
omdat maar weinig van hetgeen er aan geluid
•net instrumenten gemaakt wordt muzikale
kunst genoemd kan worden? Is er. omdat er
op politiek terrein zooveel gebeunhaast wordt
K en er daar zooveel dilettanten en onbevoegden
•ondloopen, geen werkelijke staatkunde?
°P de tweede plaats verwarren zij, die zulke
uiten, godsdienstige practijk met
bezieling. Dit misverstand geldt
voor de politiek. Herhaaldelijk kan
•nen nog katholieken ontmoeten, die het prin-
clpleele verschil niet Inzien tusschen katho-
en zoogenaamd neutraal onderwijs, tus-
•chen christelijke en neutrale opvoeding, tus
schen katholieke en neutrale lectuur enz. Zij
aanvaarden de katholieke school en de katho
lieke pers, omdat die er nu eenmaal zijn. De
••berekenbare waarde daarvan kunnen zij ech-
dienst als heilzaam sap en bloed te brengen te
de aderen van de samenleving."
Ziedaar de beteekenis van christelijke staat
kunde.
Wie de hedendaagsche geschiedenis kent zal
de waarheid van de woorden van Paus Leo ten
volle onderschrijven. En wie dat niet inziet,
laat hü niet wijzer willen wezen dan een man.
die om zijn nagelaten encyclieken zelfs door
ongeloovigen als een zeldzaam licht in deze
wereld geprezen wordt!
Woensdag beginnen de eerste verschijnselen
der naderende wedstrijdkoorts zich in Assen te
vertoonen. Op het circuit is het levendig, de
renners, die den vorigen dag gekomen zijn,
rijden er rond, terwijl op het middenterrein In
babylonische spraakverwarring Hollandsche
benzlnemenschep en buitenlandsche monteurs
van gedachten wisselen. Inmiddels kwamen In
de stad de laatste buitenlanders en vrijwel te
gelijkertijd alle Hollandsche renners aan, die
allen hun vooraf besproken kwartieren opzoe
ken. Ook beginnen zich nu de eerste belang
stellenden te vertoonen, rasechte motorliefheb
bers, die een deel van hun vacantie aan de
„week van Assen” geven, sportjournalisten uit
alle landen. Importeurs van merken, die bij den
wedstrijd vertegenwoordigd zijn, een bont ge
zelschap, waarvan ieder een ieder kent van
ontmoetingen op alle renbanen van Europa.
schouwers, die hun plaatsen ingenomen heb
ben. velen nog gehuld in dekens, waarin «W
den nacht doorbrachten. De stroom naar Assen
blijft vloeien, maar houdt niet meer stil Indo
stad, doch vloeit door naar het circuit. Extra-
trelnen brengen heele belendingen tegelijk aan.
De duizenden, die den nacht In de stad door
brachten in hotels of bü particulieren, die voor
die dagen kamers verhuren, zUn reeds vroeg
ter been en de algemeene uittocht uit de stad
naar net circuit neemt een aanvang. Om een
uur of negen lijkt Assen uitgestorven en als
om halftien de startvlag daalt, dan zitten al
die tienduizenden op hunne plaatsen. Laat
komers zijn er bijna niet. Dat Is een van oe
vele merkwaardigheden uit „de week van As
sen." die zich leder Jaar op precies dezelfde
wijze herhaalt.
Mr. P. H. L. LAMBERTS HURRELBRINCK
ter niet schatten. Zou men hen van binnen
naar buiten kunnen keeren, dan zou men er
deze mentaliteit vinden: een katholiek heeft
I zfjn kerk om er zijn godsdienstplichten te ver
vullen; overigens kan hij zijn dageljjksche ge
beden thuis verrichten, vastendagen houden
enz. Het is echter een dwaasheid om bij aller
lei wereldsche zaken godsdienstige motieven
aan te voeren. Men kan toch een kind lezen
en schrijven, rekenen en aardrijkskunde leeren
zonder dat daar de godsdienst bij te pas komt!
Zoo ook kan men den mensch toch wel zijn
dagelijksche lectuur geven, hem nieuws van
binnen- en buitenland, van beurs, handel er.
scheepvaart voor zetten zonder dat daarop een
godsdienstig stempel wordt gedrukt?
Natuurlijk kan dat! En het gebeurt ook
al te veel. Daarom Is het echter nog niet goed.
Zoowel in het onderwijs als in de pers zal het
herhaaldelijk voorkomen dat er óf een onge
zochte gelegenheid is om het llclU der christe
lijke geloofsovertuiging te laten schijnen, óf
wel, dat de onderwijzer of journalist gedwon
gen wordt tegenover een vraag van een kind of
tegenover den loop der gebeurtenissen en de
zich opdringende feiten een standpunt In te
nemen. Bovendien, wij hebben nu eenmaal
slechts één leven; wjj kunnen niet het eene
oogenbllk godsdienstig en het andere „neutraal”
zijn ingesteld. Ons ééne leven moet in al zijn
uitingen gericht zijn op het groote einddoel.
Of, zooals Paulus zegt, hetzij gU eet of drinkt..
doet alles ter eere Gods. Neutraliteit is dus
voor den overtuigden christen een onmogelijk,
held.
Wat voor aUe levensgebieden geldt, is zeker
niet het minst waar voor de staatkunde. Er
mogen In het bestuur van stad en land duizen.
derlei dingen zijn, die direct met godsdienst of
moraal niets te maken hebben, men moet toch
In deze wereld wel ziende blind zijn om niet
het verschil te zien tusschen staatkunde, welke
al of niet op christelijke beginselen berust, en
een wetgeving, welke met een heidenschen of
een christelijken geest doortrokken Is. Het zou
niet moeilijk zijn om een geheele courant te
vullen met onderwerpen, waarbij In de politiek
de christelijke beginselen te pas komen. Nu de
democratie In onzen tijd In het gedrang
komt, Is het meer dan ooit zaak zuivere ideeën
over ware en valsche democratie te hebben;
over den oorsprong en het wezen van het ge
zag; over plichten en rechten van overheid en
onderdanen; over de verhouding van kerk en
staat; over totalen staat en totale maatschap
pij; over individu en gemeenschap; over de
rechten van den staat, van het gezin en van
de kerk bij de opvoeding en het onderwijs;
over de plaats van het gezin in de gemeen
schap; over eigendomsrecht en sociale ver
plichtingen; over vrijheid van meenlngsultin-
gen In het openbaar; over verdraagzaamheid
tegenover belijders van verschillende godsdien
sten en godloozen; over huwelijkswetgeving en
bestrijding van openbare onzedelijkheid en tien
tallen andere zaken.
Het is niet de vraag, of de wereld met een
bestuur naar christelijke beginselen een para
dijs van volmaakt geluk zou worden; de wel
vaart en het geluk der gemeenschap zijn nog van
heel veel andere factoren afhankelijk dan van
de staatkunde alleen. De vraag Is op welke
wijze recht en rechtvaardigheid In het openbare
levën het best gediend worden en hoe het al
gemeen welzijn het best wordt bevorderd. En
dan is er maar weinig historiekennis en alge
meen Inzicht noodig om te besluiten, dat een
staatkunde, welke steunt op de christelijke be
ginselen. welke de christelijke zedenwet tot norm
neemt, het best in staat is dat algemeen wel
zijn te behartigen.
Vandaar dat Leo XIII reeds de katholieken
met kracht aanspoorde om zich met de open
bare zaken te bemoeien. „Houden zij zich af
zijdig schreef de groote Paus dan krijgen
gemakkelijk zij de teugels In handen, wier
theorieën geen groote verwachtingen /voor het
heil van den staat doen koesteren. Dit zou ook
schade meebrengen voor het christendom, want
dan zouden zij, die de kerk slecht gezind
zijn, zeer veel vermogen; en zij, die haar goed
gezind zijn, slechts weinig. Daaruit ziet men.
dat er voor de katholieken alle reden bestaat
om zich met de staatszaken in te laten; zij
doen zulks niet en moeten het ook niet doen,
om goed te keuren wat in onze dagen niet
goed is in het staatsbestuur, maar om de ver
keerde beginselen zooveel mogelijk te veran
deren tot oprecht en waarachtig heil der ge
meenschap, zich ten doel stellend om de wijs
heid en de kracht van den katholieken gods-
Maandags vertoonen zich de eerste symp
tomen van de groote gebeurtenis: dan komen
de zware tankwagens der benzine- en oliemaat
schappijen de stad binnenrijden, weldra gevolgd
door een uiige breiden staf van personeel in
automobielen. Overal door de straten ziet men
die auto’s met de bekende opschriften Texaco,
Shell of Standard A. P. C.
Dinsdag een nieuwe invasie dan vertoonen
zich de vrachtwagens der buitenlandsche fabrie
ken. waarin de renmotoren vervoerd worden.
Bestoft en bemodderd van de vaak verre reis
zien zij er uit en telkens houden de bestuurders
stil om naar den weg te vragen, in allerlei
vreemde talen, waarop de Asser bevolking In
den loop der jaren geleerd heeft te antwoor
den. „Right on en twoest street links” begrijpt
zelfs een Zweed, die naar de boerderij van Jan
sen vraagt. De monteurs komen met de vracht
wagens mee, maar renners en ingenieurs reizen
vlugger in snelle luxe auto’s, al komen zij ge
woonlijk ook een paar uur later in Assen aan.
Daar vinden zij dan elkander weder; iedere fa
brieksploeg op de afgesproken plaats. De Bel
gen, Dultschers en Zweden geven de voorkeur
aan de rustige omgeving van een boerderij, waar
zij reeds maanden te voren een schuur hebben
afgehuurd, die als werkplaats wordt ingericht.
De Engelschen huren meestal in de stad een
garage af, omdat zij per boot en per trein rei
zen en dus niet over de auto’s beschikken, die
voor de andere buitenlanders steeds gereed
«taan om ze op en neer van de stad naar ae
boerderij te vervoeren.
Op het circuit is het dien dag nog vrij stil,
dat wil zeggen, er wordt nog geen motorgedaver
gehoord en het geluld der hamerslagen der tim
merlieden, die ijverig aan tribunes, renners-
kwartieren en wegafzetting werken, verliest zich
in de uitgestrekte heidevlakte.
’s Avonds leeft het Internationalisme In Assen
op. De in den loop van den dag aangekomen
buitenlanders slenteren door de straten, groej>-
Jes vreemdelingen zitten in de café’s en vinden
daar contact met de benzine- en ollemenschen.
cude bekenden van vorige Jaren. Ook de bevol-
is er uiteraard niet zeker van dat dit steeds
zoo zal blijven, doch het wordt zeer onwaar
schijnlijk geacht dat als er eens een malaria-
explosle mocht optreden, die niet ten spoedig
ste zou worden overwonnen. De over het heer-
schen van malaria in den polder wel gepubli
ceerde berichten missen allen grond.
Ook de overige hygiënische en sociale voor
zieningen, als die voor drinkwater, electriciteit,
vuilverwijdertng en huizenbouw enz. enz. wer
den door ir. Smeding uiteengezet. In alle ge
vallen, die er zich voor leenden, werd de mede
werking der beste in Nederland aanwezige des
kundigen verkregen om tot de meest geschikte
oplossing te komen. Thans, slechts 5 Jaren na
het boven water komen van de gronden, zijn de
meeste vraagstukken als opgelost te beschou
wen.
Na deze beide voordrachten hield ir. J. G
Bijl, ingenieur van den Haarlemmermeerpolder.
een Inleiding, waarin hl) als tegenstelling met
de vér-gaande zorg, die van Regeeringswege
aan de kolonisatie van den Wleringertneerpol-
der besteed wordt, toelichtte, hoe de stoere pol
derjongens en kolonisten van den Haarlem-
raermeerpolder zich, in het midden van de
vorige eeuw, toen „laissez faire, laissez aller”
het Staata-principe was, door de moeilijkheden'
hebben heengeslagen, welke thans deskundig
van uit eenlge kantoorlokalen en laboratoria
worden opgelost. De heer Bijl verklaart het
elndsucces aan de omstandigheid, dat deze
Meerboeren op het standpunt stonden van
..maatschappelijke vrijheid en gebondenheid
aan hooger wetten".
De voorzitter, de heer W F. J. M. Krul, ves
tigde In zijn dankwoord de aandacht op het
grootsche werk, dat hier met den volledigen
opbouw van een nieuw landsgedeelte werd ge
presteerd en dat een waardige plaats inneemt
tn de rij van In verschillende landen, ala Ita
lië. Dultachland. Frankrijk en Engeland, onder
nomen pogingen om „la rille nouvelle” aan de
hoogste elschen der hygiëne te doen beant
woorden.
Na de voordrachten werd een excursie naar
c'e drie Wlerlngermeerdorpen (Mlddenmeer.
Slootdorp en het in aanbouw zijnde Wieringer-
wtrf) gehouden.
Nu noch van opzet. noch van grove schuld
sprake kan zijn, heeft de Handelsvereenlglng
door de schorsing en door de handhaving hier
van reeds een onevenredig groot financieel na
deel geleden. Daar de Handelsvereenlglng geen
vergoeding wenscht te vragen voor ae door
haar wegens de schorsing geleden schade,
meent de commissie, dat in dit geval geen
straf meer behoeft te worden opgelegd.
Om deze reden besluit de Commissie, aan
de Handelsvereenlglng van den N. C. B. terza
ke van voormeld feit geen straf op te leggep.
Voorts spreekt de Commissie in haar uit
spraak als haar meenlng uit, dat de schor
sing in leder geval zoo vlug mogelijk mpet
worden opgeheven.